******* ******* 08 сарын өдөр

Дугаар 12/ШШ*******/009

Ховд аймаг

 

МОНГОЛ УЛСЫН НРИЙН ӨМНӨӨС

 

Ховд аймаг дахь Захиргааны хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч М.Мянганаяр даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: *******.*******ын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргад хологдох,

Нэхэмжлэлийн шаардлага: “Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын ******* ******* ******* сарын *******-ны ******* *******/ тушаалыг хүчингүй олгож, Ховд аймгийн ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй айсан хугацааны цалин .. төгрөг гаргуулж, мөн хугацааны нийгмийн ол эрүүл мэндийн даатгалыг нөхөн төлүүлж дэвтэрт ичилт хийлгэхийг даалгах”-ыг хүссэн нэхэмжлэлийн шаардлагатай захиргааны хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч *******.*******, хариуцагч Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын үүргийг түр орл гүйцэтгэгч *******.*******, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Л.рдэнэцэцэг, хариуцагчийн өмгөөлөгч Н.Очират, шүүх хуралдааны нарийн ичгийн дарга С.Өлзий нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэг: Нэхэмжлэлийн шаардлага:

1.1. Нэхэмжлэгчээс Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын ******* ******* ******* сарын *******-ны ******* *******/ тушаалыг хүчингүй олгож, Ховд аймгийн ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй айсан хугацааны нийгмийн ол эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлж дэвтэрт ичилт хийлгэхийг даалгах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан.

1.2. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэгчээс ажилгүй айсан хугацааны цалин .. төгрөг гаргуулахаар нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн.

 

Хоёр: Хэргийн нөхцөл айдал, процесийн түүхийн тухайд:

2.1. Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын үүргийг түр орл гүйцэтгэгч *******.*******, *******оловсролын ын ахлах айцаагч .*******лтанхишиг нарын үрэлдэхүүнтэй ажлын хэсэг иргэдээс ирүүлсэн гомдлын дагуу үйл ажиллагаа, дулааны асуудалтай танилцахаар ******* ******* дүгээр сарын -ний өдөр 1, 8, цэцэрлэгт ажиллахдаа эрхлэгч *******.******* нь чөлөө олгоогүй айхад ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний ******* хоорд ажилдаа ирээгүй, ажил тасалсан гэх зөрчлийг илэрүүлсэн.

2.2. Нэхэмжлэгч *******.*******аас авсантай холоотой айгууллагын хөдөлмөрийн дотоод журамд зааснаар ийн цалинтай чөлөө, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 138 зүйлийн 138.1 дэх хэсэгт зааснаар нярай хүүхдээ асрах 60 ийн цалинтай чөлөө хүссэн хүсэлтээ ******* ******* дүгээр сарын 31-ний өдөр Ховд аймгийн *******оловсролын газрын цахим е-мэйл хаягаар хүргүүлсэн.

2.3. Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын дэргэдэх зөвлөлийн хуралдаан ******* ******* ******* сарын 1-ний өдөр хуралдаж, хуралдаанаар эрхлэгч *******.*******т алан тушаал ууруулах сахилгын шийтгэл огдуулахаар шийдвэрлэсэн.

2.. Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын ******* ******* ******* сарын *******-ны ******* *******/ тушаалаар *******.*******т “...******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний ******* хоорд ажлын 6 цаг хологдох чөлөө зөвшөөрөлгүй ажил тасалсан...” гэх үндэслэлээр ажлаас чөлөөлж, алан тушаал ууруулах сахилгын шийтгэл огдуан.

2.. Нэхэмжлэгч *******.******* нь дээрх маргаан үхий актыг хүчингүй олгуулахаар ******* ******* 3 сарын 31-ний өдөр шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан.

 

            Гурав. Хэргийн оролцогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгчийн тайларын үндэслэл:

3.1. Нэхэмжлэгч *******.******* нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл ол шүүх хуралдаанд гаргасан тайлартаа: Миний ие Ховд аймгийн Манхан суманд д төрсөн. д Манхан сумын  сургууль, 1 д Улаанаатар хотод Мгол ын агшийн Сургуулийн оловсроын цэцэрлэгийн агшаар, 2*******1 д Ховд сургуулийг  , 2******* д рдэнэт Улс академийг тус тус төгссөн.

Төрийн аланы сг шалгаруулалтыг үндэслэн 2*******0 ******* -р сарын 0-нд  цэцэрлэгт эрхлэгчээр томилогдс. Томилогдс цагаасаа хойш миний ие ямар нэгэн зөрчил гаргаагүй, дээд удирлагаас өгсөн үүрэг даалгаварыг иелүүлэн ажиллаж айсан.

Миний ие эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас Улаанаатар хот руу аар явахшаардлагатай олс. Ингээд айгууллагын дотоод журамд зааснаар “цалинтай чөлөө ” хүсэлт гаргахаарХовд аймгийн *******оловсролын газар очс оловч тухайн үед *******оловсролын газрын даргаар ажиллаж айсан . чөлөөлөгдсөн, *******.******* дарга томилогдоогүй айсан тул *******оловсролын газрын   хариуцсан мэргэжилтэн *******.*******нхаяртай уулзаж учир явдлаа хэлж, айгууллагын дотоод журамд заасны дагуу чөлөө авч ******* ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр “ ” аар Улаанаатар хот руу явсан.

