^гМонгол улсын нэрийн өмнөөс ^п

С******* аймаг дахь Сум дундын Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.М******* даргалж тус шүүхийн шүүх хурлын танхимд хаалттай явуулсан шүүх хуралдаанаар:

Нэхэмжлэгч: У*******, Х******* дүүрэг, 16 дугаар хороо, Б*******а 8-345 тоотод оршин суух, З******* овогт Г******* О*******/-ийн нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч: С******* аймаг, С******* сумын 8 дугаар баг, 3 дугаар хэсэг, 7-01 тоотод оршин суух, Л овогт Ч Т /-т холбогдох

Гэрлэлт цуцлуулж, хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулах" тухай иргэний хэргийг хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г.Оюунтунгалаг, хариуцагч Ч.Тэгшбаяр, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Э.Сувд нар оролцов.

Нэхэмжлэгч Г.Оюунжаргал нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүхэд өгсөн тайлбартаа:

... Миний бие нь 2008 онд Ч.Тэгшбаяртай танилцаж улмаар 2009 оны 02 дугаар сарын 09-ний өдөр 0039 тоот баталгаагаар бүртгүүлж гэр бүл болсон.

Бидний хамтран амьдрах хугацаанд 2009 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр охин Т.Ш төрсөн бөгөөд бид хоорондын таарамжгүй харьцааны улмаас 2011 оны 05 дугаар сард тусдаа амьдарч эхлээд 2012 оны 12 дугаар сард охиноо бодсоны үндсэн дээр буцаж нийлсэн боловч 2013 онд дахин салж тус тусдаа амьдрах болсон.

Тэр үеэс хойш охин Т.Ш нь эх миний асрамжинд амьдарч өсч торнисон. Одоо бид тус тусын амьдралтай болсон тул бидний гэрлэлтийг цуцалж өгнө үү. Охин Т.Шийг эх миний асрамжинд үлдээж, эцэг Ч.Тэгшбаяраас хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулж өгнө үү. Бидний дунд эд хөрөнгийн маргаан байхгүй! гэжээ.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Г.Оюунтунгалаг шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

... Г.Оюунжаргал нь оюутны төгсөх анги байхдаа хүүхдээ төрүүлсэн. Тухайн үед охиноо эмээ, өвөө дээр нь 9 хоногтой байхад нь үлдээж байсан.

Одоо охин Ш нь ээжтэйгээ хамт амьдардаг. Заримдаа эмээ дээрээ байдаг. Ч.Тэгшбаяр зуны улиралд 2-3 хоног хүүхдээ С*******д авчирдаг гэж яригддаг юм байна лээ. Гэхдээ нэг удаа ч гэсэн асуудал гаргахгүйгээр хүүхдийг авч явж үзээгүй. Одоо Г.Оюунжаргал нь хүүхдийн тэтгэмжийг битгий ав, би охиноо өөрөө өсгөж чадна гэж хэлсэн. Гэхдээ хүүхдийн тэтгэмжийг Г.Оюунжаргал өөрөө авч хэрэглэхгүй.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн хувьд хариуцагчаас хүүхдийн тэтгэлгийг тогтоож шийдвэрлүүлэх нь хүүхдэд хэрэгтэй гэж бодоож байна. Одоо хүүхэд 9 настай. Хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээ сард 240.000 төгрөг. 9 жилийн мөнгө гээд тооцвол 25.000.000 төгрөг болж байна.

Хариуцагчийн хэлсэнчлэн хүүхдэд санхүүгийн хувьд туслалцаа үзүүлдэггүй. Сард хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээгээр 240.000 төгрөг төлөх ёстой байтал 1 жилд 240.000 төгрөгийг шилжүүлдэг. 09 дүгээр сарын 01-ний өдөр гэж 150.000 төгрөг, 50.000 төгрөг гээд сард хүүхдийн бүтэн тэтгэмжийн мөнгийг нэг сард явуулж байгаагүй гэдгийг хэлмээр байна.

