2025 05 15 191/ШШ2025/04378

 

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн шүүгч Ц.Амармэнд даргалж, шүүгч Н.Нарангэрэл, шүүгч Л.Энхжаргал нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: .... дүүрэг, ..... хороо, ...... тоотод байрлах ******* ******* ******* ХХК/РД:*******/-ийн нэхэмжлэлтэй,

 

Хариуцагч: .... дүүрэг, .....дүгээр хороо, .......хаягт байрлах ******* ******* ******* ХХК/РД:*******/,

 

Хариуцагч: ..... дүүрэг, .......байранд байрлах, ******* ,

 

Хариуцагч: ....дүүрэг, ..... хороо, .......... давхарт байрлах, /РД:/ нарт холбогдох,

 

а/ ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 тоот Албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсэг, 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарь, Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулах,

б/ Олгох ёстой бай зээлийн үлдэгдэл 45,000,000 төгрөг буюу ******* ******* ******* 46 сарын хугацаатайгаар өөрийн зээлийн үйл ажиллагаанд авч ашиглаж үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн болохыг тогтоолгож, учир хохиролд 45,000,000 төгрөгийг гаргуулах,

в/ Гэрээнүүд хэрэгжиж Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжсэн бол олох ёстой бай орлого 192,828,000 төгрөгийг гаргуулах,

г/ Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжихгүй болсны улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх ёстой төлбөр 70,564,276 төгрөг, шүүхийн шийдвэрээр даалга тэмдэгтийн хураамж 510,771 төгрөгийг гаргуулах тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д., И., хариуцагч ******* ******* ******* ХХК-ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Т.-, хариуцагч -гийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М., иргэдийн төлөөлөгч М., шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Булган нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1. Нэхэмжлэгч шүүхэд гарга нэхэмжлэлдээ: а/ 2014 оны ЖДҮ-100 тэрбум төслийн хүрээнд Хөдөлмөрийн Сайдын 2013.03.19-ний өдрийн А\44 дугаар тушаалын дагуу байгуулагд төсөл сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийн хуралдаанаар ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл нь 150 сая төгрөгөөр дэмжигдэж Монгол Улсын *******анд байрш зээлийн эх үүсвэрийг ******* ******* ******* ХХК-нд олгох ёстой болно.

Гэтэл ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх г өөрийн гаргаж өгсөн 2013.11.18-ны өдрийн 1113 тоот Албан бичгийг баримтлалгүйгээр ******* ******* *******наас шинээр хууль бусаар орлуулан үйлдсэн хуурамч баримт болох 2014.02.26-ны өдрийн ББ\56 тоот Албан бичгийг хүлээн ав. Уг албан бичгийн агуулгаас үзэхэд: ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төслийн зээлийн материал өгөхөөс нэг жилийн өмнөх огноогоор огтын хамааралгүй 2012.11.18-ны өдрийн хурлаар зээл олгохоор дэмжигдсэн гэх худал өгүүлбэрийг тусга хуурамч баримтыг нөхөж хийсэн. Ийнхүү 2014 оны 02.27-ны өдрийн 53 тоот албан бичгээр Дээрх хуурамч материалыг түүвэрлэн нэгтгэж хамтад нь Монгол Улсын *******инд хүргүүлсэн.

Энэ үйлдлүүд нь: 2014 оны 2/300 тоот ерөнхий нөхцөл тохиролцох хамтран ажиллах гэрээний 1.1, 1.2, 2.4, 2.6, 2.7, 5.1.6, 7.2, 9.2, 9.5 заалтуудыг, 2014 оны З--2014-113 тоот Гурван талт зээлийн гэрээний 1.1, 1.2, 1.4, 2.13, 2.1.11, 5.1.7, 5.2.1, 6.1.4, 6.2.1, 6.26, 12.6 заалтуудыг ноцтой зөрчиж ЖДҮ-100 тэрбум төслийн хүрээнд Агааржуулалт эрүүл орчин төсөлд дэмжигдэн Монгол улсын хөгжлийн *******анд байрш 150,000,000 төгрөгийн нөхцөл сайтай зээлийн эх үүсвэрийг олголгүй, хууль бусаар зээл ав аж ахуй нэгжийн нэр дээр дахин зээл гаргах замаар ******* ******* *******анд ашиглуулж оронд нь 2012 оны ЖДҮ-50 тэрбум төслийн зээлийн 120,000,000 төгрөгийн (Дэмжигдэж байгаагүй төслийн) зээлд хамруулж зээлийн нөхцөл дордуулан Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжих боломжгүй болгон хохироосон. Иймд ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн ББ/56 тоот албан бичГийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсгийг хүчингүй болгож, үр дагаврыг арилгаж өгнө үү.

б/ Монгол Улсын *******наас 2014.02.28-ны өдөр ******* ******* ******* ХХК-д олгосон 120,000,000 төгрөгийн зээлийг ******* үйлдвэрийг дэмжих , ******* ******* ******* нь 2013-01 тоот хамтран ажиллах гэрээний хүрээнд дамжуулан зээлдүүлэх ёстой атал 75,000,000 төгрөгийн зээлийг олгож үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийн зээлийг олголгүйгээр ******* ******* ******* өөрийн үйл ажиллагаанд авч ашигла. Ийнхүү ашиглахдаа 2013-01 тоот Хамтран ажиллах гэрээний холбогдох заалтуудыг ноцтой зөрчиж СС.14.006 тоот хорооны шийдвэр, 120.000.000 төгрөгийн эргэн төлөх хуваарийг нуун дарж, оронд нь Аж ахуй нэгжийг хуурч: Сангийн яамаар батлагдаагүй гурван талт Санхүүжилтийн гэрээний хавсралт биш, хууль бусаар орлуулан үйлдсэн 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр 75,000,000 төгрөгийн эргэн төлөлтийн хуваарийг үндэслэн хийгдсэн 2215/СС/01-2014 тоот дэд зээлийн гэрээгээр зээлийг хагаслан олгож, зээлийн үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийн эх үүсвэрийг гурван талт хүүжилтийн гэрээний хугацаа дуустал ******* ******* ******* ХХК-ийн өмнөөс 120.000.000 төгрөгийн эргэн төлөлтийн хуваарийн дагуу графикаар эргэн төлөлтийг нь хийж, ******* ******* ******* ХХК зориулалтын бусаар ашиглаж хохироосон тул 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарийг хүчингүй болгож өгнө үү.

в/ 2012 оны ЖДҮ-50 тэрбум төслийн зээлийн дамжуулан зээлийн гэрээнүүдэд оролцох эрхгүй атлаа ******* ******* *******ны хүсэлтээр гарга гийн 2014,07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлээр дараах хууль бус үйл ажиллагаа хийсэн болно. Тухайлбал; Уг мэдэгдэлд зээлийн хэмжээ ихэдсэн, төслийн хүүжилтийн эх үүсвэр цуцлагд гэх худал өгүүлбэрүүдийг оруулж ******* ******* *******тай хуйвалд болно. Өөрөөр хэлбэл: Батлан Даалтын нь ЖДҮ-50 төслийн зээлийн дамжуулан зээлийн гэрээний харилцаанд оролцох эрхгүй болно. Уг хууль бус 409 тоот мэдэгдэлд үндэслэж Чингэлтэй дүүргийн шүүх 409 тоот бичгийг 2019.04.23-ны өдрийн 132/ШШ2019/00717 тоот шүүхийн шийдвэрийн гол үндэслэл болгож, ******* ******* Өргөө ХХК-ийг хохироосон шийдвэр гарга.

1/ Иймд ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 тоот Албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсэг, 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарь, Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулах,

2/ Олгох ёстой бай зээлийн үлдэгдэл 45,000,000 төгрөг буюу ******* ******* ******* 46 сарын хугацаатайгаар өөрийн зээлийн үйл ажиллагаанд авч ашиглаж үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн болохыг тогтоолгож, учир хохиролд 45,000,000 төгрөгийг гаргуулах,

3/ Гэрээнүүд хэрэгжиж Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжсэн бол олох ёстой бай орлого 192,828,000 төгрөгийг гаргуулах,

4/ Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжихгүй болсны улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх ёстой төлбөр 70,564,276 төгрөгийг шүүхийн шийдвэрээр даалга тэмдэгтийн хураамж 510,771 төгрөгийн хамт гаргуулах, нийт 308,903,047 төгрөгийг ******* , ******* ******* *******, гаас тэнцүү хэмжээгээр тус бүр 102,967,682 төгрөгөөр гаргуулах гэжээ. /хх-2-69/

 

