МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Ховд аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Т.Цэцэгмаа лж, шүүгч П.Доржбал, Б.Гантөгс нарын бүрэлдэхүүнтэй

Нарийн бичгийн Л.Мөнхцоож

Улсын яллагч .нхбаяр

Иргэний нэхэмжлэгч Н.Ганзориг

Хохирогч Э.Ганхуяг

Хохирогчийн өмгөөлөгч Ж.Энхжаргал

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч Т.Баасанжаргал, Б.Батсүх, М.Эрдэнэ-Оюун, Л.Эрдэнэцэцэг,Г.Батзаяа,Л.Данзанноров / онлайнаар/

Шүүгдэгч Д., П., Н., Ч., Д., Б., Б. нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

Ховд аймгийн Прокурорын газраас 00 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 35 дугаар зүйлийн 35.5, 36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д., П., Н., Ч., Д.,  Б., 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8 дугаар зүйлийн *******8., Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 35 дугаар зүйлийн 35.5, 36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журамлан мөн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Б. нарт холбогдох эрүүгийн 0000000 дугаартай хэргийг  Ховд аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн 08 оны дүгээр сарын 0-ний өдрийн дүгээр магадлалаар анхан шатны шүүхээр дахин хэлэлцүүлэхээр ирүүлснийг 08 оны дүгээр сарын 0-ны   өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

.Монгол улсын иргэн,******* оны 05 дугаар сарын 5-ны өдөр Ховд аймгийн Дөргөн суманд төрсөн, ******* настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, цахилгааны инженер мэргэжилтэй,“******* *******” ХХК-ний захирал ажилтай, ам бүл , эхнэр хүүхдүүдийн хамт Ховд аймгийн т сумын ******* багийн *******-******* тоотод оршин суух, ******* регистрийн дугаартай, ******* овогт ийн / хочтой/

.Монгол улсын иргэн, оны 03 дугаар сарын 08-ны өдөр Ховд аймгийн Чандмань суманд төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, төрийн удирдлага арга зүйч, эрх зүйч мэргэжилтэй, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг,гэмт хэрэгт холбогдох үедээ Ховд аймгийн ар ажиллаж байсан, ам бүл-, эхнэр хүүхдүүдийн хамт Ховд аймгийн т сумын багийн -р айлын тоотод оршин суух, рдын хувьсгалын , 90 жилийн ойн медаль,Их Монгол улс байгуулагдсаны 0 жилийн ойн медаль, лтан гадас одон, Хөдөлмөрийн гавьяаны одон зэргээр шагнагдаж байсан, ПН68 регистрийн дугаартай, овогт ийн / хочтой/

3.Монгол улсын иргэн, оны 0 дугаар сарын 3-ны өдөр Ховд аймгийн т суманд төрсөн,0 настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, нягтлан бодогч мэргэжилтэй, Ховд аймгийн т сумын жилийн -р сургуульд нягтлан бодогч ажилтай,гэмт хэрэгт холбогдох үедээ Ховд аймгийн засаг даргын ын ,Төрийн сангийн хэлтсийн ар ажиллаж байсан, ам бүл ,эхнэр хүүхдүүдийн хамт Ховд аймгийн т сумын багийн -р айлын тоотод оршин суух, ПВ 790 регистрийн дугаартай, Оорцог овогт гийн / хочтой/

.Монгол улсын иргэн, 978 оны 0 дүгээр сарын 3-ны өдөр төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, нягтлан бодогч, эдийн засагч мэргэжилтэй, Ховд аймгийн даргын ын Төрийн захиргаа удирдлагын хэлтэст мэргэжилтэн ажилтай,гэмт хэрэгт холбогдох үедээ Ховд аймгийн даргын ын , төрийн сангийн хэлтсийн орлого, хөрөнгө оруулалт хариуцсан мэргэжилтнээр ажиллаж байсан, ам бүл 5, эхнэр хүүхдүүдийн хамт Ховд аймгийн т сумын багийн ын 7 айлын орон сууцны тоотод оршин суух, ПЮ7 регистрийн дугаартай, овогт ын

5.Монгол улсын иргэн,95 оны 0 дүгээр сарын 05-ны өдөр төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой,сантехникийн инженер мэргэжилтэй, өндөр насны тэтгэвэрт байдаг, гэмт хэрэгт холбогдох үедээ Ховд аймгийн Газрын харилцаа, , ын ар ажиллаж байсан, ам бүл , эхнэрийн хамт Ховд аймгийн т сумын Магсаржав багийн -р айлын тоотод оршин суух, лтангадас одон, Ойн медалиудаар шагнагдаж байсан, ПИ500578 регистрийн дугаартай, овогт гийн

6.Монгол улсын иргэн, ******* оны 0 дүгээр сарын 07-ны өдөр төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой,барилгын инженер мэргэжилтэй,хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, гэмт хэрэгт холбогдох үедээ Ховд аймгийн Газрын харилцаа, ын Барилгын техник хариуцсан мэргэжилтнээр ажиллаж байсан, ам бүл 3, эхнэр хүүхдийн хамт Ховд аймгийн т сумын Буянт багийн айлын тоотод оршин суух, ПЕ807 регистрийн дугаартай, овогт гийн

7.Монгол улсын иргэн,96 оны 05 дугаар сарын *******-ны өдөр төрсөн, настай, эрэгтэй, дээд боловсролтой, барилгын инженер мэргэжилтэй, ХХК-ний захирал ажилтай, ам бүл 3, эхнэр хүүхдийн хамт Ховд аймгийн т сумын Магсаржав багийн -р айлын орон сууцны тоотод оршин суух,Ховд аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 999 оны 0 дугаар сарын 09-ний өдрийн шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн6 дугаар зүйлийн 6.3-т зааснаар 3 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан гэх, ПЮ5*******73 регистрийн дугаартай, овогт гийн

Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэнд  дурдсанаар/

Шүүгдэгч Б. нь Ховд аймгийн Зэрэг сумын төвд хийгдэх тохижилт, хашаажуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгэлгүйгээр “ Буйлааст” ХХКомпанийн захирал Н.тай бүлэглэн ажлын хуурамч гүйцэтгэл хийж, аймгийн Газрын харилцаа, ын Ч., тус мэргэжилтэн Д., аймгийн даргын ын , төрийн сангийн хэлтсийн П., тус хэлтсийн мэргэжилтэн Б., аймгийн Д. нараар гарын үсэг зуруулж баталгаажуулан улсын төсвөөс 79 000 000 төгрөгийн санхүүжилт авч, улмаар Монгол улсын төсөвт онц их хэмжээний хохирол,

Нийслэлийн Баянгол дүүргийн 9 дүгээр хорооны нутаг дэвсгэрт үйл ажиллагаа явуулдаг “Хас” авто угаалгын гадна талд 05 оны 5 дугаар сарын -ний өдөр хохирогч Д.Баатархуягийн өмчлөлийн эд хөрөнгө буюу -0 УБИ улсын дугаартай Тоёото Приус-0 маркийн тээврийн хэрэгслийг “надад зарчих, би Ховд аймагт очиж мөнгийг нь шилжүүлнэ” хэмээн түүний эд хөрөнгө өмчлөх эрхийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхэлж, түүнд ******* 000 000 төгрөгийн хохирол, улмаар 05 оны 05 дугаар сарын -ны өдөр Ховд аймгийн т сумын нутаг дэвсгэрт иргэн Д.Баатархуягийн өмчлөлийн -0 УБИ улсын дугаартай Тоёото Приус-0 маркийн тээврийн хэрэгслийг хохирогч Т.йсэвлээд “уг машиныг оос авчирсан юм. Та энэ авто машиныг  000 000 сая төгрөгөөр худалан авч болно” хэмээн хуурч мэхлэн, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхэлж, түүнд  000 000 төгрөгийн хохирол, Мөн Ховд аймгийн Манхан сум Зэрэг гол багийн нутаг дэвсгэрт 05 оны 6 дугаар сарын 3-ны өдөр хохирогч Э.Ганхуягт “Домбот хонд байрлах өрөө байрыг зарна” хэмээн түүний 8 тооны хонь /эр төлөг/, 89 тооны сэрх өмчлөх эрхийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхэлж, улмаар түүнд 5 0 000 төгрөгийн хохирол буюу бусдад онц их хэмжээний хохирол тус тус учруулсан,

