МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянзүрх, Сүхбаат, Чингэлт дүүргийн Иргий хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн шүүгч С.Хишигбат дгалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийс шүүх хуралдаана,

 

Нэхэмжлэгч:  тоотод оршин суух, овогт *******н *******/РД: *******/-ын нэхэмжлэлт,

 

Хиуцагч:  тоотод оршин суух, ******* ******* ******* ******* *******/******* / / , /-д холбогдох,

 

185,000,000 төгрөг ггуулах тухай *******ий хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдс төлөөлөгч Б., хиуцагчийн өмгөөлөгч О., шүүх хуралдааны нийн бичгийн дга Ж.Хан нүри н оролцов. Хиуцагч ******* ******* *******-ийн эзгүйд хэргийг хянан шийдвэрлэв.

 

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

 

Нэхэмжлэгч Н.******* шүүхэд ггасан нэхэмжлэл болон нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдс төлөөлөгч Б. шүүх хуралдаанд ггасан тайлбтаа: Н.******* миний бие нь БНСУ-ийн ******* ******* ******* хо-гоос ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл худалдан аваха тохирч гэрэий урьдчилгаа болгож 2023 оны 12 сын 13-ны өдөр ******* А.Эрдэбаяраас 185.000.000 төгрөгөөр худалдан авсан Тоёота 4Runner мкийн /2019 онд үйлдвэрлэгдс АД:, гаальтай/ автомашиныг түүний нэр дээр шилжүүл өгсөн юм.

Ингээд ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл худалдан авах гэрээгээ хилцан тохиролцож чадаагүй, худалдах худалдан авах гэрээ хийгдээгүй тул түүнд өгсөн машинаа эгүүл өөрийн нэр дээр шилжүүл авах гэс боловч ******* ******* хо нь тус машиныг худалдан авсан үнэ болох 185.000.000 /нэг зуун наян таван сая төгрөг/-өөр надаа худалдан борлуулчих би чамд тун удахгүй мөнгийг нь шилжүүл гэс боловч өнөөдрийг хүртэл машины төлбөрийг шилжүүлээгүй байна.

******* ******* *******гоос тээврийн хэрэгслийн төлбөрийг төлөхийг удаа даа шадаж байсан боловч удахгүй өгнө түр хүлээж байгаа гэсээр өнөөдрийг хүргэс бөгөөд сүүлдээ 130.000.000/нэг зуун гучин сая төгрөг/ төлнө өөр төлбөр төлж чадахгүй эсхүл шүүхэд хандаад ав гэх мэтээр хандах болсон өөрийн зөрчигдсөн эрхийг сэргээлгэхээр тул тус шүүхэд хандаж байна.

Нэхэмжлэлийн шадлага Хиуцагч ******* ******* *******гоос худалдан авсан машины төлбөр болох 185.000.000/нэг зуун наян таван сая төгрөг/-ийг ггуулж өгнө үү. гэв.

 

