Дархан-Уул аймгийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал

2024 оны 03 сарын 06 өдөр

Дугаар 2024/ДШМ/22

 

 

*******, *******,

*******, *******, *******,

*******, *******, *******,

*******, нарт холбогдох

  хэргийн тухай

 

-Уул аймгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч З.Төмөрхүү лж, шүүгч Ц.Амаржаргал, шүүгч Б.Манлайбаатар нарын бүрэлдэхүүнтэй т шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:

            Прокурор , -

Цагаатгагдсан этгээд *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******,        

Цагаатгагдсан өмгөөлөгч , , , ,, /цахим/

          Нарийн бичгийн Б.Саранчимэг нарыг оролцуулан

-Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Ихтамир лж хийсэн шүүх хуралдааны оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн дугаар цагаатгах тогтоолыг эс зөвшөөрч Нийслэлийн прокурорын прокурор , - нарын гаргасан эсэргүүцлээр *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******, нарт холбогдох 0000 дугаартай хэргийг оны дугаар сарын 0-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Б.Манлайбаатарын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

. Монгол Улсын иргэн, овогт Соёл-, оны дүгээр сарын -ний өдөр аймгийн анд төрсөн, настай, эрэгтэй, бүрэн б дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, хувиараа хөдөлмөр элдэг, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт Улаанбаатар хотын дүүрэг хорооллын - тоотод оршин суух хаягтай, хэрэг хариуцах чадвартай, аймаг дахь дундын дүгээр шүүхийн оны дугаар сарын 0-ны өдрийн дугаартай шийтгэх тогтоолоор хуулийн дүгээр зүйлийн .-д зааснаар жилийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан,

. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны 0 дугаар сарын -ний өдөр Увс аймгийн анд төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, -Уул аймгийн ажилтай, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт -Уул аймгийн ын дүгээр багийн - тоотод оршин хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай.

. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны дүгээр сарын -ны өдөр -Уул аймгийн анд төрсөн, 0 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, -Уул аймгийн дахь ажилтай, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт -Уул аймгийн ын дүгээр багийн Төмөр замын - тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны 0 дугаар сарын -ны өдөр -Уул аймгийн анд төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, -Уул аймгийн ажилтай, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт -Уул аймгийн ын дугаар багийн дугаар дамжны тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны дүгээр сарын -ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, настай, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, -Уул аймгийн бөгөөд ажилтай, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт -Уул аймгийн ын дугаар багийн - тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны дугаар сарын -ны өдөр аймгийн анд төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, хуульч мэргэжилтэй, хэрэгт холбогдох үедээ -Уул аймгийн Прокурорын ажиллаж байсан, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт -Уул аймгийн ын дугаар багийн /- тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны дугаар сарын -ний өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, хуульч мэргэжилтэй, элсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт Улаанбаатар хот, дүүргийн дүгээр хороо хотхоны -0 тоотод шин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны 0 дугаар сарын -ны өдөр аймгийн анд төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, хэрэгт холбогдох үедээ -Уул аймгийн ар ажиллаж байсан, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт -Уул аймаг, дугаар баг - тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

. Монгол Улсын иргэн, овогт , 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, хэрэгт холбогдох үедээ -Уул аймгийн ын ажилтай байсан, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт Улаанбаатар хот, дүүргийн дугаар хороо, дугаар гудамжны тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

0. Монгол Улсын иргэн, овогт , оны 0 дугаар сарын -ний өдөр -Уул аймгийн анд төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, мэргэжилтэй, -Уул аймгийн ын ажилтай, ам бүл , эхнэр, хүүхдийн хамт -Уул аймгийн ын дүгээр багийн дугаар хорооллын - тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй, хэрэг хариуцах чадвартай,

Нийслэлийн Прокурорын газраас шүүгдэгч оны дүгээр сарын 0-ны өдөр -Уул аймгийн ын нутагт гарал үүслийн гэрчилгээгүй модон материал тээвэрлэн явах үед тээврийн хэрэгслийг түр саатуулсан -Уул аймаг дахь ын -д өөрийн үйлдлийг хууль ёсны дагуу шалгуулахаас зайлсхийх зорилгоор 00,000 төгрөг, ,000,000 төгрөг өгөхийг хүсэж хахууль өгөхийг завдсан,

шүүгдэгч *******, *******, *******, , *******, *******, ******* нарыг үйлдлээрээ нэгдэж бүлэглэн, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж оны дүгээр сарын 0-ны өдөр -Уул аймгийн ын нутагт гарал үүслийн гэрчилгээгүй модон материал тээвэрлэн явсан үйлдлийг гэмт хэрэг, зөрчлийн бүртгэл, мэдээлэлд оруулан шалгалгүйгээр явуулж *******д давуу байдал бий болгосон,

шүүгдэгч *******, *******, ******* нар нь бүлэглэн албан үүрэг, бүрэн ээ урвуулан ашиглаж -Уул аймгийн “-Ус ” -ийн гүйцэтгэх захирлаар ажилладаг батын оны 0 дугаар сарын -нд цагийн үед ын дугаар багийн нутаг дэвсгэр “ ” авто угаалгын орчим албаны маркийн - улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийг согтууруулах ундааны зүйл хэтрүүлэн хэрэглэсэн үедээ жолоодож замын хөдөлгөөнд оролцсон зөрчлийг хуульд заасны дагуу шалгуулж, хариуцлага тооцуулахгүйгээр явуулж, зөрчил гаргагч хууль б давуу байдал бий болгосон гэмт хэрэгт холбогджээ.

-Уул аймгийн Прокурорын газраас: *******д хуулийн тгай ангийн . дугаар зүйлийн , *******,  *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******, нарын үйлдлийг хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх заалтад зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.

-Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүх:

хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дүгээр зүйлийн . дэх хэсэгт зааснаар Нийслэлийн Прокурорын газраас хуулийн ангийн . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, хуулийн ангийн . дүгээр зүйлийн , дахь хэсэг, . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, хуулийн ангийн . дүгээр зүйлийн , дахь хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, хуулийн ангийн , дугаар зүйлийн дахь хэсэг, . дүгээр зүйлийн , дахь хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, хуулийн ангийн . дүгээр зүйлийн , дахь хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, , хуулийн ангийн . дүгээр зүйлийн , дахь хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, *******, хуулийн ангийн . дүгээр зүйлийн дахь хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, хуулийн ангийн . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг журамлан хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ******* нарт холбогдох 0000 дугаартай хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, шүүгдэгч *******, *******, *******, *******, , *******, *******, *******, *******, ******* нарыг цагаатгаж, хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дүгээр зүйлийн дахь хэсэгт зааснаар *******, *******, *******, *******, , *******, *******, *******, *******, ******* нарт холбогдох 0000 дугаартай хэргийг хэрэг бүртгэлтэд буцааж,

Шүүгдэгч *******, ******* нарт авсан Монгол Улсын хилээр гарахыг хязгаарлах, хязгаарлалт тогтоох, хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ, шүүгдэгч *******т авсан албан үүргээ биелүүлэхийг түдгэлзүүлэх, хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ, шүүгдэгч *******, *******, *******, , *******, *******, ******* нарт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг т т хүчингүй болгож,

Прокурорын оны дүгээр сарын -ний өдрийн дугаартай зөвшөөрлөөр эзэмшлийн улсын дугаартай чиргүүлийн, оны дүгээр сарын -ны өдрийн дугаартай зөвшөөрлөөр эзэмшлийн Mercedens benz маркийн --А загварын зүтгүүр тээврийн хэрэгслийн шилжилт хөдөлгөөнийг хязгаарласныг хүчингүй болгож,

Хэрэгт битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй болохыг дурдаж, эд мөрийн баримтаар ураагдан ирсэн ширхэг СД бичлэгийг хэргийн хадгалах хугацаа дутал хэрэгт хавсаргаж,

Давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих бүхий этгээд тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардуулсан буюу хүргүүлснээс хойш хоногийн дотор -Уул аймгийн хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих тэйг дурдаж шийдвэрлэжээ.

Нийслэлийн прокурорын прокурор , - нар эсэргүүцэлдээ:

... хуулийн тгай ангид заасан нийгэмд аюултай гэм буруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг гэмт хэрэгт тооцдог. хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт нийтийн албан тушаалтан албан үүрэг, бүрэн , албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, эсхүл зориуд хэрэгжүүлэхгүй байж өөртөө, эсхүл бдад давуу байдал бий болгосон үйлдлийг мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах гэмт хэрэгт тооцож хариуцлага хүлээлгэхээр хуульчилсан.

Авлигын эсрэг хуулийн дүгээр зүйлийн ..-д зааснаар шүүгдэгч *******, *******, , *******, *******, ******* нар нь нийтийн албан тушаалтанд хамаарч байгаа ба хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлд заасан гэмт хэргийн субъект мөн байна.

Дэ нийтийн албан тушаалтнуудын гарал үүслийн гэрчилгээгүй мод, модон материал тээвэрлэж явсан үйлдлийг холбогдох хууль, журмын дагуу бүртгэж шалгахгүйгээр явуулж байгаа үйлдлийг албан үүрэг, бүрэн , албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан гэж үзнэ.,.” гэж цагаатгах тогтоолд дурдсан атлаа шүүгдэгч *******, *******, , *******, *******, *******, ******* нарын үйлдлээс *******д давуу байдал бий болсон гэж үзэх үндэслэлгүй, эдгээр шүүгдэгч нарын үйлдэлд хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах гэмт хэргийн “бдад давуу байдал бий болгосон” гэх шинж тогтоогдохгүй байна...” гэх дүгнэсэн нь ойлгомжгүй буюу шүүх хуулийн зүйл, хэсэг, заалтыг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн гэсэн үндэслэлд хамаарч байна.