Шүүгдэгч Н. нь “******* Барс” ХХКомпанийн захирал Б.Жавзандамбын Зэрэг суманд хийгдэх тохижилт хашаажуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгээгүй байхад хийсэн мэтээр ажлын хуурамч гүйцэтгэл хийж, улмаар аймгийн Газрын харилцаа, ын мэргэжилтэн Д., Ч., төрийн сангийн хэлтсийн мэргэжилтэн Б., хэлтсийн П., аймгийн Д. нараар гарын үсэг зуруулж баталгаажуулан улсын төсвөөс 79 000 000 төгрөгийн санхүүжилт авч, улмаар Монгол улсын төсөвт онц их хэмжээний хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч Д. нь аймгийн Д.гийн 0******* оны 03 дугаар сарын 3-ний өдрийн /5 дүгээр захирамжаар, мөн Сангийн сайдын 0 оны 90 дүгээр тушаалын хэрэгжилтийг хангах ажлын явцын гүйцэтгэлийн санхүүжилтийг олгохдоо аймгийн , төрийн сангийн хэлтэс, явцын гүйцэтгэлийн талаар аймгийн Газрын харилцаа, ын газар хариуцахаар тусгасан байтал хийвэл зохих ажил үүргээ биелүүлэхгүй албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, “******* Барс” ХХКомпани нь Зэрэг сумын төвд тохижилт, хашаажуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгээгүй байхад ажлын хуурамч гүйцэтгэлд гарын үсэг зурж баталгаажуулснаар “******* Барс” ХХКомпанид 79 000 000 төгрөг олгож, улмаар Монгол улсын төсөвт онц их хэмжээний хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч Ч. нь аймгийн Д.гийн 0******* оны 3 дугаар сарын 3-ний өдрийн /5 дүгээр захирамжаар, мөн Сангийн сайдын 0 оны 90 дүгээр тушаалын хэрэгжилтийг хангах ажлын явцын гүйцэтгэлийн санхүүжилтийг олгохдоо аймгийн , төрийн сангийн хэлтэс, явцын гүйцэтгэлийн талаар аймгийн Газрын харилцаа, ын газар хариуцахаар тусгасан байтал хийвэл зохих ажил үүргээ биелүүлэхгүй албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, “******* Барс” ХХКомпани нь Зэрэг сумын төвд тохижилт, хашаажуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгээгүй байхад ажлын хуурамч гүйцэтгэлд гарын үсэг зурж баталгаажуулснаар “******* Барс” ХХКомпанид 79 000 000 төгрөг олгож, улмаар Монгол улсын төсөвт онц их хэмжээний хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч Д. нь хуулиар хүлээсэн хийвэл зохих ажил үүргээ биелүүлэхгүй, албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, “******* Барс” ХХКомпанийн захирал Б.тай 0******* оны 9 дүгээр сарын -ны өдөр “Сумын төвийн шинэчлэл” төслийн хүрээнд тохижилт, хашаажуулалтын ажлыг 79 000 000 төгрөгөөр хийж гүйцэтгэх гэрээг шууд байгуулах ажлыг зохион байгуулсан,

Шүүгдэгч Б. нь хийвэл зохих ажил үүргээ биелүүлэхгүй, албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, аймгийн Д.гийн 0******* оны 3 дугаар сарын 3-ний өдрийн /5 дүгээр захирамжаар, мөн Сангийн сайдын 0 оны 90 дүгээр тушаалын хэрэгжилтийг хангах ажлын явцын гүйцэтгэлийн санхүүжилтийг олгохдоо аймгийн төрийн сангийн хэлтэс, явцын гүйцэтгэлийн талаар аймгийн Газрын харилцаа, ын газар хариуцахаар тусгасан байтал “******* Барс” ХХКомпани нь Зэрэг сумын төвд тохижилт, хашаажуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгээгүй байхад ажлын хуурамч гүйцэтгэлд гарын үсэг зурж баталгаажуулснаар “******* Барс” ХХКомпанид 79 000 000 төгрөг олгож, улмаар Монгол улсын төсөвт онц их хэмжээний хохирол учруулсан,

