Монгол Улсын Шүүхийн шийдвэрийн цахим сан

Шийдвэрийн мэдээлэл

Шүүх	2025 - Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүх
Шүүгч	Д.Энхцэцэг
Хэргийн индекс	183/2024/04231/И
Дугаар	192/ШШ2025/04188
Огноо	2025-05-16
Маргааны төрөл	Бусад хуулиар,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Сэргэлэн Энхбаяр
Дугаар: 210/МА2025/01871
Огноо: 2025-10-27

2025 - Баянгол, Хан-Уул, Сонгинохайрхан дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүх ийн Шийдвэр

2025 оны 05 сарын 16 өдөр

Дугаар 192/ШШ2025/04188

20250516 192/ШШ2025/0*******188

МОНГОЛУЛСЫННЭРИЙНӨМНӨӨС

Баянгол,Хан-Уул,СонгинохайрхандүүргийнИргэнийхэргийнанханшатнытойргийншүүхийншүүгчД.Энхцэцэг даргалж,шүүгчШ.Отгонбаяр,О.Чулуунчимэгнарынбүрэлдэхүүнтэйтусшүүхийнтанхимдхийсэниргэнийхэргийншүүххуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч:Хан-Уулдүүрэг,дүгээрхороо,Беллависта*******-210тоотхаягторшинсуух*******овогт*******Алтанхуяг/РД:ХЛ58012012/-ийннэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:Сүхбаатардүүрэг,*******дүгээрхороо,1-р*******0мянгат,*******ббайр,*******тоотхаягторшинсууховогт/РД:ОЮ68030839/-тхолбогдох,

Нэртөр,ажилхэргийннэрхүндийгсэргээж,уучлалтгуйхыгдаалгах,мэдээгтараасанхэлбэр,мэдээллийнхэрэгслээрняцаахыгдаалгахтухай нэхэмжлэлтэй хэргийгхянанхэлэлцэв.

Шүүххуралдаанд:

НэхэмжлэгчН.Алтанхуяг,

Нэхэмжлэгчийнөмгөөлөгч,

Хариуцагчийнөмгөөлөгч,

Иргэдийнтөлөөлөгч,

ШүүххуралдаанынарийнбичгийндаргаМ.Халиуннароролцов.

ТОДОРХОЙЛОХнь:

1. НэхэмжлэгчН.Алтанхуяг ньхариуцагчЧ.Хүрэлбаатартхолбогдуулан нэртөр,ажилхэргийннэрхүндэдмэдээллийнхэрэгслийгашигланудаадараатарааж,минийнэртөражилхэргийннэрхүндэдхалдажбайгаагтасланзогсоолгох,дээрхмэдээгтараасанхэлбэр,мэдээллийнхэрэгслээрняцаахыгдаалгах тухай нэхэмжлэлгаргаж,шүүххуралдаанднэхэмжлэлийншаардлагаабагасгаж,худалгүтгэлгийгнэняаралтайтасланзогсоолгохыгдаалгах,цаашидгүтгэлэгхийхгүйбайхыгдаалгахшаардлагуудаастатгалзаж,үлдэхшаардлагаадэмжсэнбөгөөдшаардлагынүндэслэлээдараахбайдлаартайлбарлажбайна.Үүнд:202*******оныэхээршадарсайдбөгөөдЭдийнзасгийнхөгжлийняамнысайдЧ.ХүрэлбаатарньХөрөнгөоруулалтынтухайхуулийнУИХ-дөргөнбарьж,хэлэлцүүлсэн.Хөрөнгөоруулалтынтухайхуульхэлэлцэжэхэлсэнтэйхолбоотойгишүүдийнасуулт,хариултявагдаж,өөрсдийнбайрсуурийгилэрхийлжбайхүедЧ.Хүрэлбаатарнь2013ондерөнхийсайдН.Алтанхуягньгадаадыниргэнд60жилээргазрыгэзэмшүүлж, ашиглана,*******0жилээрсунгана,100жилгэдгийг2013ондхуулиндхийгээдөгсөнгэхмэдээллийгУлсыниххурлынтанхимдхэлж,өөийнтвиттерхуудаснаабайрлуулсан.МөнМонголынүндэснийтелевизийн3+хэлэлцүүлэгээрдахинэнэталаархэлж,олоннийтэдташааойлголттөрүүлж,намайгбуруутгаж,минийнэртөр,алдархүндийггутаасан.БодитбайдалднамайгЕрөнхийсайдааражиллажбайхүедбатлагдажгарсанХөрөнгөоруулалтынтухайхуульньэзэмшүүлэх,ашиглуулахгэжлдурдсанбөгөөдУлсыниххурлааругхуулийг7бүлэгболгожнэмэхдээ60жилийг*******0жилболгож,ашиглуулахгэдэгдээрэзэмшүүлэхгэхүгийгнэмж,100000ам.долларгэснийгхассанбөгөөдэнэталаарбүгдмэдэжбайснаасгаднабайнгынхорооныгишүүнээрЧ.Хүрэлбаатарөөрөөбайсан.Өөрөөрхэлбэлутгаагуулгынхувьдямарчмөнгөоруулаагүйгадаадыниргэндгазарэзэмшүүлэхүрдагаварүүсгэжбайгааньүндэслэлгүйюм.Иймдхудалмэдээлэлтараасанболохыгтогтоож,тараасанхэлбэрээрняцаалтхийлгэхээршаардахэрхтэйгэжтайлбарлажбайна.

