Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	2025 - Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүх
Шүүгч	Ш.Отгонбаяр
Хэргийн индекс	183/2024/03163/И
Дугаар	192/ШШ2025/04312
Огноо	2025-05-20
Маргааны төрөл	Бусад хуулиар,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Нямжав Гэрэлтуяа
Дугаар: 210/МА2025/01496
Огноо: 2025-09-05

2025 - Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүх ийн Шийдвэр

2025 оны 05 сарын 20 өдөр

Дугаар 192/ШШ2025/04312

2025 05 20 192/ШШ2025/04312

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

Баянгол,Хан-Уул,СонгинохайрхандүүргийнИргэнийхэргийнанханшатнытойргийншүүхийншүүгчШ.Отгонбаярдаргалж,тусшүүхийншүүххуралдаанытанхимдхийсэнхуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч:*******,*******,*******нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:*******,*******,*******холбогдох,

206,2м.квталбайгнэхэмжлэгчийнэзэмшилдшилжүүлэхийгдаалгаж,дуудлагахудалдааныүнэ64,975,680төгрөггаргуулахтухайүндсэннэхэмжлэлтэй,107м.квцементэнталбайгбуцааншилжүүлэхийгхариуцагчиддаалгахтухайсөрөгнэхэмжлэлтэйиргэнийхэргийгхянанхэлэлцэв.

Шүүххуралдаанд:Нэхэмжлэгчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******,нэхэмжлэгчийнөмгөөлөгч*******,хариуцагчийнитгэмжлэгдсэнтөлөөлөгч*******,,хариуцагчийнөмгөөлөгч,шүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаН.Цэнд-Очирнароролцов.

ТОДОРХОЙЛОХнь:

Нэхэмжлэгч ньхариуцагчхолбогдууландутуушилжүүлсэн206,2м.квталбайгнэхэмжлэгчийнэзэмшилдшилжүүлэхийгдаалгах,хариуцагчааснэхэмжлэгчидшилжүүлсэннэгжталбарындугаартайгазрындуудлагахудалдааныанхныүнийгтөлөлгүй,доголдолтойэдхөрөнгөшилжүүлсэнболохыгтогтоож,дуудлагахудалдааныанхныүнэболох64,975,680төгрөгийггаргуулахтухайнэхэмжлэлгаргасан.Нэхэмжлэгчнэхэмжлэлийншаардлагынүндэслэлээдараахбайдлаартодорхойлжбайна.Үүнд:

"Нэхэмжлэлийннэгдэхшаардлагынтухайд:1.1.МанайкомпаниСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамжиндбайрлахэзэмшлийнобъектынарталдбайрлах"Цагаанбайр"-нызүүнталындоголдолтойхэсгийгманайдшилжүүлэххүсэлттавьсанбөгөөдүүндээ"...Энэбайрыгбидхуванцрынүйлдвэрийнчиглэлээрашиглахтөлөвлөгөөтэйбайгааболно.Үйлдвэрлэлийншугамынхувьд26метрурт,түүний2талд6метрурттайбүтээгдэхүүнхүлээнавахтавцан,мөнүйлдвэрлэлийншугамруутүүхийэдбэлдэж,хольжхийхталбайхэрэгтэйбайгааюм..."хэмээнхариуцагчийнгүйцэтгэхзахиралзөвлөлдөжярилцсаныдагуу“Цагаанбайр”-ныардталдбайрлахтэрчигтньбуюукадастрынзурагтбайхдоголхэсгийгбүхэлдньөгөхийгхүссэн.Эцэстньхариуцагчийнгүйцэтгэхзахиралзөвшөөрчталбайньерньцементэлсэнталбайбайгааюм.Тиймээстүүнийгцементэлсэнталбайгэжгэрээндтусгажөгье..."гэжтохиролцонгэрээний3дугаарзүйл3.13дахьхэсэгтэнэхүүнөхцөлийгоруулсанболно.Энэхүүдоголхэсгийгоруулснаарминийтөлөвлөжбайсанхуванцрынүйлдвэрийншугам,бүтээгдэхүүнхүлээнавахтавцан,түүнийэдбэлтэнхолихзайталбайгарахболомжтойбайсантулхариуцагчтайийнхүүтохиролцожгэрээндтусгасанболно.1.2.Ингээднэхэмжлэгч“Цонхконстракшн”ХХКнь2021оны12дугаарсарын25-ныөдөрА/2112дугаартайАрилжааныгэрээг"Цээлмөрөн"ХХК-тайбайгуулсанбилээ.Тусгэрээгээрхариуцагч"ЦээлМөрөн"ХХКньСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамжиндбайрлахдарааххөрөнгийгнэхэмжлэгчидшилжүүлэхүүрэгхүлээсэн.Үүнд:1.86Атоот(гэрчилгээнийдугаарҮ-000000,улсынбүртгэлийндугаар000000)хаягтбайрлахүйлчилгээнийзориулалттай1620м.квталбайтайбарилга,2.86Бтоот(гэрчилгээнийдугаар,улсынбүртгэлийндугаар0006301210)хаягтбайрлахүйлчилгээнийзориулалттай432м.квталбайтайбарилга,3.Өөрийнэзэмшлийн18633307399245нэгжталбарындугаартай,улсынбүртгэлийн000323609дугаартай7323м.квгазраас6154м.квгазрыгхэсэгчлэншилжүүлэхтэдгээрийнхолбогдохэрхийнгэрчилгээ,бичигбаримтынхамтшилжүүлэхээрүүрэгхүлээсэнбөгөөдхариуцагчньгэрээндзаасан6154м.квталбайбүхийгазрыгшилжүүлэхдээгэрээнийүүргээбүрэнбиелүүлэлгүй206.2м.квталбайдутуушилжүүлжгэрээний1дүгээрзүйл1.3дахьхэсэг,3.13дахьхэсэгтзаасанүүргээтустусзөрчсөнболно.ХаринНэхэмжлэгчньхариуцагчталдгэрээний1.4-дзаасанхөрөнгөболонгэрээний2.1,3.6,3.14-дзаасныхэлбэрээргазрынтөлбөрийгтөлөөлөхөөрхарилцантохиролцсонбөгөөдэнэхүүүүргээбүрэнбиелүүлсэнболно.1.3Ийнхүүдээрхгэрээнийүүргээманайкомпанибүрэнбиелүүлсэнучраасхариуцагч2022оны09сарын30-ныөдөр"Газарэзэмших,эрхшилжүүлэх"тухайгэрээгээрталуудынхоорондбайгуулагдсан2021оны12дугаарсарын25-ныөдрийнА/2112дугаарАрилжааныгэрээний1.3-дзаасанүүргээбиелүүлжөөрийнэзэмшлийн18633307399245нэгжталбарындугаартай,улсынбүртгэлийн000323609дугаартай7323м.квгазраас6154м.квгазрыгманайкомпанидшилжүүлэнөгсөнбахариуцагчньгэрээнийүүргээбиелүүлэхдээдутуушилжүүлсэнболохнь"Парцел"ХХК-ийнхийжгүйцэтгэсэннэгжталбарынхил,заагийнгазартбэхлэгдсэнэргэлтийнцэгийгхүлээлгэнөгөхтухайактаартогтоогддог.Иймд2021оны12 дугаарсарын25-ныөдөрталуудынхоорондбайгуулагдсан"Арилжааныгэрээ"-ний1.3дахьхэсэгтзаасанүүргээбүрэнбиелүүлждутуушилжүүлсэн206.2м.квталбайгшилжүүлэхийгхариуцагчиддаалгажөгнөүү.Нэхэмжлэлийнхоёрдахьшаардлагынтухайд:Талууд2021оны12дугаарсарын25-ныөдөрА/2112дугаартайАрилжааныгэрээ,2022оны09дүгээрсарын30-ныөдөр“Газарэзэмших,эрхшилжүүлэх"гэрээнийдагууманайкомпанихариуцагчийнэзэмшлийн00нэгжталбарындугаартай,улсынбүртгэлийн000323609дугаартай7323м.квгазраас00м.квгазрыгшилжүүлжавсан.ГэтэлСонгинохайрхандүүргийнгазрыналбанаас2023оны11дүгээрсарын01-нийөдрийннэхэмжлэхээргазрындуудлагахудалдааныанхныүнэгэх64,975,680(жарандөрвөнсаяесөнзуундалантаванмянгазургаанзууннаян)төгрөгийгтөлөхийгшаардсанболно.Тухайнтөлбөрямаручиртайтөлбөрболохыгтодруулахадхариуцагчэзэмшлийн000нэгжталбарындугаартай,улсынбүртгэлийн000323609дугаартай7323м.квгазраас6154м.квгазрыгшилжүүлэхдээзохихжурмындагуутөлөхёстойтөлбөрийгтөлөөгүйтэйхолбоотойтөлбөргэжтайлбарласанбилээ.ГэтэлхариуцагчАрилжааныгэрээболонГазарэзэмшихэрхшилжүүлэхгэрээндзаасанүндсэнүүргээбиелүүлэхдээзөрчижгазрынанхныүнийгтөлөөгүйэрхийндоголдолтойхөрөнгөшилжүүлсэнбайдаг.Хариуцагчийнгаргажөгсөн2022оны08дугаарсарын19-ныөдрийн"Цонхконстракшн"ХХК-ын104дугааралбанбичигньэрхбүхийэтгээдийнзохихзөвшөөрлөөрхийсэналбанбичигбишбөгөөдтухайнүедманайкомпанийгитгэмжлэлгүйгээртөлөөлөхэрхбүхийэтгээдньбайсан.Иймддээрхалбанбичигньхуурамчбаримтбичиггэжнэхэмжлэгчийнзүгээсүзэжбайна.ТүүнчлэнэнэхүүалбанбичгийгхийхүедманайкомпанийнгүйцэтгэхудирдлагаболохнарньМонголулсадбайгаагүйболно.Иймддээрдурдсанүндэслэлээрманайкомпанидшилжүүлсэннэгжталбарындугаартайгазрындуудлагахудалдааныанхныүнийгтөлөлгүй,доголдолтойэдхөрөнгөшилжүүлсэнболохыгтогтоож,угдоголдлыгарилгаж,дуудлагахудалдааныанхныүнэболох64,975,680(жарандөрвөнсаяесөнзуундалантаванмянгазургаанзууннаян)төгрөгийгнэхэмжлэгчидтөлөхийгхариуцагчиддаалгажөгнөүү”гэжээ.

