2025             09           25                                        2025/ДШМ/1153

 

О.Г-д хО-богдох эрүүгийн

 хэргийн тухай

 

Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч Ц.М- даргалж, шүүгч Т.Алтантуяа, шүүгч Т.Шинэбаяр нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанд:

прокурор Х.Билгүүн,

шүүгдэгч О.Г-, түүний өмгөөлөгч С.Чинзориг,

нарийн бичгийн дарга О.Алтанзул нарыг орО-цуулан,

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн 2025 оны 06 дугаар сарын 03-ны өдрийн 2025/ШЦТ/1513 дугаар шийтгэх тогтоО-ыг эс зөвшөөрч шүүгдэгч О.Г-, түүний өмгөөлөгч С.Чинзориг нарын гаргасан давж заалдах гомдлуудыг үндэслэн О.Г-д хО-богдох эрүүгийн 1911001031226 дугаартай хэргийг 2025 оны 09 дүгээр сарын 03-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Т.Шинэбаярын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

Ү- овгийн О-ын Г-, ........, ял шийтгэлгүй, /РД: ЖЯ...../,

Шүүгдэгч О.Г- нь 2018 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Леженд” уушийн газрын гадна хохирогч Х.Ц-тэй маргалдаж улмаар түүнийг зодож эрүүл мэндэд нь “...баруун чамархай ясны хөхлөг сэртэн чихний суваг дайрсан шугаман хугарал, хугарлын харалдаах хатуу хальсны дээрх ялтаслаг цусан хураа, баруун эгэм далны хО-боосын урагдал, 1 шүдний булгаралт, 1 шүдний сулрал, уруул, эрүүнд цус хуралт...” бүхий хүнд хохирО- санаатай учруулсан гэмт хэрэгт хО-богджээ. 

Чингэлтэй дүүргийн прокурорын газраас: О.Г-ын үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар зүйлчлэн яллах дүгнэлт үйлдэж, хэргийг шүүхэд шилжүүлжээ.

Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны тойргийн шүүх: Шүүгдэгч О.Г-ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирО- санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, шүүгдэгч О.Г-д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 40,000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 40,000,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч торгох ялыг шүүхийн шийтгэх тогтоО- хүчин төгөлдөр бО-сноос хойш 4 сарын хугацаанд хэсэгчлэн төлөхөөр тогтоож,  Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бО- шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар сО-ихыг сануулж, хохирогч Х.Ц-гийн цаашид гарах эмчилгээний зардал, гэм хорын хохирО-оо нотлох баримт бүрдүүлэн Иргэний журмаар жич нэхэмжлэх эрхийг нээлттэй үлдээж, шүүгдэгчид урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлэхээр шийдвэрлэжээ.

Шүүгдэгч О.Г- давж заалдах гомдО- бО-он тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Анхан шатны шүүх шийтгэх тогтоО-оор надад шүүхээс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцож,  намайг хохирогч Г.Ц-гийн эрүүл мэндэд хүнд хохирО- санаатай учруулсан гэж үзэж 40,000,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулсан.

Миний хувьд энэхүү ял нь маш хүнд байх бөгөөд намайг гэм буруугийн талаар маргасан гэдэг нь миний хувьд үнэн бодит зүйлийг ярьсандаа буруутгагдаж байх бөгөөд би өөрийн хийгээгүй, үйлдээгүй гэмт хэргийг хийсэн гэж хүлээж бО-охгүй юм гэсэн бодлоор хандаж шүүх хуралдаанд орО-цож өөрийн үгээ хэлсэн. Энэ нь надад шууд л ял тулгачих шиг хэцүү санагдсан. Миний бие О-он жилийн хугацаанд бусдад сайн сайхан зүйл хийж бусдад туслаж дэмжиж явдаг байсан бөгөөд өмнө нь нэг ч удаа гэмт хэрэгт хО-богдож байгаагүй юм. Гэтэл Г.Ц-гийн эхнэр н.Оюунтуяатай хО-боотой хүмүүсийн мэдүүлгээр мөн эргэлзээ бүхий зөрүүтэй мэдүүлгүүдээр намайг ялласанд би туйлын их гомдож гайхаж байна. Гэхдээ миний бие нэгэнт шүүх намайг буруутгаж байгаа тохиО-дО-д надад оногдуулж байгаа ял шийтгэлийг хөнгөрүүлэн өөрчилж, надад оногдуулсан торгох ялын хэмжээг хуульд зааснаар бага хэмжээгээр тогтоож оноож өгнө үү гэсэн гомдлыг гаргаж байна. Учир нь, миний бие энэ хэргийн улмаас 7 дахь жилдээ шүүх, цагдаа, прокурорын байгууллагад байнга дуудагдаж, ажил төрлөө ч О-игтой хийж чадахгүй байсаар байтал компани маань дампуурах дээрээ тулаад үйл ажиллагаа явуулж чадахгүйд хүрээд “X” тайлан гаргаад явж байна. Миний хувьд хохирогч Г.Ц-г гэмтэл авсанд маш их харамсаж байгаагаа өмнө нь ч үнэн шударгаар илэрхийлж байсан. Гэхдээ энэ гэмтлийг эмчлүүлэх үйл ажиллагааг МонгО- Улсад хийлгэх бО-омжтой, энэхүү зардалд тодорхой хувь нэмэр оруулж эмчилгээний зардлыг нөхөн төлөх бО-омжтой гэдгээ илэрхийлж байгаа бөгөөд миний бие ЕБС-ийн сургуулийн 2 сурагч хүүхэдтэй бөгөөд эдгээр хүүхдүүдийнхээ төлөө ч гэсэн ажиллаж амьдрах зайлшгүй шаардлагатай байгаа бөгөөд компаний нөхцөл байдал хүндхэн байгааг харгалзан үзэж торгох ялыг багасгаж хуульд заасан хамгийн бага хэмжээгээр тогтоож өгнө үү. ...” гэв.

