*******          09                                                      *******5/ШШ*******/

 

 

                                       МОНГО УЫН НРИЙН ӨМНӨӨ

 

Ховд аймаг дахь Захиргаа хэргий аха шат шүүхий шүүх хуралдааг Ерөхий шүүгч Г.Яжидулам даргалж, тус шүүхий шүүх хуралдаа тахимд ээлттэй хийсэ шүүх хуралдаааар,

Нэхэмжлэгч: *******.*******ий эхэмжлэлтэй,

  Хариуцагч:  Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы алба орло

  Нэхэмжлэлий шаардлага: “Төрий алба ий Ховд аймгий ий ******* ******* *******-ий ******* тай "Нэр дэвшүүлэх тухай" тогтоолы дагуу эхэмжлэгчийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохгүй байгаа хариуцагчий эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгож, хууль тогтоомжид зааса үдэслэл журмы дагуу эхэмжлэгчийг *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг хариуцагчид даалгах”-ыг хүссэ шаардлага бүхий захиргаа хэргийг хяа хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаад: Нэхэмжлэгч *******.*******, эхэмжлэгчий өмгөөлөгч Г.*******атзаяа хариуцагч *******.*******эрэдаваа, хариуцагчий өмгөөлөгч Н.Очирбат, шүүх хуралдаа арий бичгий дарга Г.Ахбаяр ар оролцов.

 

ТОДОРХОЙОХ ь:

Нэг. Нэхэмжлэлий шаардлага: *******.*******аас Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы орло ид холбогдуула “Төрий алба ий Ховд аймгий ий ******* ******* *******-ий ******* тай "Нэр дэвшүүлэх тухай" тогтоолы дагуу эхэмжлэгчийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохгүй байгаа хариуцагчий эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгож, хууль тогтоомжид зааса үдэслэл журмы дагуу эхэмжлэгчийг *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг хариуцагчид даалгах”-ыг хүссэ эхэмжлэл шүүхэд гаргаса.

Хоёр. Хэргий үйл баримты талаар:

2.1 Төрий алба Зөвлөлий Ховд аймаг дахь ий ******* ******* *******-ий ******* эр дэвшүүлэх тухай тогтоолоор *******.*******ийг *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг саал болгосо байа.

2.2 Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы ******* - алба бичгээр *******.******* ь Ховд аймгий аладаг бөгөөд Ховд аймгий ахүүгий хяалт, Дотоод Аудиты алба ******* 0-ий -/1 тай хяалт, шалгалт боло ******* 0 1- -/2 тай хяалт, шалгалтаар илэрсэ зөрчлүүд ь гэмт хэргий шижтэй байж болзошгүй байгаа ба тухай аудитаар илэрсэ зөрчлүүд арилаагүй”. гэх үдэслэлээр *******.*******ийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохоос татгалзса.

 

2. *******.******* ь Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы тухай алба тушаалд томилохгүй байгаа эс үйлдэхүй хууль бус  болохыг тогтоолгохоор  шүүхэд ******* 5 2- өдөр эхэмжлэл гаргаса байа.

Гурав. Хэргий оролцогчды тайлбар, түүий үдэслэл:

.1 Нэхэмжлэгч *******.*******аас шүүхэд гаргаса эхэмжлэл боло шүүх хуралдаад тайлбарлахдаа: Нэхэмжлэгч миий бие Төрий алба ий Ховд аймаг дахь өөс зарлаж зохио байгуулса Ховд аймгий *******оловсролы газры бодлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалы тусгай шалгалтад орж тэцэ, 89 ооогоор 1 т жагсса.

Тусгай шалгалтад 1 т жагсса тул Төрий алба ий 2 01 25-ий 25 тогтоолы 1 хавсралтаар баталса журмы ******* зүйлий *******.1 дэх хэсэгт заасг үдэслэ эхэмжлэгч амайг *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилуулахаар ий ******* ******* *******-ий өдөр ******* тай тогтоолыг гаргаж, тус тогтоолыг ий ******* ******* - тай алба бичгээр Ховд аймгий *******оловсролы газарт хүргүүлсэ боловч хариуцагч ь амайг дээрх алба тушаалд томилоогүй.

э хугацаад *******оловсролы газры дарга солигдож орло *******.*******эрэдаваа ь ******* 01 - өдөр ажлаа хүлээ авса бөгөөд эхэмжлэгч миий бие ийт 5 удаа уулзаж хэлтсий даргы алба тушаалд тусгай шалгалт өгөөд тэцсэ, мө тогтоол ирсэ байгаа тухай хэлэхэд чамтай хамтарч алахгүй, ямар ч тушаал шийдвэр гаргахгүй, би хуульд зааса үдэслэлээр эг удаа татгалзах эрхтэй, тиймээс татгалзаж байа гэж хэлээд томилохгүй байса.

Нэг удаа татгалзах эрхтэй байдаг гэсэ боловч хариуцагч ь Төрий алба шалгалт өгөх болзол, шатла дэвшүүлэх, сого шалгаруулах журмы ******* зүйлий *******.6 дахь хэсэгт заас дагуу татгалзах үдэслэлээ 1 хоогий дотор албар д ирүүлээгүй байдаг.

