МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 Сонгинохайрхан дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Алтантуяа даргалж,

шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга А.Сэрчмаа,

улсын яллагч М.Сансарсайхан,

хохирогч С.Г-,

хохирогч А.М-,

шүүгдэгч М.А-,

шүүгдэгч Э.Т-,

шүүгдэгч Г.С-, тэдний өмгөөлөгч А.Очбадрал /шүүхэд төлөөлөх эрхийн үнэмлэхийн дугаар 2185/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны “А-1” танхимд нээлттэй явуулсан хуралдаанаар:

 

Сонгинохайрхан дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг журамлан, мөн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1 дэх заалтад зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн:

-П овгийн М-ын А-,

-Б овгийн Г-ийн С-,

-Х овгийн Э-ын Т- нарт холбогдох эрүүгийн 00000000000000дугаартай хэргийг 2018 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр хүлээн авч, 2018 оны 9 дүгээр сарын 14-ний өдөр хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт.

1.П овгийн М-ын А- Монгол Улсын иргэн, 2000 оны 03 дугаар сарын 08-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 18 настай, эрэгтэй, -------боловсролтой, мэргэжилгүй, “Ш” ХХК-нд ачигч хийдэг, ам бүл 6, эцэг, эх, 3 дүүгийн хамт Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, М-гийн 00-00 тоотод оршин суух хаягтай, урьд ял шийтгэлгүй,

2.Б овгийн Г-гийн С- Монгол Улсын иргэн, 2000 оны 02 дугаар сарын 18-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 18 настай, эрэгтэй, -------боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 6, эцэг, эх, ах, эгч, дүү нарын хамт Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, А-гийн 00-00 тоотод оршин суух, урьд ял шийтгэлгүй,

 

3.Х овгийн Э-ын Т- Монгол Улсын иргэн, 1999 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдөр Орхон аймагт төрсөн, 18 нас 11 сартай, эрэгтэй, ----- боловсролтой, мэргэжилтэй, “Ш” ХХК-нд ажилтай, ам бүл 5, эцэг, дүү нарын хамт Орхон аймгийн Баян-Өндөр сумын Р-ны 0--00 тоотод бүртгэлтэй, Баянгол дүүрэг 0 дугаар хороо 000 байрны 0 тоотод түр түрээслэн оршин суудаг, урьд ял шийтгэлгүй,

 

Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн агуулга:

Яллагдагч М.А-, Э.Т-, Г.С- нар нь бүлэглэн:

1. 2018 оны 05 дугаар сарын 17-ноос 18-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, А- 00*00 тоот иргэн А.М-ын хашаанд дахь гражнаас автомашины сэлбэгүүд болох 1 ширхэг динам, 4 ширхэг обуд, цээж утас 10 ширхэг, ачааны машины компьютер 3 ширхэг, стартер 10 ширхэг, ачааны машины динам 10 ширхэг, поршин 20 ширхэг, радиатор 4 ширхэг, кабины радиатор 3 ширхэг, кришкины таг 5 ширхэг, паар 1 ширхэг зэрэг эд зүйлсийг хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч нууцаар, хууль бусаар авч, нийт 15.820.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2. 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, А-ны 00*000 тоот хашаанд байрлах Б.М-ын эзэмшлийн 40 тоннын чингэлгээс 2.5 тонн багтаамжтай усны ёмкос, 40 литрийн 3 ширхэг хөнгөн цагаан сав зэрэг эд зүйлсийг тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч нууцаар, хууль бусаар авч, нийт 1.205.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Яллагдагч М.А-, Э.Т- нар нь бүлэглэн:

1. 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А-ны задгай тоотод байрлах Ц.О-гийн гэрээс 2 ширхэг зэс аяга, дээлний арьсан бүс, 2 ширхэг хөөрөг, утас цэнэглэгч 1 ширхэг, цайны дээж өргөдөг аяга, 1 хос гутал,

-иргэн Ц.М-ын гэрээс зул өргөдөг цөгц 3 ширхэг, дунд гарын гүц 8 ширхэг, жижиг гарын 8 ширхэг гүц, хүрд 1 ширхэг, сангийн баавар 1 ширхэг зэрэг эд зүйлсийг хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч нууцаар, хууль бусаар авч, нийт 1.000.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

2. 2018 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, Б-ны 00-00 тоот дахь иргэн Б.Ш-ын эзэмшлийн монгол гэрт нэвтэрч ВSВ Лэд маркийн зурагтыг хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч нууцаар, хууль бусаар авч, нийт 1.349.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

3. 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, А-ны 00-000 тоот дахь иргэн Б.М-ын гэрийн ханыг хугалан орж 4 ширхэг гар утас, 3 ширхэг цөгцийг хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч нууцаар, хууль бусаар авч нийт 325.100 төгрөгийн хохирол учруулсан,

Яллагдагч Э.Т-, Г.С- нар нь бүлэглэн:

1. 2018 оны 05 дугаар сарын 12-ны өдрөөс 13-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, 0 тоотод оршин суух иргэн С.Г-гийн байшингийн вакум цонхоор орж гагнуурын аппарат, цахилгаан дрилл зэрэг эд зүйлсийг хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авч, нийт 10.069.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

                                                                                                     

ТОДОРХОЙЛОХ нь:                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав. Үүнд:

 

Нэг. Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч, хохирогч нарын мэдүүлсэн мэдүүлэг:

 

1.Шүүгдэгч М.А-, Г.С-, Э.Т- нараас: Мөрдөн шалгах ажиллагаанд мэдүүлсэн мэдүүлэг үнэн зөв, нэмж мэдүүлэх зүйл байхгүй гэв.

 

2.Хохирогч А.М- мэдүүлэхдээ: Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны А-ны 00*00тоотод автомашины сэлбэг зардаг үйл ажиллагаа явуулдаг байрнаас эд зүйлсүүдээ алдсан. Тухайн алдсан эд зүйлсийнхээ нэр төрлийн талаар мөрдөн шалгах ажиллагаанд бүгдийг хэлж мэдүүлсэн. Надад нийт 15.820.000 төгрөгийн хохирол учирсан. Хулгайд алдагдсан эд зүйлсээс 400.000 төгрөгийн үнэтэй автомашины жанамыг буцааж авсан. Өөр хохирол барагдуулсан зүйл байхгүй. Хохирлоо барагдуулж авах хүсэлтэй байна гэв.

 

3.Хохирогч С.Г- мэдүүлэхдээ: Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт, А-ны 0-00тоотод дахь хашаанд байдаг байшиндаа манайх амьдарч байгаад байранд орсон юм. Урьд өдөр нь манай нөхөр гражид машиндаа засвар хийж байгаад орой нь 21.00 цагийн үед явсан. Тэгтэл  2018 оны 05 дугаар сарын 12-ны өдрөөс 13-нд шилжих шөнө манай  байшингийн цонхыг эвдэж ороод эд зүйл хулгайлсан байсан. Маргааш өглөө нь 13-ны өдөр байшингаа эргэж очиход хулгай орсон байсан. Манай хашаа байшин эзэнгүй байсан. Гаднаа хоёр нохойтой, хоёр нохой, хашаагаа өдөр бүр эргэдэг. Манайхаас зарим эд зүйл буюу гутал, зарим дриль зэргийг аваагүй гээд байгааг нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Манай нөхрийн 32 угалзтай монгол гутал, мөн 11 настай хүүхдийн маань угалзтай монгол гутал тус тус алдагдсан байсан. Би алдсан зүйлсээ сайн мэднэ. Мөн алдсан эд зүйлийн үнэлэгээг Хөрөнгийн үнэлгээний компаниар үнэлүүлэхэд ажлын хөлсөнд нь 303.000 төгрөг төлсөн. Алдагдсан эд зүйлсээс буцааж 1.350.000 төгрөгийн үнэтэй “макита” маркийн гинжтэй хөрөө, 1.080.000 төгрөгийн үнэтэй гагнуурын аппарат, 500.000  төгрөгийн үнэтэй усны носос зэргийг буцааж авсан. Эдгээрийг нийт хохирлоос хасаад, үүн дээр цонхоор нэвтэрч орохдоо шилэн хаалгатай хөргөгчийг маань унагаж шилэн хаалгыг нь эвдсэн байсан. Хөргөгчний шилэн хаалгыг янзлуулсан боловч  хөргөгч ажиллахгүй байна лээ. Иймд хөргөгчний үнэ, эвдэрсэн цонхны үнэ зэргийг нэмээд 7.139.000 төгрөг, мөн үнэлгээ хийлгэсэн ажлын хөлсөнд төлсөн 303.000 төгрөгийг нэмээд бүгд 7.442.000 төгрөгийг нэхэмжилж байна.  Хохирлоо барагдуулж авах хүсэлттэй байна гэв.

 

Хоёр. Эрүүгийн 00000000000000 дугаартай хэргээс:

1. Хохирогч А.М-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 07-ны өдөр мэдүүлсэн “....Манайх Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А- 00*00тоот хаягтай хашаатай ба тухайн хашаанд айл амьдардаггүй, миний өөрийн зарах автомашины сэлбэгүүд хураалттай байдаг. Би тухайн хашаандаа хамгийн сүүлд 2018 оны 05 дугаар сарны 15-ны өдөр очиж үзэхэд хашаанд хулгай ороогүй зүгээр байсан. Тэгээд 2018 оны 05 дугаар сарын 18-ны өглөө 08 цаг өнгөрч байхад машины сэлбэг авах гээд очсон хашааны хаалга цоожтой, онгойлгож ороход хашаанд байсан гражийн хаалга эвдэрсэн, гражнаас автомашины эд зүйлс алдагдсан байсан тул цагдаад дуудлага өгсөн. Манай урд талын айлын залуу Б.Б-ын хэлж байгаагаар 2018 оны 05 дугаар сарын 17-ны өдөр 17 цагийн үед манай хашаанд байх тогны шийд янзлах гээд ороход нь гражийн хаалга зүгээр байсан гэж хэлсэн. Тийм болохоор манай хашаанд 2018 оны 05 дугаар сарын 17-ноос 18-ны өдрийн хооронд хулгай орсон байх гэж бодож байна. Манай хашаанд байх гражинд байсан автомашины сэлбэгийн эд зүйлс алдагдсан. Би хувиараа автомашины сэлбэг зардаг болохоор автомашины сэлбэгүүдийг тэр гражинд хадгалдаг байсан. Гражинд байсан ELF гэх ачааны автомашины 450,000 төгрөгийн үнтэй шинэ жанам 1 ширхэг, “Тоyota prado” машины нэг нь 250,000 төгрөгийн үнэтэй 4 ширхэг хайлшин обуд, 10 автомашины цээж утас нэг ширхэг нь 250,000 төгрөгийн үнэтэй, тухайн утсанд холбоотой 3 ширхэг компьютер, нэг нь 800,000 төгрөгийн үнэтэй, 10 ширхэг ачааны автомашины хуучин стартер нэг нь 350,000 төгрөгийн үнэтэй, 10 ширхэг ачааны автомашины хуучин жанам нэг нь 350,000 төгрөгийн үнэтэй, ачааны автомашинуудын хуучин поршин 20 ширхэг алга болсон. Нэг ширхэг нь 90,000 төгрөгийн үнэтэй, ачааны автомашины радиотор 4 ширхэг нэг нь 350,000 төгрөгийн үнэтэй, ачааны автомашины кавины радиотор 3 ширхэг нэг нь 80,000 төгрөгийн үнэтэй, мотор буюу кришикний хайлшин таг 5 ширхэг нэг нь 150,000 төгрөгийн үнэтэй, байшингийн нэг ширхэг дулааны шугамны 30,000 төгрөгийн үнэтэй паар 1 ширхэг алдсан байсан....” гэх мэдүүлэг [1] ,

1.1 Гэрч Б.Б-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 05 дугаар сарын 18-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 5 дугаар сарын 17-ны өдрийн 17 цагийн орчим манай тог тасархаар нь М- ахын шийднээс тог авдаг болохоор тогоо залгах гэж хашаагаар дамжин ороход ямар нэгэн зүйл алдагсан гражны хаалга зэрэг нь онгорхой байгаагүй. М- ах хааяа ирж автомашины сэлбэг зарж байгаа харагддаг. ...” гэх мэдүүлэг [2],

1.2 Иргэний нэхэмжлэгч Г.Э-ийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 11-ний өдөр мэдүүлсэн “...Яг хэдний өдрийг санахгүй байна. Манай гэрийн тэр хавьд байдаг С- машины эд зүйл болох нь тодорхойгүй жанам 1 ширхэгийг 30.000 төгрөгөөр зарсан. Би хулгайн эд зүйл гэдгийг мэдээгүй. Надад өөр эд зүйл зараагүй. ...” гэх мэдүүлэг [3]

1.3  2018 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [4],

1.4 Эд мөрийн баримт хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [5],

1.5 А.М-ад жанам 1 ширхэгийг хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл [6]

1.6 2018 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдөр Г.С-гийн мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [7],

1.7 Хохирогч А.М-ын эд хөрөнгийн үнэлгээг 2018 оны 6 дугаар сард хийсэн “Д” ХХК-ний хөрөнгийн үнэлгээний 18-108 тоот тайлан [8],

 