Г.Оюунжаргал надад хэлэхдээ Ч.Тэгшбаяр намайг хүүхдийн тэтгэмж өгөхгүй гэж дарамтлаад байна гэж уйлж ярьсан. Дараа нь Ч.Тэгшбаяр охин Т.Ш утсаар дарамталж ярьж байсан.

Хариуцагч Ч.Тэгшбаяр нь шүүхэд гаргасан тайлбар болон шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбартаа:

... Миний бие Ч.Тэгшбаяр нь анх 2008 онд Г.Оюунжаргалтай танилцаж 2009 оны 02 дугаар сарын 09-ний өдөр гэрлэлтээ батлуулан хамт амьдарсан. 2009 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр охин Ш төрсөн. Бид хоорондын үл ойлголцол таарамжгүй байдлаас болж 2013 оноос хойш тусдаа амьдрах болсон. Охин Ш миний охин мөн эцэг тогтоох-, шинжилгээ хийлгэх шаардлагагүй. Хүүхдийн тэтгэлэгийн талаар бид тохиролцсон. Бидний дунд эд хөрөнгийн маргаан байхгүй. Иймд Оюунжаргал бид хоёрын гэрлэлтийг цуцалж өгнө үү! гэжээ.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч Г.Оюунжаргал нь хариуцагч Ч.Тэгшбаярт холбогдуулан гэрлэлт цуцлуулах, хүүхдийн тэтгэлэг тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийн шаардлага гаргажээ.

Зохигчид нь 2007 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдөр гэр бүл болсныг 2009 оны 02 дугаар сарын 09-ний өдөр иргэний гэр бүлийн байдлын гэрлэлтийн бүртгэлд бүртгүүлсэн бөгөөд тэдний дундаас охин Т.Ш төрсөн болох нь төрсний гэрчилгээний хуулбар, гэрлэлтийн гэрчилгээний хуулбар, зохигчдын тайлбар зэрэг хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар тогтоогдож байна.

Гэрлэгчид нь 2013 оноос тусдаа амьдарсан байх бөгөөд одоо хэн хэн нь бусадтай хамтран амьдарч байгаа, эд хөрөнгийн маргаан байхгүй, хэн аль нь гэрлэлтээ цуцлуулахыг зөвшөөрсөн, мөн эвлэрүүлэн зуучлалын тухай хуулийн 6 дугаар зүйлийн 6.3 дахь хэсэгт заасан ажиллагааг шүүхээс өмнөх шатанд явуулсан боловч амжилттай болоогүй дуусгавар болгосон зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан Гэр бүлийн тухай хуулийн хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.2 дахь хэсэгт заасан эвлэрүүлэх арга хэмжээ авах шаардлагагүй гэж үзэж зохигчдын гэрлэлтийг цуцлах үндэслэлтэй байна.

Хэдийгээр зохигчид хүүхдийн тэтгэлгийн талаар тохиролцсон гэх боловч хэрэгт цугларсан баримтаар энэ талаарх үйл баримт тогтоогдохгүй бөгөөд шүүх хүүхдийн эрх ашиг сонирхлыг хамгаалах үүднээс эцэг Ч.Тэгшбаяраас тэтгэлэг гаргуулж шийдвэрлэх нь хуульд нийцнэ гэж үзлээ.

Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь үндэслэлтэй байх тул зохигчдын дундаас төрсөн хүүхдийн амьдрах болон өсөж хүмүүжих орчин нөхцөл, насны байдлыг харгалзан Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.6 дахь хэсэгт зааснаар 2009 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр төрсөн охин Т.Шийг эх Г.Оюунжаргалын асрамжинд үлдээж, Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1 дэхь хэсэгт зааснаар охин Т.Шийг 11 нас хүртэл нь тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амжиргааны доод түвшингийн 50 хувиар, мөн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.2 дахь хэсэгт зааснаар 11-16 нас /суралцаж байгаа бол 18 нас /-тай болтол нь амьжиргааны түвшингийн хэмжээгээр эцэг Ч.Тэгшбаяраас сар бүр хүүхдийн тэтгэлэг гаргуулан тэжээн тэтгүүлэх нь зүйтэй гэж үзлээ.