Мөн шүүгдэгч *******, *******, , *******, *******, *******, ******* нарын үйлдлийг албан үүрэг, бүрэн , албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан боловч тухайн үйлдлийн улмаас бдад давуу байдал бий болгоогүй гэж хоёр өөр дүгнэлт хийж байгаа нь хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай . дүгээр зүйлийн дэх хэсгийн . “шүүгдэгчийг цагаатгах үндэслэл болсон нотлох баримтын агуулга, шүүх тухайн нотлох баримтыг хэсэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хууль ёсны гэж үзсэн, эсхүл улсын яллагчийн дүгнэлт няцаан үгүйсгэсэн үндэслэл” гэснийг зөрчсөн гэж үзэхээр байна.

Анхан шатны шүүхээс шүүгдэгч *******д давуу байдал бий болгох зорилгоор буюу бүгд ижил санаа зорилгоор нэгдэн мод модон материал тээвэрлэж явсан тээврийн хэрэгсэлд үзлэг шалгалт хийлгүйгээр явуулсан гэж дүгнэсэн атлаа гарал үүслийн гэрчилгээгүй мод, модон материал тээвэрлэсэн эх үйлдэл нь гэмт хэрэг, зөрчлийн шинжгүй, ямар нэгэн зүйн зөрчилд тооцогдохгүй гэх үндэслэлээр гэмт хэргийн шинжгүй гэж дүгнэсэн нь мөн л учир дутагдалтай байна.

Авлигын эсрэг Нэгдсэн Үндэстний байгууллагын конвенцын дүгээр үйлд нийтийн албан тушаалтан өөрийн чиг үүргийг хэрэгжүүлэх явцад өөртөө эсхүл өөр этгээд, байгууллагад зүй б давуу байдал олгохдоо албан тушаалаа урвуулан ашиглах санаа, сэдэлтийг агуулж байсныг нотлох нь хариуцлага хүлээлгэх үндсэн нөхцөл болохыг заасан болно.

Түүнчлэн, Үндэстэн дамнасан зохион байгуулалттай гэмт хэрэгтэй тэмцэх тухай Нэгдсэн Үндэстний байгууллагын конвенцын дугаар зүйлд Авлигын эсрэг Нэгдсэн Үндэстний байгууллагын конвенцоор тодорхойлсон нийтийн албан тушаалтан албаны чиг үүргээ урвуулан ашиглах гэмт хэргийн шинжийг илүү өргөн агуулгаар буюу нийтийн албан тушаалтан албаны чиг үүрэг, бүрэн эд хамаарах буюу хуулиар зөвшөөрөгдсөн үйлдлийг хийсэн, түүнчлэн хийгээгүйн төлөө өөртөө болон бдад ямар нэгэн хууль б давуу байдал бий болгохыг хүссэн, эсхүл тийм саналыг хүлээн авсан санаатай үйлдлийг гэмт хэрэгт тооцохыг тгасан байна.

Монгол Улсын нэгдэн орсон дэ гэрээ, конвенцууд болон хуулийн . дүгээр зүйлд заасан “Эрх мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглах” гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний субьектив шинжийг судлан үзвэл тгай субъект буюу нийтийн албан тушаалтан албаны чиг үүргийн хувьд гэм буруугийн зөвхөн шууд санаатай хэлбэрээр хуулиар зөвшөөрөгдөөгүй буюу хориглосон үйлдлийг гүйцэтгэх, эсхүл хуульд заасны дагуу хийх ёстой зүйлийг хийж гүйцэтгээгүйн улмаас өөртөө болон бдад хууль б давуу байдал олгосон байх шинжийн нэгдлийг гэмт хэрэгт тооцохоор зохицуулжээ.

Шүүгдэгч ******* нь оны дүгээр сарын 0-ны өдөр 0 улсын дугаартай чиргүүлтэй, Mercedes benz Actros --А загварын тээврийн хэрэгслээр зохих журмын дагуу бэлтгэсэн, гарал үүслийн гэрчилгээтэй эсэх нь тодорхойгүй модон материал тээвэрлэн явсан нөхцөл байдал тогтоогдсон бөгөөд шүүгдэгч нарын хоорондоо утсаар ярьсан үйлдлийн улмаас тухайн үйлдлийг тухайн цаг хугацаанд нь зохих бүртгэлд оруулан шалгуулж, гэмт хэрэг, зөрчлийн шинжтэй болохыг тогтоолгохгүйгээр буюу хууль ёсны ажиллагаа явуулахгүйгээр явуулсан үйлдэл нь бад давуу байдал бий болгосон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугийн шууд санаатай хэлбэрийг хангаж байна үзэхээр байна.

Өөрөөр хэлбэл шүүгдэгч талаар бүхий албан тушаалтнууд нь хоорондоо ярилцаагүй байсан бол бад гэмт хэрэг, зөрчлийн шинжтэй үйлдэл гаргасан иргэдийн адил тухайн цаг хугацаандаа зохих бүртгэлд бүртгүүлэн хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу шалгуулах ёстой байхад өөрийн танил, бдын албан тушаалын байдлыг ашиглан тухайн цаг хугацаандаа шалгуулахгүйгээр явж өөртөө давуу байдал олж авсан, харин *******, *******, , *******, *******, *******, ******* нар нь шалгуулахгүй явуулах үүрэг өгснөөрөө бдад давуу байдал олгосон байна.

Авлигын гэмт хэргийн шинж нь гэмт хэргийн хор уршиг нь иргэн бүр ямар нэг алагчлал, ялгаварлалгүйгээр хуулийн өмнө тэгш, шу үйлчилгээ авах боломжийг алдагдуулж, төрийн үйл ажиллагаанд хууль дээдлэх ёсыг гажуудуулж байдаг онцлогтой бөгөөд албан тушаалтнууд нь алагчлал, ялгаварлал гаргаж мэдэл, албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж ижил тэгш, шуар шалгуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх эсхүл зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагаа явагдах процессыг алдагдуулж явуулсан нь давуу байдал бий болгох гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж байхад шүүхээс үндэслэлгүй дүгнэлт хийсэн байна.

Шүүгдэгч 00,000 төгрөг, ,000,000 төгрөг өгье гэж -д хэлсэн үйлдэл хуулийн тгай ангийн . дугаар зүйлд заасан хахууль өгөх гэмт хэргийн шинжгүй байна гэснийг шүүх хуулийн зүйл, хэсэг, заалтыг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн гэж эсэргүүцэж байна.

хуулийн тгай ангийн . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт “өөртөө, бдад давуу байдал бий болгох зорилгоор бдад албаны чиг үүрэг, бүрэн , албан тушаалын байдалтай нь холбогдуулан эд зүйл...амласан, санал болгосон..." гэж тгасан буюу өөртөө давуу байдал бий болгохоор зорилгоор бдад эд зүйл, мөнгө, хөрөнгө санал болгож хэлснээр энэ гэмт хэргийн шинж хангагдах юм.

Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудаар албан үүргээ гүйцэтгэж байсан байгууллагын албан хаагч - нь өөрт нь хахууль өгөхөөр санал болгосон талаар шууд мэдүүлдэг бөгөөд гэрч -, шүүгдэгч ******* нарын дунд урьдын өш хонзон, өр авлагын байхгүй, гэрч - нь шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэж худал, мэдүүлэх, гүтгэх талаар санаа зорилго агуулаагүй болох нь хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдсан нотлох баримтаар тогтоогддог бөгөөд шүүх үүнийг үгүйсгээгүй болно.

Шүүхээс шүүгдэгч *******д тухайн санал болгосон мөнгө нь байсан эсэхийг тогтоогоогүй байна гэж дүгнэсэн, Гэвч хэрэгт цугларсан нотлох баримтаар буюу харилцах банкны дансны хуулгаар, шүүгдэгч нь т санал болгосон мөнгийг өгөх боломжтой, санхүүгийн чадвартай болох нь тогтоогдсоныг шүүх үнэлээгүй зөвхөн тухайн цаг хугацаанд шүүгдэгчийн биед болон тээврийн хэрэгсэлд мөнгө нь бэлнээр байх ёстой, түүнийг шалгах ажиллагаагаар бэхжүүлэн нотлох зайлшгүй шаардлагатай гэж дүгнэсэн нь өрөөсгөл болжээ.

Шүүгдэгч хахууль санал болгосон үйлдлийг хойшлуулшгүй ажиллагаагаар илрүүлэн шалгах ажиллагаа явуулаагүй тул цагаатгах тогтоолд дурдсан мөнгө байсан эсэхийг тогтоох боломжгүй ажиллагаа бөгөөд хэрэгт хувийн ашиг сонирхолгүйгээр өгсөн гэрчийн мэдүүлгийг үндэслэн шийдвэрлэх бүрэн боломжтой.

-Уул  аймгийн “ " -ийн гүйцэтгэх захирлаар ажилладаг согтуугаар тээврийн хэрэгслийг жолоодсон зөрчлийг хуульд заасны дагуу шалгуулж, хариуцлага тооцуулахгүйгээр явуулж, зөрчил гаргагч хууль б давуу байдал бий болгосон гэх шүүгдэгч *******, *******, ******* нарт холбогдох хэргийг цагаатгаж шийдвэрлэснийг шүүх хэрэглэвэл зохих хуулийг хэрэглээгүй гэсэн үндэслэлээр эс зөвшөөрч байна.