Игээд хуульд зааса хугацаад эхэмжлэгч амайг тус алба тушаалд томилсо шийдвэрийг хариуцагч ь гаргаагүй тул Төрий алба тухай хуулий 5 зүйлий 5.2 дахь хэсэгт заас дагуу 0 хоогий дотор буюу ******* 01 28- өдөр Төрий алба ий дарга .*******эдэвсүрэд өргөдөл гаргаса. Тус өргөдлий дагуу ******* 2- өдөр төрий алба ий Маргаа шийдвэрлэх газры дарга .*******ат- адтай утсаар холбогдож та өргөдөлтэй таилцаж судалж үзээд таг тухай алба тушаалд томилж, уг тушаал шийдвэрийг 28-ий дотор Төрий алба д ирүүлэхийг *******оловсролы газры даргы орло *******.*******эрэдаваад даалгаса байгаа гэж мэдэгдсэ.

Улмаар ******* 25- өдөр *******оловсролы газры Хүий өөций ата .Алтатуяа гэх эмэгтэй ад руу утасдаж *******.*******эрэдаваа дарга дуудаж байа гэсий дагуу эхэмжлэгч миий бие очиж уулзахад Төрий алба өөс ярьса учраас чиий тушаалыг гаргаа, гэхдээ Авлигатай тэмцэх газар руу бичиг явуулаад хариу ирсий дараа томилсо тушаал гаргаа гэж хэлсий дагуу эхэмжлэгч миий бие хүлээсэ.

*******.*******эрэдаваа даргатай уулзса өдөр буюу 25-ий өдөр Нийтий албад ийтий боло хувий ашиг соирхлыг зохицуулах, ашиг соирхлы зөрчлөөс урьдчила сэргийлэх тухай хуулий 2 зүйлий 2.5 дахь хэсэгт заас дагуу урьдчилса мэдүүлгийг Авилагтай тэмцэх газар руу явуулса бөгөөд тус газры ******* 1- алба бичгээр эхэмжлэгч амайг дээрх алба тушаалд томилоход зөрчилгүй гэсэ дүгэлтийг ирүүлсэ байдаг.

Улмаар би 18- өдөр Хүий өөций ата .Алтатуяатай уулзаж миий тушаал гарч байгаа болов уу гэж асуухад Төрий алба өөс бичиг ирэхийг хүлээж байа гэсэ хариу өгсө боловч мө л амайг томилсо тушаал шийдвэрийг гаргаагүй.

э хугацаад миий бие ******* 0- өдөр Төрий алба ий Ховд аймаг дахь ий дарга *******.Габолдод хариуцагч ь тогтоолыг биелүүлж тушаал шийдвэр гаргахгүй байгаад гомдолтой байгаа талаараа өргөдөл гаргаса бөгөөд тус ь *******оловсролы газры даргы орло *******.*******эрэдаваад ******* 10- өдөр Төрий алба хууль тогтоомж, журмы хэрэгтийг хагаж хариу ирүүлэх тухай мэдэгдлийг хүргүүлсэ боловч хариуцагч ь амайг дээрх алба тушаалд томилсо тушаал гаргаагүй.

Төрий алба өөс ******* 2-ий өдөр Ховд аймгий Жаргалат сумад алах үеэр эхэмжлэгч миий бие Дотоод аудит, хүий өөций газры дарга .тай уулзаж өхцөл байдлыг таилцуулж амаар өргөдөл гаргаса байдаг. . дарга *******.*******эрэдавааг дуудаж уулзаж томилохыг даалгаса боловч одоог хүртэл томилохгүй байа.

Улмаар ******* 28- өдөр Төрий алба ий Маргаа хяа шалгах газры ахлах реферет .Мөхгэрэл залгаж та өргөдлий дагуу ярьж байа, *******.*******эрэдаваа даргатай ярьса өөрөө хотод ажлаар явж байгаа юм байа, 5 - өдөр Ховд аймаг руу буцах юм байа, тэгээд таг хэлтсий даргы албад томилж асуудлыг шийдвэрлэхээр болсо тухай мэдэгдсэ.

Гэвч хариуцагч ь одоог хүртэл амайг дээрх алба тушаалд томилохгүй миий эрхийг зөрчихөөс гада Төрий алба хууль тогтоомжийг удаа дараа биелүүлэхгүй эс үйлдэхүй гаргаж байгаад миий бие гомдолтой байа.

Иймд Төрий алба ий Ховд аймгий ий ******* ******* *******-ий ******* тай "Нэр дэвшүүлэх тухай" тогтоолы дагуу эхэмжлэгчийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохгүй байгаа хариуцагчий эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоож, хууль тогтоомжид зааса үдэслэл журмы дагуу эхэмжлэгчийг *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг хариуцагчид даалгаж өгө үү гэв.

.2 Хариуцагч *******.*******эрэдаваагаас шүүхэд ирүүлсэ хариу тайлбар боло шүүх хуралдаад тайлбарлахдаа: *******.*******ий эхэмжлэлий шаардлагыг бүрэ хүлээ зөвшөөрөх боломжгүй. Дараах хариу тайлбарыг гаргаж байа.

Миий бие ******* 01 - өдөр Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы алба орло ээр томилогдсо бөгөөд тушаал хүлээж авах мөчид *******.******* ь ажлаа хүлээж ава гэж ирсэ юм.