Өргөж авсан маань ******* ******* дүгээр сарын -ны өдөр төрсөн.  Уг нь ол төрөх хугацаа нь олоогүй айсан. Гэвч ургийн ус ага гээд яаралтай төрөх олж намайг дуудсан. *******и хүүхдээ төрсний маргааш өөр дээрээ авч Улаанаатар айх гэртээ асарсан. нэ хугацаанд хүү маань шарлалттай айсан тул эмнэлэгт эмчилгээ хийлгэх, тай холоотой ичиг аримт үрдүүлэх ажилтай айсан.

Мгол ын төр, захиргаа ч тэр хүүхдийн нэн тэргүүнд авч үздэг. Миний ие өөрийн эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас өргөж авсан. Хэрвээ и төрүүлэх оломжтой айсан ол и ийм айдал үүсгэхгүй айсан. Хүүхэд авч айгаа зүйл маань яах ч аргагүй чөлөөний асуудлаар зохицуулагдаж айгаа учраас и   хариуцсан мэргэжилтэн *******.*******нхаярт хэлээд явсан, ******* ******* дүгээр сарын -ний өдөр чөлөө хүссэн хүсэлтээ Ховд аймгийн *******оловсролын газрын цахим хаягаар илгээсэн тул хуульд заасан хугацаанд чөлөө хүсэлтээ гаргасан гэж ойлгож айгаа.

*******и *******.******* даргад энэ үх учир шалтгаан, тайлараа хэлсэн. мэгтэй хүний хувьд ойлгож хүлээж айх гэж одс оловч *******.******* нь ажилд томилогдмогц той нярайн ээж намайг ажлаа өг гэж хэд хэдэн удаа утсаар дарамталж асрах чөлөө олгоогүй.  

Миний ие хуульд зааснаар и эрхтэй, айгууллагын дотоод журам, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 138 зүйлийн 138.1-д “Нярай үрчлэн авсан эцэг, эхийн аль нэг нь хүсэлт гаргасан ол ажил олгогч түүнд хүүхдийг нь 60 той олтол хугацаагаар дундаж цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмжтэй чөлөө олго” гэж зааснаар чөлөө хүссэн оловч ажлаас чөлөөлж, алан тушаал ууруан хууль ус, алан тушаал ууруулахдаа ямар алан тушаалд томилох талаар тушаалдаа тодорхой дурдаагүй.

Иймд шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг үхэлд нь хангаж шийдвэрлэнэ үү гэв.

 

3.2. Хариуцагч Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын үүргийг түр орл гүйцэтгэгч *******.******* шүүхэд гаргасан тайлар ол шүүх хуралдаанд тайларлахдаа: *******нх Ховд аймгийн иргэд ол эцэг эхчүүдээс Ховд аймгийн цэцэрлэгүүдийн дулааны асуудлын талаар гомдол гаргасан тул хологдох арга арга хэмжээ аар цэцэрлэгүүдэд очиж ажилсан.

Гэтэл  эрхлэгч *******.******* нь ажлын айран дээрээ айгаагүй, Улаанаатар хот явсан айсан. Миний тухайд ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс -ны өдрийг хүртэл *******.*******ыг чөлөө авч явсан тухай огт мэдээгүй. *******.******* нь ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний ******* хоорд ажлын 6 цаг хологдох чөлөө зөвшөөрөлгүй ажлаа тасалсан тул Ховд аймгийн алан тушаалаас чөлөөлж, алан тушаал ууруан.

*******. ******* ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний ******* хоорд ажлаа тасалсан олох нь Ховд аймгийн ирцийн үртгэл, цалин олголтоор нотлогдо.

Нэхэмжлэгч *******.*******ын хувьд алан тушаал ууруулах сахилгын шийтгэл огдуан тушаал гарсны дараа өргөдлөө өгсөн.

*******.*******т алан тушаал ууруулах сахилгын шийтгэл огдуаны дараа хоёр ажлыг санал олгос. Учир нь *******оловсролын тухай хуулийн 28 зүйлийн 28.6 дахь хэсэгт зааснаар эрхлэгчийг томилж, чөлөөлөх эрхтэй олохоос түүнийг агш юм уу өөр алан тушаалд томилох эрх айхгүй тул тухайн ажиллаж айсан цэцэрлэгтээ арга зүйчээр эсвэл   гурав цэцэрлэгт ажиллах оломж айна гэдгийг хэлсэн.

*******.*******ын гаргасан зөрчил нь түүний Засаг даргатай 2*******3 ******* дүгээр сарын -ны өдөр айгуан Хөдөлмөрийн гэрээнд заасан хөдөлмөрийн гэрээ дуусгавар олгох, цуцлах үндэслэлд хамаарч айгаа.

Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг үхэлд нь хэрэгсэхгүй олгож өгнө үү гэв.

 

3.3. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Л.рдэнэцэцэг шүүх хуралдаанд гаргасан тайлартаа: Маргаан үхий******* ******* ******* сарын *******-ны ******* *******/ тай *******.*******т сахилгын шийтгэл огдуан а угтушаалыг хууль зүйн үндэслэлгүй гэж үзэж айна.

Учир нь уг тушаалд *******.*******ыг ямар үндэслэлээр ажлаас чөлөөлж айгаа тухайгаа тушаалдаатодорхой дурдаагүй. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 зүйлийн 123.2. дэх хэсгийг аримталсан хэрнээ шүүхэд гаргасан хариу тайлартаа Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 зүйлийн 80.1. дэх хэсгийг аримтлан хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсан гэж тайларлаж айгаа. Ямар зөрчлийг хэрхэн яаж гаргасныг хариуцагч тал тогтоож чадаагүй. Нөхцөл айдлын талаар нотлох аримт цуглуулаагүй.