Хэрэгт шалгах ажиллагааны явцад хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн нотлох баримтуудаар шүүгдэгч *******, *******, ******* нар нь иргэн согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон зөрчлийг хуульд заасны дагуу шалгуулж, хариуцлага тооцуулахгүйгээр явуулж, давуу байдал бий болгосон үйл баримт хангалттай тогтоогддог. Мөн гэмт хэрэг үйлдэгдсэн цаг хугацааны тухайд шалгах ажиллагааны явцад цугларсан гэрчүүдийн мэдүүлгээр оны дугаар сарын -ний өдөр үйлдэгдсэн гэсэн үйл баримт тогтоогдсон.

Гэвч шүүх хуралдааны явцад шүүгдэгч ******* нь оны дугаар сарын -ний өдөр -Уул аймагт байгаагүй, гэрчийн мэдүүлэг өгсөн нь оны дугаар сарын -ны өдөр жижүүрийн үүрэг гүйцэтгэсэн гэх -Уул аймаг дахь даргын баталсан “Алба хаагчдын үүрэг гүйцэтгэх хуваарь” зэрэг шалгах ажиллагааны явцад авагдаагүй бичгийн нотлох баримтуудыг гарган, шинжлэн судалсан бөгөөд тухайн баримтуудаар оны дугаар сарын -ны өдөр давуу байдал бий болгосон гэмт хэрэг үйлдэгдсэн гэж үзэхээр байдаг. Улсын яллагчийн зүгээс гэрчүүдийн мэдүүлснээр оны 0 дугаар сарын -ний өдөр гэмт хэрэг үйлдэгдсэн гэж дүгнэсэн ч шүүх хуралдаанаар 0 дугаар сарын -ны өдөр тухайн үйл явдал болсныг хүлээн зөвшөөрсөн болно. Гэмт хэрэг гарсан, үйл баримт нотлох баримтаар тогтоогдсон байхад шүүх тухайн өдөр болоогүй нь гэмт хэргийн шинжгүй гэж дүгнэсэн нь өрөөсгөл юм. Учир нь шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн нотлох баримтын хэмжээнд дүгнэлт хийх боломжтой буюу шүүхээс өдрийг залруулан шийдвэрлэх хэмжээтэй байхад бад нотлох баримтуудыг бүтнээр нь үгүйсгэж шийдвэрлэсэн нь буруу байна.

:Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн /ШЦТ/ дугаартай цагаатгах тогтоолд хэргийн үйл баримтад үндэслэл бүхий дүгнэлт хийгээгүй, шалгах ажиллагаа болон шүүх хуралдаанд хэлэлцүүлэгдсэн нотлох баримтыг үгүйсгэсэн нотлох баримтыг дурдаагүй, шүүх хуралдаанд улсын яллагч нарын гаргасан дүгнэлтийг бүхэлд нь няцаасан хууль зүйн дүгнэлт хийж чадаагүй бөгөөд хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дүгээр зүйлд заасан “Шүүхийн цагаатгах тогтоол”-д тгах хуулийн шаардлагыг хангаагүй байна.

Иймд -Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн /ШЦТ/ дугаартай цагаатгах тогтоолыг хүчингүй болгуулж, хэргийг анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасныг баримтлан улсын яллагчийн эсэргүүцэл бичив. Шүүх хуралдаанд прокурор оролцоно... гэжээ.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд цагаатгагдсан этгээд *******, ******* нарын өмгөөлөгч ирүүлсэн тайлбартаа:

хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дугаар зүйлийн , дахь хэсэгт зааснаар , прокурор нь хэргийн бодит байдлыг тогтоохын тулд хуульд заасан бүх арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх, нотлох баримтыг тал бүрээс нь бүрэн бодитойгоор шалгаж хянах, нөхцөл байдлыг эргэлзээгүйгээр тогтоох үүрэгтэй. Гэтэл миний үйлчлүүлэгч *******д холбогдох хэргийг зөвхөн нэг гэрчийн мэдүүлэгт үндэслэн гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлогдож байна гэж үзэж байгаа нь хууль зүйн үндэслэлгүй байна. Түүнчлэн прокурорын эсэргүүцэлд “гэрч - болон ******* нарын дунд урьдын өш хонзон, өр авлагын байхгүй, шүүгдэгчийг гэмт хэрэг үйлдсэн гэж гүтгэх, худал мэдүүлэх санаа зорилго агуулаагүй” гэж, мөн шүүгдэгчийн хувийн байдлаа нотлох зорилгоор өгсөн хувийн бизнесийн үйл ажиллагаа явуулж, орлого олдог талаарх баримтыг /яллах дүгнэлтэд нотлох баримтаар тгагдаагүй/ шүүх хуралдааны шатанд “******* ажил хийдэг. мөнгө олдог учраас авлига өгөх гэсэн мөнгө нь өөрт нь байсан” гэх хэт яллах талыг баримталсан, хийсвэр субьектив дүгнэлтийг хийж, өөрийн хийсвэр дүгнэлтэд тулгуурлан, гэрчийн мэдүүлэг 00 хувь үнэн бодитой байх ёстой гэж үзэж, бдыг гэмт хэрэг үйлдсэн гэж буруутгаж бай.гааг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй юм.

Цагаатгагдсан этгээд *******т холбогдох согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон этгээ давуу байдал бий болгосон гэх хэргийн талаар:

хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . Дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт “Анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд явагдана” гэж заасан бөгөөд мөн хуулийн .0 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн .- т яллах дүгнэлтийн тэмдэглэх хэсэгт “яллаж байгаа хэргийн товч агуулга, гэмт хэрэг үйлдсэн газар, цаг хугацаа, учруулсан хохирол, зайлшгүй шаардлагатай нотлох баримт”-ыг тгана гэж хуульчилсан. Өөрөөр хэлбэл анхан шатны шүүх хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн хүрээнд шийдвэрлэдэг. Гэтэл улсын яллагч нар нь шүүх хуралдаанд яллах дүгнэлтээ уншиж сонсгож, холбогдогч нараас тайлбар авч, гэрчийг асууж, нотлох баримтыг шинжлэн судалсны дараа буюу шүүхийн хэлэлцүүлгийн явагдаж дусаны дараа дүгнэлт гаргахдаа шүүгдэгч *******, *******, ******* нар нь .0.- ний өдөр биш, .0.-ны өдөр гэмт хэрэг үйлдсэн байна гэх дүгнэлтийг гаргасныг шүүх хүлээн авах хууль зүйн боломжгүй. Хэргийн бодит байдлыг тогтоох, ач холбогдолтой нөхцөл байдлуудыг эргэлзээгүйгээр тогтоох үүрэгтэй , прокурор нь хуулиар хүлээсэн үүргээ хэрэгжүүлээгүй, хэрэгт холбогдсон *******г гэмт хэрэг гарсан цаг хугацаанд -Уул аймагт байсан эсэхийг ч шалгаагүй, энэ үйлдэлтэй холбогдуулж, миний үйлчлүүлэгч *******оос нэг ч удаа мэдүүлэг тайлбар аваагүй байдаг.

Мөн хавтаст хэрэгт авагдсан баримтуудаар .0.-ний өдөр, эсхүл прокурорын эсэргүүцэлд дурдагдаад байгаа .0.-ны өдөр гэх өдрүүдийн алинд нь ч гэрч гэх этгээд нь миний үйлчлүүлэгч *******той утсаар ярьсан үйл баримт тогтоогдоогүй, миний үйлчлүүлэгч ******* нь шүүгдэгч *******тай, эсхүл *******тай утсаар ярьсан гэх үйл баримт тогтоогдоогүй бөгөөд тухайн гэрч нь анхан шатны шүүх хуралдаанд биечлэн оролцож мэдүүлэг өгөхдөө миний үйлчлүүлэгч *******той утсаар ярьсан зүйл байхгүй гэдгээ мэдүүлсэн нь шүүх хуралдааны тэмдэглэлд тгагдсан.

Прокурорын эсэргүүцэлд гэмт  хэрэг  гарсан цаг хугацааны тухайд шалгах ажиллагааны явцад цугларсан гэрчүүдийн мэдүүлгээр .0.-ний өдөр үйлдэгдсэн гэсэн үйл баримт тогтоогдсон. ... гэвч шүүх хуралдааны явцад шүүгдэгч ******* нотлох баримтууд нэмж гаргасан ... нотлох баримтуудыг шинжлэн судалсан бөгөөд тухайн баримтуудаар .0.-ны өдөр давуу байдал бий болгосон гэмт хэрэг үйлдэгдсэн гэж үзэхээр байдаг. Улсын яллагчийн зүгээс ... шуух хуралдаанаар 0.-ны өдөр тухайн гэмт хэрэг уйл явдал болсныг зөвшөөрсөн болно” гэх тайлбарыг гаргаж байгаа нь илтэд үндэслэлгүй юм. Учир нь хэргийн талаар нотолбол зохих байдлыг нотлох, тогтоох үүрэгтэй прокурор өөрөө .0.-ний өдөр гэмт хэрэг үйлдсэн байна гэж нэр бүхий этгээдүүдийг яллагдагчаар татан шалгаж, яллах дүгнэлт үйлдэж, шүүхийн хэлэлцүүлгээр хэлэлцүүлчхээд, шүүхийн хэлэлцүүлэг дусаны дараа өөр өдөр гэмт хэрэг үйлдсэн гэж буруутгах прокурорт байхгүй юм.

Нөгөө талаар цагаатгагдсан этгээд *******гаас гаргаж өгсөн .0.- ний өдөр Улаанбаатар хотод Дуатлоны тэмцээнд оролцож байсан талаарх баримт болон -Уул аймгийн ын ажлын хуваарь зэрэг баримтууд нь тухайн этгээдийн хувийн байдлыг нотолсноос гадна , прокурор хуульд заасан ажил үүргээ ямар дутуу хийж гүйцэтгэж байгаа, бдыг хэн гэмт хэрэг үйлдсэн мэтээр хууль баар буруутгаж байгааг тодоор харуулсан гэж үзэхээр байна.