Уг ажлы талаар ямар ч мэдээлэлгүй байса тул судалж үзээд хариу өгье гэж хэлсэ боловч “тогтоол"- той хүийг яагаад томилохгүй байгаа юм. *******одож судлах зүйл байхгүй хэмээ агсарса. Надад үг хэлэх ямар ч боломж олгоогүй. Тогтоол ь ******* ******* *******-д гарса.

Өмө алаж байса .айбаяр 1 хоож байхад яагаад тушаал гаргаж аваагүй вэ гайхса. Ажлаа хүлээж аваад 1 цаг 00 миут болсо тул маргааш ь ирж тушаал гаргахаар материалууд авса.

*******.******* захиралтай холбоотой хэд хэдэ гомдол ирсэ байса. Үүд: Гомдлы товч агуулга: Нэгт: Алба хаагчий өөцөд байх хугацаа зөрчиж тусгай шалгалтад орсо, шалгалты явцад сервер компьютерт зөөврий хард холбосо үйлдэл дүд өлөөлсө байх магадлал гарса тул хуулий боло техологий үдэслэлтэй хариу өгө үү хэмээ Могол улсы төрий алба д гаргаса гомдол.

Хоёрт: Захирал *******.******* ь ажлы байрад ажлы цагаар тус биеий тамиры багший хамт архида согтуурч Жаргалат сумаас ажлаар очсо мэргэтэ, ийгмий ата хоёр руу агсарч гар утсыг ь авч шидэж маргаа гарч үүий улмаас цагдаад боло *******оловсролы газарт гомдол ирсэ.

Гуравт: , 2, ******* аудиты актуудыг барагдуулаагүй зэрэг асуудлуудтай байса.

Төрий алба хаагч, удирдах ата ийм ёс зүйтэй байж болох уу? А авса ах өдрөөс өөөдрийг хүртэлх хугацаад *******.*******ий сахүүгий сахилга бат, хадлага ёс зүй аливаа зүйл дээр илүү тод харагдаж, үйлдлээрээ илэрч, отлогдож байа.

Могол улсы төрий алба ий 2 01 25- Төрий алба шалгалт өгөх болзол боло шатла дэвшүүлэх, сого шалгаруулах журам, загвар батлах тухай 25 тай тогтоолы -д Төрий алба шалгалт өгч төрий жихээ алба өөцөд бүртгэгдсэ иргэдийг харьяалал харгалзахгүй тусгай шалгалтад бүртгэхийг шалгалты комисст зөвшөөрсө.

Тухай тогтоолы 2.1.1-д заас дагуу *******.******* шалгалт өгөөгүй. Хари тогтоолы 2.1.2-д зааса тусгай шалгалтад оролцсо. Үүтэй холбоотой гомдол иргэээс ирсэ бөгөөд уг иргэ Төрий алба д удаа дараа шалгуулах хүсэлтээ цахим хэлбэрээр илгээж байса боловч өөөг хүртэл хариу ирээгүй.

******* 1 25- журмы 5.1.9-д заас дагуу төрий жихээ алба өөцөд бүртгэлгүй байса гэж үзэхээр байгаа бөгөөд төрий алба ий Ховд аймаг дахь д шалгалтад оролцохдоо өөцөд бүртгэлтэй тухай холбогдох отлох баримтыг өгөөгүй.

Тус журмы 8.1-д заас дагуу төрий жихээ алба удирдах алба тушаалы сул оро тоо гарса тохиолдолд шатла дэвших зарчмы дагуу төрий байгууллагад алаж байгаа төрий жихээ алба хаагч боло өөцөд байгаа иргэдээс сого шалгаруулж өхө.

11.2-т Төрий жихээ алба өөцөд байх хугацаа байх бөгөөд Зөвлөлий тогтоол гарса өдрөөс тоологдоо гэж заасг зөрчсө бөгөөд *******.******* өөцөд байх ий хугацаа өгөрсө байса.

Төрий алба тухай хуулий 2 зүйлий 2.-д ээ хуулий 2.1-д зааса тохиолдолд томилох эрх бүхий этгээд төрий алба төв байгууллагаас саал болгосо эр дэвшигчийг холбогдох алба тушаалд томило. Томилох эрх бүхий этгээд төрий алба төв байгууллагы саал болгосо төрий жихээ алба удирдах алба тушаалд эр дэвшигчийг томилохоос хуульд зааса үдэслэлээр эг удаа татгалзах эрхтэй бөгөөд ээ тохиолдолд төрий алба төв байгууллага өөр хүийг зохих журмы дагуу саал болгоо гэж заас дагуу *******.*******ийг томилохоос хуульд зааса үдэслэлээр эг удаа татгалзса.

*******.******* ь удирдлагаас өгсө үүрэг даалгаврыг биелүүлдэггүй, байга хэрүүл маргаа үүсэгдэг, малайлалгүй, Хөдөлмөрий гэрээд зааса сахилгы оцтой зөрчлийг гаргадаг. Мө ажлы байрад архида согтуурдаг. Төрий алба тухай хуулий 1 зүйлий 1.1-д зааса төрий жихээ алба тушаалд авч алуулахыг хориглосо зохицуулалтад хамаарч байгаа мө хуулий зүйлий .1-д зааса төрий алба хаагчий ийтлэг зөрчсө.

