2024   09      7                                              2024/ДШМ/83

 

 

Н.*******өд холбогдох эрүүгийн хэргийн тухай

 

Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч М.Нямбаяр даргалж, шүүгч Ж.Отгонхишиг, Ерөнхий шүүгч Н.Туяа нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд прокурор З.Алтансолонго, шүүгдэгч Н.******* түүний өмгөөлөгч Б.Ганзориг, нарийн бичгийн дарга Г.Анхбаяр нарыг оролцан,

 

Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Мөнхзаяа даргалж хийсэн шүүх хуралдааны 2024 оны 08 ******* сарын 2-ны өдрийн 2024/ШЦТ/24 ******* шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч бичсэн шүүгдэгч түүний өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг үндэслэн Н.*******өд холбогдох эрүүгийн 24002040228 *******тай хэргийг 2024 оны 09 сарын 0-ны өдөр хүлээн авч Ерөнхий шүүгч Н.Туяагийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

 

. Монгол Улсын иргэн ******* ******* ******* ******* *******, 989 оны сарын 27-ны өдөр Увс аймгийн Өмнөговь суманд төрсөн, 34 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, тодорхой эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл гурав, эхнэр хүүхдийн хамт Улаанбаатар хотын ******* ******* ******* ******* ******* ******* оршин суух хаягтай, Ховд аймгийн Жаргалант сум, -07 оршин суудаг. Урьд Ховд аймаг дахь сум дундын нэг шүүхийн 202 оны 09 сарын 8-ны өдрийн 43 *******тай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 4******* ******* зүйлийн 4*******.2 дахь хэсэгт зааснаар бусдын орон байранд нэвтэрч эд зүйл хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, 2 жил сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж, мөн хугацаагаар тэнссэн

- Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 08 ******* сарын 0-ний өдрийн 2023/ШЦТ/94 *******тай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2., 2.3-т заасан тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих гэмт хэргийг согтуурсан үедээ үйлдэж хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирол учрсан гэм буруутайд тооцож, тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг жилийн хугацаагаар хасаж, жилийн хугацаагаар хорих ял оногдахгүйгээр тэнсэж, Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7.3 ******* зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.3-т зааснаар "согтуурах ундаа хэрэглэхийг хориглох" албадлагын арга хэмжээ авсан

- Тус шүүхийн 2024 оны 04 сарын 08-ны өдрийн 2024/ШЦТ/87 *******тай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 6 ******* зүйлийн дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учрах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, 800 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 800'000 төгрөгөөр торгох ял, мөн 2023 оны 08 ******* сарын 0-ний өдрийн 2023/ШЦТ/94 *******тай  шийтгэх тогтоолын хорих ял оногдахгүйгээр тэнссэн заалтыг хүчингүй болгож Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2., 2.3-т зааснаар 6 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял тус тус оногдж, тухайн ялуудыг тус тусад нь эдлүүлэхээр шийдвэрлэсэн. 

 

2. Шүүгдэгч Н.******* нь тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хассан, согтуурсан үедээ 2024 оны 03 ******* сарын 2*******-ны шөнө Ховд аймгийн Жаргалант сумын Бичигт нутаг дэвсгэрт Toyota corollg fielder загварын 27 улсын *******тай автомашин жолоодсон гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

3.Ховд аймгийн прокурорын газраас Н.*******ийн үйлдлийг Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн ******* дахь хэсэгт зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлжээ.

 

4. Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх:

4. Шүүгдэгч ******* *******  ******* ******* *******ийг Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн ******* дахь хэсэгт заасан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хассан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож,

4.2 Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн ******* дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******ийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 2 жил (хоёр) 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хасаж (нэг) жил 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж,

4.3 Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 6.9 зүйлийн , 6.8 ******* зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2., 2.3-т заасныг баримтлан шүүгдэгч Н.*******өд энэхүү шийтгэх тогтоолоор оногдсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 2 (хоёр) жил 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хасах, (нэг) жил 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ял дээр тус шүүхийн 2023 оны 08 ******* сарын 0-ний өдрийн 2023/ШЦТ/94 *******тай шийтгэх тогтоолоор оногдсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрх хасах ялаас эдлээгүй үлдсэн *******2 (тавин хоёр) хоногийн ялыг, мөн тус шүүхийн 2024 оны 04 сарын 08-ны өдрийн 2024/ШЦТ/87 *******тай шийтгэх тогтоолоор оногдсан торгох ялаас эдлээгүй үлдсэн 800 (найман зуу) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний торгох ялыг хорих ялын *******3 (тавин гурав) хоногоор тооцож, мөн зорчих эрхийг хязгаарлах ялаас эдлээгүй үлдсэн ялыг хорих ялын 9 (нэг зуун арван ес) хоногоор тус тус тооцож нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялыг 2 (хоёр) жил 7 (долоо) сар 22 (хорин хоёр) хоногийн хугацаагаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг хасах ялаар, (нэг) жил (арван нэг) сар 22 (хорин хоёр) хоногийн хугацаагаар хорих ялаар тус тус тогтоож,

4.4 Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн *******.6 ******* зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******өд эдлүүлэхээр тогтоосон хорих ялыг нээлттэй хорих байглагад эдлүүлж,

4.******* Энэ хэрэгт шүүгдэгч Н.******* нь баривчлагдаагүй, цагдан хоригдоогүй болохыг дурдаж, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн .2 ******* зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг энэ өдрөөс эхлэн өөрчилж, шийтгэх тогтоол хийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч,

4.6 Шүүгдэгчээр нөхөн төлүүлэх хохирол, хор уршиггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар тооцогдож ирсэн эд зүйлгүй, битүүмжилсэн эд хөрөнгөгүй болохыг тус тус дурдаж,

4.7 Шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 4 хоногийн дотор Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэрийн давж заалдах шатны шүүхэд анхан шатны шүүхээр дамжан оролцогчид давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдаж  шийдвэрлэжээ.

 

*******. Шүүгдэгч ******* түүний өмгөөлөгч Б.Ганзориг нарын давж заалдах гомдол болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

*******. Эрүүл мэнд, спортын сайд, Хь зүйн сайдын 206 оны А38, А3 *******тай хамтарсан тушаалаар баталсан журам байдаг. Тус журамд зааснаар жолооч согтуурах ундаа, мансуурах эм, сэтгэцэд нөлөөлөх бодис хэрэглэсэн эсэхийг шалгаж тогтоох журмын .4 хэсэгт тээврийн хэрэгслийн жолооч согтуурах ундааны зүйлд мансуурах эм, сэтгэцэд нөлөөт бодис хэрэглэсэн эсэхийг шалгахдаа стандартчиллын төв байглагаас баталгаажсан зориулалтын багаж ашиглана гэж заасан. Шүүгдэгчийн согтуурлын зэргийг тухайн үед бол зэргийг 2024 оны 3 сарын 2*******-ны өдөр алкодест 7*******0 маркийн драгер багажаар үлээлгэж шалгахад 2 бүхлийн согтолттой гэж гарсан байдаг. Гэхдээ уг багажийн стандартчилал хэмжил зүйн төв байглагаас 26-ны өдөр баталгаажсан байдаг. Энэ багажаар өмнө нь 2*******-ны өдөр шүүгдэгчийн согтуурлын зэргийг үлээлгэж тогтоолгох үед яг баталгаажсан эсэх нь тодорхойгүй эргэлзээтэй байдаг. Хавтаст хэрэгт зөвхөн 26-ны өдөр баталгаажсан баримт нь авагдсан.

Тиймээс  согтолтын зэргийг шалгаж баталгаажсан асуудал эргэлзээтэй, журам зөрчсөн баталгаажаагүй багажаар согтолтын зэргийг тодорхойлсон гэж үзэж байна.

Мөн шүүх хуралдаанд шүүгдэгчид өмнө нь авсан 800 мянган төгрөгийн торгийн 200 мянган төгрөгийг нь төлчихсөн гэдгээ шүүх хуралдааны явцад хэлсэн байдаг. Гэтэл энэ талаар шүүхээс анхаарч үзэлгүйгээр төлөөгүй гэж үзэн, төлөгдсөнөөр оралгүйгээр шууд эдлэх ялд нь тооцоод явчихсан.

*******.2 Эрүүгийн хийн 6.7, 7. зүйлийг хэрэглэх боломжтой байсан. Гэтэл шүүх хэрэглээгүй. Шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлын хувьд хэдийгээр урьд нь ингээд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдалтай байсан хэдий ч торгийн ял шийтгэлээ бол цаг хугацаанд нь төлж байсан хязгаарлалтын бүсээсээ гарсан гэх мэт ямар нэг зөрчил бол гаргаж байгаагүй. Ямар нэгэн зөрчилгүй ял шийтгэлээ эдлээд явж байсан. Өөрөө гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, мэдүүлгээ үнэн зөвөөр нь өгч явж байсан. Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 6.7, 7. зүйлд заасныг баримтлах боломжтой байсан гэв.

 

6.Давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд оролцсон прокурор дүгнэлтдээ:

6.  Шүүгдэгчийн хувьд драгер багажаар үлээлгэсэн баримтыг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэдэг агга бүхий гомдлыг гаргаж байгаа. Гэтэл гэм буруутай эсэх дээрээ шүүгдэгч маргаагүй гэж байна. Энэ нь өөрөө аггын хувьд зөрөөтэй байна. Гэм буруутай эсэх дээрээ маргаагүй гэх ойлголт чинь хэргийн зүйлчлэл, хэргийн үйл баримтыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрч байгаа хь зүйн ойлголт. Тиймээс өмгөөлөгчөөс гаргаж байгаа давж заалдах шатны гомдол үндэслэлгүй байна.

Анхан шатны шүүхээс шүүгдэгчийн хувийн байдлыг харгалзан Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн ******* дахь хэсэгт зааснаар оногдсан ял нь хь зүйн үндэслэлтэй, шийтгэх тогтоолд хь зүйн үндэслэл бүхий дүгнэлтийг анхан шатын шүүх хийж чадсан гэх тайлбарыг гаргаж байна. Шүүгдэгчийн амьсгал дахь спиртийн агамжийг бол алкотест 7*******0 гэдэг багажаар бол тухайн зөрчил шалган шийдвэрлэх эрх бүхий албан тушаалтан нь бол шалгасан. 2%-ийн согтолттой байсан байна гэх баримтыг хэрэгт ямар нэгэн эргэлзээгүйгээр баримтжж хавсаргасан. Үүнийг давж заалдах шатны шүүхээс анхаарч үзнэ үү. Анхан шатын шүүхийн шийтгэх тогтоол үндэслэл бүхий гарсан учраас шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээж өгнө үү гэв.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 39. зүйлийн , 3 дахь  хэсэгт зааснаар давж заалдах шатны шүүх тухайн хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг хьд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтуудыг үндэслэж, шүүгдэгч Н.******* болон түүний өмгөөлөгч Б.Ганзориг нарын хамтран гаргасан давж заалдах гомдолд дурдсан үндэслэлээр хязгаарлахгүйгээр хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг  бүхэлд нь хянав.

2. Мөрдөн шалгах ажиллагааны үед болон анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааны үеэр Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 6.2 ******* зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодрсан, хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтын хүрээнд шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийх боломжтой, мөрдөн шалгах ажиллагааны үед болон шүүхээр хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг зөрчсөн байдал тогтоогдоогүй тул шийтгэх тогтоол хь ёсны бөгөөд үндэслэлтэй байх шаардлагыг хангасан байна.

3. Шүүгдэгч Н.******* нь 2023 оны 08 ******* сарын 0-ний өдрийн 2023/ШЦТ/94 *******тай шийтгэх тогтоолоор тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ нэг жилийн хугацаагаар хассан байх бөгөөд уг хугацаа дуусаагүй байхад  2024 оны 03 ******* сарын 2*******-ны шөнө Ховд аймгийн Жаргалант сумын Бичигт нутаг дэвсгэрт Toyota corolla fielder загварын -27 улсын *******тай автомашиныг согтуурах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ жолоодсон хэргийн үйл баримт нь Жолоочийн согтуурлыг “Аlcotest 7*******0” багажаар шалгасан тэмдэглэл (хх-*******х), эрх бүхий албан тушаалтан хиар хүлээсэн чиг үүргээ хэрэгжүүлэх явцад зөрчлийн шинжтэй үйлдэл, эс үйлдэхүйг илрүүлсэн тухай тэмдэглэл (хх-6х), физик-химийн хэмжих хэрэгслийн баталгаажалтын гэрчилгээний хбар (хх-8х), Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 08 ******* сарын 23-ны өдрийн 94 *******тай шийтгэх тогтоолын хбар (хх-28-33х), жолоочийн лавлагаа, мэдээлэл (хх-69х), Ховд аймаг дахь шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар-4*******7 ******* нээлттэй, хаалттай хорих ангийн даргын албан бичиг (хх-00х) зэрэг хэрэгт  хьд заасан үндэслэл журмын дагуу цугларсан, бэхжүүлсэн нотлох баримтуудаар хангалттай тогтоогдсон бөгөөд шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруу,хэргийн зүйлчлэлийн талаар мөрдөн шалгах ажиллагааг эхлүүлсэн цагаас маргаагүй хүлээн зөвшөөрсөн байна.

4. Анхан шатны шүүх, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 34.4 зүйлийн дэх хэсэгт “Анхан шатны журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь тухайн шүүгдэгчийн хувьд прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд явагдана.” гэж заасны дагуу хьд зааснаар шүүх хуралдаанд оролцвол зохих оролцогч нарыг оролцж, тэдний дүгнэлт, тайлбар, шинжлэн судалсан бичгийн нотлох баримтуудад хь зүйн дүгнэлт хийж, шүүгдэгч Н.*******ийн  үйлдлийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хассан үедээ согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодсон гэмт хэрэг үйлдсэн гэж дүгнэсэн нь хэргийн бодит байдалтай нийцжээ.

*******.Шүүгдэгч Н.*******ийг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хассан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодсон  үйлдлийг Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн ******* дахь  хэсэгт зааснаар зүйлчилсэн нь  хь зүйн үндэслэлтэй Эрүүгийн хийг зөв тайлбарлаж хэрэглэсэн байна.

6.Анхан шатны шүүх шүүгдэгч Н.*******ийг Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн ******* дахь  хэсэгт заасан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхээ хассан хүн согтуурсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 2 (хоёр) жил 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хасаж (нэг) жил 6 (зургаа) сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 6.9 зүйлийн , 6.8 ******* зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2., 2.3-т заасныг баримтлан шүүгдэгч Н.*******өд оногдсан хорих ялыг нэмж нэгтгэн түүний биечлэн эдлэх нийт  нэмэгдэл  ял болох тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 2 (хоёр) жил 7 (долоо) сар 22 (хорин хоёр) хоногийн хугацаагаар  хасаж, үндсэн   хорих ялыг (нэг) жил (арван нэг) сар 22 (хорин хоёр) хоногийн хугацаагаар  тогтоож, Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн *******.6 ******* зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******өд  оногдсан хорих ялыг нээлттэй хорих байглагад эдлүүлэхээр шийдвэрлэсэн нь  түүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, урьд өмнө үйлдсэн гэмт хэрэг, үйлдсэн зөрчлүүдийн үр дагаврыг ойлгож ухамсарлаагүй, хор уршгийн шинж чанар, шүүгдэгчийн хувийн байдал зэрэгт тохирсон байх бөгөөд анхан шатны шүүхийн шийдвэр хь болон  эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцсэн  байна гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

7.Шүүгдэгч Н.******* түүний өмгөөлөгч  Б.Ганзориг нар “...”2024 оны 03 сарын 2*******-ны өдрийн байдлаар уг багаж нь албан ёсны баталгаажилт хийгдээгүй согтуурлын зэргийг үнэн зөв бодитой тогтоосон эсэхэд эргэлзээтэй, шүүгдэгч нь   800 000 төгрөгийг хэсэгчлэн төлүүлэхээр шүүхээс шийдвэрлэсэн бөгөөд 2024 оны 6 ******* сарынхаа төлөлтийг хийчихсэн одоо 7-р сарын төлөлт болох 200 000 төгрөгийг хийнэ” гэж хэлсэн байхад  энэ нөхцөл байдлыг шүүхээс анхаарч үзэлгүй орхигдсан, мөн  шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн Эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 6.7 ******* зүйлийн дэх хэсгийн ., мөн хийн  ерөнхий ангийн  7. зүйлийн дэх хэсгийн  заалтуудыг хэрэглээгүй байна.” гэсэн агга бүхий давж заалдах гомдол гаргасныг хүлээн авах  үндэслэлгүй байна.

7..Гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ нь тухайн гэмт хэргийн нийгэмд үзүүлэх нөлөөлөл, үр дагавартай шууд холбоотой ойлголт бөгөөд Эрүүгийн хиар хамгаалагдсан эрх, ашиг сонирхлын үнэ цэнэ, хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээгээр тодорхойлогдог.

Тодрбал шүүхээс оногдж буй ял нь шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, хэр хэмжээ, нийгмийн аюулын шинж чанар, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон тухайн хүнийг цээрлүүлэх, дахин гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилготой бөгөөд шүүгдэгч Н.*******ийн  гомдолд дурдсан Эрүүгийн хийн 6.7 ******* зүйлийн дэх хэсгийн ., мөн хийн 7. зүйлийн дэх хэсэгт заасан  үндэслэлээр  түүний  боломж бололцоо, хүсэл сонирхолд нийцүүлэн ялын төрөл, хэмжээг сонгон оногддаггүй болохыг дурдах нь зүйтэй байна.

7.2.Хэрэгт авагдсан баримтаар эрх бүхий албан тушаалтан  2024 оны 03 ******* сарын 0*******-ны өдөр  шүүгдэгч Н.*******ийг согтуурах ундааны зүйл хэрэглэсэн эсэх согтолтын зэргийг шалгаж тогтоохдоо С.Пүрэвхүү, Д.Бүдхүү нарыг байлцан шалгасан, мөн шүүгдэгч өөрөө “...2 найзтайгаа шил 0.7******* литрийн архи хувааж уугаад дахиад шил 0.7******* литрийн хараа нэртэй архины талыг уусан байсан тэгээд цагдаагийн байглага дээр ирж согтолт тодорхойлох багажаар  шалгахад 2.00 хувийн согтолттой гарч байсан” гэж согтуурах ундааны зүйл хэрэглэсэн талаараа мэдүүлсэн байх тул түүний согтолтын зэрэглэлийг  үнэн бодиттой тогтоогоогүй  эргэлзээтэй гэж үзэх боломжгүй байна.

Нөгөө талаар хэрэгт шүүгдэгч Н.*******ийн согтолтыг тогтоосон “Аlcotest 7*******0” тандагч багажийг 2024 оны 9 сарын 26-ны өдөр хүртэл сунгасан баримт хэрэгт авагдсан боловч 2024 оны 3 ******* сарын 2*******-ны өдөр буюу шүүгдэгчийн согтолтыг шалгадаг өдөр тухайн багаж нь баталгаажалт хийгдээгүй байсан гэх баримт хэрэгт авагдаагүй байна.

7.3. Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2024 оны 04 сарын 08-ны өдрийн 2024/ШЦТ/87 *******тай шийтгэх тогтоолоор шүүгдэгч Н.*******ийг 800 (найман зуу) нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 800.000 (найман зуу)  мянган төгрөгөөр  торгох ял шийтгэл оногдсан  байх бөгөөд уг  торгох ялаас шүүгдэгч түүний өмгөөлөгч нар 200.000 төгрөгийг 2024 оны 7 ******* сарын 02-ны өдөр төлсөн гэж гомдлоо тайлбарлан гомдолдоо баримтыг хавсаргаж ирүүлсэн  байна.

Гэтэл Ховд аймаг дахь шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар-4*******7 ******* нээлттэй хаалттай хорих ангийн даргын 2024 оны 0******* ******* сарын 2-ны өдрийн 0/000 тоот албан бичигт “...тус ангид хорихоос өөр төрлийн ял эдэлж байгаа Н.*******ийн ялын тооцоог 2024 оны 08 ******* сарын 09-ний өдрийн байдлаар торгох ялын 800.000 төгрөгийн үлдэгдэлтэй” гэсэн байх тул түүнийг 200.000 төгрөгийн торгох ялыг биелүүлсэн гэж  үзэх боломжгүй байна.

Харин Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 37. зүйлийн дэх хэсэгт  “Торгох, нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг хорих ялаар солих, түүнчлэн тогтоол биелүүлэх үед гарсан ямар нэг тодорхой биш зүйлийг тодрах асуудлыг уг тогтоол гаргасан шүүх тухайн асуудлыг мэдэгдсэнээс хойш ******* хоногийн дотор шийдвэрлэнэ.”гэж заасны дагуу ялтан Н.******* нь 800.000 төгрөгийн торгох ялын 200.000 төгрөгийн торгийг  төлснөө тооцж шийдвэрлүүлэх боломжтой болохыг  дурдах нь зүйтэй байна.