Цагаатгагдсан этгээд *******т холбогдох тээврийн хэрэгслийг саатуулахгүй байх хууль б үүрэг чиглэл өгч, бдад давуу байдал бий болгосон гэх хэргийн талаар:

Миний үйлчлүүлэгч ******* нь т хэргийн байцаалтын шатнаас эхлэн ..0-ны өдөр -Уул аймгийн Прокурорын прокурор ******* нь өөрийн гар утсаар холбогдож, т аймгийн албан хаагч нь бичиг баримттай, зөрчилгүй тээврийн хэрэгслийг хууль баар саатуулж, иргэ чирэгдэл учруулж байж болзошгүй гэх талаар мэдээлэл хүлээн авсан, энэ мэдээллийн дагуу холбогдох асуудлыг шалгаж, шийдвэрлэх үүргийг тухайн цаг хугацаанд хамт хуралдаанд сууж байсан -Уул аймгийн өгсөн гэх талаараа мэдүүлсэн байдаг.

Энэ ч 0000 дугаартай хэргийн байцаалтын шатанд болон шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн *******, нарын мэдүүлэгтэй зөрүүгүй тохирдог. Мөн шүүхийн шийдвэрт “... ******* нь -Уул аймаг дахь , д “ ”-д тээврийн хэрэгсэл саатуулагдсан гэх асуудлыг шалгаж тодруулах үүрэг өгсөнгэх үйл баримт тогтоогдож байгаа талаар Шийтгэх тогтоолын дугаар тал дахь догол мөр хэсэгт тгасан байгаа нь миний үйлчлүүлэгч *******ийн үйлдэлд хэн нэгэнд давуу байдал бий болгох, ямар нэгэн хууль б үүрэг чиглэл өгсөн, хууль б үүрэг биелүүлэхийг шаардсан гэх үндэслэл тогтоогдохгүй байгааг дурдах нь зүйтэй байна.

Хавтаст хэрэгт авагдсан Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн .0.-ны өдрийн №/МА/0 дугаартай Магадлалаар гомдолтой захиргааны хэргийн тухай хянан шийдвэрлээд зөрчлийн шийтгэвэр ногдуулсан нь үндэслэлгүй, модыг хураан авсан нь үндэслэлгүй байна гэх шийдвэр гарч, хуулийн хүчин төгөлдөр болсон байдаг. Өөрөөр хэлбэл жолооч анхнаасаа ямар нэгэн хууль, дүрэм зөрчөөгүй байсан болох нь тогтоогдсон байхад гэмт хэрэг зөрчИл гаргаагүй этгээдийг шалгахгүй явуулсан гэж байгууллагын алба хаагчдыг буруутгаж, гэмт хэрэг зөрчил гаргаагүйнхээ төлөө шалгуулаагүй байдлыг өөртөө давуу байдал олж авсан гэж үзэх хууль зүйн үндэслэлгүй.

Гэтэл хууль ёсны шийдвэр үйл ажиллагааныхаа төлөө хэрэг үүсгэн, яллагдагчаар татагдан шалгагдаж байгаа нь , прокурор хэт яллах талыг барьж, хэргийн үйл баримтыг бүрэн бодитой хянан шалгах, нөхцөл байдлыг эргэлзээгүйгээр тогтоох үүргээ хэрэгжүүлээгүй гэж үзэх үндэслэлийг бий болгож байна.

Иймд -Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн .0.-ний өдрийн №/ШЦТ/ дугаартай цагаатгах тогтоолыг хэвээр үлдээж, прокурорын эсэргүүцлийг хүчингүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү.

/Жич: Өмгөөлөгч би ..0-ны өдөр -Уул аймгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд товлогдсон шүүх хуралдаанд цахимаар оролцох тул шүүх хуралдаанд цахимаар оролцох боломжоор хангаж өгнө үү/ гэжээ.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд *******, ******* нарын өмгөөлөгч тайлбартаа: -Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн дугаартай цагаатгах тогтоолыг хэвээр үлдээж, прокурорын эсэргүүцлийг хүчингүй болгож шийдвэрлэж өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд *******, ******* нарын өмгөөлөгч тайлбартаа: Анхан шатны шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий болсон. Тогтоолд заасан үндэслэлүүд нь хэргийн бодит байдалтай нийцсэн, хууль хэрэглээний болон хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зөрчил гаргаагүй учир анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд *******ын өмгөөлөгч тайлбартаа: Миний үйлчлүүлэгч гэмт хэргийн хамжигч биш. Хамжигч гэж урьдчилан амлаж байж санаатайгаар үйлдсэнийг хэлдэг. *******ын хувьд хамжигчийн үүрэг гүйцэтгээгүй. Хоёрдугаарт давуу байдал олгосон гэдэг нь тогтоогдоогүй. Ачиж явсан мод нь зөрчилгүй байсан. *******д давуу байдал олгоогүй нь хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар тогтоогдсон. -Уул аймгийн орлогч прокурор гэрчээр мэдүүлэг өгсөн. Надад “ , аймгийн орлогч прокурор дамжуулж байна” гэдгийг хэлсэн. ийн хувьд гэмт хэргийн шинжтэй гомдол мэдээллийг хуулийн хүрээнд шалгах. хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хянах бүрэн тэй. Гэтэл прокурор адил хэмжээнд оролцсон байхад яллагдагчаар татаагүй юм. Иймд гэм буруугүй байсан гэсэн үг. гэм буруугүй бол энэ хүмүүс мөн адил гэм буруугүй гэж үзэх үндэслэлтэй. Анхан шатны шүүх үндэслэл бүхий шийдвэр гаргасан. Энэ шийдвэрийг хэвээр үлдээж, прокурорын эсэргүүцлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд *******, ******* нарын өмгөөлөгч тайлбартаа: Анхан шатны шүүхийн шийдвэр хуулийн дагуу гарсан учир хэвээр үлдээж, прокурорын эсэргүүцлийг хүчингүй болгож өгнө үү гэв. 

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд *******ийн өмгөөлөгч тайлбартаа: Анхан шатны шүүхээр шинжлэн судлагдсан нотлох баримтуудыг үндэслээд цагаатгасан нь хууль ёсны байна гэж үзэж байна. Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж, прокурорын гаргасан эсэргүүцлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд ын өмгөөлөгч тайлбартаа: хуульд тухайн гэмт хэргийг заасан байх ёстой. Гэмт хэргийн үндсэн шинж хавтаст хэрэг дотор байгаа цагаатгагдсан этгээдүүдийн мэдүүлгээр холбогдох нотлох баримтаар тогтоогдсон үйл баримт байхгүй. Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж, прокурорын эсэргүүцлийг хүчингүй болгож өгнө үү гэв. 

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд *******ын өмгөөлөгч тайлбартаа: ын алба хаагч нар хуучирсан өгөрсөн модыг тээвэрлэж явсан тэр хүнийг зогсоож саатуулахгүйгээр бичиг баримтаа харуул гэж, модыг нь буулгуулж, өөрөөр хэлбэл энэ хүнийг шалгахгүй явуул гэсэн бол модтой нь явуулах ёстой. Гэтэл огт тэгээгүй. Модыг нь буулгуулж, бичиг баримтыг нь харъя, үзье гэсэн тавьсан байгаа. Энд гэмт хэрэг үйлдэгдсэн, албан тушаалын гэмт хэрэг үйлдэгдсэн ямар ч баримтгүй. Анхан шатны шүүх зөв дүгнэж шийдвэрлэсэн. Ийм учир анхан шатны шүүхийн цагаатгах тогтоолыг хэвээр үлээж өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон прокурор , - нар дүгнэлтдээ:

Өмгөөлөгч нарын зүгээс цагаатгагдсан этгээдүүдийн гэмт хэргийн санаа зорилго гэмт хэргийг хэрэгжүүлсэн шинж буюу хоорондоо утсаар ярихдаа ямар үйл баримт ярьсан нь тогтоогддоггүй гэж ярилаа. Гэхдээ цагаатгах тогтоол үндэслэлтэй гэж тайлбарлалаа. Гэвч цагаатгах тогтоолыг үзэх юм бол дугаар хуудсанд шүүх өөрөө дүгнэсэн байгаа. Дүгнэхдээ ******* нь -Уул аймагт саатуулагдсан тээврийн хэрэгслийг шалгуулахгүй зорилгоор ******* руу ярьсан. ******* нь мөн адил зорилгоор ******* руу ярьсан. ******* нь тээврийн хэрэгслийг шалгуулахгүй явуулах үүргийг д өгсөн. аас *******д өгсөн. *******аас *******, ******* нарт өгсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байна гэж цагаатгах тогтоол дээр дүгнэсэн. Гэтэл өмгөөлөгч нарын зүгээс ийм үйл баримт болоогүй гэж хэлсэн мөртөө энэ дүгнэсэн байгаа дүгнэлтийг үндэслэлтэй цагаатгах тогтоолыг хэвээр үлдээж өгнө үү гэж байгаа нь ойлгомжгүй байна. Өөрөөр хэлбэл нэр дурдагдсан шүүгдэгч нар нь бүгд нэг ижил санаа зорилгоор нэгдэн мод модон материал тээвэрлэж явсан тээврийн хэрэгсэлд үзлэг шалгалт хийлгэхгүйгээр явуулсан гэж үзэх үндэслэлтэй байна. Мөн шүүгдэгч нарын хоорондоо ярьсан яриа тэдний санаа зорилго шалгуулахгүйгээр явуулах зорилго байсан байна гэж шүүх дүгнэсэн. Гэтэл өмгөөлөгч нар тийм үйл явдал болоогүй гэж үзсэн мөртөө энэ дүгнэлтийг үндэслэлтэй гэж үзээд цагаатгах тогтоолыг хэвээр үлдээе гэж байгаа нь хоорондоо нийцэхгүй байна гэж үзэж байна. мод модон материал тээвэрлэж явсан үйлдэл нь зөрчил биш гэдэг нь Захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхээр тогтоогдсон. Гэмт хэрэг биш гэдэг нь Нийслэлийн прокурор ийн хэрэг бүртгэлийг хаах тогтоолоор тодорхойлогдсон байна. Улсын яллагч нарын зүгээс хууль журамд заасны дагуу сэжигтэй гэж үзсэн тохиолдолд зөрчил шалган шийдвэрлэх болон хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явагдах ёстой. Энэхүү ажиллагааг явуулж байгаа нь давуу байдал гэж үзэж байгаа юм. Өмгөөлөгч нарын гэмт хэрэг, зөрчил биш гэж үзэж байгаа нь өөрөө тодорхой ажиллагаа хийгдээд түүнийг шийдвэрлэх субъектүүд нь адилхан шийдвэр гаргасан. Прокурорын зүгээс хаах шийдвэр гаргалаа. Мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдлаа. Захиргааны хэргийн магадлал ч гэсэн бүхий албан тушаалтны шийтгэврээр шийтгэл оногдуулсан. Үүнд гаргасан гомдлыг дахин хэлэлцэж үзээд зөрчил биш юм байна. Зөрчил шалган шийдвэрлэх ажиллагааны дагуу явагдаж эцсийн шийдвэр гарсан байдаг. Гэтэл энэхүү ажиллагааг явуулахгүйгээр тухайн үед явуулсан байгаа нь хуулийн өмнө тэгш байх ёстой зарчим алдагдсан байна. Энэ нь өөрөө давуу байдал олгосон байна гэж үзэж байна. Гэрч нь согтууруулах ундаа хэрэглэсэн болох нь тогтоогдоогүй. Тухайн үед журмын дагуу шалгаагүй. Драйгер үлээлгээгүй, цнаас дээж аваагүй. Тэрийг яаж илрүүлж тогтоох юм бэ тухайн үед алба хаагч яв гээд явуулчхаж байгаа юм чинь тэрийг шалгах ямар боломж байсан юм. Энэ үйл баримтыг хийж гүйцэтгэх боломжийг олгоогүй нь давуу байдал олгосон гэж байгаа болохоос биш. Энэ хүн тухайн үед шалгуулсныг нь бид нар гэмт хэрэг гэж үзээгүй. Дээрээс нь гэрч ыг шүүхэд дуудсан, мэдүүлэг өгөх чадвартай байсан эсэх нь тодорхойгүй байсан гэж яриад байна. Гэрч аас шалгах ажиллагааны явцад мэдүүлэг авсан. Т мэдүүлэгт -Уул аймгийн хурандаа *******той ярьсан юм гэдгийг гэрч нь хэлдэг. Үүнтэй холбогдуулаад ******* ч гэсэн мэдүүлдэг. Согтууруулах ундаа хэрэглэсэн эсэх талаар гэрч Б. утсан дэ бичлэгийг хавтас хэрэгт хавсаргасан. Шүүх хуралдааны явцад бичлэгийг шинжлэн судлахад илтэд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн байна гэдэг нь харагддаг. Дээрээс нь цагаатгагдсан этгээд ******* хэлдэг. Гэрч аас шүүх хуралдаанд улсын яллагчийн зүгээс асуулт асуухад тухайн болсон үйл явдлыг - удаа өөр байдлаар илийлдэг. Өөрөө согтуу байсан юм гэж ярьдаг нь шүүх хуралдааны тэмдэглэл дээр авагдсан гэдгийг анхаарч үзээсэй гэж хүсэж байна. Гэмт хэрэг үйлдэгдсэн цаг хугацааны талаар өмгөөлөгч нар ярьж байна. Шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шийдвэрлэгдэх ёстой. Шүүхэд шилжүүлсэн яллах дүгнэлтийн хүрээнд гэж яриад байна. Шүүх хуралдаанд шинжлэн судалсан нотлох баримтуудаар болох цагаатгагдсан этгээд *******гийн гаргаж өгсөн нотлох баримтаар оны 0 дугаар сарын -ны өдөр гэмт хэрэг үйлдэгдсэн байх тул цаг хугацааны хувьд зөрүүтэй байна гэдэг нь тогтоогдсон. Үүнийг хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дугаар зүйлийн дахь хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасны дагуу хэрэг бүртгэлт байцаалт, шүүх хуралдааны явцад гэмт хэрэг гарсан нөхцөл байдлыг тогтооно гэсэн үндэслэлийн хүрээнд энэхүү баримтаар сарын -ны өдөр үйлдэгдсэн байх магадлалтай байна гэсэн дүгнэлтийг гаргасан. Үүнийг шүүх хүлээж аваагүй нь үндэслэлгүй гэж үзэж байна. *******гийн өмгөөлөгч үүнийг шалгах ажиллагааны явцад тогтоох боломжтой байсан боловч миний үйлчлүүлэгчээс мэдүүлэг авч тодруулаагүй нь өөрөө хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад ийг нь хааж боогдуулсан зөрчсөн байх үндэслэл тогтоогдсон нөхцөл байдалтай уялдуулж болно. Шүүх хуралдааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу тодорхой үндэслэлээр ийг зөрчсөнөөр тодорхой ажиллагааг нэмж хийлгүүлэхээр шүүх хуралдааныг хойшлуулах зэргийг дүгнэж үзэлгүйгээр шүүх цагаатгаж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй. Цагаатгах тогтоол маань хуульд заасан үндэслэл журмыг хангаагүй. Хэргийн бодит байдалд нийцээгүй, хуулийг буруу тайлбарлан хэрэглэсэн. хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн гэх үндэслэлд хамаарч байх тул цагаатгах тогтоолыг хүчингүй болгож, хэргийг анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлж өгнө үү. Прокурорын эсэргүүцлийг дэмжиж байна. Тгайлан судлуулах нотлох баримт байхгүй гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд М. тайлбартаа:

Миний хувьд албан үүргээ зөрчиж бдад давуу байдал олгоход хамтарч оролцсон зүйл байхгүй. Анхан шатны шүүхийн шийдвэр үндэслэлтэй гэж үзэж байгаа учир прокурорын эсэргүүцлийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд ******* тайлбартаа:

Би авлига албан тушаалын гэмт хэрэг буюу хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн субъект болоод шалгагдаж байгаад гайхаж байна. Аливаа гэмт хэргийн субьектив санаа зорилго бол үйлдэгдсэн нөхцөл байдал, бүхий албан тушаалтан, улсын яллагч нар анхнаасаа хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татсан тогтоолдоо үндэслэл бүхий нотлох баримт тогтоогдсон тохиолдолд хүн хуулийн этгээдийг хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах ёстой. Гэтэл анхнаасаа яллагдагчаар татсан тогтоол нь үндэслэл маш тааруу, маш бүрхэг зүйлээр татсан. Анх татахад нь би энэ албан тушаалтнуудад нь хэлж байсан. Та нар яагаад гүйцэт шалгаагүй, нотлогдоогүй юман дээр хүнийг хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татаж байгаа юм бэ. Дараа нь ямар нэгэн д орно шүү болохгүй шүү, сайтар нягталж үзээч ээ, болдоггүй юм уу гэдгийг анхнаасаа хэлж байсан. Яллах дүгнэлтэд миний гэмт үйлдэл, сэдэл санаа зорилгын талаар хууль зүйн үндэслэл тайлбар байхгүй. Анхан шатны шүүх хуралдаан дээр ч надаас асууж тайлбар аваагүй. Би өөрөө босож надаас тэр талаар асуугаач ээ би ямар байдлаар гэмт хэргийн хамтран оролцогч болоод байгаа юм бэ. Би хатгагч юм бол яаж хатгасан юм. Ямар идэвхтэй үйлдэл хийсэн юм. Би ******* гэдэг хүнийг хатгасан, ятгасан, шахсан, хавчсан, залилсан, итгэл төрүүлсэн ямар идэвхтэй үйлдэл гаргасан юм бэ. Хатгагч гэдгийн тайлбарласан нь багшийн тайлбар дээр ч байдаг. Хатгагч гэдэг үг чинь өөрөө юу юм. Гэмт хэрэг үйлдсэн гэдгийг лавтай сайн мэдсэн этгээд хууль б зүйл хийлгэхээр бдыг хатгаж байгаа этгээдийг хатгаж, шахаж байгаа идэвхтэй үйлдэл биз дээ. Авлига албан тушаалын гэмт хэрэгт татан оролцуулах гэж байгаа бол энэ талынх нь нотлох баримтыг маш сайн нарийн шалгаж байж бид нарыг татан оролцуулах ёстой. Видео бичлэг дээр дурдагдаагүй зүйлийг гэрчийн мэдүүлэг дээр  ******* гэснийг үнэлж, бодит видео бичлэгээ үнэлэхгүй байна гэсэн нь юу гэсэн юм бэ. Ийм хоёр эргэлзээтэй баримт байхад нэгийг нь нотлох баримтын хэмжээнд үнэлж, нөгөөхийг нь үнэлэхгүй байна гэдэг нь байж болохгүй . Мөрдөгч нар бол иймүү хачин юм хийж орж ирдэг. Үүнийг прокурор таслан зогсоож, яаж ийм баримтаар хүнийг яллах юм бэ гэж буцаагаад шидэж байх ёстой. Би үнэхээр гомдолтой байна. Би сэтгэл санаа болон бие мах бодиороо хохирч хорин килограмм турсан. Өнөөдрийг хүртэл эмнэлэгт очоод шинжилгээ өгье гэхээр хилийн хязгаар тогтоосон таслан сэргийлэх арга хэмжээгч хүчингүй болгодоггүй. Анхан шатны шүүх болчихсон. Давж заалдах шатны шүүх шинээр хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ авчихсан. Хаана хэзээ хийсэн үйлийн үр юм. Би монголын төрд хэзээ ч муу юм хийхийг хүсдэггүй хүн. Ингээд зогсож байгаадаа харамсаж байна. Намайг тээврийн хэрэгслийг шалгахгүйгээр явуулах зорилгоор миний дотоод итгэл үнэмшлийг тогтоохын тул бад нотлох баримтаар нотолсон юм чинь хаана байгаа юм бэ. Би ярьсан. Ярьснаа хэлдэг. Ярьсан нь үнэн. Хэд хэдэн удаа над руу залгаад байсан. Энэ олон дуудлага дотор миний аваагүй дуудлага хүртэл бүртгэгдчихээд байгаа. Би сүүлдээ уурласан чи чинь одоо албатай юм шиг хүн рүү дахин дахин залгаад гэж уурласан. Энэ байдлаа нотолчхооч дээ. Бид нар үнэхээр үгсэн хуйвалдаад ийм юм хийдэг байсан бол хамаа алга. Авдаг ялаа аваад явъя. Би өөрийгөө шүгэл үлээсэн гэж хардаг. Буруу юм болоод байна энийг тодруулаад өгөөч гэсний төлөө хариуцлага хүлээгээд байж байна. Хуулийг нэг мөр ойлгож хэрэглэх нь хуульчид бид нарын үүрэг хариуцлага гэж ойлгож байна. Эрхэм шүүгч нар үнэн зөвийг олж, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд ******* тайлбартаа:

Би анхан шатны шүүхийн тогтоолыг үндэслэлтэй хуулийг нэг мөр хэрэглэж хуулийн хүрээнд зөв гарсан гэж үзэж байгаа. Мөрдөн байцаалтын шатанд нэг талыг бариад явчихсан байдаг. Бодит байдал дээр шүүгдэгчээр оролцож байгаа хүмүүс хоорондоо таньдаг байсан юм уу, урьд нь ярьж байсан юм уу гэдгийг шалгаад ч юм байхгүй. Нэг нэг удаа хоорондоо ярьсан байдаг. Намайг хууль б үүрэг чиглэл өгсөн гэж яллаад байдаг. Анхнаасаа үнэн зөв мэдүүлэг өгсөн. Үнэн зөв мэдүүлэг өгөх үүргээ хангалттай биелүүлсэн. Би асуудлаар гэж хүнтэй нэг удаа ярьсан. Ярихдаа модтой гэж яриагүй. Транзит дугаартай машин зогсоосон байна асуугаад өгөөч, удаж байгаа гэнээ гэсэн. Би тухайн үед хүмүүстэй уулзаад гадуур явж байсан. Ажлын б цагаар. Би энэ хүмүүст ямар ч хууль б чиглэл өгөөгүй. Анхан шатны шүүх дээр мэдүүлсэн мэдүүлгийг үндэслээд цагаатгах тогтоол гаргасан. Үүнийг үндэслэлтэй гэж үзэж байгаа. Улсын яллагч нар цагаатгах тогтоолыг ойлгомжгүй, хууль зөрчиж гарсан гэж байгаа боловч би анхан шатны шүүхийн цагаатгах тогтоол үндэслэлтэй гарсан. Прокурорын эсэргүүцэл үндэслэлтэй болж чадаагүй учир эсэргүүцлийг хүчингүй болгож өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд ******* тайлбартаа:

Прокурорын эсэргүүцэл үндэслэлгүй, хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа. Прокурорын эсэргүүцэл дээр алба хаагч нарт шалгуулахгүйгээр ******* руу ярьсан. Цаашаа мэдэлтэй албан тушаалтан руу ярьж, утсаар чиглэл өгч тээврийн хэрэгсэлд үзлэг шалгалт хийхгүйгээр явуулж хууль ёсны төрийн ажлыг хийгээгүй давуу байдал бий болгосон гэдэг. Энэ хавтаст хэрэгт авагдсан материалд энэ талаар ярьсан. Прокурорын эсэргүүцэлд дурдагдсан нотлох баримт байхгүй. Юу гэж алба хаагч нар бдад давуу байдал олгосон гэж үзээд энэ олон алба хаагч нарыг хэрэгт холбогдуулан шалгаж өнөөдрийг хүртэл ингэж явж байгааг ойлгохгүй байна. прокурор анх танилцуулахдаа хэлж байсан. Аливаа гэмт хэргийн субьектив санаа зорилгыг тогтоосны үндсэн дээр хэрэг үүсгэж шалгадаг гэж танилцуулсан. Бид нарын хувьд бдад давуу байдал олгохоор санаа, бодол, зорилгоороо нэгдэж, илтэд хатгагч, хамжигч болоод санаатай хийсэн үйлдэл энэ хэрэг дээр байхгүй. Өөрсдөө ч гэсэн прокурорууд мэдэж байгаа байх. прокурор өөрөө модны асуудлыг шалгаад хэргийг хэрэгсэхгүй болгож хаасан. Нийслэлийн захиргааны хэргийн давж заалдах шатны шүүхээр энэ өөрөө зөрчлийн хэрэг биш гэж зааж өгсөн байгаа. хуулийн ангийн . дугаар зүйлд заасан хамгийн гол санаа зорилгыг тогтоогоогүй байж яллаж өнөөдрийг хүртэл явуулж байгаад туйлын гомдолтой байна.  Намайг гэж хүнд давуу байдал бий болгож алба хаагч нартаа үүрэг өгч согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон хүнд давуу байдал олгосон гэж энэ хэрэгт холбогдуулсан. Анхнаасаа энэ хэрэг дээр нэг ч мэдүүлэг аваагүй. Яллах дүгнэлттэй танилцаад энэ хэрэгт холбогдож явж байгаагаа мэдсэн. *******аар дамжуулж үүрэг чиглэл өгсөн гээд байгаа. Тухайн өдөр ******* ч д байгаагүй. гурван удаа, *******гаас зургаан удаа гэрчийн мэдүүлэг авсан байдаг. Эдгээр мэдүүлгүүд өөр байгаа. ******* даргын утсыг асуан гэж ярьж байгаа. анх тэр бичлэгийг хийхдээ ******* цаанаас ирээд тай уулзаж байгаа. утсаар ярьж байгаа нь хэлбэрийн төдий, хүнтэй утсаар яривал гар утсаараа дуудлага хийх ёстой. Манай алба хаагч нар анхан шатны шүүх хуралдаанд Авлигатай тэмцэх нар дарамт үзүүлсэн гэдэг. Спикер дээр нь тавиад ярьсан бол харагдах ёстой. Анхан шатны хэлэлцүүлэг дээр бүх зүйл тодорхой болсон. Хавтас хэрэг дээр миний алба хаагч нартай утсаар ярьж холбогдсон нэг ч удаагийн утасны билл холбогдох материал байхгүй. Хуулиа хүндэтгээд эцсийн шийдвэрийг нь гаргуулах гээд явж байна. Энд алба хаагч нар байгаа. Үүний ард хүүхэд байгаа. Залуучуудын ажиллах итгэл урам зоригийг нь мохоож болохгүй байх. Эрхэм шүүгч нар тунгаан үзэж анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж өгнө үү гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд *******, *******, *******, , ******* тайлбартаа:

Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж өгнө үү. Өмгөөлөгчийн саналыг дэмжиж байна гэв.

Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон цагаатгагдсан этгээд ******* тайлбартаа:

Прокурорын эсэргүүцэл дээр дугаар сарын -ний өдөр гэмт хэрэг үйлдсэн гэж яллаад байдаг. Тэр үед нь ч би д байхгүй байсан. Мөрдөн шалгах ажиллагаа явагдаж сүүлд нь -нд үйлдэгдсэн гэдэг. Би -ны өдөр Улаанбаатар хотод ээжийндээ байсан. Анхнаасаа шалгах ажиллагааг нягталж чадаагүй. Сонссоноо ярьсан гэрчийн мэдүүлгийг үндэслэж яллаж, хуулиа зөрчиж нягталж шалгаагүй. Сонссоноороо яллаж байгаа. Прокурорын эсэргүүцлийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Анхан шатны шүүхийн цагаатгах тогтоолыг хэвээр үлдээж өгнө үү гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

-Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн дугаар цагаатгах тогтоолыг эс зөвшөөрч бичсэн прокурорын эсэргүүцэл үндэслэлтэй эсэхийг эсэргүүцэлд дурдсан үндэслэлд хязгаарлахгүйгээр хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудын хүрээнд, хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дүгээр зүйлийн , дахь хэсэгт зааснаар тухайн хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг хянаж үзлээ.

Давж заалдах шатны шүүх хэргийг ийнхүү хянахдаа:

хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дугаар зүйлд заасан хэрэгт нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан эсэх, шалгах ажиллагаа болон шүүхээс хэрэг хянан шийдвэрлэх явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан ийг хасаж, хязгаарласан эсэх, хэргийг шалгахдаа болон анхан шатны журмаар хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагуудыг зөрчсөн эсэх, хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн зөрчил байгаа эсэхийг шалгаж үзлээ.