Иймд *******.*******ий эхэмжлэлийг бүхэлд ь хэрэгсэхгүй болгож өгө үү гэв.

 

. Нэхэмжлэгчий өмгөөлөгч Г.*******атзаяагаас шүүх хуралдаад гаргаса тайлбартаа: Татгалзса талаарх шийдвэрийг эхэмжлэгч шүүх дээр ирж мэдсэ.

*******оловсролы газраас алба тушаалд томилохоос татгалзса талаарх ямар эг байдлаар мэдэгдээгүй. Төрий алба хэрэг хөтлөлт бичгээр буюу алба ёсоор явагдах ёстой. Тиймээс шүүхэд томилохгүй байгаа эс үйлдэхүйтэй холбогдуула эхэмжлэлээ гаргаса. Томилох эрх бүхий этгээд хуульд зааса үдэслэлээр томилохоос татгалзаж боло.

Хуульд зааса үдэслэл байхгүй бол заавал томилох үүрэгтэй. Төрий алба тухай хуулий 2 зүйлий 2.-д заасаар “ээ хуулий 2.1-д зааса тохиолдолд томилох эрх бүхий этгээд төрий алба төв байгууллагаас саал болгосо эр дэвшигчийг холбогдох алба тушаалд томило.

Томилох эрх бүхий этгээд төрий алба төв байгууллагы саал болгосо төрий жихээ алба удирдах алба тушаалд эр дэвшигчийг томилохоос хуульд зааса үдэслэлээр эг удаа татгалзах эрхтэй бөгөөд ээ тохиолдолд төрий алба төв байгууллага өөр хүийг зохих журмы дагуу саал болгоо.” гэж зааса.

Хуульд зааса үдэслэл гэдэгт Төрий алба тухай хуулий , 2 зүйлд зааса ийтлэг, тусгай шаардлага хагаса иргэ төрий албад алах эрхтэй. Мө хуулий 26 зүйлий 26.1-д заасаар Төрий захиргаа алба тушаалд ээ хуулий .1.-т зааса чадахуй зарчмыг үдсэ шалгуур болгож, түүийг хамгий сай хагаса хүийг томило гэж заас дагуу эхэмжлэгч тусгай шалгалтад оролцож хамгий сай ооо авч, 1 байраар шалгарч сого шалгаруулалтад тэцсэ.

Мө хуулий 26.2-д заасаар ээ хуулий .1-д зааса ийтлэг боло 2 зүйлд зааса тусгай шаардлагыг хагаса тохиолдолд мө хуулий 26.1-д зааса шалгуурыг хагасад тооцо гэж зааса.

Тиймээс Төрий алба тухай хуульд зааса ийтлэг боло тусгай шаардлага хагаса эсэд гол маргаа үүссэ. Хариуцагч тал Төрий алба тухай хуульд зааса ийтлэг боло тусгай шаардлагыг хагаагүй гэдгийг отолсо талаар хэрэгт авагдса баримты хүрээд тогтоогдохгүй байа. Мө хариуцагч тайлбартаа хуульд зааса шаардлагы талаар дурдаж үгүйсгэсэ тайлбар үдэслэлээ баталж чадаагүй.

******* 0 - томилохоос татгалзса шийдвэрий үдэслэлдээ ээ талаар дурдаагүй. Хэрвээ томилохоос татгалзса бол Төрий алба тухай хуулий , 2 зүйлд зааса шаардлагыг заавал дурдах ёстой. хлээд хуульд зааса шаардлагыг хагаса эсэхийг тогтооо.

Дараа ь бусад алдаа зөрчил байгаа эсэхийг шалгаж тогтооо. Түүээс биш хэ эгэ этгээдий субьектив үзэмжээр шийдвэрлэх ёсгүй. *******.*******эрэдаваа даргы хувьд Төрий алба тухай хуулий , 2 зүйлд зааса ийтлэг шаардлага хагаса, хагаагүй эсэх мө тус хуулий 0.1-д заасаар хяалт шалгалт хийгээгүй байж томилохоос татгалзса. э ь хуульд ийцэхгүй байа.

ого шалгаруулалттай холбоотой асуудлаар буюу бүртгэл, шалгалты явц зэрэгтэй холбоотой үйл алагаа хууль бус байса бол Төрий алба тухай хуулий 0 зүйлд заас дагуу шалгаж тогтоож томилох, томилохоос татгалзах, түдгэлзүүлэх шийдвэр гаргах ёстой байса. Ийм асуудал огт үүсээгүй. э ь хэрэгт авагдса баримтаар тогтоогдож байа. Өөрөөр хэлбэл сого шалгаруулалт хууль ёс, хууль ёс бус гэсэ маргаа үүсээгүй. Тиймээс томилох эрх бүхий этгээд атг төрий албад томилох хуульд зааса шаардлага хагаса эсэхийг тогтоох үүрэгтэй. Хуульд зааса шаардлагыг хагаса эсэхийг шалгаагүй байж бусад үдэслэлээр томилохоос татгалзса.

Тиймээс шүүх хэрэгт авагдса баримтыг тал бүрээс үэ бодитоор үэлж эхэмжлэлий шаардлагыг хагаж шийдвэрлэж өгө үү.

