2025           05              26

192/ШШ2025/04482

 

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

           Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн ш******* шүүгч Ц.Оюунбилэг даргалж, тус ш******* танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

Нэхэмжлэгч: Сүхбаатар дүүрэг, 8 дугаар хороо, ********* тоотод оршин суух, Б******* овогт Т******* М******* /РД:********/-ийн  нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Сүхбаатар дүүрэг, 5 дугаар хороо, *************** байрлах, Н******* ш******* ш******* г******* г******* холбогдох,

Дуусгавар болгосон тогтоолыг хүчингүй болгох тухай иргэний хэргийг хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд:

Нэхэмжлэгч Т.М*******,

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч О.У*******,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Н.Цэнд-Очир нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Нэхэмжлэгч Т.М******* нь дуусгавар болгосон тогтоолыг хүчингүй болгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг хариуцагч Н******* ш******* ш******* г******* г******* холбогдуулан гаргасан. Нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна.

Үүнд: Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ш******* 2023 оны 12 дугаар сарын 13-ны өдрийн 183/Ш2023/23486 дугаар ш*******ээр Б.А 38,000,000 төгрөг гаргуулж Т.М******* надад олгохоор ш*******лэсний дагуу мөн ш******* шүүгчийн 2024 оны 01 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 183/ГХ2024/00189 дугаар г******* хуудас бичигдэж ш******* ш******* г******* байгууллагад өгсөн. Дээрх ш*******ийн дагуу Б.А ш******* г******* ажиллагааг ахлах ш******* гүйцэтгэгчийн 2024 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 24290138 дугаар тогтоолоор ш******* г******* ажиллагааг үүсгэж Хан-Уул дүүргийн 222 дугаар тойргийн ш******* гүйцэтгэгч дэслэгч Н. Э хуваарилсан. Ш******* гүйцэтгэгчийн ш******* г******* ажиллагаа явуулж Б.А 7,780,000 төгрөг дансаар, 2,500,000 бэлнээр төлсөн, 2024 оны 6 дугаар сарын 26-ны өдөр Б.А нь төлбөрийн үлдэгдэл болох 28,000,000 төгрөгт LEXUS 450hs маркийн ****** УБУ улсын дугаартай 2006 онд үйлдвэрлэсэн суудлын машин шилжүүлж түр нэр дээрээ авч байгаач, би 9 дүгээр сарын 01-ний дотор үлдэгдэл мөнгийг чинь бүрэн өгнө, би хүнээс мөнгө авах ёстой, өөрийн унаж байгаа Алфард машинаараа сонгуулийн сурталчилгаанд явсан тэр мөнгөө удахгүй авна, бас зун жуулчинд явж байгаад удахгүй төлчихнө, үгүй бол таны мөнгийг өгч чадахгүй нь байна г******* ажиллагааг хаалгах хүсэлтээ өгчих гэсний дагуу би хүсэлт гаргаж өгсөн. Миний хүсэлтийн дагуу Ш******* ш******* г******* тухай хуулийн 29.1.3-д заасан үндэслэлээр 24-7/665 тоот тогтоолоор 2024 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдөр дуусгавар болгосон байна. Бодит байдлаар Б.А нь түр нэр дээр шилжүүлсэн машинаа өгөөгүй, ямар нэгэн байдлаар төлбөр мөнгө өгөөгүй. Би 2024 оны 10 сард уг асуудлаар Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд гомдол гаргасан боловч 2024 оны 11 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 183/ШЗ2024/26337 дугаар тогтоолоор тус хэргийг өмнө нь хэлэлцсэн асуудал тул дахин ш*******лэхгүй гэсэн хариуг 2024 оны 12 сард хүлээн авсан. Миний бие дуусгавар болгосон ш******* ш******* г******* ажиллагааг дахин сэргээж миний хохирлыг барагдуулж өгөх тухай гомдлыг НШШГГ-т 2025 оны 3 сарын 12-ны өдөр гаргаж улмаар 2025 оны 3 сарын 13-ны өдрийн 04/12 тоот тушаалаар ш******* ш******* г******* ажиллагааг зөвтгөн явуулахыг ш******* гүйцэтгэгчид үүрэг болгосон байсан. Тус тогтоолд төлбөр төлөгч Б.А нь /түүний өмгөөлөгч / Ш******* ш******* г******* тухай хуульд заасны дагуу дээд шатны албан тушаалтанд гомдол гаргаснаар Ерөнхий ш******* гүйцэтгэгчийн 2025 оны 4 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 06 тоот тогтоолоор 04/12 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгосон тул миний эрх зөрчигдөж үлдэгдэл төлбөрөө авч чадахгүйд хүрээд байгаа ба намайг х******* мэхэлж түр миний нэр дээр шилжүүлсэн 2006 оны машиныг нь одоо авсан ч үнэ хүрэхгүй байдалд хүрээд байна. Миний бие ш******* хүчин төгөлдөр ш******* биелэх ёстой гэж итгэж явдаг иргэн билээ. Иймд миний бие өнөөдрийг хүртэл төлбөрөө бүрэн авч чадаагүй хохирч байгаа тул ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгосон ахлах ш******* гүйцэтгэгчийн 24-7/665 тоот тогтоолыг хүчингүй болгож төлбөр төлөгч Б.А үлдэгдэл 28,000,000 төгрөг гаргуулах ажиллагааг үргэлжлүүлэн явуулахыг Н******* ш******* ш******* г******* г******* даалгаж өгнө үү...” гэжээ.