Тушаалын нэгдүгээр заалтад ******* ******* дүгээр сарын -оос -ны өдрүүдэд ажил тасалсан гэсэн айна. Тухайн үед Ховд аймгийн *******оловсролын газрын дарга томилогдоогүй айсан тул нэхэмжлэгч нь ******* ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр  аар Улаанаатар хот явах олс тухайгаа хариуцсан мэргэжилтэн *******.*******нхаярт хэлээд явсан, энэ нь гэрч *******.*******нхаяр, .эцэгжаргал нарын мэдүүлгээр тогтоогдож айгаа.

Нэхэмжлэгчийн хувьд *******оловсролын газрын дарга томилогдс******* дараа чөлөө хүссэн өргөдлөө илгээсэн. Гэвч ямар нэгэн хариу өгөөгүй. Тийм учраас *******.******* нь Хүний эрхийн үндэсний комисст гомдол гаргасан. Хүний эрхийн үндэсний комисс ол Ховд аймгийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газраас нэхэмжлэгчийн гаргасан чөлөө хүссэн өргөдлийг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 0  зүйлийн 0.1, 0.2,138 зүйлийн 138.2 дахь заалт, Хөдөлмөрийн дотоод журамд зааснаар чөлөө олгохыг даалгаж шийдвэрлэсэн айдаг.

Хариуцагчийн зүгээс *******.*******ын үрчлэн эрхийг зөрчсөн айна гэж үзэж айна. Нэхэмжлэгч нь айгууллагынхаа дотоод журмыг зөрч ёсгүй. хөдөлмөрийн дотооджурамд зааснаар цалинтай чөлөө эрхтэй.

Иймд Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 зүйлийн 6.3.12 дахь хэсэгт зааснаар нэхэмжлэлийн шаардлагыг үхэлд нь хангаж шийдвэрлэж өгнө үү гэв.

 

3.. Хариуцагчийн өмгөөлөгч Н.Очират шүүх хуралдаанд гаргасан тайлартаа: Маргаан үхий акт гаргахдаа *******оловсролын ерөнхий хуулийн 28 зүйлийн 28.6-д “*******ймаг, нийслэлийн газрын дарга сг шалгаруулалтын дүнг үндэслэн харьяа нутаг дэвсгэр дэх ол ор нутгийн өмчийн эрхлэгч, ерөнхий захирлыг томилж, хуульд заасан үндэслэлээр чөлөөлнө” гэх заалтыг үндэслэн гаргасан.  

Мөн актын үндэслэх хэсэгт Ховд аймгийн эрхлэгч *******.******* нь ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс дүгээр сарын 29-ний өдөр хүртэл ажлын 6 цаг хологдох чөлөө зөвшөөрөлгүй тасалж, дур мэдэн ажил хэргээ орхигдуулан явсан тул ******* ******* ******* сарын *******-ны өдрөөс эхлэн одоогийн эрхэлж уй ажлаас нь чөлөөлсөн.

Хариуцагч хариу тайлартаа Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 зүйлийн 80.1. дэх хэсэгт хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж олно гэж заасан үндэслэлээр хөдөлмөрийн гэрээг цуцалсан гэдгээ тайларласан. *******айгууллагын дотоод журмын хавсралтад зааснаар чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр гаргасан, түүнийг нотолс аримтыг үндэслэн тушаал гаргаж чөлөө олго гэж заасан.

Нэхэмжлэгч нь өөрөө удирдах алан тушаалтнаасаа чөлөө ёстой айснаа мэдэж айгаа.  Үүнийхээ дагуу мэргэжилтэн *******.*******нхаяртай уулзаж чөлөө хүссэн айна. *******.*******нхаяр нь чөлөө олгох эрхгүй алан тушаалтан. *******.******* ******* ******* дүгээр сарын -ны өдөр хүүхдийнхээ хажууд айсан гэж айгаа ч энэ тухай хэрэгт авагдсан аримт айхгүй.

Мөн *******.******* нь ******* ******* сард үрчлэх тухай хүсэлтээ Засаг даргад гаргасан, ******* ******* 0 дүгээр сарын -ний өдөр үрчлүүлсэн захирамж гарсан айна. Нэхэмжлэгчээс шүүхийн хэлэлцүүлгийн явцад тухайн үед гамшигт өртсөн, гараа гэмтсэн айсан эсэхийг асуухад тийм зүйл олоогүй гэж айна. Мөн эрхлэгчээр 6 жил ажилласан, Ховд аймгийн *******оловсролын газрын цахим и-мэйл хаягийг мэдэж айсан гэдгээ хэллээ. Мэргэжилтэн *******.*******нхаяр дарга томилогдс гэдгийг нэхэмжлэгчид ******* ******* дүгээр сарын -ны өдөр хэлсэн айна. Чөлөө хүссэн хүсэлтээ ич оломжгүй айсан, Ховд аймгийн *******оловсролын газрын дарга томилогдс*******г мэдээгүй айсан гэх үндэслэлүүд тогтоогдохгүй айна.

Хүний эрхийн үндэсний комисс ол Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газраас нэхэмжлэгч *******.*******т чөлөө олгоогүй айх гэх асуудлыг шийдвэрлэснээс иш ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс -ний өдөр хүртэлх асуудалд дүгнэлт хийгээгүй.

