Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сум дахь сум дундын шүүхийн ерөнхий шүүгч Ж.Отгонхишиг даргалж,

Улсын яллагч Б.Ганзориг,

 

Шүүгдэгч Д.Г,

 

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч М.Гомборагчаа,

 

Нарийн бичгийн дарга Э.Нарангэрэл нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сум дахь сум дундын Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугар зүйлийн 3 хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д.Гт холбогдох эрүүгийн дугаартай хэргийг хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгч: Монгол Улсын иргэн, *******,*******,*******, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ******* оршин суух, ИЦ регистерийн дугаар бүхий иргэний үнэмлэхтэй, урьд ял шийтгүүлж байгаагүй, хэрэг хариуцах чадвартай, Д.Г нь 2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны шөнө 19 цагийн үед Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын Дархан-Уул багийн нутагт “Истана” маркийн 68-92 ЗАН улсын дугаартай шар өнгийн тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцохдоо Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 15.1 дүгээр зүйлийн А-д заасан “Хэрэв жолоочийн нүд гялбан зорчих баримжаа алдвал ослын дохионы гэрлээ асааж, эзэлж явсан эгнээгээ өөрчлөхгүйгээр хурдаа хасах буюу зогсоно” гэсэн, мөн дүрмийн 9.3-д заасан “Тээврийн хэрэгслийн хурдыг суурин газар цагт 60 км, суурийн газрын гаднах замд цагт 80 км хэтрүүлэхгүйгээр сонгож явна” гэсэн заалтуудыг зөрчиж явснаас зам тээврийн осол гаргаж, хүний амь нас хохироосон гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

Шүүх хуралдаанаар хэрэгт цугларсан яллах болон цагаатгах нотлох баримтуудыг шинжлэн хэлэлцээд ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүгдэгч Д.Г нь 2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны шөнө 19 цагийн үед Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын Дархан-Уул багийн нутагт “Истана” маркийн 68-92 ЗАН улсын дугаартай шар өнгийн тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцохдоо Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 15.1 дүгээр зүйлийн А-д заасан “Хэрэв жолоочийн нүд гялбан зорчих баримжаа алдвал ослын дохионы гэрлээ асааж, эзэлж явсан эгнээгээ өөрчлөхгүйгээр хурдаа хасах буюу зогсоно” гэсэн, мөн дүрмийн 9.3-д заасан “Тээврийн хэрэгслийн хурдыг суурин газар цагт 60 км, суурийн газрын гаднах замд цагт 80 км хэтрүүлэхгүйгээр сонгож явна” гэсэн заалтуудыг тус тус зөрчиж явснаас зам тээврийн осол гаргаж, хүний амь нас хохироосон гэмт хэрэг хэрэгт авагдсан дараах нотлох баримтуудаар тогтоогдож байна. Үүнд:

Хууль ёсны төлөөлөгч С.Г “...2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр манай нөхөр гэрээсээ гараад явсан... 20 цаг өнгөрч байхад манай төрлийн эмэгтэй Ц.Ныг тээврийн хэрэгсэлд мөргүүлээд нас барсан гэж хэлсэн... Би осол болсон газарт ирэхэд манай нөхөр замын хажуу талын шороон дээр хэвтэж байсан...” гэсэн мэдүүлэг, /ХХ-ийн 30-31-р хуудас/

 

• Гэрч Ц.О-н “...2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр харанхуй болсон үед Д.Г ахын машинтай сумын төв орж ирсэн... Би 8 сартай хүүхэдтэйгээ машины хойд заалны урагшаа харсан дунд талын суудал дээр урагшаа хараад сууж байсан... Би үүрэглээд явж байхад машин гэнэт огцом зогссон. Сэрээд юу болсон гэхэд Д.Г ах хүн шүргэчихсэн гээд автомашинаас буусан... Д.Г ах машины толиор хүн шүргэчихсэн гээд 2 ширхэг хар өнгийн хуванцар аваад машинд оруулсан... Эмч тэр хүнийг үзээд нас барсан байна гэж хэлсэн...” гэсэн мэдүүлэг, /ХХ-ийн 35-36-р хуудас /

 

• Гэрч Б.У-н “...2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр 19 цагийн үед Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын Рашаант багаас сумын төв орж ирсэн. Идэр голын гүүрээр гараад хатуу хучилттай хуучин халуун усны байр байсан барилгын орчим явж байхад машины баруун талын толь орчмоор тар хийх чимээ гарсан.. Д.Г хүн шүргэчихсэн гээд машинаа зогсоосон тэгээд хүн дайрчихсан гээд эмнэлэгрүү утсаар залгасан... Би машинаас буугаад мөргүүлсэн хүнийг харахад замын зүүн талд шороотой хэсэг дээр нүүр нь цус болчихсон хэвтэж байсан... Зам дээр машины хаалганы бороо хаалтны хагархай байсан.. Эмч ирж үзээд нас барсан байна гэж хэлсэн. Тухайн үед Д.Г тээврийн хэрэгсэл жолоодож явсан... Машины гэрлийн гялбаанаас гарангуут гэнэт тоормос гишгэсэн...” гэсэн мэдүүлэг, /ХХ-ийн 38-39, 44-р хуудас/

 

• Гэрч Б.А-н “...2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны өдөр 19 цагийн үед Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын Рашаант багаас сумын төв орж ирсэн. Идэр голын гүүрээр гараад хатуу хучилттай хуучин халуун усны байр байсан барилгын орчим явж байхад нэг машин гэрэл шилжүүлэхгүй зөрсөн... Зөрөх үед хальт хүн харагдсан. Д.Г ах зүүн гал талруугаа огцом дарсан боловч тэр хүн толинд хүрч машины баруун талын толь хугарч унасан... Д.Г ах хүн шүргэчихсэн гээд машинаас буусан... Д.Г ах машины гэрлийн гялбанд орох үед хурдаа хасах арга хэмжээ аваагүй...” гэсэн мэдүүлэг, /ХХ-ийн 39-43-р хуудас/

 

• Шинжээчийн №173033 дугаартай “...1. Талийгаач Ц.Нын цогцост гадны нөлөө бүхий баруун 1-5-р хавирганы хугарал няцрал, баруун эгэмний болон эрүүнд шарх, дун, баруун шанаа, хамрын нуруу, баруун завьж, баруун хацар, эрүүний баруун доод хэсэгт зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо... 3. Нас барагчийн цогцсонд үүссэн гэмтлүүд нь зам тээврийн осолд орох үед үүссэн байх боломжтой гэмтэл байна. 5. Талийгаач Ц.Н нь баруун эгэмний дээр цээжний хөндийрүү нэвтэрсэн шарх, гэмтлийн улмаас гол судасны тасрал, элэгний задрал няцрал гэмтлийн улмаас нас барсан..” гэсэн дүгнэлт, /ХХ-ийн 81-82-р хуудас/

 

• Шинжээчийн №171002 дугаартай “...1. Эд мөрийн баримтаар хэргийн газраас хураан авсан хэсэг зүйлүүд нь нэг бүхэл хэсэг байна. 2. Хэмжээ болон зах ирмэг жигд бус хувийн онцлог шинж тэмдгээрээ тохирч байна...” гэсэн дүгнэлт, /ХХ-ийн 98-р хуудас/

 

Шинжээчийн №02 дугаартай “...Жолооч Д.Г нь Замын хөдөлгөөний дүрмийн 15.1 дүгээр зүйлийн А-д заасан “...жолоочийн нүд гялбан зорчих баримжаа алдвал ослын дохионы гэрлээ асааж, эзэлж явсан эгнээгээ өөрчлөхгүйгээр хурдаа хасах буюу зогсоно...” гэсэн дүгнэлт, /ХХ-ийн 90-р хуудас/

 

Шинжээчийн №646 дугаартай “...1. Истана маркийн 68-92 ЗАН улсын дугаартай тээврийн хэрэгслийн жолооч Д.Г нь Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 9.3-д заасан “Тээврийн хэрэгслийн хурдыг суурин газар цагт 60 км, суурийн газрын гаднах замд цагт 80 км, тууш замд цагт 100 км-ээс хэтрүүлэхгүйгээр сонгож явна. Жолооч нь 62.1 км хурдтай явсан...” гэх дүгнэлт, /ХХ-ийн 125-р хуудас/,