2.1. Хариуцагч ******* ******* ******* ХХК шүүхэд гарга хариу тайлбартаа: ******* ******* ******* ХХК нь зээлийн гэрээ байгуулахад *******ны шаардлага болох барьцаанд тавих эд хөрөнгийг анх тохирсноор *******анд байршуулаагүй, улмаар зээлийн гэрээний дагуу өгсөн мөнгийг зориулалтын дагуу ашиглаагүй, элэг шилжүүлэн суулгах хагалгаанд зарцуулж, улмаар *******анд хохирол учруул атлаа шүүхэд тухайн зээлийн гэрээний дагуу мөнгөн хөрөнгийг өгөөгүй гэж нэхэмжлэл гаргаж байгаа нь үндэслэлгүй. хорооны 2014 оны 04 дүгээр сарын 16-ны өдрийн зээлийн шийдвэр гарч 120,000,000 төгрөгийг олгохоор болсон, үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийг гаас баталгаа гаргуулсны үндсэн дээр олгох боломжтой гэх шийдвэр гарга. Анх төсөл 150,000,000 төгрөгөөр дэмжигдсэн. ******* ******* ******* ХХК зээл судлуулах хүсэлт өгснийг 150,000,000 төгрөгийн зээл төлөх боломжгүй, 120,000,000 төгрөг гаргах боломжтой гэж үзсэн. Барьцаа хөрөнгө хангалтгүй 70,000,000-80,000,000 төгрөгийн үнэлгээтэй бай. Үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийн барьцааны шаардлага тавь. хорооны шийдвэр 75,000,000 төгрөгөөр батлагдаж үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийг гаас баталгаа гаргуул эсхүл барьцаа хөрөнгийг гүйцээх ёстой бай. ******* ******* ******* ХХК барьцаа хөрөнгө нэмж байршуулах эсхүл зээлийн гаас баталгаа гаргуулах боломжтой бай боловч барьцаа хөрөнгө байршуулаагүй, гаас баталгаа гаргуулж чадаагүй учраас *******наас 75,000,000 төгрөгийн зээл олгосон. Төслийн ашиг 192,000,000 төгрөгийг ямар үндэслэлээр гарга нь тодорхойгүй байна. ******* ******* ******* манай *******наас 75,000,000 төгрөгийг авч төсөлд хэрэглээгүй бусад зүйлд зарцуул. 34,998,000 төгрөгт 40,000,000 төгрөгөөр машин худалдан ав, 8,000,000 төгрөгөөр суурин машин худалдан ав. Газрын үнэ 5,000,000 төгрөг гэж байгаа боловч ямар нэгэн баримт байхгүй. Цалинд 12,828,000 төгрөг, эгчийнхээ хүүхдийн эмчилгээнд 8,174,000 төгрөгийг зарцуул. Энэ төсөл анхнаасаа хэрэгжээгүй, Төслийн хүүжүүлэлтийг зориулалтын дагуу хүүжүүлээгүй байна. ЖДҮ-ийн хөгжүүлэх гаас 120,000,000 төгрөгийн эс үүсвэргүй хүүжүүлэлт орж ирсэн. 120,000,000 төгрөгийг төлж барагдуул. Банк эх үүсвэргүй ав зээлийг өмнөөс нь төлж барагдуул. Тухайн төлбөрийг шаардаж 3 шатны шүүхийн шийдвэр гар. Шийдвэр гүйцэтгэх ажиллагаа дуусаж байгаа. Нэхэмжлэлийн шаардлага үндэслэлгүй гэжээ.

 

2.2. Хариуцагч ******* шүүхэд гарга хариу тайлбартаа: Хөдөлмөрийн яам, *******, ******* ******* *******ны хамтар 2013 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдрийн №3-ЖД-С 2013-31 гурван талт хүүжилтийн гэрээ, 2013 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдрийн №3-ЖД-С 2013-32 *******ны баталгааны гэрээний дагуу *******, үйлдвэрийг хөгжүүлэх гийн журмын дагуу ******* ******* ******* ХХК-д Агааржуулалт цэвэр орчин төслөөр 120,0 сая төгрөгийг олгохоор шийдвэрлэж ******* ******* ******* руу бусад зээлдэгчийн гэрээний төлбөрийн хамт 2014 оны 02 дугаар сарын 28-ны өдөр 5.5 сая төгрөгийг шилжүүлсэн. ******* ******* *******ны 2014 оны 02 дугаар сарын 17-ны өдрийн зээлийн хорооны шийдвэрээр ******* ******* ******* ХХК-д Агааржуулалт цэвэр орчин төслөөр 120,0 сая төгрөгийг олгохоор шийдвэрлэсэн байдаг бөгөөд барьцаа хөрөнгө хүрэлцэхгүй нөхцөл байдлын улмаас ******* ******* *******наас 75,0 сая төгрөгийн зээлийг олгосон. Гэвч өөрсдийн барьцаа хөрөнгө хүрэлцээгүйн улмаас 120,0 сая төгрөгийн хүүжилтээ дутуу ав, дахин нэмэлт зээл олгох боломжгүй эхний хүүжилтээ зориулалтын бусаар зарцуул цаашид хэрэгжих боломжгүйн зэрэгцээ хугацаанд нь төлөөгүйн улмаас ******* ******* ******* ХХК-аас зээлийн төлбөрийг гаргуулах шүүхийн шийдвэр гарч албадан гүйцэтгүүлэх ажиллагаа хийгдэж байгаа тайлбартай байна. Монгол Улсын Засгийн газрын 2020 оны Агентлаг байгуулах тухай 49 дүгээр тогтоол, ХХААХҮ-ийн Сайдын 2020 оны Ажлын хэсэг байгуулах тухай А-273 дугаар тушаалаар *******, үйлдвэрийг хөгжүүлэх гийн ажлын албыг татан буулгаж чиг үүргийг *******, т шилжүүлсэн. Хөдөлмөрийн яам, *******, ******* ******* *******ны хамтар 2013 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдрийн №3-ЖД-С 2013-31 гурван талт хүүжилтийн гэрээ, 2013 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдрийн №3-ЖД-С 2013-32 *******ны баталгааны гэрээний дагуу гэрээний нөгөө тал болохоос биш манай байгууллага шууд зээл олгоогүй энэ асуудал нь ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх д хамааралгүй гэжээ.

2.3. Хариуцагч шүүхэд гарга хариу тайлбартаа: нь ******* ******* ******* ХХК болон ******* ******* ******* ХХК-аас ирүүлсэн ******* ******* ******* ХХК-ийн 120.0 сая төгрөгийн зээлийн 37.5 хувьд буюу 45.0 сая төгрөгийн даалт гаргуулах хүсэлтийг судлан, хорооны 2014.07.29-ний өдрийн шийдвэрээр даалт гаргахаас татгалз. Энэ тухайгаа ******* ******* *******анд 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот албан бичгээр мэдэгдсэн. нь эрх хэмжээний хүрээнд хүсэлтийг судлан хорооны хурлаар шийдвэрлэсэн тул д холбогдох нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй. Банк хүүгийн байгууллагаас зээл авахыг хүссэн боловч зээлийн барьцаа хөрөнгө нь төвлөрөхгүй байгаа ЖДҮ, бизнес эрхлэгчид авах гэж байгаа зээлийн 60 хувьд нь даадаг. Энэ хуулийн дагуу үйл ажиллагаа явуулж байгаа. ******* ******* ******* болон ******* ******* ******* ХХК-иас 120,000,000 төгрөгийн 37,5 хувь буюу 45,000,000 төгрөгийн даалт гаргуулах хүсэлт ирүүлсэн. 150,000,000 төгрөгөөр ЖДҮ-ийн төслийг хэрэгжүүлж ******* ******* ******* 120,000,000 төгрөг олгох боломжтой гэж үзэж 75,000,000 төгрөгийг барьцаа хөрөнгөд нь тулгуурлаж олгож, үлдэх 45,000,000 төгрөгт барьцаа хөрөнгө төвлөрөхгүй байна гэж үзсэн. Барьцаанд тулгуурла 75,000,000 төгрөг олгогдсон. ******* ******* *******, ******* ******* ******* ХХК-ийн хүсэлтээр 120,000,000 төгрөгийг төлөх чадвартай эсэх талаар, өсөн дэвжих боломжтой эсэхийг судлахад 67,600,000 төгрөгөөр байрыг барина. Цахилгаан холболт 1,400,000 төгрөг, 20,000,000 төгрөг, тоног төхөөрөмж 27,000,000 төгрөг, түүхий эд зөөвөрлөх машин 14,000,000 гэх зэрэг хөрөнгө оруулалтын зориулалттай төсөл бай. 05 сарын өмнө төслийн 75,000,000 төгрөг олгогдож, зарцуулагд бай. Зээлийг судал эдийн засагч 89 хувийг зориулалтын бусаар ашигла, 11 хувийг зориулалтын дагуу ашигла. Зориулалтын дагуу гэдэг нь 6 үйлдвэрт дулааны суурь машин буюу тоног төхөөрөмж, эргэлтийн хөрөнгө, цалин, бусад зарцуулалт 8,000,000 төгрөгийг төрсөн эгчийн хүүхдийн эмнэлгийн зардалд түр зээлсэн гэдэг. Бусад баримт нь огт баталгааждаггүй. Цаа дээр балаар бичиж тамга дарж өгсөн байдаг. Иймд нэмж 45,000,000 төгрөг ав ч төсөл хэрэгжих боломж бага, хүү мөнгөн урсгалыг тооцоод үзэхэд 120,000,000 төгрөгийг буцаан төлөхөд мөнгөн урсгал хүрэхгүй гэж татгалз. 2014 оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрийн зээлийн хороо хэлэлцэж 120,000,000 төгрөгийн 45,000,000 төгрөгийг гаргахгүй гэх шийдвэрийг гарга. Хүсэлтээ дахин өгсөн учир 07 дугаар сарын 29-ний өдөр дахин хэлэлцэж, өмнөх татгалз ал шийдвэр арилаагүй байна гэж дахин татгалз. Тухайн үед ирүүлж бай баримтуудаас харахад зээлийн зарцуулалтын баримтыг олон янзаар гаргаж өгсөн. 3 удаа өөрчилж өгсөн. Тухайн зээлийг олгож байгаа байгууллага тухайн зээлийн эрсдэлийг 100 хувь хариуцдаг учраас 150,000,000 төгрөгийг олгох уу, 120,000,000 төгрөгийг олгох уу, олгохгүй байх эрх нь *******анд байдаг. Төсөл хэрэгжээд 192,000,00 төгрөг олох бай ашиг бай энийг гурван байгууллага хувааж төлөх ёстой, нэг нь төлөх ёстой гэх байдлаар нэхэмжлэл гаргаж байна. Эдгээрийг үндэслэлгүй, хүлээн зөвшөөрөхгүй гэжээ.

