Сонгинохайрх... дүүргийн эрүүгийн хэргийн ...х... шатны шүүхийн шүүх хуралда...ыг шүүгч Б.Дашдондов даргалж,

Шүүх хуралда...ы нарийн бичгийн дарга Б.Баттулга,

Улсын яллагч Р.Энх-Оюун,

Шүүгдэгч Ц....арыг оролцуул... тус шүүхийн шүүх хуралда...ы т...химд нээлттэй хийв.

Шүүх хуралда...аар Сонгинохайрх... дүүргийн Прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ...гийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулс... журмаар шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Өовогт Ц-А-д холбогдох 1808019700602 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2018 оны 06 дугаар сарын 04-ний өдөр хүлээн авснаар, хян... хэлэлцэв.

 

Биеийн байцаалт:

           Монгол улсын иргэн, 1985 оны 07 дугаар сарын 02-ны өдөр Ховд аймгийн Эрдэнэбүрэн сум...д төрсөн, 32 настай, эрэгтэй бүрэн дунд боловсролтой, “Нар... бетон зуурмаг” ХХК- д мех...ик инженер ажилтай, ам бүл 5, эхнэр 3 хүүхдийн хамт Сонгинохайрх... дүүргийн 22 дугаар хороо, Хилчин ...тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэлгүй, Өовогт Ц-... А/РД: .../.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Ц....ь 2018 оны 04 дүгээр сарын 14-ний өдөр Сонгинохайрх... дүүргийн 27 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт Т.Г......той маргалд..., зодож эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулс... гэмт хэрэгт холбогджээ. /Яллах дүгнэлтэнд бичсэнээр/

 

            Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судлав. Үүнд:

 

1.Хохирогч Т.Г......ийн мөрдөн байцаалтын шат...д өгсөн “...Би 2018 оны 04 дүгээр сарын 14-ний өдрийн 17:30 минутын үед Сонгинохайрх... дүүргийн 20 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Энх тэд” ХХК-ийн хаша...аас комп...ий эзэмшлийн Жак маркын 27-40 УНЭ улсын дугаартай автомашинаараа хөөсөнцөр ачаад гарс... юм. Гараад шороон замаар дээшээ өгсөж явтал замд халз... толгойтой залуу зам хааж зогсчихоод чи намайг дайраад гар гээд байс.... Тэгэхээр нь би “чи согтуу байна ш дээ замаа тавиад өгөөч” гэсэн чинь кабины хаалга онгойлгоод нүүрэнд гараараа нэг удаа цохисон, би машинаа холдуулаад машинаасаа буух гэтэл миний өмсөж байс... хувцаснаас татаж буулгаад баруун хавирга орчимд нэг удаа өшиглөж авс... би цохиж чадаагүй барьцалдаад байж байтал м...ай ажлынх... намайг зодуулж байгааг хараад хүрч ирээд салгас.... ...Сүүлд нэрийг нь мэдсэн ...үүрэнд 1 удаа гараараа цохиод машинаас татаж буулгаад баруун хавирга орчимд 1 удаа хөлөөрөө өшиглөж зодсон. ...надад учруулс... гэмтлийг Агэдэг хүн цохиж учруулс.... ... эмчилгээний зардлаа авчихвал надад ямар нэгэн гомдол с...ал байхгүй. ...” гэх мэдүүлэг/хх 5-6 х/,

 

            2.Шүүгдэгч Ц.Аийн мөрдөн байцаалтын шат...д болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: “...М бид хоёр бие засчихаад зогсож байтал хөөсөнцөр ачс... машинтай залуу ца...аас хурдтай давхиад ороод ирэхээр нь би тэр жолоочид х...даж хүн дайрлаа ш дээ гэсэн тэгтэл намайг холдооч гэхээр нь би дайраад гар гэж хэлээд машины хаалгыг онгойлгон маргалдаж байгаад би тэр залуугийн баруун нүдэнд гараараа нэг удаа цохисон, тэр жолооч машинаа холдуулаад хойшоо машинаа ухрааж тавиад кабинаасаа гарч ирсэн. Би тэр залууг гарч ирэхээр нь заамдалцаж аваад хоорондоо зодолцсон. Мгийн автомашиныг барьж явс... Н гэдэг залуу бид 2-ыг салгас.... Ийм л асуудал болсон. ...шинжээчийн дүгнэлтээр Т.Г......ийн биед учирс... гэмтлийг би гараараа 2 удаа цохиж учруулс... гэмтэл байна. Дүгнэлтийг хүлээн зөвшөөрч байна. ...” гэх мэдүүлэг /хх 24-25 х, шүүх хуралда...ы тэмдэглэлээс/

1. Гэрч Ц.Мгийн мөрдөн байцаалтын шат...д өгсөн: “...Аах бид 2 үлдээд бие засчихаад зогсож байтал хөөсөнцөр ачс... машинтай хүн хурдтай давхиж орж ирсэн. Абид 2 тэр жолоочид х...даж чи хүн дайрлаа ш дээ гэж хэлсэн чинь утсаар намайг хүн зодлоо гээд дуудс.... Аах кабины хаалгыг онгойлгоод чи дайрахнээ гэсэн чинь машинаа холдуулаадахья гээд холдуулчихаад Аахтай зодолдож эхэлсэн. ... Аах нүүрэнд нь нэг удаа цохисон. ...” гэх мэдүүлэг /хх 11 х/,

 

4.Шинжээчийн 4937 тоот дүгнэлт

1.Т.Г......ийн биед баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, цээжний хэнхэрцгийн зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо.

2.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн 2 удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

3.Дээрх гэмтэл нь тухайн хэрэг гарс... гэх цаг хугаца...д үүссэн байх боломжтой.

        4.Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

5.Цаашид энгийн хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалт...д нөлөөлөхгүй. ...” гэх дүгнэлт /хх 14 х/,

 

5.Ц.Аийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа /хх 31, 50 х/

6.Оршин суугаа газрын тодорхойлолт /хх 47 х/

7.”Нар...бетон зуурмаг” ХХК-ийн цалингийн тодорхойлолт /хх 47 х/

8.Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх 51 х/

9.Хохирлын мөнгө хүлээлгэн өгсөн баримт /хх 59 х/

10.Хохирлын мөнгө хүлээн авс... баримт /хх 62 х/ зэрэг нотлох баримтуудыг тус тус шинжлэн судлав.

 

ШҮҮХИЙН ДҮГНЭЛТИЙН ХЭСЭГ:

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдс... нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай хуульд заас... үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цугларч бэхжүүлсэн, яллагдагч, хохирогч нараас мэдүүлэг авах, бусад нотлох баримтуудыг цуглуулж, бэхжүүлэхдээ Эрүүгийн хэрэг хян... шийдвэрлэх ажиллага...ы журам, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллага...ы явцад хэрэг хян... шийдвэрлэх ажиллага...ы оролцогчийн хуулиар хамгаалагдс... эрхийг хасс... буюу хязгаарлас... зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх дээрх нотлох баримтуудыг хэрэг хян... шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаарал бүхий талаас нь үнэлж, прокуророос шүүхэд ирүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруутай талаар дүгнэлт хийж холбогдох хэргийг эцэслэн шийдвэрлэх боломжтой гэж үзсэн болно.

Шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг нь хохирогч, гэрч нарын мэдүүлэг, шинжээчийн дүгнэлт зэргээр давхар нотлогдон тогтоогдсон тул түүний мэдүүлгийг яллах талын нотлох баримт...д тооцож үнэлсэн.