 

Хариуцагч Н******* ш******* ш******* г******* газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч О.У******* шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа: “…Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ш******* шүүгчийн 2023 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн 183/ШЗ2023/23486 дугаар захирамжаар Б.А 38,000,000 төгрөгийг гаргуулж Т.М*******д олгохоор ш*******лэсэн. Дээрх захирамжид холбогдох г******* баримт бичиг, төлбөр авагчийн шүүгчийн захирамжийг албадан гүйцэтгүүлэх тухай хүсэлтийг хүлээн авч 2024 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр ахлах ш******* гүйцэтгэгчийн 24290138 дугаар тогтоолоор ш******* г******* ажиллагааг үүсгэсэн. Төлбөр төлөгч Б.Ад ш******* ш******* биелүүлэхийг мэдэгдэж, өмчлөлийн үл хөдлөх эд хөрөнгийн захиран зарцуулах эрхийг түдгэлзүүлж, банк дахь дансыг битүүмжилж, 2,512,977 төгрөгийг хэсэгчлэн төлүүлсэн, ш******* г******* ажиллагааны явцад төлбөр авагчийн 2024 оны 6 дугаар сарын 26-ны өдөр гаргасан "төлбөр төлөгчөөс 5,000,000 төгрөгийг хүлээн авсан, 28,000,000 төгрөгт тооцон ******* УБУ улсын дугаартай "Lexus GS450h" маркийн тээврийн хэрэгслийг шилжүүлэн авсан, ш******* гүйцэтгэлийн дансанд төлөгдсөн төлбөрийн үлдэгдэл 5,267,023 төгрөгийг төлбөр авагчийн дансанд шилжүүлж ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгож өгнө үү" гэх хүсэлтийг ш******* гүйцэтгэгч хүлээн авч ш******* гүйцэтгэлийн дансанд төлөгдсөн 5,267,023 төгрөгийг шилжүүлэн хууль танилцуулж, тэмдэглэлээр баталгаажуулсныг үндэслэн ахлах ш******* гүйцэтгэгчийн 2024 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн 24-7/665 дугаар тогтоолоор ш******* г******* ажиллагааг Ш******* ш******* г******* тухай хуулийн 29.1.3-т заасан үндэслэлээр дуусгавар болгосон. Иргэний хэргийн ш******* г******* ажиллагаа нь төлбөр авагчийн хүсэлтээр үүсэж, Ш******* ш******* г******* тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1-т заасан үндэслэлээр дуусгавар болдог бөгөөд тэжээн тэтгэх үүрэгтэй холбоотой ш******* ш*******ийг г*******ээс бусад тохиолдолд энэ хуулийн 29.1.1, 29.1.2, 29.1.3, 29.1.4, 29.1.8-д заасны дагуу иргэний ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгох тухай ш*******т гомдол гаргах эрхгүй юм. Хүсэлтэд дурдсан ******* УБУ улсын дугаартай "Lexus GS450h" маркийн тээврийн хэрэгслийн эзэмшлийн түүхчилсэн лавлагаагаар 2024 оны 6 дугаар сарын 26-ны өдөр уг тээврийн хэрэгсэл нь төлбөр авагч Т.М*******ын эзэмшилд шилжсэн байгаагаас үзэхэд талуудын хүсэл сонирхлын үндсэн дээрх эвлэрэл, түүний үр дагавар үүссэн байна. Ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгосон ш******* нь хууль зөрчөөгүй байх тул нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож ш*******лэж өгнө үү…” гэжээ.