Хариуцагчталшүүхэдгаргасанхариутайлбартаа:“..Манайкомпанианхагентлагтайобъектхудалданборлуулахгэрээгбайгуулахдааагентдараахзүйлсийгурьдчилжхарилцантохиролцсонбайдаг.Үүнд:Манайхгазраахэсэгчлэнбуюуодообайгаа7323м.квгазраас5900м.квгазрыгбусдадшилжүүлнэ.Агентгазардээрньхаанаасхаахүртэлгазрынзаагбайгаагүзүүлсэн,viber-pэмэгтэйзахиралдявуулжбайсанМөнагуулахынбарилгынзүүнталдцементэнталбайнхойдхэсэгтзуурмагийнүйлдвэрлэлийнүйлажиллагааявуулахадшаардагдахуурынзуухболонуснынөөцийнтанкбайрлажбайсан.Энэуснытанкболонуурынзуухбайдагучраасэнэхэсэгцементэнталбайганхнаасаахудалдахгазарторохгүйбайхаартайлбарласанбайдаг.Харин"Цонхконстракшн”ХХК-ийн2захиралманайгазрыгсонирхожагент2021оны12сардгазардээрньирэхэдтанилцуулсан.Тэр2анхиржүзчихээдявахдааойлгоцгоогоодявсан.Сүүлдгэрээбайгуулахүед2захиралхудалдахталбайдээрдахинирж"агуулахынталбайнзүүнталдбайгаацементэнталбайгманайталдгаргаадөгчих,манайкомпанишугамынүйлдвэрлэлявуулахадзүүнталаараахаалгагаргамаарбайна"гэжгуйсан.“Цонхконстракшн"ХХК-ийн2захирал"бидэнэцементэнталбайтайижилгазрыгцементэлжөгье"гээдтасралтгүйгуйгаадбайсан.Би“энэталааргэрорныхоохүмүүстэйярилцаадэргээдхариухэлье"гэжхэлсэн.Тэрүедэмэгтэйзахирал"энэшилжүүлсэнгазрынтөлбөрийгчзахзээлийнханшаарбодоодмөнгөөгчболно"гээдгуйгаадбайсан."Цонхконстракшн"ХХК-ийнэмэгтэйзахирал"агуулахынзүүнталынцементэнталбайнүзүүрхэсгээрзөвхөнцементэнталбайгоруулаадманайталдгазрааоруулаадшилжүүлчих,манайталгазрынанхныдуудлагахудалдааныүнийгтөлөхөөрхарилцантохиролцсонюмчиньманайталдөгчихлдөөтанайталдтэртусалчих"гэжхэлснээртэднийталдцементэнталбайнхэмжээгээргазраатомруулжөгөхөөрболсон.Арилжааныгэрээнийн4.5-д"цементэнталбайнбулангаарнарийвчланкадастрынзурагшинээрхийлгэнэ"гэжтусгасан.Гэрээгшинээрхийжбайхүед.гэрээнийсаналсолилцохүедямарчзүйлярьжбайгаагүйхүмүүсөнөөдөриймхачинзүйлярьжбайгаадтуйлынхарамсалтайбайна.2021оны12дугаарсараас2022оны05дугаарсархүртэлбидмашолонудаахоорондооуулзацгаасан.Бич“Цонхконстракшн"ХХК-ийнзахиралахэгч2-тойолонудаауулзажбайсан,ярилцажбайсан.Манайкомпани2013оноосбетонзуурмагийнүйлдвэртхашаагаатүрээслүүлжашиглуулдагбөгөөд2013оноосэхэлжцементэнталбайнхойдхэсэгтуурынзуухболонуснынөөцийнтанкбайрлажбайсанболохооранхнаасааэнэхэсэггазархудалдаххэмжээндороогүйбайсанюм.Газрындуудлагахудалдааныүнийгманайталтөлөхгүйбайхаарагентн.Батмандахаданхнаасаатанилцуулсан.Гэрээнийүнийгремаксагентлагт3,5тэрбумгэжтанилцуулжбайсанбөгөөд2талхарилцантохиролцохдооманайталгэрээнийанхныүнэ3,5тэрбумтөгрөгийгбуулгаж"Цонхконстракшн"ХХКгазрындуудлагахудалдааныанхныүнийг/"Цонхконстракшн"ХХКөөрсдөөтөлөхөөр/2,8тэрбумболгожбуулгажзарахаартохиролцсон.Энэталааранхнаасаа2захиралмэдэжбайсан."Цонхконстракшн"ХХК-ийн2захиралтайолонудаауулзажбайхадгазрынхэмжээбуруубайна,манайхгазрындуудлагахудалдааныүнэтөлөхгүйгэжнэгчудаагомдолгаргажбайгаагүй."Цонхконстракшн"ХХК-ийн2захиралгэрээнийтөлбөрболохүлхөдлөхэдхөрөнгүүдээболонзөрүүтөлбөрүүдээаль2022оны5дугаарсарааснадруушилжүүлжэхэлсэн.Шилжүүлжэхлэхээсээчөмнөнадтайдээрх2асуудлаархэлэлцэжтохиролцожболоххугацаабайсан.Тэрүедээтохиролцоогүйбайжаль2-3жилийндарааасуудалярихньзохимжгүйбайна.Мөн"Цонхконстракшн"ХХК-ийн2захирал2023оны4дүгээрсараасхойшманайхудалдагдаагүйбайсангазрыгхудалдажавнагээд2023оны12дугаарсарын01-нийөдрийгхүртэлбанкнаасиххэмжээнийзээлавнагэжхэлээдмөнчиххүлээлгэсэн.Зээлээгараадирснийдараа2023оны12дугаарсарын01-ндуулзаад"манайхтанайгазрыгавчдийлэхээргүйболчихлоотанарөөрхүмүүстхудалдхудалд"гэжхэлээдявцгаасан.Энэүедч2захиралгазрынасуудлаарярилцахболомжтойлбайсан.Иймдбодитбайдалднийцэхгүйнэхэмжлэлгаргажцагхугацааавчбайгаанэхэмжлэгчкомпанийнүндэслэлгүйгаргасаннэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү”гэжээ.

Хариуцагчньшүүхэдгаргасансөрөгнэхэмжлэлдээ:“Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн73дугаарзүйлийн73.1-д"Үндсэннэхэмжлэлтэйхамтшийдвэрлүүлэхийнтулдхэргийгшүүххуралдаанаархянаншийдвэрлэхээсөмнөхариуцагчсөрөгнэхэмжлэлгаргахэрхтэй.Сөрөгнэхэмжлэлэнэхуулийн62дугаарзүйлдзаасаншаардлагыгхангасанбайна.",73.2-т"Сөрөгнэхэмжлэлийншаардлагаүндсэннэхэмжлэлийншаардлагатайтооцогдохбайвалшүүхсөрөгнэхэмжлэлийгүндсэннэхэмжлэлтэйхамтшийдвэрлэнэ.Бусадтохиолдолдтэдгээрийгхамтрууланшийдвэрлэхэсэхийгшүүхшийдвэрлэнэ."гэжтустусзаасанбайна."Цээлмөрөн”ХХК,“Цонхконстракшн"ХХК-иудынхооронд2021оны12дугаарсарын25-ныөдөрбайгуулсан№А/2112дугаартай"Арилжааныгэрээ"-ний3дугаарзүйлдталуудынэрх,үүргийгзаажөгсөнбөгөөд3.7-д"Талуудгэрээгээрхүлээсэнүүргээбиелүүлээгүйбуюузохихёсоорбиелүүлээгүйгээсүүссэналиваагэмхор,хохирлыгшуудхариуцанбарагдуулахбөгөөдбуруутайталааснэхэмжлэх,шаардахэртэйбайна.3.13-д"АталБталд6154м.кв-сгаднаагуулахынбайшингийнзүүнталынцементэнталбайгнэмжшилжүүлэхээртохиролцов.Бталцементенталбайтайдүйцэхүйцгазрыгбэлдэжхолбогдохзардлыггаргана"гэжхарилцантохиролцсонболно./Энэхүүгэрээндзаасанүүргээ"Цээлмөрөн"ХХКньбүрэнбиелүүлжагуулахынбайшингийнзүүнталынцементэнталбайг"Цонхконстракшн"ХХК-дшилжүүлсэнкадастрынзургийгхавсаргасан./