2. ХариуцагчЧ.Хүрэлбаатарньнэхэмжлэлийншаардлагыгэсзөвшөөрөхбөгөөдшүүхэдбичгээрирүүлсэнтайлбартааболонтүүнийөмгөөлөгчшүүххуралдаандгаргасантайлбартаа:Минийхувьбусдыннэр,нэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндийггутаагаагүй,иймутгаагуулгабүхиймэдээмэдээлэлтараагаагүйтултуснэхэмжлэлийнүндэслэлшаардлаганьбодит баабйдалднийцээгүйгэжүзэжбайхтулнэхэмжлэлийгбүхэлдньхэрэгсэхгүйболгохүндэслэлтэй.ХуульзүйнүндэслэлтодорхойгүйбуюуИргэнийхуулийн*******дүгээрзүйлийнхэдэдзааснааршаардажбайгаатодорхойгүй.Тараасангэ~~гдэ~~эдбайгаамэдээллийнхувьдН.АлтанхуягийнЗасгийнгазрынүедгэждурдажбайгааньнэртөрийггутаасангэжүзэхүндэслэлбишюм.ӨөрөөрхэлбэлН.АлтанхуягЕрөнхийсайдааражиллажбайхдааугхуулийгөргөнбарьсангэдгийглтодорхойлжхэлсэнбөгөөдН.Алтанхуягнаадхаагадаадынхандөггээдхэлсэнгэдэгбайдлаарярьсанзүйлбайхгүйтулнэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрөхгүйгэжтайлбарлажбайна.

3. Нэхэмжлэгчээс:202*******.06.18-ныөдрийнулсынтэмдэгтийнхураамжтөлсөнбаримт,иргэнийүнэмлэхийнлавлагаа,Улсыниххуралдөргөнбарьсанхууль,Улсыниххурлынбусадшийдвэрийнтөслийгбайнгынхороо,чуулганаархэлэлцэжбаталсантухайтэмдэглэлийнхуулбар,2013.09.11-нийөдрийн*******-2/5051дугаартай албанбичгийнхуулбар,Улсыниххурлынбусадшийдвэрийнтөслийнбүрдэлхянасанхуудасныхуулбар,2013.09.10-ныөдрийнХЭГ/1**************1дугааралбанбичгийнхуулбар,МонголУлсынЗасгийнгазрынхуралдаанытэмдэглэлийнхуулбар,Хөрөнгөоруулалтынтухайхуулийнтөслийнүзэлбаримтлалынхуулбар,Хөрөнгөоруулалтынтухайхуулийнтөслийнтанилцуулга,хавсралтхуулбар,2013.09.10-ныөдрийнЗГ-1/116дугааралбанбичгийнхуулбар,Хөрөнгөоруулалтынтухайхуулийнтөслийнхуулбарзэргийгнотлохбаримтаархэрэгтирүүлсэнбайна./хх5,6,*******8-7*******,93-110тал/

*******~~*******~~. Хавтастхэргийн1-15*******дүгээрталдавагдсанбаримтууднотлохбаримтыншаардлагахангаагүйтулүнэлээгүйболно.