Анхан шатны шүүх хэргийг шийдвэрлэхдээ гэм буруутай этгээдүүдээс үйлдсэн үйл баримтад хийсэн хууль зүйн дүгнэлт буруу байна.

Шүүхийн дүгнэлт буруу болсноор гарсан шийдвэр нь хууль, хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан илт тодорхой заалтыг ноцтой зөрчсөн үйлдэл болжээ гэж давж заалдах шатны шүүхээс үзэж байна.

Энэ талаар бичсэн прокурорын эсэргүүцэл үндэслэлтэй байна.

Прокурор нь хувийн сонирхлын үүднээс харьяаллын б, бдын хяналтад байгаа хэрэгт хөндлөнгөөс оролцох, , прокурор, шүүгч, шинжээч нарт өөртөө ашигтай болон үндэслэлгүй шийдвэр гаргуулах хүсэлт тавих, дарамт шахалт үзүүлэхгүй байх, албан үүргээ хэрэгжүүлэхэд харшлах, эсхүл сөргөөр нөлөөлж болзошгүй аливаа хэлцэл, үйл ажиллагаанаас зайлсхийх ёстой.

Ингэснээр иргэд, олон нийт, иргэний нийгмийн зүгээс прокурорт итгэх итгэлийг алдагдуулах, Прокурорын байгууллагын нэр хүндийг бууруулахаас сэргийлж, Монгол улсын Үндсэн хууль болон бад хуулийг чанд сахиж, хүний , чөлөөг хүндэтгэн, албаны үүргээ үнэнч шуар биелүүлж, прокурорын мэргэжил, ёс зүйн хэм хэмжээ, нэр хүндийг өндөрт өргөж явах ёстой.

Гэтэл ******* нь -Уул аймгийн Прокурорын газарт ажиллаж байх үедээ буюу оны дүгээр сарын 0-ны өдөр бичиг баримтын зөрчилтэй тээврийн хэрэгслийг саатуулан зогсоож хуульд заасан үйл ажиллагаа явуулж байсан байгууллагын албан тушаалтнуудад “...Аймгийн прокурор шаардаж байна.” гэсэн агуулга бүхий өнгө аясаар хөндлөнгөөс нөлөөлж, хэргийг шуар шийдвэрлэхэд саад болж байсан нь хэрэгт авагдсан баримтуудаар тогтоогдож байна.

алба нь гэмт хэрэгтэй тэмцэх, нийтийн хэв журам хамгаалах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах үндсэн чиг үүргийг хуульд заасан бүрэн ийн хүрээнд хэрэгжүүлэх төрийн тгай алба юм.

алба хаагч нь үйл ажиллагаандаа “Монгол Улсын Үндсэн хуульд зааснаас гадна хүний , чөлөөг хүндэтгэх, ил тод, нээлттэй байх, нууцыг чанд хадгалах, олон нийтийн итгэл хүлээж, дэмжлэг авах, үйл ажиллагаа нь тасралтгүй байх зарчмыг баримтлан” ажиллах ёстой.

Ийнхүү ажиллахдаа дээд шатны албан тушаалтны гаргасан хууль б шийдвэрийг биелүүлэхээс татгалзах, татгалзаж буй үндэслэлээ тайлбарлах бүрэн тэйг албаны тухай хуульд тодорхой заасан байна.

Түүнчлэн алба хаагч нь гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх, гэмт хэрэг гарсан шалтгаан, нөхцөлийг тогтоох, арилгуулах, гэмт хэрэг гарсан тухай мэдээллийг хүлээн авмагц гэмт хэргийн газрыг хамгаалах, үзлэг хийх, нотлох баримт илрүүлэх, бэхжүүлэх, цуглуулах, гэмт этгээдийг олж тогтоох, эрэн сурвалжлах, баривчлах, хуулиар харьяалуулсан гэмт хэрэгт хэрэг бүртгэлт, байцаалт явуулахаар хууль болон тухайн албан хаагчийн ажлын байрны тодорхойлолтод тодорхой зааж өгсөн байхад энэ хэрэгт холбогдсон албан хаагчид өөрт хариуцуулж өгсөн үндсэн үүргээ биелүүлээгүй болох нь хэрэгт авагдсан баримт мэдүүлгүүдээс тодорхой харагдаж байна.

Анхан болон давж заалдах шатны шүүх хуралдаан дээр шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч нараас ... “Шүүгдэгч ******* гарал үүслийн бичиггүй мод тээвэрлэсэн үйлдэл нь гэмт хэргийн болоод зөрчлийн шинжгүй” гэж мэтгэлцдэг хэдий ч оны дүгээр сарын 0-ны өдөр нэр бүхий албан хаагчид  өөрсдийн ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажил үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгээгүй үйлдэл нь   хуульд заасан гэмт хэргийн шинжийг хангаж байна гэж үзэхийн зэрэгцээгээр анхан шатны шүүх шийдвэрээ гаргахдаа “ албан хаагчид  өөрсдийн ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажил үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгээгүй үйлдэл”-г харгалзан үзээгүй, энэ талаар ямар нэгэн дүгнэлт хийгээгүй орхигдуулсан нь хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дугаар зүйлийн дэх хэсгийн ., ..т заасан хуулийн шаардлагуудыг хангаагүй шийдвэр болсон байна гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэж байна.

Нийслэлийн прокурорын газраас шүүгдэгч *******ийг үйлдлээр буруутгаж хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн -д заасан гэмт хэрэгт яллагдагчаар татжээ.

 Хэргийг давж заалдах журмаар хянах явцад шүүдэгч *******ийг шүүгдэгч яллагдагчаар татагдсан үедээ өгсөн мэдүүлгээр буруутгаж байгаа ба өөр бад баримтуудаар нотолсон нэг ч баримт хэрэгт байхгүй байгаа нь тогтоогдлоо.

хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд “ хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдол бүхий, энэ хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу олж авсан аливаа баримтат мэдээллийг нотлох баримт гэнэ”

“Баримтат мэдээлэл нь гэрч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагч, сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчийн мэдүүлэг, эд мөрийн баримт, баримт бичиг, шинжээчийн дүгнэлт, мэдүүлэг, ийн магадалгаа, энэ хуульд заасны дагуу бэхжүүлсэн кино ба гэрэл зураг, зураглал, дууны, дүрсний, дуу-дүрсний бичлэг, ул мөрөөс авсан хэв, шалгах ажиллагааны болон шүүх хуралдааны тэмдэглэл, хүн, хуулийн этгээд, албан тушаалтнаас ирүүлсэн гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл болон энэ хуульд заасан бад баримтаар тогтоогдоно.” гэж тодорхойлжээ.

Яллагдагч /шүүгдэгчийн/ мэдүүлэг гэдэг нь хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу бэхжүүлж авсан бөгөөд сонсгосон ялын агуулгыг тодорхойлж буй нөхцөл байдал мөн бөгөөд хэргийн байдлын талаар яллагдагч /шүүгдэгч/-аас өгч буй аман мэдээлэл юм.

. Яллагдагч /шүүгдэгч/ ял шийтгэл хүлээхээс эмээж, худал мэдүүлэг өгч болзошгүй ба ийнхүү худал мэдүүлэг өгснөөр хариуцлага хүлээдэггүй;

. Бдын нөлөөгөөр өөр хүний үйлдсэн гэмт хэргийг хүлээж, энэ талаар мэдүүлэг өгч байж болзошгүй;

. Үнэн зөв мэдүүлэг өгөх үүрэг хүлээдэггүй тул хэргийг ямар нэгэн аргаар өөрийн талд ашигтайгаар шийдвэрлүүлэх сонирхол давамгайлсан байдаг зэрэг хүчин зүйлийг харгалзан онцгой анхаарах шаардлагатай байдаг.

Иймд шүүх хуралдаанаар хэргийг хянан шийдвэрлэх явцад яллагдагч /шүүгдэгч/ үйлдсэн хэргээ үнэхээр хүлээсэн бдын гэм бурууг илчилсэн мэдүүлгүүдийг хэрэгт цугларсан бад нотлох баримтуудтай харьцуулан авч үзэх ёстой.

Үүнээс гадна тухайн хэргийн яллагдагч /шүүгдэгч/ нь заавал өмгөөлөгчтэй байх эсэх, хэрэг бүртгэлт, байцаалтын явцад хийгдсэн хэрэг хянан шийдвэрлэх тодорхой ажиллагаануудыг хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу явуулсан эсэх, яллагдагчийг хөтлөх, тулгах аргаар байцаасан, аль нэг талыг барьсан эсэхийг нарийвчлан шалгасан байх шаардлагатай байдаг.

 

Хэрэв нотлох баримт цуглуулах, бэхжүүлэх талаар хуульд заасан журмыг баримтлаагүй буюу зөрчсөн бол нотлох чадвараа алдахаас  гадна шүүхийн тогтоол, магадлал хүчингүй болгох үндэслэл болно.

Өөрөөр хэлбэл:

“ Сэжигтэн, яллагдагч, шүүгдэгчийн мэдүүлгийг нотлох баримтаар тооцож болох хэдий ч уг мэдүүлэг дангаараа түүнийг /бдыг/ яллах үндэслэл болохгүй.”,

“ Мэдүүлэг өгөгч мэдүүлгийнхээ эх сурвалжийг зааж чадаагүй бол тухайн мэдүүлэг нь дангаараа нотлох баримт болохгүй” тул шүүгдэгч *******ийн гэм бурууг хангалтай тогтоогдсон гэж үзэхгүй байна.