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 зүйлийн 123.. дахь хэсэгт заасны дагуу маргаан үхий актыг гаргасан. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй олгож өгнө үү гэв.

 

ҮНДСЛХ НЬ:

Шүүхээс олс үйл аримтыг хэргийн оролцогчдын маргаж айгаа хүрээнд, хуульд заасан журмын дагуу хэрэгт авагдсан өгөөд шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн ичмэл нотлох аримтууд, хэргийн оролцогчид тэдгээрийн төлөөлөгч нараас ичгээр ирүүлсэн тайлар ол шүүх хуралдаан дээр гаргасан нэмэлт тайлар зэргийг судлаад, дараах үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг үхэлд нь хэрэгсэхгүй олгож шийдвэрлэлээ.

 

Нэг. Хэргийн үйл аримтын тухайд:

1.1. Нэхэмжлэгч талаас “...Миний ие эрүүл мэндийн шалтгааны улмаас аар Улаанаатар хот явах шаардлагтай олс, тухайн үед Ховд аймгийн Засаг даргын захирамжаар сургууль үйл ажиллагааг түр хугацаагаар зогсоос айсан, мөн Ховд аймгийн *******оловсролын газрын дарга томилогдоогүй айсан тул аар Улаанаатар хот явах олс тухайгаа хариуцсан мэргэжилтэн *******.*******нхаярт хэлж, чөлөө хүсэж айгаагаа хэлээд Улаанаатар хот явсан, хуульд зааснаар и эрхтэй, айгууллагын дотоод журам, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 138 зүйлийн 138.1-д “Нярай үрчлэн авсан эцэг, эхийн аль нэг нь хүсэлт гаргасан ол ажил олгогч түүнд хүүхдийг нь 60 той олтол хугацаагаар дундаж цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмжтэй чөлөө олго” гэж зааснаар чөлөө хүссэн оловч ажлаас чөлөөлж, алан тушаал ууруан хууль ус, алан тушаал ууруулахдаа ямар алан тушаалд томилох талаар тушаалдаа тодорхой дурдаагүй...” гэх агуулгаар,

1.2. Хариуцагч талаас “...*******.*******ыг Улаанаатар хот явсан талаар и огт мэдээгүй, надаас чөлөө аваагүй, ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний өдрүүдэд алан ёсоор чөлөө авалгүйгээр ажил тасалсан нь  ажлын айрны тодорхойлолт ол хөдөлмөрийн гэрээнд заасныг зөрчсөн тул алан тушаал ууруулах сахилгын шийтгэл огдуан, алан тушаал ууруан учраас нэхэмжлэгчийг агш юм уу өөр алан тушаалд томилох эрх надад айхгүй, миний хувьд 2 ажлын айр санал олгос ...” гэх агуулгаар тус тус тайларлан маргасан.

1.3. Хэрэгт нотлох аримтаар авагдсан гэрч *******.*******нхаярын “...*******.******* нь нөхөр ол 7 эрхлэгч эцэгжаргалын хамт манай гэрийн гадаа ирж надтай уулзсан, надтай уулзахдаа Улаанаатар хотоос аар явна гэж хэлж айсан...” гэх мэдүүлэг, нэхэмжлэгчийн шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд гаргасан “...******* ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр *******оловсролын газрын мэргэжилтэн *******.*******нхаяртай уулзахад дарга чөлөөлөгдсөн, дараагийн дарга томилогдоогүй үе айсан. *******.*******нхаяр нь хариуцсан мэргэжилтэн тул нөхцөл айдлаа танилцуулж мэдэгдсэний үндсэн дээр Улаанаатар хот руу явсан нь үнэн, авсан манай хүү ******* ******* сарын -ны өдөр төрсөн...” гэх тайлар, *******оловсролын сайдын 2******* ******* 12 сарын 31-ний ******* *******/3 тушаалаар .ын Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын алан тушаалаас чөлөөлж, ******* ******* дүгээр сарын -ны ******* *******/******* тушаалаар *******.*******г Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын алан тушаалд тус тус томилс, шүүхээс Ховд аймгийн *******оловсролын газрын [email protected] цахим и-майл хаягт үзлэг хийсэн үзлэгийн тэмдэглэл, Ховд аймгийн ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс дүгээр сарын -ний өдрүүдийн ирцийн үртгэл зэрэг аримтуудаарнэхэмжлэгч *******.******* нь ******* ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр Ховд аймгийн *******оловсролын газрын хариуцсан мэргэжилтэн *******.*******нхаяртай уулзаж, Улаанаатар хотруу аар явах олс тухайгаа хэлсэн, тухайн үед Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын алан тушаалаас .ыг чөлөөлсөн, хариуцагч *******.******* нь уг алан тушаалд томилогдоогүй айсан а*******оловсролын сайдын ******* ******* дүгээр сарын -ны ******* *******/******* тушаалаар *******.******* Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын алан тушаалд томилогдс, нэхэмжлэгч *******.******* нь ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний өдрүүдэд Улаанаатар айсан, чөлөө хүссэн өргөдлөө ичгээр гаргаж, ******* ******* дүгээр сарын 31-ний өдөр Ховд аймгийн *******оловсролын газрын цахим и-мэйл хаягаар хүргүүлсэн зэрэг үйл аримт тогтоогдс, талууд уг үйл аримттай маргаагүй айна.

