МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

              Ховд аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн  шүүх хуралдааныг шүүгч Б.төгс даргалж,

            Нарийн бичгийн дарга Б.Нарантуяа

Улсын яллагч Д.Дуламжав

 Шүүгдэгч Д. нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

Ховд аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Д.Дуламжаваас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн **************.6 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн шүүгдэгч Д.т холбогдох эрүүгийн *******836000000*******83 дугаартай, *******78/20*******8/0*******75/Э/ индекстэй хэргийг 20*******8 оны ************** дугаар сарын 22-ны өдөр хүлээн авч, хялбаршуулсан журмаар хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол улсын иргэн, ******* оны 02 дугаар сарын 03-ны өдөр Ховд аймгийн ******* суманд төрсөн, ******* настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй , ам бүл 3, эцэг, эхийн хамт Ховд аймгийн ******* сумын ******* багийн *******-*******4 тоотод  оршин суух,урьд Ховд аймаг дахь сум дундын нэгдүгээр шүүхийн 2002 оны 05 дугар сарын 27-ны өдрийн *******2******* дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******23 дугаар зүйлийн 3-т зааснаар 3 жилийн хорих ялаар,

Ховд аймаг дахь Сум дундын нэгдүгээр шүүхийн 2009 оны *******2 дугаар сарын *******6-ны өдрийн *******06 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8******* дүгээр зүйлийн *******8*******.*******-д зааснаар ******* жил ******* сарын хугацаагаар хорих ялаар,

Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 20*******7 оны *******0 дугаар сарын 03-ны өдрийн **************3 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 20*******5 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн **************.******* дүгээр зүйлийн *******-д зааснаар *******0000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу *******0.000.000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлж байсан, ******* регистрийн дугаартай, ******* овогт *******гийн

      Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэнд  дурдсанаар/

Шүүгдэгч Д. нь 20*******8 оны *******0 дугаар сарын 23-ны өдөр Ховд аймгийн ******* сумын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг Бишрэлт караокений газарт хохирогч Л.-ыг зодож, эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах яллах болон өмгөөлөх талын нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.  Үүнд:

Шүүгдэгч Д. шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: Хийсэн хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна. Улсын яллагчийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын саналыг зөвшөөрч байгаа, хохирогчтой сайн дураар эвлэрсэн гэв.

Хохирогч Л.-ын /ПЮ860629**************/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн:... 20*******8 оны *******0 дугаар сарын 23-ны орой Д. над руу залгаад уулзах хэрэг байна гэхээр нь би Бишрэлт караокед очсон. Намайг ороход Д. нэг эмэгтэйтэй хамт сууж байснаа эмэгтэй нь надтай зөрөөд гараад явсан. Д. намайг хэл амаар доромжлоод “ чи муу пизда цагдаа нарыг хамгаалдаг” гэх зэргээр миний ажлыг яриад байхаар нь “ чи миний ажлыг заах болоогүй” гэхэд Д. би чамайг ална гээд ширээн дээр байсан пивоны шилийг аваад над руу шидэхээр нь би бултсан.Тэгтэл намайг “ би чиний аминд 3000 төгрөгийн 2 ширхэг калибрийн сум зарцуулна, чиний амьдарч байгаа газрыг чинь бүгдийг судалсан, нарны банди минь “гээд миний өмсөж байсан гадуур хувцсаар миний хоолойг боогоод нүүр орчим 3-4 удаа духаараа мөргөсөн.Тэгтэл гаднаас Бишрэлийн эзэн эмэгтэй хаалга онгойлгоод орж ирээд зогсож байхаар нь “хүн аллаа, цагдаа дууд “гэхэд “ юм битгий хагалаад байгаач гэхчихээд эргээд явчихсан.Удалгүй Д.ыг аваад гарахаар нь би цүнхээ аваад араас нь гараад *******02-т дуудлага өгсөн.Дуудлага өгчихөөд байж байтал Д. цагдаа ирэхээс өмнө би чамайг ална гэж дайраад миний нүүр лүү гараа зангидаж байгаад хэд хэдэн удаа цохиход хажууд байсан 4 эмэгтэй “хүн аллаа” гэж хэлээд салгасан.Удалгүй цагдаа нар ирээд бид нарыг эрүүлжүүлэх байр луу авч явахад эрүүлжүүлэх байрны үүдэнд бас нэг удаа мөргөсөн... гэх мэдүүлэг /хх 6-7-р хуудас/  