2. Хохирогч Б.М-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр мэдүүлсэн “...Би Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, А-ны 00*000 тоот хашаандаа 2018 оны 05 дугаар сарын 02-ны өдөр очиж шалгахад бүх зүйл хэвийн байсан. Тэгээд 2018 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдөр очиж шалгахад хашааны хаалга хаалттай, ороход 2 цэнхэр өнгийн чингэлэгний цоож нь байхгүй хаалгыг нь хаагаад орхисон байдалтай байсан. Тэгээд би ороод үзэхэд дотор нь байсан ёмкос байхгүй болохоор нь цагдаад мэдэгдсэн. 2,5 тонны багтаамжтай хөнгөн цагаан усны ёмкос, 3 ширхэг 40 литрийн багтаамжтай хөнгөн цагаан бетон зэрэг эд зүйлс алдагдсан байсан. 2,5 тонны ёмкосыг 800,000 төгрөгөөр, 3 ширхэг 40 литрийн бетоноо тус бүрийг 40.000 төгрөгөөр үнэлж байна. ..” гэх мэдүүлэг [9],

2.1 Иргэний нэхэмжлэгч Н.Н-н хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 07 дугаар сарын 05-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын үед ...ажлаа хийгээд байж байтал манай дугуй засварын хажуу талын түүхий эдийн цэгийн хажууд хоёр залуу зогсож байсан. Би дэлгүүр орох гээд хажуугаар нь өнгөрөхөд нэг намхан шар залуу нь ахаа бетон авах уу, хямдхан өгнө гээд байсан. Тэгэхээр нь би үзээд хулгайн юм биш биз гэхэд үгүй гээд байхаар нь тэр үл таних 2 залуугаас худалдаж авсан. Тэдгээр хүүхдүүдийг танихгүй анх удаа харсан. Хулгайн эд зүйл зарж байгаа талаар мэдээгүй. Би 2 ширхэг 40 литрийн хөнгөн цагаан бетоныг 50.000 төгрөгөөр худалдаж авсан. Надад 50.000 төгрөгийн хохирол учирсан. Би учирсан хохирлоо нэхэмжлэхгүй. Надад гомдол байхгүй. ...” гэх мэдүүлэг [10],

2.2 2018 оны 6 дугаар сарын 06-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [11],

2.3 Эд мөрийн баримт хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [12],

2.4 Ц.М-т 2 ширхэг бетон хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл [13],

2.5 М.А-, Э.Т- нарын мэдүүлгийг 2018 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр газар дээр нь шалгасан ажиллагааны тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [14],

2.6 Хохирогч Ц.М-ын эд хөрөнгийн үнэлгээг “Т” ХХК нь  2018 оны 6 дугаар сарын 19-ний өдөр гаргасан 190 дугаар эд зүйлийн үнэлгээ [15]

2.7 Ц.М-ын үнэлгээний ажлын хөлс төлсөн бэлэн мөнгөний орлогын баримт [16],

 

3. Ц.О-гийн хэрэг бүртгэлтэд гэрчээр 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр 09 цаг өнгөрөөгөөд гэрээсээ гараад 1 дүгээр хороололд охин дээрээ оччихоод гэртээ иртэл манай гэрт хулгай орсон байсан. Би 102 цагдаагийн утсанд дуудлага өгсөн. 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр манай гэрээс 2 ширхэг зэс аяга, 2 ширхэг хөөрөг, нэг утас цэнэглэгч, цайны дээж өргөдөг аяга, 1 дээлний арьсан бүс 1 ширхэг, тамхины асаагуур 1 ширхэг, 1 хос гутал зэрэг зүйлүүд алдагдсан байсан. Алдагдсан хөөрөг гэх цэнхэр дайлантай хөөргийг 150.000 төгрөгөөр, улаан шаргал өнгийн дайлантай хөөргийг 50.000 төгрөгөөр,  хар өнгийн гутлыг 250.000 төгрөгөөр, 2 ширхэг зэс аягыг их гарын аягыг 200.000 төгрөгөөр, шаргал өнгийн асаагуурыг 25.000 төгрөгөөр, утасны цэнэглэгчийг 25.000 төгрөгөөр тус тус худалдаж авч байсан. ...” гэх мэдүүлэг [17],

-Түүний хохирогчоор 2018 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдөр мэдүүлсэн мэдүүлэг [18],   

 

4. Хохирогч Ц.М-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 6 дугаар сарын 14-ний өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны 09 цагаас 18 цагийн хооронд манай гэрийн хаалгыг эвдэлж гэрээс зул өргөдөг цөгц 3 ширхэг, дунд гарын күз 8 ширхэг, жижиг гарын күз 8 ширхэг, хүрд 1 ширхэг, сангийн баавар 1 ширхэг тус хулгайд алдагдсан байсан. Монгол гэрийн хаалгыг 2016 онд Нарантуул захаас 200.000 төгрөгөөр худалдаж авч байсан. Одоо 100.000 төгрөгөөр үнэлнэ. ...” гэх мэдүүлэг [19],

4.1 2018 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдөр хэргийн газар үзлэг  хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [20],

4.2 2018 оны 6 дугаар сарын 06-ны өдөр М.А-, Э.Т- нараас эд зүйл хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, эд зүйлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл[21],

4.3 Хохирогч Ц.О-д эд зүйлийг нь хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл [22], мөн хохирогч Ц.М-ад эд зүйлийг нь хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл [23],

4.4 Хохирогч Ц.О-, Ц.М- нарын эд зүйлийн үнэлгээг “Т” ХХК-ниас 2018 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр гаргасан үнэлгээ [24] ,

 

5. Хохирогч Б.Ш-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр мэдүүлсэн “...Би 2018 оны 05 дугаар сарын 16-ны өдөр үдээс хойш 15 цаг өнгөрч байхад эхнэр, 2 хүүхдийн хамтаар ...гарсан. Гарахдаа гэрийнхээ хаалга үүдийг цоожлоод түлхүүрийг нь замаараа төрсөн ээж Б-ын гэрээр орж түлхүүрээ үлдээгээд манай гэрийг харж байгаарай гээд Ховд аймаг руу гарсан. ...2018 оны 05 дугаар сарын 21-ний өглөө ...манай хадам ээжийн утас руу хүргэн Э- залгаад, танай гэрт өчигдөр орой хулгай орсон байна, миний мэдэж байгаагаар ямар ч гэсэн зурагт чинь алдагдсан байна, цагдаа дуудаад үзүүллээ ...гэж ярьсан. ...2018 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдөр 10 цагийн автобусанд суугаад хот руу гарсан. ...Манай гэрээс 2018 оны 03 дугаар сарын 05-ны өдөр ВSВ төвөөс 1.349.000 төгрөгийн лизингээр авч байсан 55 инчийн ВSВ гэсэн бичигтэй 4к смарт зурагт алдагдсан байсан. ...Тухайн үед цагдаагийн шинжээч гарын дардсыг нь авч шинжилгээнд хүргүүлсэн байсан. ...” гэх мэдүүлэг [25],

 

5.1 Гэрч М.Э-ийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 5 дугаар сарын 20-ны өдөр  мэдүүлсэн “...Ш- 2018 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдөр гэр бүлээрээ Ховд аймаг руу явсан.  Гэрт нь ээж Б- хараад үлдсэн. Ээж Б- гэрээс нь 11 цагт гарсан, тэгээд 21 цаг өнгөрч байхад надтай хамт гэрт ирсэн. Намайг гэрт ирсэн чинь хаалганы цоожны хажуу талын хэсэг эвдэрсэн байсан. Тэгээд цагдаад дуудлага өгсөн. Одоогоор нүдэнд ил харагдаж байгаагаар BSB маркийн 55 инчийн Лед зурагт, ...өөр ямар эд зүйл алга болсон талаар мэдэхгүй байна. ...” гэх мэдүүлэг [26] ,

 

5.2 Иргэний нэхэмжлэгч Ш.Г-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 08 дугаар сарын 03-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын үед ...Сонгинохайрхан дүүргийн 7 дугаар хороо Баянхошууны хуучин эцсээс уруудаад таксинд явж байхад үл таних 2 эрэгтэй хүүхэд такси зогсоохоор нь уулзахад ойрхон гэрээсээ юм аваад ачаад явна гэсэн. Тэгээд миний явж байсан замаас 500 метрийн зайнд байх гудамж руу ороод гудамжиндаа хойшоо харсан ногоон төмөр хаалгатай хашаа руу ороод тэндээсээ удалгүй хайрцагтай зурагт авч гарч ирсэн. Тэгээд миний автомашинд хийгээд тэр хоёр хүүхэд суугаад Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хороололд байх ломбардуудаар орсон боловч зурагтыг авахгүй байсан. Тэгтэл нэг хүүхэд “та ахаа хямдхан зурагт авахгүй биз “манай ахын хүүхдийн бие нь муудаад, хоёр дүүгээ Эрдэнэт явуулах гээд мөнгөний хэрэг гараад байна” гээд байхаар нь би хэдэн төгрөгөөр зарах вэ гэтэл 200.000 төгрөгөөр өгчихнө гэсэн. Тэгээд надаас гуйгаад байхаар нь би авахаар болоод тухайн үед бэлэн мөнгө байгаагүй болохоор гэрээсээ мөнгө өгөхөөр болоод гэр лүүгээ дагуулж очоод зурагтыг аваад 180.000 төгрөг бэлнээр тоолж өгөөд, 20.000 төгрөгийг таксины мөнгө гээд авч үлдсэн. Хулгайн зурагт гэж мэдээгүй. Гэрээсээ зурагтаа аваад явж байна. Гэртээ утсаа цэнэглээд орхичихлоо гээд хоорондоо яриад байсан. Тэгээд орой байсан ч гадаа гэгээтэй байсан. Тухайн айлын хажууд байх айлаас хүмүүс гарч ороод яваад байсан ч юм хэлэхгүй болохоор тэр хүүхдүүдийнх гэж бодсон. 200.000 төгрөгийн хохирол учирсан. Би учирсан хохирлоо барагдуулж авсан. Нэхэмжлэхгүй. Надад гомдол санал байхгүй. ...” гэх мэдүүлэг [27],

5.3 2018 оны 5 дугаар сарын 20-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [28],

5.4 Зурагтыг Ш.Г-аас хураан авч, хохирогч Б.Ш-ад хүлээлгэн  өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [29],

5.5  Хохирогч Б.Ш-ын эд хөрөнгийн үнийг “А” ХХК нь 2018 оны 6 дугаар сарын 21-ний гаргасан үнэлгээ [30] ,

 

6. Хохирогч Б.М-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 13-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр манай гэрт хулгай орж 4 ширхэг гар утас алдагдсан. Тухайн гар утаснууд нь манай хүүхдүүдийн гар утас юм. “I phone-4”, “Меgа 880”, “Samsung” маркийн эвхдэг утас, “nokia 3220” загварын утаснууд байсан. ...Меgа 880 гар утсыг 150.000 төгрөгөөр авч байсан үнээр нь үнэлнэ, үлдсэн 3-ийг тус  бүрийг нь 20.000 төгрөгөөр үнэлнэ. 3 ширхэг гуулин цөгц алдагдсан. Эдгээрийг үнэлж мэдэхгүй байна. Алдсан эд зүйлээ олж авмаар байна. ...” гэх мэдүүлэг [31],

 

6.1 Гэрч Б.С-ийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр мэдүүлсэн “...Би эхнэрийн хамт хүргэн М-ынд ирсэн юм. Өнөөдөр буюу 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр бид нар “Хар хорин” зах орох гээд 10 цагийн үед гэрээс нь гараад орой 17 цагийн үед ирэхэд хаалга нь цоожтой байсан. Онгойлгоод орсон чинь гэр доторхи хамаг эд зүйлийг нь ундуй сундуй болгосон байхаар нь гараад харсан чинь гэрийн баруун талын ханыг хуга цохиод орсон байсан. ...” гэх мэдүүлэг [32],

6.2 2018 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [33],

6.3 М.А-, Э.Т- нараас эд зүйл хураан авч, үзлэг хийж, хохирогч Б.М-т хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [34],

6.4 Хохирогч Б.М-ын эд хөрөнгийг “Т” ХХК 2018 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр үнэлсэн эд зүйлийн үнэлгээ [35],

6.5 2018 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр Э.Т-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [36],

 

