******* õîëáîãäîõ ýð¿¿ãèéí

õýðãèéí òóõàé

 

Ñýëýíãý àéìãèéí Ýð¿¿, Èðãýíèé õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õèéí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû á¿ðýëäýõ¿¿íä:

 

Äàðãàëàã÷ ø¿¿ã÷                               Á.Áàòçîðèã

Ø¿¿ã÷èä                                             Ц.Амаржаргал

                                                                                        Ä.Áóÿíæàðãàë

Îðîëöîã÷èä:

Прокурор                                          Ë.Ýíõòàéâàí

ßëòíû ºì㺺ëºã÷                              À.Àðèóíçàÿà

Õîõèðîã÷èéí ºì㺺ëºã÷                   Ì.Ãàíñ¿õ

Ø¿¿õ õóðàëäààíû íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Ý.Óíäðàì íàð îðîëöîæ,

Ñýëýíãý àéìàã äàõü Ñóì äóíäûí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí 2016 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 15-ны ºäðèéн 50 äóãààðòàé “Õýðãèéã íýìýëò ìºðäºí áàéöààëò õèéëãýõýýð ïðîêóðîðò áóöààõ òóõàé” ø¿¿хèéн тогтоолыг ýñ çºâøººð÷ áè÷ñýí óëñûí ÿëëàã÷èéí ýñýðã¿¿öëýýð Сэлэнгэ аймгийн Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 96 дугаар зүйлийн 96.1 дэх õýñýãò çààñàí ãýìò õýðýãò õîëáîãäуулан яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн, ******* îâîãò *******ын *******т õîëáîãäîõ, ýð¿¿ãèéí ******* äóãààðòàé, 148/2016/0113/Э èíäåêñòýé, 1 õàâòàñ õýðãèéã 2016 îíû 12 äóãààð ñàðûí 02-íы ºäºð õ¿ëýýí àâ÷, òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä ø¿¿ã÷ Ä.Áóÿíæàðãàëûí èëòãýñíýýð õÿíàí õýëýëöýâ.

Áèåèéí áàéöààëò:

******* Улсын иргэн, ****** оны ***** дугаар сарын ****-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын Бугант тосгонд төрсөн, ****эгтэй, **** настай, ****** боловсролтой, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, мэргэжилгүй, ам бүл ***** дүүгийн хамт Сэлэнгэ аймгийн **** сумын **** тосгоны **** тоотод оршин суух хаягтай, улсаас авсан гавьяа шагналгүй, Урьд:

-2014 оны 11 дүгээр сарын 05-ны өдөр Сум дундын 20 дугаар шүүхийн тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 147 дугаар зүйлийн 147.1 дэх хэсэгт зааснаар 3 жил 1 сарын хорих ялыг тэнсэж, 2 жилийн хугацаагаар хянан харгалзсан, бие эрүүл, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай гэх ******* овогт *******ын ******* /РД:*************/.

 Прокурорын яллах дүгнэлтэнд бичигдсэнээр:

Ø¿¿ãäýã÷ ******* íü согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ буюу 2016 îíû 06 äуãааð ñàðûí 30-ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын 3 дугаар баг, Бугант тосгоны нутаг дэвсгэрт иргэн *******т хүч хэрэглэн хүчиндэхээр довтлох үедээ хохирогчийн эсэргүүцлийг дарах зорилгоор толгойн тус газарт нь чулуугаар цохиж, биед нь хүнд гэмтэл санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.   

Àíõàí øàòíû ø¿¿õ *******т õîëáîãäîõ ýð¿¿ãèéí õýðãèéã 2016 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íы ºäºð õÿíàí õýëýëöýýä 50 äóãààðòàé шүүхийн тогтоолоор:

-Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 230 дугаар зүйлийн 230.1.2-д зааснаар *******т холбогдох ******* тоот хэргийг Аймгийн Пðîêóðîðûí ãàçраар дамжуулан мөрдөн байцаалтанд  áóöààæ,

-Шүүгдэгч *******т урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж шийдвэрлэжээ:

Улсын яллагч давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан эсэргүүцэлдээ:

“...Хавтаст хэрэгт цугларсан нотлох баримтаар шүүгдэгч ******* нь хохирогчийг хүчиндэх зорилготой байсан болох нь түүний хийсэн үйлдлүүдээр тодорхой тогтоогддог. Тухайлбал ******* зам дээр хохирогч *******тэй тааралдан улмаар амыг нь таглан доош чирч, ус зайлуулах хоолойны орчимд аваачсан, хохирогчийг чимээгүй байлгах, эсэргүүцлийг мохоох зорилгоор гарт тааралдсан чулуугаар толгойн тус газарт нь цохиж ухаан алдуулан, улмаар дотуур өмдийг нь хагас тайлсан байх боловч гэмт хэргээ туйлд нь хүргэлгүй орхин явсан нü хавтаст хэрэгт авагдсан хэргийн газрын үзлэг, үзлэгээр хураагдсан эд мөрийн баримтууд, хохирогч *******ийн мэдүүлэг, гэрч *******, ******* нарын мэдүүлэг, *******ийн биед анх үзлэг хийсэн тэмдэглэл, яллагдагчийн мэдүүлэг зэрэг нотлох баримтуудаар тогтоогдсон байхад шүүх зөвхөн шүүгдэгчийн мэдүүлэгт үндэслэн дүгнэлт хийж хэргийг буцаасан нь буруу байна.

2. Шүүх...шүүгдэгчийн зүгээс хохирогч руу довтолсон санаа зорилго нь хүчиндэх зорилготой байсан эсэх, хүчиндэх гэмт хэргээс бодитой татгалзсан эсэх, хүнд гэмтэл учруулаад биед нь тусламж үзүүлэлгүй орхиод явсан үйлдэлд эрх зүйн дүгнэлт өгөх, дээрх үйлдлүүдийн шалтгаант холбоо зэргийг нарийвчлан тогтоосны эцэст шүүгдэгчийн ...гэм буруугийн асуудлыг тогтоолгох нь зүйтэй байна гэж үзсэн нь үндэслэлгүй байна.

Учир нь шүүгдэгч нь бусдыг хүчиндэх зорилготой байсан болох нь хавтаст хэрэгт авагдсан дээр дурьдсан нотлох баримтуудаар бүрэн нотлогдсон ба ******* нь уг хүчиндэх гэмт хэргээ туйлд нь хүргэх боломж байсан боловч хүчингийн гэмт хэрэг үйлдээгүй нь гэмт хэрэг үйлдэхээс сайн дураар, төгс татгалзсан гэж үзэх үндэслэлтэй байна...Иймд Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 315 дугаар зүйлийн 315.1.2 дахь хэсэгт зааснаар Сэлэнгэ аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн тогтоолыг хүчингүй болгож, хэргийг анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 230 дугаар зүйлийн 230.2 дахь хэсэгт заасныг үндэслэн эсэргүүцэл бичив...” гэжээ.

Улсын яллагч давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтэндээ:

“...Ч.*******т анхан шатны шүүхээс ял шийтгэл оногдуулахдаа түүний санаа сэдэлт, зорилго тодорхой бус гэж үзсэн. Тэрээр анхнаасаа хохирогчийг хүчиндэх зорилготой байсан. Учир нь хохирогчийг чимээгүй болгох, эсэргүүцлийг зогсоох зорилгоор гарт таарсан чулуугаар толгой уруу нь 3/гурав/ удаа цохиж, түүнийг ус зайлуулах шуудуу уруу чирч, хүчиндэх зорилгоор өмдийг нь хагас тайлсан болох нь хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтаар хангалттай нотлогдсон.

Шүүгдэгч хохирогчийг хүчиндэхээр завдсан боловч гэмт хэргээ туйлд нь хүргээгүй тул Эрүүгийн хуулийн 33 дугаар зүйлд зааснаар төгс татгалзсан.

*******ын үйлдсэн үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 107 дугаар зүйлд заасан гэмт хэргийн шинж байгаа нь тогтоогдохгүй бөгөөд шалтгаант холбоогүй юм. Учир нь шүүгдэгч өөрөө хохирогчид хүнд гэмтэл учруулсан.