 

Гэрч Ц.ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: ... 20*******8 оны *******0 дугаар сарын 23-ны орой Д. залгаад Бишрэлтээс ирээд аваадхаач замдаа Л.-ыг аваад ир гэхээр нь замдаа Л.-ыг аваад Бишрэл караоед очсон.Д. Л.- бид хоёрт архи хийж өгөхөд нь бид хоёр уугаагүй, Л.- маргааш ажилтай архи уухгүй гэхэд Д. “ чи муу найзыгаа сольсон, цагдаа нарыг өмөөрдөг “гэх мэтээр хэлээд ширээн дээрээс пивоны шил аваад Л.- луу шидэхэд уг шил хана оноод хагарахаар нь ширээн дээр байсан шилнүүдийг холдуулсан.Тэгтэл Л.-ыг заамдаад барьж аваад мөргөөд цохиод байхаар нь Д.ыг салгаад аваад гарсан. Нэг давхарт буугаад байж байтал араас Л.- гарч ирсэн. Тэр хоёрыг үлдээчихээд машинаас хүнд юм гаргаж өгчихөөд буцаад ороод иртэл Л.- Д. миний нүүр лүү цохичихлоо гээд цагдаад хэлж байсан ...гэх мэдүүлэг  /хх-20-2*******-р хуудас/

            Ховд аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 20*******8 оны *******0 дугаар сарын 30-ны өдрийн 645 дугаартай ... Л.-ын биед гэмтлийн гаралтай тархи доргилт,зүүн шанаа болон дагз хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал дээд эрүүний баруун талын *******,2-р шүднүүд, доод эрүүний баруун талын 2 дугаар шүдний үзүүр хэсгийн паалан эмтэрч унасан,доод уруулын дотор талын язарсан шарх, доод эрүүний урд хэсэгт 0.8х0.6 см зулгаралт, хоолонй төвөнх хэсэгт 2х******* см зулгаралт  гэмтлүүд тогтоогдлоо.

            -Л.-ын биед учирсан дээрхи гэмтлүүд нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой.

            -Л.-ын биед учирсан дээрх гэмтлүүд нь гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна.

            -Л.-ын биед архаг хууч өвчтэй байсан эсэхийг Шүүхийн шинжилгээний албанаас тогтоох боломжгүй гэх шинжээчийн дүгнэлт / хх-27-р хуудас/ зэрэг баримт болно. 

Шүүгдэгч Д. нь гэмт хэрэг үйлдсэнээ сайн дураар хүлээн зөвшөөрсөн, гэм буруугийн талаар маргаангүй, гэмт хэргийн улмаас бий болсон хууль зүйн үр дагаврыг сайн ойлгосон байдлуудыг үндэслэн прокурор 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах санал тавьсныг хүлээн авч зөвшөөрсөн байдал, хэрэгт авагдсан бусад бичгийн баримтуудаар тогтоогдсон байх тул хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэх боломж бүрдсэн байна. Өөрөөр хэлбэл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******7.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан  хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх хуулийн шаардлагуудыг бүрэн хангасан байгаа нь хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болов.

Шүүгдэгч Д. нь 20*******8 оны *******0 дугаар 23-ны орой Ховд аймгийн ******* сумын нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг Бишрэлт караокед Л.-ын нүүрэн тус газарт цохиж  эрүүл мэндэд нь хөнгөн гэмтэл учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон тул шүүгдэгч Д.ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн **************.6 дугаар зүйлийн *******-д заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна.

2. Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Шүүгдэгч Д. нь 2002 оны 05 дугар сарын 27-ны өдрийн *******2******* дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******23 дугаар зүйлийн 3-т зааснаар 3 жилийн хорих ялаар, Ховд аймаг дахь Сум дундын нэгдүгээр шүүхийн 2009 оны *******2 дугаар сарын *******6-ны өдрийн *******06 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8******* дүгээр зүйлийн *******8*******.*******-д зааснаар ******* жил ******* сарын хугацаагаар хорих ялаар,Ховд аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 20*******7 оны *******0 дугаар сарын 03-ны өдрийн **************3 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 20*******5 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн **************.******* дүгээр зүйлийн *******-д зааснаар *******0000 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу *******0.000.000 төгрөгөөр торгох ялаар тус тус шийтгүүлж байсан болох нь “Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас”-аар /хх-36/ ,шийтгэх тогтоолын хуулбаруудаар, хохирогчид төлөх хохирол төлбөргүй болох нь хохирогч Л.-ын “ нэхэмжлэх зүйлгүй” /хх-7 гэх мэдүүлэг зэргээр тус тус тогтоогдож байна.