. Хариуцагчий өмгөөлөгч Н.Очирбатаас шүүх хуралдаад гаргаса тайлбартаа:  Төрий алба тухай хуулий зүйлий .-т зааса буюу эхэмжлэгч төрий алба шалгалтад ороогүй байж тусгай шалгалтад орсо өхцөл байдаг байдаг. Хэзээ ч төрий алба шалгалтад оролцоход төрий албад алаж байгаа хү ч ялгаагүй өөөдөр дагаж мөрдөж байгаа хуульд заасаар шалгалтад орс дараа тусгай шалгалтад оролцох ёстой.

Хэрэгт авагдса алба тоотоор хуулийг баримталж эхэмжлэгчий тусгай шалгалтад бүртгэж оролцуулса гэдэг ь хууль зөрчсө. Хэрэгт авагдса *******.*******атсайха тайлбараар Төрий алба д гомдол гаргаса боловч тухай гомдлыг шийдвэрлээгүй байдаг.

Хоёрт хугацаа асуудал байдаг. ******* ******* 10-д Төрий алба өөс Ховд аймгий *******оловсролы газарт томилохыг даалгаса алба бичгийг явуулса байдаг. Мө эхэмжлэгч Төрий алба төв байгууллагад гомдол гаргаса. Уг гомдлы дагуу ******* 28- дотор Ховд аймгий *******оловсролы газарт хэлтсий даргаар томилохыг даалгах хугацаатай алба бичиг өгсө. э хугацаад эхэмжлэгчийг томилоогүй. Төрий алба өөс эхэмжлэгчид тайлбар өгсө байх гэж бодож байа. Төрий алба өөс өөр дээд шат байгууллага гэж байхгүй. Тиймээс тухай алба бичгийг авсаас хойш 0 хоогийг дараа томилохгүй эс үйлдэхгүй гаргаса тохиолдолд ******* 0 29-ий дотор шүүхэд эхэмжлэл гаргах ёстой байса.

*******оловсролы газраас томилохоос татгалзса алба бичгийг ******* 0 - өдөр Ховд аймгий Төрий алба рүү алба бичиг явуулса.  Захиргаа хэрэг шүүхэд хяа шийдвэрлэх тухай хуулий 1 зүйлд заасаар гомдол гаргаад тухай гомдлыг шийдвэрлээгүй бол 0 хоогий дотор эхэмжлэл гаргахаар зааса. э ******* 0 - алба бичгийг эхэмжлэгч хэзээ мэдсэ, Ховд аймгий Төрий алба өөс таилцуулса эсэх талаарх баримт хэрэгт авагдаагүй. Төрий алба ий 2 01 25- 25 тай тогтоолд мө шалгалт авах болзол, шатла дэвших зарчмы талаар зааж өгсө. Нэхэмжлэгч үүий дагуу шалгалт өгөөгүй. Мө шүүхэд эхэмжлэл гаргах хугацаа өгөрсө. ******* 2- өдөр эхэмжлэл гаргаса. Өөрөөр хэлбэл 0 хоогий дотор эхэмжлэл гаргах хугацааг хэтрүүлсэ байа. Иймд эхэмжлэлийг бүхэлд ь хэрэгсэхгүй болгож өгө үү.

ҮНДХ ь:

1.Нэхэмжлэгч *******.*******аас Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы алба орло ид холбогдуула гаргаса “Төрий алба ий Ховд аймгий ий ******* ******* *******-ий ******* тай "Нэр дэвшүүлэх тухай" тогтоолы дагуу эхэмжлэгчийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохгүй байгаа хариуцагчий эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгож, хууль тогтоомжид зааса үдэслэл журмы дагуу эхэмжлэгчийг *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг хариуцагчид даалгах”[1] эхэмжлэлий шаардлагыг гаргаса байа.

2. Захиргаа хэрэг шүүхэд хяа шийдвэрлэх тухай хуулий 1 зүйлий 1.-т “Дээд шат захиргаа байгууллага, эсхүл гомдлыг хяа шийдвэрлэх чиг үүрэг бүхий захиргаа байгууллага байхгүй бол шийдвэрийг мэдэгдсэээс хойш 0 хоогий дотор эхэмжлэлийг шууд шүүхэд гаргаа” гэжээ.

. Хариуцагч Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы алба орло *******.*******эрэдаваа ь Төрий алба ий Ховд аймаг дахь д ******* 0 - алба бичгээр[2] *******.*******ийг тухай алба тушаалд томилохоос татгалзса тухай хүсэлтийг хүргүүлсэ байх ба ээ тухай *******.*******т мэдэгдээгүй гэдгийг шүүх хуралдаа дээр тайлбарласа, *******.******* уг алба бичгийг хэргий материалаас таилцса тухай тайлбарладаг.

. Захиргаа хуулий зүйлий .1-д Захиргаа актыг хаяглагдса этгээд боло эрх, хууль ёс ашиг соирхол ь хөдөгдөж болзошгүй этгээдэд хуульд зааса журмы дагуу мэдэгдээ. Захиргаа актыг мэдэгдэх алагааг түүийг гаргаса захиргаа байгууллага хариуца гэж заас дагуу *******.*******т тухай алба бичгийг мэдэгдээгүй гэдгийг хариуцагч тайлбарладаг тул эхэмжлэл гаргах хөө хэлэлцэх хугацаа өгөрсө гэж үзэхгүй.