Хиуцагч ******* ******* *******/******* /-ийн өмгөөлөгч О. шүүх хуралдаанд ггасан тайлбтаа: Нэгдүгээрт нь ******* ******* *******, нэхэмжлэгч Н.******* гэх хүмүүс ям хилцаа холбоотой хүмүүс вэ гэдэг асуудал ярих шадлагатай. ******* ******* ******* , Пан гээд товчлоод хэлчихье. Пан компанийн гүйцэтгэх захирла ажилладаг Пан компани ашигт малтмалын ашиглалтын тусгай лицензт болсон компани байгаа. Н.******* гэх хүнт ям хилцаа холбоотой вэ гэдгийг би үйлчлүүлэгчээсээ асуусан. Н.******* ашигт малтмалын тусгай зөвшөөрөл ашиглагчаас бусад этгээд худалдан авахад нь зуучлал хийж зуучлалын хөлс авах байдла бизнес хийдэг хүн юм байна билээ. Н.******* БНХАУ-ын ******* гэх хүнт Пан компанийн  ашиглалтын лицензийн ордыг худалдаж авъя, э хятад хүн бас худалдаж авна, би ийг батлан дааж байна, тийм учраас урьдчилгаанд нь миний нэр дээр байгаа 185 сая төгрөгийн үнэт фораннер машиныг бьцаа болгоод авч байгаа гээд гэдэг хүн 185 сая төгрөгийн үлдэгдэл лицензийн төлбөрүүдээ өгөх юм бол миний машиныг буцаагаад надад эргүүлээд шилжүүлчих гэс тохиролцоог 2023 оны 12 сын 18-ны өдөр хийгдээд э машин одоо ******* ******* *******гийн нэр дээр шилжчихс байгаа. Энийг хиуцагчийн зүгээс хүлэ зөвшөөрнө. Мөн э машиныг эзэмшиж ашиглаж байгааг хүлэ зөвшөөрч байгаа. Хамсалтай нь э хэлцэл БНХАУ-ын *******т лиценз худалдан авах хэлцэл нь хийгдээгүй. Тийм учраас э машиныг хиуцагчийн зүгээс буцааж өгөхөд татгалзах зүйл байхгүй. 130 сая төгрөгийг шилжүүлэх гэдэг асуудал яагаад байгаа вэ гэхээр э машиныг 2, 3 жил нэр дээрээ шилжүүлж аваад уначихсан, эдэлж хэрэглэчихс машиныг буцааж өгөх нь хайран байгаа учраас 130 сая төгрөг авъя гэдэг санал тавьсан байгаа. Хууль зүйн үндэслэлээ аваад үзвэл аливаа гэрээ хэлцэл гэдэг зүйл талуудын хоорондын хүсэл зоригийн илэрхийлэл байх шадлагатай. Гэтэл зохигчийн хооронд э форанер гэдэг машиныг 185 сая төгрөгөөр хоорондоо нэг нь заад, нэг нь худалдсан ям ч гэрээ хэлцэл хийгдээгүй. Зүгээр л лицензийн урьдчилгаа төлбөрт нь тооцоод миний машиныг түр аваач ээ, Бао мөнгөө төлчихлөө, миний машиныг буцаагаад өгчих, би э дундаас нь Бао мөнгө өгөхөөр нь Баогоос зуучлалын хөлс авна гэдэг л хилцаа Н.******* ******* ******* ******* хоёрын хооронд явагдсан. Тэр хилцаа нь туйлдаа хүрээгүй буюу хэлцэл хийгдээгүй учраас э машин буцаад нэхэмжлэгчид очиход татгалзах зүйлгүй байгаа. Нэхэмжлэл дээр дурдсан шиг 185 сая төгрөгөөр худалдаж авъя, надад борлуулчих гэж хэлс зүйл огт байхгүй гэдгийг миний үйлчлүүлэгч хэлс.Тэгээд өөрсдөө эдэлж хэрэглэж байсан учраас 130 сая төгрөг өгье, эсхүл машинаа буцааж өгөхөд бэл байгаа. 185 сая гэдэг бичгээр хийс гэрээ хэлцэл байхгүй байгаа учраас шадах эрх байхгүй. Нэгдүгээрт цаасан болон ама тохиролцсон гэрээ хэлцэл байхгүй. *******ёрт яг тэгж тохиролцсон хүсэл зоригийн илэрхийлэл байхгүй. Тийм учраас нэхэмжлэгчийн зүгээс шадах эрх байхгүй учраас нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгөөч ээ гэж хүсэж байна. гэв.

 

Шүүх зохигчдын тайлб, нэхэмжлэгч талын бимта ггасан 2023 оны 12 сын 13-ны өдрийн Худалдах, худалдан авах гэрээ-ий хуулб, № Автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгэий хуулб, Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бааны мэдүүлгийн хуулб, Автотээврийн үндэсний төвийн өмнөх өмчлөгчдийн мэдээллийн хуулб, Н.*******ын Иргий үнэмлэхийн хуулб, ******* ******* *******гийн Монгол Улсад оршин суух үнэмлэхийн хуулбыг шинжл судлаад,

 

ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

 

Нэхэмжлэгч Н.******* хиуцагч ******* ******* *******/******* /-д холбогдуулан авто машины төлбөрт 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөг ггуулах тухай нэхэмжлэл ггажээ.