 

Техникийн шинжээчийн №12/11 дугаартай дүгнэлт, хэргийн газрын үзлэг хийсэн тэмдэглэл, хэргийн газарт нөхөн үзлэг хийсэн тэмдэглэл, хэргийн газрын үзлэгийн план зураг, тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, эд зүйл болон хувцсанд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, цогцост үзлэг хийсэн тэмдэглэл, цогцост задлан шинжилгээ хийсэн тэмдэглэл, хэрэгт авагдсан гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Эдгээр нотлох баримтуудыг энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулан авсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай байна гэж шүүх үнэллээ.

 

Шүүгдэгч Д.Гын 2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны шөнө 19 цагийн үед Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын Дархан-Уул багийн нутагт “Истана” маркийн 68-92 ЗАН улсын дугаартай шар өнгийн тээврийн хэрэгсэл жолоодон замын хөдөлгөөнд оролцохдоо Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 15.1 дүгээр зүйлийн А заасан “... жолоочийн нүд гялбан зорчих баримжаа алдвал ослын дохионы гэрлээ асааж, эзэлж явсан эгнээгээ өөрчлөхгүйгээр сонгож явна...” дүрмийн 9.3-д заасан “Тээврийн хэрэгслийн хурдыг суурин газар цагт 60 км, суурийн газрын гаднах замд цагт 80 км, тууш замд цагт 100 км-ээс хэтрүүлэхгүйгээр сонгож явна...” гэсэн заалтуудыг зөрчиж, зам тээврийн осол гаргаж, хүний амь нас хохироосон үйлдлийг Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сум дахь сум дундын Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 3 хэсэгт зааснаар зүйлчилж, яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн ба хэргийн бүрдэл хангагдсан, зүйлчлэл тохирсон байх тул Д.Гыг автотээврийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчиж, хүний амь нас хохироосон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, түүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

 

Д.Гт холбогдох эрүүгийн хэргийг Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сум дахь сум дундын Прокурорын газраас Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлд зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр тус шүүхэд ирүүлсэн бөгөөд шүүгдэгч нь гэм буруу, сонсгосон ял, хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлага зэргийг хүлээн зөвшөөрсөн, гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлыг төлөхөөр хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчтэй эвлэрсэн байна.

Эдгээр байдлууд нь шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт хохирогч С.Г Г-с нэхэмжлэх зүйл, хохирол, гомдол, санал байхгүй, манай талийгаач нөхөр Төрийн банкнаас 2.340.000 төгрөгний тэтгэврийн зээл авсан байсан бөгөөд түүнээс Галбаяр 1.740.000 төгрөгийг төлсөн. Одоо үлдэгдэл 600.000 төгрөгийг хүүгийн хамт 2018 оны 7, 8, 9 саруудад хувааж төлөхөөр бид харилцан тохиролцсон...” гэсэн мэдүүлэг,

 

Шүүгдэгчийн “... Би талийгаачийн банкнаас авсан тэтгэврийн зээлийг бүгдийг нь төлөхөөр хохирогчтой тохиролцсоны дагуу 2018 оны 7 дугаар сарын 05-ны өдөр 1.740.000 төгрөгийг төлсөн, үлдэгдэл 600.000 төгрөгийг 7, 8, 9 сард өөрийн нийгмийн халамжаас авдаг тэтгэмжийн мөнгөнөөсөө төлж барагдуулна...” гэсэн мэдүүлгүүдээр тогтоогдож байна.

 