Иймд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 33 дугаар зүйлийн 33.2, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 126 дугаар зүйлийн 126.1 дэх хэсэгт зааснаар ял оногдуулсан нь үндэслэлтэй. Анхан шатны шүүхэд шийтгэх тогтоол хүчингүй болгож, мөн шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр буцааж өгнө үү...” гэв.

Хохирогчийн өмгөөлөгч давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

“...Анхан шатны шүүх энэ хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтанд буцаасан нь үндэслэлтэй. Учир нь шүүгдэгчийн үйлдлийг зүйлчилсэн гэмт хэргийн зүйлчлэлийг хүлээн зөвшөөрөхгүй, зүйл анги íü тохироогүй. Түүний үйлдлүүдийн дарааллыг зөв тогтоож чадаагүй. Энэ бол Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 91 дүгээр зүйлийн 91.1, 91.2.2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг мөн эсэх, мөн хуулийн 96 дугаар зүйлийн 96 дахь хэсэгт заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал зэргийг шалгах ёстой. Нөгөөтэйгүүр Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 126 дугаар зүйлийн 126.2.2 дахь хэсэгт заасан гэмт хэргийн шинжид хохирогчид учирсан хүнд гэмтэл нь хүндрүүлэх нөхцөл байдал болохоор заасан. Мөрдөн байцаалтын шатанд шүүгдэгчийг төгс татгалзлаа гэдгийг тогтоогоогүй. Харин ч шүүгдэгчийн үйлдсэн үйлдýë, настай хүний өмд гутлыг тайлсан байдàë çýðãýýñ харахад хохирогчоор тохуурхан даажигнасан байх гэмт хэргийн нөхцөл байдал харагдаж байна.

Иймд анхан шатны шүүхийн тогтоолыг хэвээр үлдээж өгнө үү...” гэв.

Ялтын өмгөөлөгч А.Ариунзаяа давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

“...Мөрдөн байцаалтын шатанд Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 80 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих асуудлыг нотолж тогтоосон.

Анхан шатны шүүх хуралдааны явцад шүүгдэгч хохирогчийг танихгүй байж хүчиндэх зорилготой байсан гэдэг тал дээр маргаантай байдаг, ãýсэн хэдий ч хохирогчийн мэдүүлгийг, шүүгдэгчийн мэдүүлэг давхар нотлогддог. Мөн хавтаст хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтаар нотлогдож тогтоогдсон. Иймд анхан шатны шүүхийн тогтоолыг хүчингүй болгож буцааж өгнө үү..” гэв.ы

 Òîäîðõîéëîõ íü:

   ******* íü согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ буюу 2016 îíû 06 äуãааð ñàðûí 30 ны өдөр Сэлэнгэ аймгийн Ерөө сумын 3 дугаар ыаг Бугант тосгоны нутаг дэвсгэрт иргэн *******т хүч хэрэглэн хүчиндэхээр довтлох үедээ хохирогчийн эсэргүүцлийг дарах зорилгоор толгойн тус газарт нь чулуугаар цохиж биед нь хүнд гэмтэл санаатай учруулсан гэмт  хэрэгт Ñýëýíãý àéìгийн Ïðîêóðîðûí ãàçðààñ Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 96 äóãààð ç¿éëèéí 96.1 дэх õýñýãò çààñíààð ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ, ø¿¿õýä øèëæ¿¿ëæýý.

Àíõàí øàòíû ø¿¿õ *******т õîëáîãäîõ ýð¿¿ãèéí õýðãèéã 2016 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íы ºäºð õÿíàí õýëýëöýýä 50 äóãààðòàé шүүхийн тогтоолоор Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 230 дугаар зүйлийн 230.1.2-д зааснаар *******т холбогдох ******* тоот хэргийг Аймгийн Пðîêóðîðûí ãàçраар дамжуулан мөрдөн байцаалтанд  áóöààæ, øүүгдэгч *******т урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж øèéäâýðëýñýí íü Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 284 ä¿ãýýð ç¿éëèéí 284.1 äýõü õýñýãò çààñàí “…ø¿¿õèéí òîãòîîë íü õóóëü ¸ñíû áà ¿íäýñëэл бүхий байна...” гэсэн хуулийн шаардлагыг õàíãàñàí байна.