7. Хохирогч С.Г-гийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 5 дугаар сарын 25-ны өдөр мэдүүлсэн “...Манайх Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, А-ны 0-00тоот хашаанд байшинтай боловч тэндээ амьдардаггүй. Бид таван шард амьдарч байгаа бөгөөд 2018 оны 5 дугаар сарын 12-ны өдөр манай нөхөр Б- А-ны 0-00тоот хашаандаа машинаа янзалж байгаад орой 20 цагийн үед явсан байсан. Тэгээд 2018 оны 05 дугаар сарын 13-ны өглөө 09 цагийн үед байшиндаа очиход гэрт хулгай орсон байхаар нь би гэртээ очоод цагдаад дуудлага өгсөн. Манайхаас марк тодорхойгүй 220 вольтын гагнуурын аппаратыг 1.200.000 төгрөгөөр, bosch гэсэн 11DE маркийн 1ш 1.500.000 төгрөгийн үнэтэй, 5-38 маркийн 1 ширхэг нь 550.000 төгрөгийн үнэтэй, 2-26 маркийн 1 ширхэг 380.000 төгрөгийн үнэтэй 3 ширхэг цохилттой дрилль, bosch маркийн 400RE маркийн 400.000 төгрөгийн үнэтэй 1 ширхэг, 13RE маркийн 350.000 төгрөгийн үнэтэй гар цахилгаан дриллиуд, гар батерейтай 280.000 төгрөгийн үнэтэй дрилль 1 ширхэг, марк тодорхойгүй 500.000 төгрөгийн үнэтэй усны насос 1 ширхэг, гинжтэй марк тодорхойгүй 1.500.000 төгрөгийн үнэтэй модны цахилгаан хөрөө 1 ширхэг. Түрдэг цахилгаан модны хөрөө 2 ширхэг алдагдсан. Үүний том нь 580.000 төгрөгийн, жижиг нь 380.000 төгрөгийн үнэтэй, 100 метр зэс кабиль утас алдагдсан ба 1 метрийг 2000 төгрөгөөр үнэлж байна. bosch плита зүсэгч 2 ширхэг алдагдсан ба нэг нь 180.000 төгрөгийн үнэтэй марк тодорхойгүй dual core компьютерын процессор, 14 инчийн дэлгэц алдагдсан ба 150.000 төгрөгийн үнэтэй. 220 вольтоор аккумлятор цэнэглэгч алдсан ба 80.000 төгрөгөөр үнэлнэ. 1,2 метрийн 20.000 төгрөгийн үнтэй тэгш ус, эрэгтэй хүний 32 угалзтай монгол гутал 2 ширхэг алдсан ба нийтэд нь 500.000 төгрөгөөр үнэлж байна. 10 литрийн 30,000 төгрөгийн үнэтэй ширмэн тогоо 1 ширхэг, хөнгөн цагаан 10.000 төгрөгийн үнэтэй тогоо 1 ширхэг, DDIHS суваг хүлээн авагч 1 ширхэг 170,000 төгрөгийн үнэтэй, DVD тоглуулагч 1 ширхэг алдсан ба 250.000 төгрөгөөр үнэлнэ. Одоогоор өөр эд зүйлсийг бүртгэж дуусаагүй байна. Алдагдсан багажнууд дээр хар өнгийн бэхээр санхүүгийн дугаарласан дугааруудыг гараар бичсэн байгаа. Хэд гэсэн дугаар байсныг хэлж мэдэхгүй байна. Манай гэрт байсан шилэн нүүртэй орос хөргөгчний нүүрний шил, гадна гэр хагарч гэмтэж ашиглах боломжгүй байсан тул хөргөгчийн 850,000 төгрөгийн үнийг нэхэмжилж байна. ...” гэх мэдүүлэг [37]

-түүний хохирогчоор 2018 оны 06 дугаар сарын 07-ны өдөр дахин мэдүүлсэн "..2018 оны 05 дугаар сарын 12-ноос 13-нд шилжих шөнө хулгай орсны дараа буюу 2018 оны 05 дугаар сарын 25-наас 26-нд манай гэрт дахин хулгайч орох гээд цонх хагалж, гражын хаалга эвдсэн байсан боловч гэрээс эд зүйл алдагдаагүй байна лээ. Урьд алдсан эд зүйлсийг бүртгүүлсэн байгаа. Түүн дээр нэмж хэлэх зүйл гэвэл 2-26 маркийн 3 ширхэг 380.000 төгрөгийн үнэтэй цохилттой дрилль алдсан гэж мэдүүлсэн ба үүнийг алдаагүй байна, мөн DVD тоглуулагч алдагдаагүй байна. Алдсан зүйлүүдээс нэмж мэдсэн зүйл гэвэл 350,000 төгрөгийн үнэтэй SATA маркийн торцовны ком багаж, 380,000 төгрөгийн үнэтэй 5200-гийн хүчин садалтай, karcher маркийн тоос сорогч 1 ширхэг, 15.000 төгрөгийн үнэтэй автомашины ачаа чангалагч татлага 1 ширхэг, 40.000 төгрөгийн үнэтэй 10 метр цахилгааны утастай зөөврийн гэрэл 1 ширхэг, 120.000 төгрөгийн үнэтэй Bosch маркийн цахилгаан гар таслагч 1 ширхэг алдагдсан байсан. 10 литрийн бетон 1 ширхэг алдагдсан, үнэлж мэдэхгүй байна. Дээрээс нь сүүлд гэрийн вакуум цонх хагалсан ба 50.000 төгрөгөөр шиллүүлсэн. Гражны хаалга эвдсэн ба хаалгыг өөрөө янзалсан болохоор үнэлэхгүй. ...” гэх мэдүүлэг [38],

 

7.1 Гэрч Н.Б-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 07-ны өдөр мэдүүлсэн “...Манайх Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А-ны 0-00тоотод өөрийн эзэмшлийн хашаа байшинтай боловч тэндээ амьдардаггүй. Ихэвчлэн
эзэнгүй байдаг. 2018 оны 05 дугаар сарын 12-ны өдөр би уг хашаандаа машин янзалж байгаад орой 20 цагт гэр болон хашаагаа цоожлоод гарч явсан. Маргааш өглөө нь 08 цагийн үед уг хашаандаа очсон. Манай гражийн цонх, байшингийн цонхийг түлхэж гэр болон гражид хулгай орж эд зүйлс алдагдсан байсан тул цагдаад дуудлага
өгсөн. Үүний дараа бас дахин 2018 оны 05 дугаар сарын 25-наас 26-нд шилжих шөнө
дахин байшингын цонх хагалж, гражын хаалга эвдсэн байсан боловч хулгайд эд
зүйлс алдагдаагүй байсан. Анх цагдаа ирэхэд гэрийн эд зүйлсийг бүртгэж үзээд мэдүүлэг өгсөн. Дараа нь эд зүйлсийг сайн бүртгэж үзэхэд нэмж эд зүйлс алдагдсан байсан. Манайхаас марк тодорхойгүй 220 вольтын гагнуурын аппарат, bosch гэсэн 11DE маркийн 1ш, 5-38 маркийн 1 ширхэг нийт 2 ширхэг цохилттой дрилль, bosch маркийн 400RЕ маркийн 1 ширхэг, 13RЕ маркийн 1 ширхэг гар цахилгаан дриллиуд, батерейтай гар дрилл 1 ширхэг, марк тодорхойгүй усны насос 1 ширхэг, гинжтэй марк тодорхойгүй модны
цахилгаан хөрөө 1 ширхэг, түрдэг цахилгаан модны хөрөө 2 ширхэг, 100 метр зэс кабиль утас, bosch пилта зүсэгч 2 ширхэг, марк тодорхойгүй Dual core компьютерын процессор, 14 инчийн дэлгэц, 220 вольтоор аккумлятор цэнгэлдэг цэнэглэгч, 1,2 метрийн урттай тэгш ус, эрэгтэй хүний 32 угалзтай монгол гутал 2 ширхэг, 10 литрийн ширмэн тогоо 1 ширхэг, хөнгөн цагаан тогоо 1 ширхэг. DDISH суваг хүлээн авагч 1 ширхэг, SАТА маркийн торцовны ком багаж 1 ширхэг, 5200-гийн хүчин чадалтай karcher маркийн тоос сорогч 1 ширхэг, автомашины ачаа чангалагч татлага 1 ширхэг, 10 метр цахилгааны утастай зөөврийн гэрэл 1 ширхэг, bosch маркийн цахилгаан гар таслагч 1 ширхэг 10 литрийн хөнгөн цагаан битан зэрэг зүйлс алдагдсан байсан. Мөн хөргөгч унагааж шилэн нүүрийг нь хагалж, хөргөгчийг эвдэлсэн байсан. ...” гэх мэдүүлэг [39],

 

7.2 Гэрч Ж.Х-ийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдөр мэдүүлсэн “...Манай урд талын айлд буюу А-ны 0-00тоотод 2018 оны 5 дугаар сарын 10-даар хулгай орсон гээд цагдаа нар ирсэн байхыг мэдсэн. ...шөнө гэртээ амарч байхад 02 цагийн үед гарч харахад 0-00тоот хашаанд 2-3 хүүхэд гүйж байсан. Уг хашааны овгор шороон дээр 1 хүүхэд гараад зогсчихсон манайх руу харж байхаар нь би цагдаад дуудлага өгсөн. Цагдаа 20-30 минутын дараа ирэхэд тэдгээр хүүхдүүд зугтаагаад явчихсан. Овгор шороон дээр зогсож байсан хүүхэд цагаан юүдэнтэй малгай өмссөн байсан. ...” гэх мэдүүлэг [40],

 

7.3 Гэрч Н.С-гийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдөр мэдүүлсэн “...Одоогоос сарын өмнө С- гэх залуу надад bosch гэсэн бичигтэй ногоон цэнхэр хайрцагтай 1 ширхэг мулдок авч ирээд 50.000 төгрөгөөр зарсан. Надад хэлэхдээ улаан чулуутын хогийн цэг дээр Америк хүмүүс тараасан гэж хэлээд зарсан. 3 хүн явсан санагдаж байна. Манай найз Ганболд гэх залуу ломбарданд тавина гээд надаас гуйгаад аваад явсан. Хулгайн эд зүйл гэдгийг мэдээгүй. ...” гэх мэдүүлэг [41],

 

7.4 Гэрч С.М-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 11-ний өдөр мэдүүлсэн “... Тулгаа гэх хогийн цэг дээр ачигч хийдэг залуу С- гэх залуугийн хамт надад автомашин угаадаг мотор зарсан. Би уг машин угаадаг моторыг худалдаж аваагүй. Тулгаа надад урьд нь мөнгөний өртэй байсан тул тэр өрөндөө авсан. Хулгайн эд зүйл гэдгийг мэдээгүй. Гадаад хүмүүс хогийн цэг дээр хог буулгаад үүнийг олж авсан гэж хэлэхээр нь итгэсэн. ...” гэх мэдүүлэг [42] ,

-түүний иргэний нэхэмжлэгчээр 2018 оны 06 дугаар сарын 12-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 6 дугаар сарын үед ...ажлаа хийгээд байж байтал манай хоёрдогч түүхий эд авдаг газарт үл таних 2 хүүхэд ирээд манайд ахын эд зүйл байгаамаа, та хямдхан аваач эвдэрсэн болохоор ашиглахгүй байгаа гээд байхаар нь үл таних 2 залуугаас худалдаж авсан. 25.000 төгрөгийн хохирол учирсан. Учирсан хохирлоо барагдуулж авсан. Нэхэмжлэх зүйлгүй. ...” гэх мэдүүлэг [43],

 

7.5 Иргэний нэхэмжлэгч Ч.М-ийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 11-ний өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 5 дугаар сард намайг гурвалжин зах дээр ажлаа хийж байхад хэдэн залуу гагнуурын аппарат авах уу гэхээр нь би үзэж шалгаад юун аппарат юм гэхэд манай ахын юм байгаа юм гэсэн. Тэр аппаратыг 80.000 төгрөгөөр худалдаж авсан. С-, Т- гэх хүмүүсийг танихгүй. Хулгайн эд зүйл гэдгийг мэдээгүй. 80.000 төгрөгөө нэхэмжилнэ...” гэх мэдүүлэг [44]

 

7.6 Иргэний нэхэмжлэгч Д.Т-ийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 07 дугаар сарын 05-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 5 дугаар сарын үед Саппорогийн автобусны буудлын ард талд байрлах “Гурвалжин 1” төвийн хажууд байх сэндвэчин барилга дотор байрлах барилгын материалын бөөний төвд ажлаа хийгээд явж байхад үл таних 2 эрэгтэй хүүхэд модны цахилгаан хөрөө 40.000 төгрөгөөр зарна гэхээр нь худалдаж авсан. 40.000 төгрөгийн хохирол учирсан. ...” гэх мэдүүлэг [45] ,

 

7.7 2018 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр Ч.М-оос шаргал өнгийн гагнуурын аппарат хураан авсан, С.М-аас цахилгаан мотор, шар өнгийн 2 ширхэг хоолой, шүршигч хошууны хамт /Т-26/ хураан авсан, Д.Т-аас гинжтэй макита маркийн цахилгаан хөрөө хураан авсан тус тус тэмдэглэл [46], хохирогч С.Г-д хураагдсан эд зүйлийг хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл [47]

 

7.8 2018 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдөр хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зураг [48]

 

7.9 Г.С-гийн мэдүүлгийг 2018 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдөр газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [49],

 

7.10 2018 оны 6 дугаар сарын 07-ны өдөр хохирогч С.Г-гийн  эд хөрөнгийг үнэлгээг тогтоосон “Т” ХХК-ний 171 дугаартай үнэлгээ [50]

 

7.11 Үнэлгээний ажлын хөлсөнд 303.000 төгрөг төлсөн бэлэн мөнгөний орлогын баримт [51] ,

 