5. Шүүх хуульд зааса журмы дагуу хэрэгт авагдса бичмэл отлох баримтууд боло хэргий оролцогчды тайлбарыг үдэслэ эхэмжлэгчий шүүхэд гаргаса эхэмжлэлий шаардлагыг бүхэлд ь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

6. Төрий алба ий Ховд аймаг дахь ий ******* ******* 09-ий Комисс байгуулах тухай 1 тогтоолоор[] Төрий  үйлчилгээий удирдах боло төрий захиргаа удирдах, гүйцэтгэх алба тушаалы сул оро тоог өхөх тусгай шалгалт зохио байгуулах комиссыг байгуулж, тушаалаар байгуулагдса комисс ь Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий  даргы  сул оро то сого шалгаруулалтыг зохио байгуулса.

. Нэхэмжлэгч *******.******* ь Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий  даргы сул оро тоод тусгай шалгалт 100 ооооос 89 ооо авч тэцсэ тул Төрий алба ий Ховд Аймаг дахь ий ******* ******* *******-ий ******* “Нэр дэвшүүлэх тухай”  тогтоолоор[]  *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы  алба тушаалд *******.*******ийг  томилуулахаар эр дэвшүүлжээ.

8. Нэхэмжлэгч *******.******* ь Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы орло *******.*******эрэдаваа ь дээрх ******* тогтоолыг биелүүлэхгүй байгаа талаар Могол Улсы төрий алба д ******* 01 28- өдөр боло 0- өдөр Төрий алба ий Ховд аймаг дахь д гомдол гарса.

9. Гомдлы дагуу Могол улсы Төрий алба ий ******* 1-ий 0/ алба бичгээр[5] Ховд аймгий *******оловсролы газры даргад  “...*******.*******ийг  эр дэвшүүлсэ алба тушаалд томилж, ******* 28- дотор д хариу ирүүлэхийг...” 

Төрий алба ий Ховд аймаг дахь ий ******* 10- 11 “Мэдэгдэл хүргүүлэх тухай”  алба бичгээр[6] Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы орло *******.*******эрэдаваад “...Төрий алба тухай хууль тогтоомж, журмы хэрэгтийг хагаж, ******* 10- дотор хариу ирүүлэхийг ...” тус тус мэдэгджээ.

10. Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы орло *******.*******эрэдаваагаас 

- Могол улсы Төрий алба д ******* 0 0- 99 “ Хариу хүргүүлэх тухай”  алба бичгээр[] “...*******.******* ь Ховд аймгий ахүүгий хяалт, дотоод аудиты алба ******* 0-ий -/1 тай хяалт шалгалтаар илэрсэ зөрчлүүд ь  гэмт хэргий шижтэй байж болзошгүй  байгаа ба тухай аудитаар илэрсэ зөрчлийг  Ховд аймгий Прокуроры газарт өгсө боло. Иймд Төрий алба тухай хуулий 2 зүйлий 2.-д заас дагуу *******.*******ийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий даргы алба тушаалд томилохоос татгалзаж байа”

-Төрий алба ий Ховд аймаг дахь д ******* 0 -й алба бичгээр[8] “...*******.******* ь Ховд аймгий ахүүгий хяалт, дотоод аудиты  алба ******* 0-ий -/1 тай хяалт шалгалт боло ******* 0 1- -/2 тай хяалт шалгалтаар  илэрсэ зөрчлүүд ь  гэмт хэргий шижтэй байж болзошгүй байгаа ба аудитаар илэрсэ  зөрчлүүд арилаагүй байх тул Төрий Төрий алба тухай хуулий 2 зүйлий 2.-д заас дагуу *******.*******ийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий даргы алба тушаалд томилохоос татгалзаж байа. э тухай хүсэлтийг  Могол Улсы Төрий алба д 99 тоот алба бичгээр хүргүүлсэ. Иймд төрий алба тусгай шалгалтад тэцсэ дараагий хүийг томилох саалаа маай байгууллагад ирүүлэ үү...” гэсэ хариуг тус тус хүргүүлсэ байа.

11. Нэхэмжлэгчээс “...*******оловсролы газры  *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаал ь гүйцэтгэх алба тушаал тул Төрий алба хуульд заасаар  томилохоос татгалзах эрх байхгүй, шууд томилох ёстой гэж,

*******. Хариуцагчаас “... Хуульд заас дагуу эг удаа томилохоос татгалзах эрхтэй. *******.******* ь төрий алба шалгалт өгөөгүй, мө сахүүгий хяалт шалгалтаар зөрчилтэй гарса ээ талаар шалгуулахаар прокуроры байгууллагад хадса тул хуульд зааса эрхий дагуу татгалзса...” гэж тайлбарладаг.

1. Ховд аймгий *******оловсролы Газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаал ь дэс түшмэлий ТЗ-6  алба тушаалы агилал, зэрэглэлд хамаардаг болох ь алба тушаалы  тодорхойлолтоор[9] тогтоогдож байа.