Манайкомпанианхбайгуулсанарилжааныгэрээгхийхээсөмнөшилжүүлэхгазрынкадастрынхэмжээ6010м.квбайсан.Гэтэл"Цонхконстракшн"ХХК-ийнзахирал,н.Гантөмөрнар"агуулахынбайрнызүүнталдбайгаацементэнгазрыгбидэндөгчих,бидтусгазрыгавчбайжүлдвэрийнхээшугаманүйлдвэрийнгарчороххаалгагаргахгуйболболохгуйюмбайна,бидэндөгчихбидгазрыноногдоххэсгийнтөлбөрэсвэлөөргазартбетонталбайбэлдэжхийжөгье"гэжхэлсэн.Бидэнэдагуукадастрынзурагдахинхийлгэжөөрчлөлтхийлгэхээрболсон.ЭнэдагуучСХД-ийнгазрыналбандкадастрынзургааоруулжөгсөн"Цээлмөрөн"ХХК-ийнзүгээс"Цонхконстракшн"ХХК-аасгаргасан144м.квцементэнталбайгнэхэмжлэгчийнэзэмшилдшилжүүлэхийгхариуцагчиддаалгахнэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрөхгүйбөгөөднэхэмжлэгч144м.квгэжболонгэрээнд144гэсэнтообайхгүйбайхаасгаднацементэнталбайнфотозургийгнэхэмжлэлийншаардлагыннэгүндэслэлболгонхавсаргасанньойлгомжгүй,тусгазрыг"Цонхконстракшн"ХХК-дшилжүүлжөгсөнньegazar.gov.mn-ээстодорхойхарагдажбайна. Харинбиднийхооронд2021.12.25-ныөдөрбайгуулсанАрилжааныгэрээний3.13-д"...БталньЦементэнталбайтайдүйцэхүйцгазрыгбэлдэжхолбогдохзардлыггаргана..."гэжзаасанбайталөнөөдрийгхүртэлЦементэнталбайтайдүйцэхүйцгазрыгбэлдэжзардлыггаргаагүйөнөөгхүргэсэн."Цээлмөрөн"ХХК-ийнзүгээс2024.07.31-нийөдрийн№24/26дугаартайалбанбичгээр"Гэгээманалих"ХХК-дхандажмэргэшсэнкадастрынзураглалынхэмжилтхийлгэхээрСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороонынутаг"Цонхконстракшн"ХХК-ийнэзэмшилдбуйСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамж866тоотагуулахынзориулалттайбарилгынзалгаазүүнталдбайрлахцементэнталбайнбулангийн4цэгболонталбайнхэмжээгтодорхойлуулах,Олоннийтэднээлттэйegazar.gov.mnсайтадтусгагдсан"Цонхконстракшн"ХХК-ийнэдэлбэргазрын1801901804дугаартайталбайддээрх1дугаархэсэгтзаагдсанталбайнкоординатын4цэгхамрагдажбайгааталаархзураглалыгтустусгаргуулахзорилгоорхандсан.Улмаар"Гэгээманалих"ХХК-ийн2024.08.01-нийөдрийн№А/240дугаартайалбанбичгээрдээрхагуулахынзориулалттайбарилгынзалгаазүүнталдбайрлахцементэнталбайн107м.квкадастрынзургийгхийсэнбамөн6153м²кадастрынзурагдахь6эргэлтийнцэгийгтогтоожөгсөнболно"гэххариугөгсөн.Иймд"Цээлмөрөн”ХХК,“Цонхконстракшн"ХХК-иудынхооронд2021оны 12дугаарсарын25-ныөдөрбайгуулсан№А/2112дугаартай"Арилжааныгэрээ"-нийдагуу"Цонхконстракшн"ХХКньцементэнталбайтайдүйцэхүйцгазрыгбэлдэжхолбогдохзардлыггаргахүүргээбиелүүлээгүйболохыгтогтоож,агуулахынзориулалттайбарилгынзүүнталын107м.квцементэнталбайг"Цээлмөрөн"ХХК-дбуцааншилжүүлэхийгдаалгажманайкомпанийнхуульёсныэрхашгийгхамгаалжхохиролгүйболгожөгнөүү”гэжээ.