Шүүгдэгч П. нь хийвэл зохих ажил үүргээ биелүүлэхгүй, албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулан ашиглаж, аймгийн Д.гийн 0******* оны 3 дугаар сарын 3-ний өдрийн /5 дүгээр захирамжаар, мөн Сангийн сайдын 0 оны 90 дүгээр тушаалын хэрэгжилтийг хангах ажлын явцын гүйцэтгэлийн санхүүжилтийг олгохдоо аймгийн Газрын харилцаа, ын газар хариуцахаар тусгасан байтал “******* Барс” ХХКомпани нь Зэрэг сумын төвд тохижилт, хашаажуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгээгүй байхад ажлын хуурамч гүйцэтгэлд гарын үсэг зурж баталгаажуулснаар “******* Барс” ХХКомпанид 79 000 000 төгрөг олгож, улмаар Монгол улсын төсөвт онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэмт хэрэгт тус тус холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч нарын гэм буруугийн талаар:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.  Үүнд:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Б.Жавзандамбын өгсөн: Би Д.Баатархуяг, Т.йсэвлээ нарт хохирол байхгүй.нх би Зэрэг сумын   Д.Октябрьтай гэрээ хийсэн. Тэгээд би Д.Октябрь д сая төгрөг, сумын Иргэдийн төлөөлөгчдийн хурлын ар ажиллаж байсан Б.Баатарбилэгт сая төгрөг өгсөн. Гэхдээ энэ мөнгө 79.000.000 төгрөгнөөс ороогүй. Гэтэл сумын тай хийсэн гэрээгээр Сангийн яамнаас санхүүжилт орж ирэхгүй аймгийн тай гэрээ хийх хэрэгтэй гэхээр нь Д. тай гэрээ хийсэн.Жилийн эцэс болох гэж байсан болохоор яаралтай мөнгөө хөөцөлдөх хэрэг гараад тухайн үед Хөгжлийн бодлогын хэлтсийн ар ажиллаж байсан З.Эрхбаяртай уулзахад надад Н. ахыг зааж өгсөн.”Энэ туршлагатай хүн байгаа юм, Сангийн яам руу явуулах гүйцэтгэлээ бичүүл” гэсэн. Тэгээд би Н. ахын нягтлан бодогч байсан дорж гэдэг залууд 0.000 төгрөгний хөлс өгөөд 3 удаагийн гүйцэтгэлээ бичүүлсэн.Маш их бичиг баримт бүрдүүлдэг юм байна лээ, бүх бичиг баримтаа бүрдүүлээд руу явуулсан чинь санхүүжилт нь маш хурдан орж ирсэн.Мөнгө орсон нь сайн хэрэг хэдий ч би эдгээр хүмүүсийг хэлмэгдэж байна гэж бодож байна. Би тухайн үед ажлаа хийсэн бол ийм зүйл болохгүй байсан. Би эдгээр хүмүүсээс уучлалт гуйж байна.Гол хүмүүс нь гэрч энэ тэр гээд гадна үлдсэнд харамсаж байна. Би энэ хүмүүсийг цагаатгаж өгөөсэй гэж хүсэж байна. Зэрэг суманд тохижилт хашаажуулалтын ажил 0 хувьтай хийгдсэн гэж бодож байна.Би урьд нь ийм ажил хийж байгаагүй болохоор сайн мэдэхгүй байна, жилийн эцэс болж байсан болохоор санхүүжилт хурдан орж ирсэн.Тухайн үед З.Эрхбаяр намайг Н.ад сая төгрөг өг гэж хэлж байсан.Би өгөөгүй.Би тухайн үед 79.000.000 төгрөгийг өөрийн дансандаа авчихаад 570.000 юань аваад алдсан. Би Зэрэг суманд 000 шон авчраад 700 ширхэг шон суулгаж,00 метр газар нүх ухсан ажил хийсэн. Би энэ санхүүжилтийг авахдаа Н. ахаас бусад хүмүүстэй нь холбогдоогүй,би хонины махыг л Н.ад өгсөн, эд нар гарын үсэг зурснаараа л буруутаж байгаа болохоор цагаатгаж өгөөсэй гэж хүсэж байна.Би Э.Ганхуягт 5.0.000 төгрөгийг төлөхөө хүлээн зөвшөөрч байна.Энэ талаар ямар нэгэн хэлэх зүйлгүй гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна гэх мэдүүлэг,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Д.гийн өгсөн: Өмнөх шүүх хуралдаан дээр дэлгэрэнгүй ярьсан байгаа.Тухайн үед энэ ажлын гүйцэтгэл хийгдсэн гэж үзэж гарын үсэг зурж байсан. Б.аас асуухад хийгдсэн гэж хэлж байсан.Тэгэхээр нь хийгдсэн юм байна гэсэн дотоод итгэл үнэмшилээр гарын үсэг зурсан. Тухайн үед маш их ажилтай байсан бөгөөд тухайн гүйцэтгэлийг хариуцаж байсан хүмүүсийг үүргээ ухамсарлаж ажлаа тухай бүр хийсэн байх гэж үзэж байсан.Гэтэл 05 оны хавар Зэрэг суманд очиж үзэхэд ажил хийгдээгүй байсан.Тэгтэл тухайн ажил бүрэн гүйцэт хийгдээгүй, улсын комисс хүлээж аваагүй байхад санхүүжилт бүрэн хийгдчихсэн ноцтой үйлдэл болсон байсан.Би хуурагдаж төөрөгдсөний улмаас ийм байдалд хүрснээ мэдээд хууль хяналтын байгууллагад хандах болсон.Тиймээс би энэ хэргийг бүх шатны шүүхээр үнэн зөвөөр шийдэгдээсэй гэж хүсэж байна. Гэхдээ би прокурорын яллах дүгнэлтээр миний биеийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллаж байгааг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.Учир нь миний бие энэ зүйлчлэлд хамрагдаж байгаа гэмт хэрэгт хамжигч болоогүй, энэ нь ч нотлогдохгүй байгаа, Тухайн үед Зэрэг сумын шинэчлэл төслийг ******* ******* ХХКомпани шалгарч авсан. Энэ үед ажлын хэсэг байгуулагдаад явж байсан. Гүйцэтгэлийн баримт бичиг над дээр орж ирэх үед би ажлаар явж байгаад ирсэн ба тухайн үед маш их олон баримт бичиг дээр гарын үсэг зурагдахаар миний ширээн дээр байсан. Би тухайн үед гарын үсэг зурсан, энэ бол миний том алдаа байсан үүнийгээ би өөрийн ажилдаа хайнга хандсан гэж ойлгож байгаа. Энэ хүмүүс мөн ижил. Би  холбогдох хүмүүс гарын үсэг зурж тамга тэмдэг дарж баталгаажуулсан байсан тул гарын үсэг зурсан.Намайг гэрээ байгуулсан гэдгээр яллаж байгааг би хүлээн зөвшөөрөхгүй. Гэрээг шууд байгуулдаггүй,баталдаг. Миний бие ямар  үйлдлээрээ хамжигч болоод байгааг улсын яллагч нотлоогүй. Би 05 оны 6 сард Баруун хилээс ирэх замдаа Зэрэг сумаар дайрч шинэчлэл төсөл авсан “******* *******” ХХК ажил хийгдээгүй байсан тул хөгжлийн бодлогын хэлтсийн холбогдох хүмүүст үүрэг өгч улмаар хуулийн байгууллагад хандсан. Энэ хэргийг тал бүрээс нь нягтлан үзэж үнэнээр шүүж намайг цагаатгаж өгнө үү гэж хүсэж байна гэх мэдүүлэг,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч П.ын өгсөн: 0******* оны 9 сард “******* *******” ХХК-тай гэрээ байгуулсан. Эхний мөнгө нь 0 сарын -ны өдөр орж ирээд гарсан. Дараагийн санхүүжилт нь сарын 07-ны өдөр, сүүлийн 0 хувийн санхүүжилт сарын -ны өдөр орж ирээд сарын 3-ний өдөр уг компанид шилжүүлсэн байдаг. Төсвийн тухай хуульд “аливаа дансанд зарцуулагдаагүй үлдэгдлийг татан төвлөрүүлнэ” гэж заасан байдаг. Мөн Сангийн сайдын 90 дүгээр тогтоолд байгаа. Тухайн захиалагч байгууллагын дансанд мөнгө орж ирсэнээс хойш хоногийн дотор гүйцэтгэгч байгууллагад санхүүжилтийг олгоно гэж заасан байдаг. Энэ заалтуудыг үндэслээд мөнгийг шилжүүлсэн. Надад Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж яллаж байгааг хүлээн зөвшөөрөхгүй, тиймээс миний биеийг цагаатгаж өгнө үү  гэх мэдүүлэг,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Б.ын өгсөн: ймгийн даргын албан ёсны бичиг баримтын дагуу анхнаасаа гэрээгээ байгуулж явсан байгаа.Миний хувьд газар дээр нь очиж үзэх боломж байгаагүй.Би өөрөө инженер мэргэжилтэй учраас газар дээр нь очиж үзлээ ч гэсэн дүгнэлт гаргах эрх байхгүй.Газрын харилцаа ын газраас  хяналт тавиад  ирсэн учраас би гарын үсэг зураад цааш дамжуулсан. Миний хариуцсан ажлын чиглэл бол гэрээ байгуулж, шаардлагатай төсөв мөнгийг оруулж ирэх байгаа. Би санхүүжилт олгодог хүн биш Газрын харилцаа , ын газар гүйцэтгэлээ хийгээд ороод ирэхээр нь гүйцэтгэлийг хянаад ажил нь хийгдэж байгаа юм байна гэж ойлгоод гарын үсэг зурсан гэх мэдүүлэг,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Ч.ийн өгсөн: Би Газрын харилцаа, ын ар ажиллаж байхдаа “******* *******” ХХК-ний Зэрэг сумын хашаажуулалтын ажлын гүйцэтгэл дээр гарын үсэг зурж өгсөн. Эхлээд Б. над дээр ажлын гүйцэтгэлээ 00 хувь биччихээд орж ирэхээр нь би үзээд мэргэжилтэн хянаж гарын үсэг зураагүй байна. Тиймээс би зурахгүй гээд гаргасан.Тэр хоорондох хугацааг би санахгүй байна.Н. нөгөө гүйцэтгэлийн ажлыг аваад ороод ирсэн,мэргэжилтэн Д. гарын үсэг зурчихсан байсан.Тухайн үед Газрын харилцаа, ын нарт “ та нар бүтээн ын мөнгийг буцаан татуулуузай “гэсэн чиглэл өгчихсөн байсан.Тэгээд би Н.ад хандаад “би чамайг сайн мэднэ, энэ ажилд туслан гүйцэтгэгчээр орж байгаа юм бол гүйцэтгэлийн ажлаа сайн хийгээрэй, би гарын үсгээ зурж өгье” гэж хэлсэн. Миний гарын үсэг зурах шалтгаан нь -рт энэ мөнгийг татуулж алдахгүйн тулд, мөнгө нь татагдаад алдчихаар ямар ч бүтээн явагдахгүй болдог.Тиймээс энэ мөнгийг үлдээж аваад орон нутагтаа нэг ч гэсэн бүтээн хийлгэхийн тулд гарын үсэг зурсан. Би таван даргын үед удирдах албан тушаал хашиж байсан, хэзээ ч мөнгөний хэрэгт холбогдож байгаагүй. Б.,Н. хоёроос нэг ч төгрөг аваагүй. Харин би гарын үсэг зурсандаа харамсаад байх зүйл алга, орон нутагтаа мөнгө нь үлдээд бүтээн хийгдээсэй гэсэн үүднээс гарын үсэг зурсан.Би мэргэжилтэндээ итгэсэндээ гарын үсэг зурсан гэх мэдүүлэг,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Д.ын өгсөн: намайг буруутгаж байгаа зүйл нь -д даргын захирамж, -т Сангийн сайдын 0 оны 90 дүгээр тушаалаар батлагдсан зүйл.Энэ 90 дүгээр тушаалыг үндэслээд даргын захирамж гардаг. Эхний гүйцэтгэлд гэхэд л багцлаад санхүүгийн ямар ямар баримт бүрдүүлэлт байхыг тодорхой заасан байгаа.Ганцхан гүйцэтгэлийг нь харгалздаггүй.Жишээлбэл комиссын акт байна. даргын захирамжаар биш Засгийн 0 оны 5-р тогтоолоор манай байгууллага зохион байгуулж ажиллах үүрэгтэйг заачихсан байгаа.Шинжээчийн дүгнэлтээр яллах гээд байгааг зөвшөөрөхгүй, ядаж мэргэжлийн хүнээр дүгнэлт гаргуулах хэрэгтэй. Үнэлгээний хороогоор ороогүй компанид энэ гэрээг олгохгүй байсан 70 сая төгрөг гээд яриад байна. Зургийн мөнгө, захиалагчийн хяналтын  мөнгө гээд тус тусдаа байдаг.Гүйцэтгэл дээр 9 сая төгрөг гэж байгаа, гэтэл гэрээн дээр нь ******* сая төгрөг гээд зөрүүтэй зүйл үүссэн байна. Захиалагчийн хяналтын зардал гэдэг нь хяналт тавих зардал бөгөөд ерөнхийдөө манай байгууллагын хэрэгжүүлэх ажил. Өмнө нь захиалагчийн алба гэж байсан , тэр нь манай байгууллагын чиг үүргийг хэрэгжүүлдэг байсан. Манай байгууллагад 3, хяналт тавих мэргэжилтэн байдаг.Хяналт хийх ёстой хүмүүсийг дээшээ тодорхойлж явуулаад хяналт хийхэд ядаж манай байгуулагаас томилсон нэг захирамж юмуу нэг эрх зүйн акт гарсны улмаас хяналт хийх хүн нь томилогдох ёстой байсан. Гэтэл мэргэжилтэн гэхээр л заавал Д. очиж хяналт хийх ёстой гэж ойлгоод яваад байдаг. Захиалагчийн хяналтын зардал нь ядаж манай байгууллага руу огт ороогүй, шууд компаний данс руу шилжүүлсэн.Ядаж манай байгууллага руу шилжүүлсэн бол бид нар хяналт хийх чиг үүргээ хэрэгжүүлэхэд хэрэгтэй байсан.Эхлэх зөвшөөрөл,комиссын акт гэдэг зүйлд ач холбогдол өгөөгүй, энэ баримтууд байхгүй байхад эхний санхүүжилт олгодог нь буруу, хүмүүс зөвхөн гүйцэтгэл дээр гарын үсэг зурсныг л авч үзээд байна гэх мэдүүлэг,

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Н.ын өгсөн: Би 0-06 онд аймгийн иргэдийн төлөөлөгчөөр сонгогдож байсан.006 оноос хойш Зэрэг суманд ширхэг том барьсан. Сумын төв шинэчлэлийн хүрээнд тэрбум сая төгрөг, ын нэг компани 3 тэрбум төгрөг, үлдэгдэл 70 сая төгрөг нь хашаажуулалтын ажил үлдсэн.Манайх 0******* онд а улсын комисст хүлээлгэн өгсөн.Тухайн үед З.Эрхбаяр таараад намайг Б.тай танилцуулаад “ та энэ хүнд Зэрэг сумын хашаажуулалтын гүйцэтгэлийг хийхэд туслаад өгөөрэй” гэсэн. Тэгээд  Б.Жавзандамбыг нягтлан дорж руу явуулаад гүйцэтгэлээ бичүүлээд ир гэсэн. 7 хоногийн дараа Б. ирээд “та сумын төлөөлөгчийн хувьд энийг хөөцөлдөөд өгөөч” гэхээр нь Д.той уулзаад “ оны төгсгөл болж байна, мөнгө нь татагдах гээд байна.Сум орон нутгийн д их хэрэгтэй байна. Миний дүү гарын үсэг зураад өгөөч” гэж гуйсан. Дараа нь Ч. тай уулзаж гуйгаад “ мөнгө нь татагдах гээд байна.Орон нутагтаа нэг ч гэсэн зүйл хийх хэрэгтэй байна, та намайг мэдэж байгаа, туслаач” гэхэд гарын үсэг зурж өгсөн. Тэгээд Б.д гүйцэтгэлийг өгөөд “ за энэнээс хойшхийг чи өөрөө хий” гэж хэлээд би явсан. Дараа нь ирээд байж байтал Б. ирээд “та явахдаа энэ бичиг баримтыг аваад яваач “ гээд өгч явуулахаар нь би авч яваад Сангийн яамны бичиг хэрэгт өгсөн гэх мэдүүлэг,

Хохирогч Э.Ганхуягийн /ПЖ70 регисрийн дугаартай,5 настай, эрэгтэй, малчин, Ховд аймгийн Манхан суманд оршин суух/  шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: 05 оны 06 дугаар сард Б.д 8 төлөг, 89 сэрх өгөөд өрөө байр авахаар болсон.Гэтэл одоо байр ч байхгүй, мөнгө ч байхгүй болсон. Тухайн үед нэг толгой төлөг, сэрхийг 90000 төгрөгөөр тооцож өгөөд нийт 5.0.000 төгрөг болсон. Одоо 5.0.000 төгрөгөө нэхэмжилж байна гэх мэдүүлэг,