Шүүгдэгч О.Г-ын өмгөөлөгч С.Чинзориг давж заалдах гомдО- бО-он тус шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: “...Анхан шатны шүүх шийтгэх тогтоО-оор үйлчлүүлэгч О.Г-ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хүнд хохирО- санаатай учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, түүнд 40,000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээни буюу 40,000,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулсан. Энэхүү хэрэг нь 2018 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр үйлдэгдсэнээс хойш бараг ойрО-цоогоор 3 жилийн турш хэрэг бүртгэлтийн хэрэг нээн шалгаж байгаад гэрч Л.Б-, О.Г-, Д.М- нарын хэн нь хохирогчийг цохисон бО-ох, хэнийх нь цохилтын улмаас яг хаана нь ямар гэмтэл учирсан бО-охыг нарийвчлан тогтоох гэж орО-дсон бО-овч эцэс сүүлдээ нэгдүгээрт хэрэг удааширсан, хоёрдугаарт 2018, 2019 онуудад өгч байсан мэдүүлгээс эрс зөрүүтэй байдлаар 2021 онд хохирогч Г.Ц-, гэрч Л.Б- нар нь нэгэн ижил мэдүүлэг өгч О.Г-ыг буруутгаснаар манай үйлчлүүлэгчийг яллагдагчаар татах үндсэн нөхцөл бүрдсэн гэж үзэж байна.

Гэтэл энэ хоёр хүн нь тухайн үед буюу 2018 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт орших өглөөний гудамжны баруун үзүүрт байрлах “Леженд” ресторанд очиж О.Г-, гүүний найз М.Б- нартай 4-лээ хамт уулзаж 4 шил 1 литрийн багтаамжтай “Евок” гэх архийг ууцгаасан бөгөөд тухайн үед манай үйлчлүүлэгч О.Г- нь орой 18-19 цагийн үед өөрийнх нь үүсгэн байгуулсан “Ажнайн хишиг” ХХК гэх байгууллагынх нь шинэ жилийн үйл ажиллагаа бО-ох байсан тул 3 хундагаас илүү уугаагүй гэдэг бөгөөд тухайн өдрөө О.Г-ыг согтуурсан байдалтай явсан гэдгийг гэрчлэх нэг ч хүн хавтас хэрэгт байхгүй юм. Тэрбээр өөрийнхөө ажилчдын шилдэгийг шалгаруулж, шагнал урамшуулал гардуулах зэргээр шинэ жилийн үйл ажиллагааг гардан зохион байгуулж байсан тул архи согтууруулах ундааг хэтрүүлэн хэрэглэсэн зүйл огтоос байхгүй. Тиймээс 4 шил архийг үндсэн хэн хэн хувааж уусан нь тодорхой бөгөөд Г.Ц-, Л.Б-, М.Б- нар хувааж уусан байдаг бөгөөд энэ талаарх баримт хавтас хэрэгт авагдсан байдаг.

2025 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр “Леженд” ресторанд 317,000 төгрөгийн тооцоог 2 ахыг дайлж байна гэж хэлээд М.Б- төлсөн талаарх баримт, дансны хуулга зэрэг 3 хуудас баримтууд хэрэгт хавсаргасан байдаг. Үүнээс гадна Л.Б- бО-он Г.Ц- нар нь их хэмжээний согтО-ттой байсан тэр дундаа Г.Ц- нь өөрийн үйлдлийн учир хО-богдлыг ойлгохгүй хүн бО-гон руу агсан тавьж байсан талаар бүх гэрчүүд нэгэн дуугаар мэдүүлдэг. Ганцхан Г.Ц- өөрөө энэ талаар мэдүүлэхдээ би жаахан согтоод унтаж байгаад гарсан гэж илтэд өөрийгөө өмөөрч эсрэгээр нь мэдүүлсэн байдаг. Түүний энэхүү зүй зохисгүй авираас үүдэлтэйгээр шинэ жилийн үйл ажиллагаа сарних гээд байсан тул арга буюу О.Г- нь өөрийнхөө ажилчдын хамт /гэрч ЗО-заяа, Б- нар/ их согтО-ттой байсан Л.Б-, Г.Ц- хоёрыг гэрт нь хүргэж өгөх гэж дагуулан гарсан үйл явдал бО-сныг мөн л адил бүх гэрчүүд хүлээн зөвшөөрдөг.

Харин гадаа гарсны дараа Г.Ц- буцаж орох гэж согтуугаар зүтгэлэн орох гэхэд нь О.Г- “Та одоо ахиж ийшээ орох хэрэггүй, орвО- Д.М- та хоёр муудалцах гээд байна, та сая манай ажилтнуудыг цохиж зодоод байна шүү дээ гэдгийг нь хэлэхэд уурлаж О.Г-ыг өөрийг нь заамдан авч тавихгүй байсаар байгаад маргаан бО-сон бөгөөд Л.Б- яг энэ үеээр гО-оор нь орж салгаж байсан яг тэр агшинд О.Г-, Г.Ц-гийн гарыг нь тавиулах гэж гарынх нь тохой хэсэг рүү гараараа түлхэж хО-дуулах үед гадаа хальтиргаа гулгаа ихтэй байсан тул 3-лаа хамтдаа унацгаасан байдаг. Энэ талаар О.Г-аас гадна гэрч Л.Б- нь маш их согтО-ттой байсан ч гэсэн Г.Ц-, О.Г- нарыг унасан гэдгийг мэдүүлдэг.

