*******ийн нэхэмжлэлтэй
иргэний хэргийн тухай

Хэргийн индекс: 135/2020/00750/и

Дархан-Уул аймгийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч О.Нарангэрэл даргалж, шүүгч М.Мөнхдаваа, Л.Амарсанаа нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар:

Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021 оны 05 дугаар сарын 28-ны өдрийн 416 дугаар шийдвэртэй,

Нэхэмжлэгч *******ийн нэхэмжлэлтэй,

             Хариуцагч *******д холбогдох

Арилжааны гэрээ, Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээг тус тус хүчин төгөлдөр бус болохыг тогтоолгох, үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгчөөр тогтоолгох, түрээсийн гэрээний үүрэгт 26.267.800 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагатай иргэний хэргийг

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч *******ын давж заалдсан гомдлыг үндэслэн

2021 оны 07 дугаар сарын 20-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Л.Амарсанаагийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч *******, хариуцагчийн өмгөөлөгч Б.Энхзаяа нар /цахимаар/, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Б.Мандуул нар оролцов.

Нэхэмжлэгч ******* шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлагадаа:

Би өөрийн эзэмшлийн эрхийн улсын бүртгэлийн Y-2003020131 дугаарт бүртгэлтэй, 000495830 тоот гэрчилгээтэй, Дархан-Уул, Дархан, 13-р баг, ХААИС-ийн баруун урд талд байрлах, үйлчилгээний зориулалттай, 300 м2 талбайтай объектыг иргэн *******д түрээслүүлэхээр харилцан тохиролцсон. Надад зайлшгүй мөнгөний хэрэг гарсан тул түрээсийн төлбөрөөс 50.000.000.00 төгрөгийг бөөнд нь авах хүсэлтийг тавьсан. ******* нь Надад уг мөнгө бэлэн байхгүй гэсэн. Харин хэсэг хугацааны дараа Чи объектоо миний нэр дээр шилжүүлчихвэл, би өөрийнхөө компанийн үйл ажиллагаагаар 50.000.000 төгрөгийн зээл авч өгөх боломж байна гэсэн. Ингээд бид ярилцаж уг аргаар нь зээл авхуулахаар болсон. Би *******ээс түрээсийн төлбөр авахгүйгээр, ******* нь надад төлөх ёстой түрээсийн төлбөрүүдийг тухайн зээлд, хүүгийнх нь хамтаар төлж дуусгахаар тохиролцсон. Намайг уг зээлийг төлж барагдуулмагц миний объектыг надад буцаан шилжүүлж өгөхөөр тохиролцсон. Ингээд 2016.10.20-ны өдөр Арилжааны гэрээ байгуулж өөрийн үл хөдлөх эд хөрөнгийг *******ийн нэр дээр шилжүүлж, Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ байгуулж, өөрийн эзэмшилд байсан газрын 300,0 м2 талбайг мөн *******ийн нэр дээр шилжүүлсэн. Үүнийхээ хажуугаар бид Ажлын байрны зориулалтаар байр түрээслэх гэрээг 3 жилийн хугацаагаар байгуулсан. ******* нь Худалдаа, хөгжлийн банканд уг үл хөдлөх эд хөрөнгө болон газар эзэмших эрхийг барьцаалж 50.000.000 төгрөгийг надад авч өгсөн. Би тухайн зээл болон зээлийн хүү болох нийтдээ 77.200.00 төгрөгийг түрээсийн төлбөрөөсөө тооцож, *******д бүрэн төлж барагдуулсан боловч ******* нь миний объектыг надад шилжүүлж өгөхгүй байсан.

Гэтэл тэрээр миний зөвшөөрөлгүйгээр миний хөрөнгийг барьцаалж өөртөө зээл авч ашиглаж байсныг би дараа нь мэдсэн. Надад яаралтай мөнгө хэрэг болж объектоо авахаар нэхэхэд ******* нь Чи хэрэгтэй үедээ надаас мөнгө аваад өрнүүдээсээ төлчхөж бай. Хоёулаа тэгээд дараа нь болчихно шүү дээ гэдэг байсан. Би их хэмжээний мөнгөний хэрэгцээ гарч аргагүйн эрхэнд 2019.11.04-ний өдөр *******тэй байгуулсан Түрээсийн гэрээ-г дуусгавар болгож, өөрийн үл хөдлөх эд хөрөнгийг 200.000.000 төгрөгөөр *******д худалдахаар тохиролцсон тухай баримт үйлдэж түүнээс 150,0 сая төгрөгийг цувуулж авсан бөгөөд үлдэгдэл 50.000.000 төгрөгийг 2 жилийн дотор, график гарган төлөхөөр тохиролцсон. Би энэ бүгдийг аргагүй байдлын улмаас л хийсэн. ******* ч намайг аргагүй байдалд оруулж байгаад доод тал нь 300,0 сая төгрөгийн үнэтэй миний объектыг хямдхан үнээр өөрийн болгох зорилгоор хийсэн байсан. *******тэй хийсэн гэрээ тохиролцоо нь миний болон *******ийн хүсэл зорилгын илэрхийлэл байгаагүй бөгөөд зөвхөн зээл авах зорилготой дүр үзүүлсэн хэлцэл байсан юм. Иймд Иргэний хуулийн 56.1-д заасны дагуу иргэн *******, иргэн ******* нарын хооронд 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр байгуулсан Арилжааны гэрээ, Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээг хүчин төгөлдөр бус болохыг тус тус тогтоон хүчингүй болгож, тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгчөөр болон газар эзэмших эрхийн эзэмшигчээр ******* намайг тогтоож өгнө үү. Мөн ажлын байр түрээслэх гэрээнд заасан түрээсийн төлбөр шаардах эрхийн дагуу иргэн *******ээс 26.267.800 төгрөг гаргуулахаар шаардлага гаргаж байна гэжээ.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч ******* шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