3. Иргэдийн төлөөлөгч М. шүүхэд гарга дүгнэлтдээ: ******* гийн шийдвэр нь тухайн аж ахуйн нэгжид боломж байна гэсэн чиглэл өгдөг. Тэрийг нь *******ууд хэрэгжүүлэх явцад янз бүрийн нугалаа гаргадаг юм байна гэж ойлгогдлоо. Гэхдээ ******* ч тэр төслүүдэд өгсөн зөвшөөрлийнхөө дагуу тухайн ******* ч гэсэн аж ахуйн нэгийг сайн хянаж байх нь зөв байх гэв.

 

4. Зохигчид дараах баримтуудыг гарган хавтаст хэрэгт өгсөн байна:

 

Нэхэмжлэгчээс: Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, Улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, хөдөлмөрийн яам жижиг үйлдвэрийг хөгжүүлэх 2024.02.26-ны өдрийн албан бичиг, 2013.11.18-ны өдрийн албан бичиг, 2019.05.22-ны өдрийн 1/634 дугаар албан хүсэлтийн хариу, 2014.04.16-ны өдрийн зээлийн хорооны шийдвэр, ******* ******* ******* ХХК Агааржуулалт-эрүүл орчин төсөл-ийн эргэн төлөлтийн хуваарь, *******инд төлөх эргэн төлөлтийн хуваарь, 2019.05.22-ны өдрийн 3/614 тоот албан бичиг, төлбөрийн хуваарь, зээлийн хорооны шийдвэр, зээлийн гэрээ, барьцааны гэрээ, итгэмжлэл, зээлийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот албан бичиг, 2019.12.13-ны өдрийн 1/491 тоот гомдлын хариу хүргүүлэх тухай албан бичиг, 2019.12.26-ны өдрийн 1/516 тоот албан бичиг, 2021.04.02-ны өдрийн 8 тоот албан бичиг, Улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, итгэмжлэл, 2012.06.12-ны өдрийн хүсэлт, 2022.02.18-ны өдрийн 22/03 тоот итгэмжлэл, 2024.06.04-ний өдрийн А/102 тоот ******* газрын даргын тушаал /канон/, томилолтоор ажиллах удирдамж /канон/, томилолтын зардал /канон/, 2019.06.03-ны өдрийн мөрдөгчийн ал, 2021.07.19-ний өдрийн 251 тоот прокурорын тогтоол, 2024.12.26-ны өдрийн 1/11 тоот анхны албадан дуудлага худалдаа явуулах тухай тогтоол, зээлийн хорооны шийдвэр, 2215/01/CC-2014 тоот зээлийн гэрээний хавсралт Б, зээлийн гэрээ, барьцааны гэрээ, 2025.02.12-ны өдрийн 06/3144 тоот албан бичиг, 2025.02.05-ны өдрийн 25/05 тоот итгэмжлэл, 2019.04.23-ны өдрийн 182/ШШ2019/00717 дугаар шүүхийн шийдвэр, 2025.05.14-ний өдрийн итгэмжлэл, хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн яамны 2024.09.11-ний өдрийн 32-р тэмдэглэл /канон/,, 2025.05.09-ний өдрийн А/98 тоот жижиг газрын даргын тушаал /канон/, томилолтоор ажиллах удирдамж /канон/, 2025.01.31-ний өдрийн 03/785 тоот албан бичиг зэрэг баримтуудыг ирүүлжээ.

 

Хариуцагч нараас: Итгэмжлэл, Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, итгэмжлэл, хариу тайлбар, Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, Монгол улсын засгийн газрын тогтоол №49, 2020.08.21-ний өдрийн А-273 тоот тушаал, 2022.01.05-ны өдрийн №10 тоот Монгол улсын засгийн газрын тогтоол, 2022.06.30-ны өдрийн 1/332 дугаар итгэмжлэл, хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, 2022.08.08-ны өдрийн тайлбар, 2023.07.19-ний өдрийн 1/614 тоот итгэмжлэл зэрэг баримтууд ирүүлжээ.

 

Шүүгчийн захирамжаар: 2022.04.18-ны өдрийн Н/59 дугаар албан тоот, зээлийн мэдээллийн лавлагаа, 2022.04.19-ний өдрийн 2/634 тоот албан бичиг, ******* ******* *******анд олгосон Экспортыг дэмжих, импортыг орлох 888 төсөл 2 тэрбум төгрөгөөс илүүгүй хөтөлбөрийн зээл, ******* ******* *******анд олгосон ЖДҮХС 50 тэрбумын зээлийн мэдээлэл, 2022.04.22-ны өдрийн 1/658 тоот албан бичиг, ******* ******* ******* ХХК Агааржуулалт цэвэр агаар төсөл, 2013.11.01-ний өдрийн Хөдөлмөрийн яаманд албан бичиг, 2013.10.29-ний өдрийн 136/96 тоот албан бичиг, №1/20 тоот албан бичиг, улсын бүртгэлийн гэрчилгээ, Агааржуулалт-эрүүл орчин төсөл, 2022.06.10-ны өдрийн 1/291 тоот албан бичиг, 2019.06.20-ны өдрийн 35/79 тоот албан бичиг, 2022.06.17-ны өдрийн 03/1646 тоот албан бичиг, 2014.06.03-ны өдрийн №176 Монгол улсын засгийн газрын тогтоол, 2014.06.31-ний өдрийн 25-р хурлын тэмдэглэл, 2022.06.21-ний өдрийн 2022.06.21-ний өдрийн 2/936 тоот албан бичиг, 2012.07.05-ны өдрийн 77/03/1-35 тоот албан бичиг, хүүжилтийн хүү төлөлтийн хуваарь, 2013.05.16-ны өдрийн гурван талт хүүжилтийн гэрээ, төслийн жагсаалт, төслийн зээлийн эргэн төлөлтийн хуваарь, *******анд төлөх эргэн төлөлтийн хуваарь, нэгтгэсэн эргэн төлөлтийн хуваарь, 2013.09.26-ны өдрийн гурван талт хүүжилтийн гэрээнд өөрчлөлт оруулах тухай гэрээ, 2014.02.27-ны өдрийн 53 тоот материал хүргүүлэх тухай албан бичиг, 2014 оны 02 сард хүүжих төслийн жагсаалт, зээлийн гүйлгээ хийх шийдвэр, төлбөрийн даалгавар №13, №14, 2014.02.26-ны өдрийн ББ/56 тоот албан бичиг, төслийн жагсаалт, зээлийн хорооны шийдвэр, эргэн төлөлтийн хуваарь, 2022.06.22-ны өдрийн 1/1044 тоот албан бичиг, 2013.04.15-ны өдрийн А/70 тоот Монгол улсын хөдөлмөрийн сайдын тушаал, бус нутгийн чанартай зээлийн төсөл сонгон шалгаруулах үүрэг бүхий комиссын гишүүдээс ал авах хуудас, 2013.11.11-ний өдрийн №02 дугаар шийдвэр, төсөл сонгон шалгаруулах комиссын 2013 оны 11.11-ний өдрийн хурлаар арилжааны *******уудаар дамжуулан хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдахаар дэмжигдсэн төслийн жагсаалт, жижиг үйлдвэрийг хөгжүүлэх гаас зээлийн тооцоо нийлсэн акт, 2014.08.08-ны өдрийн гурван талт зээлийн гэрээ, 2022.11.10-ны өдрийн 2/1551 тоот албан бичиг, 2014.08.08-ны өдрийн 1114 тоот албан бичиг, 2014.08.18-ны өдрийн 1123 тоот албан бичиг, нэгтгэсэн эргэн төлөлтийн хуваарь, 2014.08.19-ний өдрийн 1141 тоот албан бичиг, 2014.08.29-ний өдрийн хөгжлийн *******анд хүргүүлэх зээлдэгчдийн жагсаалт, 2014.09.09-ний өдрийн 1156 тоот албан бичиг, 2014 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өдрийн хөгжлийн *******анд хүргүүлэх зээлдэгчдийн жагсаалт, 2014.09.22-ны өдрийн 1240 дугаар албан бичиг, 2014 оны 09 дүгээр сарын 22-ны өдрийн хөгжлийн *******анд хүргүүлэх зээлдэгчдийн жагсаалт, 2014.11.18-ны өдрийн 1536 тоот албан бичиг, төсөл сонгон шалгаруулах комиссын 2014.10.15-ны өдрийн хурлаар арилжааны *******уудаар дамжуулан хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдахаар дэмжигдсэн төслийн жагсаалт, 2014.07.29-ний өдрийн 1103 тоот албан бичиг, 2014.05.29-ний өдрийн хурлаар арилжааны *******уудаар дамжуулан хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдахаар дэмжигдсэн төслийн жагсаалт, 2014.07.04-ний өдрийн 2/300 тоот хамтран ажиллах гэрээ, 2022.03.18-ны өдрийн 181/ШЗ2022/03433 тоот шүүгчийн захирамж, 2022.04.11-ний өдрийн 181/ШЗ2022/04814 тоот шүүгчийн захирамж, 2022.06.23-ны өдрийн 181/ШЗ2022/08540 тоот шүүгчийн захирамж, 2025.02.10-ны өдрийн 1/1047 тоот албан бичиг зэрэг баримтуудыг ирүүлжээ.