1. Төрий алба тухай хуулий 10 зүйлий 10.1-д Төрий алба тушаалыг доор дурдсааар агила, 10.1.1.төрий улс төрий алба тушаал, 10.1.2.төрий захиргаа алба тушаал, 10.1..төрий тусгай алба тушаал, 10.1..төрий үйлчилгээий алба тушаал, 10 , 10.2-т Төрий алба тушаал ь удирдах, гүйцэтгэх, туслах гэсэ төрөлтэй байа, 10.-т э хуулий 10.1.2, 10.1.-т зааса удирдах, гүйцэтгэх, туслах алба тушаалы төрөлд хамаарах алба тушаалы жагсаалтыг төрий алба төв байгууллагы саалыг үдэслэ Засгий газар батала гэж, Засгий газры ******* 28- 8 “Төрий захиргаа алба тушаалы агилал, зэрэглэл, алба тушаалы жагсаалтыг шиэлэ батлах тухай” тогтоолы хавсралт  Төрий захиргаа алба тушаалы агилал, зэрэглэл, түүд хамаарах алба тушаалы жагсаалты Дэс түшмэл, ТЗ-6 алба тушаалы зэрэглэл,  утгий захиргаа байгууллагы алба тушаалы удирдах агилалд  Аймгий Засаг даргы эрхлэх асуудлы хүрээий утгий захиргаа байгууллагы хэлтсий дарга алба тушаал  гэж зааса.  

 15. Могол Улсы Засгий газры ******* 01 29-ий “Аймгий Засаг даргы тамгы газры бүтэц, оро то хязгаарыг шиэчлэ тогтоох тухай”  тогтоолы -т Аймгий Засаг даргы эрхлэх асуудлы хүрээд доор дурдса агетлаг алуулахаар тогтоож, үүд *******оловсролы газар багтжээ.  

16. Дээрхээс үзвэл Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаал ь удирдах  алба тушаалд хамаарч байа. 

1. Төрий алба тухай хуулий 2 зүйлий 2.-д э хуулий 2.1-д зааса тохиолдолд томилох эрх бүхий этгээд төрий алба төв байгууллагаас саал болгосо эр дэвшигчийг холбогдох алба тушаалд томило. Томилох эрх бүхий этгээд төрий алба төв байгууллагы саал болгосо төрий жихээ алба удирдах алба тушаалд эр дэвшигчийг томилохоос хуульд зааса үдэслэлээр эг удаа татгалзах эрхтэй бөгөөд ээ тохиолдолд төрий алба төв байгууллага өөр хүийг зохих журмы дагуу саал болгоо,  зүйлий .*******-т ...Төрий алба боло тусгай шалгалт өгөх болзол, журам, төрий жихээ алба өөц бүрдүүлэх журмыг Засгий газартай зөвшилцө төрий алба төв байгууллага батала,  Төрий алба ий 2 01 25- 25 тогтоолы 1-р хавсралтаар баталса Төрий алба шалгалт өгөх болзол  боло шатла дэвшүүлэх, сого шалгаруулах журмы  *******.1-д Зөвлөл, албар ь сого шалгаруулалты тайлаг хяаж, шалгалтад тэцэж  хамгий өдөр ооо авса оролцогчийг тухай алба тушаалы сул оро тоод томилуулахаар эр дэвшүүлэ. *******.-т Нэр дэвшсэ алба хаагч, иргэийг томилох эрх бүхий байгууллага, алба тушаалта Зөвлөл, албар ий тогтоолыг хүлээ авса өдрөөс хойш 0 хоогий дотор томило. *******.6-д Томилох эрх бүхий байгууллага, алба тушаалта удирдах алба тушаалд эр дэвшигчийг томилохоос хуульд зааса үдэслэлээр эг удаа татгалзаж боло. э тохиолдолд татгалзса үдэслэлийг Зөвлөл, харьяалах албар д ажлы 1 дотор алба бичгээр ирүүлэ. *******.-д Нэр дэвшигчийг томилохоос татгалзса ь хууль зүй үдэслэлтэй бол Зөвлөл, албар тухай сого шалгаруулалтад тэцсэ оролцогчдоос оо дарааллыг баримтла эр дэвшүүлэ. *******.8-д Нэр дэвшигчийг томилохоос татгалзса үдэслэл хуульд ийцээгүй бол ээ тухай Зөвлөл, албар эрх бүхий байгууллага, алба тушаалтад эр дэвшүүлсэ шийдвэрийг биелүүлэхийг даалгаа гэж зааса.

18. Дээрхээс үзвэл хариуцагч ь удирдах алба тушаал буюу *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргад  *******.*******ийг томилуулахаар ирүүлсэ  саалд хуульд зааса үдэслэлээр эг удаа татгалзах эрхтэй байа.

*******. Нэхэмжлэгч ь “Төрий алба ий Ховд аймгий ий ******* ******* *******-ий ******* тай "Нэр дэвшүүлэх тухай" тогтоолы дагуу эхэмжлэгчийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохгүй байгаа хариуцагчий эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгож, хууль тогтоомжид зааса үдэслэл журмы дагуу эхэмжлэгчийг *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг хариуцагчид даалгах эхэмжлэлий шаардлага гаргаса бөгөөд шүүхээс эхэмжлэгчийг тухай алба тушаалд томилуулахаар даалгаж шийдвэрлэх үдэслэлгүй байа.