 

Хоёр:  Маргаан үхий актын хууль зүйн үндэслэлийн тухайд:

2.1. Төрийн аланы тухай хуулийн дүгээр зүйлийн .3-д “Үйлчилгээний алан тушаал эрхэлдэг алан хаагчийн эрх зүйн айдлыг Хөдөлмөрийн тухай хууль, энэ хууль ол хууль тогтоомжийн усад актаар тогтоо” гэж зааснаар маргааны үйл аримтад хологдуулан Хөдөлмөрийн тухай хуулийн хологдох заалтыг тайларлан хэрэглэх нь зүйтэй айна.

2.2. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 2 зүйлийн 2.3- д” Хөдөлмөрийн эрх зүйн хэм хэмжээ тогтоос актууд энэ хуулийн 2.-д зааснаас усад тохиолдолд дараах эрэмээр үйлчилнэ”,

2.3.1.энэ хууль;

2.3.2.Мгол Улсын усад хууль;

2.3.3.захиргааны хэм хэмжээний акт;

2.3..салар, салар дундын хамтын хэлэлцээр;

2.3..хамтын гэрээ;

2.3.6.хөдөлмөрийн гэрээ;

2.3.7.аж ахуйн нэгж, айгууллагын хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээ гэж тус тус заасан.

2.3. Маргаан энэ тохиолдолд Хөдөлмөрийн тухай хууль ол хэрэгт авагдсан нэхэмжлэгч *******.*******ын 2*******3 ******* дүгээр сарын -ны өдөр Ховд аймгийн Засаг даргатай айгуан хөдөлмөрийн гэрээ, 2*******3 ******* ******* сарын -ны ******* *******/0 дүгээр тушаалаар аталсан “ дотоод журам”, “ ажилтан, алан хаагчдад хувийн чөлөө олгох, чөлөөний хугацааны журам”-ыг нэхэмжлэгч *******.******* зөрчсөн эсэх, тодруулал нэхэмжлэгч нь ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний өдрүүдэд чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр гаргаагүй нь  хүндэтгэн үзэх шалтгаантай эсэх, уг үндэслэлээр нэхэмжлэгчид алан тушаал ууруулах сахилгын шийтгэл огдуан нь үндэслэлтэй эсэхэд шүүхээс дүгнэлт өгөх нь зүйтэй айна.

2.. Нэхэмжлэгчээс “...Манай хөдөлмөрийн дотоод журам нь айгууллагын нийт ажилчдад нэгэн адил хамаарахаар заасан, и арав цэцэрлэгээс цалингаа авдаг ажилтан тул дотоод журам нь усад ажилчдын нэгэн надад үйлчлэх зохицуулалттай...” гэж, хариуцагчаас “...чөлөө олгох тусгайлсан журам айхгүй, сургууль захирал, эрхлэгчийг *******оловсролын газрын дарга томилж чөлөөлдөг тул *******оловсролын газрын даргын тушаалаар чөлөө олгох ёстой...” гэх агуулгаар тус тус тайларлан маргасан.

2.. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн дүгээр зүйлийн .1.-д “..."хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээ" гэж хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын асуудлаар аж ахуйн нэгж, айгууллага дотооддоо дагаж мөрдөхөөр хологдох хууль тогтоомж, хамтын гэрээ, хамтын хэлэлцээрт нийцүүлэн ажил олгогчоос ичгээр, эсхүл цахим хэлэрээр гаргасан аримт ичгийг” хэлнэ гэж, мөн хуулийн 0  зүйлийн 0.2-т “Хувийн чөлөө олгох журам, чөлөөний хугацаа, хувийн чөлөөтэй айх хугацаанд олговор олгох эсэхийг хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээгээр зохицуулна” гэж зааснаар  2*******3 ******* *******/0 дүгээр тушаалаар “ ажилтан, алан хаагчдад хувийн чөлөө олгох, чөлөөний хугацааны журам” аталсан, уг журмын 1.3-д “*******жилтан алан хаагчдын чөлөө хүссэн шалтгааныг нотолс аримт ичгийг үндэслэн ичгээр өргөдөл гаргасныг үндсэн дээр чөлөө олгох эсэх асуудлыг тухай үрд нь шийдвэрлэх”-ээр заасан.

2.6. Өөрөөр хэлэл журмын дээрх зохицуулалтаас үзвэл чөлөө олгох асуудлыг шийдвэрлэхэд “чөлөө хүссэн шалтгаанаа нотолс айх”, “чөлөө хүссэн өргөдлөө ичгээр гаргасан айх” гэсэн хоёр урьдач нөхцлийг тогтоос айна.

2.7. Шийдвэрийн үндэслэх хэсгийн 1.3-д дурдсанаар нэхэмжлэгч нь дотоод журамд зааснаар ийн цалинтай, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 138.1 дэх хэсэгт зааснаар 60 ийн цалинтай чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр илэрхийлж, ******* ******* дүгээр сарын 31-ний өдөр Ховд аймгийн *******оловсролын газрын[email protected] цахим и-майл хаягаар хүргүүлсэн, талууд уг үйл аримттай маргаагүйг дурдах нь зүйтэй.

2.8. Маргаан үхий захиргааны актыг үндэслэл олс “******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний ******* хоорд чөлөө зөвшөөрөлгүй ажил тасалсан” нь хүндэтгэн үзэх шалтгаантай айсан эсэхэд дараах дүгнэлт өгөв.