Шүүххуралдаанаарзохигчдынтайлбар,хэрэгтцугларсаннотлохбаримтыгшинжлэнсудлаад

ҮНДЭСЛЭХнь:

1.Нэхэмжлэлийншаардлагыгхангажшийдвэрлэв.

2. НэхэмжлэгчН.Алтанхуяг ньхариуцагчЧ.Хүрэлбаатартхолбогдуулан нэртөр,ажилхэргийннэрхүндийггутаасанмэдээгмэдээллийнхэрэгслийгашигланудаадараатарааж,минийнэртөражилхэргийннэрхүндэдхалдажбайгаагтасланзогсоолгох,дээрхмэдээгтараасанхэлбэр,мэдээллийнхэрэгслээрняцаахыгдаалгах тухайнэхэмжлэлгаргаж,шүүххуралдаанднэхэмжлэлийншаардлагаабагасгаж,нэр төр,ажилхэргийннэрхүндийгсэргээх,дээрхмэдээгтараасанхэлбэр,мэдээллийнхэрэгслээрняцаахыгдаалгахнэхэмжлэлийншаардлагаадэмжиж, үндэслэлээдараахбайдлаартодорхойлжбайна.Үүнд:2013оны Ххөрөнгөоруулалтынхуульдтусгагдсангадаадыниргэндгазарэзэмшүүлэх,ашиглуулахэрхийголгосонхуулийгхариуцагчЧ.ХүрэлбаатарньН.АлтанхуягийнЗасгийнгазрынүедбатлагдсангэдэгагуулгааролоннийтэдмэдээлэхдээН.Алтанхуягийнхүсэлзоригоортухайнхуулийнзаалтыгоруулсанмэтбайдлаартүгээжбайгааньбодитбайдлыгмушгингуйвуулсан,худалмэдээлэлтулминийнэртөр,ажилхэргийннэртөрийггутаажбайнагэжтодорхойлжбайна.

3. ХариуцагчЧ.ХүрэлбаатарньтараасангэхмэдээллийнагуулгаасүзэхэдМонголулсынЕрөнхийлөгчЦ.Элбэгдорж,УлсынИххурлындаргаЗ.Энхболд,ЕрөнхийсайдН.АлтанхуягийнЗасгийнгазарбйайхүедбатлагдсанхуульгэхагуулгаарярьжбайгааньнэхэмжлэгчийннэртөр,алдархүндийггутаандоромжилсонгэжүзэхгүй,эдгээрхүмүүсийгажиллажбайхтухайнцагүедбатлагдсанхуульгэхагуулгаарярьсан.Мөн,нэхэмжлэгчийннэртөрямарбайдлаардоромжлогдсонгэдэгньхэргийнбаримтаарнотлогдохгүй,нэхэмжлэгчийннэртөрямарбайдлааргутаандоромжлогдожбайгаахуульзүйнүндэслэлтодорхойгүйтулнэхэмжлэлийншаардлагыгхүлээнзөвшөөрөхгүйгэжтайлбарлажбайна.

