2025 - Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн Шүүгчийн захирамж

2025 оны 06 сарын 19 өдөр

Дугаар 191/ШШ2025/05519

 

 

 

 

 

 

 

2025 06 19

191/ШШ20/05519

 

Зохигчдын эвлэрлийг баталж, хэргийг

хэрэгсэхгүй болгох тухай

 

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн шүүгч Д.Цэрэндолгор даргалж, шүүгч Ж.Байгалмаа, Н.Гантуяа нарын бүрэлдэхүүнтэй, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Нэхэмжлэгч: Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг, ******* дугаар хороо, ******* дугаар хороолол ******* ******* тоотод байрлах *******р ******* ******* ХХК /Регистрийн дугаар: *******/-ийн нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, дугаар хороо, *******5 байр, тоотод оршин суух овогт Сумъяагарьд /Регистрийн дугаар: *******/-д холбогдох,

Гэм хорын хохиролд 10,9,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч , нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч Б.Эрдэнэбат, хариуцагч , хариуцагчийн өмгөөлөгч , гэрч , иргэдийн төлөөлөгч , шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар О.Ариунтуул нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нар шүүх хуралдааны явцад гаргасан тайлбартаа: *******р ******* Монголиа ХХК нь автомашин угаалгын чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд хариуцагч нь манай байгууллагад автомашин ажиллаж байхдаа үйлчлүүлэгчийн автомашиныг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй үедээ жолоодож, илтэд болгоомжгүй үйлдлийн улмаас бетон багана мөргүүлж, бусдын эд хөрөнгөд хохирол учруулсан. Тодруулбал хариуцагч нь 2024 оны 0******* дугаар сарын 26-ны өдрийн 1*******:10 минутын орчим үйлчлүүлэгч Г.Халиуны Lexus Hs0 маркын 56************** улсын дугаартай автомашиныг жолоодох үедээ шалавч нь буруу байрлуулсныг анзааралгүй, илтэд болгоомжгүй үйлдлийнхээ улмаас хааз болон тормозыг зэрэг гишгэж, угаалгын газрын бетон баганыг мөргүүлэн бусдын эд хөрөнгөд хохирол учруулсан. Тухайн хохирол учирсан даруй үйлчлүүлэгч Г.Халиун замын цагдаад дуудлага өгч холбогдох хууль, журмын дагуу ажиллагаа хийн хариуцагчийг гэм буруутай болохыг 2024.0*******.2*******-ны өдрийн 0769565 дугаартай шийтгэлийн хуудсаар ыг Зөрчлийн тухай хуулийн 14.7.1 дэх хэсэг /14.7.1. Тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхгүй /жолоодлогын дадлага хийхээс бусад тохиолдолд/, эсхүл тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх нь дуусгавар болсон хүн тээврийн хэрэгсэл жолоодсон бол хүнийг дөрвөн зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно./-т заасны дагуу 0 мянган төгрөгөөр торгож, бусдад учруулсан 9,9,000 төгрөгийг сайн дураар төлж барагдуулахыг даалгаж шийдвэрлэсэн. Нэхэмжлэгч *******р активз ******* ХХК нь зам тээврийн ослын улмаас үйлчлүүлэгч Г.Халиун /хохирогч/-д учирсан 9,9,000 төгрөгийн хохирлыг иргэний хуулийн 49******* дугаар зүйлийн 49*******.1 дэх хэсэгт заасны дагуу барагдуулсан ба дээрх гэм хорын улмаас холбогдон гарсан бусад зардал болох хөрөнгийн үнэлгээ хийлгэхэд ориулж Ашид билгүүн ХХК-д урьдчилан төлсөн 600,000 төгрөгний төлбөр мөн *******.Сумъяагарьдад 2024.0*******.2*******-ны өдрийн 0769565 дугаартай шийтгэлийн хуудсаар оногдуулсан 0,000 төгрөгний торгууль /шийтгэл/-ийг тус тус төлж барагдуулснаар тус хуулийн 49******* дугаар зүйлийн 49*******.5-д заасны дагуу буруутай этгээд буюу хариуцагчаас шаардах эрх үүссэн. Өөрөөр хэлбэл Иргэний хуулийн 49*******.1-д Ажиллагсад хөдөлмөрийн гэрээ буюу албан тушаалын дагуу хүлээсэн үүргээ гүйцэтгэх явцад гэм буруутай үйлдэл /эс үйлдэхүй/- ээрээ бусдад учруулсан гэм хорын хариуцлагыг түүнийг ажиллуулж байгаа ажил олгогч хүлээнэ. гэж заасан байх бөгөөд хариуцагч ын илтэд болгоомжгүй үйлдлийн улмаас хохирогчид учирсан хохирол 9,9,000 төгрөг (1), хөрөнгийн үнэлгээ хийлгэхэд зориулж Ашид билгүүн ХХК-д урьдчилан төлсөн 600,000 төгрөг (2), хариуцагчид 2024.0*******.2*******-ны өдрийн 0769565 дугаартай шийтгэлийн хуудсаар оногдуулсан 0,000 төгрөгний торгууль /шийтгэл/ (*******) нийт 10,9,000 төгрөгийг хариуцагчийн өмнөөс дээрх хуулийн заалтын дагуу төлж барагдуулсан бөгөөд хариуцагч сайн дураар дээрх төлбөрийг төлөхгүй байх тул *******р ******* ******* ХХК-д учруулсан хохирлыг хариуцагчаас иргэний хуулийн 49******* дугаар зүйлийн 49*******.5-д Энэ хуулийн 49*******.1, 49*******.2, 49*******.4-т заасан этгээд өөрийн шууд санаатай буюу илтэд болгоомжгүй үйлдлээр гэм хор учруулсан бол гэм хорыг арилгасан байгууллага өөрт учирсан хохирлыг тухайн гэм буруутай этгээдээс шаардаж гаргуулах эрхтэй хэмээн заасны дагуу гаргуулж нэхэмжлэгчид олгож өгнө үү. гэв.

