2023          10          11                                         210/МА2023/01858

 

 

“Э” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй

иргэний хэргийн тухай

 

Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч Н.Батзориг даргалж, шүүгч Ч.Цэнд, Д.Дэлгэрцэцэг нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

 

Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 08 дугаар сарын 08-ны өдрийн 101/ШШ2023/03638 дугаар шийдвэртэй

“Э” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй, А.А-т холбогдох,

Түрээсийн төлбөрт 7,640,000 төгрөг гаргуулж, хариуцагчийн хууль бус эзэмшлээс орон сууц албадан чөлөөлүүлэх тухай үндсэн,

13,300,000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг үндэслэн, шүүгч Д.Дэлгэрцэцэгийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Алтанзул, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч О.Цолмон, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.Цэндсүрэн, Е.Ганчөдөр, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга А.Гүррагчаа нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ НЬ:

 

1. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлага, үндэслэлийн агуулга:

1.1 А.А нь Баянзүрх дүүрэг, 4 дүгээр хороо, 15 дугаар хороолол, 14 дүгээр байр, ** тоот байрыг сарын 340,000 төгрөгөөр манай компаниас хөлслөн амьдарч байгаа боловч төлбөрөө төлөхгүй удаа дараа хоцроосоор ирсэн. 2022 оны 08 дугаар сарын 31-ний өдрийн байдлаар 2021 оны 02 дугаар сараас мөн оны 10 дугаар сарын төлбөрт нийт 3,060,000 төгрөг төлсөн. Харин 2021 оны 11-12 сарын төлбөр, 2022 оны 1-9 сарын төлбөрт 3,740,000 төгрөг төлөөгүй. Хариуцагч нь орон сууцны хөлсийг удаа дараа төлөөгүй тул нэхэмжлэгчээс төлбөр төлөхийг сануулсан мэдэгдэл болон орон сууцыг чөлөөлөх шаардлагыг бичгээр өгсөн.

1.2. Нэхэмжлэгч хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэлийн шаардлагаа 2021 оны 11-12 сар, 2022 оны 1-12 сар, нийт 14 сарын төлбөр төлөгдөөгүй байхаас гадна бид орон сууц хөлслөгч нартай 2022 оны 01 дүгээр сараас 2 өрөө байрыг 480,000 төгрөгөөр, 2022 оны 06 дугаар сараас эхлэн 680,000 төгрөгөөр нэмэгдүүлж тус тус тооцож авч ирсэн бөгөөд хариуцагч нь дээрх шаардлагыг хүлээн авахгүй байсаар өнөөдрийг хүрсэн. Иймд 2021 оны 11-12 сарын төлбөрт 680,000 төгрөг, 2022 оны 01 дүгээр сараас 2022 оны 06 сар хүртэл 2,880,000 төгрөг, 2022 оны 6 дугаар сараас 2022 оны 12 дугаар сар хүртэл 4,080,000 төгрөг, нийт 7,640,000 төгрөг төлөгдөөгүй байна. Иймд түрээсийн төлбөрт 7,640,000 төгрөг гаргуулж, хариуцагчийн хууль бус эзэмшлээс орон сууц албадан гаргуулж өгнө үү гэжээ.

                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                   

2. Хариуцагчийн татгалзал, тайлбарын агуулга:

Миний гэр бүл 3 үе дамжин маргаан бүхий орон сууцанд 1993 оноос хойш амьдарсан бөгөөд ковид-19 цар тахлын улмаас эдийн засгийн хүндрэлтэй байдлаас үүдэн ашиглалтын зардлыг тогтоосон хугацаанаас хожимдуулсан. Орон сууц хуучирч элэгдсэн тул урсгал засварыг өөрсдийн зардлаар засварласнаар ирсэн. Д.Л-д ОХУ-ын Худалдааны төлөөлөгчийн газраас зөвшөөрөл өгч уг орон сууцанд амьдарч байна. Харин ОХУ-ын элчин сайдын яамны зүгээс бидэнд байрыг чөлөөлөх тухай шаардлага, мэдэгдэл гаргаагүй. Нэхэмжлэгч “Э ” ХХК-ийн өмчлөлийн ямар нэгэн хөрөнгийг хариуцагч нь хууль бусаар эзэмшээгүй тул нэхэмжлэлийн 2 дахь шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй болно. Харин орон сууцны ашиглалтын зардал болох 3,740,000 төгрөгийг төлөх хугацааг харилцан тохиролцож шийдвэрлэх боломжтой гэжээ.