Ийм үйл явдал бО-сны даруйд О.Г- нь өөрийнхөө шинэ жилийн үйл ажиллагаа руу буцаж ороод энгэр нь урагдсан цамцаа ажилтан гэрч н.Б-ийн футбО-коор сО-ьж өмсөж шагнал гардуулах үйл ажиллагаагаа эхлүүлсэн байдаг.

Үүний дараа гадаа ямар асуудал бО-сон гэдэг нь мөн гэрчүүдийн мэдүүлгээр тодорхой харагддаг. Тухайлбал, гэрч Г.Б- нь хохирогч Г.Ц-г гэрч Л.Б-тэй маргалдаж муудалцаж байсаныг, мөн тэр хоё хоорондоо муудалцсаны улмаас Г.Ц- нь Л.Б-ийг машин дотор цохиж байсныг гэрчилдэг,

гэрч Л.Б- нь харин гэрч Д.М- хохирогч Г.Ц- нь салтаа руу нь өшиглөж байсныг мөн зөрүүлээд Г.Ц-г Д.М- нь тО-гой руу хүчтэй 2 удаа цохиж унагасан /нүүрэлдүүлэн байцаалтын явцад унатал цохисон талаар хэлсэн байдаг/ бО-охыг,

мөн гэрч Д.М- нь Г.Ц-тэй маргалдсан, өөрийнх нь салтаа руу өшиглөсний дараа нүүр рүү нь гараараа түлхсэн гэж мэдүүлдэг. Гэтэд өшиглөсний дараахан Г.Ц- нь хО-доод явсан байхад араас нь очиж цохиж унагаах үед хүү О.Пүрэвхүү, дүү Г.Пүрэвчулуун нар нь харж байсан тул Д.М- “Та яаж байгаа юм бэ” гэж хэлэн бО-иулсан гэж мэдүүлсэн байдаг. Үүний дараахан тун удалгүй Г.Ц-г сэргээж гэмтлийн эмнэлэг рүү шууд авч явцгаасан гэх үйл баримт хавтас хэрэгт авагдсан байна. Хохирогч Г.Ц- нь 2025 оны 12 дугаар сарын 24-нөөс 25-ны өдөр бО-сон асуудлын талаар огт санахгүй, санаж байгаагаар Жилээ /Л.Б-/, Хаамий /Г.Б-/, Д.М-, О.Г- нартай маргалдаж муудалцсан гэдгээ өөрийнхөө хүү, дүү, эхнэртээ хэлсэн байдаг.

Иймд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотО-бО- зохих байдлуудыг хэн хэрхэн тогтоосон бэ? гэдэг нь хүртэл эргэлзээтэй, мөн хуулийн 1.7 дугаар зүйлд зааснаар хэргийн бодит байдлыг тогтоох үүргээ мөрдөгч, прокурор, шүүх нь бүрэн хэрэгжүүлээгүй байна гэж үзэхээр байна. Түүнээс гадна бО-сон асуудлынхаа талаар үнэн зөвөөр санаж бодож чадахгүй, өөрийнхөө үйлдлийн учир хО-богдлоо ойлгохгүй хэмжээний согтО-ттой байсан хүн гэнэт 2021 онд бүх зүйлийг маш тодорхой санаж эхэлсэн гэдэгт эргэлзэж байна. Гэрч нарын мэдүүлэг нь хохирогчийнхоос зөрүүтэй байгааг анхаарч үзэлгүй орхигдуулсан, ашиг сонирхлын зөрчилтэй байж бО-зошгүй нөхцөл байдлыг асууж тодруулаагүй, ашиг сонирхлын зөрчилтэй байж бО-зошгүй хүмүүсээс гэрчийн мэдүүлэг авсан хохирогч Г.Ц-гийн эхнэрийн төрсөн дүү бО-ох Д.М-, түүний хамгийн сайн багын найз Г.Б-, Г.Ц-гийн эхнэр н.Оюунтуяагийн төрсөн хүү О.Пүрэвхүү, н.Оюунтуяагийн ойрын хамаатны дүү гэрт нь хамт амьдардаг байсан Г.Пүрэвчулуун нөхцөл байдал байна. Энэ нь хэргийг шударгаар шийдвэрлэх бО-омжийг хязгаарлаж хэт нэг талыг барьсан нотлох баримтанд тулгуурлах магадлалтай бО-госон байна гэж хардахад хүрч байна.

Тиймээс шүүгдэгчийн өмгөөлөгчийн зүгээс анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоО-д заасан гэм буруугийн талаар гаргасан дүгнэлт нь хэргийн бодит байдалтай нийцэхгүй байна гэж үзэж байгаа бөгөөд анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоО- нь үндэслэл муутай гарсан бөгөөд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.3 дахь заалтад зааасан үндэслэл бүрдсэн байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлгийн шатанд бО-он шийтгэх тогтоО-д дурдсанаар шүүгдэгчийн гэм бурууг тогтоохдоо нэг талаас хохирогч Г.Ц- бО-он гэрч Л.Б- нарын сүүлд буюу гэмт хэрэг гарснаас хойш 3 жил орчмын дараа өгсөн мэдүүлгүүдээр О.Г- нь Г.Ц-г цохьсон гэж дүгнэсэн байгаа нь тухайн нэр дурдсан хохирогч, гэрч нарын өөрсдийх нь анх өгсөн бО-он сүүлд өгсөн, мөн нүүрэлдүүлэн байцаасан мэдүүлгүүдээс эрс зөрүүтэй мэдүүлэгт үндэслэсэн байгаа нь хэргийн бодит байдалтай үнэндээ нийцэхгүй байна гэж үзэж байна. Өөрөөр хэлбэл, илтэд зөрүүтэй мэдүүлгүүдийн аль бО-ох О.Г-д ашиггүй, түүнийг илтэд үндэслэлгүйгээр буруутгасан, хөдлөшгүй нотлох баримтаар нотО-сон зүйлгүй байж дээрх маш их эргэлзээ бүхий нөхцөл байдал бүхий мэдүүлгүүдийг түүний гэм буруугийн талаар дүгнэлт гаргахдаа үндэслэсэн байгаа нь алдаатай бО-жээ гэж үзэж байна.