2.9. Хэрэгт авагдсан гэрч *******.*******нхаярын “...******* ******* дүгээр сарын -ны өдөр *******.******* дарга томилогдс, тэгээд и *******.*******тай утсаар хологдож чөлөөгөө алан ёсоор аваарай гэж хэлэхэд и Улаанаатар айна, дүүгээ явууна гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг, нэхэмжлэгчийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт гаргасан “... *******.*******нхаяр мэргэжилтэн надтай утсаар хологдож айсан..., *******оловсролын газрын дарга томилогдс, нь сайн уу гээд хологдож айсан..., чөлөө хүссэн өргөдлөө *******оловсролын газрын даргад өгөөрэй гэж хэлж айсан..., ******* ******* дүгээр сарын -ны өдөр төрсөн, нэг хуулаад өөр дээрээ авсан, ...хүүхдээ гэртээ асарч айсан...,” гэх тайлараас харахад нэхэмжлэгч нь Ховд аймгийн *******оловсролын газрын дарга томилогдс талаар мэдсэн,  авсан хүүхдээ гэртээ асарч айсан нь тогтоогдс, энэ нь хүндэтгэн үзэх шалтгаанд хамаарахгүй юм.

2.. Өөрөөр хэлэл нэхэмжлэгч нь ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний өдрүүдэд чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр илэрхийлж, Ховд аймгийн *******оловсролын газарт хүргүүлэх оломжгүй нөхцөл айдал үүсээгүй, тодруулал, өөрийн иеийн эрүүл мэндийн айдал, эсхүл өргөж авсан хүүхдийн эрүүл мэндийн айдлын улмаас эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлсэн ол хүндэтгэн үзэх усад шалтгааны үүний улмаас чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр гаргахад оломжгүй нөхцөл айдал үүсээгүй, хүүхдээ гэртээ асарч айх хугацаандаа чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр илэрхийлж, Ховд аймгийн *******оловсролын газарт хүргүүлэх оломжтой айсан айна.

2.. Нэхэмжлэгч *******.******* шүүхийн хэлэлцүүлэг тайларлахдаа “...*******оловсролын газартай и-мэйл хаягаар айнга харилцдаг тул тус и-мэйл хаягаар чөлөө хүссэн өргөдлөө хүргүүлсэн...” гэж тайларласнаас үзвэл ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний өдрүүдэд чөлөө хүссэн хүсэлтээ *******оловсролын газрын цахим и-мэйл хаягаар хүргүүлэх оломжтой айжээ.

2.12. Мөн нэхэмжлэгч нь чөлөө хүссэн хүсэлтээ гаргаагүй шалтгаанаа “... *******оловсролын газрын дарга чөлөөлөгдсөн, дараагийн дарга нь томилогдоогүй айсан тул мэргэжилтэн *******.*******нхаярт нөхцөл айдлаа хэлээд явсан...” гэж тайларласан, түүнийг зөвтгөх үндэслэлгүй айна.

2.13. Өөрөөр хэлэл *******оловсролын газрын дарга томилогдоогүй нь чөлөө хүссэн хүсэлтээ гаргахад саад олохгүй, *******оловсролын газрын дарга томилогдс эсэхээс үл хамааран нэхэмжлэгч нь Ховд аймгийн *******оловсролын газарт чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр гаргах оломжтой айсан хэдий ч хүсэлтээ ичгээр гаргаагүй айна.

2.1. Дээрх үндэслэлээр нэхэмжлэгч нь журамд зааснаар чөлөө хүссэн хүсэлтээ ичгээр гаргаагүй, ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний өдрүүдэд хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр ажил тасалсан нь нэхэмжлэгчийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт гаргасан тайлар, хэрэгт авагдсан нотлох аримтуудаар тус тус тогтоогдс гэж үзлээ.

2.1. Нэхэмжлэгч *******.*******ын 2*******3 ******* дүгээр сарын -ны өдөр Ховд аймгийн Засаг даргатай айгуан хөдөлмөрийн гэрээний .2.3-д “Хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр 2 а түүнээс дээш өдөр ажил тасалсан” ол хөдөлмөрийн гэрээ дуусгавар олгох, цуцлах үндэслэлд хамааруулахаар,  Хөдөлмөрийн дотоод журмын 16.2-т “Ноцтой зөрчил” гэдэгт хүндэтгэн үзэх шалтгаангүйгээр 2 өдрөөр ажил тасалж, орхиж явсан тохиолдолд ажил олгогчийн санаачлагаар хөдөлмөрийн гэрээг шууд цуцлахаар тус тус заасан хэдий ч 2*******3 ******* *******/0 дүгээр тушаалаар  аталсан ажилтан, алан хаагчдад хувийн чөлөө олгох, чөлөөний хугацааны журмын .6-д энэхүү журмын дагуу чөлөө олго, чөлөө авалгүй ажил тасалсан тохиолдолд .... хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод журамд заасны дагуу хариуцлага тооцно...” гэж, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 зүйлийн 123.1-д “Хөдөлмөрийн хууль тогтоомж, хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээ, ажлын айрны тодорхойлолтыг зөрчсөн ажилтны уруутай үйлдэл, эс үйлдэхүйг сахилгын зөрчилд тооцно” гэж зааснаар маргаан үхий актаар нэхэмжлэгчид мөн хуулийн 123 зүйлийн 123.2.-д заасан “алан тушаал ууруулах” сахилгын шийтгэл огдуан нь үндэслэлтэй гэж үзлээ.