. Учир ь дээрх журамд заас дагуу хариуцагчий татгалзса үдэслэл хуульд ийцсэ эсэхийг Төрий алба ий Ховд аймаг дахь шалгаж, дээрх журамд заас дагуу

- эр дэвшигчийг томилохоос татгалзса үдэслэл хууль зүй үдэслэлтэй бол тухай сого шалгаруулалтад тэцсэ оролцогчдоос оо дарааллыг баримтла эр дэвшүүлэх, 

- эр дэвшигчийг томилохоос татгалзса үдэслэл хуульд ийцээгүй бол ээ тухай албар эрх бүхий байгууллага, алба тушаалтад эр дэвшүүлсэ шийдвэрийг биелүүлэхийг даалгах эсэхийг шийдвэрлэх эрх зүй зохицуулалттай байа.

21. Өөрөөр хэлбэл Төрий алба ий Ховд аймаг дахь хариуцагчий татгалзса үдэслэлийг хууль зүй үдэслэлгүй бол *******.*******ийг  саал болгосо ******* тогтоолыг  биелүүлэхийг даалгах шийдвэрийг гаргахаар  журамласа байх тул шүүхээс эхэмжлэгчий шүүхэд гаргаса эхэмжлэлий хүрээд хариуцагчид *******.*******ийг тус алба тушаалд томилохыг даалгаж шийдвэрлэх үдэслэлгүй. 

. Хариуцагч боло хариуцагчий өмгөөлөгч ь эхэмжлэгчий төрий алба хаагчий  ёс зүйгүй, төрий алба шалгалт өгөөгүй, төрий  жихээ алба хаагчий өөций хугацаа дуусса, сахүүгий хяалт шалгалтаар акт тогтоогдсо бөгөөд эдгээр ь гэмт хэргий шижтэй байх тул шалгуулахаар холбогдох байгууллагад ь өгсө зэрэг үдэслэлүүдээр томилох боломжгүй гэж тайлбарлах боловч ээ  үдэслэлүүдийг шүүхээс бус  дээрх журамд заас дагуу Төрий алба ий Ховд аймаг дахь өөс хууль зүй үдэслэлтэй эсэхэд дүгэлт өгөхөөр байх тул ээ талаарх үдэслэлүүдэд шүүх дүгэлт хийх шаардлагагүй гэж үзсэ боло.

2. Иймд дээрх үдэслэлүүдээр эхэмжлэгчий эхэмжлэлий шаардлагыг хагаж шийдвэрлэх үдэслэлгүй байх тул эхэмжлэгч *******.*******аас Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы алба орло ид холбогдуула гаргаса “Төрий алба ий Ховд аймгий ий ******* ******* *******-ий ******* тай "Нэр дэвшүүлэх тухай" тогтоолы дагуу эхэмжлэгчийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохгүй байгаа хариуцагчий эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгож, хууль тогтоомжид зааса үдэслэл журмы дагуу эхэмжлэгчийг *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг хариуцагчид даалгах” эхэмжлэлий шаардлагыг бүхэлд ь  хэрэгсэхгүй болгох ь зүйтэй байа.

2. Нэхэмжлэгчий эхэмжлэлий шаардлагыг бүхэлд ь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэ тул Захиргаа хэрэг шүүхэд хяа шийдвэрлэх тухай хуулий зүйлий .1 дэх хэсэгт заасаар эхэмжлэгчий улсы тэмдэгтий хураамжид урьдчила төлсө 00 төгрөгийг төрий сад хэвээр үлдээж шийдвэрлэлээ.

 

Захиргаа хэрэг шүүхэд хяа  шийдвэрлэх тухай хуулий 1 зүйлий 1.1, 1., 1.., 1..1 дэх хэсэгт, 10 зүйлий 10.1 дэх хэсэгт заасг тус тус удирдлага болго ТОГТООХ ь:

1.Төрий алба тухай хуулий 10 зүйлий 10. дэх хэсэг,  2 зүйлий 2., зүйлий .******* дахь хэсэгт заасг тус тус баримтла эхэмжлэгч *******.*******ий Ховд аймгий *******оловсролы газры даргы алба орло ид холбогдуула гаргаса “Төрий алба ий Ховд аймгий ий ******* ******* *******-ий ******* тай "Нэр дэвшүүлэх тухай" тогтоолы дагуу эхэмжлэгчийг Ховд аймгий *******оловсролы газры *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохгүй байгаа хариуцагчий эс үйлдэхүй хууль бус болохыг тогтоолгож, хууль тогтоомжид зааса үдэслэл журмы дагуу эхэмжлэгчийг *******одлогы хэрэгтий хэлтсий даргы алба тушаалд томилохыг хариуцагчид даалгах” эхэмжлэлий шаардлагыг бүхэлд ь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Захиргаа хэрэг шүүхэд хяа шийдвэрлэх тухай хуулий зүйлий .1 дэх хэсэгт заасаар эхэмжлэгчий улсы тэмдэгтий хураамжид урьдчила төлсө 00 төгрөгийг төрий сад хэвээр үлдээсүгэй.

. Захиргаа хэрэг шүүхэд хяа шийдвэрлэх тухай хуулий 11 зүйлий 11.1-д заасаар хэргий оролцогч, тэдгээрий төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч ээхүү шүүхий шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гарда авса өдрөөс хойш 1 хоогий дотор Захиргаа хэргий давж заалдах шат шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй.

 

 

 

 

 

 

ДАРГААГ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГ                                   Г.ЯНЖИНДУАМ