 

3. Хариуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлага, үндэслэлийн агуулга:

“И” БХХК-аас 1995 оноос хойш ямар ч гэрээ хэлцэлгүйгээр байрны хөлсийг нэмэгдүүлж авч байсан. Сүүлд 2015 оны 05 дугаар сараас сар бүр 150,000 төгрөг төлдөг байсныг нэмэгдүүлэн 340,000 төгрөг болгож нэхэмжлэх болсон. Иймд нэмэгдүүлсэн зөрүү мөнгө болох 2015 оны 5-12 сарын 152,0000 төгрөг, 2016-2021 оны 10 сарыг дуустал 13,300,000 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

 

4. Нэхэмжлэгчийн сөрөг нэхэмжлэлд гаргасан хариу тайлбар:

4.1. Нэхэмжлэгч нь нэхэмжлэлийн шаардлагадаа “И” БХХК нь 1995 оноос хойш гэрээ хэлцэлгүй гэрээний үнийг нэмэгдүүлсэн гэжээ. Иргэний эрх зүйн харилцаан дахь бие даасан этгээдийн хамаарал бүхий бус этгээдэд холбогдуулан нэхэмжлэл гаргаж байгаа нь хариуцагчид хамааралгүй байх тул тус гаргасан нэхэмжлэлийн хариуцагч “Э” ХХК биш болно.

4.2. Орон сууцны түрээсийн гэрээний харилцаа нь Иргэний хуулийн 302 дугаар зүйлийн 302.1 дэх хэсэгт орон сууц хөлслөх гэрээгээр хөлслүүлэгч нь сууцны зориулалттай байшин, сууц, орон сууцны өрөөг хөлслөгчийн эзэмшилд шилжүүлэх, хөлслөгч нь хэлэлцэн тохирсон хөлс төлөх үүргийг тус тус хүлээнэ гэж заасны дагуу төлбөрийг талуудын тохиролцсон тохиролцооны дагуу 340,000 төгрөгөөр сар бүр А.А хүлээн зөвшөөрч төлж байсан. Хэлцэл бол талуудын хүсэл зоригийн илэрхийлэл байхаар хуульд зохицуулсан бөгөөд нэг этгээд хэлцэл хийх хүсэл сонирхолгүй байсан бол үүнийгээ илэрхийлэн орон сууц хөлслөх гэрээний харилцаанд оролцохгүй байх боломжтой. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлага үндэслэлгүй байна гэжээ.

 

5.  Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн агуулга:

Иргэний хуулийн 302 дугаар зүйлийн 302.1, 101 дүгээр зүйлийн 101.6, 89 дүгээр зүйлийн 89.3 дахь хэсэгт тус тус зааснаар хариуцагч А.А-ийн эзэмшлээс Баянзүрх дүүрэг, 4 дүгээр хороо, 15 дугаар хороолол, 14 дүгээр байр, 75 тоот орон сууцыг албадан чөлөөлж, хариуцагч А.А-ээс орон сууцны төлбөрт 6,440,000 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч “Э ” ХХК-д олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас үлдэх 1,200,000 төгрөгт холбогдох хэсэг болон хариуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож,

 Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1 дэх хэсэг, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 222,340 төгрөг /144,990+77,350/-ийг, хариуцагчийн сөрөг нэхэмжлэлийн шаардлагад төлсөн 224,450 төгрөгийг тус тус улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч А.А-ээс 188,190 төгрөгийг гаргуулан нэхэмжлэгч “Э ” ХХК-д олгож шийдвэрлэжээ.