8. Гэрч Д.Д-ын хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 6 дугаар сарын 08-ны өдөр мэдүүлсэн “...М-ын А- миний хүү, 2000 оны 03 дугаар сарын 08-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, Нийслэлийн 80 дугаар цэцэрлэгт 3 наснаасаа эхлэн яваад 2006 онд 6 настай Нийслэлийн 65 дугаар сургуульд элсэн суралцаж 2011 онд 5 дугаар ангиасаа Сэлэнгэ аймгийн Баянгол сумын 10 жилийн сургуульд элсэн суралцаж 9 дүгээр ангийг 2014 онд төгсөж -------боловсрол эзэмшсэн.  Сэлэнгэ аймгийн Мандал суманд коллежид сурч байгаад түүнийгээ төгсөлгүй 1 жил яваад 2015 онд гарсан.  Сэлэнгэ аймгийн Баянгол суманд эмээгийндээ эрхэлсэн тодорхой ажилгүй байж байгаад 2017 оны эхээр Улаанбаатар хотод орж ирээд эрхэлсэн ажилгүй гэртээ амьдрах болсон. М.А-т илүү дутуу ааш араншин гээд байх зүйл байхгүй, сэргэлэн цовоо зантай, хүнтэй нийтэч харьцаатай. М.А-ын аав хувиараа барилгын ажил хийж, Улаанчулуут хогийн цэг явж хог түүж амьдардаг. Өөр ажил хийдэг хүн байхгүй ядруу амьдралтай айл байгаа юм.  М.А-т сэтгэцийн ямар нэгэн өвчин эмгэг байхгүй. ...” гэх мэдүүлэг [52],

 

9. Гэрч П.Г-гийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 06 дугаар сарын 07-ны өдөр мэдүүлсэн “...Миний хүү Г-гийн С- нь 2000 оны 2 дугаар сарын 28-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, манай 3 дахь хүү байгаа юм. Сэжрбүдээгийн аавыг Мөнгөн гэдэг боловч надаар бичиг баримтан дээрээ овоглож явдаг юм. С- бага насандаа эцэг эхийн гар дээр хүмүүжиж байгаад 2007 онд Нийслэлийн 65 дугаар сургуульд элсэн суралцаж, 9 дүгээр ангиа 2015 онд төгсөж -------боловсрол эзэмшсэн. Түүнээс хойш сургуульд сураагүй, хөдөөгүүр 2 жил ахындаа болон айлд хөлсөөр мал маллаж амьдарсан. 2018 оны 1 дүгээр сараас эхлэн Согинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А- 00-00 тоотод гэртээ эрхэлсэн ажилгүй байгаа. Би Улаанчулуут хогийн цэг рүү хог түүж гардаг болсон. С- хэрэг төвөгт орооцолдоод байх хүүхэд биш юм. Хүүхдүүдтэй нийлж дарвиж байгаад хэрэгт орооцолдсон байна. С-д сэтгэцийн ямар нэгэн өвчин эмгэг байхгүй....” гэх мэдүүлэг [53] ,

 

10. М.А-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд 2018 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдөр яллагдагчаар мэдүүлсэн: “...2018 оны 05 дугаар сарын 13-ны орой Улаанчулуутын хогийн цэгийн хашаан дотор хүүхдүүдийн сагсан бөмбөгийн шийдэн дээр тоглож байсан чинь орой 21 цаг өнгөрч байхад манай найз Т-, С- нар “урьд шөнө айлаас хулгай хийгээд хулгай хийсэн зүйлээ урд талын хашаанд нь нуучихсан байгаа. Очоод аваадахий гэж хэлсэн. Тэгээд Т-, С- бид нар орой 23 цагийн үед санагдаж байна Улаанчулуут явдаг засмал замын баруун талд зам дагуу байдаг Т шатахуун түгээх станцын урд байх эзэнгүй хашаан дотор Т-, С- хоёрын нуусан гэх зүйлүүдийг авч яваад Улаанчулуутын баруун талд оршуулгын наана байх жалганд аваачиж нуусан. Тэнд гагнуурын аппарат, цахилгаан жижиг дрилл 1 ширхэг, цэнэглэж ажилладаг нөөц батерейтай дрилл, дорцовны ком 1 ширхэг, тогоор ажилладаг цахилгаан модны хөрөө зэрэг байсан. Тэгээд бид гурав гэр лүүгээ харьсан. Түүнээс хойш 2018 оны 05 дугаар сарын 17-ноос 18-нд шилжих шөнө найз Т-, С- хоёртой Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороонд байрлах сагсны шийдэн дээр уулзаад тоглож байгаад 23 цаг өнгөрч байхад Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо Улаанчулуутын автобусны буудлын эцэс дээрээс баруун зүг рүү эргээд хойшоо оршуулгын газар луу явдаг сайжруулсан шороон зам дагуу замын баруун талд зүүн тийш харсан цэнхэр төмөр хаалгатай блокон хашаатай хашаан дотроо улаан тоосгон гражтай айлын гадаа ирээд хашааг нь давж ороод хашаан дотор байсан төмөр хаалгатай улаан тоосгон гражны хаалгыг эвдэж ороод граж дотор байсан автомашины 6 салаатай хайлшин 4 обуд, шинэ жанам 1, автомашины 3 шуудай зэс утас, автомашины сэлбэг болох 2 ширхэг стачер, 2 ширхэг хуучин жанам, төмөргүй цул хайлшин поршин 20 ширхэг, радиотор 4 ширхэг, жижиг кабины радиотор 3 ширхэг, моторны хайлшин таг 5 ширхэг, хайлшин байшингийн халаадаг паар 1 ширхэгийг хулгайлан аваад анх сагс тоглож байсан шийдний цаана байх цэнхэр хашааны хажуу талын жалганд нуугаад эд зүйлсийг эвдлээд үлдээсэн. Маргааш өглөө нь 11-12 цагийн үед хулгайлж авсан автомашины сэлбэгүүдээ бид 3 такси барьж авч яваад төрөл зүйлээр нь ангилж ялгаад “С” захын ойролцоо байх хоёрдогч түүхий эд авах цэг, Депогийн автобусны тэнд байх хоёрдогч түүхий авах цэг зэрэгт 200.000 гаран төгрөгөөр зарсан. Автомашины шинэ жанамыг 30.000 төгрөг, 4 ширхэг дугуйны обудыг 100.000 төгрөгөөр С зах дээр зарсан.

2018 оны 05 дугаар сарын дундуур ...15 цагийн орчим Т-тай уулзаад бид хоёр хамт хулгай хийх гээд Сонгинохайрхан дүүргийн 7 дугаар хорооны нутагт явж байтал гэрийнх нь хаалга цоожтой эзэнгүй айл харагдахаар нь Т- нөгөө айлын хашааг давж ороод хүн байгаа эсэхийг шалгаад намайг дуудсан. Т- хашааны хаалгыг онгойлгож, Т-ын араас хашааны хаалгаар ортол уг хашаанд 5 ханатай Монгол гэрийн хаалга цоожтой харагдсан. Тэр үед би авч явж байсан жижиг арматурын төмрөөр цоожийг хөшиж онгойлгох гээд цоожийг нь татсан шууд онгойчихсон. Тэгээд гэрийн хаалгыг онгойлгоход Т- эхэлж ороод гэрийн хойморт байсан “Лед 55 инч”-ийн зурагтыг авъя гэсэн. Бид хоёр тэр зурагтыг гэрт нь байсан зурагтны хайрцганд хийж тавьчихаад тухайн гэрээс гараад гэрийн хажууд гадаа үлдээгээд буцаж зам руу гараад такси бариад нөгөө айлдаа буцаж ирээд ороод зурагтыг нь аваад таксиндаа суугаад буцаад явсан.  Хулгайлсан зурагтаа 21 дүгээр хороололд байрлах “Хишигт-Од” төвийн ломбарданд барьцаанд тавих гэсэн боловч ...хулгайн зурагт байх гээд аваагүй. Тэгээд ойр хавиар ломбард хайгаад олдохгүй болохоор нь таксины жолооч ахад 200.000 төгрөгөөр зарсан. Би 21 дүгээр хороололд бууж үлдээд цахим тоглоом тоглоод үлдсэн. Тэр хооронд Т- нөгөө таксины ахыг дагаж яваад мөнгөө авсан.

-2018 оны 05 дугаар сарын сүүлээр орой 21 цагийн үед С-, Т- бид гурав уулзаад байж байтал Т- хулгай хийе, нэг айл эзэнгүй байна очиж үзье гээд Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны Улаанчулуутын ойролцоо байх сагсны шидний хажууд уулзаад тоглож байгаад шөнө 23 цагийн үед Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А-ны 00*000 тоот хашааг давж орсон. Хашаанд нь байх цэнхэр өнгийн төмөр 40 тонны контейнэрээс хулгай хийхээр болсон. А- хашааны гаднаас олсон төмрөөрөө цоожийг хөшиж онгойлгоод орсон. Бид гурав дотогшоо ороход 1 том усны ёмокс, 3 ширхэг 40 литрийн бетон, халаадаг тень, усны ванн, хуучин дугуй /хэдэн ширхэгийг мэдэхгүй/ байсан. Бид гурав контейнераас 3 ширхэг 40 литрийн бетон, 1 том усны ёмоксийг аваад тухайн айлын ертөнцийн зүгээр зүүн талд байх уулан дээр байх цэнхэр хашааны гадаа нуугаад явсан. Маргааш өглөө нь 10 цагийн үед “А”-ийн уулзвараас цэнхэр өнгийн портер машин хөлсөлж аваад хулгайлсан эд зүйлээ нуусан газраасаа очиж эд зүйлсийг ачсан. Авч яваад 3 ширхэг 40 литрийн бетоны 2 ширхэгийг “А”-ийн ард байрлах дугуй засварын газарт 2 ширхэгийг нь нийлүүлээд 40.000 төгрөгөөр зарсан. Үлдсэн нэг 40 литрийн бетоныг замаас хөлсөлж авсан портер машины жолоочид тээврийн хөлсөнд өгсөн. Сонгинохайрхан дүүргийн 19 дүгээр хороонд байрлах “М” зочид буудлын өөдөөс харсан түүхий эд боловсруулах цэгт усны ёмоксийг 210.000 төгрөгөөр зарсан. Тэгээд бид гурав тэндээсээ портер машинаа явуулчихаад Сонгинохайрхан дүүргийн  00 дугаар хороонд байрлах шөнийн захаас өмд, цамц авч өмсөөд үлдсэн мөнгийг нь РС тоглоод идэж уугаад дууссан.

2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдрийн 13 цагийн үед найз Т-ын хамтаар Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр улаан чулуутын хогийн цэгийн ойролцоо явж байгаад эзэнгүй хаалга нь цоожтой байсан айлын хашаа руу ороод уг хашаанд байх 2 монгол гэрийн ертөнцийн зүгээр урд талд байх гэрийн хаалганы цоожийг татахад цоож нь өөрөө онгойчихоор нь гэр дотор орсон. Тэгээд бид хоёр гэрийн хойморт байх авдар дотор байсан цэнгэх өнгийн даалимбатай ногоон өнгийн чулуун хөөрөг 1 ширхэг, улбар шар өнгийн даалимбатай бор өнгийн 1 ширхэг хөөргийг аваад зурагтны хажуу талд байх шүүгээн дээрээс 2 том, 1 жижиг зэс аяга, бор өнгийн бүс, цагаан өнгийн утас цэнэглэгч, галын асаагуур, цөгц, 1 хос хар өнгийн пүүзэн гутал зэргийг аваад гарсан. Тэгээд уг гэрийн ар талд байсан гэрийн хаалганы цоожийг авч явж байсан төмөр алхаараа цохиж хаалгыг эвдэж гэрийн хойморт байсан 3 ширхэг гуулин цөгц, 1 ширхэг хүрд, 1 ширхэг зул асаах зориулалттай гуулин сав, 16 ширхэг гуулин аяга зэргийг тус тус авсан. Тэгээд гэрээс гараад бидний таньдаг Э- ахын гэрт хүнгүй байхаар нь авсан эд зүйлсээ үлдээгээд өөр нэг айлаар орж эд зүйлс хулгайлах гээд түрүүний хулгай хийсэн айлын урд талд байх хашааны номер хашааны хаалгагүй хашаанд 5 ханатай Монгол гэр цоожтой байхаар нь ...ард талын ханыг сөхөж үзтэл хана муудсан харагдахаар нь Т- бид хоёр тэр ханыг нь хугалаад айл руу орсон. Гэрийн шүүгээнд байсан цагаан өнгийн “Самсунг” гар утас,” i phone-4” гар утас, “Анукал” нэртэй гар утас, “Моторолла” нэртэй гар утас, “Нокиа” нэртэй гар утас, задгай мөнгө, гуулин цөгц том 1 ширхэг жижиг 2 ширхэгийг аваад тэр айлаас гараад өмнө хулгайлж авсан зүйлээ орхисон Э- ахын гэрт очоод хулгайлсан зүйлээ аваад Улаанчулуутын оршуулга руу явдаг замаар уруудаж байгаад цагдаагийн байгууллагад баригдсан. ...” гэх мэдүүлэг [54],

 

11. Г.С-гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд 2018 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдөр яллагдагчаар мэдүүлсэн “...2018 оны 05 дугаар сард санагдаж байна. Өдрийг нь сайн санахгүй байна. 20 цагийн үед Сонгинохайрхан  дүүргийн 00 дугаар хороо А- 00-00 тоотын ойролцоо байх сагсны шийдэн дээр Т-, А- бид гурав уулзаад тоглож байгаад 23 цагаас 00 цагийн үед Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо Улаанчулуутын автобусны буудлын эцэс дээрээс баруун зүг рүү эргээд хойшоо оршуулгын газар луу явдаг сайжруулсан шороон зам дагуу байдаг цагаан дэлгүүрийн ар талын хашаа буюу цэнхэр төмөр хаалгатай блокон хашаатай айлд ирсэн. Тэр айлын гадаа ирээд ордог хаалганых нь урд талын блокон хашаагаар Т- давж орсны дараа А- бид хоёр араас нь давж ороод хашаан дотор байсан төмөр хаалгатай улаан тоосгон гражны хаалгыг эвдэж ороод граж дотор байсан автомашины сэлбэгүүдийг шуудайнд хийгээд 2 удаа зөөгөөд анх сагс тоглож байсан шийдний цаана байх жалганд нуугаад явсан. Маргааш өглөө нь 11-12 цагийн үед хулгайлж авсан автомашины сэлбэгүүдээ бид гурав хоёрдогч түүхий эд авдаг төрөл зүйлээр нь ангилж ялгаад “С” захын ойролцоо байх хоёрдогч түүхий эд авах цэг, Депогийн автобусны тэнд байх хоёрдогч түүхий эд авах цэг зэрэгт 200.000 гаран төгрөгөөр зарсан. Автомашины шинэ жанамыг 30000 төгрөг, 4 ширхэг дугуйны обудыг 100000 төгрөгөөр С зах дээр зарсан.

2018 оны 05 дугаар сарын сүүлээр орой 21 цагийн үед А-, Т- бид 3 Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо Улаанчулуутын ойролцоо байх сагсны шийдний хажууд уулзаад тоглож байгаад шөнө 23 цагийн үед Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А-ны 00*000 тоот хашааг давж ороход хашаанд 2 хоосон гэрийн буйр, гахайн байр, 1 модон амбаартай, цэнхэр өнгийн төмөр 40 тн-ы контейнэр байсан. Тэгээд бид гурав 40 тн-ы контейнерээс хулгай хийхээр болж А- хашааны гаднаас олсон төмрөөрөө цоожийг хөшиж онгойлгоод орсон. Тэгээд бид гурвыг дотогшоо ороход 1 том усны ёмокс, 3 ширхэг 40 литрийн бетон, халаадаг тень, усны ванн, хуучин дугуй  байсан. Тэгэхээр нь бид гурав контейнэрээс 2 ширхэг 40 литрийн бетон, 1 том усны ёмоксийг аваад тухайн айлын ертөнцийн зүгээр зүүн талд байх цэнхэр хашааны гадаа нуугаад явсан. Маргааш өглөө 10 цагийн үед Арвайн үндсийн уулзвараас цэнхэр өнгийн портер машин хөлсөлж аваад хулгайлсан эд зүйлээ нуусан газраасаа очиж эд зүйлсийг ачиж авч яваад 3 ширхэг 40 литрийн бетоны 2 ширхэгийг “А”-ийн ард байрлах дугуй засварын газарт 2 ширхэгийг нийлүүлээд 40.000 төгрөгөөр зарсан. Үлдсэн нэг 40 литрийн бетоныг замаас хөлсөлж авсан портер машины жолоочид тээврийн хөлсөнд өгсөн. Сонгинохайрхан  дүүргийн 19 дүгээр хороонд байрлах "М” зочид буудлын өөдөөс харсан түүхий эд боловсруулах цэгт усны ёмоксийг 210.000 төгрөгөөр зарсан. Бид гурав тэндээсээ портер машинаа явуулчихаад Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороонд байрлах шөнийн захаас өмд, цамц авч өмсөөд үлдсэн мөнгийг нь РС тоглоод идэж уугаад дууссан.

2018 оны 05 дугаар сарын эхээр санагдаж байна. Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байх Улаанчулуутын хогийн цэг рүү явдаг засмал замын баруун талд байх “Т” шатахуун түгээх станцын урд байдаг зүүн харсан улбар шар өнгийн төмөр хаалгатай, нүүрэн тал нь блокон ар тал банзан хашаатай айлд үдээс хойш нар жаргаж байхад тэр айлын урд талын эзэнгүй блокон хашаанд орж зогсож байгаад тухайн айлын хашааг давж ороод байшингийн баруун арын вакум цонхыг түлхэж ороод цохилттой дрилл, машин угаадаг мотор аваад тэр оройдоо “А”-ийн наана байх түүхий эд авдаг ахад машин угаадаг моторыг 20.000 төгрөгөөр зарсан. Цохилттой дриллыг “А”-ээс зүүн тийш нэг автобусны буудал яваад замын хойно байх барилга дээр аваачиж нэг танихгүй ахад 50.000 төгрөгөөр зарсан. Тэгээд 21 дүгээр хороололд очиж Т- бид хоёр РС тоглоом тоглож байгаад РС тоглоомын газарт хамт хоночихоод маргааш өглөө нь М эгчийнд очсон. Орой нь шөнө 00 цаг болтол хүлээж байгаад гэрээс Т- бид хоёр гараад урьд өдөр нь хулгай хийсэн айл руу дахин очоод хашааг нь давж ороод гражийнх нь арын цонхыг онгойлгож ороод гагнуурын аппарат, цахилгаан жижиг дрилл, цэнэглэж ажилладаг нөөц батарейтай дрилл, торцовны ком 1 ширхэг, тогоор ажилладаг цахилгаан модны хөрөө зэргийг урд талын хашаанд нь оруулж хогон дунд нууж орхиод буцаад гэр лүүгээ явсан. Тэгээд маргааш орой нь хүлээж байгаад оройны 22 цагийн үед Т-, А- бид гурав очиж Т- бид хоёрын хулгайлж авсан юмнуудыг аваад Улаанчулуутын хойно байдаг жалганд аваачиж нуугаад М эгчийнд хоноод маргааш өглөө нь 09 цагийн үед босоод Т- бид хоёр Их нарангийн эцсээс такси авч ирээд хулгайлж авсан эд зүйлээ таксиндаа хийгээд гурвалжин зах дээр аваачиж зарсан. ...” гэх мэдүүлэг [55],

 

12. Э.Т-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд 2018 оны 08 дугаар сарын 13-ны өдөр яллагдагчаар мэдүүлсэн “...2018 оны 05 дугаар сарын эхээр санагдаж байна. Өдрийг сайн санахгүй байна. Тэр орой Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт байх Улаанчулуутын хогийн цэгийн тэр хавьд байж байгаад С- бид хоёр хамт хулгай хийе гэж гарч яваад Улаанчулуут явдаг засмал замын баруун талд зам дагуу байдаг Т шатахуун түгээх станцын урд байдаг хашааны нүүрэн тал нь блокон хашаатай, улаан өнгийн төмөр гүйдэг хаалгатай хашааны ар тал нь банзаар барьсан, улаан тоосгон байшинтай айлаас хулгай хийхээр болоод тэр орой нар жаргаж байхад байшингийнх нь арын цонхыг түлхэж онгойлгоод орсон. Цонхыг түлхэж ороход хөргөгч газар унасан. Тэгээд байшингаас цахилгаан мулдок, нэг тогоо, 1 ширхэг 10 литрийн битон, 2 хөнгөн цагаан төмбөн, машин угаадаг моторыг тэр баригдаж байсан барилгын хажууд байдаг түүхий эд авах цэгийн ахад өртэй байсан тул өрөндөө өгсөн. Хайлшин сав суулгийг 00 дугаар хорооны урд талын хоёрдогч түүхий эд авах цэг дээр аваачиж тушаасан. Тэгээд 21 дүгээр хороололд очиж С- бид хоёр РС тоглоом тоглож байгаад тэгээд бид хоёр РС тоглоомын газарт хамт хоночихоод маргааш өглөө нь М эгчийнд очиж унтчихаад орой нь 22 цагийн үед сэрээд шөнө 00 цаг болтол хүлээж байгаад гэрээс С- бид хоёр гараад урьд өдөр нь орж хулгай хийсэн айл руу явж очоод гражнийх нь арын цонхыг онгойлгож ороод гагнуурын аппарат, цахилгаан жижиг дрилл, цэнэглэж ажилладаг нөөц батерейтай дрилл, торцовны ком ширхэг, тогоор ажилладаг цахилгаан модны хөрөө, кабилын хуйльж өлгөсөн утсыг аваад ур, талын хашаанд нь оруулж хогон дунд нууж орхиод буцаад гэр лүүгээ явсан. Тэгээд маргааш өглөө нь очиж авах гээд такси бариад очсон цагдаа тэр айлд оччихсон байсан болохосор буцаад явсан. Тэгээд орой хүртэл хүлээж байгаад оройны 22 цагийн үед С-, А- бид гурав очиж С- бид хоёрын хулгайлж авсан юмнуудыг аваад Улаанчулуутын хойно байдаг жалганд аваачиж нуугаад М эгчийнд хоноод маргааш өглөө нь 09 цагийг үед босоод С- бид хоёр Их нарангийн эцсээс такси авч ирээд хулгайлж авсан эд зүйлээ таксиндаа хийгээд гурвалжин зах дээр аваачиж зарсан.

2018 оны 05 дугаар сарын 17-ны шөнө 23 цагийн үед гэж санаж байна. С- А- бид 3 Улаанчулуутын хогийн цэгний хажууд байдаг сагсны талбай дээр уулзаад хамт хулгай хийх зорилгоор Улаанчулуутын хогийн цэгийн хажуу талын замаар оршуулгын газар луу өгсөж явах замд байдаг, замынхаа зүүн талд хашаандаа дутуу барьсан байшинтай, автомашины гражтай, дотроо олон төрлийн мотор гэмээр төхөөрөмжүүдтэй хашаа байсан. Бид 3 хашааг нь давж ороод гражийнх нь зүүдэг цоожийг А- хашаан дотроос олсон армотурын төмрөөр хөшиж эвдлэж онгойлгож орсон. Граж дотор олон тооны сэлбэг хэрэгслүүд байсан, тэндээс 4 ширхэг хайлшин обуд, 4 шуудай автомашины цээж утас байсныг авсан, мөн шинээрээ жанам 1 ширхэг, 2 ширхэг том радиотор, З ширхэг жижиг радиотар, 30 орчим тооны автомашины пооршин зэргийг хулгайлаад явсан. Тэгээд тэр шөнө өмнө нь авсан юмаа нууж байсан жалганд авсан эд зүйлсээ нуусан. Цээж утаснуудаа шатаагаад зэсийг ялгаж авсан. Маргааш өглөө нь төв замаас такси барьж буцаж ирээд нөгөө нуусан байсан хулгайн эд зүйлсээ аваад 5 ширхэг радиоторуудаа Депогийн автобусны буудлын хажуугийн түүхийн эдийн цэгт 45.000 төгрөгөөр, поршингуудаа мөн тэр газартаа 30.000 төгрөгөөр, цээж утаснаас шатааж гаргаж авсан зэс утаснуудаа 70.000 орчим төгрөгөөр, тэгээд цаашаа явж 4 ширхэг хайлшин обудаа С зах дээр очиж хамтад нь 100.000 төгрөгөөр танихгүй хүнд, шинэ жанамыг С зах дээр наймаа хийдэг зүс мэдэх хүндээ 30.000 төгрөгөөр тус тус зараад олсон мөнгөө хамтдаа үрсэн.

2018 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр 15 цагийн үед А-ын хамтаар Хилчин хотхоны хойд талд хашаандаа ганц Монгол гэртэй, 2 амбаартай айл байсан. А- бид 2 тэр айлын хашааг давж ороод хаалганых нь зүүдэг цоожийг А- хашааны гаднаас олсон нарийн төмрөөр хөшиж эвдлэж дотогш ороод БСБ брендийн том хэмжээний 55 инчийн хавтай дэлгэцтэй зурагтыг хулгайлсан. Яагаад 55 инчийн зурагт гэдгийг нь мэдэж байна вэ гэхээр гэрийн ард талд зурагтынх нь хайрцаг байж байсан. Тэгээд зурагтыг хайрцганд нь хийгээд хашаан дотор нь үүдний хэсэгт хашаа налуулж тавьчихаад 7-ийн буудал дээрээс такси барьж ирээд нөгөө зурагтаа аваад 21-ийн автобусны буудал дээр ирээд ломбарданд тавих гэсэн боловч ломбард олдохгүй байхаар нь 1 дүгээр хорооллын тэр хавьд ломбард хайгаад явж байтал таксины жолооч ах ахдаа наад зурагтаа зарчих гээд 200.000 төгрөгөөр авъя гээд тэр таксины жолооч ахыг дагаж гэрт нь очоод 200.000 төгрөг аваад А- бид 2 хамт тэр мөнгийг үрсэн.

2018 оны 05 дугаар сарын сүүлээр орой 21 цагийн үед А-, С- бид гурав Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо Улаанчулуутын ойролцоо байх сагсны шийдний хажууд уулзаад тоглож байгаад шөнө 23 цагийн үед Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А-ны 00*000 тоот хашааг давж ороход хашаанд 2 хоосон гэрийн буйр, гахайн байр, 1 модон амбар, цэнхэр өнгийн төмөр 40 тн-ы контейнэр байсан. Тэгээд бид гурав 40 тн-ы контейнэрээс хулгай хийхээр болоод А- хашааны гаднаас олсон төмрөөрөө цоожийг хөшиж онгойлгоод орсон. Тэгээд бид гурвыг дотогшоо ороход 1 том усны ёмокс, 3 ширхэг 40 литрийн бетон, халаадаг тень, усны ванн, хуучин дугуй байсан. Бид гурав контейнерээс 3 ширхэг 40 литрийн бетон, 1 том усны ёмоксийг аваад тухайн айлын ертөнцийн зүгээр зүүн талд байх дотроо нэг гэртэй цэнхэр хашааны гадаа нуугаад явсан. Маргааш өглөө нь 10 цагийн үед “А”-ийн уулзвараас цэнхэр өнгийн портер машин хөлсөлж аваад хулгайлсан эд зүйлээ нуусан газраасаа очиж эд зүйлсийг ачиж авч яваад 3 ширхэг 40 литрийн бетоны 2 ширхэгийг “А”-ийн ард байрлах дугуй засварын газарт 2 ширхэгийг нийлүүлээд 40.000 төгрөгөөр зарсан. Үлдсэн нэг 40 литрийн бетоныг замаас хөлсөлж авсан портер машины жолоочид, тээврийн хөлсөнд өгсөн. Сонгинохайрхан дүүргийн 19 дүгээр хороонд байрлах "М" зочид буудлын өөдөөс харсан түүхий эд боловсруулах цэгт усны ёмоксийг 210000 төгрөгөөр зарсан. Тэгээд бид гурав тэндээсээ портер машинаа явуулчихаад Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороонд байрлах Шөнийн захаас өмд, цамц авч өмсөөд үлдсэн мөнгийг нь РС тоглоод идэж уугаад үрээд дууссан.

2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдрийн 13 цагийн үед найз А-ын хамтаар Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр улаан чулуутын хогийн цэгийн ойролцоо явж байгаад эзэнгүй харагдах хашаандаа 2 монгол гэртээ хашааны завсраар харахад эзэнгүй хаалга нь цоожтой байхаар нь А- бид хоёр хашааны хаалгыг онгойлгож ороод уг хашаанд байх 2 монгол гэрийн ертөнцийн зүгээр урд талд байх гэрийн хаалганы цоожийг татахад цоож нь өөрөө онгойчихоор нь гэр дотор орсон. Гэрт ороод бид хоёр гэрийн хойморт байх авдар дотор байсан цэнхэр өнгийн даалимбатай ногоон өнгийн чулуун хөөрөг 1 ширхэг, улбар шар өнгийн даалимбатай бор өнгийн 1 ширхэг хөөргийг аваад зурагтны хажуу талд байх шүүгээн дээрээс 2 том 1 жижиг зэс аяга, бор өнгийн бүс, цагаан өнгийн утас цэнэглэгч, галын асаагуур, цөгц, 1 хос хар өнгийн пүүзэн гутал зэргийг аваад гарсан. Тэгээд гэрээс гараад уг гэрийн ард талд байсан гэрийн хаалганы цоожийг авч явж байсан төмөр алхаар цохиод хаалгыг эвдээд гэрт ороод гэрийн хойморт байсан 3 ширхэг гуулин цөгц, 1 ширхэг хүрд, 1 ширхэг зул асаах зориулалттай гуулин сав. 16 ширхэг гуулин аяга зэргийг тус тус авсан. Тэгээд гэрээс гараад бидний танидаг Э- ахын гэрт хүнгүй байхаар нь авсан эд зүйлсээ үлдээгээд өөр нэг айлаар орж эд зүйлс хулгайлах гээд түрүүний хулгай хийсэн ажлын урд талд байх хашааны номер хашааны хаалгагүй хашаанд 5 ханатай Монгол гэр цоожтой байхаар нь тэр гээд гэрийн ард талын ханыг сөхөж үзтэл хана муудсан харагдахаар нь Т- бид хоёр тэр ханыг нь хугалаад айл руу ороод гэрийн шүүгээнд байсан цагаан өнгийн Самсунг гар утас, iphone 4 гар утас, Анукал нэртэй гар утас, Моторолла нэртэй гар утас, Нокиа нэртэй гар утас, задгай мөнгө, гуулин цөгц том 1 ширхэг, жижиг 2 ширхэгийг аваад тэр айлаас гараад өмнө хулгайлж авсан зүйлээ орхисон. Э- ахын гэрт очоод хулгайлсан зүйлээ аваад Улаанчулуутын оршуулга руу явдаг замаар уруудаж явж байгаад цагдаагийн байгууллагад баригдсан. Тэгээд цагдаагийн байгууллага дээр ирээд үйлдсэн хулгайн хэргүүдээ мэдүүлсэн. ...” гэх мэдүүлэг [56],

 

13. М.А-ын төрсний бүртгэлийн лавлагаа /шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинээр гаргасан/, урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгасан хуудас [57], М.А- нь Капитрон банк, Чингис хаан банк, Хас банк, Ариг банкуудад данс эзэмшдэггүй лавлагаа [58]

 

14. Г.С-гийн иргэний үнэмлэхийн лавлагаа [59], урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас [60],

 

15. Э.Т-ын иргэний үнэмлэхийн лавлагаа [61], урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас [62], Чингис хаан банк, Хас банк, Ариг банкуудад данс эзэмшдэггүй лавлагаа [63] зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судалсан болно.

 

Гурав. Прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд, шүүгдэгч нарын холбогдсон хэрэгт гэм буруу, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ шүүхийн хэлэлцүүлэгт тогтоогдсон үйл баримт, шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан дээрх нотлох баримтуудад үндэслэн дүгнэхэд:

 

1.Гэм буруугийн талаар:

 

Нэг. Шүүгдэгч М.А-, Э.Т-, Г.С- нар нь бүлэглэн:

1.1 2018 оны 05 дугаар сарын 17-ноос 18-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, А-ны 00*00 тоот дахь иргэн А.М-ын хашаанд дахь автомашины сэлбэгийг агуулдаг гражнаас буюу тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч, автомашины сэлбэгүүд болох 1 ширхэг динам, 4 ширхэг обуд, цээж утас 10 ширхэг, ачааны машины компьютер 3 ширхэг, стартер 10 ширхэг, ачааны машины динам 10 ширхэг, поршин 20 ширхэг, радиатор 4 ширхэг, кабины радиатор 3 ширхэг, кришкины таг 5 ширхэг, паар 1 ширхэг зэрэг эд зүйлсийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авч нийт 15.820.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь

-хохирогч А.М-ын хэрэг бүртгэлтэд болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн “... Манайх Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А- 00*00тоот хаягтай хашаатай ба тухайн хашаанд ...миний өөрийн зарах автомашины сэлбэгүүд хураалттай байдаг. ... 2018 оны 05 дугаар сарын 18-ны өглөө 08 цаг өнгөрч байхад машины сэлбэг авах гээд очиход ...гражийн хаалга эвдэрсэн, гражнаас автомашины эд зүйлс алдагдсан байсан. …Би хувиараа автомашины сэлбэг зардаг болохоор автомашины сэлбэгүүдийг тэр гражинд хадгалдаг байсан....” гэх мэдүүлэг [64], /шүүх хуралдааны тэмдэглэл/,

-Иргэний нэхэмжлэгч Г.Э-ийн мэдүүлэг [65], 2018 оны 5 дугаар сарын 18-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [66], эд мөрийн баримт хураан авсан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [67], эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл [68], 2018 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдөр Г.С-гийн мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [69], “Д” ХХК-ний хөрөнгийн үнэлгээний 18-108 тоот тайлан [70] зэрэг нотлох баримтаар;

 

1.2. 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, А-ны 00*000 тоот хашаанд байрлах Б.М-ын эзэмшлийн 40 тоннын чингэлгэд буюу тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч 2.5 тонн багтаамжтай усны ёмкос, 40 литрийн 3 ширхэг хөнгөн цагаан сав зэрэг эд зүйлсийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авч, 1.205.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

-хохирогч Б.М-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд 2018 оны 06 дугаар сарын 18-ны өдөр мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын 06-ны өдөр ...2 цэнхэр өнгийн чингэлэгний цоож нь байхгүй хаалгыг нь хаагаад орхисон байдалтай байсан. ... 2,5 тонны багтаамжтай хөнгөн цагаан усны ёмкос, 3 ширхэг 40 литрийн багтаамжтай хөнгөн цагаан бетон зэрэг эд зүйлс алдагдсан байсан. ...” гэх мэдүүлэг [71],

-Иргэний нэхэмжлэгч Н.Н-н хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын үед ... нэг намхан шар залуу нь ахаа бетон авах уу, хямдхан өгнө гээд байсан. ...2 ширхэг 40 литрийн хөнгөн цагаан битоныг 50.000 төгрөгөөр худалдаж авсан....” гэх мэдүүлэг [72], 2018 оны 6 дугаар сарын 06-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [73], эд зүйл хураан авч, Ц.М-т хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [74],[75], М.А-, Э.Т- нарын мэдүүлгийг 2018 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр газар дээр нь шалгасан ажиллагааны тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [76], “Т” ХХК нь  2018 оны 6 дугаар сарын 19-ний өдөр гаргасан 190 дугаар эд зүйлийн үнэлгээ [77] зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар;

 

Хоёр.Шүүгдэгч М.А-, Э.Т- нар нь бүлэглэн:

2.1 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо А-ны задгай тоотод байрлах Ц.О-гийн гэрээс буюу хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч 2 ширхэг зэс аяга, улаан хүрэн өнгийн арьсан бүс, улаан толгойтой шар чулуун хөөрөг, улаан толгойтой ногоон чулуун хөөрөг, утас цэнэглэгч 1ширхэг, цайны дээж өргөдөг аяга, 1 хос гутал зэргийг хүч хэрэглэхгүйгээр нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авч, 390.000 төгрөгийн хохирол учруулсан,

-дээрх тоотод байрлах иргэн Ц.М-ын гэрээс буюу  хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч зул өргөдөг цөгц 3 ширхэг, дунд гарын гүц 8 ширхэг, жижиг гарын гүц 8 ширхэг, хүрд 1 ширхэг, сангийн баавар 1 ширхэг зэрэг эд зүйлсийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авч, 510.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

-хэрэг бүртгэлтэд Ц.О-гийн гэрч, хохирогчоор өгсөн мэдүүлэг [78],  хохирогч Ц.М-ын мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны 09 цагаас 18 цагийн хооронд манай гэрийн хаалгыг эвдэлж гэрээс зул өргөдөг цөгц 3 ширхэг, дунд гарын күз 8 ширхэг, жижиг гарын күз 8 ширхэг, хүрд 1 ширхэг, сангийн баавар 1 ширхэг тус хулгайд алдагдсан байсан. ...” гэх мэдүүлэг [79], 2018 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдөр хэргийн газарт үзлэг  хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [80], 2018 оны 6 дугаар сарын 06-ны өдөр М.А-, Э.Т- нараас эд зүйл хураан авч, хохирогч нарт хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [81],  “Т” ХХК-ниас 2018 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр гаргасан  212 дугаар үнэлгээ [82]  зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар,

 

2.2 2018 оны 05 дугаар сарын 20-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, Баянхошуу 32-85 тоот иргэн Б.Ш-ын эзэмшлийн монгол гэрт буюу хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч нэвтэрч  55 инчийн зурагтыг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авч, 1.349.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

-хохирогч Б.Ш-ын хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...2018 оны 05 дугаар сарын 21-ний өглөө ...манай хадам ээжийн утас руу хүргэн Э- залгаад, танай гэрт өчигдөр орой хулгай орсон байна, миний мэдэж байгаагаар ямар ч гэсэн зурагт чинь алдагдсан байна, цагдаа дуудаад үзүүллээ ...гэж ярьсан. ...Манай гэрээс 2018 оны 03 дугаар сарын 05-ны өдөр ВSВ төвөөс 1.349.000 төгрөгийн лизингээр авч байсан 55 инчийн ВSВ гэсэн бичигтэй 4к смарт зурагт алдагдсан байсан. ...” гэх мэдүүлэг [83],

-гэрч М.Э-ийн хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...Ш- 2018 оны 05 дугаар сарын 15-ны өдөр ...21 цаг өнгөрч ...гэрт ирсэн чинь хаалганы цоожны хажуу талын хэсэг эвдэрсэн байсан. Тэгээд цагдаад дуудлага өгсөн. Одоогоор нүдэнд ил харагдаж байгаагаар BSB маркийн 55 инчийн Лед зурагт алдагдсан. ...” гэх мэдүүлэг [84]

-иргэний нэхэмжлэгч Ш.Г-ын хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын үед ... үл таних 2 эрэгтэй хүүхэд такси зогсоохоор нь уулзахад ойрхон гэрээсээ юм аваад ачаад явна гэсэн. ...замаас 500 метрийн зайнд байх гудамж руу ороод гудамжиндаа хойшоо харсан ногоон төмөр хаалгатай хашаа руу ороод тэндээсээ удалгүй хайрцагтай зурагт авч гарч ирсэн. Тэгээд миний автомашинд хийгээд тэр хоёр хүүхэд суугаад Сонгинохайрхан дүүргийн 21 дүгээр хороололд байх ломбардуудаар орсон боловч зурагтыг авахгүй байсан. Тэгтэл нэг хүүхэд “та ахаа хямдхан зурагт авахгүй биз “манай ахын хүүхдийн бие нь муудаад, хоёр дүүгээ Эрдэнэт явуулах гээд мөнгөний хэрэг гараад байна” гээд байхаар нь би ...гэр лүүгээ дагуулж очоод зурагтыг аваад 180.000 төгрөг бэлнээр тоолж өгөөд, 20.000 төгрөгийг таксины мөнгө гээд авч үлдсэн. Хулгайн зурагт гэж мэдээгүй. ...” гэх мэдүүлэг [85], 2018 оны 5 дугаар сарын 20-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [86], зурагтыг Ш.Г-аас хураан авч, хохирогч Б.Ш-ад хүлээлгэн  өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [87], “А” ХХК нь 2018 оны 6 дугаар сарын 21-ний гаргасан үнэлгээ [88]  зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар;