Иргэний нэхэмжлэгч Н.Ганзоригийн / Ховд аймгийн даргын ын Хууль эрх зүйн хэлтсийн / шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Эрх шилжүүлсний дагуу Ховд аймгийн Ховд аймгийн ******* ******* ХХК-тай ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулсан байдаг. Энэ гэрээний дагуу 79 сая төгрөгийг 3 удаагийн санхүүжилтээр шилжүүлсэн байдаг. Энэ гэрээний гүйцэтгэлийн дагуу Зэрэг суманд хашаажуулалтын ажил хийгдээгүй, санхүүжилт нь хууль зөрчиж явагдсан.Тухайн ажлыг хүлээн авсан баримт байдаггүй.Тиймээс буруутай этгээдээс 79 сая төгрөгийг гаргуулж өгнө үү...гэх мэдүүлэг,

Шүүх хуралдаанд оролцсон прокурор дүгнэлтэндээ: Шүүгдэгч нарын үйлдсэн гэмт хэрэг хэрэгт авагдсан хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, гэрч нарын мэдүүлэг болон бусад бичгийн нотлох баримтаар хангалттай нотлогдсон байх тул шүүхээс шүүгдэгч Д., П., Н., Ч., Д.,  Б. нарыг 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-д зааснаар, шүүгдэгч Б.Жавзандамбыг 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8 дугаар зүйлийн*******8., 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар  гэм буруутайд тус тус тооцуулах саналтай байна гэв.

Шүүгдэгч Б.Жавзандамбын өмгөөлөгч Л.Эрдэнэцэцэг шүүхийн хэлэлцүүлэгт: Шүүгдэгч Б.Жавзандамбын хувьд гэм буруугийн талаар маргахгүй байгаа.Гэхдээ тухайн гэмт хэрэг гарах үед Б. ******* ******* ХХК-ний захирлаар ажиллаж байсан, ямар нэгэн төрийн албан тушаал эрхлээгүй байсан. Тиймээс 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар зүйлчилсэн нь оновчгүй гэж үзэж байна. Хохирогч Д.Баатархуяг,Т.йсэвлээ нарт учруулсан хохирлоо төлсөн, хохирогч Э.Ганхуягийн 5.0.000 төгрөгийг төлөхийг зөвшөөрч байгаа. Шүүгдэгчийг гэм буруутайд тооцохдоо Эрүүгийн хуулийн .9 дүгээр зүйлийн -д зааснаар шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буцаан хэрэглэж өгнө үү гэсэн саналтай байна гэв.

Шүүгдэгч Д.гийн өмгөөлөгч Т.Баасанжаргал шүүхийн хэлэлцүүлэгт:Д. нь Ховд аймгийн ар ажиллаж байх хугацаандаа албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан буюу Эрүүгийн хуулийн 35 дугаар зүйлийн 35.5,36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг хүлээн зөвшөөрөхгүй байна.лбан тушаалын эрх мэдлээ ашиглан гэдэг нь албан тушаалаа албаны эрх ашгийн эсрэг буюу хувийн эрх, ашиг сонирхлоо гүйцэлдүүлэх зорилгоор  хийх ёстой үйлдлээ хийхгүй байхыг ойлгоно гэсэн байдаг.Өөрөөр хэлбэл хувийн ашиг сонирхлыг гйүцэлдүүлэх зорилго агуулж албан тушаалаа ашигласан байдал юм. Гэтэл Д.гийн хувьд Б.Жавзандамбын Зэрэг суманд хийгдэх хашаажуулалтын ажлын гүйцэтгэлд гарын үсэг зурсан нь хувийн ашиг сонирхлоо гүйцэлдүүлэх ямар ч авцалдаа байхгүй, төсвийн 79 сая төгрөгнөөс нэг ч төгрөг аваагүй байхад хамжигч гэж үзэж байгаа нь зүйд нийцэхгүй байна.Мөн энэ 7 шүүгдэгчийн тухайд урьдчилан үгсэн тохиролцсон гэж байгаа нь ямар ч үндэслэлгүй байна. Д.гийн хувьд гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлогдохгүй байх тул цагаатгаж өгнө үү гэв.

Шүүгдэгч П.ын өмгөөлөгч Б.Батсүх шүүхийн хэлэлцүүлэгт: Ховд аймгийн Сахүү,төрийн сангийн хэлтсийн ар ажиллаж байсан П.ыг хүлээсэн үүргээ биелүүлээгүй гэдгээр яллаж байгаа нь үндэслэлгүй байна. Өөрөөр хэлбэл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3 дугаар зүйлд заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн нотлоогүй,гэмт хэргийн нотолбол зохих зүйлээ нотолж чадаагүй, Эрүүгийн хуулийн зүйл заалтыг зөв хэрэглэсэн эсэхийг хянаагүй, гэмт хэрэг үйлдэхэд нөлөөсөн шалтгаан нөхцлийг тодруулаагүй зэрэг ажиллагаанууд прокурорын шатанд  хийгдээгүй.Сангийн сайдын 0..7-ны 90 тоот тушаалаар Төсвийн санхүүжилтийн журмыг Төсийн байгууллагын удирдлага санхүүжилтийн тухай хуулийн 8.-ийн -г  баримтлан баталсан.0оны 0 сарын 3-ны өдрийн хуулиар Төсвийн байгууллагын удирдлага санхүүжилтийн тухай хуулийг хүчингүй болгосон.Гэтэл энэ хуулийг баримтаад шүүгдэгч нарыг буруутгаж яллах дүгнэлт үйлдсэн.П.ын гэм буруутай үйлдлийг нотолж чадаагүй, өөрөөр хэлбэл нийгэмд аюултай ямар үйлдэл эс үйлдэл болсон гэдгийг нотолж чадаагүй.Тиймээс П. нь гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлогдохгүй байх тул цагаатгаж өгнө үү гэв.

Шүүгдэгч Б.ын өмгөөлөгч Г.Батзаяа шүүхийн хэлэлцүүлэгт: 00 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 35 дугаар зүйлийн 35.5, 36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журмалан Эрүүгийн хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн нь гэмт хэргийн объектив болон субъектив шинжийг бүрэн тогтоож чадаагүй байна.Энэ гэмт хэргийн онцлог шунахайн сэдэлттэй байх ёстой байдаг. Гэтэл энэ гэмт хэргийн бүрэлдэхүүн нөхцөл хангагдаагүй байхад энэ зүйлчлэлээр буруутгаж байгаа нь үндэслэлгүй байна. Хамжигч гэдэг нь харагдахгүй байгаа.Б.ын хувьд хамжигч болох  нотлох баримт хэрэгт байхгүй.Өөрөөр хэлбэл гарын үсэг зурсан үеэс ч юм уу мөнгө шилжүүлснээс өмнө эд нар харилцан тохиролцсон байдал харагддагүй.Буруутай үйлдэл нь ямар сэдэлттэй байсныг тогтоогоогүй, нотлох баримт байхгүй. Сэдэлтийг тогтоож байж нийгэмд аюултай байдал гэдгийг нотлох ёстой.Шалтгаант холбоог тогтоогоогүй.Тиймээс Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн  6 дугаар зүйлийн .-д заасан гэмт хэргийн сэдэлтийг тогтоогоогүй учраас шүүгдэгчид ашигтайгаар шийдэврлэж Б.Энхбааатарыг цагаатгаж өгнө үү гэв.

Шүүгдэгч Ч.ийн өмгөөлөгч М.Эрдэнэ-Оюун шүүхийн хэлэлцүүлэгт: шүүхийн шатнаас шүүгдэгч Ч.ийн өмгөөлөгчөөр оролцож байна.00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т заасан гэмт хэрэгт буруутгахдаа Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 35 дугаар зүйлийн 35.5, 36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журмласан байдаг. Гэтэл хамжигч гэдгээр оролцуулж байгаа нь ямарч үндэслэлгүй. Ч.ийн хувьд тухайн гэрээ байгуулагдсан, тухайн ажил явагдаж байгаа эсэхийг мэдээгүй.Ч.ийг буруутгах баримт хавтаст хэрэгт байхгүй. ******* ******* ХХК-ийн үйл ажиллагаанд хяналт тавих ажлын хэсгийн ахлагчаар Ч.ийг томилсон даргын захирамж гарсан.Энэ захирамжийн хэрэгжилтийг Хөгжлийн бодлогын хэлтсийн З.Эрхбаяр хяналт тавих ёстой, уг захирамжийг Ч.ид танилцуулах байтал танилцуулаагүй байдаг.Зөвхөн гйүцэтгэлд гарын үсэг зурж санхүүжилт авсны төлөө буруутгагдаж байгааг ойлгохгүй байна. Субъект нь хэн болох нь албан тушаалтан нь хэн нь тодорхойгүй.Хохирол тогтоогоогүй, зөвхөн шонгийн үнэлгээ гаргасан байна.Ч.ид холбогдох үйлдэл нь нотлогдохгүй байх тул цагаатгаж өгнө үү гэв.