 

6. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдах гомдлын агуулга:

6.1. 1993 оноос Д.Л-гийн амьдралын нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж Баянзүрх дүүргийн Засаг даргын Тамгын газрын хүсэлтээр ОХУ-ын төлөөлөгчийн газраас Баянзүрх дүүрэг, 4 дүгээр хороо, 15 дугаар хороолол, 14 дугаар байр, ** тоот орон сууцанд амьдруулах болсон. Тухайн үед орон сууцны өмчлөлийн бүртгэл байхгүй байсан бөгөөд ОХУ-ыг өмчлөгч гэж ойлгон, тодорхой бус хугацаагаар эзэмшиж, ашиглах эрхийг тэдэнтэй амаар тохиролцон хүлээж авсан бөгөөд төлбөр төлөх ямар нэгэн хугацааг тодорхойлж тогтоогоогүй. Өнөөдрийн байдлаар Д.Л-д хандаж орон сууц хөлслөх гэрээ цуцлах, шинэчлэх аливаа мэдэгдэл, шаардлага өмчлөгчийн зүгээс ирүүлээгүй бөгөөд 31 жил үргэлжлүүлэн ашиглуулж байна. Гэтэл шүүх хөлслөгч Д.Л-г гуравдагч этгээдээр оролцуулаагүй нь хуульд нийцээгүй. Энэ компани 2013 оноос хойш манай төлбөрийг цааш нь хөлслүүлэгчид шилжүүлсэн эсэх нь тодорхойгүй ба хэрэгт хөлслүүлэгчийн нэрийн өмнөөс төлбөр шаардах эрх олгосон баримт болон хураасан төлбөрийг шударгаар ОХУ-д шилжүүлсэн гэх баримт байдаггүй. Хөлслүүлэгч ОХУ-ын зүгээс түрээсийн төлбөрийг шаардах, хөлслөгчийг хөөх, гаргах эрхийг эсхүл түрээсээр ашиглах эрхийг Монгол улсын хууль тогтоомжийн дагуу “Э” ХХК-д шилжүүлэх боломжгүй. Иргэний хуулийн 303 дугаар зүйлийн 303.1 дэх хэсэгт 3 жилээс дээш хугацаанд тасралтгүй эзэмшсэн этгээд орон сууцыг худалдан авах, орон сууц хөлслөх гэрээг тэргүүн ээлжинд байгуулах давуу эрхтэй гэж заасан. Иймд 2013 оноос тасралтгүй 20 жил эзэмшиж, төлбөрийн үүргээ гүйцэтгэсэн байхад өөр этгээдэд түрээслүүлэх нь үндэслэлгүй.