 

2.3. 2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хороо, А-ны 00-000 тоотод хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд нэвтэрч буюу иргэн Б.М-ын гэрийн ханыг хугалан орж “I phone-4”, “Меgа 880”, “Samsung” маркийн эвхдэг утас, “nokia 3220” загварын 4 ширхэг гар утас, 3 ширхэг цөгцийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авч  255.100 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

 

-хохирогч Б.М-ын хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр манай гэрт хулгай орж 4 ширхэг гар утас алдагдсан. 3 ширхэг гуулин цөгц алдагдсан....” гэх мэдүүлэг [89],

-гэрч Б.С-ийн хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...2018 оны 06 дугаар сарын 05-ны өдөр “Хар хорин” зах орох гээд 10 цагийн үед гэрээс нь гараад орой 17 цагийн үед ирэхэд хаалга цоожтой байсан. Онгойлгоод орсон чинь гэр доторхи хамаг эд зүйлийг нь ундуй сундуй болгосон байхаар нь гараад харсан чинь гэрийн баруун талын ханыг хуга цохиод орсон байсан. ...” гэх мэдүүлэг [90], 2018 оны 6 дугаар сарын 05-ны өдөр хэргийн газар үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [91], М.А-, Э.Т- нараас эд зүйл хураан авч, үзлэг хийж, хохирогч Б.М-т хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [92],  “Т” ХХК 2018 оны 7 дугаар сарын 20-ны өдөр үнэлсэн эд зүйлийн үнэлгээ [93], 2018 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр Э.Т-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тухай тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [94] зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар;

 

Гурав. Шүүгдэгч Э.Т-, Г.С- нар нь бүлэглэн:

3.1 2018 оны 05 дугаар сарын 12-ны өдрөөс 13-нд шилжих шөнө Сонгинохайрхан дүүргийн 00 дугаар хорооны нутаг дэвсгэр, А-гийн 0-00тоотод оршин суух иргэн С.Г-гийн хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байранд буюу байшингийн вакум цонхыг эвдэн орж:

-марк тодорхойгүй 220 вольтын гагнуурын аппарат,

-bosch маркийн 400RE маркийн, 13RE маркийн гар цахилгаан дриллиуд,

-гар батерейтай дрилль 1 ширхэг,

-марк тодорхойгүй усны насос 1 ширхэг,

-гинжтэй марк тодорхойгүй модны цахилгаан хөрөө 1 ширхэг.

-түрдэг цахилгаан модны хөрөө 2 ширхэг

-100 метр зэс кабиль утас,

-bosch плита зүсэгч 2 ширхэг,

-марк тодорхойгүй dual core компьютерын процессор,14 инчийн дэлгэц,

-220 вольтын аккумлятор цэнэглэгч,

-1,2 метрийн тэгш ус,

-эрэгтэй хүний болон хүүхдийн 32 угалзтай тус бүр хос гутал,

-10 литрийн ширмэн тогоо 1 ширхэг,

-хөнгөн цагаан тогоо 1 ширхэг,

-DDIHS суваг хүлээн авагч 1 ширхэг,

- SATA маркийн торцовны ком багаж,

-karcher маркийн тоос сорогч 1 ширхэг,

-автомашины ачаа чангалагч татлага 1 ширхэг,

-10 метр цахилгааны утастай зөөврийн гэрэл 1 ширхэг,

-Bosch маркийн цахилгаан гар таслагч 1 ширхэг,

-10 литрийн бетон 1 ширхэг алдагдсан зэрэг эд зүйлсийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлан авч, 9.254.000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

-хохирогч С.Г-гийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 5 дугаар сарын 25-ны өдөр болон  2018 оны 06 дугаар сарын 07-ны өдөр тус тус мэдүүлсэн мэдүүлэг [95], шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн мэдүүлэг /шүүх хуралдааны тэмдэглэлд/,  

-гэрч Н.Б-ын хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...Манай гражийн цонх, байшингийн цонхийг түлхэж гэр болон гражид хулгай орж эд зүйлс алдагдсан байсан тул цагдаад дуудлага өгсөн. Мөн хөргөгч унагааж шилэн нүүрийг нь хагалж, хөргөгчийг эвдэлсэн байсан. ...” гэх мэдүүлэг [96],

-гэрч Ж.Х-ийн хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...Манай урд талын айлд буюу А-ны 0-00тоотод 2018 оны 5 дугаар сарын 10-даар хулгай орсон гээд цагдаа нар ирсэн байхыг мэдсэн. ...шөнө гэртээ амарч байхад 02 цагийн үед гарч харахад 0-00тоот хашаанд 2-3 хүүхэд гүйж байсан. Уг хашааны овгор шороон дээр 1 хүүхэд гараад зогсчихсон манайх руу харж байхаар нь би цагдаад дуудлага өгсөн. Цагдаа 20-30 минутын дараа ирэхэд тэдгээр хүүхдүүд зугтаагаад явчихсан. ...” гэх мэдүүлэг [97],

-гэрч Н.С-гийн хэрэг бүртгэлтэд 2018 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдөр мэдүүлсэн “...Одоогоос сарын өмнө С- гэх залуу надад bosch гэсэн бичигтэй ногоон цэнхэр хайрцагтай 1 ширхэг мулдок авч ирээд 50.000 төгрөгөөр зарсан. Надад хэлэхдээ улаан чулуутын хогийн цэг дээр Америк хүмүүс тараасан гэж хэлээд зарсан. ...Хулгайн эд зүйл гэдгийг мэдээгүй. ...” гэх мэдүүлэг [98],

-гэрч С.М-ын хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “... Тулгаа гэх хогийн цэг дээр ачигч хийдэг залуу С- гэх залуугийн хамт надад автомашин угаадаг мотор зарсан. ...Тулгаа надад урьд нь мөнгөний өртэй байсан тул тэр өрөндөө авсан. Хулгайн эд зүйл гэдгийг мэдээгүй. ...” гэх мэдүүлэг [99] , түүний иргэний нэхэмжлэгчээр 2018 оны 06 дугаар сарын 12-ны өдөр мэдүүлсэн мэдүүлэг [100],

-иргэний нэхэмжлэгч Ч.М-ийн хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...2018 оны 5 дугаар сард намайг гурвалжин зах дээр ажлаа хийж байхад хэдэн залуу гагнуурын аппарат авах уу гэхээр нь 80.000 төгрөгөөр худалдаж авсан. ...” гэх мэдүүлэг [101] ,

-иргэний нэхэмжлэгч Д.Т-ийн хэрэг бүртгэлтэд мэдүүлсэн “...2018 оны 5 дугаар сарын үед “Гурвалжин 1” төвийн хажууд ...барилгын материалын бөөний төвд ажлаа хийгээд явж байхад үл таних 2 эрэгтэй хүүхэд модны цахилгаан хөрөө 40.000 төгрөгөөр зарна гэхээр нь худалдаж авсан....” гэх мэдүүлэг [102] ,

-2018 оны 5 дугаар сарын 13-ны өдөр хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зураг [103], 2018 оны 6 дугаар сарын 12-ны өдөр Ч.М-оос шаргал өнгийн гагнуурын аппарат хураан авсан, С.М-аас цахилгаан мотор, шар өнгийн 2 ширхэг хоолой, шүршигч хошууны хамт /Т-26/ хураан авсан, Д.Т-аас гинжтэй макита маркийн цахилгаан хөрөө хураан авсан тус тус тэмдэглэл [104], хохирогч С.Г-д хураагдсан эд зүйлийг хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл [105],  Г.С-гийг мэдүүлгийг 2018 оны 6 дугаар сарын 11-ний өдөр газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт [106], “Т” ХХК-ний 171 дугаар үнэлгээ [107] зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар болон

-М.А-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар мэдүүлсэн мэдүүлэг [108],

-Г.С-гийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар мэдүүлсэн мэдүүлэг [109],

-Э.Т-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд яллагдагчаар мэдүүлсэн  мэдүүлэг [110] зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлгийн үед шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан журмаар цугларсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай, яллагдагч, хохирогч, гэрч нарыг байцаахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хууль зөрчөөгүй, нотлох баримтууд нь тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хууль ёсны үнэн зөв баримтууд гэж үнэлэв.

 

Хууль зүйн дүгнэлт

Гэм буруугийн шүүх хуралдаанд улсын яллагчаас шүүгдэгч нар нь хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь хэрэгт цугларсан баримтуудаар тогтоогдсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1 дэх заалтад зааснаар гэм буруутайд тооцуулах гэсэн дүгнэлтийг гаргасан.

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч А.Очбадрал нь гэм буруу болон зүйчлэлийн талаар маргаж мэтгэлцээгүй.

Шүүгдэгч Э.Т-, Г.С- нараас хохирогч С.Г-гийн зарим эд зүйл буюу хос хоёр ширхэг гутал, дрилль гэх зэрэг зүйлийг аваагүй гэж маргасан, шүүгдэгч М.А- гэм буруугийн талаар маргаагүй.

 

Монгол Улсын Үндсэн хууль болон Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд шүүгдэгч өөрийнхөө эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй байх, гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугүйгээ, хэргийн бусад байдлыг нотлох үүрэг хүлээхгүй байх эрхтэй.

Хулгайлах гэмт хэрэг нь нууцаар, далд аргаар явагддаг бөгөөд хохирогч С.Г-гийн зарим эд хөрөнгө буюу хос гутал, дриль зэрэг эд зүйлсийг хулгайлаагүй гэх шүүгдэгч Г.С-, Э.Т- нарын мэдүүлгийг нотлох баримтгүй байна.

Шүүгдэгч нар нь бусдын эд хөрөнгийг хулгайлах гэмт хэргийг шунахай сэдэлтээр, амар хялбар аргаар мөнгө олох зорилгоор үйлдсэн байна. Тус гэмт хэргийн улмаас шүүгдэгч М.А- нь бусдад 28.783.100 төгрөгийн, Г.С- нь 26.279.000 төгрөгийн, Э.Т- нь 28.783.100 төгрөгийн үлэмж хэмжээний хохирлыг тус тус учруулсан байна.

Иймд шүүгдэгч М.А-, Г.С-, Э.Т- нарыг бүлэглэж хүн байнга амьдрах зориулалттай орон байр, тусгайлан хамгаалсан байр, агуулахад нэвтэрч бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар хулгайлж, үлэмж хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1 дэх заалтад зааснаар гэм буруутайд тус тус тооцох хууль зүйн үндэстэй байна.

Сонгинохайрхан дүүргийн прокурорын газраас яллах дүгнэлтэд шүүгдэгч нарын бусдад учруулсан хохирлын хэмжээг тодоройлохдоо хулгайд алдагдсан эд зүйлийн үнэ дээр эвдэрсэн эд хөрөнгийн үнийг нэмж хохирлыг тооцоолон гаргасан, өөрөөр хэлбэл бодит хохирлоор хохирлыг тооцоогүй байх тул шүүх хохирлын хэмжээг хулгайд алдагдсан хөрөнгийн үнэлгээгээр буюу бодит хохирлоор хохирлыг тооцоолон гаргаж, зөвтгөн шийдвэрлэсэн болохыг дурдах нь зүйтэй.

 

2.Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршигийн талаар.

Шүүгдэгч нарын хулгайлсан эд хөрөнгийн үнэлгээг тусгай зөвшөөрөл бүхий хөрөнгийн үнэлгээний “Т” ХХК, “Д” ХХК, “А” ХХК тус бүр тогтоосон байх бөгөөд шүүгдэгч нарын үйлдэл оролцоог харгалзан дараах байдлаар хохирлыг гаргуулах нь зүйтэй байна. Үүнд:

1.Хохирогч А.М-ад 15.820,000 төгрөгийн хохирол учирснаас хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад түүнд 400.000 төгрөгийн динамыг нь буцаан олгосон, бусад хохирол төлөгдөөгүй байх тул түүнд 15.420.000 төгрөгийн төлбөртэй байгааг шүүгдэгч М.А-, Г.С-, Э.Т- нараас хувь тэнцүүлэн буюу 5.140.000 төгрөгийг тус бүрээс гаргуулах нь зүйтэй байна.

