МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны тойргийн шүүхийн шүүгч Л.Энхжаргал даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралда*******ы т*******химд хийсэн хуралда*******аар,

Нэхэмжлэгч: Монгол улсын иргэн ******* регистрийн дугаартай,  тоот хаягт оршин суух Х******* х******* овогтой Д******* А******* нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Монгол улсын иргэн ******* регистрийн дугаартай,  тоот хаягт оршин суух З******* овогт Н******* Х*******,

Хариуцагч: Монгол улсын иргэн регистрийн дугаартай, тоот хаягт оршин суух З******* овогт Н******* С нарт холбогдох,

Гэрээний төлбөрийг төлж дуусгас******* болохыг тогтоолгож, орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлж өгөхийг хариуцагч нарт даалгах тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хян******* хэлэлцэв.

Шүүх хуралда*******д: нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ө.З, хариуцагч Н.С, хариуцагчийн өмгөөлөгч Ц.Б, хариуцагч Н.Сийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Э.Г, шүүх хуралда*******ы нарийн бичгийн дарга Г.Тамжид нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргас******* нэхэмжлэл болон нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралда*******д гаргас******* тайлбартаа:

Д.А өөрийн хамаатны хүүхэд Н.Х*******, Н.С нартай  тоот хаягт бүртгэлтэй 49 м.кв хоёр өрөө орон сууцыг худалдаж авахаар 2014 онд тохиролцсон. Н.Х*******, Н.С нар нь миний төрсөн эгчийн хүүхэд юм. Н.Х******* нь  газар ажилладаг байс******* ба байгууллагаас нь ажилчдын амьдрах орчныг сайжруулах үүднээс марга******* бүхий орон сууцыг хөнгөлөлттэй нөхцлөөр худалдаж авах боломжийг олгосон боловч тухайн үедээ өөрөө боломжгүй байс******* тул надад тухайн орон сууцыг худалд******* авах с*******ал тавьс*******. Миний бие өөрийн ах Д.М дамжуул******* 22,500,000 төгрөгийг өгч урьдчилгаа төлбөрийг Н.Х*******т шилжүүлж, түүний нэр дээр Төрийн б*******кнаас 50,000,000 төгрөгийг 8 хувийн хүүтэй зээлж, Д.А намайг тухайн зээлийг төлж дуусаад нэр дээр шилжүүлэн өгөхөөр тохиролцсон. Үүнээс хойш миний бие Х*******т 2016 оны 08 сард 20,440,000 төгрөг, 2018 оны 01 сарын 10-ны өдөр 10,000,000 төгрөгийг, 2020 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс 2023 оны 02 сарын 27-ны өдрийн хугаца*******д 5,776,000 төгрөгийг нийт 36,216,000 төгрөгийг төлсөн болохыг Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2024 оны 07 сарын 22-ны өдрийн 210/МА21024/01462 дугаар магадлалаар тогтоосон. Нэхэмжлэл гаргах өдрийн байдлаар 32,306,911.77 төгрөгийг Н.Х*******ийн Төрийн б*******кны тоот д*******с*******д шилжүүлсэн болно.

