Баянхонгор аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүх /Иргэний хэрэг/ийн Шийдвэр

2025 оны 09 сарын 30 өдөр

Дугаар 303/ШШ2025/00684

 

 

 

 

 

202******* оны 09 сарын *******0 өдөр

Дугаар *******0*******/ШШ202*******/04

Баянхонгор аймаг

 

МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Баянхонгор аймаг дахь сум дундын анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Батзаяа даргалж тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн хуралдаанаар:

Хүсэлт гаргагч: Баянхонгор аймаг, Баянхонгор сум, ******* дугаар багт оршин суух, ******* регистрийн дугаартай, ******* утасны дугаартай, ******* овогт *******

Бие даасан шаардлага гаргаагүй гуравдагч этгээд: Баянхонгор аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтэс

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Баянхонгор аймаг, Баянхонгор сум, ******* дугаар баг, ******* ******* дугаар гудамж, ******* тоотод байх нэгж талбарын дугаартай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай мкв газрын шударга өмчлөгчөөр тогтоолгох тухай хүсэлттэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдааны оролцогчид: Хүсэлт гаргагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч , гуравдагч этгээдийн төлөөлөгч , шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Б.Уянга нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Хүсэлт гаргагч нь Баянхонгор аймаг, Баянхонгор сум, ******* дугаар баг, ******* ******* дугаар гудамж, ******* тоотод байх нэгж талбарын дугаартай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай мкв газрын шударга өмчлөгчөөр тогтоолгохоор нэхэмжлэл гаргасан. Хүсэлт гаргагч нэхэмжлэлийн шаардлагын үндэслэлээ дараах байдлаар тодорхойлж байна. Үүнд:

******* овогт ******* би 19******* оны дугаар сарын *******-нд Баянхонгор аймгийн Галуут сумын нутагт төрсөн миний ээж , аав нартай ******* нас хүртэл хамт амьдарсан байдаг аав ээж хоёр маань намайг юмны учир ойлгох болсон үед салсан байсан аав маань надтай ирж уулздаг аав охины холбоотой байсан чухам яагаад намайг ааваар овоглоогүй учир шалтгааныг мэдэхгүй. Хэдийгээр би бичиг баримт дээр ******* гэж явдаг боловч нутгийн хүмүүс бүгд ийн охин гэдгээр андахгүй. Би багадаа ээжийгээ дагаад хот руу шилжсэн боловч зуны амралтаараа эмээ Хорол болон аав нар дээр ирж зусдаг байсан, аав маань гэх хүнтэй суусан боловч өөрийн гэсэн үр хүүхэд гараагүй харин эгч нөхөр 1 гэх хүнээс салаад хүү охин хоёртой аавтай нийлсэн байдаг.

Миний хувьд аавын дагавар 2 хүүхэдтэй ах дүү шиг ойр дотно өссөн аавын эхнэр 20 оны дүгээр сарын 12-нд нас барсан түүнээс хойш аав маань ганцаараа амьдарч байгаад 2017 онд бие нь муудаж намайг дуудсан тэр үед би Галуут суманд амьдарч байсан бөгөөд аав маань надад одоо аавынхаа хажууд ирж амьдар надад чамаас өөр үр хүүхэд байх биш дээ гэж хэлсэн тул би ч аавыгаа харж хандъя гээд гэр бүлтэйгээ ярилцаад аймгийн төв шилжин гэрээ нүүлгэн аавын хашаа болох Баянхонгор сумын ******* дугаар багийн дугаар гудамж тоот \шинэ хаяг нь Баянхонгор аймгийн Баянхонгор сумын ******* дугаар баг ******* ******* дугаар гудамжны ******* тоотод ирж амьдарсан.Тэр цагаас хойш аав маань 2 жилийн дараа 2019 оны 1 сарын -ний өдөр 79 настайдаа нас барсан аавыгаа нас барах өдөр хүртэл охины ёсоор харж халамжлан асарч байсан бөгөөд 2017 оноос хойш өнөөдрийг хүртэл Баянхонгор сумын ******* дугаар багийн дугаар гудамж тоот \шинэ хаяг нь Баянхонгор аймгийн Баянхонгор сумын ******* дугаар баг ******* ******* дугаар гудамжны ******* тоотод ирж амьдарч байна. Би өмнө нь Галуут сумын Мандал багт амьдарч байхдаа *******00 ширхэг мод анх тарьж байсан боловч амжилт олоогүй ямаанд идүүлсэн би энэ талаараа аавдаа ярьж байсан тул аав маань намайг анх хашаандаа мод тарих санал тавин дуртай ажлаа хий гэсэн тул 2017 оны зунаас эхлэн хашаандаа үхрийн нүд монос, бөөрөлзгөнө, долоогоно зэргийг тарьж эхэлсэн мөн ургаад эхлэнгүүт урам зориг орон өргөжүүлж, олон төрлийн мод тарьж эхэлсэн мөн энэ талаар суралцан модны сургагч багш болсон. Аав маань ханилж явсан эхнэр болох Б.г 20 онд нас барснаас хойш 201******* оны сарын 4-нд өвлөх эрхийн гэрчилгээ"-г өвлөх өөр хунгүй, нэгдүгээр өвлөгч гэдгээр авсан байдаг боловч улсын бүртгэлд бүртгүүлээгүй байдаг. Би энэ хашаанд 9 жил амьдарч байгаа болон аавыгаа байх хугацаанд хашааны бичиг баримт гэж хөөцөлдөж яваагүй аав маань намайг амьд байхдаа бичиг баримт хөөцөлд гэхээр нь би нээх анзаардаггүй та юу яриад байгаа юм охинтойгоо жил хамт амьдарна шүү гэж хэлдэг байсан.