Шүүгдэгч Д.ын өмгөөлөгч Л.Данзанноров шүүхийн хэлэлцүүлэгт / онлайнаар/ : Д.ын үйлдэлд 00 оны Эрүүгийн хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т заасан гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинж харагдахгүй байгаа.Зөвхөн Д. гарын үсэг зурснаар 79 сая төгрөгний асуудал шийдвэрлэгдэхгүй, бусад албан тушаалтнууд гарын үсэг зурж баталгаажуулах ёстой байгаа. Д.ын хувьд албан тушаалын байдлаа урвуулан ашигласан, өөртөө ашиг хонжоо олох ямар нэгэн зорилго байгаагүй.Д.ыг энэ асуудлыг хариуцуулахаар заасан захирамж, тушаал байхгүй. Тиймээс өөрт олгогдсон эрх мэдлээ урвуулан ашиглах гэсэн асуудал байхгүй. Зөвхөн гүйцэтгэлийн тайлангаас гадна бусад баримт бичгүүд бүрдсэний үүднээс мөнгө олгогдох ёстой. Тиймээс эдгээр баримт бичгийг бүрдүүлэх үүднээс Д. гарын үсэг зурсан.Д. эдгээр хүмүүстэй урьдчилан тохирч санаа зорилгоор нэгтгэсэн байдал байхгүй.Н.аас бусадтай нь харьцаагүй.Д.ыг ямар нэгэн байдлаар буруутгах гэж байгаа бол Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйл гэхээсээ 7 дүгээр зүйлд заасан “лбан тушаалтан хуурамч баримт бичиг үйлдэх” гэх зүйлчлэл нь үндэслэлтэй гэж үзэж байна. Энэ зүйлчлэлээр зүйлчилж яллахаар бол энэ гэмт хэрэг нь 00 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн дугаар зүйлийн ..-д заасан хөнгөн ангилалд хамаарагдах бөгөөд Эрүүгийн хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн дүгээр зүйлийн ..-т зааснаар хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэв.

Шүүгдэгч Н.ын өмгөөлөгч Б.Батсүх шүүхийн хэлэлцүүлэгт: Н.ыг яллах дүгнэлтэнд буйлаас компаний захирал гэж ялладаг. Н.ыг 00 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 35 дугаар зүйлийн 35.5, 36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журмалан Эрүүгийн хуулийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг хүлээн зөвшөөрөхгүй.Шинэ эрүүгийн хуулиар бол хуулийн этгээд хариуцлага хүлээхээр байгаа. Яллах дүгнэлт үйлдэх үед шинэ Эрүүгийн хууль хэрэгжээд эхэлсэн байдаг. Шүүгдэгч нар гүйцэтгэлд гуйж гарын үсэг зуруулаагүй гэдэг. Гуйгаад гарын үсэг зуруулсан байлаа ч энэ нь Эрүүгийн хуулийн ямар зүйл хэсэгт  заасан ямар үйлдэл эс үйлдэхүй гэдэг нь тодорхойгүй байдаг.Шүүгдэгч Н.ын хувьд эрүүгийн хуулиар хориглосон ямар хэм хэмжээг хэрхэн зөрчсөн бэ гэдэг нь тогтоогдоогүй. Иймээс Н.ын үйлдэл эс үйлдэхүй нь 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т заасан гэмт хэргийн субъект байх үндэслэлгүй байх тул цагаатгаж өгнө үү гэв.

 

 Шүүгдэгч Б. нь:

.05 оны 5 дугаар сарын -ний өдөр Д.Баатархуягийн өмчлөлийн эд хөрөнгө буюу “-0 УБИ улсын дугаартай Тоёото Приус-0 маркийн тээврийн хэрэгслийн өмчлөх эрхийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхэлж, түүнд ******* 000 000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь :

Хохирогч Билгүүн овогт Дүгэрсүрэнгийн Баатархуягийн /ПБ7*******876 регистрийн дугаартай, дээд боловсролтой, Улаанбаатар ын БГД-ийн 3-р хороо, 7-******* тоотод оршин суух, хувиараа ажилладаг/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...би 05 оны 0 сарын 09-нд Япон улсаас Тоёото приус-0 маркийн машин оруулж ирээд 05 оны 05 сарын -ний өдөр хамаатны ах Энхтүвшингийн нэр дээр -0УБИ улсын дугаар авсан. 05 оны 05 дугаар сарын 0-ны өдөр Б. гэх хүн ирээд “ таныг таньдаг хүнээсээ машин зардаг гэж сонсоод ирлээ, машинаа зээлээр өгчихөөч, 9 хоногийн дотор мөнгийг нь өгье “ гээд ярилцаж байгаад урьдчилгаа 8 сая төгрөгийг өгье, үлдсэнийг нь Ховдод очиж байгаад өгье гэсэн. Тэгээд маргааш нь 8 сая төгрөгийг Замын үүд рүү шилжүүлээд барилгын материал аваад, мөнгөгүй болчихлоо  зээлээр өгөөч, Ховдод очоод 05 сарын 0-ны дотор шилжүүлье гэсэн. Тухайн үед урьдчилгаа өгөөгүй болохоор *******.000.000 төгрөгөөр зарахаар тохиролцоод тэр залуу тээврийн хэрэгслийн гэрчилгээ аваад явсан.Тэрнээс хойш  нэлээд таг болж байгаад 05 оны 6,7-р сард 3 удаа нийт 6 сая төгрөгийг миний данс руу шилжүүлсэн,дахиад холбогдоогүй алга болсон.. гэх мэдүүлэг /5-р хх-66/

Гэрч Ж.Энхтүвшиний мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...Манай ээжийн төрлийн хүүхэд болох  Д.Баатархуяг японоос машин оруулж ирээд 05 оны 05 сарын -ний өдөр машинаа хүнд зарах гэж байна,тэр хүн зээлээр авч байгаа, мөнгөө өгөхөөр нь нэр дээр нь шилжүүлж өгөхөөр тохирсон. Таны хаяг Улаанбаатарынх болохоор таны нэр дээр гэрчилгээ гаргуулчихъя гээд миний нэр дээр -0 УБИ улсын дугаартай Тоёото приус-0 маркийн машины гэрчилгээ гаргуулсан... гэх мэдүүлэг/ 5-р хх69-р хуудас/

Гэрч Б.Долгорсүрэнгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... Ж.Сүмбэ-Эрдэнэ гэдэг хүн над руу яриад урьдчилгаа өгөөгүй болохоор машиныг ******* саяар танай нөхөр тохиролцож авсан гэсэн.Манай нөхөр сая төгрөг, дараа нь сая төгрөг хийсэн... гэх мэдүүлэг / 5-рхх 59-р хуудас/

Гэрч Ж.Сүмбэ-Эрдэнийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... Д.Баатархуяг бид хоёр хамтарч наймаа хийдэг, Д.Баатархуяг Приус-0 машинаа Ховдын Б. гэх хүнд зээлээр өглөө гэж байсан. Д.Баатархуягийн дансанд 6 сая төгрөг л орж ирсэн. Миний дансанд Б.Долгорсүрэн гэдэг хүнээс мөнгө орж ирээгүй... гэх мэдүүлэг /5-рхх-99-р хуудас/

. 05 оны 5 дугаар сарын -ны өдөр Ховд аймгийн т сумын нутаг дэвсгэрт иргэн Д.Баатархуягийн өмчлөлийн -0 УБИ улсын дугаартай Тоёото Приус-0 маркийн тээврийн хэрэгслийг хохирогч Т.йсэвлэг  хуурч мэхлэн, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхэлж, түүнд  000 000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь:

Хохирогч Наянмана овогт Турсанбекийн йсэвлэгийн / ЧЛ867 регистрийн дугаартай, бүрэн дунд боловсролтой, эмэгтэй,хувиараа ажилладаг/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...надтай хамт зах дээр наймаа хийдэг Б. гэх залуу яваад ирэхдээ улаан өнгөтэй Приус-0 маркийн машин унаж ирсэн.Би уг машиныг нь сонирхоод байсан чинь хоногийн дараа надад ” миний машиныг авчих, бид хоёрын хооронд 7 сая төгрөгийн асуудал байгаа, одоо надад 5 саяыг өгөөд авчих “ гэхээр нь би зөвшөөрөөд авсан. Машины гэрчилгээ нь өөр хүний нэр дээр байсан ба Б. ” манай ахын нэр дээр байгаа, санаа зоволтгүй, би ажлаа дуусгаж байгаад шилжүүлээд өгье” гэсэн.05 оны 9 дүгээр сарын сүүлээр Ховдын цагдаа зогсоогоод өөр хүний нэр дээр байна гээд машиныг журамлахаар нь би түлхүүрээ аваад явсан... гэх мэдүүлэг /5-р хх-68-р хуудас/

3. Ховд аймгийн Манхан сум Зэрэг гол багийн нутаг дэвсгэрт 05 оны 6 дугаар сарын 3-ны өдөр хохирогч Э.Ганхуягт “Домбот хонд байрлах өрөө байрыг зарна” хэмээн түүний 8 тооны хонь /эр төлөг/, 89 тооны сэрхийн өмчлөх эрхийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхэлж, улмаар түүнд 5 0 000 төгрөгийн хохирол буюу бусдад онц их хэмжээний хохирол учруулсан болох нь :

Хохирогч Э.Ганхуягийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...0 хонь, 70 сэрхээр Б.тай байрыг нь сольж авахаар тохиролцоод би “байрны чинь бичиг баримт байгаа биз дээ гэхэд “ байгаа, 05 оны 06 сарын 3-ны өдөр малыг чинь очиж үзнэ бэлдэж байгаарай” гэсэн. 06 сарын 3-нд 3 хүний хамт Б. ирээд 0 төлгийг тууж яваад 70 сэрхийг үлдээгээд Я.Мөнхтүвшин гэдэг хүнд өртэй , ирэхээр нь өгчихөөрэй гэж хэлээд явсан. Би 6 сарын 8-ны үеэр аймагт ирээд Б.тай яриад байрныхаа бичиг баримтыг авъя гэхэд “ банкны барьцаанд байгаа,  7 сарын 0 гэхэд авчихна” гэсэн. 7 сарын 0-нд ирээд асуухад хэд хоног хүлээж байгаач гэхээр нь би “ угаасаа бүтэхгүй юм байна малаа буцааж авъя “ гэхэд найдвартай , сар хүлээж байгаач гэсэн. Дөргөн сумын хүнээс асуухад уг малаа өрөндөө өгөөд дуусгасан гэж байсан. 8 сарын 0-ны үеэр ирэхэд “ байрандаа ороод байж бай, удахгүй бичиг баримтыг авч өгнө” гээд байраа суллаад өгсөн. Уг байр т сумын Домбот хоны -р 8 айлын тоот байр.Тэрнээс хойш хааяа утсаа авч байгаад сүүлдээ таг болсон. Манайх одоо уг байранд байгаа боловч ХН банкнаас манайхыг гар гэж шаардаад байгаа ... гэх мэдүүлэг / 5-р хх 35-36-р хуудас/