 

Хиуцагч ******* ******* *******/******* /-ийн итгэмжлэгдс төлөөлөгч Д.д 2025 оны 5 сын 12-ны өдөр нэхэмжлэлийг гдуулсан боловч хиуцагч нь шүүхэд хиу тайлб ирүүлээгүй болно.

 

Шүүх дор дурдсан үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шадлагыг хангаж шийдвэрлэх үндэслэлт гэж дүгнэв.

 

Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37 зүйлийн 37.2-т Хэргийн нотлох бимт нь зохигч өмгөөлөгчийн тайлб үзлэг, туршилт, таньж олуулах ажиллагааны болон шүүх хуралдааны тэмдэглэл зэрэг нотолгооны хэрэгслээр тогтоогдоно. гэж заасан.

 

Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37 зүйлийн 37.2 дахь хэсэгт заасна хиуцагчийн өмгөөлөгчийн тайлб нотолгооны хэрэгсэлд хамана.

 

Хавтаст хэрэгт Уул уурхайн ашиглалтын лиценз худалдан авахтай холбоотой хилцан ойлголцлын санамж бичиг бимта авагджээ.

 

Тус Уул уурхайн ашиглалтын лиценз худалдан авахтай холбоотой хилцан ойлголцлын санамж бичиг-ийг Эй Ар Эй Эн ХХК болон ******* овогтой н үйлдс байх ба зохигчид уг санамж бичигт автомашиныг худалдах, худалдан авах тала хилцан тохиролцоогүй байна.

 

Нэхэмжлэгч нь хиуцагч машиныг худалдан борлуулчих би чамд тун удахгүй мөнгийг нь шилжүүлнэ гэс боловч өнөөдрийг хүртэл машины төлбөрийг шилжүүлээгүй байна гэх үндэслэлээр Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийн төлбөрт 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөг ггуулаха шадаж байна.

 

Хиуцагчийн өмгөөлөгч нэхэмжлэгч нь Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийг хиуцагчийн өмчлөлд буюу хиуцагчийн нэр дээр шилжүүлж, хиуцагч нь уг тээврийн хэрэгслийг эзэмшиж, ашиглаж байгаа тала мгахгүй байна.

 

Хиуцагчийн өмгөөлөгч нь 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөг гэдэг бичгээр хийс гэрээ хэлцэл байхгүй байгаа учраас шадах эрх байхгүй, цаасан болон ама тохиролцсон гэрээ хэлцэл байхгүй гэх тайлб ггаж байна.

 

Нэхэмжлэгч нь ******* А.Эрдэбаяраас мгаан бүхий Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийг 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөгөөр худалдан авсан болох нь 2023 оны 12 сын 13-ны өдрийн Худалдах, худалдан авах гэрээ-ий хуулба тогтоогдож байна.

 

Тус тээврийн хэрэгслийг 2022 оны 9 дүгээр сын 29-ний өдөр Монгол Улсруу импортолсон болох нь Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бааны мэдүүлгийн хуулб, № Автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгэий хуулба тогоогдож байна.

 

Нэхэмжлэгч нь тус тээврийн хэрэгслийг Монгол Улсруу импортолсны даа 2023 оны 12 сын 13-ны өдөр ******* А.Эрдэбаяраас худалдан авч, 2023 оны 12 сын 18-ны өдөр өмчлөгчөөр бүртгэгдс болох нь Гаалийн хилээр нэвтрүүлэх бааны мэдүүлгийн хуулб, 2023 оны 12 сын 13-ны өдрийн Худалдах, худалдан авах гэрээ-ий хуулб, № Автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгэий хуулба тогтоогдож байна.

 

Нэхэмжлэгч нь Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийг 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөгөөр худалдан авч өмчлөгчөөр бүртгэгдс 2023 оны 12 сын 18-ны өдрөө хиуцагчийн өмчлөлд шилжүүлс болох нь № Автотээврийн хэрэгслийн гэрчилгэий хуулб, Автотээврийн үндэсний төвийн Өмнөх өмчлөгчдийн мэдээллийн хуулба тогтоогдож байна.

 

Нэхэмжлэгч нь тус тээврийн хэрэгслийг 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөгөөр худалдан авч, худалдан авсан өдрөө хиуцагчийн өмчлөлд шилжүүлс байх тул тус УНЕ улсын тай Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийг 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөгөөр үнэлс нь үндэслэлт байна.