Мөн шүүгдэгч Д.Гын “...Би 2017 оны 10 дугаар сарын 25-ны шөнө 19 цагийн үед Рашаант багаас Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сумын төврүү өөрийн эзэмшлийн “Истана” маркийн 68-92 ЗАН улсын дугаартай шар өнгийн машинаар орж ирж байтал урдаас маш хурц гэрэлтэй машин гарч ирээд гэрлээ шилжүүлээгүй өнгөрөхөд нүд гялбасан. Машин зөрсний дараа зам дээр хүн харагдах шиг болсон тойрч гарах гэсэн боловч амжаагүй тэр хүнийг толиороо шүргэх шиг болсон. Машинаа зогсоогоод нөгөө хүнийг харахад замын зүүн талд газар хэвтэж байсан. Тэгээд цагдаа, эмнэлэгт мэдэгдсэн. Тэр хүн нас барсан байсан. Хүний амь нас хохироосондоо гэмшиж байна. Би талийгаачийн банкнаас авсан тэтгэврийн зээлийг бүгдийг нь төлөхөөр хохирогчтой тохиролцсоны дагуу 2018 оны 7 дугаар сарын 05-ны өдөр 1.740.000 төгрөгийг төлсөн, үлдэгдэл 600.000 төгрөгийг 7.8.9 сард өөрийн нийгмийн халамжаас авдаг тэтгэмжийн мөнгөнөөсөө төлж барагдуулна. Энэ үйл явдлын дараа манай эхнэр өвчний улмаас нас барсан би 5-16 насны 4 хүүхэдтэйгээ амьдарч байгаа...” гэж мэдүүлж байгаа нь хэрэгт авагдсан бусад нотлох баримтуудаар нотлогдож байгаа бөгөөд Автотээврийн хэрэгслийн жолооч хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас хүний амь нас хохироосон гэмт хэрэг үйлдсэн болохыг давхар нотолж байна.

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “ Хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн хүн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлж хор уршгийг арилгасан, эсхүл гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр таван жил хүртэл хугацаагаар тэнсэж болно” гэж заасан байх тул шүүх шүүгдэгч Д.Гт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр тэнсэх нь зүйтэй гэж дүгнэв.

 

Шүүгдэгч Д.Гын өмчлөлийн Самсунг маркийн 43 инчийн өнгөт зурагт, Зип маркийн хөргөгч, Hair маркийн хөлдөөгч зэргийг битүүмжилсэн прокурорын тогтоолыг хүчингүй болгож, шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хэрэгт эд

 

мөрийн баримтаар хураагдсан автомашины толины их бие, хүрээний хагархай, нарийн хар өнгийн төмөр зэргийг устгаж, шүүгдэгчийн 503627 дугаартай жолооны үнэмлэхийг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад хүргүүлэх нь зүйтэй байна.

 

Хохирогч нь гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн байх тул энэ хэрэгт хэлэлцэгдэх хохирол төлбөргүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгчээс гаргуулах байцаан шийтгэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдаж шийдвэрлэлээ.

 

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4 дэх хэсэг, 36.6 36.7 36.8 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Д.Гыг Хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчиж, хүний амь нас хохироох гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

1. Эрүүгийн хуулийн 27.10 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар

 

Д.Гын тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 3 жилийн хугацаагаар хасч, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Д.Гыг хорих ял оногдуулахгүйгээр 1 жил 5 сарын хугацаагаар тэнссүгэй.

 

1. Шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй, түүнээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хохирогч гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй гэснийг тус тус дурдсугай.

 

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 8.5 дахь хэсэгт заасныг баримтлан хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан автомашины толины их бие, хүрээний хагархай, нарийн хар өнгийн төмөр зэргийг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц устгаж, Д.Гын 503627 дугаартай жолооны үнэмлэхийг Завхан аймгийн Тосонцэнгэл сум дахь Сум дундын цагдаагийн хэлтэст шилжүүлж, шүүгдэгчийн хувьд ногдох хөрөнгийг битүүмжилсэн 2018 оны 05 дугаар сарын 23-ны өдрийн 5/24 дугаартай прокурорын тогтоолыг хүчингүй болгосугай.

 

 

 

1. Эрүүгийн хуулийн 7.1 дүгээр зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар тэнссэн хугацаанд энэ хуулийн тусгай ангид заасан санаатай гэмт хэрэг үйлдсэн бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хуулийн 6.8, 6.9 дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдуулахыг анхааруулсугай.

 

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1.5 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Д.Гт өмнө нь авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

1. Шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Д.Гт урьд авсан хувийн баталгаа гаргах тухай таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчин төгөлдөр болно.

 

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч өөрөө гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Завхан аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

1. Давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

 

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                                     Ж.ОТГОНХИШИГ