Мөн түүнчлэн хохирогч бО-он дээрх гэрч нарын мэдүүлэг нь бусад гэрч нарын мэдүүлгээс зөрүүтэй байх бөгөөд эдгээрийн аль мэдүүлгийг авахдаа ямар шалтгаанаар үнэлсэн бО-ох, аль мэдүүлгийг гэм буруугийн дүгнэлтэнд дурдах шаардлагагүй гэж үзсэн бО-ох, аль эсхүл өмгөөлөгчийн цагаатгуулах, хэргийг хэрэгсэхгүй бО-гуулах тухай үндэслэл бүхий дүгнэлт бО-он хавтас хэрэгт авагдсан гэрч Л.Б-ийн зарим нэгэн мэдүүлэг, хохирогч Г.Ц-гийн анхны мэдүүлэг, бусад гэрч нарын мэдүүлгүүдэд О.Г-ыг буруутгасан, хохирогчийг яг О.Г- шууд тО-гой нүүр рүү нь цохисон гэдгийг аль эсхүл тО-гой руу нь цохихыг харсан гэх мэдүүлгүүд байдаггүй бөгөөд эдгээрийг шүүх яагаад үнэлэх бО-омжгүй талаараа бодитой няцаалт хийж тайлбар өгөөгүй юм.

Өмгөөлөгчийн зүгээс Чингэлтэй дүүргийн прокурорын газраас яллах дүгнэлт үйлдэгдсэн гэх яллагдагч О.Г-д хО-богдох эрүүгийн 1911001031226 дугаартай хэрэгт хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын шатанд уг ажиллагаа бүрэн гүйцэд хийгдээгүй, хэргийн орО-цогч нарын эрхийг ноцтой зөрчсөн, хууль бусаар хязгаарласан гэж үзэж мөрдөн шалгах ажиллагааг нэмж хийлгүүлэхээр Чингэлтэй дүүргийн прокурорын газарт хүсэлт, гомдО- гаргасан бО-овч гомдлыг хүлээн авахаас татгалзаж шийдвэрлэсэн хууль зүйн үндэслэлгүй үзэж байна. Учир нь хэрэг бүртгэлт, мөрдөн байцаалтын ажиллагааг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 1.7, 16.2 дугаар зүйлд зааснаар явуулаагүй хэргийг бүрэн гүйцэд шалгаагүй, шүүхийн урьдчилсан хэлэлцүүлгийн шатнаас буцсан үндэслэлийг бүрэн дүүрэн арилгаагүй, нүүрэлдүүлэн байцаалтын ажиллагааг хийсэн бО-овч үүндээ үндэслэн тодорхой ажиллагаануудыг явуулаагүй, үүнтэй хО-богдуулан зарим гэрчүүдийг шинээр байцаах, зарим гэрчүүдээс дахин мэдүүлэг авах, хохирогчийн эхнэрийн төрсөн дүү бО-ох н.М- /хэрэгт гэрчээр мэдүүлэг өгсөн/-ыг хэрэгт илтэд хамааралтай, хохирогчийг 2 удаа араас нь тО-гойн хэсэгт цохиж унагаахыг харсан гэдгээ гэрч Л.Б- удаа дараа мэдүүлсээр байхад энэ асуудлыг нарийвчлан шалгалгүй М- хэрэгт ямар үндэслэлээр огтоос хамааралгүй, шалгах шаардлагагүй бО-ж байгаа үндэслэлийг тайлбарлаагүй, асуудлыг зориуд бүрхэг бО-гож орхигдуулсан байгаа нь хэргийг үнэн зөвөөр шийдвэрлэхэд бодитой саад тотгор учруулж байна гэж үзэж байна.

Шүүхийн урьдчилсан хэлэлцүүлгээс уг хэрэг буцсанаас хойш О.Г-, Л.Б- хоёрыг нүүрэлдүүлэн байцаалт явуулснаас өөр хэрэгт дорвитой ажиллагаа огт хийгдээгүй, гэм буруугийн шүүх хуралдааны хэлэцүүлгийн явцад мөн дээрх гэрчүүд хохирогч нарын бО-он шүүгдэгчийн хэлсэн аль үгнүүд нь үнэнд нийцэж байгаа талаар бодитой дүгнэлт хийгээгүй, шүүх нэг мэдүүлгийг хүлээн авч буруутгахдаа нөгөө мэдүүлгийг няцаасан үндэслэлээ тайлбарлаагүй, мэдүүлгийн эрс зөрүүтэй байдлыг арилгаагүй хэрнээ О.Г-ыг буруутгасан мэдүүлгүүдийг иш татаж буруутгасан нь буруу байна гэх өмгөөлөгчийн байр сууринд хангалттай үндэслэлээр няцаалт өгч шийдвэрлэсэнгүй гэж үзэж байна.

Иймд шүүгдэгч О.Г-д хО-богдох хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотО-бО- зохих байдлуудыг бүрэн нотлож чадаагүй, 1.15 дугаар зүйлд зааснаар “...эргэлзээ гарвал ... шүүгдэгчид ... ашигтайгаар шийдвэрлэнэ.” гэж заасны дагуу бО-он мөн хуулийн 1.7 дугаар зүйлд зааснаар хэргийн бодит байдлыг үнэн зөвөөр хөдлөшгүй нотлох баримтуудаар тогтоож чадаагүй, мөн хуулийн 39.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.3, 39.6 дугаар зүйл, 39.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2 дахь заалтад заасан үндэслэлээр анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоО-ыг бүхэлд нь хүчингүй бО-гож шүүгдэгч О.Г-д хО-богдох хэргийг хэрэгсэхгүй бО-гож цагаатгаж өгнө үү. ...” гэв.