 

ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

 

1. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх үндэстэй гэж дүгнэв.

 

2. Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК нь 2022.03.11-ний өдөр анх шүүхэд

1/ ******* ******* *******ны 2014 оны 02 дугаар сарын 26-ны ББ/56 тоот албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д холбогдох хэсэг,

2/ Агааржуулалт эрүүл орчны төслийн 2014.04.23-ны өдрийн 2215/01/СС-2014 тоот барьцаат зээлийн гэрээний 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, хавсралтын хамт хууль бус болохыг тогтоолгох,

3/ 2014.04.23-ны өдрийн 2215/01/СС-2014 тоот Барьцаат зээлийн гэрээг хууран мэхэлж хийсэн хэлцэл болохыг тогтоолгох,

4/ 3-ЖД-С-2014-113 Гурван талт зээлийн гэрээ, дамжуулан зээлдүүлэх гэрээнүүдээс учир хохиролд 192.828.000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг гарга бөгөөд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэлийн шаардлагыг эцсийн байдлаар өөрчилж, тодруултай холбоотойгоор 2 дугаар хавтаст хэргийн 69 дүгээр талд авагд шаардлагын хүрээнд зохигчид мэтгэлцсэн, уг шаардлагыг нэхэмжлэгч тал хуралдаанд дэмжсэн, дор дурд нэхэмжлэлийн шаардлагын хүрээнд зохигчид мэтгэлцсэн болохыг дурдав. Үүнд:

 

2.1. Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК нь хариуцагч ******* ******* ******* ХХК, *******, , нарт холбогдуулан,

а/ ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 тоот Албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсэг, 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарь, Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулах,

б/ Олгох ёстой бай зээлийн үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийг ******* ******* ******* нь 46 сарын хугацаатайгаар өөрийн зээлийн үйл ажиллагаанд авч ашиглаж үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн болохыг тогтоолгож, учир хохиролд 45,000,000 төгрөгийг гаргуулах,

в/ Гэрээнүүд хэрэгжиж Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжсэн бол олох ёстой бай орлого 192,828,000 төгрөгийг гэм хорын хохиролд тооцон гаргуулах,

г/ Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжихгүй болсны улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх ёстой төлбөр 70,564,276 төгрөгийг шүүхийн шийдвэрээр даалга тэмдэгтийн хураамж 510,771 төгрөгийн хамт гэм хорын хохиролд тооцон гаргуулах,

Дээр дурд нэхэмжлэлийн шаардлагын нийлбэр 308,903,047 төгрөгийг ******* , ******* ******* *******, гаас тэнцүү хэмжээгээр тус бүр 102,967,682 төгрөгөөр гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг шүүхэд гаргаж, дараах үндэслэлээр шаардах эрхээ тодорхойлсон.Үүнд:

 

а/ 2014 оны ЖДҮ-100 тэрбум төслийн хүрээнд Хөдөлмөрийн Сайдын 2013.03.19-ний өдрийн №А\44 дугаар тушаалын дагуу байгуулагд төсөл сонгон шалгаруулах ажлын хэсгийн хуралдаанаар ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл нь 150 сая төгрөгөөр дэмжигдсэн. Гэтэл ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх нь ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ\56 дугаартай ...2012.11.18-ны өдрийн хурлаар дэмжигдсэн ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл нь 120 сая төгрөгийн зээл олгохоор дэмжигдсэн гэх албан бичгийг үндэслэн зээл олгохоор болсон нь Эдийн засгийн хөгжлийн сайд, Сангийн сайд Хөдөлмөрийн сайд, Монгол Улсын ******* нарын хооронд 2014.07.04-ний өдөр байгуул №2/300 дугаартай Ерөнхий нөхцөл тохиролцох хамтран ажиллах гэрээ-ний холбогдох заалтуудыг, мөн 2014 оны З--2014-113 тоот Гурван талт зээлийн гэрээний холбогдох заалтуудыг зөрчиж ЖДҮ-100 тэрбум төслийн хүрээнд Агааржуулалт эрүүл орчин төсөлд дэмжигдэн Монгол Улсын хөгжлийн *******анд байрш 150,000,000 төгрөгийн нөхцөл сайтай зээлийн эх үүсвэрийг олгохгүйгээр ******* ******* *******анд ашиглуулж оронд нь 2012 оны ЖДҮ-50 тэрбум төслийн дэмжигдэж байгаагүй зээлийн 120,000,000 төгрөгийн зээлд хамруулснаас шалтгаалан Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжих боломжгүй болж, хохирсон тул ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн ББ/56 тоот албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсгийг хүчингүй болгуулна,

б/ Монгол Улсын *******наас 2014.02.28-ны өдөр ******* ******* ******* ХХК-д олгосон 120,000,000 төгрөгийн зээлийг ******* үйлдвэрийг дэмжих , ******* ******* ******* нь 2013-01 тоот Хамтран ажиллах гэрээний хүрээнд нэхэмжлэгчид олгох ёстой байхад бодит байдалд 75,000,000 төгрөгийн зээлийг олгосон, харин үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийн зээлийг ******* ******* ******* өөрийн үйл ажиллагаанд ашигла нь 2013-01 тоот Хамтран ажиллах гэрээ-ний холбогдох заалтуудыг ноцтой зөрчиж, ******* ******* ******* ХХК зориулалтын бусаар ашиглаж хохироосон тул 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарийг хүчингүй болгуулна,

в/ 2012 оны ЖДҮ-50 тэрбум төслийн зээлийн гэрээнүүдэд оролцох эрхгүй байхад 2014.07.30-ны өдрийн №409 тоот албан бичгээр ******* Үйлсийн ******* ХХК-ийн зээлийн хэмжээ ихэдсэн, төслийн хүүжилтийн эх үүсвэр цуцлагд гэж ******* ******* *******тай хуйвалд. Улмаар ******* ******* *******ны нэхэмжлэлтэй, ******* ******* ******* ХХК-д холбогдох 75,000,000 төгрөгийн зээлийн гэрээний үүрэгт холбогдох маргааныг шийдвэрлэсэн Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019.04.23-ны өдрийн №182/ШШ2019/00717 шүүхийн шийдвэрээр -гийн 2014.07.30-ны өдрийн №409 тоот албан бичгийг үндэслэн ******* ******* Өргөө ХХК-иас зээлийг төлүүлэх шийдвэр гаргаж хохироосон тул Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот албан бичгийг хүчингүй болгуулна, дээр дурд албан бичиг, шийдвэрүүдийг хүчингүй болгуулснаар Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.7-д заа эрх зөрчсөн шийдвэрийг хүчингүй болгуулж зөрчигдсөн эрхийг сэргээлгэж, хамгаалуулна гэж,

г/ Мөн Монгол Улсын *******наас 2014.02.28-ны өдөр ******* ******* ******* ХХК-д олгосон 120,000,000 төгрөгийн зээлийг ******* үйлдвэрийг дэмжих , ******* ******* ******* нь 2013-01 тоот Хамтран ажиллах гэрээний хүрээнд нэхэмжлэгчид олгох ёстой байхад бодит байдалд 75,000,000 төгрөгийн зээлийг олгосон, харин олгох ёстой бай үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийг ******* ******* ******* 46 сарын хугацаатайгаар өөрийн зээлийн үйл ажиллагаанд авч ашиглаж үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн тул уг үйлдлийг тогтоолгож, учир хохиролд тооцон 45,000,000 төгрөгийг гаргуулна,

д/ ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл-ийн 150 сая төгрөгийн зээлийг олгосон бай бол төсөл нь бүрэн хэрэгжиж 192,828,000 төгрөгийг олох ёстой бай тул хохиролд тооцон гаргуулах,

е/ ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл-д 75,000,000 төгрөгийг олгосноос шалтгаалан төсөл бүрэн хэрэгжих боломжгүй болсны улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу нэхэмжлэгч нь 70,564,276 төгрөгийг, улсын тэмдэгтийн хураамжид 510,771 төгрөг, нийт 71,075,047 төгрөгийг төлөх болсон тул уг мөнгөн хөрөнгийг мөн хохиролд тооцон гаргуулна,

ё/ нийт 308,903,047 төгрөгийн хохирол учир нь тул хариуцагч *******, , ******* ******* *******, гийн шийдвэр, үйлдэлтэй хамааралтай тул 3 хариуцагчаас тэнцүү хэмжээгээр тус бүр 102,967,682 төгрөгөөр гаргуулна гэжээ. /хх-2-69/

 

3.1. Хариуцагч ******* ******* ******* ХХК нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч марга бөгөөд ******* ******* ******* ХХК нь зээлийн гэрээг байгуулахдаа барьцаа хөрөнгийг *******анд байршуулаагүй, зээлийг зориулалтын бусаар ашигла атлаа тухайн зээлийн гэрээний дагуу мөнгөн хөрөнгийг олгоогүй гэж байгаа нь үндэслэлгүй. Банкнаас төсөл, барьцаа хөрөнгө зээлийн эргэн төлөх чадвар зэргийг нь харгалзан үзэж 75 сая төгрөгийн зээлийг олгосон, гэтэл зээлийн гэрээний үүргээ биелүүлээгүй, мөн уг төсөлд бус дийлэнх хэсгийг зориулалтын бусаар зарцуул тул шүүхэд хандаж, зээлийг төлүүлэхээр шүүхийн шийдвэр гар, аливаа гэм буруутай үйлдлийн улмаас нэхэмжлэгчид хохирол учруулаагүй гэж маргажээ.