*******.Хэрэгтавагдажшүүххуралдаанааршинжлэнсудалсан,тусшүүхийншийдвэрийнтодорхойлоххэсгийн3 дугаарт~~,*******дүгээр~~ дурдагдсанбаримтаардараахүйлбаримттогтоогдожбайна.Үүнд:

*******.1МонголулсынЗасгийнгазарнь2013.09.10-ныөдөр6бүлэгбүхийХөрөнгөоруулалтынтухайхуулийгУлсынИхХуралдөргөнмэдүүлж,2015.10.25-ныөдөрёсчлонбаталж,2015.10.28-ныөдөрТөрийнмэдээлэлсонинднийтлүүлэхээршилжүүлсэн,/хх*******9-7*******тал,93-116тал/

*******.2202*******.02.15-нийөдрийнМонголынүндэснийтелевизийн3+хэлэлцүүлэгтЧ.Хүрэлбаатароролцохдоо2013ондЗ.ЭнхболдыгУлсынИххурлындаргабайхад,*******Алтанхуягийгерөнхийсайдбайхад60жилээрашиглахгэдэгдээрньнэмээдэзэмшихгэдэгүгийгнэмжоруулаад,дахиад*******0жилээрсунгажболногэдгийгоруулаадөгсөн...гэхагуулгатайтайлбарыгөгсөн,/хэрэгтвидеобичлэгийгхавсаргасан/

*******.3 202*******.01.05-ныөдөрУлсынИхХурлынчуулгандЧ.Хүрэлбаатарнь...2013ондЕрөнхийлөгчньЭлбэгдоржбайсан,ИххурлындарганьЭнхболдбайсан,ЕрөнхийсайдньАлтанхуягбайхадтэр60жилээргазрыгэзэмшүүлжашиглана,*******0жилээрсунганагээд100жилгэдгийг2013ондхуульдхийгээдөгчихсөншүүдээ.ТэрүеийнҮндэснийаюулгүйбайдлынзөвлөлюуярьжбайжхийснийгбиүнэхээрмэдэхгүй.ОдооболҮндсэнхуульдаанийцүүлээдтэрэзэмшүүлэхгэдгийгньхасажоруулаадиржбайгаа,.Зүгээрягэсрэгээрээгэдэгхүнийгхарлуулахынтөлөө,битаныггэжхэлээгүйшүү,бусадньдайраадбайгаамояачууд.БиүүнийгИхХурлынэнэчуулгандээрзалруулахёстой,тэрЭлбэгдорж,*******Алтанхуягнарюубодожөөрчлөлтхийжбайсныгбимэдгэхагуулгатайхариултөгсөн,дээрххариултньвидеохэлбэрээрхэвлэлмэдээллийнхэрэгслээртараагдсанзэрэгүйлбаримттогтоогдожбайна./хэрэгтвидеобичлэгийгхавсаргасан/

5.Зохигч,Монголынүндэснийтелевизийн3+хэлэлцүүлэгзэрэгт дээрдурдсанагуулгабүхийтайлбарыгөгсөн,Улсыниххурлынчуулганыхуулийнхэлэлцүүлгийнявцадөгсөнхариултыгдүрсбичлэгхэлбэрээрхариуцагчөөрийнэзэмшлийн KhurelbaatarChimed гэххаягбүхийтвиттерхуудас/Х/-т байршуулсан,энэньнийтэдилэрхийүйлбаримтадхамаарахэсэхзэрэгтмаргаангүй.

Х,харинхэвлэлмэдээллийнхэрэгслээртараасангэхмэдээмэдээлэлньнэхэмжлэгчН.Алтанхуягийннэртөр,алдархүндийггутаасанэсэхэдмаргаантай.

Иргэнийхуулийн*******97дугаарзүйлийн*******97.1-дБусдынэрх,амьнас,эрүүлмэнд,нэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүнд,эдхөрөнгөдхуульбусаарсанаатайбуюуболгоомжгүйүйлдэл/эсүйлдэхүй/-ээргэмхоручруулсанэтгээдуггэмхорыгхариуцанарилгахүүрэгтэй"

гэж

511.1-дБусдыннэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндийггутаасанмэдээтараасанэтгээдтүүнийгээбодитбайдалднийцэжбайгаагнотолжчадахгүйболэдхөрөнгийнхохироларилгасныгүлхаргалзан,эдийнбусгэмхорыгмөнгөнболонбусадхэлбэрээрарилгахүүрэгхүлээнэ

гэж, 21дүгээрзүйлийн*******.2-тИргэнийнэр,нэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндийггутаасанмэдээтараасанэтгээдтүүнийхээүнэнзөвийгнотолжчадахгүйболэрхньзөрчигдсөнэтгээдийншаардлагаармэдээгтараасанхэлбэр,хэрэгсэл,эсхүлөөрхэлбэр,хэрэгслээрняцаахүүрэгхүлээнэгэжиргэнийнэр,нэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндийгхамгаалахаарзаажээ.

Дээрххуулийнзохицуулалтаасүзэхэд, иргэнийнэр,нэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндийггутаасанмэдээтараасанэтгээд түүнийгээбодитбайдалднийцэжбайгааэсэхийгболон үнэнзөвийгнотлохүүрэгтэйбайна.

Нэртөргэдэгттухайнхүнийхувийнболонёсзүй,түүнчлэнажилхэргийнчадвар,мэргэжлийнтүвшингийнталаарбусдаасөгчбуйүнэлэмжийгхэлэхболгутаасанмэдээмэдээлэлгэдэгтбодитбайдалднийцээгүй,иргэнхуулийнэтгээдийгхуульболонёссуртахууныхэмхэмжээгзөрчсөнбуюубуруу,шударгабусүйлдэлхийсэнгэхагуулгатаймэдээгтарааснаариргэнийнэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндэднөлөөлөх,үнэлэмжийгдоройтуулахбайдлыгтустусойлгодог.

7.Хөрөнгөоруулалтынтухайхууль/2013/-ийн12дугаарзүйлийн12.1,12.1.1-дгазрыг60хүртэлжилээргэрээнийүндсэндээрэзэмшүүлэх,ашиглуулах,угхугацааггэрээнийанхнынөхцөлөөрнэгудаа*******0 хүртэлжилээрсунгахтатварынбусхөрөнгөоруулалтындэмжлэгүзүүлэхээрзаасанбөгөөдтухайнхуулийнзохицуулалт202*******.0*******.12-ныөдрийнхуулиархүчингүйболсонбайна.

8.Хэргийнбаримтаасүзэхэд,хариуцагчЧ.Хүрэлбаатарнь 202*******.02.15-ныөдөрМонголынүндэснийтелевизийн3+хэлэлцүүлэгторолцохдоохэлсэн...2013ондЗ.ЭнхболдыгУлсынИххурлындаргабайхад,*******Алтанхуягийгерөнхийсайдбайхад60жилээрашиглахгэдэгдээрньнэмээдэзэмшихгэдэгүгийгнэмжоруулаад,дахиад*******0жилээрсунгажболногэдгийгоруулаадөгсөн...гэхагуулгатайтайлбарньнэхэмжлэгчН.Алтанхуягийн нэр,нэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндийггутаасанмэдээтараасангэжүзэхээргүйбуюу2013оны09.10-ныөдөрХөрөнгөоруулалтынтухайхуулийгУлсынИххуралдөргөнмэдүүлэхүедЕрөнхийсайдаарН.Алтанхуягажиллажбайсангэхагуулгатайбайна.

Харин 202*******.01.05-ныөдрийнУлсынИхХурлынчуулганд...тэрЭлбэгдорж,*******Алтанхуягнарюубодожөөрчлөлтхийжбайсныгбимэд...гэхагуулгатайхариултөгчтухайнхариултньдүрсбичлэгхэлбэрээрцахиморчиндмэдээллийнхэлбэрээртараагдсанньтухайнүедЕрөнхийсайдааражиллажбайсанН.Алтанхуягийнсанаачилгааргадаадыниргэндгазарэзэмшүүлэх,ашиглуулаххуульбатлагдсанмэтбурууойлголтыгбусдадтөрүүлэхүйцагуулгатай,б

усдыннэртөр,алдархүнд,ажилхэргийннэрхүндийггутаасанмэдээлэлтараасангэжүзэхээрбайхтулнэхэмжлэгчН.Алтанхуягийннэртөрийгсэргээж,мэдээмэдээллийгтараасанхэлбэрээрняцаалтхийхийгхариуцагчЧ.Хүрэлбаатартдаалгахаарнэхэмжлэлийншаардлагыгхангахүндэслэлтэй.

9. Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн107дугаарзүйлийн 107.2-тНэхэмжлэгч,нэхэмжлэгчийнталдоролцожбуйгуравдагчэтгээд,тэдгээрийнтөлөөлөгчбуюуөмгөөлөгчнэхэмжлэлийншаардлага,маргааныүйлбаримт,хариуцагчийнгэмбуруугнотолж,түүнийтатгалзлыгүгүйсгэжбайгааүндэслэлээнотолномөнхуулийн 107.3-тХариуцагч,хариуцагчийнталдоролцожбуйгуравдагчэтгээд,тэдгээрийнтөлөөлөгчбуюуөмгөөлөгчнэхэмжлэлийншаардлага,маргааныүйлбаримтыгтатгалзажбуйүндэслэлээнотолж,нотлохбаримтаагаргана.гэжнотолгооныүүргийнталаарзаасан.

Хариуцагчболонтүүнийөмгөөлөгчдээрдурдсанагуулгабүхийтайлбарыггаргасанэсэх,өөрийнтвиттерхуудсандбайршуулсанэсэхэдмаргаагүйбөгөөдтараасанмэдээллийнхээүнэнзөвийгбичгийнбаримтаарнотлоогүйболохыгдурдахньзүйтэй.

10.Нэхэмжлэгчшүүххуралдаандхудалгүтгэлэгийгнэняаралтайтасланзогсоолгож,цаашиддахингүтгэлэгхийхгүйбайхыгдаалгахшаардлагаасаататгалзсантулИргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн106дугаарзүйлийн106.5-дзааснаарнэхэмжлэгчийнтатгалзлыгбаталж,тухайншаардлагадхолбогдохиргэнийхэргийгхэрэгсэхгүйболгоно.

11.Шүүххуралдаандоролцсониргэдийнтөлөөлөгчнь2013оныгадаадынхөрөнгөоруулалтынхуулиаргадаадыниргэндэзэмшүүлжашиглуулахгэсэнбайна.202*******ондхуулиарэзэмшүүлэхийгхассанбайна.ЭнэньАлтанхуяггуайгэзэмшүүлжашиглуулахгэсэнхуулийгбатлуулсангэсэнучиргомдолтойгэжүзсэнбайна.Хоёрталынасуултхариултбичлэгнээснэртөрийгньдоромжилсонгэдгийгньонцолждурдажяриагүйучирэнэхэрэгнэртөрийгдоромжилсонгутаасангэжхарахгүйбайнагэхдүгнэлтийггаргасанбайна.

12.Улсынтэмдэгтийнхураамжийнтухайд,нэхэмжлэлийншаардлагыгхангасантулхариуцагчидхариуцуулахньхуульднийцнэ.

Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн5дугаарзүйлийн5.1,5.2.1,6,8дугаарзүйлүүдийгудирдлагаболгон

ТОГТООХнь:

1. Иргэнийхуулийн*******дүгээрзүйлийн*******.2,*******97дугаарзүйлийн*******97.1,511дүгээрзүйлийн511.1,511.2дахьхэсэгтзаасныгтустусбаримтлан Баяновогт*******Алтанхуяг/РД:ХЛ58012012/-ийн нэртөрийгсэргээж,мэдээтараасанхэлбэр,аргахэрэгсэлээрзалруулгахийхийгхариуцагч Тохировогт/РД:ОЮ68030839/-т даалгасугай.

2.Иргэнийхэрэгшүүхэдхянаншийдвэрлэхтухайхуулийн106дугаарзүйлийн106.5-дзааснаарнэхэмжлэгчН.Алтанхуягийнхудалгүтгэлэгийгнэняаралтайтасланзогсоолгож,цаашиддахингүтгэлэгхийхгүйбайхыгдаалгахшаардлагаасаататгалзсантатгалзлыгбаталж,тухайншаардлагадхолбогдохиргэнийхэргийгхэрэгсэхгүйболгосугай.