 

Хиуцагч нь Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийг эзэмшиж, ашиглаж, өмчлөгчөөр бүртгэгдс байгаа болон өнөөдрийг хүртэл тээврийн хэрэгслийг нэхэмжлэгчид буцаан өгөөгүй байгаа болох нь хиуцагчийн өмгөөлөгчийн э талах тайлба тогтоогдож байна.

Нэхэмжлэгч нь хиуцагчийн өмчлөлд хөрөнгө шилжүүлж, хиуцагч нь нэхэмжлэгчид үнийг төлөх үүрэг хүлээс байх тул зохигчид Иргий хуулийн 243 зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заасан Худалдах-худалдан авах гэрээ/цаашид Гэрээ гэх/ байгуулсан гэж үзнэ.

 

Иргий хуулийн 243 зүйлийн 243.1-т Худалдах-худалдан авах гэрээгээр худалдагч нь биет байдлын доголдолгүй ... хөрөнгө ... түүнт холбоотой бимт бичгийг ... худалдан авагчийн өмчлөлд шилжүүлэх ... худалдан авагч нь худалдагчид хэлэлц тохирсон үнийг төлж ... хүлэ авах үүргийг тус тус хүлээ. гэж заасан.

 

Хиуцагчийн өмгөөлөгч нь гэрээ байгуулаагүй гэж мгаж байна.

 

Иргий хуулийн 196 зүйлийн 196.1-т Даахь үндэслэлээр гэрээг байгуулсанд тооцно:, мөн хуулийн 196.1.5-д нүүр тулан ама ггасан саналд тэр дуй зөвшөөрсөн хиу өгсөн; гэж заасан.

 

Хиуцагч нь тус тээврийн хэрэгслийг одоог болтол нэхэмжлэгчид буцаан өгөөгүй, өөрийн өмчлөлд байлгаж байх тул Иргий хуулийн 196 зүйлийн 196.1, 196.1.5 дахь заалтад заасна нүүр тулан ама ггасан саналд тэр дуй зөвшөөрсөн хиу өгсөн гэж үзэх тул талуудын хооронд Гэрээ байгуулагдсан гэж үзнэ.

 

Хиуцагч нь нэхэмжлэгчид УНЕ улсын тай Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийн үнэ болох 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөгийг төлөөгүй байх тул Иргий хуулийн 243 зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заасна хиуцагчаас УНЕ улсын тай Тоёота 4 Раннер/Toyota 4Runner/ тээврийн хэрэгслийн үнэ 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөг ггуулан нэхэмжлэгчид олгох үндэслэлт.

 

Шүүх Иргий хуулийн 243 зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заасныг бимтлан хиуцагч ******* ******* *******/******* /-оос нийт 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөг ггуулан нэхэмжлэгч Н.*******ад олгох нь зүйт гэж дүгнэв.

 

Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 зүйлийн 7.1.1 дэх заалтад заасна нэхэмжлэгч Н.*******ын улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн нийт 1,082,950 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хиуцагч ******* ******* *******/******* /-оос улсын тэмдэгтийн хураамжид 1,082,950 төгрөг ггуулан нэхэмжлэгч Н.*******ад олгох үндэслэлт.

 

Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 зүйлийн 115.1, 115.2.1, 116, 118 зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ НЬ:

 

1.       Иргий хуулийн 243 зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заасныг бимтлан хиуцагч ******* ******* *******/******* /-оос нийт 185,000,000/нэг зуун наян таван сая/ төгрөг ггуулан нэхэмжлэгч Н.*******ад олгосугай.

 

2.       Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 зүйлийн 7.1.1 дэх заалтад заасна нэхэмжлэгч Н.*******ын улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн нийт 1,082,950 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хиуцагч ******* ******* *******/******* /-оос улсын тэмдэгтийн хураамжид 1,082,950 төгрөг ггуулан нэхэмжлэгч Н.*******ад олгосугай.

 

3.       Иргий хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 120 зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт заасна шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинт болох ба зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг гдан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргий хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол ггаж болохыг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ С.ХИШИГБАТ