 

3.2. Хариуцагч *******, нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч маргахдаа, Хөдөлмөрийн яам, *******, ******* ******* *******ны хамтар 2013 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдрийн №3-ЖД-С 2013-31 Гурван талт хүүжилтийн гэрээ, 2013 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдрийн №3-ЖД-С 2013-32 *******ны баталгааны гэрээ, *******, үйлдвэрийг хөгжүүлэх гийн журмын дагуу ******* ******* ******* ХХК-д Агааржуулалт цэвэр орчин төслөөр 120,0 сая төгрөгийг олгохоор шийдвэрлэж, ******* ******* ******* руу шилжүүлсэн. ******* ******* *******ны 2014 оны 02 дугаар сарын 17-ны өдрийн зээлийн хорооны шийдвэрээр ******* ******* ******* ХХК-д Агааржуулалт цэвэр орчин төслөөр 120 сая төгрөгийг олгохоор шийдвэрлэсэн боловч барьцаа хөрөнгө хүрэлцэхгүй нөхцөл байдлын улмаас ******* ******* *******наас 75,0 сая төгрөгийн зээлийг олгосон. Барьцаа хөрөнгө хүрэлцээгүйн улмаас 120,0 сая төгрөгийн хүүжилтээ дутуу ав, дахин нэмэлт зээл олгох боломжгүй, эхний хүүжилтээ зориулалтын бусаар зарцуул, төсөл бүрэн хэрэгжээгүй, зээлийг хугацаанд нь төлөөгүйн улмаас ******* ******* ******* ХХК-аас зээлийн төлбөрийг гаргуулах шүүхийн шийдвэр гарч албадан гүйцэтгүүлэх ажиллагаа хийгдэж байгаа. Холбогдох гэрээний дагуу манай байгууллага шууд зээл олгоогүй тул ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх д хамааралгүй гэжээ.

 

3.3. Хариуцагч нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч маргахдаа, ******* ******* ******* ХХК-ийн 120.0 сая төгрөгийн зээлийн 45.0 сая төгрөгт даалт гаргуулах хүсэлтийг судлан, хорооны 2014.07.29-ний өдрийн шийдвэрээр даалт гаргахаас татгалзыг ******* ******* *******анд 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот албан бичгээр мэдэгдсэн. нь өөрийн эрх хэмжээний хүрээнд хүсэлтийг судлаад, хорооны хурлаар шийдвэрлэсэн гэж маргажээ.

 

4. Зохигчдын тайлбар, хэрэгт цуглар нотлох баримтыг судлахад дараах үйл баримт тогтоогдсон болно.

 

                             I.        ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 тоот Албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсэг, 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарь, Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулах шаардлагын тухайд,

1. Шинэ бүтээн байгуулалт хөтөлбөрийн хүрээнд ажлын байр нэмэгдүүлэх зарим арга хэмжээний тухай Монгол Улсын Засгийн газрын 2012 оны 4 дүгээр сарын 25-ны өдрийн №138 дугаар тогтоолоор, Шинэ бүтээн байгуулалт хөтөлбөрийн хүрээнд бүсийн тулгуур төв, аймаг, орон нутагт жижиг, үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх замаар ажлын байр бий болгоход шаардагдах 50.0 (тавин) тэрбум төгрөгийн хүүжилтийг зохих журмын дагуу шийдвэрлэхийг *******ны Төлөөлөн Удирдах зөвлөлд зөвшөөрчээ. /https://legalinfo.mn/mn/detail?lawId=5616/

2. Шинэ бүтээн байгуулалт хөтөлбөрийн хүрээнд ажлын байр нэмэгдүүлэх зарим арга хэмжээний тухай Засгийн газрын 2012 оны 4 дүгээр сарын 25-ны өдрийн №138 дугаар тогтоолыг үндэслэн, Сангийн сайд, Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн сайд, Монгол Улсын хөгжлийн ******* нарын хооронд 2012.07.05-ны өдөр байгуул №77/03/1-35 дугаартай Төсөл хүүжүүлэх ерөнхий нөхцөлийг тохиролцох гэрээ-г байгуулжээ. /хх-144/

а/ Энэхүү гэрээний ерөнхий нөхцөлөөр УИХ-аас батал шинэ бүтээн байгуулалт хугацааны зорилтот хөтөлбөрийн хүрээнд жижиг, үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлэх замаар ажлын байр бий болгох зорилгоор Засгийн газрын холбогдох тогтоол, шийдвэрийн дагуу *******наас олгох хүүжилтийн ерөнхий нөхцөлүүдийг тогтоож, талуудын хүлээх эрх, үүрэг, хариуцлага, хүүжилттэй холбогдон үүсэх харилцааг зохицуулан, улмаар хүүжилтийн нийт хэмжээг 50 тэрбум төгрөг, хүүжилтийн хугацааг 5 жил байхаар харилцан тохирчээ. /хх1-144/

3. Төсөлд дэмжлэг үзүүлэх тухай Хөдөлмөрийн сайдын 2013.04.15-ны өдрийн №А/70 тушаалд, Шинэчлэлийн засгийн газрын ажилтай, орлоготой Монгол Хүн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлэх, жижиг үйлдвэрийг хөгжүүлэх, хөдөлмөр эрхлэлтийг нэмэгдүүлэх, ажлын байр шинээр бий болгох зорилтын хүрээнд мөн иргэд аж ахуйн нэгжүүдээс удаа дараа хүсэлт гаргаж байгаа тул бүсийн болон орон нутгийн эдийн засагт дорвитой хувь нэмэр оруулах, шаардлага ханга дараах төслүүдэд хөнгөлөлтэй зээл олгохыг ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх д зөвшөөрсүгэй, Хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдах аж ахуйн нэгж, иргэнийг Бүс нутгийн чанартай зээлийн төсөл сонгон шалгаруулах үүрэг бүхий комиссын гишүүдийн алыг үндэслэн хавсралтаар баталж, гэрээ байгуулан, ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх гийн /2012 онд *******наас олгосон 50 тэрбум төгрөгийн зээлийн үлдэгдэл/ эх үүсвэрээс хүүжүүлэхийг ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх д даалгасугай гэжээ. /хх-1-175/

а/ Улмаар Хөдөлмөрийн сайдын 2013.03.19-ний өдрийн №А/44 дүгээр тушаалын дагуу байгуулагд төсөл сонгон шалгаруулах Ажлын хэсгийн 2013.11.11-ний өдрийн №02 хуралдааны шийдвэрээр ... сонгон шалгаруул 171 аж ахуйн нэгжийг хавсралтаар баталж, уг шийдвэрийн 2 дугаар заалтаар Хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдах аж ахуйн нэгж, иргэний зээлийн асуудлыг хамтран ажиллах гэрээ байгуул *******уудаар судлуулан шуурхай хүүжүүлэх ажлыг зохион байгуулахыг ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх д даалгаж шийдвэрлэжээ. /хх-1-177/

б/ Ажлын хэсгийн 2013.11.11-ний өдрийн №02 хуралдааны шийдвэрээр ... Сонгон шалгаруул 171 аж ахуйн нэгж буюу арилжааны *******уудаар дамжуулан хөнгөлөлттэй зээлд хамрагдахаар дэмжигдсэн төслийн жагсаалтад нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл нь 150 сая төгрөгийн төслийн хүүжилтээр дэмжигджээ. /хх-1-177-186/

в/ Улмаар, ******* ******* ******* ХХК-д хандан, ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх гийн 2013.11.18-ны өдрийн №1113 албан бичгээр Хөдөлмөрийн сайдын 2013 оны 03 дугаар сарын 19-ний өдрийн А/44 дугаар тушаалаар батал ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх чиглэлээр улсын төсвөөс олгох зарцуулах, түүнд хяналт тавих, тайлагнах журам-ын дагуу олгох хөнгөлөлттэй төсөл сонгон шалгаруулах комиссын 2013.11.11-ний өдрийн хурлаар Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл 150 сая төгрөгөөр дэмжигдлээ. Хөнгөлөлттэй нөхцөлтэй зээлийг дамжуулан зээлдүүлэхээр .... ******* ******* *******тай хамтран ажиллах гэрээ байгуул. Дээрх *******нуудаас өөрийн харилцагч *******ийг сонгон, холбогдох материалаа шаардлагын дагуу бүрдүүлэн өгч, аль *******инд судлуулахаар сонгосон тухайгаа албан тоотоор д мэдэгдэж хамтран ажиллахыг хүсье гэжээ./хх-1-8/