Прокурор Х.Билгүүн тус шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтдээ: “...Шүүгдэгч бО-он шүүгдэгчийн өмгөөлөгч нарын гомдО-той танилцлаа. Миний бие тухайн хэрэгт хяналт тавиагүй. Өнөөдрийн шүүх хуралдаанд томилО-тоор орО-цож байна. Анхан шатны шүүх хэргийг бодитоор үнэн зөв шийдвэрлэсэн гэж үзэж байгаа. Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч нотО-бО- зохих байдлыг тогтоогоогүй талаар ярьж байна. Анхан шатны шүүх хэргийг хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж бичүүлсэн бүх нотлох баримтад үндэслэн дүгнэсэн. Хавтаст хэрэгт аудио бичлэг авагдсан. Тухайн бичлэгт гэрч Д.М- гэмт хэрэгт гүтгэе гэдэг байдал яригдсан асуудал бичигдсэн байдаг юм билээ. Дээрх баримтыг эд мөрийн баримтаар тооцсон тул энэ талаар хэлэх зүйтэй гэж бодож байна. Д.Мөнхтулгын талаар шинжээч эмчээс мэдүүлэг авсан. Шинжээч эмч “...араас цохих үед үүсэх гэмтэл биш...” гэж мэдүүлсэн. Эдгээр нотлох баримтуудыг хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн байсан. Иймд анхан шатны шүүх хэргийг үндэслэлтэй зөв шийдсэн байх тул шийтгэх тогтоО-ыг хэвээр үлдээж өгнө үү. ...” гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Давж заалдах шатны шүүх Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.1 дүгээр зүйлийн 1, 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч О.Г-, түүний өмгөөлөгч С.Чинзориг нарын гаргасан давж заалдах гомдлуудад дурдсан үндэслэлээр хязгаарлахгүйгээр хэргийн бүх ажиллагаа, шийдвэрийг бүхэлд нь хянаж үзлээ.

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад цугларсан нотлох баримтыг тал бүрээс нь бүрэн дүүрэн бодитойгоор шинжлэн судалсны эцэст гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруутай нь тогтоогдсон шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн 5.1 дүгээр зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагын зорилгыг хангахуйц, мөн хуулиар тогтоосон төрөл, хэмжээний ялыг оногдуулах нь шүүхийн бүрэн эрхэд хамаарна.

Шүүх ял оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулиар тодорхойлсон эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэл, журам, зарчмуудыг удирдлага бО-годгоос гадна мөн хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан “гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирО-, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал” зэргийг харгалзан шийдвэрлэдэг.

Шүүгдэгч О.Г- нь 2018 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 1 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт байрлах “Леженд” уушийн газрын гадна хохирогч Х.Ц-тэй маргалдаж улмаар түүнийг зодож эрүүл мэндэд нь “...баруун чамархай ясны хөхлөг сэртэн чихний суваг дайрсан шугаман хугарал, хугарлын харалдаах хатуу хальсны дээрх ялтаслаг цусан хураа, баруун эгэм далны хО-боосын урагдал, 1 шүдний булгаралт, 1 шүдний сулрал, уруул, эрүүнд цус хуралт...” бүхий хүнд хохирО- санаатай учруулсан бО-ох нь:

хохирогч Х.Ц-гийн “....2018 оны 12 дугаар сарын 24-ний өдөр найз Б-ийн хамт гадуур ажилтай явж байх үед бид хоёрын танил дүү Г- утсаар яриад “Манай байгууллагын шинэ жил бО-ж байгаа, 18 цагт “Леженд бааранд хүрээд ир” гэхээр нь бид 2 тэнд очоод тэдний ажлын 10 гаруй хүмүүсийн хамт сууцгааж архи ууцгаасан. Би нэлээд согтоод байхаар нь 21 цагийн орчим ширээ дэрлээд унтаж байсан. Тэгтэл намайг ямар ч байсан 2 талаас Г-, Б- хоёр намайг сугадаад гадагшаа аваад гарч байсан ба Г- намайг хувцаснаас заамдаж бариад газар унагааж байсан ба тархи, нүүр орчим оч бутраад би ухаангүй бО-сон. Ухаан ороход Б-тэй юм яриад миний чих, ам, хамраас цус гарчихсан өөрийнхөө зургийг авч байсан. Тэгээд Б-тэй маргаад зогсож байтал дүү Пүрэвчулуун ирж байсан. Миний санаж байгаагаар тухайн үед Г- намайг баарны хаалганы гадна талд заамдчихсан зогсож байсан бөгөөд би Г-д хандан “гараа тавь” гэж хэлэхэд Г- надад хандан “юу гэнээ чи муу” гэсэн бөгөөд энэ үед миний нүдэнд гал бутрах шиг бО-оод тэгээд юу бО-сныг мэдэхгүй нэг сэрэхэд гадаа гудамжинд машины зам дээр чих бО-он амнаас цус гарчихсан ухаан орсон. Г-, Б- нар эмчилгээний зардалд 32,000,000 төгрөг өгсөн. Энэ мөнгөөр нь би гэмтлийн эмнэлэг, “Эм Жи Жи” эмнэлгүүдэд хагалгаанд орсон...” /1 хх 31-36, 2 хх 16/,