Улмаар энэ нөхцөл шийдвэрлэж чадахгүй болж м*******ай талаас шүүхэд х*******даж Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхэд 2024 оны 05 сарын 03-ны өдрийн 101/ШШ2024/02440 дугаартай шүүхийн шийдвэр, Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2024 оны 07 сарын 22-ны өдрийн 210/МА2024/01462 дугаартай магадлал гарч Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заас******* худалдах, худалд******* авах гэрээний харилцаа үүссэн байна, шүүх шийдвэрлэх үед 32,306,911.77 төгрөгийн үлдэглэлтэй байгаа гэдгийг тогтоож, хариуцагч талаас давж заалдах болон хяналтын журмаар гомдол гаргаагүй болно. Өөрөөр хэлбэл магадлалын ХЯНАВАЛ хэсгийн 5-д "Худалдах, худалд******* авах гэрээгээр худалдагч нь биет байдлын доголдолгүй, эрхийн зөрчилгүй хөрөнгө, түүнтэй хтой баримт бичгийг худалд******* авагчийн өмчлөлд шилжүүлэх буюу бараа бэлтгэн нийлүүлэх, худалд******* авагч нь худалдагчид хэлэлцэн тохирсон үнийг төлж, худалд******* авс******* хөрөнгөө хүлээн авах үүргийг тус тус хүлээнэ. 10007 ХОР VX В Хэрэгт авагдс******* "Төрийн б*******к ХХК-ийн зээлийн д*******сны хуулгаар 2024 оны 03 дугаар сарын 25-ны өдрийн байдлаар зээлийн үлдэгдэл 32,306,911.77 төгрөг байх тул нэхэмжлэгчийн гэрээгээр хүлээсэн үүргээ бүрэн биелүүлсэн гэж дүгнэх боломжгүй байна. Нэхэмжлэгч нь уг мөнгөн дүнг эгч Д.С д*******с*******д байршуулс******* гэх боловч үүнийг үүргийн гүйцэтгэлд тооцох үндэслэлгүй" гэж дүгнэсэн. Дээрх шүүхийн шийдвэрийн дагуу Өмчлөгчөөр тогтоолгох нэхэмжлэлийн шаардлагыг төлбөрийн үүргийг бүрэн гүйцэтгээгүй гэх үндэслэлээр нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон учир нэхэмжлэгчийн зүгээс төлбөрийн үүргийг бүрэн барагдуул******* 2024 оны 09 сарын 02-ны өдрийн байдлаар шүүхээс тогтоосон 32,306,911.77 төгрөгийн Д.А би Н.Х*******ийн д*******с*******д бүрэн шилжүүлэн төлбөрийн үүргийг гүйцэтгэсэн болно. Үүгээр марга******* бүхий үл хөдлөх хөрөнгийн худалдаж авахаар *******х харилц******* тохиролцсон төлбөрийн үүрэг бүрэн гүйцэтгэсэн учир өмнөх шүүхийн шийдвэрээс өөр нөхцөл байдал буюу шаардах эрх бий болсон гэж үзэн дахин шүүхэд х*******даж байгаа болно. 10.0 Иймд Д.А намайг урьдчилгаа төлбөрт 22,500,000 төгрөг, шүүхийн шийдвэр гарахаас өмнө 36,216,000 төгрөг, шүүхийн шийдвэр гарсны дараа 32,306,911.77 төгрөг нийт 91,022,911.77 төгрөгийг буюу хэлэлцэн тохирсон төлбөрийн үүргийг гүйцэтгэсэн худалдах, худалд******* авах гэрээний төлбөрийн үлдэгдэлийг төлж дуусгавар болсныг тогтоолгох, өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлж өгөхийг даалгуулж өгнө үү гэв.

 

Хариуцагч Н.Х******* шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбар болон хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүх хуралда*******д гаргас******* хариу тайлбартаа:

Д.А нь тоот хаягт буртгэлтэй 49 м.кв хоёр өрөө орон сууцыг худалдах, худалд******* авах гэрээний төлбөрийн үлдэгдлийг төлж дуусгавар болсныг тогтоолгох, өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлэн өгөхийг даалгуулах тухай шаардлага гаргасныг эс зөвшөөрч байна. Учир нь дээрх орон сууцыг Хил хамгаалах байгууллагад ажиллаж байхдаа 2014 оны 04 дүгээр сарын 30-ны өдөр "Харуул-Алтай" хотхоны орон сууц захиалгын гэрээ"-г борлуулалтын албатай нь 72.900.000 төгрөгөөр захиал******* бариулахаар харилц******* тохиролцс******* ба гэрээний дагуу урьдчилгаа төлбөр болох 22.170.000 төгрөгийг төлж үлдэгдэл 50.000.000 төгрөгийг Төрийн б*******кны орон сууцны зээлийн гэрээг байгуул******* төлсөн юм. Тухайлбал төрийн б*******кнаас 2014 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 964 дугаартай орон сууцны зээлийн гэрээгээр 50.000.000 төгрөгийг жилийн 8 хувийн хүүтэй 240 сарын хугацаатай зээлсэн ба төлбөрийг хуваарийн дагуу төлж барагдуулс*******. Өөрөөр хэлбэл орон сууцны төлбөрийг Д.А төлсөн гэдэг нь худлаа бөгөөд түүнтэй байгуулс******* ямар нэгэн худалдах, худалд******* авах гэрээ байхгүй юм. Энэ талаарх Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхийн 2024 оны 05 дугаар сарын 03-ны өдрийн 101/ШШ2024/02440 тоот шийдвэр гарс******* бөгөөд уг шийдвэрийг Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2024 оны 07 дугаарс арын 22-ны өдрийн 210/МА2024/01462 тоот магадлалаар хэвээр үлдээсэн. Мөн уг шийдвэр магадлалыг нэхэмжлэгч Д.А нь эс зөвшөөрч Улсын дээд шүүхэд х*******дс******* боловч Дээд шүүхээс түүний гомдлыг хэлэлцэхээс татгалзаж шийдвэрлэсэн. Иймд бид нэхэмжлэгч Д.А******* нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэж өгнө үү гэв.