Миний хувьд хашаандаа тарьсан модны суулгацаа зарах гэхээр гарал үүслийн гэрчилгээ шаарддаг үүнийг дагаад хашааны бичиг баримт шаардлагатай болсон тул зайлшгүй надад шударга өмчлөгчөөр тогтоолгох хэрэгцээ шаардлага гарч ирсэн.Одоо надад эд хөрөнгийн өмчлөх эрх, түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийн улсын бүртгэлийн №0000*******9******* дугаартай Д., Б. нарын хоёр хүний хамтын өмч гэсэн гэрчилгээ л үлдсэн байдаг энэ гэрчилгээг аав маань надад амьд сэрүүн байхдаа янзалж аваарай гэж өгсөн. Б.гийн хүү болох нас барсан охин одоо амьд сэрүүн өндөр настай бие муутай хүн байдаг бид нар байнгын холбоотой байдаг энэ хашаанд эдгээр хүмүүс хамааралгүй, аавыг маань нас барсан цагаас хойш хашаатай холбоотой ямар нэгэн маргаан хийж байгаагүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад гэрчээр асуулгах болно. Иймд Д.ийн цорын ганц охин болох ******* овогт ******* намайг Баянхонгор аймгийн Баянхонгор сумын ******* дугаар багийн дугаар гудамж тоот \шинэ хаяг нь Баянхонгор аймгийн Баянхонгор сумын ******* дугаар баг ******* дугаар гудамжны ******* тоотод байх 0407007-01718 нэгж талбарын дугаартай гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай метр, квадрат газрын шударга өмчлөгч мөн болохыг тогтоож өгнө үү гэжээ.

1.2. Хүсэлт гаргагч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: 19******* оны дугаар сарын 0*******-ны өдөр Баянхонгор аймаг, Галуут суманд төрсөн. ******* настай байх үед аав, ээж хоёр салж аав Б.тай суусан. 201******* он хүртэл баатар хотод амьдарч байгаад 201******* оноос аавтай цуг хамт амьдарсан. 2017 он Баянхонгор аймагт шилжиж ирсэн. 2017 оноос аавын бие муудсан түнхээ хугалж 2019 он хүртэл асарч байсан. 2019 оны 01 дүгээр сарын -ний өдөр аав нас барсан үүний дараагаар нөхөр хүүхдийн хамт цэцэг, ногоо одоог хүртэл тарьж байгаа. Иймд цэцэг, ногоо худалдан борлуулахад гарал үүслийн гэрчилгээ шаардлагатай байгаа тул шударга өмчлөгчөөр тогтоож өгнө үү гэв.

2. Бие даасан шаардлага гаргаагүй гуравдагч этгээдийн төлөөлөгч шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Нэхэмжлэлтэй холбоотой Улсын бүртгэлд бүртгэгдсэнээр ******* дугаар баг, дугаар гудамж, тоот хаягтай. метр квадрат газрын өмчлөх эрх 0000*******9******* дугаартай улсын бүртгэлд бүртгэгдсэн. Д., Б. нарын төрөл, садан, хүүхэд гэсэн мэдээлэл олдоогүй гэв.

Улсын бүртгэлийн тухай хуульд зааснаар тухайн эд хөрөнгийг өмчлөх эрх үүссэн үндэслэл нь тогтоогдохгүй, нотлох баримт байхгүй бол улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах үндэслэл болдог гэв.