Ц....ь 2018 оны 04 дүгээр сарын 14-ний өдрийн 17:30 минутын үед Сонгинохайрх... дүүргийн 27 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах автомашины зам дээр Т.Г......ийг “машинаар дайрах шахлаа” хэмээн түүнтэй маргалдаж улмаар нүүр, цээжин тус газар нь цохисон болох нь:

 

Хохирогч Т.Г......ийн “... ...үүрэнд 1 удаа гараараа цохиод машинаас татаж буулгаад баруун хавирга орчимд 1 удаа хөлөөрөө өшиглөж зодсон. ...” гэх мэдүүлэг/хх 5-6 х/,

Шүүгдэгч Ц.Аийн “... хөөсөнцөр ачс... машинтай залуу ца...аас хурдтай давхиад ороод ирэхээр нь би тэр жолоочид х...даж хүн дайрлаа ш дээ гэсэн тэгтэл намайг холдооч гэхээр нь би дайраад гар гэж хэлээд машины хаалгыг нь онгойлгон маргалдаж байгаад би тэр залуугийн баруун нүдэнд гараараа нэг удаа цохисон, тэр жолооч машинаа холдуулаад хойшоо машинаа ухрааж тавиад кабинаасаа гарч ирсэн. Би тэр залууг гарч ирэхээр нь заамдалцаж аваад хоорондоо зодолдсон. ...” гэх мэдүүлэг /хх 24-25 х, шүүх хуралда...ы тэмдэглэлээс/

           Гэрч Ц.Мгийн “...Аах бид 2 үлдээд бие засчихаад зогсож байтал хөөсөнцөр ачс... машинтай хүн хурдтай давхиж орж ирсэн. ... Аах кабины хаалгыг онгойлгоод чи дайрахнээ гэсэн чинь машинаа холдуулаадахья гээд холдуулчихаад Аахтай зодолдож эхэлсэн. ... Аах нүүрэнд нь нэг удаа цохисон. ...” гэх мэдүүлэг /хх 11 х/,

Шинжээчийн 4937 тоот дүгнэлт

1.Т.Г......ийн биед баруун нүдний зовхинд цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал, цээжний хэнхэрцгийн зөөлөн эдийн няцрал, цус хуралт гэмтэл тогтоогдлоо.

2.Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн 2 удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ.

            3.Дээрх гэмтэл нь тухайн хэрэг гарс... гэх цаг хугаца...д үүссэн байх боломжтой.

4.Дээрх гэмтэл нь эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

5.Цаашид энгийн хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалт...д нөлөөлөхгүй. ...” гэх дүгнэлт /хх 14 х/ зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдсон.
 

Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулс... гэмт хэрэг гарс... гэх прокурорын дүгнэлтийн талаар: Ц.АТ.Г......ийг зодож хөнгөн гэмтэл учруулс... үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ...гийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заас... Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэмт хэргийн шинжтэй эсэхийг шалгахад шүүгдэгчийн хийсэн үйлдэл хохирогчийн эрүүл мэндэд учирс... хор уршиг хоёрын хооронд шалтга...т холбоо тогтоогдсон байх ёстой.

Шалтга...т холбооны хувьд үйлдэл болон хор уршиг хоорондоо дараалс... шинжтэй байж, гэмт үйлдэл нь хор уршигт зайлшгүй хүргэх нөхцөл болсон байхыг шалгуур болговол Т.Г......ийн эрүүл мэндэд  хөнгөн хохирол учирс... нь Ц.Аийн түүнийг зодсон үйлдлээс болсон явдал тул хөнгөн хохирол, шүүгдэгчийн үйлдэл хоёр хоорондоо шалтга...т холбоотой, мөн хохирогчийн эрүүл мэндэд учирс... гэмтлийг бусдын эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулс..., хөдөлмөрийн чадвар алдалт...д тогтонги нөлөөлөхгүй тул Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар хөнгөн зэргийн гэмтэл гэж дүгнэсэн нь уг гэмт хэргийн объектив талын шинжүүдийг х...гас....

Уг гэмт хэрэг нь гэм буруугийн с...аатай хэлбэрээр үйлдэгдсэн.

С...аатай гэдэгт өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсч үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэсэн байдлыг ойлгоно.Эрүүгийн хуулийн 2.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэг  

Ц.Ахохирогчийг зодсон нь хэргийн үйл баримтуудаар тогтоогдсон, шүүгдэгч өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлас... түүний улмаас хүний эрүүл мэндэд хор уршиг учрах боломжтойг урьдчил... мэдсэн байх х...галттай нөхцөлд байжээ гэж үзэх үндэслэлтэй.   

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ...гийн 6.2-т “Эрүүгийн хуулиар тогтоосон нас...д хүрсэн хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заас.... Ц.Ахуулиар тогтоосон нас...д хүрсэн, мөн түүний үйлдсэн гэмт хэрэг нь нийтлэг субъект шаарддаг болно.    

Иймд энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хян... шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заас... нотолбол зохих асуудлыг х...галттай шалгаж тогтоосон, Ц.Аийн үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ...гийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заас... гэмт хэргийн шинжийг бүрэн х...гас..., прокуророос ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон.

Хохирогч Т.Г...... эмчилгээний зардалд 500,000 төгрөг авс... болох нь хохирол төлсөн баримт /хх 61, 62 х/-аар тогтоогдсон тул Ц.Аийг гэмт хэрэг үйлдэж учруулс... хохирлоо бүрэн нөхөн төлсөн гэж шүүх үзсэн.

 

             Ц.Агэмт хэргийн улмаас учруулс... хохирлоо өөрийн сайн дураар нөхөн төлснийг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ...гийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т зааснаар эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож,  эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдлууд тогтоогдоогүй, хувийн байдлын хувьд гэм буруугаа ойлгож гэмшсэн, ажил хөдөлмөр эрхэлдэг, ...х удаа гэмт хэрэг үйлдэж шүүхээр ял шийтгүүлж байгаа, гэмт хэргийн хор уршгийн хувьд их биш зэрэг нөхцөл байдлуудыг тал бүрээс нь харгалз... үзээд түүнд 700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 700,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, уг торгуулийг 02 сарын хугаца...д хэсэгчлэн төлүүлэх нь зүйтэй гэж шүүх шийдвэрлэсэн.

 

            Хэрэгт битүүмжлэгдсэн болон эд мөрийн баримтаар хураагд... ирсэн зүйлгүй, хувийн бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагд... хоригдсон хоноггүй, хэрэг хян... шийдвэрлэх ажиллага...ы явцад гарс... зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тогтоолд дурьдаж шүүгдэгчид урьд авс... хувийн баталгаа гаргах тасл... сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр шийдвэрлэсэн.

 

  Эрүүгийн хэрэг хян... шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 8, 9, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4, 36.6, 36.7, 36.8, 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

  1.Өовогт Ц-Аийг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулс... гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

  2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ...гийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Ц.Аийг 700 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 700,000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

 

  3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ...гийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар торгуулийн ялыг тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болсноос хойш 02 сарын хугаца...д хэсэгчлэн төлж барагдуулахыг ялт... Ц.А-д үүрэг болгосугай.

  4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ...гийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар ялт... торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугаца...д хэсэгчлэн төлөөгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг ялт... Ц.А-д мэдэгдсүгэй.

  5.Ц.Аийн иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, хэрэгт битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, цагд... хоригдсон хоноггүй, хохиролд 500,000 төгрөг төлөгдсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэг хян... шийдвэрлэх ажиллага...ы явцад гарс... зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

  6.Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг дурдсугай.

 

  7.Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргас..., эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Ц.А-д урьд авс... хувийн баталгаа гаргах тасл... сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. 

 

  Эрүүгийн хэрэг хян... шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгүүдэд зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл түүнийг гард... авс... эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэй.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                               Б.ДАШДОНДОВ