Гэрч Я.Мөнхтүвшингийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...Манай төрсөн дүү Я.Мөнхбат Б.д машинаа зараад оронд нь 70 сэрх авахаар болсон байсан. Тэгээд би Э.Ганхуягийнхаас 70 сэрхийг очиж авсан... гэх мэдүүлэг /5-р хх -р хуудас/

Гэрч М.Дашзэвэгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...Б. 0******* оны сарын 0-ны өдөр өөрийн эзэмшлийн т сумын Домбот хоны 8 айлын тоотын өрөө байрыг барьцаалж манай банкнаас 9 сая төгрөгний зээл авсан.Тухайн үед өөрийн бизнестээ зориулж зээл авсан. 06 оны сарын 7-ны өдөр байраа зарж зээлээ барагдуулсан. Б. нь зээлээ хэсэг хугацаанд төлж байгаад төлөхөө байчихаад хугацаа хэтрэлт болохоор нь ХН банктай байгуулсан гэрээний дагуу тухайн байрыг зарж борлуулаад зээлийг нь хаасан... гэх мэдүүлэг /5-р хх --р хуудас/

Гэрч Н.Бямбаагийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 05 оны 06 сарын 3-ны өдөр Б. Манхан сумаас мал туугаад Дөргөн сум оруулаад өгөөч гэхээр нь дүү Ц.Магсар, жолооч Болдоо Б. бид дөрөв Манхан сумын Э.Ганхуяг гэдэг айлд очиж 8 төлөг, 9 ямааг тоолж аваад би дүүгийн хамт туугаад Дөргөн сум оруулж Б. түүний дүү Б.Баатарчимэд нарт хүлээлгэж өгсөн... гэх мэдүүлэг /5-рхх-7-р хуудас/

Мал үнэлсэн тухай тайланд... сэрх 70 толгой- 7.000.000 төгрөг, эр төлөг 0 толгой -7.0.000 төгрөг,нийт 5.0.000 төгрөг гэх /5-рхх -63-р хуудас/

Орон сууц үнэлсэн тухай тайланд... .589.3 төгрөг гэх /5-р хх-66-70/

Эд зүйл үнэлсэн тухай тайланд... гал тогооны стенк-70.000 төгрөг, он шкаф 3ш-000 төгрөг, үүдний өлгүүр ш-0 төгрөг, зурагтын тавиур-6900 төгрөг, буйдан-0.000 төгрөг, нийт *******500 төгрөг гэх, уг байранд Б.Жавзандамбын үлдээсэн тавилгын гэрэл зураг / 5-р хх-73-75-р хуудас/

Орон сууц худалдах худалдан авах гэрээ /5-р хх-35-р хуудас/ зэрэг нотлох баримтууд авагдсан байна.

Шүүх мөрдөн байцаалтын ажиллагаагаар хэрэгт цугларсан баримт сэлт, мэдээлэл, нотлох баримтыг тал бүрээс нь нягт нямбай, бүрэн гүйцэд, харьцуулан, бодит байдлаар нь шинжлэн судалж, хянаж үзсэний үндсэн дээр үнэлж дүгнэлээ.

00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-д заасан гэмт хэргийн тухай:

Хэрэгт 0******* оны 09 дүгээр сарын -ны өдөр Сумын төвийн шинэчлэл төслийн хүрээнд Ховд аймгийн Зэрэг суманд хийгдэх тохижилт, хашаажуулалтын ажлын гэрээг захиалагчийг төлөөлж Ховд аймгийн Хөгжлийн бодлогын хэлтсийн З.Эрхбаяр, Хөгжлийн бодлогын хэлтсийн дэд бүтэц хариуцсан мэргэжилтэн Д.Идэрбат, нийлүүлэгчийг төлөөлж  “******* Барс” ХХК-ны инженер Б.Баатарчимэд, хянасан Ховд аймгийн төрийн сангийн хэлтсийн П., төсвийн орлого, хөрөнгө оруулалтын асуудал хариуцсан мэргэжилтэн Б. гээд Ховд аймгийн Д., “******* Барс” ХХК-ны захирал Б. нар батлав гэсэн гэрээ /хуулбар/ авагдсан байна.

Ховд аймгийн Газрын харилцаа, ын Ч., тус мэргэжилтэн Д., аймгийн даргын ын , төрийн сангийн хэлтсийн П., тус хэлтсийн мэргэжилтэн Б., аймгийн Д. нар Барилга угсралтын ажлын үе шатны хуваарь №, -г баталж 79 000 000 төгрөгийн гүйцэтгэлийн баримтыг хянаад мөн гарын үсэг зурж баталгаажуулж улмаар ймгийн засаг Д.гийн Сангийн яамны төсвийн бодлого, төлөвлөлтын газарт явуулсан албан бичгийн дагуу ймгийн төрийн санд шилжиж ирсэн 79 сая төгрөгийг 0******* оны 0 дугаар сарын -наас дугаар сарын -ны хооронд 3 удаагийн гүйлгээгээр “******* Барс” ХХК-ны дансанд шилжүүлсэн үйл баримт явагдсан энэ талаарх баримтууд /хуулбарууд/ хэрэгт авагдсан болно.

Гэвч шүүгдэгч Б., “птайн Буйлааст” ХХКомпанийн захирал Н. нарыг бүлэглэн  гүйцэтгэлгүйгээр ажлын хуурамч гүйцэтгэл хийж, улсын төсвөөс 79 000 000 төгрөгийн санхүүжилт авч, улмаар Монгол Улсын төсөвт онц их хэмжээний хохирол учруулсан гэсэн атлаа 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-д зааснаар буюу “Төрийн албан тушаалтан албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах” гэж зүйлчилж яллах дүгнэлт үйлдэж шүүхэд шилжүүлсэн нь хууль зүйн үндэслэлгүй байна. Тухайлбал:

 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйл буюу Төрийн албан тушаалтан албаны эрх мэдэл буюу албан тушаалын байдлаа урвуулах гэмт хэргийн хуулийн тайлбарт “Энэ бүлэгт дурдсан төрийн албан тушаалтан гэдэгт төрийн байгууллагад удирдах, гүйцэтгэх албан тушаал эрхэлж байгаа этгээдийг хамруулна.” Мөн Улсын дээд шүүхийн 009 оны 6 дугаар сарын -ний өдрийн 3 дугаар тогтоолд “лбаны эрх мэдэл” гэж сонгуульт болон томилолтын албан тушаалтанд хууль тогтоомжоор олгосон бүрэн эрх, үндсэн чиг үүргийн нэгдлийг, “лбан тушаалын байдал” гэж албан тушаалтны хэрэгжүүлж байгаа эрх үүрэгт хамааралгүй боловч тухайн албан тушаалтай холбоотой нэр хүнд, нөлөөг хэлнэ гэжээ.Төрийн албаны тухай хуулийн /00 оны/ 5 дугаар зүйлийн 5.-д төрийн албыг төрийн улс төрийн, захиргааны, тусгай, үйлчилгээний гэж ангилсан. Мөн 5 дугаар зүйлийн 5.3-д “Төрийн албан тушаал нь удирдах, гүйцэтгэх, туслах гэсэн төрөлтэй байна.” гэж заасан ба дээрх төрийн дөрвөн албан тушаалд хамаарах субьектыг тодорхой нэрлэсэн байдаг./ТТХ-ийн 6-9 дүгээр зүйлд/

Шүүгдэгч Б. нь гэмт хэрэгт холбогдох үедээ “******* Барс” ХХК-ны захиралаар ажиллаж байсан гэх боловч хэрэгт авагдсан “******* Барс” ХХК-ны Улсын бүртгэлийн гэрчилгээний хуулбарт 0******* оны дугаар сарын -ний өдөр өөрчлөлт орж захиралаар Батмөнхийн Долгорсүрэнг томилсон. Шүүгдэгч Н. нь “ Буйлааст” ХХК-ны захирал, Ховд аймгийн ИТХ-ийн төлөөлөгч /хэрэгт энэ талаар ямар нэгэн баримт авагдаагүй/ гэгддэг боловч дээрх хоёр шүүгдэгч Төрийн албаны тухай хуулийн /00 оны/ 5 дугаар зүйлийн 5.-д заасан төрийн байгууллагын албан тушаалтны ангилал, төрөлд хамаарагдахгүй, төрийн албан тушаалтан гэж үзэх нотлох баримт хэрэгт байхгүй тул төрийн албан тушаалтан гэж үзэх үндэслэлгүй болно.

Хэдийгээр улсын төсөвт 70 сая төгрөгний хохирол учирсан нь бодиттой боловч дээрхи хоёр шүүгдэгчийн гэмт хэрэгт оролцсон оролцоо, гэм буруу, хэргийн зүйлчлэлийг зөв тогтоогоогүйгээс бусад шүүгдэгч нарын гэм бурууг тогтоох боломжгүй. Өөрөөр хэлбэл шүүгдэгч Д., Ховд аймгийн Газрын харилцаа, ын Ч., тус мэргэжилтэн Д., аймгийн даргын ын , төрийн сангийн хэлтсийн П., тус хэлтсийн мэргэжилтэн Б. нарын үйлдэл шүүгдэгч “******* Барс” ХХК-ны захирал Б., “птайн Буйлааст” ХХКомпанийн захирал Н. хоёрын үйлдэл буюу хэргийн зүйлчлэлээс шууд хамааралтай тул шүүх хуралдаанаас 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-д зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэл тогтоогдохгүй болно.