 

Хариуцагч Н.С шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбар болон шүүх хуралда*******д өмгөөлөгчийн хамт гаргас******* хариу тайлбартаа:

Д.А нь тоот хаягт буртгэлтэй 49 м.кв хоёр өрөө орон сууцыг худалдах, худалд******* авах гэрээний төлбөрийн үлдэгдлийг төлж дуусгавар болсныг тогтоолгох, өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлэн өгөхийг даалгуулах тухай шаардлага гаргасныг эс зөвшөөрч байна. Учир нь дээрх орон сууцыг Хил хамгаалах байгууллагад ажиллаж байхдаа 2014 оны 04 дүгээр сарын 30-ны өдөр "Харуул-Алтай" хотхоны орон сууц захиалгын гэрээ"-г борлуулалтын албатай нь 72.900.000 төгрөгөөр захиал******* бариулахаар харилц******* тохиролцс******* ба гэрээний дагуу урьдчилгаа төлбөр болох 22.170.000 төгрөгийг төлж үлдэгдэл 50.000.000 төгрөгийг Төрийн б*******кны орон сууцны зээлийн гэрээг байгуул******* төлсөн юм. Тухайлбал төрийн б*******кнаас 2014 оны 11 дүгээр сарын 27-ны өдрийн 964 дугаартай орон сууцны зээлийн гэрээгээр 50.000.000 төгрөгийг жилийн 8 хувийн хүүтэй 240 сарын хугацаатай зээлсэн ба төлбөрийг хуваарийн дагуу төлж барагдуулс*******. Өөрөөр хэлбэл орон сууцны төлбөрийг Д.А төлсөн гэдэг нь худлаа бөгөөд түүнтэй байгуулс******* ямар нэгэн худалдах, худалд******* авах гэрээ байхгүй юм. Энэ талаарх Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхийн 2024 оны 05 дугаар сарын 03-ны өдрийн 101/ШШ2024/02440 тоот шийдвэр гарс******* бөгөөд уг шийдвэрийг Нийслэлийн иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2024 оны 07 дугаар сарын 22-ны өдрийн 210/МА2024/01462 тоот магадлалаар хэвээр үлдээсэн. Мөн уг шийдвэр магадлалыг нэхэмжлэгч Д.А нь эс зөвшөөрч Улсын дээд шүүхэд х*******дс******* боловч Дээд шүүхээс түүний гомдлыг хэлэлцэхээс татгалзаж шийдвэрлэсэн. Иймд бид нэхэмжлэгч Д.А******* нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байгаа тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэж өгнө үү гэв.

 

Хэрэгт авагдс******* нотлох баримтууд:

Улсын тэмдэгтийн хураамж төлсөн баримтууд, Д.Цага*******хүүхэний Ха******* б*******кны д*******сны дэлгэрэнгүй хуулга, 2024 оны 09 дүгээр 02-ны өдрийн Ха******* б*******кны б*******к хоорондын шижлүүлэгийн баримт, Баянзүрх дүүргийн 8 дугаар хорооны Засаг даргын тодорхойлолт, Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхийн 2024 оны 5 дугаар сарын 03-ны өдрийн 02440 дугаартай шийдвэр, Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2024 оны 7 дугаар сарын 22-ны өдрийн 01462 дугаартай магадлал, Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхийн шүүгчийн 2024 оны 10 дугаар сарын 08-ны өдрийн 25204 дугаартай захирамж, Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхийн 2024 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн 00224 дугаартай тогтоол, Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхийн 2024 оны 10 дугаар сарын 31-ний өдрийн 04382 дугаартай тэмдэглэл, Баянзүрх дүүрэг, 8 дугаар хороо, Харуул алтай хотхон, хилчний гудамж 100б байрны 64 тоот хаягт бүртгэлтэй 49 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцны улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбар, Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газрын 2024 оны 12 дугаар сарын 18-ний өдрийн 12092 дугаартай прокурорын тогтоол, Нийслэлийн Баянзүрх дүүргийн Прокурорын газрын 2025 оны 4 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 4/745 дугаартай хариу мэдэгдэх хуудас, Нийслэлийн Прокурорын газрын 2025 оны 5 дугаар сарын 16-ны өдрийн 1/1677 дугаартай хариу мэдэгдэх хуудас, Х.Х*******ийн харилцах д*******сны харилцагчийн хуулга, 2024 оны 12 дугаар сарын 16-ны өдрийн Төрийн б*******кны мөнгөн шижлүүлэгийн баримт тус тус авагдс*******.