Нэхэмжлэгчталсөрөгнэхэмжлэлдгаргасанхариутайлбартаа:Гэрээний1.3-тхүснэгтийн3дахьхүснэгтийнхамгийндоодталынхэсэгдээрямарасуудалбайнагэхээрөөрийнэзэмшлийннэгжталбарындугаартайэрхийнгэрчилгээтэй7,323м.квгазраас6,154м.квгазрыгхэсэгчлэншилжүүлнэтэдгээрийнхолбогдохэрхийнгэрчилгээбаримтбичгийнхамтшилжүүлнэгэдэгтохиролцоотой.Талуудынхоорондболанхнаасаа6,154м.квсунгахгазаршилжүүлнэгэж яригдажбайсан.6,154м.кв-ийгавъягээдталуудтохиролцоодүүнийдараанэхэмжлэгчЦонхконстракшнкомпанийнудирдлагуудынзүгээсманайцонхныбэлдэцүйлдвэрлэлийнтехнологиявахадардталынцагаанбайшиндоторболбагтахгүйюмбайнатэгэхээродооягэнэцагаанбайшинтайзалгаабайгаахэсэггазрыгманайдшилжүүлээдөгчихөөчгэдэгасуудаляриад,талуудтохиролцоодгэрээндээртөлбөрийннөхцөлюмандээрболерөөсөөөөрчлөлторуулаагүй,гагцхүүБталэнэгазрыгшилжүүлэннэмж,авчбайгаагийнхаатөлбөрттухайнгазартайтэнцэхүйцхэмжээнийгазрыгцементэлжөгөхиймлтохиролцоо.6,154м.квдээрнэмдэгньтухайнгазармааньөөрөө191м.квталбайтайгазарбайнатухайндоголыгарилгахад191м.квнэмэхээр6,345м.квболно.Энэгазрыгавсантохиолдолдцементэнталбайгзаасангазартньцементэлжөгөхүүрэгтэй.Гэрээнийзаалтаасхарахюмболхариуцагчийншаардаадбайгаазүйлөөрөөбиелэгдэхболомжгүйболчхоодбайгаа.Цементлүүльелгээдбайхюмхаана,ямархэмжээтэйгазрыг,хэзээцементлүүлэхгэжбайгааюм.Өмнөньямаршаардлагатавиадтэрийгньбиелүүлээгүйюмэнэасуудлуудөөрөөурьдачнөхцөлболохёстой.Тэгэхээрхариуцагч107м.квшилжүүлчихсэнбайгаагазрынхаацемент107м.квцементхэлбэрээрбуцааншилжүүлэхгээдбайгааньөөрөөүндэслэлгүйюм.Тэгэхээр107м.квбуцаажавъягээдбайгааюмуу?эсвэл107м.квталбайтайгазрыгцементлүүльегээдбайгааюмуу?Итгэмжлэгдсэнтөлөөлөгчийншаардлагаас107м.квталбайтайгазрыгцементлүүльегэжойлгоодбайгааюм.Гэрээний3.13-тзаасныгтайлбарлаадбайгааучраасодооасуултхариултыншатадсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагыгшүүхийнзүгээсболонминийбиетодруулахзайлшгүйшаардлагаүүсэхюмбайна.107м.квталбайгавъягэжбайгаатохиолдолдөөрөөгэрээнийямарзохицуулалтзүйлзаалтааавахгээдбайгаавэ?гэдэгасуудалтодорхойгүйбайна.Нэхэмжлэлийншаардлагынхүрээндбуцааншилжүүлэхийгдаалгахгэчихсэн.Тэгэхээрбидбүгдийнзүгээсаливаабайдлаар107м.квталбайтайгазрыгхуульбусааршилжүүлжавсанзүйлерөөсөөбайхгүй.Биднарынойлгожбайгаагаар,кадастрынзурагдээрхарвалахиадцаанаанэгдогол116.4м.квцементэнталбайүлдээдбайна.ЭнэдоголыгтэгшилжавъягэдэгсанаагЦонхконстракшнкомпанийнзүгээставьсан.Тухайнүедэнэдээрталуудтохиролцсонгазраахэмжээгүй,цементэнталбайгэдэгнэрлээдявчихсанзүйл.Нэхэмжлэгчталхэрхэнзөрчсөнюмбэ?цементэнталбайгцементэлжөгөөгүйгээдбайхшигбайгааюмтэгвэлцементэнталбайгцементэлжөгөөгүйгэжүзэжбайгааболхаанаямаргазрыгцементлүүльегээдэнийгцементэлжөгөөгүйвэ?гэдэгасуудаляригданаүнэхээрхариуцагчийнхэлээдбайгаагаарбидбүхэнцемент107м.квталбайтайгазрыгцементлээдөгөөчгээдшаардлагахүргүүлээдтэршаардлагыгньбиелүүлээгүйзүйлбайвалбаснэгөөрасуудалболохбайх.Хариуцагчталынтөлөөлөгчийнхэлжбайгаачлан6,154м.квгазрыгшилжүүлнэгээднэмэлттохиролцоо3.13-тцементэнталбайгээдэнэүүргээбүрэнбиелүүлээгүйбайнатэгэхээртэр206.2м.квөөрөөихойлгомжгүй,тодорхойгүйзүйлбайнагэдэгасуудалдурдаадбайсан.Тэгэхээрэнэнэхэмжлэлийншаардлагадээрмаштодорхойтайлбарласанхавтастхэргийн211-ээсэхэлжбайгаатэркадастрынзурагдээранх6,154м.квгазрынкадастрынзурагбайгаадбайгааюм.Манайдэзэмшүүлчхээдбайгаакадастрынзургийгхараадүзэхээр6,153гээддоторталаарялгаатайбөгөөдтэрцементэлсэнталбайгээдбайгаахэсэгорчхоодбайхад6,154м.квгазрынзурвасзөрүүзаагдээрбайгаа131м.квгазартэрцементэлсэнталбайнүлдэгдэл74.6м.квгазрынзөрүүнийт206.2м.кв-гбиднарнэхээдбайгааучраасэнэсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагыгхэрэгсэхгүйболгожөгнөүү”гэв.

Нэхэмжлэгчээсулсынтэмдэгтийнхураамжтөлсөнбаримт,-ийндүрэм,2024.04.04-нийөдрийн24дугаартайитгэмжлэл,2021.12.25-ныөдрийнА-2112дугаартайарилжааныгэрээ,фотозураг,кадастрынзураг,түүнийхавсралт,фотозураг, -ийнажилхийжхүлээлгэнөгчтооцоонийлсэн2023.07.28-ныөдрийнакт,ажахуйннэгжийнгазарэзэмшихэрхийнгэрчилгээнийхуулбар,хуулийнэтгээдийнулсынбүртгэлийнгэрчилгээ,газарэзэмшихэрхшилжүүлэхгэрээнийхуулбар,иргэнийүнэмлэхийнлавлагаа,ийниргэнийүнэмлэхийнхуулбар,-ийнхуулийнэтгээдийнулсынбүртгэлийнгэрчилгээ,Хан-УулдүүргийнИргэнийхэргийнанханшатнышүүхийншүүгчийн2024.04.12-ныөдрийн183/ШЗ2024/08335дугаартайзахирамж,татвартөлсөнбаримт,нэхэмжлэх,шүүхэддууданирүүлэхтухайбаримтфотозурагзэргийгирүүлсэн.