 

Хариуцагч шүүхэд бичгээр гаргасан хариу тайлбар болон хариуцагч, хариуцагчийн өмгөөлөгч нар шүүх хуралдааны явцад гаргасан тайлбартаа: *******р ******* ******* ХХК-ийн гаргасан 10,9,000 төгрөгийн нэхэмжлэлийг миний бие эсэргүүцэж байна. Учир нь тухайн осол гарсан өдөр буюу 2024 оны 0******* сарын 26-ны өдрийн 1******* цаг 10 орчим минутын өмнө *******р ******* ******* ХХК-ийн захирлын эхнэр буюу миний дээд албан тушаалтан намайг жолооны үнэмлэхгүйг мэддэг хэрнээ энэ машиныг унаад гарга гэж хоёр удаа шаардсан тул би дээд албан тушаалтныхаа үгэнд орохоос өөр аргагүй болсон. Тухайн үед миний машины шалавч зөв байрласан байсан боловч би үнэхээр машин сайн барьдаггүй, жолооны үнэмлэхгүй тул осол гаргасан. Надад 10,9,000 төгрөгийг төлөх ямар ч боломж байхгүй гэдгээ захирлууддаа хэлсэн осол гарсан өдөр гарсан хохирлыг 50 50 хувиар төлнө чи цагдаа дээр чимээгүй л байж байгаарай гэж буюу захирлын эхнэр би тэрийг зөвшөөрөөд 5 сая төгрөгийг би ажиллаж хийхээр тохиролцоод би тэндээ хэд хоног ажиллаад 650,000 гаруй төгрөгийг төлөөд нутагтаа очиж засал номоо хийлгээд ирье гээд явсан хойгуур намайг 10 сая төгрөгийг ганцаараа төл гэх мэтээр маш их дарамталсан. Заалны зохион байгуулагч нь н.Цогтбаяр, нарын хүү гэж хүн байдаг. нь тухайн өдөр ажилдаа ирээгүй бөгөөд машин гаргах хүн байгаагүй. нь өөрөө жолооны үнэмлэхтэй машин барьдаг ч намайг тухайн машиныг гаргачих гэсэн. Тухайн үед надтай хамтарч машиныг угаасан байдаг. нь тухайн үедээ машин гарга гэж 2 удаа хэлсэн. Эхний удаад намайг машины шилийг угааж дуусаагүй байхад хэлсэн байдаг. Дараагийн удаад нь дараагийн угаалгах машиныг авах гээд байж байхад чи машиныг гарга гэсэн. Тухайн үед би машин барьж мэдэхгүй, хааз, тормосны хаана нь гишгэж байгаагаа анзаараагүй. Тэгээд яараад машиныг хөдөлгөсөн боловч хана мөргөсөн. Ингээд тухайн үед зохион байгуулагч хийж байсан надад хандаад чи битгий ир, цаанаа чимээгүй байж бай, би цагдаатай нь уулзъя гэсэн. Ингээд би ийм зүйл байж болохгүй болсон зүйлийг хэлсэн нь дээр гэж үзээд би өөрөө Цагдаад болсон зүйлийн талаар мэдүүлгээ өгсөн. Энэ үед нь надад хандаад манайд хамааралгүй талаараа хэлээрэй гээд үг зааж хэлж өгсөн. Би тэр зааж өгсөн зүйлийг нь хэлээгүй. Цагдаагийн байгууллагад үнэн зөв болсон зүйлийн талаар хэлж байсан. гэв.