4. *******, Хөдөлмөрийн яам, ******* ******* ******* нарын хооронд 2013.05.16-ны өдөр байгуул №3-ЖД-С 2013-31 дугаартай Гурван талт хүүжилтийн гэрээний ерөнхий нөхцөлөөр, УИХ-аас батал Шинэ бүтээн байгуулалт, хугацааны зорилтот хөтөлбөрийн хүрээнд жижиг, үйлдвэрлэлийг дэмжих замаар ажлын байр нэмэгдүүлэхэд чиглэсэн төсөл, хөтөлбөрт олгох хөнгөлөлттэй зээлийн эх үүсвэрийг хөгжлийн *******наас хүүжүүлэх, хүүжилтийн эргэн төлөлттэй холбогдон үүсэх харилцааг зохицуулахаар, мөн хүүжилтийн дээд хэмжээг 5 тэрбум төгрөг хүртэл байхаар, хүүжилтийн хугацаа нь 2017 оныг дуустал байхаар тохирчээ. /хх-1-150/

5. Дээр дурд Гурван талт хүүжилтийн гэрээний үндсэн дээр нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-д ******* ******* *******наас зээл олгохоор шийдвэрлэсний дагуу *******, нь *******инд хандан 2014.02.27-ны өдрийн №53 албан бичгээр *******, Хөдөлмөрийн яам, ******* ******* ******* нарын хооронд 2013.05.16-ны өдөр байгуул 3-ЖД-С2013-31 Гурван талт хүүжилтийн гэрээний дагуу ******* ******* ******* ХХК Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл-өөр 120 сая төгрөгийн хүүжилт ******* ******* *******наас авахаар болсныг хавсралтаар хүргүүлжээ. /хх-1-166/

6. ******* нь дээрх мэдэгдэлд үндэслэн 2014.02.28-ны өдөр ******* ******* *******инд ******* ******* ******* ХХК-ийн зээлийн хөрөнгө 120 сая төгрөгийг шилжүүлжээ. /хх-1-13, 1-48/

7. Харин ******* ******* ******* нь ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл-ийн хүүжилтэд зориулан олгосон 120,000,000 төгрөгөөс 75,000,000 төгрөгийн зээлийн гэрээг 2014.04.23-ны өдөр байгуулжээ. /хх-16/

а/ ******* ******* ******* болон ******* ******* ******* ХХК нарын хооронд 2014.04.23-ны өдөр байгуул №2215/01/СС-2014 дугаартай гэрээний нөхцөлөөр, 75,000,000 төгрөгийг 44 сарын хугацаатай жилийн 7 хувийн хүүтэйгээр зээлдүүлэх, зээлийн гэрээний үүргийг 2017.12.31-ний өдрөөс өмнө төлж барагдуулахаар харилцан тохирчээ. /хх-1-16-19/

б/ гэрээг байгуултай холбоотойгоор үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах зорилгоор 2014.04.23-ны өдрийн №2215/01/РА/01-2014 дугаартай Барьцааны гэрээг мөн байгуулжээ.

8. Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-ийн төсөл төрөөс дэмжигдэж, бага хүүтэйгээр, урт хугацаатайгаар 150,000,000 төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг анхнаасаа авах ёстой байхад уг мөнгөн хөрөнгийг ******* ******* ******* нь хууль бусаар баримт бичиг үйлдэн авч өөртөө ашигла, хугацаа нь дуусаж байгаа өөр төслийн эх үүсвэрийг хүүжүүлсэн. ******* ******* *******, ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх , нь нэхэмжлэгчид олгосон бодит зээлийг үндэслэлгүй шийдвэр, албан бичгүүд үйлдэх замаар бодит байдлыг гуйвуулан, аж ахуйн нэгжид олгогдох зээлийн хэмжээ, зориулалтыг өөрчилснөөс шалтгаалан хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжих ёстой бай төсөл бүрэн хэрэгжих боломжгүй болж хохирсон, эдгээр үйлдэлд шалтгаант хамааралтай ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 тоот Албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсэг, 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарь, Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулснаар Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.7 дэх хэсэгт зааснаар өөрийн зөрчигдсөн эрхийг сэргээлгэж, үр дагаврыг арилгуулна гэж нэхэмжлэлийн шаардлагыг үндэслэжээ.

9. Эх үүсвэр төвлөрүүлэх тухай ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 дугаартай албан бичгээр Хөдөлмөрийн сайдын 2012.08.31-ний өдрийн №А/03 тушаалаар батал *******, үйлдвэрийг хөгжүүлэх чиглэлээр улсын төсвөөс олгох хөрөнгийг захиран зарцуулах, түүнд хяналт тавих, тайлагнах журмын дагуу олгох хөнгөлөлттэй зээлд Төсөл сонгон шалгаруулах комиссын 2012.11.18-ны өдрийн хурлаар дэмжигдсэн ..... ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин 120 сая төгрөгийн төслүүдийг ******* ******* ******* судалж үзээд зээлийг олгохоор шийдвэрлэсэн болно гэж, Хөдөлмөрийн яам, *******, үйлдвэрийг хөгжүүлэн д хандыг үндэслэн зээл олгогдсон нь маргааны үндэслэл болжээ. /хх-7/

а/ Тодруулбал, ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төслийн хүрээнд 150 сая төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийн хүүжилтийг авахаар ******* үйлдвэрийг хөгжүүлэх чиглэлээр улсын төсвөөс олгох зарцуулах, түүнд хяналт тавих, тайлагнах журам-ын дагуу олгох хөнгөлөлттэй төсөл сонгон шалгаруулах комиссын 2013.11.11-ний өдрийн хурлаар дэмжигдсэн байхад, ******* ******* ******* нь үүнд огт хамааралгүй буюу зээл авах хүсэлт гаргаагүй байх 2012 оны үеийн Төсөл сонгон шалгаруулах комиссын 2012.11.18-ны өдрийн хурлаар дэмжигдсэн ******* ******* ******* ХХК-д 120 сая төгрөгийн зээл олгохоор зээлийн хорооны шийдвэр гар гэж, холбогдох байгууллагуудад мэдэгдсэн, улмаар 120 сая төгрөгийн ч зээлийг бүрэн олгохгүй, хэмжээг нь бууруулан 75,000,000 төгрөгийн зээлийг олгосноос шалтгаалан зээлдэгчид хохирол учир тул эдгээр үйл баримтад хамаарах албан бичиг мэдэгдэл зэргийн зарим хэсгийг хүчингүйд тооцуулж, зөрчигдсөн эрхийг сэргээлгэж, хамгаалуулна, мөн учир хохирлыг нөхөн гаргуулна гэж шаарджээ.

10. Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.7-д бусдын эрх зөрчсөн шийдвэрийг хүчингүй болгох арга хэрэгслээр иргэний эрхийг хамгаалахаар заа бөгөөд иргэний эрх зүйн хамгаалалт нь зөрчигдсөн эрхийг сэргээх зорилготой субьектив эрх юм. Эрх нь зөрчигдсөн этгээд болон бусад субъектийн зүгээс өөрийн эрх зөрчсөн үйлдлийг таслан зогсоох зэргээр зөрчигдсөн эрхээ сэргээлгэх, эрхийг зөрчигдөхөөс өмнөх байдалд эргүүлэн сэргээх зорилготой юм.

11. Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК нь өөрийн Агааржуулалт эрүүл орчин төслийн хүрээнд ******* ******* *******наас олгохоор ал болгосон 75,000,000 төгрөгийн зээлийг хүлээн зөвшөөрч, ******* ******* ******* болон ******* ******* ******* ХХК нарын хооронд 2014.04.23-ны өдөр зээлийн гэрээ байгуулан, уг мөнгөн хөрөнгийг хүлээн ав үйл баримтын хувьд маргаагүй байна.

12. Улмаар, тухайн зээлийн гэрээний үүрэг зөрчигдсөнтэй холбоотойгоор, ******* Хаан ******* ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, ******* ******* ******* ХХК, Ц.Түвдэн нарт холбогдох, зээлийн гэрээний үүрэгт 104,503,093 төгрөг гаргуулах, барьцаа хөрөнгөөр үүргийн гүйцэтгэл хангуулах тухай маргааныг хянан хэлэлцэж, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019.04.23-ны өдрийн №182/ШШ2019/00717 шийдвэрээр ******* ******* ******* ХХК-иас 70,564,276 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч ******* ******* *******анд олгож, шүүхийн шийдвэрийг сайн дураар биелүүлээгүй тохиолдолд барьцаа хөрөнгөөр үүргийн гүйцэтгэл хангуулахаар шийдвэрлэсэн, энэхүү шийдвэр хуулийн хүчин төгөлдөр болжээ.