Хариуцагчаасхуулийнэтгээдийнулсынбүртгэлийнмэдээлэл,фотозураг,-ийнкадастрынзураг,Эдлэнгазрынулсынтообүртгэлийнхуудас,Нэгжталбарынхилзаагийнгазартбэхэлсэнэргэлтийнцэгийгхүлээлгэнөгсөнтухайакт,Мэргэжлийнбайгууллагын2022/0040дугаартайэрхийнгэрчилгээнийхуулбар,-ийн2022.08.19-нийөдрийн104дугаартайалбанбичиг,2024.07.31-нийөдрийн24/25дугаартайтайлбаравахтухайалбанбичиг,24/25тооталбанбичгийнхариумэдэгдэхалбанбичиг,фотозураг,2024.07.31-нийөдрийн24/24дугаартайтайлбаргаргахтухайалбанбичиг,фотозурагнууд,ХаанбанкХК-ийншилжүүлгийнбаримт,2024.08.06-ныөдрийн24/08дугаартайалбанбичигзэрэгбаримтыгирүүлсэн.

Шүүххуралдаанаарзохигчдынтайлбар,хэрэгтцугларсаннотлохбаримтыгшинжлэнсудлаад

ҮНДЭСЛЭХнь:

1.Үндсэннэхэмжлэлболонсөрөгнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгохүндэслэлтэйгэжүзлээ.

2.НэхэмжлэгчньАрилжааныгэрээнийдагуу206,2мквталбайгнэхэмжлэгчийнэзэмшилдшилжүүлэхийгхариуцагчиддаалгах,дуудлагахудалдааныанхныүнэ64,975,680төгрөгийгхариуцагчаасгаргуулахаарнэхэмжлэлийншаардлагагаргажээ.

Хариуцагч“Цээлмөрөн”ХХКньгэрээнийагуулахынбайрнызүүнталдбайгаацементэнталбайгшилжүүлэнөгсөн,нэхэмжлэгчталдшилжүүлэнөгсөн6154м.квталбайдоторбагтсантулнэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрөхгүй,дуудлагахудалдааныанхныүнэүнэ64,975,680төгрөгийгнэхэмжлэгчхариуцахаартохирсонтулхүлээнзөвшөөрөхгүйгэжтатгалздаг.

3.Хариуцагч“Цээлмөрөн”ХХКньгэрээнийүүргээбиелүүлээгүйболохыгтогтоож,агуулахынбайрнызүүнталын107м.квталбайгбуцааншилжүүлэхийгнэхэмжлэгчиддаалгахсөрөгнэхэмжлэлийншаардлагагаргажээ.

Нэхэмжлэгчнь107м.квталбайтайгазрыгхуульбусааршилжүүлжавсанзүйлерөөсөөбайхгүй,гэрээнээстатгалзаагүйучирсөрөгнэхэмжлэлийгбүхэлдньхүлээнзөвшөөрөхгүйгэжтатгалздаг.

4.Хэрэгтавагдсанболоншүүххуралдаанаархэлэлцэгдсэннотлохбаримтуудаардараахүйлбаримттогтоогдожбайна.Үүнд:

4.1.Зохигчдынхооронд2021оны12дугаарсарын25-ныөдрийн№А/2112дугаартайАрилжааныгэрээбайгуулж,гэрээнийдагууньСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамж86Атоотхаягтбайрлах,улсынбүртгэлийнҮ-2201028116дугаартай,үйлчилгээнийзориулалттай1620м.квталбайтайбарилга,86Бтоотхаягтбайрлах,улсынбүртгэлийндугаартайүйлчилгээнийзориулалттай432м.квталбайтайбарилга,Сонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамжхаягтбайрлах,нэгжталбарын18633307399245дугаартай,улсынбүртгэлийн000323609дугаартай7323м.квгазраас6154м.квгазрынэзэмшихэрхийгшилжүүлэх,хариутөлбөрболгож2,801,096,000төгрөгттооцож,ньХан-Уулдүүргийн4-рхороондбаригдажбуйАрцатхотхоны8-рблокныбарилгаас6оронсууц,2-рблокныбарилгаас4оронсууц,650,000,000төгрөгтөлөхөөрхарилцантохиролцсонбайна.(хавтастхэргийн10-12дахьтал)

4.2.Зохигчдынхооронд2022оны09дугаарсарын30-ныөдрийн0599дугаартайГазарэзэмшихэрхшилжүүлэхгэрээбайгуулж,гэрээнийдагууньСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамжхаягтбайрлах,нэгжталбарын18633307399245дугаартай,улсынбүртгэлийн000323609дугаартай7317м.квгазраас6154м.квгазрынэзэмшихэрхийгшилжүүлэхээртохиролцсонбайна.(хавтастхэргийн24дэхтал)

4.3.Зохигчидньарилжааныгэрээбайгуулагдсантухайд,газарэзэмшихэрхшилжүүлэхгэрээбайгуулагдсантухайд,гэрээнийдагууСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамж86Атоотхаягтбайрлах,улсынбүртгэлийнҮ-2201028116дугаартай,үйлчилгээнийзориулалттай1620м.квталбайтайбарилга,86Бтоотхаягтбайрлах,улсынбүртгэлийндугаартайүйлчилгээнийзориулалттай432м.квталбайтайбарилга,Сонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамжхаягтбайрлах,нэгжталбарындугаартай6153м.квгазрынэзэмшихэрхийгшилжүүлэнөгсөнтухайд,Арцатхотхоны8-рблокныбарилгаас6оронсууц,2-рблокныбарилгаас4оронсууц,650,000,000төгрөгтөлөхүүрэгбиелэгдсэнтухайдмаргаангүй.