Сэлэнгэ аймгийн Ïðîêóðîðûí ãàçðûí 2016 îíû 11 äүãээð ñàðûí 29-íий ºäðèéí 11 òîîò Óëñûí ÿëëàã÷èéí ýñýðã¿¿öëèéí äàãóó *******т õîëáîãäîõ õýðãèéã á¿ðýí õýìæýýíä øèíæëýí ñóäëàõàä Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.3 дахь хэсэгт зааснаар *******т холбогдох эрүүгийн хэргийн гэмт хэргийн сэдэлт, гэм буруугийн хэлбэрийг мөрдөн байцаалтын шатанд нарийвчлан тогтоосны эцэст хэргийн зүйлчлэлийн асуудлыг хуулийн хүрээнд эцэслэн шийдвэрлэх боломжтой байх тул энэ талаар хийсэн анхан шатны шүүхийн дүгнэлт хууль зүйн үндэслэлтэй байна.    

 Дээрх ажиллагааг хийсний дүнд гэмт хэргийн зүйлчлэлийн асуудал бүрэн шийдвэрлэгдэх бөгөөд анхан шатны шүүхийн тогтоолд дурьдагдсан хохирогчийн биед хүнд гэмтэл учруулаад орхиод явсан гэх үйлдэлд эрх зүйн дүгнэлт өгөх ажиллагааг хийх шаардлагагүй байх тул энэ талаар бичсэн улсын яллагчийн эсэргүүцлийн заалтыг хүлээн авах нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх үзлээ.

Èéìä  Сэлэнгэ аймаг дахь ñóì äóíäûí Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2016 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íы ºäрийн 50 äóãààðòàé шүүхийн тогтоолыг õýâýýð ¿ëäýýæ, Сэлэнгэ аймгийн Ïðîêóðîðûí ãàçðûí 2016 îíû 11 äүãээð ñàðûí 29-íий ºäðèéí 11 òîîò Óëñûí ÿëëàã÷èéí ýñýðã¿¿öëèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîæ øèéäâýðëýõ íü ç¿éòýé ãýæ äàâæ çààëäàõ шатны ø¿¿õ õóðàëäààíààñ ä¿ãíýâ.

 Ìîíãîë óëñûí Ýð¿¿ãèéí бàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 315 äóãààð ç¿éëèéí 315.1.1, 325 äóãààð ç¿éëүүдèéã óäèðäëàãà áîëãîí ÒÎÃÒÎÎÕ íü:

1. Сэлэнгэ аймàã äàõü ñóì äóíäûí Ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí 2016 îíû 11 ä¿ãýýð ñàðûí 15-íы ºäрийн 50 äóãààðòàé шүүхийн тогтоолыг õýâýýð ¿ëäýýæ, Сэлэнгэ аймгийн Ïðîêóðîðûí ãàçðûí 2016 îíû 11 äүãээð ñàðûí 29-íий ºäðèéí 11 òîîò Óëñûí ÿëëàã÷èéí ýñýðã¿¿öëèéã õýðýãñýõã¿é áîëãîñóãàé.

2.Хэргийг прокурорт очтол *******т авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

3.Ýð¿¿ãèéí áàéöààí øèéòãýõ õóóëèéí 307 äóãààð ç¿éëèéí 307.1 äýõ õýñýãò çààñíààð ýíý ìàãàäëàëä ãîìäîë ãàðãàõ,ýñýðã¿¿öýë áè÷èõã¿é áîëîõûã äóðüäñóãàé.

 

                            ÄÀÐÃÀËÀÃ×                                       Á.ÁÀÒÇÎÐÈÃ

                                   Ø¯¯Ã×ÈÄ                                        Ц.АМАРЖАРГАЛ

                                                                                              Ä.ÁÓßÍÆÀÐÃÀË