2.Хохирогч С.Г-гийн хулгайд алагдсан эд хөрөнгийн үнэ нь 9.254.000 төгрөг байх ба шүүгдэгч Г.С-, Э.Т- нар нь хохирогчийн эд хөрөнгийг хулгайлах явцдаа хөргөгчийг нь эвдсэн, цонхыг нь эвдсэн байх тул эдгээр хөрөнгийн үнэ 765.000, 50.000 төгрөгийг  тус тус нэмж, 10.069.000 төгрөг, мөн эд хөрөнгийн үнэлгээг тогтоолгоход хөрөнгийн үнэлгээний байгууллагад төлсөн 303.000 төгрөгийг нэхэмжилснийг нэмж, 10.372.000 төгрөгийг хохирогчид олгохоос хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хохирогч С.Г- нь 1.350.000 төгрөгийн үнэтэй макита цахилгаан хөрөө, 1.080.000 төгрөгийн үнэтэй гагнуурын аппарат, 500.000 төгрөгийн үнэтэй усны насос зэргийг буцаан авсан байх тул, эдгээрийн дүнг хасч, үлдэх 7,442,000 төгрөгийг шүүгдэгч Г.Сэржбүджээ, Э.Т- нараас хувь тэнцүүлж буюу тус бүрээс 3.721.000 төгрөгийг гаргуулж хохирогч С.Г-д олгох үндэстэй байна.

3.Иргэний нэхэмжлэгч Г.Э-д шүүгдэгч нараас 30.000 төгрөг төлсөн гэж мэдүүлэх боловч энэ талаар хэрэгт баримтгүй тул шүүгдэгч нараас хувь тэнцүүлэн буюу тус бүрээс 10.000 төгрөгийг гаргуулж Г.Э-д олгох үндэстэй байна.

Иймд шүүгдэгч М.А-аас 8.879.100 төгрөг, Г.С-гээс 3.731.000 төгрөг, Э.Т-ас 8.871.000 төгрөгийг тус гаргуулж хохирогч А.М-ад нийт 15.420.000 төгрөг,  хохирогч С.Г-д нийт 7.442.000 төгрөг, иргэний нэхэмжлэгч Э-д нийт 30.000 төгрөг тус тус олгохоор шийдвэрлэв.

Харин хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад хохирогч Б.М-т 40 литрийн усны бетон 3 ширхэг 105.000 төгрөг, 2.5 тонны усны ёмкос 1 ширхэг 1.100.000 төгрөг нийт 1.205.000 төгрөгийн хохирол учирснаас хохирогч Б.М-т 2 ширхэг усны бетоныг хүлээлгэн өгсөн байх ба, тус хохирогч нь үлдэх хохирлыг нэхэмжлэхгүй [111] гэсэн байна.

-Хохирогч Б.М-ын 4 ширхэг гар утас, 3 ширхэг цөгцийг хулгайлж нийт 225.100 төгрөгийн хохирол учруулсан, мөн эвдэрсэн ханыг 70.000 төгрөгөөр үнэлж, нийт 325.100 төгрөгийн хохирол төлөгдөхөөс эд зүйлийг нь түүнд буцаан хүлээлгэн өгсөн [112] байна, өөр нэхэмжлэх зүйлгүй гэжээ.

-хохирогч Ц.О-, Ц.М- нарын гэрээс хулгайлсан эд зүйлийг буцаан өгсөн [113], хохирогч Б.Ш-ын зурагтыг иргэний нэхэмжлэгч Ш.Г-аас хураан авч тус хохирогчид хүлээлгэн өгсөн байх ба эдгээр хохирогч нарт төлөх төлбөргүй байна.

Мөн иргэний нэхэмжлэгч Ч.М-, С.М-, Д.Т- нар хохирол барагдсан талаар хэргийн материалтай танилцахдаа тэмдэглэж дурдсан [114], иргэний нэхэмжлэгч Н.Н-, Ш.Г- нар нь хохирол нэхэмжлэхгүй гэснийг[115] тус тус дурдаж, тэдэнд төлөх төлбөргүй гэж дүгнэв.

 

3.Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар

Эрүүгийн хариуцлагын шүүх хуралдаанд улсын яллагчаас Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.2 дугаар зүйлийн 3, 3.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийг тус тус журамлан, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1 дэх заалтад зааснаар шүүгдэгч М.А-, Г.С-, Э.Т- нарт 2 жил 6 сарын хорих ял тус тус оногдуулах, хорих ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар нээлттэй хорих ангид эдлүүлэх дүгнэлтийг гаргасан.

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч А.Очбадралаас шүүгдэгч нар нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруугийн талд маргахгүй, хохирлын зарим хэсгийг нөхөн төлсөн зэргийг харгалзан тэдэнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.1 дэх заалтад зааснаар хамгийн бага буюу 2 жилийн хорих ял оногдуулж өгнө үү гэсэн саналыг гаргасан.

Шүүгдэгч нар нь урьд ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгасан хуудсаар урьд ял шийтгэлгүй байна.

Иймд шүүхээс шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн шалтгаан нөхцөл, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршигийн шинж чанар, үйлдэл оролцоо, хувийн байдал зэргийг харгалзан шүүгдэгч М.А-т 2 жил 1 сарын хугацаагаар хорих ял, шүүгдэгч Г.С-д 2 жилийн хорих ял, шүүгдэгч Э.Т-т 2 жил 1 сар хорих ял тус тус оногдуулж, урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус үргэлжлүүлж, тэдний эдлэх ялыг энэ өдрөөс эхлэн тоолохоор тогтоолд дурдав.

 

4.Бусад асуудлаар.

Тус хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, хураагдсан эд мөрийн баримтгүй, шүүгдэгч нарын иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, 2018 оны 09 дүгээр сарын 13-ны өдрөөс эхлэн цагдан хоригдсон 1 хоногийг тэдний эдлэх ялд оруулан тооцохыг тус тус дурдаж шийдвэрлэв.

 

---

[1] 1 дүгээр хавтаст хэргийнг 15-16 дугаар тал.

[2] 1 дүгээр хавтас хэргийн 19 дүгээр тал.

[3] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 41-42 дугаар тал.

[4] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 9-13 дугаар тал.

[5] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 36-39 дүгээр тал.

[6] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 99 дүгээр тал.

[7] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 43-48 дугаар тал.

[8] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 60-65 дугаар тал.

[9] 2 дугаар хавтаст хэргийн 17-18 дугаар тал.

[10] 2 дугаар хавтаст хэргийн 43-44 дүгээр тал.

[11] 2 дугаар хавтаст хэргийн 10-13 дугаар тал.

[12] 2 дугаар хавтаст хэргийн 40-41 дүгээр тал.

[13] 2 дугаар хавтаст хэргийн 73 дугаар тал.

[14] 2 дугаар хавтаст хэргийн 45-49 дүгээр тал.

[15] 2 дугаар хавтаст хэргийн 29-30 дугаар тал.

[16] 2 дугаар хавтаст хэргийн 28 дугаар тал.

[17] 2 дугаар хавтаст хэргийн 166-167 дугаар тал.

[18] 2 дугаар хавтаст хэргийн 163 дугаар тал.

[19] 2 дугаар хавтаст хэргийн 165 дугаар тал.

[20] 2 дугаар хавтаст хэргийн 150-154 дүгээр тал.

[21] 2 дугаар хавтаст хэргийн 158-160 дугаар тал.

[22] 2 дугаар хавтаст хэргийн 157-161, 193 дүгээр тал.

[23] 2 дугаар хавтаст хэргийн 194 дүгээр тал.

[24] 2 дугаар хавтаст хэргийн 176 дугаар тал.

[25] 2 дугаар хавтаст хэргийн 231-232 дугаар тал.

[26] 2 дугаар хавтаст хэргийн 235-236 дугаар тал.

[27] 3 дугаар хаваст хэргийн 95 дугаар тал.

[28] 2 дугаар хавтаст хэргийн 220-228 дугаар тал.

[29] 2 дугаар хавтаст хэргийн 226-228 дугаар тал.

[30] 2 дугаар хавтаст хэргийн 234-244 дүгээр тал.

[31] 2 дугаар хавтаст хэргийн 90-91 дүгээр тал.

[32] 2 дугаар хавтаст хэргийн 93-94 дүгээр тал.

[33] 2 дугаар хавтаст хэргийн 79-83 дугаар тал.

[34] 2 дугаар хавтаст хэргийн 85-88, 144 дүгээр тал.

[35] 2 дугаар хавтаст хэргийн 109-110 дугаар тал.

[36] 2 дугаар хавтаст хэргийн 114-116 дугаар тал.

[37] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 113-114 дүгээр тал.

[38] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 115 дугаар тал.

[39] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 116-117 дугаар тал.

[40] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 119-120 дугаар тал.

[41] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 121-122 дугаар тал.

[42] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 123-124 дүгээр  тал.

[43] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 148-149 дүгээр тал.

[44] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 141 дүгээр тал.

[45] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 154-155 дугаар тал.

[46] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 138, 145, 151 дүгээр тал. 

[47] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 1 дүгээр тал.

[48] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 106-111 дүгээр тал.

[49] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 156-163 дугаар тал.

[50] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 166-168 дугаар тал.

[51] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 165 дугаар тал.

[52] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 32-33 дугаар тал.

[53] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 34-35 дугаар тал.

[54] 3 дугаар хавтаст хэргийн 118-120 дугаар тал.

[55] 3 дугаар хавтаст хэргийн 121-122 дугаар тал.

[56] 3 дугаар хавтаст хэргийн 123-125 дугаар тал.

[57] 3дугаар хавтаст хэргийн 50 дугаар тал.

[58] 3 дугаар хавтаст хэргийн 39, 41, 43, 45 дугаар тал.

[59] 2 дугаар хавтаст хэргийн 221 дүгээр тал.

[60] 3 дугаар хавтаст хэргийн 57 дугаар тал.

[61] 3 дугаар хавтаст хэргийн 56 дугаар тал.

[62] 3 дугаар хавтаст хэргийн 51 дүгээр тал.

[63] 3 дугаар хавтаст хэргийн 41, 43, 45 дугаар тал.

[64] 1 дүгээр хавтаст хэргийнг 15-16 дугаар тал.

[65] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 41-42 дугаар тал.

[66] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 9-13 дугаар тал.

[67] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 36-39 дүгээр тал.

[68] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 99 дүгээр тал.

[69] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 43-48 дугаар тал.

[70] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 60-65 дугаар тал.

[71] 2 дугаар хавтаст хэргийн 17-18 дугаар тал.

[72] 2 дугаар хавтаст хэргийн 43-44 дүгээр тал.

[73] 2 дугаар хавтаст хэргийн 10-13 дугаар тал.

[74] 2 дугаар хавтаст хэргийн 40-41 дүгээр тал.

[75] 2 дугаар хавтаст хэргийн 73 дугаар тал.

[76] 2 дугаар хавтаст хэргийн 45-49 дүгээр тал.

[77] 2 дугаар хавтаст хэргийн 29-30 дугаар тал.

[78] 2 дугаар хавтаст хэргийн 163 дугаар тал.

[79] 2 дугаар хавтаст хэргийн 165 дугаар тал.

[80] 2 дугаар хавтаст хэргийн 150-154 дүгээр тал.

[81] 2 дугаар хавтаст хэргийн 157-158, 160-161, 193 дугаар тал.

[82] 2 дугаар хавтаст хэргийн 176 дугаар тал.

[83] 2 дугаар хавтаст хэргийн 231-232 дугаар тал.

[84] 2 дугаар хавтаст хэргийн 235-236 дугаар тал.

[85] 3 дугаар хаваст хэргийн 95 дугаар тал.

[86] 2 дугаар хавтаст хэргийн 220-228 дугаар тал.

[87] 2 дугаар хавтаст хэргийн 226-228 дугаар тал.

[88] 2 дугаар хавтаст хэргийн 234-244 дүгээр тал.

[89] 2 дугаар хавтаст хэргийн 90-91 дүгээр тал.

[90] 2 дугаар хавтаст хэргийн 93-94 дүгээр тал.

[91] 2 дугаар хавтаст хэргийн 79-83 дугаар тал.

[92] 2 дугаар хавтаст хэргийн 85-88, 144 дүгээр тал.

[93] 2 дугаар хавтаст хэргийн 109-110 дугаар тал.

[94] 2 дугаар хавтаст хэргийн 114-116 дугаар тал.

[95] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 113-115 дугаар тал.

[96] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 116-117 дугаар тал.

[97] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 119-120 дугаар тал.

[98] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 121-122 дугаар тал.

[99] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 123-124 дүгээр  тал.

[100] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 148-149 дүгээр тал.

[101] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 141 дүгээр тал.

[102] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 154-155 дугаар тал.

[103] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 106-111 дүгээр тал.

[104] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 138, 145, 151 дүгээр тал. 

[105] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 1 дүгээр тал.

[106] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 156-163 дугаар тал.

[107] 1 дүгээр хавтаст хэргийн 166-168 дугаар тал.

[108] 3 дугаар хавтаст хэргийн 118-120 дугаар тал.

[109] 3 дугаар хавтаст хэргийн 121-122 дугаар тал.

[110] 3 дугаар хавтаст хэргийн 123-125 дугаар тал.

[111] 2 дугаар хавтаст хэргийн 31 дүгээр тал.

[112] 2 дугаар хавтаст хэргийн 85-88 дугаар тал.

[113] 2 дугаар хавтаст хэргийн 157-161 дүгээр тал.

[114] 2 дугаар хавтаст хэргийн 3-5 дугаар тал.

[115] 2 дугаар хавтаст хэргийн 44, 3 дугаар хавтаст хэргийн 96 дугаар тал.