...тус шүүхэд ******* нь *******д холбогдуулан 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр үл хөдлөх эд хөрөнгийн Ү-2003020131 дугаартай эрхийн бүртгэлтэй үл хөдлөх хөрөнгийг шилжүүлэх үндэслэл болсон арилжааны, мөн 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр 000555008 дугаартай газар эзэмших эрхийг шилжүүлсэн гэрээнүүдийг Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.2-т зааснаар дүр үзүүлсэн хэлцэл гэдэг үндэслэлээр, Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.3-т зааснаар өөр хэлцлийг халхавчлах зорилгоор үйлдсэн гэх үндэслэлээр хүчин төгөлдөр бус хэлцэл болохыг тогтоолгох шаардлагыг Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.4-д заасны дагуу гаргаж байгаа. Мөн талуудын хооронд байгуулсан ажлын байр түрээслэх гэрээнд заасан түрээсийн төлбөр шаардах эрхийн дагуу иргэн *******ээс 26.267.800 төгрөг гаргуулахыг шаардаж байгаа. Үйл баримтын хувьд нэхэмжлэл гаргах үндэслэл болсон арилжааны гэрээ нь хуульд заасан арилжааны гэрээний шинжийг агуулсан гэрээ биш байгаа юм. Энэ нь хавтаст хэрэгт авагдсан гэрээ, хариуцагч талын өгсөн тайлбар, Мон Өртөөчин ХХК болон 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр түрээсийн гэрээг дуусгавар болгох тухай үйлдсэн баримт зэргээр тогтоогдож байна гэж үзэж байгаа. Тодруулбал 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр нэг талаас *******, нөгөө талаас ******* нар 300 м.кв хөрөнгийг арилжааны гэрээгээр шилжүүлэх дүр үзүүлсэн хэлцийг хийхдээ арилжааны гэрээний үнэлгээг 20,0 сая төгрөг байлгаад, барилгын материал оролцуулахаар тогтоосон. Бодит байдал дээр энэ нь хэрэгжээгүй бөгөөд арилжааны гэрээ дүр үзүүлсэн хэлцэл байсан гэдгийг нэхэмжлэгч тал хүлээн зөвшөөрдөг, хариуцагч тал үүн дээр маргаагүй, хожим үүнийг дүр үзүүлсэн хэлцэл байсан гэдгийг хүлээн зөвшөөрч байсан мөн түрээсийн төлбөр төлж байсан зэрэг үйл баримтаар энэ нь нотлогддог. 2016 оны 11 дүгээр сарын 16-ны өдөр мөн арилжааны гэрээ 350,0 сая төгрөгийн үнийн дүнтэйгээр нотариатч дээр хийгдсэн байдаг. Хэдийгээр нэхэмжлэлийн шаардлага дээр уг хэлцлээр дамжиж үл хөдлөх хөрөнгө шилжих үндэслэл болоогүй учраас бид нар дурдаагүй боловч энэ нь зайлшгүй судлагдах үйл баримт болж байгаа. Яагаад гэвэл мөн адил тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийг 350,0 сая төгрөгөөр арилжиж байгаа мэтээр хийсэн. Үүнийг талууд тайлбарлахдаа банкнаас зээл авахад тухайн үл хөдлөх хөрөнгийн зах зээлийн үнэ нь ийм үнэтэй байсан тул нөхцөл байдлыг хөнгөвчлөхийн тулд ийм хэлцэл хийгдсэн гэх тайлбарыг өгдөг. 350,0 сая төгрөгийн арилжааны гэрээг гэрчилсэн нас барсан нотариатч Т.Энхболдын бүртгэлийн дэвтрийн холбогдох баримтуудыг хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журмаар цуглуулж үзэхэд энэ бүртгэл байгаагүй.

Өөрөөр хэлбэл уг хэлцлийг архивд бүртгэж, архивын илүү хувийг талуудад өгөхгүйгээр нотариатын үйлдэл хийх журмыг зөрчиж ийм үйлдэл хийсэн нь тодорхой харагдаж байгаа. Эдгээрээс харахад дүр үзүүлсэн хэлцэл хийсэн үеэсээ хүчин төгөлдөр бус хэлцэл. Дүр үзүүлсэн болон өөр хэлцлийг халхавчлах зорилгоор хийсэн хэлцэл нэгэн зэрэг хийгдэх боломжтой байдаг. Энэ боломж нь манай хэргийн хувьд харагдаж байгаа. Дүр үзүүлсэн хэлцэл нь нэг талаас түрээсийн гэрээ боловч нөгөө талаас түрээсийн гэрээгээр халхавчилж арилжааны гэрээ хийсэн гэдгээрээ Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.2, 56.1.3-д заасан хүчин төгөлдөр бус хэлцлийн шинжийг хангаж байгаа юм. Үүний үндсэн дээр өмчлөх эрх шилжсэнээс болоод талуудын хооронд эрх зүйн хувьд тодорхойгүй байдал үүссэн. Хариуцагч түрээсийн төлбөр төлж байсан талаараа хэлдэг. Тухайлбал хариуцагчийн хувьд өөрийн өмчлөлд шилжүүлэн авсан хөрөнгөө өөрөө түрээслээд байгаа ч юм шиг, нэхэмжлэгчийн хувьд бусдын өмчлөлийн хөрөнгийг өөрт нь түрээслээд байгаа ч юм шиг үл ойлголцол, хууль бус харилцаа үүсэх шалтгаан болоод байгаа.