2.16. Нэхэмжлэгч нь “...маргаан үхий актаар алан тушаал ууруулахдаа ямар алан тушаалд томилох талаар тушаалдаа тодорхой дурдаагүй...” гэж тайларлан маргасан.  

2.*******. Маргаан үхий актаар Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 зүйлийн 123.2.- д зааснаар нэхэмжлэгчид “алан тушаал ууруулах” сахилгын шийтгэл уюу алан тушаалаас ууруулах сахилгын шийтгэл огдуан.  *******оловсролын тухай хуулийн 28 зүйлийн 28.6-д “*******ймаг, нийслэлийн газрын дарга ...  эрхлэгч, ерөнхий захирлыг томилж, хуульд заасан үндэслэлээр чөлөөлнө” гэж зааснаар *******оловсролын газрын дарга нь эрхлэгчийг томилох, чөлөөлөх эрхтэй айх а маргаан үхий энэ тохиолдолд нэхэмжлэгчийг өөр алан тушаалд томилох эрхгүй айна.

2.18. Өөрөөр хэлэл *******оловсролын газрын дарга нь эрхлэгчийг томилж, чөлөөлөх эрх үхий этгээд уюу ажил олгогчийн хувьд сахилгын зөрчил гаргасан ажилтанд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 зүйлийн 123.2.-д заасан алан тушаал ууруулах сахилгын шийтгэл огдуулах эрхтэй, маргаан үхий энэ тохиолдолд *******оловсролын тухай хуулийн 28 зүйлийн 28.6-д зааснаар эрхлэгчийг томилох, чөлөөлөх эрхтэй хэдий ч нэхэмжлэгчийг алан тушаалаас өөр алан тушаалд томилох эрхгүй, энэ талаар хариуцагчийн “...маргаан үхий тушаалыг гаргахдаа алан тушаал ууруан. нэ хүнийг томилох эрх *******оловсролын газрын дарга *******.*******д айхгүй. рхлэгчийг томилох чөлөөлөх эрхтэй...” гэх тайлар үндэслэлтэй айна.

2.19. Нэхэмжлэгчээс өргөж авсан олох .нхлүний эмнэлэгт хэвтэн эмчлүүлсэн талаарх өвчний түүх, эмийн хуудас, эмчийн үзлэгийн тэмдэглэл, шинжилгээний хариу зэрэг аримтуудыг нотлох аримтаар ирүүлсэн, уг аримтаас үзвэл ******* ******* 3 сарын 1-ний өдөр Ховд аймгийн *******үсийн ошилгоо эмчилгээний төвд хэвтэн эмчлүүлж, ******* ******* 3 сарын 21-ний өдөр эмнэлэгээс гарсан, энэ нь маргааны үйл аримтад хамааралгүй, тодруулал маргаан үхий актын үндэслэлд дурдсан хугацаанд хамааралгүй, цаг хугацааны хувьд нэхэмжлэгчийг алан тушаал ууруан шийдвэр гарсанаас хойшхи үйл явдлыг нотолс аримтууд тул эдгээр аримтуудыг нотлох аримтаар үнэлээгүй олно.

2.. Нэхэмжлэгчээс нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ “...хуульд зааснаар и эрхтэй, айгууллагын дотоод журам, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 138 зүйлийн 138.1-д “Нярай үрчлэн авсан эцэг, эхийн аль нэг нь хүсэлт гаргасан ол ажил олгогч түүнд хүүхдийг нь 60 той олтол хугацаагаар дундаж цалин хөлстэй тэнцэх хэмжээний тэтгэмжтэй чөлөө олго” гэж зааснаар чөлөө эрхтэй,... Хөдөлмөр халамжийн үйлчилгээний газрын ын айцаагчийн ******* ******* сарын 0-ны ******* дүгнэлтээр миний чөлөө хүссэн өргөдлийн Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 138 зүйлийн 138.1-д зааснаар шийдвэрлэх нь зүйтэй гэсэн, миний ие чөлөө хүссэн оловч ажлаас чөлөөлж, алан тушаал ууруан хууль...” гэх агуулгаар тайларлан маргаж, Хүний эрхийн үндэсний комиссын ******* ******* дүгээр сарын -ны ******* 0/62 тай алан ичиг, Ховд аймгийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газрын ******* ******* сарын 0-ны ******* /-*******/11/******* тай дүгнэлтийг нотлох аримтаар ирүүлсэн.

2.21. Нэхэмжлэгчээс энэхүү шийдвэрийн үндэслэх хэсгийн 2.7-д дурдсан чөлөө хүсэлтийг шийдвэрлэж хариу өгөөгүй тул Хүний эрхийн үндэсний комисст гомдол гаргасан, Хүний эрхийн үндэсний комиссын ******* ******* дүгээр сарын -ны ******* 0/62 тай алан ичгээр тус гомдлыг Ховд аймгийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газарт шилжүүлсэн, Ховд аймгийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газрын Хөдөлмөрийн хяналтын ын айцаагчийн ******* ******* сарын 0-ны ******* /-*******/11/******* тай дүгнэлтээр нэхэмжлэгч *******.*******ын үрчлэн асуудлаар гаргасан өргөдлийг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 138 зүйлийн 138.1 дэх хэсэгт дагуу хуульд нийцүүлэн шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзсэн айна.