Шүүгдэгч , ******* нар нь доод албан тушаалтнууддаа “... Газрын .... үүрэг өгсөн.” гэх болон яллагдагч ын байцаалтын шатанд өгсөн: “... Д. надад замын он дээр мод ачсан машин зогсоосон байгаа юм байна, тэр машин нь бичиг баримттай байгаа юм байна, асуугаад тодруул, аймгийн прокурор яриад байна гэсэн. Би тодруулаад эргээд д машин зогсоосон юм байна, шалгалтын ажиллагааг хийх гээд х нь ирчихсэн байна гэж хэлэхэд бичиг баримттай машин гэж аймгийн прокурор надад хэллээ, наад машинаа явуул гэж хэлсэн. Би тэгэхээр *******д мод нь бичиг баримттай гэж байна, бичиг баримтад нь явуул гэсэн үүргийг өгсөн. Түүнээс биш даргын өгсөн үүрэг шиг шууд явуул гэсэн үүрэг өгөөгүй. Байхгүй байгаа бичиг баримтад нь явуул гэдэг үүрэг өгсөн...” гэж /-р хх дүгээр тал/ мэдүүлсэн хэдий ч гэх шүүгдэгч ******* түү үүргийг өгсөн эсэхийг давхар нотолсон өөр бад баримт хэрэгт байхгүй байгааг анхаарвал зохино.

Монгол Улсын Үндсэн хуулийн аравдугаар зүйлд зааснаар олон улсын зүйн нийтээр хүлээн зөвшөөрсөн хэм хэмжээ, зарчим болон Монгол Улсын олон улсын гэрээ нь т улсын зүйн тогтолцооны нэг хэсэг бөгөөд Монгол Улс нь олон улсын зүйн үндсэн зарчмуудын нэг болох "гэрээгээр хүлээсэн үүргээ шуар сахин биелүүлэх" зарчмыг баримтлах талаар Үндсэн хуулийн мөн зүйлийн дахь хэсэгт тунхагласан байдаг.

Иймд Хууль, хүчний байгууллага аливаа нэг байцаан шийтгэх ажиллагаа явуулахдаа “ Хүнийг эрүүдэн шүүх болон бад хэлбэрээр хэрцгий, хүнлэг баар буюу нэр төрийг нь доромжлон харьцаж шийтгэхээс эсрэг конвенц”-н нэгдүгээр зүйлийг баримтлан ажиллах ёстой ба “нэг яллагдагчийн мэдүүлгээр өөр яллагдагчийн гэм бурууг нотолж буй нь “ хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зорилттой нийцэхгүйгээс  гадна т ажиллагаа хууль ёсны байх зарчмыг зөрчиж байна гэж давж заалдах шатны шүүх үзлээ.

Шүүдэгч ******* ажиллагааны явцад өгсөн удаа дараагийн мэдүүлэгт:

“…******* даргын өгсөн үүргийг яагаад биелүүлсэн бэ гэвэл дарамт шахалт ихтэй, шууд удирдлагын өгсөн үүргийг биелүүлэхгүй бол хамт олон дундаас үгээр болон үйлдлээрээ хэлбэр дүрс гаргаж байгаа харилцаа зэргээр хавчиж, гадуурхдаг. ******* хэлэхдээ “ яриад байна” гэж хэлж байсан болохоор даргын хэлсэн хүнийг явуулахгүй, шалгасан бол хамт олон дунд ялгаварлан гадуурхагдаж эхэлнэ.

Ямар сайн ажлаа хийдэг юм ч гэх юм уу ийм байдлаар хавчаад эхэлдэг...”,

 “...Энэ байдлаас , ас өгсөн үүргийг биелүүлэхгүй бол ажлын үзүүлэлт, ажлын ачаалал зэрэг дарамт ирэхээс айж өгсөн үүрэг даалгаврыг биелүүлэхээс өөр арга байгаагүй.

Тасгийн ******* ... гайгүй зантай хүн. Гэхдээ баяр амралтын өдрүү хуваарьт тавих, эргүүлд гаргах юм уу ажлаар шахах, бдаас илүү ажиллуулах, шагнал урамшуулал хасах, ажлаас хоцроход ажил тасалсан гэх байдлаар дарамт шахалт ирэхээс айж егсөн үүрэг даалгаврыг нь биелүүлэхээс өөр арга байгаагүй.

Тасгийн ******* урд харьцаж байсан харилцаа өөрчлөгдөж, үр дүнгийн гүйцэтгэлийн тайлангаа би хангалттай дүгнүүлж чадаагүй. Өөрийгөө “В” үнэлгээтэй ажилласан гэж бодтол “С” үнэлгээ тавьсан. Энэ мэтчилэн энэ хүмүүсийн дарамт шахалт их байдаг...”,

 “... Ер нь бол онол, практик хоёр зөрдөг гэдэг шиг амьдрал дээр энэ зүйл хэрэгжих нь учир дутагдалтай. Хэрвээ удирдах албан тушаалтан наадахаа явуул гэхэд явуулахгүй арга хэмжээ авбал буцаад бид нарт дарамт үүснэ.

Тасгийн ******* ажлын цаг дусан байхад нэг орой /он өдөр санахгүй байна/ ажлын коридорт “сүрхий мэдүүлэг өгсөн байна лээ шүү” гэж надад хэлсэн.

Ийм байдал замын нэгж дээр нийтлэг тохиолддог...” гэж мэдүүлжээ. /-р хх , , дугаар тал/,

Энэ мэдүүлгүүдээс дүгнэж үзэхэд газар, замын тасагт дээд албан тушаалтнууд доод албан тушаалтнууддаа хууль б үүрэг өгдөг түүнийг нь биелүүлэхгүй бол янз бүрийн арга хэлбэрээ дарамталдаг, цалин, урамшууллыг хасдаг, өөр бад ажлаар дардаг ба энэхүү байдлаас болж шүүгдэгч Д. хийх ёстой албан үүргээ гүйцэтгэж чадахгүйд хүрсэн нь тогтоогдсон тул:

Түүнийг буруутгаж буй “ ...иргэн согтуурлын зэргийг шалгаагүй, гэмт хэрэг өргөдөл гомдлын бүртгэлт бүртгүүлээгүй.” нь ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажил үүргээ ашиг хонжоо олох өөрт болон бдад давуу байдал олгох зорилгоор санаатайгаар биелүүлээгүй гэж үзэж болохгүй байна.

Харин энэхүү байдал нь бдын шээл, гарцаагүй байдалд автаж хийсэн үйлдэл ба энэ нь гэмт хэргийг үгүйсгэх нэг нөхцөл байдал болно гэж давж заалдах шатны шүүхээс үзлээ.

Түүнчлэн яллагдагч ******* нь -Уул аймгийн газар түүний ын тасагт ажилладаг албан тушаалтнууд нь доод албан тушаалтнуудаа дарамталдаг, ашиг сонирхлыг нь хохироодгийг ил болгосноор авлига, ашиг сонирхлын зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, таслан зогсоох, нийтийн эрүүл мэнд, хүрээлэн байгаа орчин, хэрэглэгчийн ашгийг хамгаалах, шу өрсөлдөөнийг дэмжих талаар нийтийн ашиг сонирхлын төлөө шүгэл үлээсэн гэж үзэж болохоор байх тул “Шүгэл үлээгчийн зүйн байдлын тухай хууль”-н дүгээр зүйлийн .-д зааснаар “ хууль, Зөрчлийн тухай хууль болон бад хуульд заасан хууль зүйн хариуцлагад татах үндэслэл болохгүй.” гэх хуулийн үндэслэл байна.

Иймд дэ нөхцөл байдлуудыг үндэслэн -Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн дугаар цагаатгах тогтоолын шүүгдэгч *******, *******, *******, *******, *******, *******, *******, нарыг цагаатгасан хэсгийг хүчингүй болгож, шүүгдэгч *******, ******* нарыг цагаатгаж шийдвэрлэсэн хэсгийг хэвээр үлдээж шийдвэрлэлээ.

Давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэр дүгнэлтэд тгасан хэсгүү холбогдох эсэргүүцлийн болон давж заалдах гомдлын зарим үндэслэл хэсгүүдийг хүлээн авч бад хэсгүүдийг хүлээн авах боломжгүй гэж шүүх үзлээ.

          хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дугаар зүйлийн ., ., . дүгээр зүйлийн .., . дүгээр зүйлийн .т заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

           . -Уул аймаг дахь дундын хэргийн анхан шатны шүүхийн оны 0 дугаар сарын -ний өдрийн дугаар цагаатгах тогтоолын дэх заалтыг:

         “. хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, ******* нарт холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай гэж заасныг хэвээр үлдээж, хуулийн тгай ангийн . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, хуулийн тгай ангийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн *******, *******, *******, , *******, *******, ******* нарт холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгож цагаатгасныг хүчингүй болгосугай гэж,

            . Шүүгдэгч *******, ******* нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хүчингүй болгож, шүүгдэгч *******, *******, *******, *******, , *******, *******, ******* нарт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үлдээсүгэй.

              . Прокурорын эсэргүүцлийн зарим хэсгийг хүлээн авсугай.

            . Анхан болон давж заалдах шатны шүүхийн хууль хэрэглээний зөрүүг арилгах, хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, хуулийг Улсын дээд шүүхийн тогтоол, тайлбараас өөрөөр хэрэглэсэн, зүйн шинэ ойлголт, эсхүл хууль хэрэглээг тогтооход зарчмын хувьд нийтлэг ач холбогдолтой гэж үзвэл энэхүү магадлалыг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш хоногийн дотор хэргийн оролцогч хяналтын журмаар гомдол гаргах, прокурор эсэргүүцэл бичих тэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

  

           ГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                  З.ТӨМӨРХҮҮ

              ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                      Ц.АМАРЖАРГАЛ

                        ШҮҮГЧ                                                         Б.МАНЛАЙБААТАР