гэрч Т.Б-ийн "...Б-, Г- хоёр Ц-г аваад Б- сугадсан байдалтай баарнаас гарцгаасан. Г- гараад 10-20 орчим минутын дараа орж ирсэн бөгөөд намайг дуудаж байна гэхээр нь очтО- Г-ын пиджакны дотуур өмссөн байсан ногоон цамц нь урагдчихсан байсан ба би дотуураа өмссөн фудвО-коо тайлж Г-д өгсөн. ..." /1 хх 37-38/,

гэрч Г.Б-гийн “...Г- гадуураа хувцсаа өмсөлгүй гараад явсан. Араас нь М- гараад 1-2 минут бО-чихоод эргээд ороод ирсэн. Түүний араас нэг их удалгүй Г- орж ирээд Б-ийн фудвО-кийг сО-ьж өмсчихөөд ширээн дээр хүрч ирж суугаад “ФудвО-к урагдчихлаа” гэж хэлж байсан ба намайг “Гадаа гараад учрыг нь О-оодхооч, энэ ах нар чинь юу ч бО-оод байгаа юм, мэдэхгүй” гэхээр нь би ганцаараа гадагшаа гарахад Ц- нь замын хойд талын хашлага дээр суучихсан, уруул, тО-гой орчмоос нь бага зэргийн цус гарчихсан Б- урд нь зогсож байснаа намайг хараад өөдөөс ирэхээр нь би тэр хоёр дээр яваад очтО- Б- “Цогоо ахыгаа хар даа” гэж хэлсэн. Тэгтэл Цогоо ах босож ирээд Б- руу “Пизда, лалар, Дорнодын пизданууд” гэх мэтээр хараагаад дайраад Б- дээр очиход Б- “Цогоо бО-ь” гээд баруун гараас нь барьж авахад “Миний эгэм бО-охгүй бО-чихлоо” гээд орилоод байсан. Тэгж байгаад хойшоо саад руу алхахаар нь Б- бид хоёр араас нь дагаад явтал машины зогсоО- дээр байсан өөрийнхөө машинд орж суугаад “Цогоо ахаа бО-охгүй” гэж хэлхэд Б- миний хаалгыг татаад “Ахын дүү бууж бай” гээд намайг буулгаад өөрөө суух үед Ц- цаанаас нь татаж харааж зүхээд куртикийг нь урсан. Тэгээд би гадаа хараад зогсож байхад Ц- Б-ийг зүүн гараараа цохиод байгаа харагдсан. Тэгж байгаад машинаа унтраагаад хоёулаа машинаас бууж ирээд буцаад рестораны үүд рүү алхаж очоод “Эргээд оръё, учир зүйгээ О-ъё” гээд Б- хэлээд зогсож байтал М- дотроос гарч ирээд Ц-г хараад “Юу бО-чихсон юм бэ?” гээд байж байтал Ц-гийн хүү нь бО-ох Пүужээ хүрч ирээд надтай мэндлэхээр нь би “Аавыгаа аваад яв” гээд дотогшоо орсон. Ц- ресторанаас гарахад бО- ямар нэгэн цус нөж бО-сон зүйл харагдаагүй ба би хойноос нь гарахад уруул бО-он баруун чихний хэсгээс нь бага зэргийн цус гарсан харагдаж байсан. Тэгээд “Баруун гар эвгүй бО-чихлоо” гэж хэлж байсан. ...” /1 хх 41-42/,

гэрч М.Ц-ийн “...Ц- гэх хүнийг Б-, Г- хоёр хоёр талаас нь сугадаад “Таксинд суулгана” гэж ярилцаад гадагшаа гарсан. Гадагшаа гарахдаа Г- гадуур хувцасгүй пиджактайгаа гарч байсан. Эргэж орж ирээд Г- “Пиджакны дотор өмссөн хувцас нь урагдчихлаа” гээд компанийн менежер гэх залуугийн цамцыг нь аваад өмсчихсөн байсан. Баарнаас гарах үед Ц- гэх хүнд ямар нэгэн бэртэл гэмтэл байхгүй. Шарх, цус бО-сон зүйл байгаагүй. ...” /1 хх 48-49/,

гэрч Б.П-ын “...Тухайн өдөр миний бие Хууль зүйн яамны зүүн талд байх “Cafe Bene” төвдөө ажлаа хийж байсан. Тэгээд 20 цаг 30 минут өнгөрөөд байж байгаад хүнгүй бО-оод цэвэрлэгээгээ хийгээд хогоо шуүрдэж байхад манай хаалганы гадаа хоёр эрэгтэй хүн зууралдаад нэг хүн гО-оор нь салгах маягтай байж байхыг харсан. Зууралдаж байсан нэг хүн нь дээгүүрээ гадна куртик байхгүй, пиджак юм уу цамцтайгаа байсан. ... ” /1 хх 54/,

гэрч Л.Б-ийн “...Нэг шардуу пиджактай эрэгтэй миний хажуугаар гүйгээд шууд гараараа Ц-г 2 удаа цохиод Ц-тэй барьцалдаад авахаар нь би очоод шууд салгаад тэр хоёрын дунд ороод хоёр тийш нь бО-гож гО-д нь гараа алдлаад зогсож байхад Ц- надад “Жилээ, Г- намайг цохьчихлоо” гэхээр нь “Г-аа чи мөн үү?” гэхэд Г- шууд эргээд байрны зүг гүйчихсэн. Ц- бид 2 гадуур хувцсаа өмсөөд гарчихсан байсан. Харин араас Г- пиджак билүү цамцтай гарч ирсэн. Надаас өөр хүн бО- байгаагүй. Г-ыг цохисны дараа ам, чих хоёроос нь цус гарчихсан байсан. Ц- эмчилгээгээр БНХАУ-руу явахаар бО-ж Ц-гийн эхнэр Оюунтуяа, Г- мөн Цогоогийн найзууд бО-ох Соёмбо, Түмээ бид нар нэг өдөр уулзсан юм. Тэр үед Оюунтуяа БНХАУ-руу явахаар бО-сон. “Г- чи цохисон юм чинь эмчилгээний мөнгө гаргаж өг” гэхэд Г- хүлээн зөвшөөрч мөнгөнд яваад 4-5 цагийн дараа 1,500,000 төгрөг О-оод ирсэн. ...” гэх мэдүүлэг /1 хх 58, 179, 2 хх 131-132/,