Харингэрээнийзүйлболохгазарэзэмшихэрхдоголдолтойэсэх,газрындуудлагахудалдааныанхныүнэболох64,975,680 төгрөгийгальталтөлөхтухайд,гэрээний3.13-тзаасанагуулахынбайрнызүүнталынцементэнталбайгшилжүүлэхүүрэгбиелэгдсэнэсэх,цементэнталбайгбуцааншилжүүлэхэсэхэдмаргаантай.

5.Иргэнийхуулийн274дүгээрзүйлийн274.1.“Арилжааныгэрээгээрталуудтодорхойхөрөнгийгхарилцанөмчлөлдшилжүүлэхүүрэгхүлээнэ”гэжзаасанбайхбазохигчид2021оны12дугаарсарын25-ныөдөрСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамжхаягтбайрлахгазар,тусхаягтбайрлахүлхөдлөхэдхөрөнгүүдийгХан-Уулдүүргийн4-рхороондбаригдажбуй10оронсууцаархарилцансолилцож,өмчлөлдшилжүүлэхээртохиролцсоноосүзэхэдталуудынхоорондарилжааныгэрээнийхарилцааүүссэнбайна.

6.Иргэнийхуулийлн274дүгээрзүйлийн274.3.“Арилжааныгэрээндхудалдах-худалданавахгэрээнийталаархиэнэхуулийнхолбогдохзаалтууднэгэнадилхамаарна”,251дүгээрзүйлийн251.1дэххэсэгт“Гэрээгээртогтоосонтоо,хэмжээ,чанарбүхийэдхөрөнгийгбиетбайдлынхувьддоголдолгүйгэжүзнэ”,260дугаарзүйлийн260.3.“Эдхөрөнгөэзэмшихболомжолгожбайгааэрхийгхудалдсантохиолдолдхудалдагчтухайнэдхөрөнгийгхудалданавагчидбиетбайдлынболонэрхийндоголдолгүйшилжүүлэхүүрэгтэй”тустусгэжзаасан.

Газарэзэмшихэрхгэрээнийзүйлболжбайгааэнэтохиолдолдгазарэзэмшихэрххүчинтэй,газрындуудлагахудалдааныүнэ,газрынтөлбөртөлөгдсөн,бусдынэрхээрхязгаарлагдаагүйтохиолдолдэдхөрөнгийнболонэрхийндоголдолгүйгэжүзнэ.

Газрынтухайхуулийн36дугаарзүйлийн36.2-т“Дуудлагахудалдаагаартогтоогдсонүнэньэрхийнгэрчилгээнийбодитүнэбайна”гэжзаасанбайхбагазрынэзэмшихэрхолжавсанхариуцагчньуггазрындуудлагахудалдааныанхныүнийгзохихбайгууллагадтөлөөгүйатлаабусдадхудалдсанбайхтулгэрээнийзүйлийгэдхөрөнгийндоголдолтойбайсангэжүзнэ.

Гэвчнэхэмжлэгчньгазрындуудлагахудалдааныүнийгтөлөгдөөгүйболохыгмэдэжбайсанбөгөөдзарахүнэ3,5тэрбумтөгрөгийгбуулгаж,дуудлагахудалдааныанхныүнийгнэхэмжлэгчхариуцахаартохиролцсонгэххариуцагчталынтайлбарүндэслэлтэйболохньгүйцэтгэхзахиралЧ.Алтан-ОчирболонЦонхконстракшнХКХ-ийнажилтаннарынхарилцсанзурвас,гэрчмэдүүлэгтогтоогдожбайна.

Мөнзохигчдынхоорондбайгуулагдсан2022оны09дугаарсарын30-ныөдрийн0599дугаартайГазарэзэмшихэрхшилжүүлэхгэрээний4.1-т“Эрхшилжүүлэгчньгазрынтөлөвбайдал,чанарынулсынхянанбаталгаагтогтоосонжурмындагуухийлгэсэн,газрынтөлбөрийгхугацаандньтөлсөн,Газрынтухайхуулийн40дүгээрзүйлийн40.1дэххэсэгтзаасангазарэзэмшихэрхийнгэрчилгээгхүчингүйболгохнөхцөлүүсээгүй,бусдынгазарэзэмшихэрхтэйхолбогдсонэрх,хуульёсныашигсонирхлыгхөндөөгүй,эрхийндогодолгүйгазрынэзэмшихэрхийгшилжүүлэнөгөхүүрэгтэй.Энэталаарэрхшилжүүлэгчүнэнзөвмэдээлэлөгөхүүрэгтэйбөгөөдхудалмэдээлэлөгснөөсүүдэнгараххохирлыгөөрөөхариуцна”,4.2-тЭрххүлээнавагчталньэнэгэрээний4.1-дзаасаннөхцөлбайдлыгсудалж,шалгажавахүүрэгтэй”гэжзаасанбөгөөдшүүххуралдаандээрнэхэмжлэгчталньгазарэзэмшихэрхийг2022оны9дүгээрсарын30-ндшилжүүлэнавсангэжтайлбарлаж,нэхэмжлэлийг2024оны5дугаарсарын01-ныөдөршүүхэдгаргасанбайхтулСонгинохайрхандүүрэг,20дугаархороо,Сонсголонгийнзамгудамжхаягтбайрлах,нэгжталбарын00000дугаартайэзэмшихэрхтэй6153м.квгазрындуудлагахудалдааныүнэтөлөгдөөгүйбайгаадоголдлыгнэхэмжлэгчньтухайнгазрынэрхийгшилжүүлэнавахдаамэдсэнбуюумэдэхболомжтойбайхадтүүнийгхүлээжавсангэжүзэжИргэнийхуулийн255дугаарзүйлийн255.1.1дэххэсэгтзаасныдагуунэхэмжлэгчньдоголдолтойхолбоотойшаардлагагаргахэрхээалдсанбайнагэжшүүхдүгнэлээ.

7.Иргэнийхуулийн198дугаарзүйлийн198.1.“Гэрээгтайлбарлахдаатүүнийүгийншуудутгыганхаарна”гэжзаасан.