05 оны Эрүүгийн хуулийн .9 дүгээр зүйлийн -д “... оногдуулах ялыг хөнгөрүүлсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буцаан хэрэглэнэ.” гэсэн ба шүүх хуралдаанаас шүүгдэгч нарын зүйлчлэлийг өөрчилж тохирох зүйл ангиар буюу 00 оны Эрүүгийн хуулийн *******8 дугаар зүйлийн *******8.-д заасан залилах гэмт хэргийн бүрэлдэхүүн байна гэж үзэж хэргийг эцэслэн шийдвэрлэхэд шүүгдэгч нарын эрх зүйн байдал дордож байгаа тул  хэргийг  шийдвэрлэх боломжгүй,шүүх хуралдаанаар нөхөн гүйцэтгэх боломжгүй, оногдуулах ял хүндэрч байгаа тул 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-д зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3.9 дүгээр зүйлийн -ийн .-д заасан гэмт хэргийн шинжгүй үндэслэлээр  хэрэгсэхгүй болгох нь зүйтэй.

Шүүгдэгч Д.д холбогдох 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8 дугаар зүйлийн *******8.-д заасан гэмт хэргийн тухайд:

 

Шүүгдэгч Д. нь 05 оны 5 дугаар сарын -ний өдөр  Д.Баатархуягийн өмчлөлийн эд хөрөнгө буюу “-0 УБИ улсын дугаартай Тоёото Приус-0 маркийн тээврийн хэрэгслийг  “Ховд аймагт очиж мөнгийг нь шилжүүлнэ” хэмээн харилцан тохиролцож ******* 000 000 төгрөгөөр тооцож автомашиныг нь өөрийн эзэмшилд шилжүүлсэн бөгөөд 05 оны 6, 7 сард 3 удаагийн шилжүүлгээр хохирогч Д.Баатархуягт 6 сая төгрөг шилжүүлсэн байна. Хохирогч Д.Баатархуяг нь мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлэхдээ: “...Би одоо Д.ас ямар нэгэн өр авлагын асуудал байхгүй нэхэмжлэх зүйлгүй” гэсэн тул шүүгдэгчид төлөх төлбөргүй гэж үзнэ.

05 оны 5 дугаар сарын -ны өдөр Ховд аймгийн т сумын нутаг дэвсгэрт иргэн Д.Баатархуягийн өмчлөлийн -0 УБИ улсын дугаартай Тоёото Приус-0 маркийн тээврийн хэрэгслийг Т.йсэвлэд хуурч мэхлэн, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхлэж, түүнд  000 000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэж яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн боловч хохирогч Т.йсэвлэгийн мөрдөн байцаалтанд өгсөн мэдүүлэгтээ: “...Д.ас 7 сая төгрөгний өр байгаа тэрнийг оролцуулаад 5 сая төгрөг нэмж өгөөд энэ машиныг ав гэсэн, одоо би нийт сая төгрөг гаргуулж авмаар байна.” гэсэн хэдий ч анхан шатны шүүхэд шүүгдэгч  Д.ас ямар нэгэн авлага байхгүй, гомдол саналгүй, шүүх хуралдаанд оролцохгүй  гэсэн бичиг ирүүлсэн тул мөн төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

Ховд аймгийн Манхан сум Зэрэг гол багийн нутаг дэвсгэрт 05 оны 6 дугаар сарын 3-ны өдөр  Э.Ганхуягт “Домбот хонд байрлах өрөө байрыг зарна” хэмээн түүний 8 тооны хонь /эр төлөг/, 89 тооны сэрхийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар залилан мэхлэж, улмаар түүнд 5 0 000 төгрөгийн хохирол  учруулсан нь хэрэг авагдсан гэрч Н.Ядамсүрэнгийн: “...Би Манхан сумын Зэрэг гол багийн малчин Э.Ганхуягаас 05 оны 7 сард Д. үлдээгээд явсан 70 сэрхийг авсан.” гэх мэдүүлэг, гэрч Ц.Магсарын “...05 оны 6  дугаар сарын 3-ны өдөр Н.Бямбаа ах бид Манхан сумын Зэрэг гол багийн Э.Ганхуяг гэдэг айлаас 8 төлөг, 9 сэрх ямааг тоолж авч Дөргөн сум “Загийн тойруу” гэдэг газарт Д.д хүргэж өгсөн.” гэх мэдүүлэг, гэрч Я.Мөнхтүвшингийн ”...Манай төрсөн дүү Я.Мөнхбат Б.д машинаа зараад оронд нь 70 сэрх авахаар болсон байсан. Тэгээд би Э.Ганхуягийнхаас 70 сэрхийг очиж авсан... гэх мэдүүлэг, гэрч М.Дашзэвэгийн “...Б. 0******* оны сарын 0-ны өдөр өөрийн эзэмшлийн т сумын Домбот хоны 8 айлын тоотын өрөө байрыг барьцаалж манай банкнаас 9 сая төгрөгний зээл авсан. 06 оны сарын 7-ны өдөр байраа зарж зээлээ барагдуулсан. Б. нь зээлээ хэсэг хугацаанд төлж байгаад төлөхөө байчихаад хугацаа хэтрэлт болохоор нь ХН банктай байгуулсан гэрээний дагуу тухайн байрыг зарж борлуулаад зээлийг нь хаасан... гэх мэдүүлэг,  гэрч Н.Бямбаагийн”... 05 оны 06 сарын 3-ны өдөр Б. Манхан сумаас мал туугаад Дөргөн оруулаад өг гэхээр нь дүү Ц.Магсар, жолооч Болдоо Б. бид Манхан сумын Э.Ганхуяг гэдэг айлд очиж 8 төлөг, 9 ямааг тоолж аваад  Дөргөн сум оруулж Б. түүний дүү Б.Баатарчимэд нарт хүлээлгэж өгсөн... гэх мэдүүлэг зэрэг баримтуудаар хохирогч Э.Ганхуягийг залилсан гэмт хэрэг үйлдсэн нь тогтоогдсон гэж үзлээ.

Шүүгдэгч Д. нь  хохирогч Э.Ганхуягийг танихгүй ч түүний эд хөрөнгийн өмчлөх эрхийг өөртөө хууль бусаар авахын тулд худал үгээр буюу “05 оны 7 дугаар сарын 0 гэхэд банкнаас гэрчилгээгээ аваад өгнө” хэмээн бодит байдлыг гуйвуулж, “ Та байрандаа орж бай би банкнаас танд ямар ч байсан бичиг баримтыг авч өгнө” гэж зохиомол байдлыг бий болгож хуурч мэхэлсэн  болох нь хэрэгт авагдсан баримтаар тогтоогдож байна. Дээрх гэмт хэргийг хоёр талын итгэлцлэлээр буюу худалдах худалдан авах ам  хэлцэлд үндэслэгдэж өмчлөгчийг удаа дараа худал хэлж төөрөгдөлд оруулж, хариу төлбөрийг хэлбэрийн төдий /Байранд нь оруулж/ хагас гүйцэтгэж, өмчлөгчийн эд хөрөнгийг /малыг/ өөртөө  хууль бусаар авч, шунахай сэдэлтээр, шууд санаатайгаар үйлдсэн гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.

 

Мал үнэлсэн тухай 0 оны 05 дугаар сарын -ны өдрийн тайланд... сэрх 70 толгой- 7.000.000 төгрөг, эр төлөг 0 толгой -7.0.000 төгрөг,нийт 5.0.000 төгрөг гэх /5-рхх -63-р х/ гэж гаргасан боловч шүүх хуралдаанд оролцсон хохирогч Э.Ганхуяг болон түүний өмгөөлөгчийн зүгээс ”мал үнэлсэн үнэлгээгээр бус анх  тохирсоноор 5 сая 0 мянган төгрөгөө нэхэмжилж байна.” Шүүгдэгч Д. болон түүний өмгөөлөгчөөс “хохирогч Э.Ганхуягийн нэхэмжилсэн мөнгийг хүлээн зөвшөөрч байна, хохирогчийг хохиролгүй болгож төлж барагдуулна” гэсэн тул шүүх шүүгдэгч, хохирогч нар нь мөнгөн дүн дээр ямар нэгэн маргаангүй гэж үзээд шүүгдэгч Б.ас 5.0.000 төгрөг гаргуулж хохирогч Э.Ганхуягт олгуулахаар шийдвэрлэв.

Иймд шүүгдэгч Б. нь хохирогч Д.Баатархуягт *******.000.000 төгрөгний, хохирогч Т.йсэвлээд .000.000 төгрөгний, хохирогч Э.Ганхуягт 5.0.000 төгрөгний буюу нийт  77.0.000 төгрөгний хохирол учруулж залилах гэмт хэргийг үйлдсэн нь тогтоогдож байх тул 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8 дугаар зүйлийн *******8.-т заасан залилах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна

.Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Шүүгдэгч Б. нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь “Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудсаар / 5-рхх-8/ тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч Б. нь хохирогч Д.Баатархуяг, Т.йсэвлэ нарт хохирол төлбөргүй болох нь хохирогч  Д.Баатархуягийн ...Б.ас миний машиныг авсан гэх эгч надтай ирж уулзаад Б.Жавзандамбын надад өгөх ёстой байсан үлдэгдэл мөнгийг өгөөд “би өөрөө Б.тай учраа олъё” гээд машины бичиг баримтыг шилжүүлж аваад явсан,Одоо нэхэмжлэх зүйлгүй... гэх мэдүүлэг, хохирогч Т.йсэвлэгийн ... миний бие Б.ас авлага байхгүй, гомдолгүй.. гэх мэдүүлэг зэргээр тогтоогдож байх тул хохирогч нарт төлөх төлбөргүй ба хохирогч Э.Ганхуягийн 5.0.000 төгрөгний хохирлыг барагдуулаагүй болно.