 

Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад 20 оны 06 сарын 19-ний өдөр зохигчид бичгээр тохиролцож байгуулсан эвлэрлийн гэрээндээ: Тус шүүхэд хянан шийдвэрлэгдэж байгаа *******р ******* ******* ХХК-ийн нэхэмжлэлийн шаардлага болох 10,9,000 төгрөгийн 5,470,000 төгрөгөөс нэхэмжлэгч тал татгалзаж, үлдсэн 5,470,000 төгрөгийг хариуцагч хүлээн зөвшөөрч энэхүү гэрээг байгуулж байна. Иймд хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж өгнө үү. гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

Нэхэмжлэгч *******р ******* ******* ХХК нь хариуцагч ад холбогдуулан  гэм хорын хохиролд 10,9,000 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан ба зохигч нь нэхэмжлэлийн шаардлагад дурдсан асуудлаар харилцан тохиролцох хүсэлтийг гаргажээ.

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн явцад зохигчид нэхэмжлэлд дурдсан асуудлаар харилцан тохиролцож, нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагынхаа 5,470,000 төгрөгт холбогдох хэсгээс татгалзаж, хариуцагч нь үлдэх 5,470,000 төгрөгийг төлж барагдуулахаар харилцан тохиролцож Эвлэрлийн гэрээ-г бичгээр байгуулжээ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 26 дугаар зүйлд зааснаар нэхэмжлэгч тал нэхэмжлэлийн шаардлагаа ихэсгэх, багасгах, өөрчлөх, эвлэрэх эрхтэй, хариуцагч тал нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөх, биелүүлэх, хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзах, сөрөг нэхэмжлэл гаргах, эвлэрэх эрхтэй бөгөөд хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад зохигчид эвлэрч, хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэх хүсэлт гаргасныг хүлээн авч хэргийг мөн хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.5-д заасан журмаар хянан шийдвэрлэх боломжтой гэж үзэв.

 

Зохигчид хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэснээс үүсэх үр дагаврыг тайлбарласан баримттай танилцаж, гарын үсэг зурж баталгаажуулсан болно.

 

Зохигчид эвлэрсэн нь хууль зөрчөөгүй байх тул зохигчид эвлэрснийг баталж *******р ******* ******* ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, хариуцагч ад холбогдох иргэний хэргийг хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна.

 

Улсын тэмдэгтийн хураамжийг Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.6-д заасныг баримтлан шийдвэрлэх нь зүйтэй.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.5, 12******* дугаар зүйлийн 12*******.1 дэх заалтыг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. *******р ******* ******* ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, хариуцагч ад холбогдох гэм хорын хохиролд 10,9,000 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийн нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагынхаа 5,470,000 төгрөгт холбогдох хэсгээс татгалзаж, хариуцагч нь үлдэх 5,470,000 төгрөгийг төлж барагдуулахаар эвлэрснийг баталж, ад холбогдох иргэний хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 106 дугаар зүйлийн 106.6, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 1*******9,990 төгрөгнөөс 94,995 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, Улсын орлогоос буюу Баянзүрх дүүргийн Татварын хэлтсийн улсын тэмдэгтийн хураамжийн данснаас 94,995 төгрөгийг нэхэмжлэгч *******р ******* ******* ХХК-д буцаан олгож, хариуцагч аас 94,995 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч *******р ******* ******* ХХК-д олгосугай.

 

*******. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 75 дугаар зүйлийн 75.6 дахь хэсэгт зааснаар энэ тогтоолыг хариуцагч нь сайн дураар биелүүлээгүй бол шүүхийн шийдвэрийн нэгэн адил албадан гүйцэтгэхийг мэдэгдсүгэй.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 74 дүгээр зүйлийн 74.4 дэх хэсэгт зааснаар зохигч давж заалдах, хяналтын журмаар гомдол гаргах, тухайн асуудлаар анхан шатны шүүхэд дахин нэхэмжлэл гаргах эрхгүй болохыг дурдсугай.

        

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ   Д.ЦЭРЭНДОЛГОР

 

ШҮҮГЧ Ж.БАЙГАЛМАА

 

Н.ГАНТУЯА