Энэхүү нэхэмжлэлийн үнийн дүн нь Ч.Тэгшбаярын төлөх тэтгэлэгийн нэг жилийн хугацаанд төлбөл зохих дүнгээр тодорхойлогдох тул (166.200x12=1.994.400:2 төгрөг) улсын тэмдэгтийн хураамжинд 28.483 төгрөг гаргуулан орон нутгийн төсвийн орлогод оруулах нь зүйтэй.

Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжинд төлсөн 70.200 төгрөгийг орон нутгийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70.200 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгох нь зүйтэй.

Гэр бүлийн тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлийн 21.1 дэхь хэсэгт зааснаар хүүхэд төрснөөр эцэг, эх, хүүхдийн хооронд эрх үүрэг үүснэ, мөн хуулийн 38 дугаар зүйлийн 38.1 дэхь хэсэгт зааснаар эцэг эх болон насанд хүрсэн боловч хөдөлмөрийн чадваргүй хүүхдээ тэжээн тэтгэх үүрэгтэй гэж заасны дагуу охин Т.Шийг хэний асрамжинд үлдсэн эсэхээс үл хамааран асарч халамжлах, тэжээн тэтгэж байх үүргээс эцэг Ч.Тэгшбаяр болон эх Г.Оюунжаргал нар чөлөөлөгдөхгүй болохыг дурьдах нь зүйтэй.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1, 116, 118, 132.6 дахь хэсэгт-заасныг тус тусудирдлага болгох ТОГТООХ нь:

1. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.1 дэх хэсэгт зааснаар З******* овогт Г******* Оюунжаргал, Л овогт Ч Тэгшбаяр нарын гэрлэлтийг цуцалсугай.

2. Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.6 дахь хэсэгт зааснаар 2009 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр төрсөн охин Т.Шийг эх Г.Оюунжаргалын асрамжинд үлдээсүгэй.

3. Гэр бүлийн тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.1 дэх хэсэгт зааснаар 2009 оны 03 дугаар сарын 24-ний өдөр төрсөн охин Т.Шийг 11 нас хүртэлх насны хүүхдэд тухайн бүс нутагт тогтоогдсон амжиргааны доод түвшингийн 50 хувиар, мөн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1.2 дахь хэсэгт зааснаар 11-16 нас /суралцаж байгаа бол 18 нас/-тай болон насанд хүрсэн боловч хөдөлмөрийн чадваргүй хүүхдэд амьжиргааны доод түвшингийн хэмжээгээр эцэг Ч.Тэгшбаяраар тэжээн тэтгүүлсүгэй.

4.3охигчид эд хөрөнгийн талаар маргаангүй гэснийг дурьдах нь зүйтэй.

5. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжинд төлсөн 70.200 төгрөгийг орон нутгийн төсвийн орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас 70.200 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгчид олгосугай.

 

6.     Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.1.5 дахь хэсэгт зааснаар Ч.Тэгшбаяраас 28.483 төгрөг гаргуулан орон нутгийн төсвийн орлогод оруулсугай.

7.     Гэр бүлийн тухай хуулийн 14 дүгээр зүйлийн 14.9 дэхь хэсэгт зааснаар гэрлэлт цуцалсан тухай шийдвэрийн хувийг шийдвэр х*******ин төгөлдөр болсноос хойш ажлын гурван өдрийн дотор гэрлэлтийг бүртгэсэн С******* аймгийн С******* сумын Иргэний бүртгэлийн байгууллагад хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах Э.Бүүвэйцэцэгт даалгасугай.

8.     Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119-р зүйлийн 119.5 дахь хэсэгт зааснаар энэ хуулийн 119.4 дэхь хэсэгт заасны дагуу хүрэлцэн ирж шүүхийн шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь давж заалдах журмаар гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурьдсугай.

9.     Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2-т зааснаар энэ шийдвэр танилцуулан сонсгомогц х*******интэй болох бөгөөд мөн хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор С******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурьдсугай.