Дундговь аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Иргэний хэрэг/ийн Шийдвэр

2025 оны 10 сарын 21 өдөр

Дугаар 310/ШШ2025/00570

 

 

 

 

 

*******0*******5 оны 10 сарын *******1 өдөр

Дугаар 310/ШШ*******0*******5/00570

******* аймаг

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

******* аймаг дахь ******* дундын анхан шатны шүүхийн шүүгч Ж.Чимэддулам даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны Б танхимд нээлттэй хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар:

Нэхэмжлэгч: ******* аймгийн ******* *******ын *******-р багт оршин суух , ******* овогт *******гийн ******* /Рд: ЗК*******/-ын нэхэмжлэлтэй,

Нэхэмжлэлийн шаардлага:  Ажиллаж байсан байдал тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдааны оролцогчид:

Нэхэмжлэгч: З.*******

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга О.Билгүүн

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1.Нэхэмжлэгч З.******* нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие 1965 онд төрсөн, Би 1980 онд 8-р ангиа төгсөөд ******* аймгийн ******* *******ын нэгдэлд 1984 оны 06 сарын 05-ныг хүртэл малчнаар ажиллаж байгаад цэрэгт яваад, цэргээс халагдаж ирээд 1987 оны 07 сарын 01-нээс 1989 оны 08 сарын 01-нийг хүртэл нэгдэлд хэвлэл тараагчаар ажиллаад 1989 оны 08 сарын 01-нээс нэг наст мал авч 199******* оны 1******* сарын 31-нийг дуустал малчнаар ажиллаж, энх сүрэгтэн болж байсан. Тухайн үеийн хөдөлмөрийн дэвтэр байсан боловч багийн засаг дарга хурааж аваад алга болсон. Би тэтгэвэрт гарах зорилготой. Иймээс З.******* намайг ******* аймгийн ******* *******ын нэгдэлд 1980 оны 07 сарын 01-нээс 1984 оны 06 сарын 05-ны өдрийг хүртэл малчнаар, 1987 оны 07 сарын 01-нээс 1989 оны 08 сарын 01-нийг хүртэл хэвлэл тараагчаар, 1989 оны 08 сарын 01-нээс 199******* оны 1******* сарын 31-ныг дуустал малчнаар ажиллаж байсан байдлыг тогтоож өгнө үү гэв.

*******. Нэхэмжлэгч нотлох баримтаар 

******* аймгийн Архивын тасгийн *******0*******5 оны 08 сарын *******7-ны өдрийн 130 дугаартай тодорхойлолт, ******* аймгийн Татварын газрын *******0*******5 оны 08 сарын *******7-ны өдрийн 08/405 дугаартай албан бичиг, Энх сүрэгтний гэрчилгээ, Батлан хамгаалахын төв архивын *******0*******5.07.04-ны өдрийн 05/347 дугаартай Хугацаат цэргийн алба хаасан архивын лавлагаа, ******* аймгийн Архивын тасгийн *******0*******5.03.*******1-ний өдрийн 5******* дугаартай Тодорхойлолт, түүний хавсралт ******* *******ын нэгдлийн хөрөнгийн хөдөлгөөн, үнэлгээ, бага хувьчлалаар хувьчилсан хөрөнгийн баримт зэрэг баримтыг шүүхэд гарган өгсөн байна.

3. Нэхэмжлэгчийн хүсэлтээр ******* аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсээс З.*******ын ХААТР-1, ХААТР-*******, ХААТР-*******1 баримтуудыг нотлох баримтаар гаргуулж, гэрч Д., И. нараас гэрчийн мэдүүлэг авах ажиллагаа шүүх хийж гүйцэтгэсэн байна.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1.Нэхэмжлэгч З.******* нь ******* аймгийн ******* *******ын нэгдэлд 1980 оны 07 сарын 01-нээс 1984 оны 06 сарын 05-ны өдрийг хүртэл малчнаар, 1987 оны 07 сарын 01-нээс 1989 оны 08 сарын 01-нийг хүртэл хэвлэл тараагчаар, 1989 оны 08 сарын 01-нээс 199******* оны 1******* сарын 31-ний өдрийг дуустал малчнаар тус тус ажиллаж байснаа тогтоолгох тухай нэхэмжлэлийг гаргаж, уг нэхэмжлэлийн үндэслэлийг миний бие тэтгэвэрт гарах зорилготой, хөдөлмөрийн дэвтрээ үрэгдүүлсэн, ажиллаж байсантай холбогдох баримт архивт байхгүй тул шүүхээр ажилласан байдлаа тогтоолгоно гэж нэхэмжлэлд дурдсан.

  *******. Шүүх хэрэгт авагдсан, тодорхойлох хэсэгт дурдагдсан, нэхэмжлэгчийн гарган өгсөн нотлох баримтуудын хүрээнд дүгнэлт хийж, дараах үйл баримт, хууль зүйн үндэслэлээр нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь үндэслэлтэй гэж үзлээ.

*******гийн *******ын БНМАУ-ын Хүн амын регистрийн карт буюу ХААТР-1 маягтад Байнга оршин суух хаяг : Наран бригад, хөдөөд, ажилладаг байгууллага: нэгдэл, ажилд орсон: 1987 он, эрхэлдэг ажил: хэвлэл тараагч гэж бичигджээ.

******* *******ын нэгдлийн хөрөнгийн хөдөлгөөн, үнэлгээ, бага хувьчлалаар хувьчилсан хөрөнгийн / эхэлсэн: 1991.11.01, дууссан: 199*******.03.18/ баримтад З.*******т нэгдлээс хашаа, хороо хувьчилсан талаар бичигдэн бүртгэгджээ.

******* *******ын нэгдлийн ерөнхий хорооноос Хүндэт малчин *******-д олгосон Гэрчилгээ-нд 1990 онд хариуцсан мал сүргээ онд мэнд оруулан, ашиг шимийн даалгаврыг бүрэн биелүүлж, *******ын энх, мэнд сүрэгтэн-ээр шалгарсанд талархаж Цагаагчин хонин жилийн сар шинийн баярыг тохиолдуулан энх мэнд сүрэгтний гэрчилгээ, улаан халз *******00 төгрөгийн мөнгөн шагналаар шагнав гэжээ .

Гэрч И.гийн *******ын аавыг нь , ээжийг нь ******* гэдэг хүмүүс байсан. З.******* нь 1980 онд 8-р анги төгсөөд аав, ээжийнхээ хамт мал маллаж байгаад, 1984-1987 онд хугацаат цэргийн алба хааж ирээд 1987 оны 08 сараас 1989 оныг хүртэл ******* *******ын нэгдэлд сонин тараах ажил хийж байсан, 1989 оноос 1994 оныг дуустал Мандал нэгдлийн Наран бригад, багт мал малласан. Тасралтгүй л мал малласаар ирсэн. Аав,ээж, ах дүүс нь бүгд малчин хүмүүс байсан, эхээс олуулаа шиг санагдаж байна. Би 1974 онд 7-р ангийн төгсөөд илгээлтээр хөдөө гарч ******* *******ын нэгдэлд нэгдэл тартал мал маллаад, түүнээс хойш өдийг хүртэл ийн *******-р багт мал маллаж байна гэх, гэрч Д.ийн *******ын аавыг нь , ээжийг нь ******* гэдэг хүмүүс байсан. гуайх ******* аймгийн ******* *******ын *******-р багийн нутаг говийн хойд энгэрээр Гашуунд нутагладаг байсан, манайх энэ айлтай намайг төрснөөс хойш л ойр нутаглаж байсан. З.******* нь 1980 онд 8-р анги төгсөөд аав, ээжийнхээ хамт мал маллаж байгаад, 1984-1987 онд хугацаат цэргийн алба хааж ирээд 1987 оны 08 сараас 1989 онд ******* *******ын нэгдэлд хэвлэл түгээгчээр ажиллаж байгаад, тэгээд үргэлжлүүлээд нэгдэл, компани тартал 1994 оныг дуустал Мандал нэгдлийн Наран бригад, багт мал малласан. Тасралтгүй л мал малласаар өдий хүрсэн, саяхан төв рүү орсон. Аав, ээж, ах дүүс нь бүгд малчин хүмүүс байсан, эхээс 1*******-уул шиг санагдаж байна. Би 16 настайгаасаа эхлээд ******* *******ын нэгдэлд нэгдэл тартал мал маллаад, түүнээс хойш өдийг хүртэл багт мал маллаж байна. Насаараа мал малласан. Миний ярьсан бүгд үнээн. Эхнэртэйгээ хамт ишиг төлөг хамт малладаг байсан. Цэрэгт явж ирээд л эхнэртэйгээ суусан санагдаж байна. Аав, ээж хоёр нь бол эрт өнгөрсөөн. Түүнээс хойш аав, ээжийнхээ нутаглагдаг Гашуун гэх газарт нутаглаж мал малладаг байсан хүн дээ гэх мэдүүлэг, гэрч И.д ******* *******ын нэгдлээс нээн олгосон 1975-1980 оны, 1981-1990 оны, 1991-199******* оны ажилласан хоног, авсан хөлс бичигдсэн хөдөлмөрийн дэвтрийн нотариатаар батлуулсан хуулбар, гэрч Д.т ******* *******ын нэгдлээс нээн олгосон 1981-1993 оны ажилласан хоног, авсан хөлс бичигдсэн хөдөлмөрийн дэвтрүүд, түүний 1973-1980 оныг дуустал хугацаанд ******* *******ын нэгдэлд ажиллаж байсныг тогтоосон шүүхийн шийдвэр зэрэг дамжмал нотлох баримт, ******* *******ын ******* дугаар багийн засаг даргын *******0*******5 оны 10 сарын 17-ны өдрийн 83 дугаартай тодорхойлолт, Батлан хамгаалахын төв архивын *******0*******5.07.04-ны өдрийн 05/347 дугаартай Хугацаат цэргийн алба хаасан архивын лавлагаа, нэхэмжлэгчийн тайлбар зэрэг баримтуудаар З.******* нь ******* аймгийн ******* *******ын нэгдэлд 1980 оны 07 сарын 01-нээс 1984 оны 06 сарын 05-ны өдрийг хүртэл малчнаар, 1987 оны 07 сарын 01-нээс 1989 оны 08 сарын 01-нийг хүртэл хэвлэл тараагчаар, 1989 оны 08 сарын 01-нээс 199******* оны 1******* сарын 31-ний өдрийг дуустал малчнаар тус тус ажиллаж байсан нь тогтоогдож байна.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 135 дугаар зүйлийн 135.1-д Иргэн, хуулийн этгээдийн эдийн ба эдийн бус баялагтай холбоотой эрх үүсэх, өөрчлөгдөх, дуусгавар болоход шууд хамаарах үйл явдлыг эрх зүйн ач холбогдол бүхий үйл явдал гэнэ гэж, 135.*******.6-д хүний ажиллаж байсан байдал гэж, 135 дугаар зүйлийн 135.3-т Эдгээр үйл явдлыг батлах баримт бичгийг өөр журмаар олж авах боломжгүй буюу үрэгдсэн баримт бичгийг сэргээх боломжгүй болсон тохиолдолд шүүх хянан шийдвэрлэнэ гэж тус тус заасан.

Хуулийн дээрх заалтаас үзвэл, З.Бджавын тэтгэвэрт гарах эрхийг үүсгэх, түүний ******* аймгийн ******* *******ын нэгдэлд 1980 оны 07 сарын 01-нээс 1984 оны 06 сарын 05-ны өдрийг хүртэл малчнаар, 1987 оны 07 сарын 01-нээс 1989 оны 08 сарын 01-нийг хүртэл хэвлэл тараагчаар, 1989 оны 08 сарын 01-нээс 199******* оны 1******* сарын 31-ний өдрийг дуустал малчнаар ажиллаж байсан талаарх тушаал, шийдвэр Архивын байгууллагад байхгүй болох нь ******* аймгийн Архивын тасгийн *******0*******5.08.*******7-ны өдрийн 130 дугаартай тодорхойлолтоор, хөдөлмөрийн дэвтрээ үрэгдүүлсэн болох нь нэхэмжлэгчийн тайлбараар тогтоогдож байх бөгөөд түүний ажиллаж байсан байдлыг шүүхээс өөр журмаар сэргээх боломжгүй болжээ.

Иймд дээр дурдсан баримтуудыг үндэслэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж, З.*******ыг ******* аймгийн ******* *******ын нэгдэлд 1980 оны 07 сарын 01-нээс 1984 оны 06 сарын 05-ны өдрийг хүртэл малчнаар, 1987 оны 07 сарын 01-нээс 1989 оны 08 сарын 01-нийг хүртэл хэвлэл тараагчаар, 1989 оны 08 сарын 01-нээс 199******* оны 1******* сарын 3-ныг дуустал малчнаар ажиллаж байсан болохыг шүүхээс сэргээн тогтоох үндэслэлтэй байна гэж дүгнэлээ.

 

 4. Нэхэмжлэгч З.******* нь шүүхэд нэхэмжлэл гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70*******00 төгрөгийг Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.*******, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56 дугаар зүйлийн 56.1-д зааснаар төсвийн орлогод хэвээр үлдээж шийдвэрлэлээ.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 8******* дугаар зүйлийн 8*******.1.6, 115 дугаар зүйлийн 115.*******, 115.*******.1, 116, 118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 133 дугаар зүйлийн 133.1.1, 135 дугаар зүйлийн 135.*******.6-д зааснаар ******* овогт *******гийн ******* /Рд:ЗК*******/ нь ******* аймгийн ******* *******ын нэгдэлд 1980 оны 07 сарын 01-нээс 1984 оны 06 сарын 05-ны өдрийг хүртэл малчнаар, 1987 оны 07 сарын 01-нээс 1989 оны 08 сарын 01-нийг хүртэл хэвлэл тараагчаар, 1989 оны 08 сарын 01-нээс 199******* оны 1******* сарын 31-ний дуустал малчнаар тус тус ажиллаж байсан болохыг тогтоосугай.

*******.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, 56 дугаар зүйлийн 56.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.*******-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70*******00 / далан мянга хоёр зуун/ төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй

3 Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1*******0 дугаар зүйлийн 1*******0.*******-т зааснаар нэхэмжлэгч, түүний төлөөлөгч энэ шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор ******* аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэйг заасугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Ж.ЧИМЭДДУЛАМ