*******. Хүсэлт гаргагчаас иргэний үнэмлэхийн хуулбар, Баянхонгор аймгийн Баянхонгор сумын ******* дугаар багийн Засаг даргын 202******* оны 0******* дугаар сарын 20-ны өдрийн *******2******* дугаартай тодорхойлолт, Баянхонгор аймгийн Байгаль орчны газрын 202******* оны 0******* дугаар сарын 21-ний өдрийн 209 дүгээр албан бичиг, Баянхонгор аймгийн нотариатын 201******* оны 0 дугаар сарын 04-ний өдөр олгосон дугаартай өвлөх эрхийн гэрчилгээний хуулбар, Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн 0000*******9******* дугаартай гэрчилгээний хуулбар, Нас барсны бүртгэлийн 0 дугаартай лавлагаа, нас барсны дугаартай гэрчилгээний хуулбар, хүсэлт, өмгөөлөл хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх 202******* оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрийн дугаартай гэрээ, 202******* оны дугаар сарын 07-ны өдөр үзлэг хийсэн тэмдэглэл, Баянхонгор аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 202******* оны дугаар сарын 07-ны өдрийн 1*******/************** дугаартай албан бичиг, Баянхонгор аймаг дахь Шүүхийн тамгын газрын 202******* оны дугаар сарын -ны өдрийн *******1 дүгээр албан бичгээр тус шүүхийн 2024 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн *******0*******/ШШ202*******/00148 дугаартай хэргийг хуулбарласан хавсралт, Баянхонгор аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 202******* оны дугаар сарын 07-ны өдрийн 1*******/*******4 дугаартай албан бичиг, Монголын Нотариатчдын танхимын 202******* оны дугаар сарын 12-ны өдрийн 70 дугаар албан бичиг, Баянхонгор аймгийн Төрийн архивын хэлтсийн 202******* оны дугаар сарын 01-ний өдрийн дугаартай албан бичиг, Баянхонгор аймгийн Эрчим хүчний хэрэглэгчийн дансны дэлгэрэнгүй тайлан зэрэг баримтуудыг гаргаж өгсөн.

Шүүхээс хүсэлт гаргагчийн хүсэлтээр гэрч мэдүүлгийг бүрдүүлсэн болно.

ҮНДЭСЛЭХ нь:

1. Шүүх хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангах үндэслэлтэй байна гэж үзэв.

2. Хүсэлт гаргагч нь Баянхонгор аймаг, Баянхонгор сум, ******* дугаар баг, ******* ******* дугаар гудамж, ******* тоотод байх нэгж талбарын дугаартай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай мкв газрын шударга өмчлөгчөөр тогтоолгох гэж нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодорхойлжээ.

*******. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1************** дугаар зүйлийн 1**************.2.14-д заасан тогтоох журмыг нь хуульд заагаагүй эрх зүйн ач холбогдол бүхий бусад үйл явдалд хамаарахаар байх тул хүсэлтийг шүүх хүлээн авч хянан шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна.  Түүнчлэн Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газрын 2014 оны сарын 0*******-ны өдрийн /9 дугаар Чиглэл, зөвлөмж хүргүүлэх албан бичигт Иргэд олон жил амьдарсан боловч хувьчилсан, өмчилсөн тухай нотлох баримт байхгүй орон сууц, нийтийн байр, үл хөдлөх хөрөнгийг шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн улсын бүртгэлд бүртгэж өмчлөх эрхийг баталгаажуулна...гэж, мөн Улсын бүртгэлийн тухай хуульд зааснаар тухайн эд хөрөнгийг өмчлөх эрх үүссэн үндэслэл нь тогтоогдохгүй нотлох баримт байхгүй бол улсын бүртгэлд бүртгэхээс татгалзах үндэслэл учир өмчлөх эрхээ бүртгүүлэхийг хүссэн хүсэлтийг хүлээн авах боломжгүй, шүүхэд хандан өмчлөх эрхээ тогтоолгох эрхтэйг тайлбарлан хүсэлтийг буцаажээ.