            Шүүгдэгчийн хувийн байдлын талаар гэрч Д.Түмэн-Өлзийгийн өгсөн...Д. бол миний төрсөн дүү юм. Д. цайлган сэтгэлтэй, ямар нэг зүйлд тайван ханддаг, хүнд тусархуу, хүний үгнээс гардаггүй, дуруухан дуу цөөтэй хүн.Бага насаа гэртээ өнгөрөөгөөд, *******2 жилийн Цаст-Алтай дунд сургуулийг төгссөн, аав ээжтэй хамт амьдардаг, тусдаа гараагүй.Өмнө нь хэрэгт холбогдсон төлбөрийг нь аав ээж хоёр төлж байгаа, тэр хоёрт тэтгэврээс өөр орлогогүй, санхүүгийн хувьд хүнд байгаа гэх мэдүүлэг / хх- 22-23-р хуудас/

            Гэрч Д.Түмэнжаргалын  өгсөн... Д. миний төрсөн ах.Д. тусдаа гараагүй, аав ээж хоёртой хамт амьдардаг, аав ээж хоёрын тэтгэврийн хэдэн төгрөгнөөс өөр орлого байхгүй, ээж аав хоёрын бие өвдөөд биеэ эмчлүүлэх санхүүгийн боломж байхгүй гэх мэдүүлэг зэрэг баримт хавтаст хэрэгт авагджээ.

Шүүгдэгчид оногдуулах ял, эрүүгийн хариуцлагыг хэлэлцэх шүүх хуралдаанаар улсын яллагчаас шүүгдэгч нь эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, орлогогүй учир торгуулийн ял оногдуулах боломжгүй, 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах санал гаргасан ба шүүгдэгч нь “нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг хүлээн зөвшөөрч байна” гэв.

Хэрэгт авагдсан шүүгдэгчийн хувийн байдлыг тогтоосон нотлох баримтыг шинжлэн судлахад шүүгдэгч Д. нь эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, нийгмийн даатгалын шимтгэл төлдөггүй, төрөөс үзүүлж буй нийгмийн халамжийн үйлчилгээнд хамрагддаггүй, ямар нэгэн орлогогүй болох нь тогтоогдож байх тул улсын яллагчийн гаргасан 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах санал нь үндэслэлтэй байна.

Шүүгдэгч Д.т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд харгалзан үзэх хүндрүүлэх, хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй, шүүгдэгч нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн, түүний гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал зэргийг харгалзан түүнийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн **************.6 дугаар зүйлийн *******-т зааснаар 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэх нь зүйтэй гэж шүүх дүгнэлээ.

            Шүүгдэгч Д. нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, хохирол төлбөргүй  хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт ирсэн эд мөрийн баримтгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******7.4 дүгээр зүйлийн 4,5, *******7.5 дугаар зүйлийн 8, 9 дэх хэсэг, 36.*******, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.*******0, 36.*******3 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

*******.Шүүгдэгч ******* овогт *******гийн ыг  хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн **************.6 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч ******* овогт *******гийн ыг 240 / хоёр зуун дөчин/ цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар шийтгэсүгэй.

3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн  5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт  зааснаар ялтан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийн ажлыг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч Д.т тайлбарласугай.

4.Шүүгдэгч Д.т оногдуулсан 240 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын биелэлтэд хяналт тавьж ажиллахыг Ховд аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газар-457 дугаар нээлттэй, хаалтай хорих газарт даалгасугай.

5.Шүүгдэгч нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хохирол төлбөргүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримт хураагдаж ирээгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй болохыг тус тус дурдсугай.

6.Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгомогц хүчинтэй болох ба шүүгдэгч Д.т хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсныг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэсүгэй.

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.******* дүгээр зүйлийн ******* дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн ******* дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш *******4 хоногийн дотор  шүүгдэгч ,  хохирогч  гомдол,  улсын яллагч дээд шатны прокурор  эсэргүүцлээ Ховд аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд  гаргах эрхтэй  ба гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                       Б.ГАНТӨГС

Top of Form