 

Шүүх хуралда*******аар зохигч талуудын гаргас******* тайлбар, хэрэгт авагдс******* нотлох баримтуудыг харьцуул******* шинжлэн судлаад

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1. Нэхэмжлэгч Д.А нь хариуцагч Н.Х*******, Н.С нарт холбогдуул*******  тоот хаягт бүртгэлтэй 49 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах-худалд******* авах гэрээний төлбөрийн үлдэгдэлийг төлж дуусгас******* болохыг тогтоолгож, орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлж өгөхийг хариуцагч нарт даалгах тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргас*******ыг хариуцагч нар бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж маргас*******.

1.1. Нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагыг х*******гуулах үндэслэлийг ... Н.Х******* нь  тоот хаягт бүртгэлтэй 49 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах с*******ал гаргаж, би өөрийн ах Д.М дамжуул******* 22,500,000 төгрөгийг өгч урьдчилгаа төлбөрийг Н.Х*******т шилжүүлж, түүний нэр дээр Төрийн б*******кнаас 50,000,000 төгрөгийг 8 хувийн хүүтэй зээлж, тухайн зээлийг би төлж дуусаад нэр дээр шилжүүлэн өгөхөөр тохиролцсон. Үүнээс хойш миний бие Х*******т 2016 оны 08 сард 20,440,000 төгрөг, 2018 оны 01 сарын 10-ны өдөр 10,000,000 төгрөгийг, 2020 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс 2023 оны 02 сарын 27-ны өдрийн хугаца*******д 5,776,000 төгрөгийг нийт 36,216,000 төгрөгийг төлсөн болохыг давж заалдах шатны шүүхийн магадлалаар тогтоосон. Үлдэгдэл 32,306,911.77 төгрөгийг төлсөн тул өмчлөх эрх үүссэн гэж тодорхойлсон.

1.2. Хариуцагч Н.Х******* нь татгалзлын үндэслэлээ ... марга******* бүхий орон сууцыг Төрийн б*******кны Д.А төлсөн гэдэг нь худлаа бөгөөд түүнтэй байгуулс******* ямар нэгэн худалдах, худалд******* авах гэрээ байхгүй гэж, хариуцагч Н.С нь ... нэхэмжлэгчийн өмнө үүрэг хүлээгээгүй тул хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж тус тус нэхэмжлэлийн шаардлагаас татгалзс*******.

1.3. Шүүх талуудын тайлбар, хэрэгт авагдс******* бичгийн нотлох баримтыг шинжлэн судлаад нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг дараах үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

2. Хариуцагч Н.Х*******т холбогдох шаардлагын тухайд:

2.1. Нэхэмжлэгч Д.А нь хариуцагч Н.Х*******т холбогдуул******* тоот хаягт бүртгэлтэй 49 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгчөөр тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийг шүүхэд гаргаж, Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн *******х******* шатны шүүхийн 2024 оны 5 дугаар сарын 03-ны өдрийн 02440 дугаартай шийдвэрээр нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн дээрх шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэсэн байна. /х.х-ийн 23-32 дахь талд/

Тус шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч нэхэмжлэгчээс гаргас******* давж заалдах гомдлыг Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 2024 оны 7 дугаар сарын 22-ны өдрийн 01462 дугаартай магадлалаар хэвээр үлдээж шийдвэрлэжээ. /х.х-ийн 32-36 дахь талд/

Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн уг магадлалын хянавал хэсгийн 4-т дээрх баримтуудыг зохигчдын тайлбартай харьцуулж дүгнэхэд хариуцагч Н.Х******* нь Д.Ат орон сууц худалд******* авч өгөх зорилгоо өөрийн нэр дээр  тоот хаягт байршилтай орон сууцны гэрчилгээг гаргуулж, жилийн 8 хувийн хүүтэй нөхцөлөөр Д.А нь уг орон сууцны урьдчилгаа 22,500,000 төгрөгийг төлөх, мөн уг зээлийн төлбөрийг бүрэн төлж орон сууцыг шилжүүлэн авахаар тус тус амаар харилц******* тохиролцсон байна. Иргэний хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1 дэх хэсэгт Хүсэл зоригийн илэрхийлэл нь нөгөө тал түүнийг хүлээн авснаар хүчин төгөлдөр болно гэж, 43.1.1 дэх заалтад хэлцлийн гол нөхцөлийн талаар талууд хэлэлцэн тохиролцсон тохиолдолд амаар хийх хэлцэлийг хийсэн гэж үзнэ гэж заас******* тул талуудын хооронд орон сууц худалдах худалд******* авах үүргийн харилцаа үүссэн, хүчин төгөлдөр гэж дүгнэх үндэслэлтэй. Уг харилцаа нь агуулгын хувьд Иргэний хулуийн 243 дугаар зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт хамаарна гэж, 5-д Худалдах, худалд******* авах гэрээгээр худалдагч нь биет байдлын доголдолгүй, эрхийн зөрчилгүй хөрөнгө, түүнтэй хтой баримт бичгийг худалд******* авагчийн өмчлөлд шилжүүлэх буюу бараа бэлтгэн нийлүүлэх, худалд******* авагч нь хэлэлцэн тохирсон үнийг төлж, худалд******* авс******* хөрөнгөө хүлээн авах үүргийг тус тус хүлээнэ. Хэрэгт авагдс******* Төрийн б*******к ХК-ийн зээлийн д*******сны хуулгаар 2024 оны 03 дугаар сарын 25-ны өдрийн байдлаар зээлийн үлдэгдэл 32,306,911.77 төгрөг байх тул нэхэмжлэгчийг гэрээгээр хүлээсэн үүргээ бүрэн биелүүлсэн гэж дүгнэх боломжгүй байна. Нэхэмжлэгч нь уг мөнгөн дүнг эгч Д.С д*******с*******д баталгаажуулс******* гэх боловч үүнийг үүргийн гүйцэтгэлд тооцох үндэслэлгүй. Мөн талууд өмчийн хэлцлийн хувьд Иргэний хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2.3, 110 дугаар зүйлийн 110.2 дахь хэсэгт нийцүүлэн хийгээгүйг *******х******* шатны шүүх зөв дүгнэснийг дурдах нь зүйтэй гэжээ.

2.2. Иргэний хэрэг шүүхэд хян******* шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.4 дэх хэсэгт Шүүхийн хүчин төгөлдөр шийдвэрээр нэгэнт тогтоогдсон буюу нийтэд илэрхий үйл баримт хэрэг хян******* шийдвэрлэхэд холбогдолтой байвал түүнийг дахин нотлохгүй гэж зааснаар дээрх үйл баримт нь нэгэнт тогтоогдсон үйл баримтад хамаарна.

Тодруулбал, нэхэмжлэгч Д.А, Н.Х******* нарын хооронд Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1 дэх хэсэгт заас******* худалдах худалд******* авах гэрээний үүрэг харилц******* үүссэн гэрээний дагуу тоот хаягт байршилтай орон сууцны үнэ төлөх үүргээс 32,306,911.77 төгрөгийг нэхэмжлэгч нь гүйцэтгээгүй үйл баримт тогтоогдсон гэж үзэх тул хариуцагч Н.Х*******ийн талуудын хооронд ямар нэг гэрээ, хэлцэл байгуулагдаагүй гэх тайлбар татгалзал үндэслэлгүй.