4. Хүсэлт гаргагч нь Баянхонгор аймаг, Баянхонгор сум, ******* дугаар баг, ******* ******* дугаар гудамж, ******* тоотод байх нэгж талбарын дугаартай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай мкв газрыг аав болох ийг өнгөрснөөс хойш одоог хүртэл тус газарт тариалангийн үйл ажиллагаа явуулж байгаа болох нь Баянхонгор аймгийн Баянхонгор сумын ******* дугаар багийн Засаг даргын 202******* оны 0******* дугаар сарын 20-ны өдрийн *******2******* дугаартай тодорхойлолт, Баянхонгор аймгийн Байгаль орчны газрын 202******* оны 0******* дугаар сарын 21-ний өдрийн 209 дүгээр албан бичиг, Баянхонгор аймгийн нотариатын 201******* оны 0 дугаар сарын 04-ний өдөр олгосон дугаартай өвлөх эрхийн гэрчилгээний хуулбар, Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн 0000*******9******* дугаартай гэрчилгээний хуулбар, Нас барсны бүртгэлийн 0 дугаартай лавлагаа, нас барсны дугаартай гэрчилгээний хуулбар, хүсэлт, өмгөөлөл хууль зүйн туслалцаа үзүүлэх 202******* оны 07 дугаар сарын 01-ний өдрийн дугаартай гэрээ, 202******* оны дугаар сарын 07-ны өдөр үзлэг хийсэн тэмдэглэл, Баянхонгор аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 202******* оны дугаар сарын 07-ны өдрийн 1*******/************** дугаартай албан бичиг, Баянхонгор аймаг дахь Шүүхийн тамгын газрын 202******* оны дугаар сарын -ны өдрийн *******1 дүгээр албан бичгээр тус шүүхийн 2024 оны 12 дугаар сарын 21-ний өдрийн *******0*******/ШШ202*******/00148 дугаартай хэргийг хуулбарласан хавсралт, Баянхонгор аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн 202******* оны дугаар сарын 07-ны өдрийн 1*******/*******4 дугаартай албан бичиг, Монголын Нотариатчдын танхимын 202******* оны дугаар сарын 12-ны өдрийн 70 дугаар албан бичиг, Баянхонгор аймгийн Төрийн архивын хэлтсийн 202******* оны дугаар сарын 01-ний өдрийн дугаартай албан бичиг, Баянхонгор аймгийн Эрчим хүчний хэрэглэгчийн дансны дэлгэрэнгүй тайлан, гэрч мэдүүлэг зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна.

*******.Иргэний хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1-д Эзэнгүй эд юмсыг илээр, шударга аргаар олж авснаас хойш өөрийн өмчлөлийн зүйлийн адил ******* жил тасралтгүй илээр эзэмшсэн этгээд тухайн эд хөрөнгийг өмчлөх эрхийг олж авна, ******* дугаар зүйлийн *******.1-д Хууль болон гэрээнд өөрөөр заагаагүй бол эд хөрөнгийг арав буюу түүнээс дээш жилийн турш хууль ёсоор эзэмшиж, ашиглаж байсан эзэмшигч уг эд хөрөнгийг өмчлөх эрхийг тэргүүн ээлжинд олж авах давуу эрхтэй байна ... гэж тус тус заасан бөгөөд дээрх эд хөрөнгийг хүсэлт гаргагч нь аав ийг өнгөрснөөс хойш өмчлөн авч одоог хүртэл шударгаар эзэмшиж байсан болох нь тогтоогдсон.

. Дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийн талаар сонирхогч этгээдээс маргаан үүсгээгүй зэрэг үндэслэл тогтоогдож байх тул Иргэний хуульд зааснаар хүсэлт гаргагч ийн хүсэлтийг хангаж, Баянхонгор аймаг, Баянхонгор сум, ******* дугаар баг, ******* ******* дугаар гудамж, ******* тоотод байх нэгж талбарын дугаартай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай мкв газрын шударга өмчлөгч болохыг тогтоон шийдвэрлэв.

8. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1, 0 дугаар зүйлийн 0.1-д зааснаар хүсэлт гаргагч ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70.200 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээснийг дурдав.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.2.1 дэх хэсэгт заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хуулийн 0 дугаар зүйлийн 0.1, ******* дугаар зүйлийн *******.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан Баянхонгор аймаг, Баянхонгор сум, ******* дугаар баг, ******* ******* дугаар гудамж, ******* тоотод байх нэгж талбарын дугаартай, гэр бүлийн хэрэгцээний зориулалттай мкв газрын шударга өмчлөгчөөр ийг тогтоосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1, 0 дугаар зүйлийн 0.1 дэх хэсэгт зааснаар хүсэлт гаргагч ийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70.200 төгрөгийг төсвийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

*******. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 дугаар зүйлийн 9.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй бөгөөд мөн хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Баянхонгор аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Г.БАТЗАЯА