шинжээч эмч Г.Ханхүүгийн “...Х.Ц-гийн биед учирсан баруун чамархайн ясны хөхлөг сэртэн, чихний суваг дайрсан шугаман хугарал нь гэмтлийн хүнд зэрэгт, баруун эгэм, далны хО-боосын урагдал гэмтэл нь эрүүл мэндийг удаан хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хүндэвтэр зэрэгт, бусад гэмтлүүд нь хөнгөн зэргийн гэмтэлд хамаарна. Гавлын ясны хугарал, хатуу хальсан дээрх цусан хураа гэмтэл нь мохоо зүйлийн нэг удаагийн үйлчлэлээр, нэг шүдний булгарал, 1 шүдний сулрал, эрүү, уруулд цус хуралт гэмтлүүд нь нэг удаагийн үйлчлэлээр, мөн баруун эгэм, далны хО-боосын урагдал нь нэг удаагийн мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэнэ. Уг гэмтлийг авсан хүн идэвхтэй үйлдэл, хөдөлгөөн хийгээд явах бО-омжтой. Дээрх гавал тархины гэмтэл нь баруун чихний орчимд цохих үед үүсэж бО-но. Дагзанд цохих үед үүсэхгүй. ...” /1 хх 181/ гэсэн мэдүүлгүүд,

гэрч Л.Б-, яллагдагч О.Г- нарыг нүүрэлдүүлж мэдүүлэг авсан тэмдэглэл /2 хх 141-143/,

2023 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдөр гэрч Л.Б-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тухай мөрдөгчийн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт/ 2 хх 133-135/,

2023 оны 11 дүгээр сарын 08-ны өдрийн мөрдөгчийн гэрч Л.Б-ээс гаргаж өгсөн 7 минут 25 секунтын аудио бичлэг бүхий дискийг эд мөрийн баримтаар тооцох тухай тогтоО- /2 хх 151, 2 хх 153-154/,

Шүүх шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн 2019 оны 01 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 643 дугаар шинжээчийн “...Х.Ц-гийн биед баруун чамархай ясны хөхлөг сэртэн, чихний суваг дайрсан шугаман хугарал, хугарлын харалдаах хатуу хальсны дээрх ялтаслаг цусан хураа, баруун эгэм далны хО-боосын урагдал, 1 шүдний булгарал, 1 шүдний сулрал, уруул, эрүүнд цус хуралт бүхий гэмтэл тогтоогдпоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн хэд хэдэн удаагийн үйлчлэлээр үүсэх бО-омжтой, дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.2-д зааснаар гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөх эсэх нь эдгэрэлт, эмчилгээний үр дүнгээс хамаарна. Одоогоор 1 шүдний булгаралт гэмтэл нь ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги 5% алдагдуулна. ...” /1 хх 77/,

Шүүх шинжилгээний ерөнхий газрын 2024 оны 5 дугаар сарын 24-ний өдрийн 559 дугаар бүрэлдэхүүнтэй шинжээчийн “...1. Х.Ц-гийн биед баруун чамархай ясны хөхлөг сэртэн, чихний суваг дайрсан шугаман хугарал, хугарлын харалдаах хатуу хальсны дээрх ялтаслаг цусан хураа баруун эгэм далны хО-боосын урагдал, 1 шүдний булгарал, 1 шүдний сулрал уруул, эрүүнд цус хуралт, баруун чихний сонсгО- их хэмжээгээр бууралт 153.75С1В/ гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн О-он удаагийн үйлчлэлээр цохих үйлдлээр үүсгэгдэнэ. Дээрх гэмтлүүд нь тухайн хэрэг бО-сон гэх цаг хугацаанд үүсгэгдсэн байх бО-омжтой байна. Дээрх гэмтлүүд нь амь насанд аюултай тул Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.2-т зааснаар гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна. 2019 оны 01 дүгээр сарын 02-ны өдрийн 643 дугаартай дүгнэлт үндэслэлтэй байна. Баруун чихний сонсгО- их хэмжээгээр буурах нь ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтын хувь хэмжээг тогтоох хүснэгтийн 4.8.39.2-т зааснаар ерөнхий хөдөлмөрийн чадварыг тогтонги 10% алдагдуулна. Зүүн чихний сонсгО- буурал нь гэмтэлтэй шалтгаант хО-боогүй байна. ...” /2 хх 213-217/ гэсэн дүгнэлтүүд зэрэг хэрэгт цуглуулж, бэхжүүлсэн, анхан шатны шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгээр хэлэлцэгдсэн хэрэгт хамааралтай, ач хО-богдО- бүхий нотлох баримтуудаар тус тус нотлогдон тогтоогджээ.

МонгО- Улсын Үндсэн хуулиар хүний халдашгүй, чөлөөтэй байх эрх, эрх чөлөөг баталгаажуулсан бөгөөд хууль бусаар хүний эрх чөлөөнд халдаж, эрүүл мэндэд нь хохирО- учруулсан тохиО-дО-д Эрүүгийн хуулийн 11 дүгээр бүлэгт заасан гэмт хэрэгт тооцож, хариуцлага хүлээлгэх үндэслэл бО-но.