2.3. Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1-д худалдах, худалд******* авах гэрээгээр худалдагч нь биет байдлын доголдолгүй, эрхийн зөрчилгүй хөрөнгө, түүнтэй хтой баримт бичгийг худалд******* авагчийн өмчлөлд шилжүүлэх буюу бараа бэлтгэн нийлүүлэх, худалд******* авагч нь хэлэлцэн тохирсон үнийг төлж, худалд******* авс******* хөрөнгөө хүлээн авах үүргийг тус тус хүлээнэ гэж зохицуулс*******.

Зохигчдын хооронд худалдах-худалд******* авах гэрээний суурь хэлцэл буюу үүргийн хэлцлийн хувьд гэрээ байгуулагдс*******, өөрөөр хэлбэл, нэхэмжлэгч өөрийн өмчлөлийн үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах, хариуцагч үнийг төлж эд хөрөнгийг шилжүүлэн авах хүсэл зоригийг илэрхийлж тохиролцсон болох нь дээр дурдснаар тогтоогдож байна.

Худалдах худалд******* авах гэрээний төрлүүдээс үл хөдлөх эд хөрөнгө худалдах худалд******* авах гэрээний зохицуулалтыг тайлбарлахад хийсвэрлэх зарчмыг баримтлах бөгөөд энэ төрлийн гэрээнд үүргийн болон өмчийн хэлцэл байгуулагдснаар өмчлөх эрх шилжих юм.

Үүнийг Иргэний хуулийн 110 дугаар зүйлийн 110.1 дэх хэсэгт Үл хөдлөх эд хөрөнгө өмчлөх эрх хэлцлийн үндсэн дээр нэг этгээдээс нөгөөд шилжиж байгаа бол уг хэлцлийг үл хөдлөх эд хөрөнгийн бүртгэлийн газар бүртгүүлснээр өмчлөх эрх шинэ өмчлөгчид үүсэж, өмнөх өмчлөгчийн өмчлөх эрх дуусгавар болно гэж заас*******.

2.4. Хэрэгт авагдс******* баримтаар марга******* бүхий тоот хаягт байршилтай орон сууц Н.Сийн өмчлөлд 2024 оны 8 дугаар сарын 20-ны өдөр бүртгэгдсэн болох нь тогтоогдож байна. /х.х-ийн 82 дахь талд/

Нэхэмжлэгч Д.А нь 2024 оны 9 дүгээр сарын 03-ны өдөр хариуцагч Н.Х*******т байрны үлдэгдэл төлбөр 32,306,911.77 төгрөгийг шилжүүлсэн болох нь тогтоогдсон байна. /х.х-ийн 93 дахь талд/

Дээрх үйл баримтуудаас үзэхэд нэхэмжлэгч нь үүргийн хэлцлийн хүрээнд үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнэ төлөх үүргээ гүйцэтгээгүй улмаас хариуцагч Н.Х******* нь тус үл хөдлөх эд хөрөнгийг бусдад худалдс******* болох нь тогтоогдож байна.

Тодруулбал, талуудын хооронд өмчийн хэлцэл байгуулагдаагүй, хариуцагч нь үүргийн хэлцлээс татгалзаж, үл хөдлөх эд хөрөнгийг бусдын өмчлөлд шилжүүлсэн үйл баримт тогтоогдож байх тул нэхэмжлэгчийн тоот хаягт бүртгэлтэй 49 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах-худалд******* авах гэрээний төлбөрийн үлдэгдэлийг төлж дуусгас******* болохыг тогтоолгож, орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлж өгөхийг хариуцагчид даалгах тухай нэхэмжлэлийг х*******гаж шийдвэрлэх үндэслэлгүй байна.

3. Хариуцагч Н.Ст холбогдох шаардлагын тухайд:

Иргэний хуулийн 186 дугаар зүйлийн 186.1 дэх хэсэгт Хууль буюу гэрээгээр үүрэг гүйцэтгэгч нь ямар нэгэн үйлдэл хийх, эсхүл тодорхой үйлдэл хийхээс татгалзах үүргийг үүрэг гүйцэтгүүлэгчийн өмнө хүлээх бөгөөд үүрэг гүйцэтгүүлэгч нь түүнээс уг үүргээ гүйцэтгэхийг шаардах эрхтэй гэж заас*******.

Хэн нэгэн этгээд шаардах эрхтэй байх үндэслэл нь нөгөө тал хуульд зааснаар эсхүл гэрээний үндсэн дээр шаардах эрх бүхий этгээдийн өмнө тодорхой үүрэг хүлээсэн байх шаардлагатай бөгөөд уг үүргийн хүрээнд шүүх үүрэг бүхий этгээдэд иргэний эрх зүйн хариуцлага хүлээлгэх юм.