ТалуудынхоорондбайгуулсанАрилжааныгэрээний3.13-т“АталБталд6154мкв-сгаднаагуулахынбайшингийнзүүнталынцементэнталбайгнэмжшилжүүлэхээртохиролцов.Бталцементэнталбайтайдүйцэхгүйцгазрынбэлдэжхолбогдохзардлыггаргана”гэжзаасанбөгөөдньгэрээнийголнөхцөлболох6154м.квталбайтайэзэмшихэрхтэйгазрыг-дшилжүүлэнөгөхдөө107м.квцементэнталбайг6153м.квталбайдорууланшилжүүлэнөгсөнбайхбацементэнталбайгшилжүүлэхүүрэгбиелэгдсэнтулнэхэмжлэгчньнэмэлтээр206,2мквталбайгөөрийнэзэмшилдшилжүүлэхийгшаардахэрхгүйбайна.

Учирньнэмэлтээршилжүүлэнөгөхталбайнхэмжээньцементэнталбайнхэмжээгээрхязгаардлагдахба107м.квцементэнталбайгнэхэмжлэгчийнэзэмшилдшилжүүлэнөгсөнболохньГэгээнманалихХХК-ийн2024.08.01-ныөдрийналбанбичиг,кадастрынзургаарнотлогдожбайна.

Мөн2022оны09дугаарсарын30-ныөдөрбайгуулагдсан0599дугаартайГазарэзэмшихэрхшилжүүлэхгэрээний3.4-т“Нийт7317м.квталбайтайхэсгээс6154м.квталбайтайхэсгийгшилжүүлж,1163м.квталбайтайхэсэгүлдэнэ”гэжтодорхойзаасанбайхбахариуцагчнь107м.квцементэнталбайг6154м.квталбайдбагтааннэхэмжлэгчталдшилжүүлэнөгсөнтулИргэнийхуулийн236дугаарзүйлийн236.1.3-тзаасныдагуу2021оны12дугаарсарын25-ныөдрийн№А/2112дугаартайАрилжааныгэрээний3.1.3-тзаасан“…6154м.кв-аасгаднанэмжталбайөгөхүүрэгдуусгаварболсонбайна.

8.Иргэнийхуулийн219дүгээрзүйлийн219.1.“Үүрэггүйцэтгэгчхүлээсэнүүргээзөрчсөнтохиолдолдүүрэггүйцэтгүүлэгчучирсанхохирлооарилгуулахааршаардахэрхтэй”гэжзаасан.

Хариуцагчньагуулахынбайшингийнзүүнталын107м.квцементэнталбайг6153м.квталбайдорууланшилжүүлэнөгсөнбайхтулньцементэнталбайтайдүйцэхгүйцгазрыгцементлэжөгөх,холбогдохзардлыггаргахүүргээсчөлөөлөгдөхтулүүргийнзөрчилтэйхолбоотойгооручирсанхохирлоогаргуулахаархариуцагчньшаардахэрхгүйбайна.

ИймдИргэнийхуулийн274дүгээрзүйлийн274.1,255дугаарзүйлийн255.1.1дэххэсэгтзаасныгбаримтланнэхэмжлэгч-ийннэхэмжлэлтэй,хариуцагчхолбогдох,дутуушилжүүлсэн206,2мквталбайгнэхэмжлэгчийнэзэмшилдшилжүүлэхийгдаалгах,дуудлагахудалдааныанхныүнэ64,975,680төгрөгийггаргуулахтухайнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгож,мөнхуулийн274дүгээрзүйлийн274.1,219дүгээрзүйлийн219.1дэххэсэгтзаасныгбаримтланхариуцагчсөрөгнэхэмжлэлтэй,нэхэмжлэгч-дхолбогдох,107мквталбайгбуцааншилжүүлэхийгдаалгахсөрөгнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэв.

9.Нэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэсэнтулнэхэмжлэгчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидурьдчилантөлсөн1,272,444төгрөгийгулсынорлогодхэвээрүлдээж,сөрөгнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгожшийдвэрлэсэнтулхариуцагчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн70,200төгрөгийгулсын орлогодхэвээрүлдээхньхуульднийцнэ.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн115дугаарзүйлийн115.1,115.2.3дахьхэсэг,116,118дугаарзүйлүүдэдзаасныгудирдлагаболгон

ТОГТООХнь:

1.Иргэнийхуулийн274дүгээрзүйлийн274.1,255дугаарзүйлийн255.1.1дэххэсэгтзаасныгбаримтланнэхэмжлэгч-ийннэхэмжлэлтэй,хариуцагчхолбогдох,206,2мквталбайгнэхэмжлэгчийнэзэмшилдшилжүүлэхийгдаалгах,дуудлагахудалдааныанхныүнэ64,975,680төгрөгийггаргуулахтухайнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгож,мөнхуулийн274дүгээрзүйлийн274.1,219дүгээрзүйлийн219.1дэххэсэгтзаасныгбаримтланхариуцагчсөрөгнэхэмжлэлтэй,нэхэмжлэгч-дхолбогдох,107мквталбайгбуцааншилжүүлэхийгдаалгахсөрөгнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгосугай.

2.Улсынтэмдэгтийнхураамжийнтухайхуулийн7дугаарзүйлийн7.1.1,Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн56дугаарзүйлийн56.1,60дугаарзүйлийн60.1-дзаасныгбаримтланнэхэмжлэгчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн1,272,444төгрөгийг,хариуцагчийнулсынтэмдэгтийнхураамжидтөлсөн70,200төгрөгийгтустусулсынтөсвийнорлогодхэвээрүлдээсүгэй.

3.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн119дүгээрзүйлийн119.2,120дугаарзүйлийн120.2дахьхэсэгтзааснааршийдвэртанилцуулансонсгомогцхуулийнхүчинтэйболохбанэхэмжлэгчньанханшатнышүүхийншийдвэрийггарданавснаасхойш14хоногийндоторНийслэлийнИргэнийхэргийндавжзаалдахшатнышүүхэддавжзаалдахжурмааргомдолгаргахэрхтэйболохыгдурдсугай.

ДАРГАЛАГЧ,ШҮҮГЧ Ш.ОТГОНБАЯР