 

 Нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримт, иргэний үнэмлэхийн хуулбар, 2023.12.14-ний өдрийн 183/ШЗ2023/23486 дугаар захирамж, 2024.01.22-ны өдрийн 183/ГХ2024/00189 дугаар г******* хуудас, 2024.01.22-ны өдрийн 183/ШЗ2024/02260 дугаар захирамж, 2024.01.29-ний өдрийн 24290138 дугаар Ш******* г******* ажиллагааг үүсгэх тухай тогтоол, 2024.06.26-ны өдрийн Ш******* гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл, 2024.06.27-ны өдрийн 24-7/665 дугаар Ш******* г******* ажиллагаа дуусгавар болсон тухай тогтоол, 2025.03.13-ны өдрийн 04/12 дугаар Ахлах ш******* гүйцэтгэгчийн тогтоол, гар өргөдөл, 2025.04.02-ны өдрийн 06 дугаар Ерөнхий ш******* гүйцэтгэгчийн тогтоол,

 

 Хариуцагчаас шүүхэд төлөөлөх итгэмжлэл, хариу тайлбар, 2024.01.22-ны өдрийн 183/ГХ2024/00189 дугаар г******* хуудас, 2024.01.22-ны өдрийн 183/ШЗ2024/02260 дугаар шүүгчийн захирамж, 2023.12.14-ний өдрийн 183/ШЗ2023/23486 дугаар шүүгчийн захирамж, Т.М*******ын өргөдөл, 2024.01.29-ний өдрийн 24290138 дугаар Ш******* г******* ажиллагаа үүсгэх тухай тогтоол, 2024.06.26-ны өдрийн Ш******* гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл, шилжүүлгийн баримт, 2024.06.27-ны өдрийн 24-7/665 дугаар Ш******* г******* ажиллагаа дуусгавар болсон тухай тогтоол, 2024.12.10-ны өдрийн ш******* гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл, 2024.12.10-ны өдрийн Ш******* гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл, Т.М*******ын өргөдөл, 2025.03.13-ны өдрийн 04/12 дугаар Ахлах ш******* гүйцэтгэгчийн тогтоол, 2025.04.02-ны өдрийн 06 дугаар Ерөнхий ш******* гүйцэтгэгчийн тогтоол зэрэг баримтуудыг ирүүлсэн.

 

 ҮНДЭСЛЭХ нь:

           

Нэхэмжлэгч Т.М******* нь хариуцагч Н******* ш******* ш******* г******* г******* холбогдуулан Ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болсон 2024 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн 24-7/665 дугаар тогтоолыг  хүчингүй болгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг гаргажээ.

 

Шүүх, хэрэгт авагдсан болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлсэн нотлох баримт, зохигчдын тайлбарыг тус тус үндэслэн хариуцагч Ш******* ш******* г******* ерөнхий газрын Банкны төлбөр барагдуулах г******* холбогдох Э.Цацралын гаргасан үнэлгээ хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон ш*******лэв.

 

Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ш******* 2023 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн 183/ШЗ2023/23486 дугаар шүүгчийн захирамжаар Б.А нийт 38,000,000 төгрөгийг гаргуулж Т.М*******д олгож ш*******лэжээ.

 

Төлбөр төлөгч буюу Б.А нь ш******* ш*******ийг сайн дураараа биелүүлээгүй тул төлбөр авагч Т.М******* нь ш******* ш*******ийг албадан гүйцэтгүүлэх хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ш******* 2023 оны 12 дугаар сарын 14-ний өдрийн 183/ШЗ2023/23486 дугаар шүүгчийн ш*******ийг албадан гүйцэтгүүлэхээр тус ш******* шүүгчийн 2024 оны 1 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 189 дугаартай г******* хуудас гарсан байна.  

 

Дээрх ш******* ш*******, 189 дугаартай г******* хуудсыг үндэслэн 2024 оны 1 дүгээр сарын 29-ний өдрийн 24290138 дугаартай ш******* г******* ажиллагааг үүсгэх тогтоол гарч, ш******* г******* ажиллагаа эхлүүлжээ.

 

Хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтаар төлбөр авагч Т.М******* нь 2024 оны 6 дугаар сарын 26-ны өдөр “Хан-Уул дүүргийн иргэний хэргийн анхан шатны ш******* 2023 оны 12 дугаар сарын 12-ны өдрийн 23486 дугаар захирамжаар Б.А 38,000,000 төгрөгийг гаргуулж надад олгохоор ш*******лэсэн. Төлбөр төлөгчөөс 28,000,000 төгрөгийн үнэд тооцон 0861 УБУ улсын дугаартай Lexus GS450 маркийн тээврийн хэрэгслийг шилжүүлэн авсан. Мөн 5,000,000 төгрөгийг хүлээн авсан тул үлдэгдэл 5,267,023 төгрөгийг миний хаан банк дахь 5700932522 тоот дансанд шилжүүлж ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгож өгнө үү. Ш******* г******* ажиллагаатай холбоотой гомдол санал гаргахгүй” гэх хүсэлтийг хариуцагчид гаргаж, ш******* гүйцэтгэлийн ажиллагаа дуусгавар болох үр дагаврыг тайлбарласан 2024.06.26-ны өдрийн ш******* гүйцэтгэгчийн тэмдэглэл авагджээ.