Хэрэгт авагдс******* баримтаар хариуцагч Н.С нь нэхэмжлэгч Д.Ат тоот хаягт байршилтай орон сууцны өмчлөх эрхийг гэрчилгээг шижлүүлж өгөх үүрэг хүлээсэн үндэслэл тогтоогдохгүй байна.

Тодруулбал, Д.А, Н.С нарын хооронд иргэний эрх зүйн харилцаа үүссэн гэж үзэх үндэслэл тогтоогдсонгүй.

3.1. Нэхэмжлэгч нь хариуцагч Н.Сийг үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн гэж тайлбарлас*******.

Иргэний хуулийн 492 дугаар зүйлийн 492.1.1 дэх хэсэгт зааснаар хөрөнгө олж авс******* этгээд болон үүрэг гүйцэтгэгч этгээдийн хооронд үүрэг үүсээгүй, эсхүл үүрэг нь хожим дуусгавар болсон буюу хүчин төгөлдөр бус болсон бол хэн нэгэн этгээдэд хөрөнгө шилжүүлсэн этгээд уг зүйлийг олж авс******* этгээдээс дээрх хөрөнгөө буца******* шаардах эрхтэй.

Өөрөөр хэлбэл, бусдын өмчлөлийн хөрөнгийг хууль буюу гэрээнд заас******* үндэслэлээр биш өмчлөгчийн зөвшөөрөлгүйгээр эзэмшин улмаар өөртөө ашигтай байдлыг бий болгох замаар өөрийн хөрөнгө орлогоо бодитоор нэмэгдүүлсэн, тэр хэмжээгээр үндэслэлгүйгээр хөрөнгөжин хууль бус орлого олсон бол өөрийн хүсэл зоригоос гадуур хөрөнгөө эзэмшиж, ашиглаж чадаагүй этгээдэд эд хөрөнгө түүний үр шимийг буца******* төлөх үүрэг хуульд зааснаар үүсэх боловч хариуцагч нь ийнхүү үндэслэлгүй хөрөнгөжсөн болох нь хэрэгт авагдс******* баримтаар тогтоогдохгүй байна.

4. Шүүх нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг өмчийн хэлцэл байгуулагдаагүй үндэслэлээр хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн тул нэхэмжлэгч нь үүргийн хэлцлийн хүрээнд шаардлага гаргахад энэхүү шүүхийн шийдвэр саад болохгүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

5. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн тул Иргэний хэрэг шүүхэд хян******* шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт зааснаар улсын тэмдэгтийн хураамжийг хуваариалс******* болно.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хян******* шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.1, 115.2.3 дахь хэсэг, 116, 118 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хуулийн 243 дугаар зүйлийн 243.1, 186 дугаар зүйлийн 186.1, 492 дугаар зүйлийн 492.1 дэх хэсэгт заасныг тус тус баримтл******* хариуцагч Н.Х*******, Н.С нарт холбогдох тоот хаягт бүртгэлтэй 49 м.кв талбайтай 2 өрөө орон сууцны зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийг худалдах-худалд******* авах гэрээний төлбөрийн үлдэгдэлийг төлж дуусгас******* болохыг тогтоолгож, орон сууцны өмчлөх эрхийн гэрчилгээг шилжүүлж өгөхийг хариуцагч нарт даалгах тухай нэхэмжлэгч Д.А******* нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2, Иргэний хэрэг шүүхэд хян******* шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэгт заасныг тус тус баримтл******* улсын тэмдэгтийн хураамжид нэхэмжлэгчээс урьдчил******* төлсөн 140,400 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хян******* шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2-т зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гард******* авснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хян******* шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.3, 119.4, 119.7-д зааснаар шийдвэр т*******илцуул******* сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд шүүх хуралда*******д оролцсон талууд 14 хоногийн хугацаа өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж, шийдвэрийг гард******* авах үүрэгтэй ба уг хугаца*******д шийдвэрийг гард******* аваагүй нь давж заалдах гомдол гаргах 14 хоногийн хугацааг хуульд заас******* журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Л.ЭНХЖАРГАЛ