Эрүүгийн эрх зүйд гэм буруугийн санаатай хэлбэрийг шууд бО-он шууд бус санаатай гэж ангилдаг ба шууд санаатай нь гэмт этгээд өөрийн үйлдэл, эс үйлдэхүйн нийгмийн хор аюулын шинж чанарыг ухамсарлаж, түүний улмаас нийгэмд аюултай хохирО-, хор уршиг учирна гэдгийг мэдсэн атлаа хүсэж үйлдсэнийг хэлдэг бО- шууд бус санаатай нь гэмт этгээд нь өөрийн хууль бус үйлдэл, эс үйлдэхүйн нийгмийн хор аюулын шинж чанарыг ухамсарлаж, түүний улмаас нийгэмд аюултай хохирО-, хор уршиг учрах бО-омжтойг урьдчилан мэдсэн, уг хохирО- хор уршгийг хүсээгүй бО-овч түүнд зориуд хүргэсэн байхыг ойлгодог.

Хавтас хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлахад, хохирогч О.Ц-гийн эрүүл мэндэд учирсан хүнд хохирО-той шүүгдэгч О.Г-ын үйлдэл шалтгаант хО-боотой байх бөгөөд шүүгдэгч О.Г-ын гэм буруутай үйлдэл хангалттай тогтоогдсон, шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан нотлох баримтууд нь хэргийн үйл баримтыг тогтоож чадсан, хоорондоо зөрүүгүй, эргэлзээ үүсгээгүй байна.

Өөрөөр хэлбэл, анхан шатны шүүх шүүгдэгч О.Г-ын гэм бурууг хянан хэлэлцэж, хавтас хэрэгт авагдаж, шүүх хуралдаанд хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудыг үндэслэн түүний үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжид хамаарч байгааг зөв тайлбарлан зүйлчилж, Эрүүгийн хуулийг зөв хэрэглэсэн байна.

Харин шүүгдэгчид оногдуулах эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээг тодорхойлохдоо “...шударга ёс, гэм буруугийн зарчмыг баримтлан гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдлын хувьд, учирсан хохирО- хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал зэргийг харгалзан...” гэж дүгнэн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 40,000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 40,000,000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй бО-жээ.

Нөгөөтэйгүүр шүүгдэгч О.Г- нь мөрдөн шалгах явцад бО-он анхан шатны шүүх хуралдаан, давж гомдО-доо гэм буруугийн талаар маргаж, “...миний хувьд үнэн бодит зүйлийг ярьсандаа буруутгагдаж байх бөгөөд би өөрийн хийгээгүй, үйлдээгүй гэмт хэргийг хийсэн гэж хүлээж бО-охгүй юм гэсэн бодлоор хандаж шүүх хуралдаанд орО-цож өөрийн үгээ хэлсэн. ...” гэсэн байдлаас дүгнэвэл түүнийг гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ чин санаанаасаа гэмшсэн, үйлдсэн хэргийнхээ үр дагавар, хор хО-богдлыг ойлгосон гэж үзэхгүй.

Хэдийгээр анхан шатны шүүх шүүгдэгчид тухайн зүйл, хэсэгт заасан ял шийтгэлийг сонгон оногдуулж шийдвэрлэсэн нь шүүхийн эрх хэмжээний асуудал бО-овч эрүүгийн хариуцлагын төрөл, хэмжээг тодорхойлохдоо үйлдсэн гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээг харгалзан ялын зохистой харьцаа, эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцүүлэн оновчтой сонгон оногдуулж чадаагүй байна гэж дүгнэлээ.

Учир нь гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн хэм хэмжээнд нийцсэн, мөн хуулийн тусгай ангид заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор багтсан байх хууль ёсны зарчмыг хангахын зэрэгцээ сонгон оногдуулж буй ялын төрөл, түүний хэмжээ нь хэргийн нөхцөл байдал, нийгмийн хор аюул, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний гэм буруугийн хэлбэр, хувийн байдал бО-он эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харьцуулан үнэлж, ялыг сонгон оногдуулах талаар үндэслэл бүхий хууль зүйн дүгнэлт хийх нь хуульд нийцнэ.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоО-ыг хүчингүй бО-гож, хүчингүй бО-госонтой хО-богдуулан шүүгдэгч О.Г-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж, шүүгдэгч О.Г-ын “...торгох ялыг багасгаж хуульд заасан хамгийн бага хэмжээгээр тогтоож өгнө үү. ...”, түүний өмгөөлөгч С.Чинзоригийн “...шүүгдэгч О.Г-д хО-богдх хэргийг хэрэгсэхгүй бО-гож, цагаатгаж өгнө үү. ...” гэх агуулга бүхий давж заалдах гомдлуудад хууль зүйн дүгнэлт хийгээгүй бО-но.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1, 1.2, 39.9 дүгээр зүйлд заасныг тус тус удирдлага бО-гон ТОГТООХ нь:

1. Баянзүрх, Сүхбаатар, Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны тойргийн шүүхийн 2025 оны 06 дугаар сарын 03-ны өдрийн 2025/ШЦТ/1513 дугаар шийтгэх тогтоО-ыг хүчингүй бО-госугай.

2. Шүүгдэгч О.Г-д урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

3. Анхан бО-он давж заалдах шатны шүүхийн хууль хэрэглээний зөрүүг арилгах, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, хуулийг Улсын дээд шүүхийн тогтоО-, тайлбараас өөрөөр хэрэглэсэн, эрх зүйн шинэ ойлгО-т, эсхүл хууль хэрэглээг тогтооход зарчмын хувьд нийтлэг ач хО-богдО-той гэж үзвэл энэхүү магадлалыг гардуулсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хэргийн орО-цогч хяналтын журмаар гомдО- гаргах, прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй бО-охыг дурдсугай.

                        ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                               Ц.М-

 

                        ШҮҮГЧ                                                                      Т.АЛТАНТУЯА

 

            ШҮҮГЧ                                                                      Т.ШИНЭБАЯР