Иймд анхан шатны  шүүх шүүгдэгч Н.*******өд ял шийтгэл оногдахдаа  торгох ялын биелэлтийн тодорхой хэсгийг анхаарч үзээгүй орхигдсан гэх аггаар гаргасан гомдол үндэслэлгүй  байна.

7.4 Шүүгдэгч  Н.******* гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, бусдад төлөх хохирол төлбөргүй хэдий ч өмнө нь Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 08 ******* сарын 0-ний өдрийн 2023/ШЦТ/94 *******тай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2., 2.3-т зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг жилийн хугацаагаар хасаж, жилийн хугацаагаар хорих ял оногдахгүйгээр тэнсэж, эрүүгийн хийн ерөнхий ангийн 7.3 ******* зүйлийн 3 дахь хэсгийн 3.3-т зааснаар “согтуурах ундаа хэрэглэхийг хориглох албадлагын арга хэмжээ авч тэнссэн байх  хугацаандаа дахин  гэмт хэрэг үйлдсэн тул тус шүүхийн 2024 оны 04 сарын 08-ны өдрийн 2024/ШЦТ/87 *******тай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хийн тусгай ангийн .6 ******* зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар    800 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 800’000 төгрөгөөр торгох ял, мөн 2023 оны 08 ******* сарын 0-ний өдрийн 2023/ШЦТ/94 *******тай шийтгэх тогтоолын хорих ял оногдахгүйгээр тэнссэн заалтыг хүчингүй болгож Эрүүгийн хийн тусгай ангийн 27.0 ******* зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.,2.3-т зааснаар 6 сарын хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял тус тус оногдж, тухайн ялуудыг тус тусад нь эдлүүлэхээр шийдвэрлэсэн  байх бөгөөд дахин гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэрэгтээ гэмшээгүй, засрал хүмүүжил олоогүй зэрэг нь түүний хувийн байдлыг илэрхийлэх  хүчин зүйл болж байна.

8.Иймд дээрх үндэслэлээр анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр  үлдээж, шүүгдэгч түүний өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 39.0 ******* зүйлийн 3 дахь хэсэгт “...Шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээсэн, эсхүл өөрчилсөн тохиолдолд ял шийтгүүлсэн этгээдэд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээний хугацааг ял эдлэх хугацаанд орж тооцно...” гэсний дагуу шүүгдэгч Н.*******ийг 2024 оны 08 ******* сарын 2-ны өдрөөс 2024 оны 09 сарын 7-ны өдрийг хүртэл цагдан хоригдсон нийт 37 (гучин долоо ) хоногийг ял эдлэх хугацаанд нь оран тооцов.

 

 Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 39.9 зүйлийн дэх хэсгийн . дэх заалтыг удирдлага болгож,ТОГТООХ нь:

 

. Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2024 оны 08 ******* сарын 2-ны өдрийн 2024/ШЦТ/24 *******тай шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээж, шүүгдэгч Н.******* түүний өмгөөлөгч Б.Ганзориг нарын  давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

2. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 39.0 ******* зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Н.*******ийн 2024 оны 08 ******* сарын 2-ны өдрөөс 2024 оны 09 сарын 7-ны өдрийг хүртэл цагдан хоригдсон 37  (гучин долоо ) хоногийг түүний ял эдлэх хугацаанд оран тооцсугай.

 

3. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийн 40. зүйлийн , 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах шатны шүүхийн шийдвэрийг гардсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 4 хоногийн дотор “шүүхийн хь хэрэглээний зөрүүг арилгах, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, хийг Улсын дээд шүүхийн тогтоол, тайлбараас өөрөөр  хэрэглэсэн, эрх зүйн шинэ ойлголт, эсхүл хь хэрэглээг тогтооход зарчмын хувьд нийтлэг ач холбогдолтой.” гэсэн үндэслэлээр оролцогч Монгол Улсын Дээд шүүхэд хяналтын журмаар гомдол, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл гаргаж болохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

                     ДАРГАЛАГЧ,  ШҮҮГЧ                                           М.НЯМБАЯР

 

                                              ШҮҮГЧ                                          Ж.ОТГОНХИШИГ

 

                             ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                         Н.ТУЯА