Ийм учраас зөрчигдсөн эрхийг нь сэргээлгэх үүднээс хүчин төгөлдөр бус хэлцлийн үр дагаврыг арилгуулах, мөн Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.5-д зааснаар хүчин төгөлдөр бус хэлцлийн дагуу шилжүүлсэн хөрөнгийг харилцан буцааж өгөх үүргийн дагуу мөн хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.4, 56.5-д заасан үндэслэлээр дээрх хэлцлүүдийг хүчин төгөлдөр бус гэж тооцох үндэслэлтэй байна. Хамгийн сүүлд хариуцагч *******ийн 100 хувь эзэмшилд нь байдаг Мон өртөөчин ХХК-аас албан бичигт 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр түрээсийн гэрээг дуусгавар болгож хөрөнгө худалдах, худалдан авах тохиролцоо гэсэн нэг хуудас баримт буюу Дархан-Уул аймгийн тойргийн нотариатч *******ын гарын үсэг үнэн зөв болохыг гэрчилсэн баримт болон талуудын хооронд байгуулагдсан 2016 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрийн ажлын байр түрээслэх гэрээний дагуу төлбөрүүд хийгдсэн байдаг юм гэсэн тайлбар хариуцагчийн өөрийнх нь гарын үсгийн хамт ирүүлсэн байдаг. Эндээс хариуцагч тодорхой хэмжээнд хүчин төгөлдөр бус хэлцэл байсныг шүүхийн хэлэлцүүлгийн болон мэтгэлцээний шатанд хүлээн зөвшөөрч байгаа юм.

2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн гэрчлүүлсэн баримт хэлцэл биш гэдгийг нэхэмжлэгч тал онцгойлон дурдаж байгаа. Үл хөдлөх хөрөнгийн хэлцэл бол шилжүүлэхдээ заавал Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1-д зааснаар худалдагчаас эрхийн доголдолгүй эд хөрөнгийг шилжүүлэх, худалдан авагч талаас төлбөр шилжүүлэх үүргийн дагуу хийгддэг. Хөрөнгө худалдан авах гэрээний гол нөхцөл нь төлбөрийн нөхцөл байдаг. Төлбөрийн нөхцөлийн тухайд гарын үсгийн үнэн зөвийг гэрчилсэн баримтад талууд төлбөр тогтоогоогүй, талууд хэлэлцэн тохироогүй. Нотариатын тухай 2011 оны хууль болон, нотариатын үйлдэл эрхлэх зааварт зааснаар гарын үсгийн үнэн зөвийг гэрчлэх үйлдэл нь тусдаа бие даасан үйлдэл байгаа юм. Дээрх үйлдэл нь баримт бичиг дээр зурсан гарын үсгийн үнэн зөвийг гэрчилсэн баримт болохоос хэлцлийн буюу гэрээний үнэн зөвийг гэрчилдэггүй. Хэлцлийн үр дагаврыг тайлбарлах, өмчлөгч өмчлөх эрхтэй этгээд мөн эсэхийг шалгадаг, худалдагч, худалдан авагчийн хооронд гэрээний гол нөхцөлөө тогтоосон эсэхийг шалгадаг. Энэ ажиллагаа 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн баримт дээр хийгдээгүй, үйлдлийн төрөл өөр байсан тул хэлцлийн шаардлагыг хангахгүй баримт байгаа юм. Баримт дээр тодорхой зүйл харагдаж байна лээ. Ер нь *******ээс ******* түрээсийн авлагатай, тэрийгээ тогтмол нэхдэг эсвэл худалдан борлуулаад би өөрийн санхүүгийн асуудлаа шийдмээр байна гэдэг зүйлийг ярьдаг байсан талуудын хооронд бичсэн нүүр номын зурваст хийсэн үзлэгээр тогтоогддог.

Үүнийг хариуцагчийн зүгээс үгүйсгэсэн тайлбар, нотлох баримт гаргаж өгөөгүй. Үүнээс харахад ******* гэдэг хүн өөрийнх нь хууль ёсны өмчлөлийн зүйл биш гэдгийг сайн мэдэж байсан байгаа юм. Гэхдээ төрөл бүрийн дарамт шахалт, үндэслэлгүйгээр нэхэмжлэгч 105 хоног цагдан хоригдоод тодорхой сэтгэл зүйн гэмтэл авсан, хүндрэлтэй нөхцөл байдлыг эзгүйчилсэн байдалтай үнэн зөв тайлбар өгөхгүй, шүүх дээр ч маргахдаа тодорхой баримт гаргаж өгөхгүйгээр ажиллагаанд оролцож байна гэж бид үзэж байгаа юм. Тиймээс энэ хэргийн хувьд шилжүүлэн авсан хөрөнгийн хувьд нэхэмжлэгч өөрөө түрээсийн авлагатай гэж үзнэ. *******ын тухайд зохиомлоор нэмэгдүүлэх замаар *******ийн төлбөрийг төлсөн маягаар маргаж байгаа. ******* гэх хүнээс гэрчийн мэдүүлэг авахад *******ээс зөвшөөрөл авахгүйгээр ******* гэх хүнтэй тохироод явсан. *******тэй холбогдож гэрээний дагуу юм шаардаагүй, ******* гэх хүн дур мэдээд энэ асуудлыг шийдсэн гэж гэрчийн мэдүүлэг өгсөн. Тэгэхээр энэ бүхнийг харахад нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн үндэслэл, шаардлага хангалттай нотлогдож байгаа харагдаж байна. Хариуцагч өөрөө үл хөдлөх хөрөнгө шилжүүлэн авах үндэслэл болсон хэлцэл нь хүчин төгөлдөр бус хэлцэл байсан гэдгийг өөрөө мэдсэн. 2020 оны 06 сараас хойш цугларсан нотлох баримтуудаар маргааныг шийдвэрлэхэд чухал ач холбогдолтой баримтууд бүрдсэн байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж өгнө үү гэжээ.

Хариуцагч ******* шүүхэд болон шүүх хуралдаанд гаргасан хариу тайлбартаа:

Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Иргэн ******* бид Монгол Улсын иргэний хуулийн дагуу үл хөдлөх хөрөнгө худалдах гэрээг нотариатаар батлуулж, улсын бүртгэлийн газар бүртгүүлсний дагуу миний бие өмчлөх эрхтэй билээ.

Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийнхээ үндэслэл болгож, хавсаргасан 2016 оны 11-р сарын 01-ний өдрийн Ажлын байрны зориулалтаар байр түрээслэх гэрээ-ний хугацаа нь уг гэрээний 6.1-д зааснаар 2019 оны 11-р сарын 01-ний өдөр дууссан, мөн 6.2-д Гэрээг талууд харилцан тохиролцсоны үндсэн дээр өөрчилж, цуцалж, дуусгавар болгоно.

Гэрээнд оруулсан нэмэлт өөрчлөлтийг талууд 7 хоногийн дотор хянан үзэж албан ёсны тохиролцоонд хүрнэ гэсэн заалтын дагуу гэрээний хугацаа дууссанаас хойш 7 хоногийн дотор буюу 2019 оны 11-р сарын 04-ний өдөр Түрээсийн гэрээг дуусгавар болгож үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах тухай тохиролцоо гэсэн нэртэй гэрээ байгуулж, үүгээрээ 2016.11.01-ний өдөр байгуулагдсан Ажлын байрны зориулалтаар байр түрээслэх гэрээ-ний хугацаа дуусгавар болж, талууд гэрээний үүргээ бүрэн биелүүлсэн тул уг гэрээг талуудын хүсэлтийн дагуу дуусгавар болгов., мөн Түрээсийн зүйл болох эрхийн улсын бүртгэлийн Y-2203030131 дугаартай, Дархан-Уул аймаг, Дархан сум, 13-р багт байрлах 300,0 м2 талбайтай үл хөдлөх хөрөнгийг иргэн ******* нь *******д 200.000.000 /Хоёр зуун сая/ төгрөгөөр худалдахаар тохиролцсон бөгөөд 150.000.000 /Нэг зуун тавин сая/ төгрөгийг 2019 оны 11 дүгээр сарын 06-ны өдрийн дотор *******ийн Хаан банкны 5119007406 тоот дансанд шилжүүлж , үлдэгдэл 50.000.000 /Тавин сая/ төгрөгийг 2 жилийн дотор графикийн дагуу төлж дуусгахаар харилцан тохиролцов. Төлбөр төлөх графикийг харилцан тохиролцож тогтоохоор болов. гэж түрээсийн гэрээний хугацааг дуусгавар болгон үүргийн гүйцэтгэлийг сольж, шинээр үл хөдлөх эд хөрөнгө худалдах, худалдан авах үүргийг харилцан хүлээж нотариатаар гэрчлүүлсэн юм.

Миний бие 2016 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдрөөс эхлэн 2 эзэнтэй 449 м2 талбайтай үйлчилгээний зориулалттай уг барилгыг *******тэй түрээсийн гэрээ байгуулж түрээсэлж байсан.

Түүнчлэн хажуу талыг 149 м2 талбайтай *******т өгөх түрээсийн төлбөрийг манайхаас бөөнөөр авчхаад тэр хүндээ өгөхгүй болохоор тэр хүн нь өдөр болгон ирж манайхаас түрээсийн тооцоогоо нэхэж дарамт учруулдаг байсан.

******* нь 2019 оны 8-р сард Надад нэг санал байна аа. ...Нийтдээ 200,0 сая төгрөгөөр үнэлж авчхаач төлбөрийн нөхцөлийг харилцан тохиролцож цувуулах, тодорхой хугацаа тогтох зэргээр шийдэж болно гэсэн. Харин би зээл хөөцөлдөж байж асуудлыг ярих хэмжээнд очно гэдгийг албан ёсоор хэлсэн. Ингээд 10-р сарын сүүлээр 150,0 сая төгрөгийн зээл миний 100 хувь хувьцааг нь эзэмшдэг Мон өртөөчин ХХК-ийн нэр дээр гарч түүнээс бэлнээр нь авч *******ийн гэрээнд дурдсан Хаан банкны 5119007406 тоот дансанд тушааж, үлдэгдэл 50,0 сая төгрөгийг хоёулаа 2 жилийн хугацаатай төлж барагдуулахаар харилцан тохиролцож, 2019 оны 11-р сарын 04-ний өдөр гэрээ хийж түрээсийн зүйл болох үл хөдлөх хөрөнгийг худалдан авсан болно.

Энэ үеэс хойш надад *******ийн өмнө 50,0 сая төгрөгийг 2 жилийн хугацаанд буюу 2021 оны 11-р сарын 04-ний өдрийн дотор гүйцээж төлөхөөс өөр үүрэг байхгүй болно.

Ийм болохоор ******* надаас биш харин би түүнээс барилга хүлээлгэж өгөх зардал, дээвэр, цонхны төлбөр тооцоог 2 жилийн хугацаанд хийх 50.000.000 төгрөгөөс хасаж тооцож эцсийн тооцоогоо дуусгах нөхцөл байдал өнөөдөр үүсчхээд байгаа билээ.

Түрээсийн төлбөр бүрэн гүйцэд төлж барагдуулснаар дараагийн худалдах гэрээгээ хийсэн. Энэ нь дээр дурдсан 2016 оны 11-р сарын 01-ний өдрийн Ажлын байрны зориулалтын байр түрээслэх гэрээ-г дүгнэсэн 2019 оны 11-р сарын 04-ний өдрийн Түрээсийн гэрээг дуусгавар болгож үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах тухай тохиролцоо гэсэн гэрээнээс тодорхой харагдана. Тийм болохоор 2019 оны 11-р сарын 04-ний өдрөөс хойш түрээсийн төлбөр, түүний үүргийн гүйцэтгэлтэй холбоотой ямар нэгэн яриа, асуудал хууль зүйн үндэслэлгүй болох тул 26.267.800 төгрөг гаргуулах тухай шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа болно. Иймд нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

Хариуцагчийн өмгөөлөгч Б.Энхзаяа шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

...Иргэний хуулийн 187 дугаар зүйлд үүрэг нь энэ хуулийн 8 дугаар зүйлд заасан үндэслэлээр үүснэ гэж заасан. Иргэний хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.1-д хуульд заасан буюу заагаагүй боловч агуулгын хувьд хуульд үл харшлах хэлцэл гэж заасан. Тэгэхээр нэг юм эхлээд ямарваа нэг юм дуусаад дахиад шинээр эхэлдэг. Гэтэл өмнө дууссан өмнөх жилийн зүйлийг хөөж ярьж байна. 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрөөс өмнө юу ч болсон байлаа талууд бүгдийг нь хүлээн зөвшөөрөөд тохиролцоо хийжээ. Хууль зөрчөөгүй, хуульд харшлаагүй энэ өдрөөр тасалбар болгон талууд тохиролцоонд хүрчээ. Энэ тохиролцооноос өмнөх зүйлийг ярьж байгаа нь хууль зүйн үндэслэлгүй.

Иргэний хуулийн 199 дүгээр зүйлийн 199.1-д нэгэнт үүссэн үүргийн харилцааг гэрчлэх гэрээг хүчин төгөлдөр гэж тооцоход үүрэг гүйцэтгэгч нь үүргийг хүлээн зөвшөөрсөн тухай бичгээр мэдэгдсэн байвал зохино, үл хөдлөх хөрөнгийн өмчлөх эрх хэзээ шилжих вэ гэдэг нь Иргэний хуульд байж байгаа. Энийг заавал арилжааны гэрээг дүр үзүүлж хийсэн, өөр хэлцлийг халхавчлах зорилгоор хийсэн гээд яриад байна. Нэг гэрээгээр хэд хэдэн үүрэг хүлээлгэж болно.

Гэрээний хугацаа дуусахад үл хөдлөх хөрөнгөө буцаагаад шилжүүлэх үүрэг хариуцагчид үүснэ. Тэрийг шилжүүлээгүй бол тэр хугацаанаас өмнө байсан бол өнөөдрийн ярьж байгаа зүйлийг ярьж байх ёстой. 2019 оны 11 дүгээр сарын 03-ны өдөр энэ нэхэмжлэлийг гаргасан бол дээрх агуулгаар мэтгэлцэх боломжтой байж болно. Гэхдээ одоо бол 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрөөс хойших асуудлыг ярих боломжтой. Нотариатаар гэрчлүүлээд улсын бүртгэлд бүртгүүлсэн бол өмчлөх эрх шилжинэ гэж яриад байх шиг байна. ******* нотариатч хуульд харшлаагүй гэрээг хийсэн хүмүүс нь энэ 2 хүн мөн юм шүү гээд гарын үсгийг л гэрчилсэн гэж хэлсэн болохоос тэр доторх тохиролцооны тооны үнэн зөв хамаагүй. Гарын үсгийн л үнэн зөвийг гэрчилсэн. Нэг үүргийг нөгөө үүргийн гүйцэтгэлээр сольсон. Үүргийн гүйцэтгэл солигдоод байна. Буцаагаад үл хөдлөх хөрөнгөө шилжүүлэх үүргээ мөнгө төлөх үүргээр л сольсон. Энэ үл хөдлөх хөрөнгө шилжүүлэх үйлдэл биш, тиймээс нотариатч заавал гэрээний үнэн зөвийг нотлох үүрэг байхгүй. 2 талын хооронд хийсэн тохиролцоо. Энэ тохиролцоог хийхдээ талууд өмнөх үүрэг, харилцаагаа дүгнээд түрээсийн гэрээтэй холбоотой ямар нэг асуудал байхгүй гээд дуусгавар боллоо гээд тодорхой зааж өгөөд үл хөдлөх хөрөнгийг буцаан шилжүүлэхээ болиод 200,0 сая төгрөгийн 150,0 сая төгрөгийг одоо өгнө, үлдсэн 50,0 сая төгрөгийг дараа өгнө гэж тохирсон тохиролцоо. 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрөөс хойш мөнгөө төлөөгүй, графикийн дагуу төлөөгүй гэвэл нэг өөр. Үлдэгдэл 50,0 сая төгрөгийн асуудлыг ярьж болно.

Нотариатын үйлдэлтэй холбоотой асуудал байгаа бол холбогдох байгууллагад нь хандах хэрэгтэй. Ямар гэрээг ямар гэрээгээр халхавчилсан, ямар гэрээг дүр үзүүлж хийсэн гэж байгаа юм бэ. Энд нэг л үл хөдлөх хөрөнгө яригдаж байгаа. 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр талууд хүсэл зоригийн үндсэн дээр тохиролцсон тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү. Түрээсийн үлдэгдэл төлбөрийн тухайд мөн л дээрх тохиролцоогоор түрээсийн төлбөр байхгүй гэж дүгнэсэн. Тиймээс үлдэгдэл төлбөр байхгүй гэж үзэж байгаа юм гэжээ.

Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021 оны 05 дугаар сарын 28-ны өдрийн 416 дугаар шийдвэрээр:

Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.2, 56.1.3, 318.1-д тус тус заасныг баримтлан нэхэмжлэгч *******ийн хариуцагч *******д холбогдуулан гаргасан "2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр байгуулагдсан Арилжааны гэрээ, Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ-г тус тус хүчин төгөлдөр бус болохыг тогтоолгох, Дархан-Уул аймгийн Дархан сумын 13-р баг, ХААИС-ийн баруун талд байрлах, үйлчилгээний зориулалттай, 300 м.кв талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгчөөр, тус хаягт байрлах 300,0 /273,0/ м.кв талбайтай газар эзэмших эрхийн эзэмшигчээр тус тус тогтоолгох, 2016 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр байгуулсан Ажлын байрны зориулалтаар байр түрээслүүлэх гэрээ-ний үүрэг болох төлбөрийн үлдэгдэл 26.267.800 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож,

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1, 7.1.2-т зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 687.639 төгрөгийг Төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээж шийдвэрлэжээ.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч ******* давж заалдах гомдолдоо:

Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн үндэслэх хэсэгт ******* нэхэмжлэлийн шаардлагад дурдсан үйл баримтынхаа дагуу маргаж байгаа болохыг дурдсан атлаа дараагийн мөрүүдэд ...Арилжааны гэрээнд А талын үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийг 350.000 төгрөг Б талын үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийг 180.000.000 төгрөг гэж бичсэн байгаа хэдий ч талууд бодит байдал дээр тус үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийг 2000.000.000 төгрөгөөр тохирсон талаар шүүхэд болон шүүх хуралдаанд тайлбарладаг бөгөөд энэ талаар маргаагүй болно гэж хэргийн бодит байдалд огт нийцэхгүй, логикийн илэрхий алдаатай дүгнэлт гаргаж, хэргийг буруу шийдвэрлэсэн.

Мөн 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр нотариатч ******* гэрээний үнэн зөвийг биш гарын үсгийн үнэн зөвийг гэрчилсэн хэмээн мэдүүлж буй тухайн баримт бичигтэй холбогдуулан:

Нотариатч үл хөдлөх эд хөрөнгө худалдах, худалдан авахад зайлшгүй шаардагддаг баталгаажуулалтын үйлдэл болох, Нотариатын тухай хууль тогтоомжид заасан гэрээний үнэн зөвийг гэрчлээгүй, гэрээ хэлцэл гэрчлэхэд мөрдөгддөг эрх, үүрэг тайлбарлах, өмчлөлийн зүйлийн хувийн байдлыг тогтоох үйлдлийн тусдаа шаардлагыг хэрэгжүүлээгүй болохоо мэдүүлсэн,

******* нь өөрийн өмчлөлд шилжсэн байдлаар бүртгэгдсэн үл хөдлөх хөрөнгийг бусдаас худалдан авах хуульд нийцэхгүй агуулгатай,

******* нь арилжааны гэрээний дагуу *******ийн өмчлөл дээр бүртгэгдсэн байдлыг дүр үзүүлсэн хэлцэл мөн байсан бодит үнэнийг нотолж баримтжуулах онцгой хэрэгцээ шаардлагатай болсон байсан,

******* нь хөрөнгөө бусдад зах зээлийн зарчмаар худалдахад нь саад хийж байсан нь талуудын мессеж харилцаагаар бүрэн нотлогдсон.

******* нь өөрөө арилжааны гэрээ, газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээнүүд дүр үзүүлсэн хэлцэл болохыг нэгэнт хүлээн зөвшөөрсөн чухал ач холбогдолтой нөхцөл байдлуудыг үнэн зөвөөр дүгнээгүй, нотлох баримтыг буруу үнэлж, хуулийг буруу тайлбарлан хэрэглэж хэргийг шийдвэрлэсэн тул анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг хангаж өгнө үү гэжээ.

Нэхэмжлэгч ******* давж заалдах гомдолтой холбогдуулан гаргасан нэмэлт тайлбартаа:

Анхан шатны шүүхийн хурлын явцад хариуцагчийн өмгөөлөгч шүүгчийн асуусан асуултад илтэд худлаа буюу 20 сая төгрөгийг хөрөнгө оруулалт хийсэн гэж зохион ярьсныг шүүгч ямар ч нотлох баримтгүйгээр үнэлсэн гэж үзэж байна.

Миний объёокт анх ******* рүү шилжсэн Арилжааны гэрээ нь хуулийн дагуу мөн эсэхэд анхан шатны шүүх ямар ч үнэлэлт дүгнэлт өгөөгүйд гомдолтой байна.

Барилга объёоктыг 2016 оны 10 дугаар сард шинээр ашиглалтад оруулж Дарханы дулааны сүлжээ ХХК-тай дулаан хэрэглэгчийн гэрээг анх хийх үед дулааны 3 сарыг төлбөрийг урьдчилан төлөх шаардлага тавьж нэхэмжилсний дагуу 1.360.000 төгрөгийг төлж гэрээ байгуулж дулаанд хологдсон. Гэтэл анхан шатны шүүх шинээр ашиглалтад орсон барилгыг дулааны өмнөх өр төлсөн байдлаар тайлбарласан нь үндэслэлгүй юм.

...Анхан шатны шүүх ямар ч нотлох баримтгүйгээр амаар ярьсан зүйлд үндэслэн шийдвэр гаргаж миний нэхэмжилсэн түрээсийн дутуу төлбөрийг бүхэлд нь хүчингүйд тооцож нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэсэнд гомдолтой байна.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч ******* давж заалдах гомдолтой холбогдуулан гаргасан нэмэлт тайлбартаа:

Анхан шатны шүүх хууль хэрэглээний алдаа гаргасан, нотлох баримтыг хэрэгт хамааралтай эргэлзээгүй талаас нь үнэлж дүгнээгүй.

Арилжааны гэрээний дагуу шилжигдсэн байсан хүчин төгөлдөр бус хэлцлийн улмаас олж авсан, тэгээд удаа дараа шаардсан боловч буцааж шилжүүлэхгүй, улмаар зөвшөөрөлгүй арилжааны банкны барьцаанд удаа дараа тавьж хувьдаа хөрөнгө олж авах барьцаа болгон ашигласан маш хүнд, эрх зүйн маргаантай нөхцөл байдлын дунд өөртөө туслах зорилгоор үйлдсэн баримт байх бөгөөд өмчлөх эрхээ алдсан байсан этгээдийн хувьд гэрээний чөлөөт байдлаар өмчлөгч эрхээ саадгүй хэрэгжүүлэх нөхцөлөөр хангагдах ямар ч боломжгүй нөхцөл байдлыг шүүх дүгнээгүй байна.

Иймд Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг хангаж өгнө үү гэжээ.

ХЯНАВАЛ:  

Нэхэмжлэгч ******* хариуцагч *******д холбогдуулан талуудын хооронд 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр хийгдсэн Арилжааны гэрээ, Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ-г тус тус хүчин төгөлдөр бус гэрээ болохыг тогтоолгох, Дархан сумын 13 дугаар багт байрлах үйлчилгээний зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгчөөр, тус хаягт байрлах газар эзэмших эрхийн эзэмшигчээр тус тус тогтоолгох, Түрээсийн гэрээ-ий үүргийн үлдэгдэл төлбөр 26.267.800 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан.

Хариуцагч ******* бидний хооронд хийгдсэн арилжааны болон газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ нь ямар нэгэн дүр үзүүлсэн буюу өөр хэлцлийг халхавчлах зорилгоор хийгдээгүй бодит гэрээ ба дараа нь өмнөх гэрээгээр харилцан тохиролцсон үүргээ дуусгавар болгож дүгнээд нэг үүргийг нөгөө үүргээр сольсон бөгөөд өмнөх гэрээгээр шилжүүлсэн байсан үл хөдлөх эд хөрөнгө болон газар эзэмших эрхээ тодорхой үнээр үнэлж, үнийн зарим хэсгийг төлж, үлдэх хэсгийг тодорхой хугацааны дотор төлөхөөр харилцан тохиролцсон бодит гэрээ тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж маргажээ.

Анхан шатны шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн бөгөөд давж заалдах шатны шүүх нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдсан гомдлоор хэргийг хүлээн авч бүхэлд нь хянаад дараах дүгнэлтийг хийлээ.

Хэргийн 5-11, 68-73 дугаар талд авагдсан Арилжааны болон Ажлын байрны зориулалтаар байр түрээслэх гэрээ, Газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээ, Түрээсийн гэрээ дуусгавар болгож, үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах тухай тохиролцоо зэрэг гэрээнүүдээс үзвэл Дархан сумын 13 дугаар баг, ХААИС-ийн баруун талд байрлах, эрхийн улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн, үйлчилгээний зориулалттай, 300 м.кв талбайтай үл хөдлөх эд хөрөнгийг нэхэмжлэгч *******ийн өмчлөлд бүртгэж, 2016 оны 05 дугаар сарын 31-ний өдөр үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрхийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, тус хаягт байрлах 638 м.кв талбайтай газрыг нэхэмжлэгч *******т эзэмшүүлж 2015 оны 04 дүгээр сарын 13-ны өдөр газар эзэмших эрхийн гэрчилгээ тус тус олгосон байна.

Талуудын хооронд 2016 оны 10 дугаар сарын 20-ны өдөр хийгдсэн Арилжааны болон газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээгээр 300 м.кв талбай бүхий үл хөдлөх эд хөрөнгө, 300 м.кв /273.0/ газар эзэмших эрх нэхэмжлэгч *******ийн өмчлөл, эзэмшлээс хариуцагч *******ийн өмчлөл, эзэмшилд шилжсэн байна.

Дээрх гэрээнүүдийн дагуу хариуцагч ******* нь маргаж буй газар болон үл хөдлөх эд хөрөнгийг өөрийн өмчлөл болон эзэмшилдээ шилжүүлэн авснаас хойш одоог хүртэл үйл ажиллагаа явуулж байгаа нь зохигчдын шүүхэд гаргасан тайлбаруудаар тогтоогдож байна.

Иргэний хуулийн 110 дугаар зүйлийн 110.1-д Үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрх хэлцлийн үндсэн дээр нэг этгээдээс нөгөөд шилжиж байгаа бол уг хэлцлийг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газар бүртгүүлснээр өмчлөх эрх шинэ өмчлөгчид үүсэж, өмнөх өмчлөгчийн өмчлөх эрх дуусгавар болно, 182 дугаар зүйлийн 182.1-д Улсын бүртгэлд үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрх болон түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийг бүртгүүлнэ гэж тус тус зааснаар хариуцагч ******* Дархан сумын 13 дугаар баг ХААИС-ийн баруун талд байрлах эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-2003020131 дугаарт бүртгэгдсэн, үйлчилгээний зориулалттай 300 м.кв талбайтай үл хөрөнгийг өмчлөлдөө, тус хаягт байрлах нэгж талбарын 4505701522 дугаар, газар эзэмших эрхийн 000556515 дугаарт бүртгэгдсэн газрыг эзэмшилдээ шилжүүлэн авснаар нэхэмжлэгч *******ийн өмчлөх болон эзэмших эрх дуусгавар болсон байна.

Хэрэгт Арилжааны гэрээ нэртэй 2 гэрээ авагдсан агаад №-1 дугаартай гэрээнд А талын үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийг 350.000.000 төгрөг, Б талын үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийг 180.000.000 төгрөг гэж бичсэн хэдий ч бодит байдал дээр тухайн үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийг 200.000.000 төгрөгөөр тохиролцсон нь талуудын шүүхэд гаргасан тайлбараар тогтоогддог бөгөөд талууд энэ талаар маргаагүй болно.

Нэхэмжлэгч ******* нь хариуцагч *******ийг зээл авахын тулд намайг аргагүй байдалд оруулж байгаад өндөр үнэтэй үл хөдлөх эд хөрөнгийг зах зээлийн үнээс хямдхан үнээр авсан нь дүр үзүүлсэн хэлцэл мөн гэж тайлбарладаг ба Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.2-т дүр үзүүлсэн хэлцэл гэдгийг тодорхой үр дүнд хүрэх зорилгоор бус тухайн хэлцлийг хийх хүсэл зориг, эрмэлзэлгүйгээр, үүрэг хүлээхгүйгээ мэдсээр байж зөвхөн гадаад илэрхийллийг бий болгохын тулд хийгддэг гэж, 56.1.3-т өөр хэлцлийг халхавчлах зорилгоор хийсэн хэлцэл гэдэг нь талууд гэрээний эрх, үүргийг хүлээх зорилгогүй, цаашид хууль зүйн аливаа үр дагавар гаргахыг хүсээгүй, тухайн хэлцлийг хийх хүсэл зориг, эрмэлзэлгүйгээр уг хэлцлийн зөвхөн гадаад илэрхийллийг бий болгох зорилгыг агуулсан, халхавчилж болон халхавчлуулж буй хоёр хэлцэл хийгдсэнээр бий болдог дүр үзүүлсэн хэлцлийн нэг төрөл гэж ойлгоно.

Арилжааны болон газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээг нэхэмжлэгч ******* хүсэж үйлдсэн байх бөгөөд маргаж буй үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах талаар бодит үр дүнд хүрэхийн тулд тодорхой үнэ тогтоон хүсэл зоригоо илэрхийлсэн байна.

Нэхэмжлэгч *******ийн хүсэл зоригийн илэрхийллийг хариуцагч ******* хүлээн авснаар тухайн хэлцлүүд хийгджээ.

Хүсэл зоригийн илэрхийлэл хэрхэн хүчин төгөлдөр байх талаар Иргэний хуулийн 40 дүгээр зүйлээр зохицуулсан бөгөөд хэлцэл хийх хүсэлтэй этгээдийн уг эрмэлзэл ээ илэрхийлсэн байдлыг нөгөө тал ойлгож, ухамсарласан тохиолдолд хүсэл зоригийн илэрхийллийг хүлээн авсан гэж үзнэ.

Иргэний хуулийн 189 дүгээр зүйлийн 189.1-д зааснаар гэрээний талууд хуулийн хүрээнд гэрээг чөлөөтэй байгуулах, түүний агуулгыг өөрсдөө тодорхойлох эрхтэй бөгөөд нэхэмжлэгч *******ийн үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийг бодит байдал дээр тохирсноос багаар бичсэн нь дүр үзүүлсэн буюу өөр хэлцлийг халхавчлах зорилгоор хийсэн гэсэн тайлбар үндэслэлгүй байна.

Өөрөөр хэлбэл талуудын хүсэл зориг бүрэн бодитоор илэрхийлэгдсэн, хариуцагч ******* нь Арилжааны болон газар эзэмших эрх шилжүүлэх гэрээний дагуу маргаж буй үл хөдлөх эд хөрөнгө, газрыг өмчлөл, эзэмшилдээ шилжүүлэн авч, үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнэ 200.000.000 төгрөгөөс 150.000.000 төгрөгийг төлсөн нь баримтаар нотлогдож байгаа тул нэхэмжлэлээр шаардсан Иргэний хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.2, 56.1.3-т заасан хүчин төгөлдөр бус байх хэлцэлд хамаарахгүй байна.

Энэ талаар анхан шатны шүүх үндэслэл бүхий дүгнэлт хийж, хэргийг зөв шийдвэрлэсэн байна.

Хэрэгт талуудын хооронд 2016 оны 11 дүгээр сарын 01-ний өдөр хийгдсэн Ажлын байрны зориулалтаар байр түрээслэх гэрээ, 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн Түрээсийн гэрээг дуусгавар болгож, үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах тухай тохиролцоо гэсэн гэрээнүүд авагдсан бөгөөд тус гэрээний хүчин төгөлдөр эсэх талаар талууд маргаагүй, гэрээгээр тохиролцсон түрээсийн төлбөрт 2017 оны 02, 03 саруудад нийт 50.000.000 төгрөг хариуцагчаас нэхэмжлэгчид төлсөн, талууд гэрээний үүргээ бүрэн биелүүлсэн тул талуудын хүсэлтийн дагуу түрээсийн гэрээ дуусгавар болсныг баталгаажуулж, 2019 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдөр энэ тухай нотариатаар гэрчлүүлсэн байх тул түрээсийн гэрээний төлбөрийн үлдэгдэл 26.267.800 төгрөгийг гэрээний дагуу нэхэмжлэгч ******* шаардах эрхгүй байна.

Анхан шатны шүүх болсон үйл баримт болон хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтыг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.2-т зааснаар хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үнэн зөв, эргэлзээгүй талаас нь үнэлж, хуулийг зөв тайлбарлан хэргийг шийдвэрлэсэн байна.

Иймд нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн хэрэгт чухал ач холбогдолтой нөхцөл байдлуудыг үнэн зөвөөр дүгнээгүй, нотлох баримтыг буруу үнэлж, хууль зөв хэрэглэлгүй хэргийг шийдвэрлэсэн гэсэн давж заалдсан гомдлыг хангахгүй орхиж, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээх нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.1-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2021 оны 05 дугаар сарын 28-ны өдрийн 416 дугаар шийдвэрийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгч *******ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдсан гомдлыг хангахгүй орхисугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 162 дугаар зүйлийн 162.4-т зааснаар нэхэмжлэгчээс давж заалдсан гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 687.639 төгрөгийг Төрийн сангийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.5, 172 дугаар зүйлийн 172.2-т зааснаар Давж заалдах шатны шүүх хэрэг хянан шийдвэрлэхдээ хууль буруу хэрэглэсэн, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн гэж үзвэл зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч магадлалыг гардан авсан эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар талуудад магадлалыг танилцуулан сонсгож, 7 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд хуралдаанд оролцоогүй талд магадлалыг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг дурдсугай.

 

 

 

                                                         ДАРГАЛАГЧ ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                      О.НАРАНГЭРЭЛ

                                                                                             ШҮҮГЧИД                                     М.МӨНХДАВАА

                                                                                                                                                   Л.АМАРСАНАА