 

Дээрх хүсэлт, тэмдэглэлийг үндэслэн Н******* ш******* ш******* г******* газрын ахлах ш******* гүйцэтгэгчийн 2024 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн ш******* г******* ажиллагаа дуусгавар болсон тухай 24-7/665 дугаар тогтоол гарчээ.

 

Гэвч төлбөр төлөгч тохиролцсон үлдэгдэл төлбөр болох 28,000,000 төгрөгийг төлөөгүй, шилжүүлсэн тээврийн хэрэгслээ төлбөр авагч Т.М*******ын бодит эзэмшилд шилжүүлээгүйгээс ш******* ш******* биелэгдээгүй, энэ талаар хариуцагч няцааж, мэтгэлцээгүй байна.

 

 Мөн төлбөр авагч Т.М******* нь “…Ш******* ш*******т заасан төлбөрийн үлдэгдэл 28,000,000 төгрөгт тооцон төлбөр авагчийн эзэмшилд зөвхөн гэрчилгээг шилжүүлсэн боловч, биет байдлаар тээврийн хэрэгслийг бодитоор шилжүүлээгүй, хөрөнгийг хүлээлгэн өгөөгүй, улмаар гуравдагч этгээдэд худалдан борлуулж, төлбөрийг барагдуулна …” гэх гомдлоо н******* ш******* ш*******т гаргаж, түүний гомдлыг үндэслэлтэй гэж дүгнэн, 04/12 дугаар тогтоолын хүчингүй болгосон боловч уг тогтоолыг ерөнхий ш******* гүйцэтгэгч 2025 оны 4 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 06 дугаар тогтоолоор хүчингүй болгосон байна./хх 14-15, 18 тал/

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан ш*******лэх тухай, хуулийн 11 дүгээр зүйлийн 11.1-т Ш******* хүчин төгөлдөр ш*******ийг иргэн, хуулийн этгээд заавал биелүүлнэ, Ш******* ш******* г******* тухай хуулийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1.-т Ахлах ш******* гүйцэтгэгч дараах үндэслэлээр иргэний ш******* г******* ажиллагааг бүхэлд нь, эсхүл хэсэгчлэн дуусгавар болсонд тооцож, иргэний ш******* г******* ажиллагааны хувийн хэргийг хаана, 29.1.3-т төлбөр төлөгч г******* баримт бичигт заасан төлбөрөө бүрэн төлсөн гэж тус тус зааснаар иргэний ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгохоор заажээ.

 

Гэвч төлбөр төлөгч Б.А ш******* ш*******ийн дагуу төлбөрөө бүрэн төлөөгүй, ш******* ш*******ийг биелүүлээгүй байхад иргэний ш******* г******* ажиллагааг бүхэлд нь дуусгавар болгосон нь хуульд нийцээгүй байна.

 

Иймд Ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгосон 2024 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн 24-7/665 дугаар тогтоолыг хүчингүй болгож ш*******лэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан ш*******лэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1-т Ш******* зардлыг нэхэмжлэл бүрэн хангагдсан тохиолдолд хариуцагчаар, нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон тохиолдолд нэхэмжлэгчээр нөхөн төлүүлнэ гэж зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж ш*******лэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан ш*******лэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

 

1. Ш******* ш******* г******* тухай хуулийн 122 дугаар зүйлийн 122.5-д заасныг баримтлан Ш******* г******* ажиллагааг дуусгавар болгосон 2024 оны 6 дугаар сарын 27-ны өдрийн 24-7/665 дугаар тогтоолыг  хүчингүй болгосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан ш*******лэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 57 дугаар зүйлийн 57.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.4-д заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгчийн  төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан ш*******лэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дах хэсэгт зааснаар зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч ш*******ийг эс зөвшөөрвөл ш*******ийг гардан авсан өдрөөс хойш давж заалдах журмаар 14 хоногийн дотор Н******* иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ШҮҮГЧ                                     Ц.ОЮУНБИЛЭГ