13. Нэгэнт маргаан бүхий зээлийн гэрээтэй холбоотой асуудал хэдийн дуусгавар болсон буюу зээлийн гэрээний үүрэг бүрэн хэрэгжээд дуус, уг зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах асуудлаар шүүхийн шийдвэр нэгэнт хүчин төгөлдөр болсон байхад уг зээлийг анх олгох шалтгаан, нөхцөл болсон албан бичиг, шийдвэрүүдийг хүчингүй болгуулахаар шаард нь нэхэмжлэгчийн зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, эрхийг зөрчигдөхөөс өмнөх байдалд эргүүлэн сэргээх эрх зүйн үр дагаврыг үүсгэхгүй юм.

а/ Тодруулбал, зээлийг анх олгох шалтгаан, нөхцөл болсон албан бичиг, шийдвэрүүдийг хүчингүй болгуулснаар ******* Хаан ******* ХХК, ******* ******* ******* ХХК нарын хооронд байгуул 75,000,000 төгрөгийн зээлийн гэрээний харилцаа хүчингүй болох үндэслэлгүй бөгөөд тухайн гэрээний харилцаа дуусгавар болсон байх тул нэхэмжлэгчийн зөрчигдсөн эрхийг сэргээх, эрхийг зөрчигдөхөөс өмнөх байдалд эргүүлэн сэргээх агуулгаар гарга шаардлага хангагдахгүй.

14. Иймд ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 тоот Албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсэг, 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарь, Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлийг тус тус хүчингүй болгуулах нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгох үндэстэй гэж дүгнэв.

                      II.        Олгох ёстой бай зээлийн үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийг ******* ******* ******* 46 сарын хугацаатайгаар өөрийн зээлийн үйл ажиллагаанд авч ашиглаж үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн болохыг тогтоолгож, учир хохиролд 45,000,000 төгрөгийг гаргуулах шаардлагын тухайд,

 

1.  Гурван талт хүүжилтийн гэрээний үндсэн дээр нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-д ******* ******* *******наас зээл олгохоор шийдвэрлэсний дагуу *******, нь *******анд хандан 2014.02.27-ны өдрийн №53 албан бичгээр *******, Хөдөлмөрийн яам, ******* ******* ******* нарын хооронд 2013.05.16-ны өдөр байгуул 3-ЖД-С2013-31 Гурван талт хүүжилтийн гэрээний дагуу ******* ******* ******* ХХК Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл-өөр 120 сая төгрөгийн хүүжилт ******* ******* *******наас авахаар болсныг хавсралтаар хүргүүлжээ. /хх-1-166/

 

2.    ******* нь дээрх мэдэгдэлд үндэслэн 2014.02.28-ны өдөр ******* ******* *******анд ******* ******* ******* ХХК-ийн зээлийн хөрөнгө 120 сая төгрөгийг шилжүүлжээ. /хх-1-13, 1-48/

 

3.    ******* ******* ******* нь ******* ******* ******* ХХК-ийн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл-ийн хүүжилтэд зориулан олгосон 120,000,000 төгрөгөөс 75,000,000 төгрөгийн зээлийг хүлээн зөвшөөрч 2014.04.23-ны өдөр гэрээ байгуулжээ. /хх-16/

 

4.  ******* ******* ******* болон ******* ******* ******* ХХК нарын хооронд 2014.04.23-ны өдөр байгуул №2215/01/СС-2014 дугаартай гэрээний нөхцөлөөр, 75,000,000 төгрөгийг 44 сарын хугацаатай жилийн 7 хувийн хүүтэйгээр зээлдүүлэх, зээлийн гэрээний үүргийг 2017.12.31-ний өдрөөс өмнө төлж барагдуулахаар харилцан тохирчээ. /хх-1-16-19/

 

5.          Ийнхүү бодит байдалд 120,000,000 төгрөгийн зээлийг нэхэмжлэгчид олгох ёстой байхад ******* ******* ******* нь 75,000,000 төгрөгийн зээлийг олгож, үлдэх 45,000,000 төгрөгийг өөртөө авч эзэмшиж, ашиглан үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн учир 45,000,000 төгрөгийг хохиролд тооцон гаргуулна гэж нэхэмжлэгч шаард боловч энэ үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангах үндэслэл тогтоогдоогүй байна.

6. Учир нь Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1-д хөрөнгө олж ав болон үүрэг гүйцэтгэгч этгээдийн хооронд үүрэг үүсээгүй, эсхүл үүрэг нь хожим дуусгавар болсон буюу хүчин төгөлдөр бус болсон бол хөрөнгө шилжүүлсэн этгээд уг зүйлийг олж ав этгээдээс хөрөнгөө буцаан шаардах эрхтэй бөгөөд энэ үндэслэл хэрэгт авагд баримтаар нотлогдоогүй байна.

7. Нэхэмжлэгчийн өөрийн эд хөрөнгөд хохирол учир гэх үйл баримт тогтоогдоогүй, нөгөө талаас хариуцагч ******* ******* ******* ХХК нь нэхэмжлэгчийн эд хөрөнгийг үндэслэлгүйгээр олж ав гэх үйл баримт тогтоогдоогүй буюу нэхэмжлэгчийн эд хөрөнгөд 45,000,000 төгрөгийн бодит хохирол учраагүй байна.

а/ Тодруулбал, хөрөнгө олж ав этгээд болон үүрэг гүйцэтгэгч этгээдийн хооронд үүрэг үүсээгүй, эсхүл үүрэг нь хожим дуусгавар болсон буюу хүчин төгөлдөр бус болсон бол уг зүйлийг олж ав этгээдээс хөрөнгөө шаардах эрхтэй болохыг Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1-д хуульчил бөгөөд нэхэмжлэгч ******* Үйлсийн ******* ХХК нь хариуцагч ******* ******* ******* ХХК-д өөрийн хөрөнгийг шилжүүлсэн, улмаар уг мөнгөн хөрөнгөтэй холбоотойгоор талуудын хооронд аливаа гэрээний үүрэг бүрэн дуусгавар болсон, хүчингүй, хүчин төгөлдөр бус болсон гэх үйл баримт хэрэгт цуглар баримтаар нотлогдоогүй байна.

8. Өөрөөр хэлбэл бусдын өмчлөлийн хөрөнгийг хууль буюу гэрээнд заа үндэслэлээр биш өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр хэрэглэн, улмаар өөртөө ашигтай байдлыг бий болгох замаар өөрийн хөрөнгө орлогоо бодитоор нэмэгдүүлсэн, тэр хэмжээгээр үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжин хууль бус орлого олсон бол өөрийн хүсэл зоригоос гадуур хөрөнгөө эзэмшиж, ашиглаж чадаагүй этгээдэд эд хөрөнгийн хохиролд хамаарах олсон ашиг орлого, үр шимийг буцаан төлөх үүрэг хуульд зааснаар үүсэх боловч *******ны эх үүсвэрээр ******* ******* *******инд шилжүүлсэн мөнгөн хөрөнгийг зээл дутуу олгогдсон гэсэн үндэслэлээр ******* ******* ******* ХХК нь өөрт гаргуулахаар шаардах эрхгүй юм.

9. Иймд, Олгох ёстой бай зээлийн үлдэгдэл 45,000,000 төгрөгийг ******* ******* ******* 46 сарын хугацаатайгаар өөрийн зээлийн үйл ажиллагаанд авч ашиглаж үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн болохыг тогтоолгож, учир хохиролд 45,000,000 төгрөгийг гаргуулах шаардлагыг хэрэгсэхгүй болж шийдвэрлэв.

                   III.        Гэрээнүүд хэрэгжиж Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжсэн бол олох ёстой бай орлого 192,828,000 төгрөгийг гаргуулах, Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжихгүй болсны улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх ёстой төлбөр 70,564,276 төгрөгийг шүүхийн шийдвэрээр даалга тэмдэгтийн хураамж 510,771 төгрөгийн хамт гаргуулах шаардлагын тухайд,

1. Нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК нь төрөөс дэмжигдэж, бага хүүтэйгээр, урт хугацаатайгаар 150,000,000 төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг Агааржуулалт эрүүл орчин төслийн хүрээнд анхнаасаа хүлээн ав бай бол уг төсөл амжилттай бүрэн хэрэгжиж, улмаар 192,828,000 төгрөгийг олох ёстой бай, 75,000,000 төгрөгийн зээл олгосноор 192,828,000 төгрөгийн ашиг олох боломжгүй болж хохирсон, уг хохирлыг 150,000,000 төгрөгийн хөнгөлөлттэй зээлийг Агааржуулалт эрүүл орчин төслийн хүрээнд ав бол хэрэгжих төслийн тооцоололд үндэслэн татвар төлөх үеийн өмнөх ашиг буюу нийт 5 жилийн хугацаанд олох ёстой бай ашиг болох 192,828,000 төгрөг гэж, /хх-84/

1.1. Мөн Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжихгүй болсны улмаас Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019.04.23-ны өдрийн №182/ШШ2019/00717 шийдвэрээр ******* ******* ******* ХХК-иас 70,564,276 төгрөг, улсын тэмдэгтийн хураамжид 510,711 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч ******* ******* *******инд олгож, шүүхийн шийдвэрийг сайн дураар биелүүлээгүй тохиолдолд барьцаа хөрөнгөөр үүргийн гүйцэтгэл хангуулахаар шийдвэрлэсэн, энэхүү шийдвэр хуулийн хүчин төгөлдөр болсон учир төлөх ёстой төлбөр 71,074,987 төгрөгийг хохиролд тооцон хамт гаргуулна гэж, эдгээр шаардлагатай холбогдуулан Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 229 дүгээр зүйлийн 229.1 дэх хэсэгт зааснаар шаарджээ.

2. Нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлийг тодорхойлохдоо, хариуцагч нар нь зээлийн эрхийг зөрчсөнөөс шалтгаалан зээлдэгч нь бодитоор авах ёстой зээлээ авч чадахгүй болсон, улмаар бага зээл олгогдсоны улмаас уг төсөл бүрэн хэрэгжих боломжгүй болсон нь хариуцагч нарын хууль бус үйлдэлтэй шалтгаант холбоотой буюу гэм хор үүссэн, иймд 150 сая төгрөгөөр олох ёстой бай ашиг болон шүүхийн шийдвэрээр төлөхөөр тогтоогдсон өр төлбөрийг бүхэлд нь хохиролд тооцуулан шаардах эрхтэй гэжээ.

3. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1-д Бусдын эд хөрөнгөд хууль бусаар аатай буюу болгоомжгүй үйлдэл /эс үйлдэхүй/-ээр гэм хор учруул этгээд уг гэм хорыг хариуцан арилгах үүрэгтэй гэж, мөн хуулийн 510 дугаар зүйлийн 510.1-т Бусдын эд хөрөнгөд гэм хор учруул этгээд уг гэм хорыг арилгахдаа гэм хор учруулахаас өмнө бай байдалд нь сэргээх /адил нэр, төрөл, чанарын эд хөрөнгө өгөх, гэмтсэн эд хөрөнгийг засах зэргээр/ буюу учир хохирлыг мөнгөөр нөхөн төлнө гэж заажээ.

 

4. Гэм хорын хариуцлага хүлээлгэхэд дараах үндсэн нөхцөл, шалтгаан бүрдсэн байх ёстой бөгөөд гэм хор учруулагчийн хууль бус үйлдэл, эс үйлдэхүйн улмаас бусдын эд хөрөнгөд гэм хор учир байх, үйлдэл, эс үйлдэхүй болон учир хохирлын хооронд шалтгаант холбоотой байх, зөрчил үйлдэгч гэм буруутай байхыг хуулиар тогтоосон, эдгээр нөхцөлүүд тогтоогдсоноор гэм хор түүнд ногдуулах хариуцлагын асуудлыг шүүх шийдвэрлэх үндэслэл болно.

 

5. Гэм хорын хариуцлага хүлээлгэхэд гэм хор учруулагчийн хууль бус үйлдэл болон учир хохирлын хооронд шалтгаант холбоотой байхыг хуульчил ба нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-ийн эд хөрөнгөд гэм хор учир гэж үзэх үндэслэл хэрэгт цуглар баримтаар тогтоогдоогүй байна.

 

6. Тодруулбал, нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК нь өөрийн Агааржуулалт эрүүл орчин төслийн хүрээнд ******* ******* *******наас олгохоор ал болгосон 75,000,000 төгрөгийн зээлийг хүлээн зөвшөөрч, ******* ******* ******* болон ******* ******* ******* ХХК нарын хооронд 2014.04.23-ны өдөр зээлийн гэрээг байгуулан уг мөнгөн хөрөнгийг хүлээн ав, тухайн зээлийн гэрээний үүрэг зөрчигдсөнтэй холбоотойгоор, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019.04.23-ны өдрийн №182/ШШ2019/00717 шийдвэрээр ******* ******* ******* ХХК-иас 70,564,276 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч ******* ******* *******инд олгож, шүүхийн шийдвэрийг сайн дураар биелүүлээгүй тохиолдолд барьцаа хөрөнгөөр үүргийн гүйцэтгэл хангуулахаар шийдвэрлэсэн, энэхүү шийдвэр хуулийн хүчин төгөлдөр болжээ.

 

7. Ийнхүү маргаан бүхий зээлийн гэрээтэй холбоотой асуудал хэдийн дуусгавар болсон буюу зээлийн гэрээний үүрэг бүрэн хэрэгжээд дуус байхад нэхэмжлэгч ******* Үйлсийн ******* ХХК нь зөрчлийн улмаас үүсэх үүрэг буюу хариуцагч нь хууль бус үйлдлээр гэм хор учруулсны улмаас өөрт учир хохирлыг гаргуулна гэж нэхэмжлэлийн үндэслэлийг тодорхойлсонтой холбоотойгоор гэм хор учруул гэх шалтгаан, үндэслэл тогтоогдоогүй байна.

 

8. Үүрэг үүсэх үндэслэл нь гэрээний, гэрээний бус гэж ангилагдах бөгөөд гэрээний бус зөрчлийн улмаас үүсэх үүрэг буюу гэм хор учруул гэх үндэслэл талуудын хооронд бий болсон эрх зүйн харилцаанаас нотлогдоогүй, мөн бодит хохирол 192,828,000 төгрөг учир гэх үйл баримт тогтоогдоогүй гэж үзэв.

 

9. Иймд, гэрээнүүд хэрэгжиж Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжсэн бол олох ёстой бай орлого 192,828,000 төгрөгийг гаргуулах, Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжихгүй болсны улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх ёстой төлбөр 71,074,987 төгрөгийг хариуцагч нараас гэм хорын хохиролд тооцон гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгов.

 

10. Шүүх хуралдаанд оролцсон иргэдийн төлөөлөгч М. шүүхэд гарга дүгнэлтдээ: ******* гийн шийдвэр нь тухайн аж ахуйн нэгжид боломж байна гэсэн чиглэл өгдөг. Тэрийг нь *******ууд хэрэгжүүлэх явцад янз бүрийн нугалаа гаргадаг юм байна гэж ойлгогдлоо. Гэхдээ ******* ч тэр төслүүдэд өгсөн зөвшөөрлийнхөө дагуу тухайн ******* ч гэсэн аж ахуйн нэгийг сайн хянаж байх нь зөв байх гэсэн агуулга бүхий дүгнэлтийг хуралдаанд гаргасныг шүүх бүрэлдэхүүн харгалзан үзсэн болохыг дурдав.

 

11. Хариуцагч *******, газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Батхорол нь шүүх хуралдаан хойшлуулах хүсэлтийг ирүүлээгүй, бусад хэргийн оролцогч нар түүний эзгүйд хуралдааныг үргэлжлүүлэх алыг гарга зэргийг үндэслэн Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 100 дугаар зүйлийн 100.3-д зааснаар түүний эзгүйд шүүх хуралдааныг явуулав.

 

12. Нэхэмжлэгч ******* Үйлсийн ******* ХХК нь нэхэмжлэлийн шаардлагатай холбоотойгоор /70,200+1,702,465/ нийт 1,772,665 төгрөгийг улсын тэмдэгтийн хураамжид төлөх ёстой боловч 1,843,290 төгрөгийг төлсөн байх тул Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 58 дугаар зүйлийн 58.1-т зааснаар илүү төлсөн 70,625 төгрөгийг улсын төсвийн орлогоос гаргуулж нэхэмжлэгчид буцаан олгох нь зүйтэй гэж үзэв.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.3, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:

1.  Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1, 492 дугаар зүйлийн 492.1.1, Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4.7-д заасныг баримтлан хариуцагч ******* , ******* ******* ******* ХХК, нарт холбогдох, ******* ******* *******ны 2014.02.26-ны өдрийн №ББ/56 тоот Албан бичгийн ******* ******* ******* ХХК-д хамааралтай хэсэг, 2014.04.16-ны өдрийн СС.14.022 тоот хорооны шийдвэр, эргэн төлөх хуваарь, Батлан Даалтын Сангийн 2014.07.30-ны өдрийн 409 тоот шийдвэр мэдэгдлийг хүчингүй болгуулах, ******* ******* ******* ХХК-ийг үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжсөн болохыг тогтоолгох, учир хохиролд 45,000,000 төгрөгийг гаргуулах, Гэм хорын хохиролд 192,828,000 төгрөгийг гаргуулах, Агааржуулалт эрүүл орчин төсөл хэрэгжихгүй болсны улмаас шүүхийн шийдвэрийн дагуу төлөх ёстой төлбөр 71,074,987 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-ийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 58 дугаар зүйлийн 58.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1-т зааснаар нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн /1,402,890+140,400+300,000/1,843,290 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгч ******* ******* ******* ХХК-ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид илүү төлсөн 70,625 төгрөгийг улсын төсвийн орлогоос гаргуулж нэхэмжлэгчид буцаан олгосугай.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.7-д зааснаар шүүхийн шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцогч тал шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг гардан авах үүрэгтэй. Гардан аваагүй нь хуульд заа журмын дагуу давж заалдах гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар зохигч, түүний төлөөлөгч, өмгөөлөгч, шийдвэрийг гардан ав өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Ц.АМАРМЭНД

 

 

ШҮҮГЧИД Н.НАРАНГЭРЭЛ

 

Л.ЭНХЖАРГАЛ