Шүүгдэгчийн хувийн байдлын талаар гэрч Б.Батнасангийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... Б. нь ийн том хүү, дороо дүүтэй, одоо эхнэр Б.Долгорсүрэн хүүхдийн хамт амьдардаг.Дөргөн сумын 0 жилийн сургууль төгсөж, ШУТИС-ийн цахилгааны инженер мэргэжлээр төгссөн. рхи тамхи хэрэглэдэггүй, элдэв муу зуршилгүй, хүнд тусархуу хүн ... гэх мэдүүлэг /5-р хх-39/

Гэрч Б.Баатарчимэдийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 008 онд Б.Долгорсүрэнтэй гэрлэсэн. миндаа давхар байр, хашаа, гэрийн хөрөнгөтэй. х маань түргэн ууртай, уур нь хурдан гардаг, хүнд тусархуу нийтэч хүн байгаа юм... гэх мэдүүлэг, /5-р хх-0/зэрэг баримт хэрэгт авагдсан байна.

Шүүгдэгч Б.д оногдуулах ял, эрүүгийн хариуцлагыг хэлэлцэх шүүх хуралдаанаар улсын яллагчаас “ 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8 дугаар зүйлийн *******8.-т зааснаар  жилийн хорих ял оногдуулах, ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугааар зүйлийн -д зааснаар хаалттай хорих ангид эдлүүлэх санал, шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Л.Эрдэнэцэцэгийн зүгээс “шүүгдэгч Б. нь хохирогч Д.Баатархуяг, Т.йсэвлэ нарт төлөх төлбөргүй, хохирогч Э.Ганхуягт учруулсан 5.0.000 төгрөгний хохирлыг төлөхөө илэрхийлж байгаа, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч  байгаа зэрэг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзан 00 оны Эрүүгийн хуулийн *******8 дугаар зүйлийн *******8.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдсэнийг өөрчилж шүүгдэгчийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буюу 05 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .3 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн .-т зааснаар ял шийтгэл оногдуулж мөн хуулийн 6.7 дугаар зүйлийг хэрэглэж өгнө үү” гэх санал, хохирогч Э.Ганхуягийн өмгөөлөгч Ж.Энхжаргалын зүгээс “шүүгдэгч Б.Жавзандамбын үйлдсэн хэрэгт эрх зүйн байдлыг нь дээрдүүлэх үүднээс хуулийг буцаан хэрэглэх боломжтой боловч хохирогч Э.Ганхуягийн хохирлыг төлөөгүй  байгаа тул ялыг хөнгөрүүлэх нөхцөл үүсээгүй, тиймээс  хорих ялыг оногдуулах “  саналыг  тус тус гаргасан.

Шүүгдэгч Б. нь хохирогч Д.Баатархуягт *******.000.000 төгрөгний, хохирогч Т.йсэвлээд .000.000 төгрөгний, хохирогч Э.Ганхуягт 5.0.000 төгрөгний буюу нийт бусдад 77.0.000 төгрөгний буюу Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .5 дугаар зүйлийн дэх хэсгийн .-д “ их хэмжээний хохирол гэж тавин мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөг, түүнээс дээш хэмжээг “ гэж заасанд хамаарч байна.

Шүүхээс шүүгдэгч Б.Жавзандамбыг гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, хохирогч Д.Баатархуяг, Т.йсэвлээ нарт хохирлоо төлж барагдуулсан, хохирогч Э.Ганхуягт 5.0.000 төгрөгийг төлөхөө илэрхийлсэн, гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн болон хувийн байдлуудыг харгалзан түүнийг 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8 дугаар зүйлийн *******8.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн нь зүйлчлэлийн хувьд тохирч байгаа боловч оногдуулах ялыг хөнгөрүүлсэн, гэмт хэрэг үйлдсэн этгээдийн эрх зүйн байдлыг дээрдүүлсэн хуулийг буцаан хэрэглэж,  05 оны Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .9 дүгээр зүйлийн -д заасныг журамлан 05 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .3 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн .-т зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээр шүүх бүрэлдэхүүн шийдвэрлэв

Шүүгдэгч нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүйг тус тус дурдаж, Иргэний хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97., 50 дугаар зүйлийн 50.-д зааснаар шүүгдэгч Б.ас 5.0.000 төгрөг гаргуулж хохирогч Э.Ганхуягт олгох, хохирогч Д.Баатархуяг, Т.йсэвлэ нарт төлөх төлбөргүй, шүүгдэгч Б.Жавзандамбын өмчлөлийн Ховд аймгийн т сумын -р баг, ******* багийн *******-******* тоотод байрлах Г-0*******9 дугаартай 879. м.кв газар, Ү-0*******0 дугаартай м.кв граж,Ү-05 дугаартай 69. м.кв хувийн сууцыг битүүмжилсэн 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдрийн мөрдөн байцаагчийн тогтоолыг төлбөр төлөгдөх хүртэл хэвээр, шүүгдэгч Д.гийн өмчлөлийн Ховд аймгийн т сумын багийн айлын тоот өрөө, Ү-085 дугаартай орон сууц битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 03-ны өдрийн, Д.Басболдын Тоёото королло маркийн 7-37 ХОҮ удсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 дугаар сарын 03-ны өдрийн, П.ын Мицубиши пажеро маркийн 8-76 ХОҮ улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 03-ны өдрийн, Б.ын Тоёото приус-0 маркийн 09-3 ХОҮ улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 03-ны өдрийн,Ч.ийн Мицубиши пажеро маркийн -8 ХО улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын -ны өдрийн ,Н.ын Lexus 70 маркийн -99 ХО улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 0-ны өдрийн мөрдөн байцаагчийн тогтоолуудыг цуцлах нь зүйтэй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3. дүгээр зүйлийн , 3.*******, 3.9 дүгээр зүйлийн -ийн ., 36., 36.6-36.8 дугаар зүйлүүдэд заасныг  тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ  нь:

. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 3.9 дүгээр зүйлийн дэх хэсгийн .-д зааснаар Ховд аймгийн Прокурорын хяналтын прокурор Х.Еркебуланаас Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 35 дугаар зүйлийн 35.5,36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журамлан 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Б., Н., Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 35 дугаар зүйлийн 35.6,36 дугаар зүйлийн 36.3-т заасныг журамлан 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 63 дугаар зүйлийн 63.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д., П., Б.,Ч. Д. нарт холбогдох хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .9 дүгээр зүйлийн -д заасныг журамлан шүүгдэгч Б.д 00 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн *******8 дугаар зүйлийн *******8.-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлснийг 05 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .3 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн . болгон өөрчилсүгэй.

3. Шүүгдэгч ******* овогт ийн Жавзандамбыг бусдад их хэмжээний хохирол учруулж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .3 дугаар зүйлийн дахь хэсгийн .-т заасан залилах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

. Шүүгдэгч ******* овогт ийн Жавзандамбыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн .3 дугаар зүйлийн -ийн .-т зааснаар 0 / хоёр/ жил 0/ нэг/ сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

5.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн -д зааснаар шүүгдэгч Б.д оногдуулсан 0 жил 0 сарын хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлсүгэй.

6.Иргэний хуулийн 97 дугаар зүйлийн 97., 50 дугаар зүйлийн 50.-д зааснаар шүүгдэгч Б.ас 5.0.000 / тавин нэгэн сая гурван зуун мянган/ төгрөг гаргуулж хохирогч Э.Ганхуягт олгосугай.

7.Шүүгдэгч Б. нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримт ирээгүй болохыг тус тус дурдаж, Б.Жавзандамбын өмчлөлийн Ховд аймгийн т сумын -р баг, ******* багийн *******-******* тоотод байрлах Г-0*******9 дугаартай 879. м.кв газар, Ү-0*******0 дугаартай м.кв граж,Ү-05 дугаартай 69. м.кв хувийн сууцыг битүүмжилсэн 0 оны 0 дугаар сарын -ны өдрийн тогтоолыг төлбөр төлөгдөх хүртэл хэвээр үлдээсүгэй.

8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дугаар зүйлийн 3-д  зааснаар хадгалах үүрэг хүлээлгэсэн шүүгдэгч Д.гийн өмчлөлийн Ховд аймгийн т сумын багийн айлын тоот өрөө, Ү-085 дугаартай орон сууц битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 03-ны өдрийн, шүүгдэгч Д.Басболдын Тоёото королло маркийн 7-37 ХОҮ удсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 дугаар сарын 03-ны өдрийн, шүүгдэгч П.ын Мицубиши пажеро маркийн 8-76 ХОҮ улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 03-ны өдрийн, шүүгдэгч Б.ын Тоёото приус-0 маркийн 09-3 ХОҮ улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 03-ны өдрийн, шүүгдэгч Ч.ийн Мицубиши пажеро маркийн -8 ХО улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын -ны өдрийн, шүүгдэгч Н.ын Lexus 70 маркийн -99 ХО улсын дугаартай автомашин битүүмжилсэн 0 оны 0 сарын 0-ны өдрийн тогтоолуудыг цуцалсугай.

9. Шүүгдэгч Б.д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хүчингүй болгож, энэ өдрөөс эхлэн цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсугай.

0. Шүүгдэгч Д., П., Н., Б., Ч., Д. нарт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тус тус хүчингүй болгосугай.

. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгомогц хүчинтэй болох ба Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн . дүгээр зүйлийн дэх хэсэг, . дугаар зүйлийн дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш ******* хоногийн дотор  шүүгдэгч ,  хохирогч нар гомдол,  улсын яллагч дээд шатны прокурор  эсэргүүцлээ Ховд аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд  гаргах эрхтэй  ба гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг тайлбарласугай.