******* банк-ны нэхэмжлэлтэй

иргэний хэргийн тухай

 

 

Хэргийн индекс: 50/20/00/И

 

Сэлэнгэ аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн иргэний хэргийн шүүх хуралдааны бүрэлдэхүүнд:

Даргалагч:

Ерөнхий шүүгч Б.Батзориг

Шүүгчид Д.Буянжаргал

Г.Давааренчин

Оролцогчид:

Нэхэмжлэгчийн

итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.Гантогтох

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Ундрам нар оролцож, Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум дахь Сум дундын шүүхийн 20 оны 2 дугаар сарын 2-ний өдрийн 0 дугаартай шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч бичсэн хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч *******ийн гомдлоор ******* банк-ны нэхэмжлэлтэй ******* ******* ХХК, хамтран хариуцагч *******, ******* нарт холбогдох  зээлийн гэрээг хугацаанаас өмнө цуцалж, зээлийн гэрээний үүрэгт 320,266,506.60 төгрөг гаргуулж, барьцаа хөрөнгөөр үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах тухай тухай иргэний хэргийг 209 оны 0 дүгээр сарын 25-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Г.Давааренчингийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

 

Нэхэмжлэгч шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: ******* ******* ХХК болон хамтран зээлдэгч *******, ******* нар нь ******* банк-ны Сэлэнгэ салбарын Бизнес төвөөс 204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдөр ******* зээлийн болон барьцааны гэрээ байгуулан 400.000.000 төгрөгийг 60 сарын хугацаатай, сарын .%-н хүүтэй сар бүр зээл хүү тогтмол төлөх нөхцөлтэйгөөр хөрөнгө оруулалтын зээлийн зориулалтаар, 204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдөр *******- зээлийн болон барьцааны гэрээ байгуулан 200.000.000 төгрөгийг 36 сарын хугацаатай сарын .7%-н хүүтэй сар бүр зээл хүү тогтмол төлөх нөхцөлтэй эргэлтийн хөрөнгийн зориулалтаар зээл авсан. Зээлдэгч нар нь зээлийн барьцаанд:

.Сэлэнгэ Сайхан сум хотын төвд байрлалтай үйлчилгээний зориулалттай 63 Улсын бүртгэлийн *******, ******* дугаар бүхий барилгыг газрын хамт,

2.Сэлэнгэ Сайхан сум, , , дугаартай 3 өрөө орон сууц,

3.УБ хот хороо, , Ү-2205009 дугаартай 2 өрөө орон сууц,

4.Сэлэнгэ Сайхан сум, 3-р , амралтын , Ү-3000669 дугаартай шугам сүлжээний дэд станц,

5.Сэлэнгэ Сайхан сум 3-р нарсан Амралт сувиллын зориулалттай 2 га газар зэргийг үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулахаар барьцаалуулсан.

Зээлдэгч нар нь 204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдөр ******* зээлийн болон барьцааны гэрээний 400.000.000 төгрөгийн хөрөнгө оруулалтын зээлийн эргэн төлөлтийн хуваарийн дагуу нийт үндсэн зээлд 22.5..40 төгрөг, зээлийн хүүгийн төлбөрт 4.03.96.4 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүүгийн төлбөрт 5.9.6 төгрөг, нийт 335.99.97.4 төгрөгийг төлсөн байна.

Мөн 4 удаа зээлийн гэрээний барьцаанд өөрчлөлт оруулахдаа эргэн төлөлтийн хуваарийг удаа өөрчилсөн, барьцаа хөрөнгө чөлөөлж 4 удаа зээл рүү төлүүлсэн. Зээлдэгч нар нь 204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдөр *******- зээлийн болон барьцааны гэрээ байгуулан эргэлтийн хөрөнгө оруулалтын зээл 200.000.000 төгрөгийг эргэн төлөх хуваарийн дагуу нийт үндсэн зээлд 200.000.000 төгрөг, зээлийн хүүгийн төлбөрт 27.770.0 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүүгийн төлбөрт 96.927 төгрөг, нийт 227.67.735 төгрөгийг төлж 204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдөр *******- зээлийн болон барьцааны гэрээний үүрэг дуусгавар болсон.

Зээлдэгч нар нь 204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдөр ******* зээлийн болон барьцааны гэрээний хавсралтанд заасан эргэн төлөлтийн хуваарийг удаа дараа зөрчсөн тул 206 оны 2 дугаар сарын 22-ны өдрөөс хойш удаа дараа зээл төлөх мэдэгдлийг өгч, банк зээлдэгчээс зээлээ төлөхийг удаа дараа шаардсан боловч өнөөдрийг хүртэлх хугацаанд гэрээгээр хүлээсэн үүргээ үл биелүүлсээр байна. Иймээс банк шүүхэд 20 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдрийн байдлаар дор дурдсан шаардлага бүхий нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг гаргаж байна.

Үүнд: .204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдөр ******* үндсэн гэрээ, нэмэлт зээлийн гэрээг хугацаанаас өмнө цуцлах,

2.20 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдрийн байдлаарх зээлийн төлбөр гаргуулах,

А.Үндсэн зээлийн төлбөр .4.69.60 төгрөг

Б.Зээлийн хүүгийн төлбөр 3.2.503 төгрөг,

В.Нэмэгдүүлсэн хүүгийн төлбөр 0.969.5 төгрөг, нийт 320.266.506.60 төгрөг гаргуулах,

3.Улсын тэмдэгтийн хураамж .759.40.03 төгрөг,

4.Нотариатын үйлчилгээний хөлс 25.500 төгрөг гаргуулах,

5.Барьцаа хөрөнгөөр үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах шаардлага гаргаж байна

гэжээ.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа... Нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хүлээн зөвшөөрч, заримыг нь хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Нэхэмжлэлийн шаардлагаас .4.69.60 төгрөгнөөс бусдыг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна. Нэхэмжлэгч гурван хариуцагчаас төлбөр нэхээд байна. Нэхэмжлэлийн шаардлага дээр байгаа хариуцагч нар яагаад гурав болоод хувирчихваа. Энэ тал дээр би их гайхаж байна. Үүнийгээ дараагийнхаа тайлбар дээр сайн тодруулах байх гэж бодож байна. Урьд нь гаргаж байсан нэхэмжлэлээ өөрчлөөд ******* ******* ХХК-н захирал Байгалмаа гэж оруулж ирсэн мөртлөө ******* ******* ХХК, Тэрбиш, Байгалмаа нараас төлбөр нэхэмжлээд байгааг би хуулинд нийцэхгүй гэж үзэж байна. Зээлийн төлбөрийн тухайд ******* ******* ХХК ******* банкнаас хөрөнгө оруулалтын зээлээр 400.000.000 төгрөг, бизнесийн зээлээр 200.000.000 төгрөг авсан. Энэ зээлээсээ нийт 563.66.722 төгрөгийг төлсөн байгаа. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг үгүйсгээд байгаа үндэслэл нь тухайн үед ******* банк Энхболд Пүрэвсүрэн нартай гэрээ хийсэн. Эхлээд Энхболдтой 204.0.4-нд 40.000.000 төгрөгөөр 244 талбайг худалдан борлуулахаар гэрээ хийгдэж Л.Энхболдоос 204.2.29-ний өдөр төлбөрт 50.000.000 төгрөгийг хийсэн байхад манай зээлд бүтнээр нь төлөхгүйгээр а аар нь хувааж зээлийн төлбөрт хийснээр ******* ******* ХХК-нд хүү төлж хохирсон. Энхболдоос гарч байгаа зээлийг манай зээлийн төлбөрт хийнэ гэж тохирсон атлаа зээлийн төлбөрт хийхгүйгээр хохироосон. Зээл нь хугацаанаасаа өмнө төлөгдөх гээд байсан учир ******* банкинд ашиггүй банк бол өөрийгөө л бодсон. Хлэгчээ бодож үзээгүй. Үүний хамгийн гол тод жишээ хавтаст хт байгаа. Л.Энхболд нь манай компаниас талбай худалдан авч Хас банк дахь хадгаламжнаасаа мөнгө аваад дээрээс нь Хас банк надад 40.000.000 төгрөг өгье гэж байна аваад төлье гэхээр болоогүй бид нар намар мөнгийг чинь гаргаж өгнө гэсээр байгаад сар явуулсан. Энэ асуудлыг хойшлуулахгүйгээр шийдвэрлэсэн бол энэ хугацааны хүү нэмэгдүүлсэн хүүгийн төлбөр нэмэгдэхгүй манай зээлээс 40.000.000 төгрөг төлөгдөх ёстой байсан тул зээлийн хүүг зөвшөөрөхгүй. Дараагийн асуудал бол Пүрэвсүрэнгийн асуудал. Пүрэвсүрэн хавтаст хт хүсэлт гаргаж өгсөн байгаа. Иргэн Пүрэвсүрэн талбай худалдан авахаар ******* банкны Сайхан сум дахь салбарт хүсэлтээ 205 оны 03, 06 сард тус тус гаргасан. Зээлийн судалгааг харилцааны ажилтан дутуу судалснаас үүссэн зээлийг гаргаагүй гэсэн байгаа. Зээл гаргаж өгнө гэсээр 0 жил 4 сар болсон. Энэ хугацаанд Пүрэвсүрэн нь зээл судлагдаж байгаа ******* банк зөвшөөрсөн гэсэн тул энэ хугацаанд түрээсийн төлбөр төлөөгүй учир нь сэлэнгэ салбар зээл олго гэсэн шийдвэр гарсан тул Пүрэвсүрэн нь урьдчилгаанд нь .600.000 төгрөгийг ******* банкны дансанд хийсэн тул түрээс төлүүлээгүй. Гэтэл банк зээлийн асуудлыг нь шийдээгүйгээс манай компани хүүгийн болон нэмэгдүүлсэн хүүгийн төлбөр нэмэгдэж хохирсон.

******* банкны захирал хувийнхаа журмаар ******* банкны харилцагчийн дансыг үзэж байгаад манай данс руу хийж байсан хүн. Одоо он гарах юм бол бид нар балрах гээд байна шүү гэж байсан. Өнөөдөр Батхонгор гэдэг хүн шүүхэд нярав хийгээд явж байгаа. Энэ хүний данснаас авсан. 7.500.000 төгрөг авч хийнгүүтээ 3 хонуулаад өгчихье гээд надаас 600.000 төгрөгийн хүү авч байсан энэ мэтээр ******* банк удаа дараа зээлдэгчийнхээ эрх ашгийг зөрчиж хүүгийн болон нэмэгдүүлсэн төлбөрийн өрөнд оруулсан тул хүү, нэмэгдүүлсэн хүүг хүлээн зөвшөөрөхгүй. Би үндсэн төлбөрөө л хүлээн зөвшөөрнө гэжээ.

  Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум дахь Сум дундын шүүхийн 20 оны 2 дугаар сарын 2-ний өдрийн 0 дугаартай шийдвэрээр:

  - Иргэний хуулийн 225 дугаар зүйлийн 225., 45 дүгээр зүйлийн 45., 453 дугаар зүйлийн 453.-д заасныг тус тус баримтлан 204 оны 0 дүгээр сарын 27-ны өдрийн ******* зээлийн гэрээг цуцлаж, хариуцагч ******* ******* ХХК болон *******, ******* нараас үндсэн зээлийн төлбөр .4.69.60, зээлийн хүүгийн төлбөрт 3.2.503 төгрөг, нэмэгдүүлсэн хүүгийн төлбөр 0.969.5 төгрөг, нийт 320.266.506.60 төгрөгийг гаргуулан ******* банкны Сэлэнгэ салбарт олгож,

- Иргэний хуулийн 65 дугаар зүйлийн 65., 75 дугаар зүйлийн 75.-т зааснаар хариуцагчид шүүхийн шийдвэрийг сайн дураараа биелүүлээгүй бол барьцаа хөрөнгө болох Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум, 2 дугаар , хотын төвд байрлалтай үйлчилгээний зориулалттай 63м2 улсын бүртгэлийн *******, ******* дугаартай барилгыг газрын хамт, Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум, дүгээр , ,м2 дугаартай 3 өрөө орон сууц, Улаанбаатар хот, Баянгол дүүрэг 2 дугаар хороо м2 Ү-2205009 дугаартай 2 өрөө орон сууц, Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум, 3 дугаар , амралтын ,м2 Ү-3000669 дугаар бүхий шугам сүлжээний дэд станц, Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум, 3 дугаар , амралт, сувилалын зориулалттай 2 га газар зэргийг албадан дуудлага худалдаагаар борлуулж, үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулж,

- Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.., 7..2, Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56., 60 дугаар зүйлийн 60.-т зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн .29.60.03 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч ******* ******* ХХК болон *******, ******* нараас .29.60.03 төгрөг гаргуулж нэхэмжлэгч ******* банкны Сэлэнгэ салбарт олгож шийдвэрлэжээ.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч ******* давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан гомдолдоо: Анхан шатны шүүх нэхэмжлэлийг гардуулж өгөхдөө хуулинд заасан хугацаа буюу 4 хоногийн дотор хариу тайлбар гаргаж өгөх хугацаагаар хангаагүй мөн хариуцагч *******, ******* нар нэхэмжлэл гардаж аваагүй, нэхэмжлэл гардаж авах эрхгүй этгээд нэхэмжлэлийг гардаж авсан.

Нэхэмжлэгч нь улсын тэмдэгтийн хураамж дутуу төлөгдсөн байхад шүүх нэхэмжлэлийг хүлээж авсан. Анхан шатны шүүх хэргийн оролцогч болох хариуцагч болон хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчид Х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг сэргээн явуулах тухай 20 оны сарын 2-ний өдрийн шүүгчийн захирамжийг танилцуулаагүй, шүүн таслах ажиллагаа явагдаж байхад буюу нотлох баримтыг шинжлэн судлах явцад шүүгч өөрөө танилцуулсан.

Учир нь: Уг захирамж 20 оны сарын 2-ний өдрийн цаг 0 минутанд гарсан бөгөөд танилцуулах боломжгүй байсан мөн уг захирамжинд хуулийн дагуу гомдол гаргах эрхээр анхан шатны шүүх хангаагүй. ******* банкны нэхэмжлэлтэй уг иргэний х 20 оны сарын 2 өдрийн цаг 00 минутанд болохоор товлогдсон, хэргийн оролцогч болох хариуцагч, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч миний бие 0 цаг 56 минутанд хурлын зааланд орж ирэхэд нэхэмжлэгч талын төлөөлөгч сууж байсан болно. Хэргийг хянан шийдвэрлэх шүүгч цаг 5 минутанд орж ирж хурлыг эхлүүлсэн. Шүүгчийн шүүх хуралдааны танхимд хоцорч орж ирсэн нь зөвхөн Х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг сэргээн явуулах тухай захирамжаа гаргуулж авахаар хүлээж байсантай холбоотой. Анхан шатны шүүх хурал эхлээд санал хүсэлт байгаа талаар асуухад: Хариуцагч миний бие уг иргэний хт хариуцагчийн зүгээс сөрөг нэхэмжлэлийг 20 оны сарын 2-ний өдрийн0 цаг 52 минутанд гаргаж шүүхийн мэдээлэл лавлагааны ажилтанд бүртгүүлсэн талаар, мөн уг хт ач холбогдол бүхий 2 гэрчийг шүүх хуралд оролцуулах хүсэлтэй байгаа талаар санал хүсэлт гаргахад: Завсарлага авч хүсэлтийг шийдвэрлээд дээрх 2 гэрчүүд уг иргэний хт хамааралгүй гэрээ байгуулахад оролцоогүй гэж тайлбар хийж ИХШХШТХ-ийн 05.2-г ноцтой зөрчиж, мөн сөрөг нэхэмжлэлийг хүлээж авах боломжгүй.

Учир нь: Шүүн таслах ажиллагаа эхэлсэн байхад гаргаж өгсөн тул гэж хариуцагч миний Үндсэн хуулиар олгогдсон эрхийг ноцтой зөрчсөн. Миний бие шүүх хурал эхлэхээс өмнө буюу 23 минутын өмнө гаргаж өгсөн байхад шүүх хурал дээр гаргаж өгч байна гэж тайлбар хийж байгаа нь хэт нэг талыг барьсан гэж үзэхээр байна. Нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэл нь ХААН банкны аль салбараас гаргасан талаар хариуцагч миний бие нэхэмжлэгчийн төлөөлөгчөөс асуухад ХААН банкны бизнес төвөөс гаргаж байгаа гэж хариулсан бөгөөд нэхэмжлэл дээрээ Нэхэмжлэгч: ХААН банкны Сэлэнгэ салбар, хаяг: Сэлэнгэ Сүхбаатар сум....гэж нэхэмжлэл гаргасан, итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч гэж гарын үсгээ зурж бизнес төв гэсэн дардас дарсан буюу нэхэмжлэгч нь тодорхойгүй байхад анхан шатны шүүх нэхэмжлэлийг хүлээн авч шийдвэрлэсэн.

209 оны 0 сарын 02-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум дахь Сум дундын шүүхийн 20 оны сарын 2 -ны өдрийн дугаар 0 шийдвэрийг өөрийн биеэр гардаж авсан бөгөөд 0 дугаартай шийдвэрт хариуцагч талаас сөрөг нэхэмжлэл гаргасан, гэрч оролцуулах талаар дурдаагүй энэ талаар асуухад шүүгч мэднэ, хурлын тэмдэглэлтэй танилцуулаач гэхэд шүүх хурлын тэмдэглэл гараагүй шүүгч хянаж байгаа гэж тайлбар өгдөг. Энэ тайлбар нь ИХШХШТХ-н 9 зүйл 96.2, 96.3-д заасныг зөрчсөн үйлдэл болно. Хурлын нарын бичгийн дарга, шүүгчийн туслах нар нь тайлбар хийхдээ Уг нь хурлын тэмдэглэл дээр сөрөг нэхэмжлэлийн талаар дурдсан байна шүүгч таньд яг одоо Тэмдэгтийн хураамж буцаан олгох захирамж гаргаад өгье гэнээ гэж тайлбар хийж байгаа нь шүүх хараат бус байх Шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байна гэсэн ИХШХШТХ-н зүйл 6,2 заалт ноцтой зөрчигдсөн болно.

Иймд Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум дахь Сум дундын шүүхийн 20 оны сарын 2-ний өдрийн дугаар 0 шийдвэр нь ИХШХШТХ-н 60-р зүйл 60., 6 зүйл 62..2, 0-р зүйл 0.3, 9 зүйл 96.2, 96.3, 05-р зүйл 05.2. зүйл 6.2, -р зүйл .5 дахь заалтыг зөрчиж анхан шатны шүүх, хэт нэг тал буюу ХААН банкны талд шийдвэрээ гаргасан байх тул Сэлэнгэ аймгийн Сайхан сум дахь Сум дундын шүүхийн 20 оны сарын 2-ний өдрийн дугаар 0 шийдвэрийг хүчингүй болгож анхан шатны шүүхэд буцааж өгнө үү гэжээ.

Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: ******* банк-ны Сэлэнгэ салбар нь шүүхэд 20 оны 09 дүгээр сарын 9-ний өдөр нэхэмжлэл гаргасан. Уг зээлийг МОН ******* ХХК, хамтран үүрэг гүйцэтгэгчээр тус компанийн хувьцаа эзэмшигч *******, ******* нар оролцож уг зээлийн гэрээг байгуулсан. Уг зээлийн гэрээ маань Иргэний хуулийн 9 дүгээр зүйлд зааснаар талууд хуулийн хүрээнд гэрээг чөлөөтэй байгуулсан. Хариуцагчийн төлөөлөгчийн гаргасан гомдлыг үндэслэлгүй гэж үзэж байна. Учир нь анхан шатны шүүх Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг зөв тайлбарлаж хлэсэн. Өөрөөр хэлбэл шинжлэн судлуулах явцад шүүгч өөрөө танилцуулсан гэдэг асуудлыг хариуцагч гомдолдоо дурджээ. Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу х хянан шийдвэрлэх ажиллагааны дагуу түдгэлзүүлсэн хэргийг сэргээсэн шүүгчийн захирамжид хэргийн оролцогч талаас гомдол гаргах эрхгүй. Өөрөөр хэлбэл Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасны дагуу шүүгч х маргааныг хянан шийдвэрлэхдээ бие даасан, хараат бус байх зарчмын хүрээнд гарч байгаа захирамж юм. Хэргийг түдгэлзүүлсэн үндэслэл арилсан учраас шүүгч уг хэргийг сэргээж, хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хжүүлэх нь шүүгчийн хуульд заасан, хараат бус бие даасан байдлаар х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг явуулсан.

Нэхэмжлэл шүүхэд гаргаснаас хойш хариуцагч талаас янз бүрийн хүсэлт гаргасан байдаг. Ямар хүсэлтүүд байдаг вэ? гэхээр энэ хүсэлтүүд хт авагдсан учраас дурдаад явъя. Өөрөөр хэлбэл ******* банк-наас холбогдох баримтуудыг гаргая гэх хүсэлтийг удаа дараа тавьж байсан. Хуульд заасны дагуу анхан шатны шүүх хангаж шийдвэрлэсэн. ******* банк-ны хувьд холбогдох нотлох баримтыг гаргаж өгдөг. Хамгийн сүүлд 20 оны 2 дугаар сарын 2-ний өдөр анхан шатны шүүх хуралдаан дээр хариуцагч талаас хүсэлт гаргаж хүсэлтийн зарим хэсгийг хангаж шүүх хуралдааныг хойшлуулсан захирамж гарсан байгаа юм. Уг шүүх хуралдаан дээр хариуцагчийн төлөөлөгч эдгээр нотлох баримтуудыг гаргуулсан шалтгаан нь ******* банк-д сөрөг нэхэмжлэл гаргахын тулд авсан гэж хэлж байсан. 20 оны 09 дүгээр сарын 9-ний өдрөөс хойш 20 оны 2 дугаар сарын 2-ний өдрийг хүртэл хугацаанд хариуцагч хуульд заасны дагуу сөрөг нэхэмжлэл гаргах боломжит хугацаа бол байсан. Тэр бүү хэл анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдаанаас өмнөхөн 20 оны 2 дугаар сарын 07-ны өдөр шүүх хуралдаан товлогдсон. Гэтэл 204 оны дүгээр сарын 22-ны өдрөөр бол энэ компани анх гэрээ байгуулахдаа 204 онд зээлийн гэрээ байгуулахдаа компанийн лавлагаагаар энэ компанийн хувьцаа эзэмшигч нь хувьцаа эзэмшигчид *******, ******* нар байсан. ******* нь итгэмжлэх буюу төлөөлөх эрхтэй мэдэлтэй этгээд учраас гэрээ байгуулагдсан. Үүнээс хойш энэ компанийг 3 этгээдэд дамжуулсан байдаг, хувьцаа эзэмшигчээр өөр хүмүүс орж явсан байдаг. Гэтэл энэ талаар банкинд ерөөсөө мэдэгдээгүй, 204 онд байгуулагдсан зээлийн гэрээ хуулийн дагуу хүчин өр үйлчилж байсан учир гэрээ байгуулсан талуудыг хариуцагчаар татаж шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан боловч ******* буюу хамтран үүрэг гүйцэтгэгч маань ******* гэдэг хүнд хувь хүн талаас нь итгэмжлэл олгосон байдаг. Анхан шатны шүүхийн хэлэлцүүлгийн явцад бид нар өмнө нь 20 оны дүгээр сард шүүх хуралдаан болохоос өмнө хариуцагч компанийн хуулийн лавлагааг хуульд заасны дагуу шүүгчийн захирамжаар лавлагаа гаргуулсан. Гэтэл уг лавлагаан дээр ******* гэдэг хүн энэ компанийн захирлаар хамгийн сүүлд бүртгэлтэй байсан. Ингээд хариуцагчийн төлөөлөгч ******* компанийн нэхэмжлэл гардуулаагүй гэх асуудал яригдсан, нэхэмжлэлийг бол гардуулаад хуульд заасан үндэслэлээр шүүх хуралдааныг товлосон байдаг. Гэтэл Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн хариуцагч нь нэхэмжлэлийн хувийг гардаж авснаас хойш 4 хоногийн дотор шүүхэд нэхэмжлэлийг хүлээн зөвшөөрч, татгалзаж байгаа талаарх тайлбар, үндэслэл, түүнтэй холбоотой нотлох баримтаа гаргаж өгөх үүрэгтэй гэж заасан байдаг. Гэтэл шүүх боломжит хугацаанд шүүх хуралдааныг хойшлуулсан. Ямар нэг байдлаар хуулийг зөрчсөн зөрчил болохгүй гэж нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн хувьд үзэж байна. Мөн түүнчлэн Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 05 дугаар зүйлийн 05.2-т заасныг буруу тайлбарлаж хлэсэн гэж ярьж байна. Уг хуульд нотлох баримттай холбоотой асуудал бий. Өөрөөр хэлбэл х хянан шийдвэрлэхтэй холбоотой тайлбар, нотлох баримтыг урьд нь гаргах буюу санал болгох бололцоотой байсан боловч шүүх хуралдааны үед гаргасан нь хүндэтгэн үзэх шалтгаантай гэж шүүх үзвэл түүнийг хүлээн авч, шинжлэн судлах шаардлагатай бол шүүх хуралдааныг нэг удаа хойшлуулж болно гэж заасан, тэгэхээр сөрөг нэхэмжлэлийг х хянан шийдвэрлэхтэй холбоотой нотлох баримт гэж үзэх үндэслэлгүй юм. Ингээд анхан шатны шүүх сөрөг нэхэмжлэлийг хүлээж аваагүй нь хууль зүйн үндэслэлтэй гэж үзэж байна. Тийм учраас хариуцагчийн төлөөлөгчийн давж заалдах гомдолдоо дурдсан Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 05 дугаар зүйлийн 05.2-ын зөрчсөн зөрчил ноцтой зөрчил биш юм.

Мөн процесс ажиллагааны талаар, шүүх хуралдааны тэмдэглэл гараагүй гэх мэтийг гомдолдоо дурджээ. Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дагуу талууд шүүх хуралдааны тэмдэглэлтэй танилцах, түүнд засвар оруулах эрх нь нээлттэй. Гэвч хуульдаа 3/гурав/ хоногийн дотор тэмдэглэл гарна, тэмдэглэлтэй танилцсанаас хойш 3 хоногийн дотор засвар оруулна гэж заасан. Түүнээс биш шүүх хуралдаан дуусаад 3 хоногийн дотор тэмдэглэлд засвар оруулна гэсэн асуудал биш юм. Шүүх хуралдааны тэмдэглэл 3 хоногтоо гараагүй байлаа гэхээр тэр нь хэн нэгний эрх зөрчигдсөн асуудал байхгүй. Шүүх хуралдааны тэмдэглэл гараад шүүгчийн гарын үсгээр баталгаажсанаас хойш 3 хоногийн дотор танилцаад засвар оруулах эрх нь нээлттэй. Иймээс хариуцагчийн гаргасан давж заалдах гомдол үндэслэлгүй байгаа тул анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж өгнө үү, хариуцагчийн төлөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг хсэхгүй болгож өгнө үү гэв

ҮНДЭСЛЭХ НЬ:

Нэхэмжлэгч ХААН банк нь хариуцагч ******* ******* ХХК, хамтран хариуцагч *******, ******* нарт холбогдуулан талуудын хооронд байгуулсан зээлийн гэрээг хугацаанаас нь өмнө цуцалж, зээлийн гэрээний үүрэг 320.266.506.60 төгрөг гаргуулж, үүргийн гүйцэтгэлийг барьцаа хөрөнгөөр хангуулах тухай нэхэмжлэл гаргасныг хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч зээлийн гэрээний хүү болон нэмэгдүүлсэн хүүг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэж маргасан бөгөөд шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүрэн хангаж шийдвэрлэсэн байна.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч нь шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрч давж заалдах гомдол гаргасан бөгөөд гомдлын дагуу хэргийг судлан үзвэл: Анхан шатны шүүх хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ хэргийн зохигчдын хуулиар олгосон эрхийг зөрчин, хэргийн оролцогчдын шүүхийн өмнө эрх тэгш байх, мэтгэлцэх зарчмыг алдагдуулж, х хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хуулиар тогтоосон журмыг ноцтой зөрчсөнөөс шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх хуулийн шаардлагыг хангаагүй байна гэж үзлээ.

Үүнд: Нэхэмжлэгч ХААН банк нь 20 оны 09 сарын 24-ний өдөр шүүхэд ******* ******* ХХК, хамтран хариуцагч *******, ******* нарт холбогдуулан нэхэмжлэл гаргасан бөгөөд шүүх нэхэмжлэлийн хувийг хамтран хариуцагч нарт хуулийн хугацаанд гардуулсан атлаа хуулийн этгээдэд хувийг гардуулаагүй нь Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 72 дугаар зүйлийн 72.-т ...хариуцагчид нэхэмжлэлийг орон нутагт 4 хоногийн дотор гардуулан гэснийг зөрчсөн,

-Шүүх нэхэмжлэлд 20 оны 09 сарын 2-ны өдөр иргэний х үүсгэж, шүүгчийн 20 оны 2 сарын -ний өдрийн 7 дугаартай захирамжаар х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хариуцагчийг эрэн сурвалжлах үндэслэлээр түдгэлзүүлсэн атлаа х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг сэргээлгүйгээр 20 оны 2 сарын 7-ны өдөр нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн хувийг хариуцагч ******* ******* ХХК-ний итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчид гаргуулах ажиллагаа хийсний дараа буюу хэргийг шүүх хуралдаанаар хянан шийдвэрлэдэг өдөр хянан шийдвэрлэх ажиллагааг сэргээсэн байна. Х хянан шийдвэрлэх ажиллагаа нь түдгэлзэнэ гэдэг нь хуульд заасан үндэслэл бий болсны улмаас х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг тодорхой хугацаагаар түр зогсоож байгаа ойлголт бөгөөд энэхүү ажиллагааг түдгэлзүүлсэн хугацаанд огт ажиллагаа хийхгүй, харин тухайн түдгэлзүүлсэн шалтгаан нь арилсан тохиолдолд х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг шүүгчээс сэргээсэн тухай захирамж гарснаар ажиллагаа үргэлжилнэ. Гэтэл шүүх х хянан шийдвэрлэх ажиллагааг түдгэлзүүлсэн хугацаанд ажиллагаа явуулж хууль зөрчсөн,

- Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 72 дугаар зүйлийн 72.2-т ...хариуцагч нэхэмжлэлийг хүлээн авснаас хойш 4 хоногийн дотор эсхүл шүүгчээс тогтоосон хугацаанд ... гэсэн заалт нь шүүх тухайн хугацааг тогтоох эрхтэй боловч хуульд заасан хугацаанаас а олгож болохгүй зохицуулалт байтал нэхэмжлэлийн хувийг хариуцагчид 20 оны 2 сарын 7-ны өдөр гаргуулж нэхэмжлэлд хариу тайлбар гаргах хугацааг хуульд заасан хугацаанаас а 03 хоногоор буюу 20 оны 2 сарын 20-ны өдөр хариу тайлбар ирүүлэхээр тогтоож хуулийн заалтыг буруу хлэж хариуцагчийн хуулиар олгосон эрхийг зөрчиж, хариуцагчийн эрхийг хязгаарласан,

- Шүүх хуралдаанаас өмнө хэргийн оролцогчдод хэргийн материалтай танилцуулаагүй нь хэргийг шүүх хуралдаанаар хэлэлцүүлэх захирамж гарсны дараа хэргийн материалтай танилцах Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25..2-т заасан хэргийн оролцогчийн эрхийг зөрчсөн,

- Шүүх ямар үндэслэл шалтгаанаар нэхэмжлэгчээр шүүх хуралдаанаар хэргийг хэлэлцэх явцад буюу 20 оны 2 сарын 2-ний өдөр улсын тэмдэгтийн хураамжид 70.200 төгрөг нөхөн төлүүлсэн нь тодорхойгүй бөгөөд энэ талаар шүүхийн шийдвэрт огт тусгаагүй,

- Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч 20 оны 2 сарын 2-ний өдөр сөрөг нэхэмжлэл гаргасныг шүүхийн мэдээлэл лавлагааны ажилтан хүлээн авч баталгаажуулсан байхад шүүх хуралдаан дээр гаргасан хүсэлт хэмээн тайлбарлаж, шүүх хуралдааны тэмдэглэлд тусгуулан шүүгч сөрөг нэхэмжлэлийг хүлээн авахаас татгалзсан гэж шийдвэрлэсэн атлаа эрх зүйн ямар нэгэн акт гаргаагүй, мөн хариуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлд төлсөн 9.00 төгрөгийн тэмдэгтийн хураамжийг хэрхэн шийдвэрлэсэн нь тодорхойгүй, шүүхийн шийдвэрт сөрөг нэхэмжлэлийн талаар огт дурдаагүй з болно.

Мөн нэхэмжлэгч ХААН банкны Сэлэнгэ салбар нь барьцаа хөрөнгөөр хариуцагч нарын зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах тухай шаардлага гаргасан байх ба хт авагдсан нотлох баримтаас үзвэл талуудын хооронд байгуулсан барьцааны гэрээний зүйл болох зарим үл хөдлөх хөрөнгө нь гуравдагч этгээдийн өмчлөлийнх байгаа тул тухайн барьцааны хөрөнгөөр үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулах шаардлага нь гуравдагч этгээдийн өмчлөх эрх ашиг хөндөгдөх эсэх талаар шүүх зохих дүгнэлт хийгээгүй байна.

Иймд анхан шатны шүүх хэргийн оролцогчийн хуулиар олгосон эрхийг ноцтой зөрчин, шүүх талуудын мэтгэлцэх зарчмыг хангаагүй, х хянан шийдвэрлэх ажиллагааны хуулиар тогтоосон журмыг ноцтой зөрчсөн байх тул шийдвэрийг хүчингүй болгон хэргийг дахин хэлэлцүүлэхээр буцаах нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.

 

Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 67 дугаар зүйлийн 67..5-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

. Сэлэнгэ аймаг Сайхан сум дахь сум дундын шүүхийн 20 оны 2 дугаар сарын 2-ний өдрийн 0 дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр анхан шатны шүүхэд буцаасугай.

2. Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.3-т зааснаар хариуцагчаас давж заалдах гомдол гаргахдаа тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн .759.22⁵⁴ төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцаан олгосугай.

3. Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 67 дугаар зүйлийн 67.5, 72 дугаар зүйлийн 72.2-т зааснаар Давж заалдах шатны шүүх х хянан шийдвэрлэхдээ хууль буруу хлэсэн, х хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам зөрчсөн гэж үзвэл зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч, гуравдагч этгээд магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 4 хоногийн дотор *******гол Улсын Дээд шүүхэд хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

4. Иргэний х шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.4, 9.7 дахь хэсэгт зааснаар талуудад магадлалыг танилцуулан сонсгож, 7 хоног өнгөрснөөс хойш 4 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг өөрөө гардан авах үүрэгтэй бөгөөд гардаж аваагүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүйг мэдэгдсүгэй.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ Б.БАТЗОРИГ

 

ШҮҮГЧИД Д.БУЯНЖАРГАЛ

 

Г.ДАВААРЕНЧИН