2.. Маргаан үхий актаар нэхэмжлэгчийг ******* ******* дүгээр сарын -ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын -ний өдрүүдэд нийт 6 цаг чөлөө зөвшөөрөлгүй ажил тасалсан гэж үзэж сахилгын шийтгэл огдуан а дээр дурдсан Хүний эрхийн үндэсний комиссын ******* ******* дүгээр сарын -ны ******* 0/62 тай алан ичиг, Ховд аймгийн Хөдөлмөр, халамжийн үйлчилгээний газрын ******* ******* сарын 0-ны ******* /-*******/11/******* тай дүгнэлт нь нэхэмжлэгчийн ******* ******* дүгээр сарын 31-ний өдөр Ховд аймгийн *******оловсролын газарт цахимаар хүргүүлсэн чөлөө хүссэн өргөдөлд хамаарах үйл аримтууд айна.

2.23. Өөрөөр хэлэл дээрх үйл, аримт нь маргаан үхий актын үндэслэлд дурдсан цаг хугацаанд хамааралгүй, ******* ******* дүгээр сарын 31-ний өдрөөс хойш чөлөө хүссэн хугацаанд хамааралтай айх тул эдгээр аримтыг нотлох аримтаар үнэлээгүй олно.

2.2. Мөн нэхэмжлэгчээс “...тухайн үед аймгийн Засаг даргын захирамжаар үйл ажиллагааг хязгаарласан, сургууль цэцэрлэг ажиллахгүй айсан...” гэж тайларлан маргасан.

2.2. Хэрэгт Ховд аймгийн Засаг даргын ******* ******* дүгээр сарын -ны ******* *******/0 дүгээр “Түр хязгаарлалтын арга хэмжээ тухай” захирамжийг нотлох аримтаар авсан, уг захирамжаас үзвэл аймгийн хэмжээнд томуу, томуу төст өвчний халдварын тархалт нэмэгдсэнтэй холоотой сургууль, үйл ажиллагааг ******* ******* дүгээр сарын 06-ны өдрөөс ******* ******* дүгээр сарын *******-ны өдөр хүртэл хугацаагаар түр хязгаарласан, энэ нь маргаан үхий актын үндэслэлд хамааралгүй, үүгээр нэхэмжлэгчийг зөвтгөх үндэслэлгүй айна.

2.26. Дээрхээс нэгтгэн дүгнэвэл нэхэмжлэгч нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн  2 зүйлийн 2.-д “Хөдөлмөрийн хууль тогтоомжид нийцсэн хамтын гэрээ, хамтын хэлэлцээр, хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээг хологдох талууд дагаж мөрдөх”, мөн хуулийн 2 зүйлийн 2.2.2-д “хөдөлмөрийн хууль тогтоомж, хамтын гэрээ, хамтын хэлэлцээр, хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээг дагаж мөрдөх, ажлын цагийг аримтлах, ажлын цагийг гагцхүү ажил үүргээ гүйцэтгэхэд зарцуулах” үүргээ зөрчсөн нь тогтоогдс, түүнд  огдуан шийтгэл нь тохирс, маргаан үхий акт нь Захиргааны ерөнхий хуулийн  дүгээр зүйлийн .2.-т заасан зорилгодоо нийцсэн, одит нөхцөлд тохирс, шийдвэр нь үндэслэл үхий айхзарчимд нийцсэн айх тул нэхэмжлэгчийн шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг үхэлд нь хэрэгсэхгүй олгож шийдвэрлэлээ.

2.27. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийг үхэлд нь хэрэгсэхгүй олгож шийдвэрлэсэнтэй хологдуулан Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7 зүйлийн 7.1, 8 зүйлийн 8.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн ын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан  төлсөн 7*******00 /далан мянга хоёр зуун/ төгрөгийг ор нутгийн төсвийн орлогод хэвээр үлдээх нь зүйтэй айна.

 

Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 зүйлийн 6.1 дэх хэсгийн 6.3, 6.3.1 дэх заалт, 7 зүйлийн 7.7 дахь хэсэгт заасныг тус тус удирдлага олг ТОГТООХ нь:

1.               Төрийн аланы тухай хуулийн дүгээр зүйлийн . дэх хэсэг, Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 123 зүйлийн 123.2.3 дахь заалт, *******оловсролын тухай хуулийн 28 зүйлийн 28.6 дахь хэсэгт заасныг тус тус аримтлан нэхэмжлэгч *******.*******ынХовд аймгийн *******оловсролын газрын даргад хологдуулан гаргасан “Ховд аймгийн *******оловсролын газрын даргын ******* ******* ******* сарын *******-ны ******* *******/ тушаалыг хүчингүй олгуулах, Ховд аймгийн ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй айсан хугацааны цалин .. төгрөг гаргуулж, мөн хугацааны нийгмийн ол эрүүл мэндийн даатгалыг нөхөн төлүүлж дэвтэрт ичилт хийлгэхийг даалгах”-ыг хүссэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг үхэлд нь хэрэгсэхгүй олгосугай.

2.               Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7 зүйлийн 7.1, 8 зүйлийн 8.1 дэх хэсэгт заанаар нэхэмжлэгчийн ын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан  төлсөн 7*******00 /далан мянга хоёр зуун/ төгрөгийг ор нутгийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3.               Захиргааны хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дүгээр зүйлийн .1 дэх хэсэгт зааснаар хэргийн оролцогчид ол тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардаж авсан өдрөөс хойш 1 /арван дөрөв/ ийн дотор давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

Д*******РГ*******Л*******ГЧ, ШҮҮГЧ                                 М.МЯНГ*******Н**************ЯР