6.2. Нэхэмжлэгч нь 2013 оноос ОХУ-тай түрээсийн гэрээ байгуулсан гэж тайлбарладаг. Хэрэгт тус компаниас гаргаж өгсөн баримтаас харахад 1 м.кв талбайг 0.6 ам доллараар буюу манай орон сууцыг ойролцоогоор 1 сарын 50,000 төгрөгөөр ОХУ-аас түрээсэлсэн байх магадлалтай байна. Харин нэхэмжлэгчийн гаргаж өгсөн гэрээний хувьд хөлслүүлэгчийн тамга тэмдэггүй, С.С.Жилинский гэх хүн гарын үсэг зурсан боловч гэрээнд дурдсан итгэмжлэл дээр бүрэн эрх олгогдсон эсэх нь тодорхойгүй, тус итгэмжлэл ОХУ-ыг төлөөлж байгаа эсэх эсвэл гэрээнд дурдсан байгууллагыг төлөөлж байгаа эсэх нь тодорхойгүй. Мөн тус гэрээгээр орон сууцыг дамжуулан түрээслэх эрх, бусад хөлслөгчийн гэрээг цуцлах, чөлөөлүүлэх эрх олгогдоогүй байдаг. Хэрэгт тус гэрээг тайлбарласан В.В.  гэх хүний мэдэгдэл авагдсан. Уг мэдэгдэл нь хөлслүүлэгч ОХУ-тай ямар хамааралтай, эрх хэмжээ, чиг үүрэгтэй байгууллага нь тодорхойгүй 2020 онд байгуулагдсан газраас ирүүлсэн. Мөн 2013 оны гэрээг нэмж тайлбарлах эрхгүй, хэрэгт авагдсан баримтаас тус байгууллага нь зөвхөн хяналт тавих эрхтэй гэж үзэх боломжтой байна. Эдгээр шаардлагыг хангаж байгааг хэрэгт баримтаар гаргаж өгсөн гэж тооцсон ч дээр дурдсан үндэслэлээр хууль зөрчсөн байх тул хүчин төгөлдөр бус гэрээ болно. Түүнчлэн, шүүхийн шийдвэрт шууд эзэмшигч, хууль ёсны эзэмшигч нь “Э” ХХК гэж үзэж хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэн үндсэн нэхэмжлэлийг хангасан. Орон сууцны шударга эзэмшигч нь 1993 оноос хойш Д.Л болон түүний үр хүүхдүүд болно. Дээр дурдсаны дагуу “Э ” ХХК нь орон сууц хөлслөх гэрээг цуцлах ямар ч эрх хэмжээгүй гэдэг нь нотлогддог. Орон сууц хөлслөх гэрээг цуцлах, орон сууцыг чөлөөлүүлэхийг шаардах эрх нь гагцхүү өмчлөгчид хадгалагддаг. Хэрэв нэхэмжлэгчийг гэрээ цуцлах эрхтэй гэж хийсвэрлэн авч үзсэн ч мэдэгдэл өгсөнөөс хойш 3 сарын дараа цуцлах хугацаатай. Гэвч 2022 оны 08 дугаар сарын 12-ны өдөр орон сууцыг 2022 оны 8 дугаар сарын 26-ны өдөр чөлөөл гэж мэдэгдэл өгсөн нь хуульд нийцэхгүй. Нэхэмжлэгч ямар үндэслэл, баримтаар орон сууцны хөлсийг дундаас нь нэмж авсан нь тодорхойгүй, баримтаар нотолж, няцаагаагүй, цааш дамжуулсан эсэх нь тогтоогдоогүй байхад сөрөг нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгосон нь үндэслэлгүй.

6.3. Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа мэтгэлцэх зарчмын үндсэн дээр явагдана. Мөн нэхэмжлэлийн шаардлагын талаарх тайлбарыг гагцхүү зохигч талууд гаргана гэж заасан. Гэтэл шүүх хууль ёсны эзэмшигч, шууд эзэмшигчийн талаар маргаан гараагүй байхад нэхэмжлэгчийн өмнө үндэслэл гаргаж дүгнэсэн. Хуулийн ямар үндэслэлээр орон сууц чөлөөлүүлэх шаардлага гаргаж байгааг тодруулаагүй. Нэхэмжлэгчийн эрх зүйн байдал тодорхойгүй байхад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг үргэлжлүүлсэн нь шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгох үндэслэлийг бүрдүүлсэн. Иймд шүүхийн шийдвэрийг хүчингий болгож, сөрөг нэхэмжлэлийг хангаж өгнө үү гэжээ.

 

7. Давж заалдах гомдолд гаргасан нэхэмжлэгч талын тайлбарын агуулга:

Хариуцагч түрээсийн асуудлаар маргадаг атлаа нэхэмжлэгчид 3 жилийн хугацаанд 340,000 төгрөгийн төлбөрийг байнгын тогтмол төлдөг байсан нь хэрэгт авагдсан баримтаар нотлогддог. Шүүхэд нэхэмжлэл гаргасны дараа бид нарын хооронд гэрээ байгуулагдаагүй, талууд нэхэмжлэл гаргах эрхгүй этгээд байсан гэж маргаж байгаа нь үндэслэлгүй. Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуульд зааснаар улсын бүртгэлд бүртгүүлсэн. Тус гэрээний дагуу бусдад түрээслэх, түрээсийн төлбөрийг шаардах, холбогдох бусад бүхий л эрхийг олгосон түрээсийн гэрээг хэрэгт хавсаргасан. Дээрх баримтаар хариуцагчийн шаардлага гаргах эрхгүй этгээд шаардлага гаргасан гэх тайлбар үгүйсгэгдэнэ. Түрээсийн гэрээтэй холбоотойгоор ОХУ-аас мэдэгдэл ирүүлсэн. Мөн ОХУ-ыг төлөөлөх эрхтэй этгээдтэй холбоотой баримтыг хэрэгт өгсөн бөгөөд уг баримтуудаар “Э” ХХК төлөөлөх эрхтэй этгээд мөн гэдгийг нотолдог. Хариуцагчид түрээсийн төлбөрийн талаар мэдэгдэл хүргүүлсэн боловч төлбөрийг төлөөгүй тул шүүхэд нэхэмжлэл гаргасан. Д.Л- гэх хүн тус орон сууцанд амьдарч байсан гэх баримтыг хариуцагч талаас гаргаж өгөөгүй, түүний эрх ашиг хэрхэн хөндөгдөж байгаа талаарх баримтгүй.

2013 оноос хойш А.А- гэх хүн маргаан бүхий орон сууцанд амьдарсан тул түүнийг хариуцагчаар татсан. Д.Л оршин суудаггүй тухай анхан шатны шүүхэд тайлбар гаргасан. Хариуцагч талаас талуудын хооронд түрээсийн гэрээ байгуулагдсан, түрээсийн төлбөр 480,000 төгрөгийг хүлээн зөвшөөрсөн. Харин 650,000 төгрөгөөр түрээслэхийг хүлээн зөвшөөрөхгүй гэх тайлбар гаргасан. Дээрх тайлбарыг гаргаж байсан атлаа давж заалдах шатны шүүхэд талуудын хооронд түрээсийн гэрээ байгуулагдаагүй, шаардах эрхгүй гэх тайлбар үндэслэлгүй. “Э” ХХК тухайн орон сууцны өмчлөгч этгээдтэй түрээсийн гэрээ байгуулсан. Зохигчдын хооронд эд хөрөнгө хөлслөх гэрээ байгуулагдсан. Тухайн гэрээг бичгээр хийх хуулийн тусгай шаардлага байдаггүй бөгөөд талууд аман хэлцэл хийсэн. Талуудын хооронд эд хөрөнгө хөлслөх гэрээний харилцаа бий болсон учир Иргэний хуулийн 289 дүгээр зүйлийн 289.1 дэх хэсэгт заасны дагуу хөлслөгчид орон сууцны хөлсийг хугацаанд нь төлөх, гэрээ дуусгавар болоход эд хөрөнгийг хөлслүүлэгчид бүрэн бүтэн буцааж өгөх үүрэг үүссэн. Нотлох баримт дутуу бүрдүүлээгүй байхаас гадна хүсэлтийг хангаагүй нь хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зөрчил болохгүй. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэсэн анхан шатны шүүхийн шийдвэр үндэслэлтэй. Иймд шийдвэрийг хэвээр үлдээж, хариуцагч талаас гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхиж өгнө үү гэжээ.

 

 

ХЯНАВАЛ:

 

1. Давж заалдах шатны шүүх хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлын хүрээнд хэргийг хянаж, анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр тус шүүхэд буцаав.

 

2. Нэхэмжлэгч “Э” ХХК нь хариуцагч А.А-т холбогдуулан орон сууц хөлслөх гэрээний төлбөрт 7,640,000 төгрөг гаргуулж, түүний эзэмшлээс орон сууц чөлөөлүүлэх тухай нэхэмжлэл гаргасныг хариуцагч эс зөвшөөрч, илүү төлсөн 13,300,000 төгрөг гаргуулах тухай сөрөг нэхэмжлэл гаргажээ.

 

3. Нэхэмжлэгч “Э ” ХХК нь хариуцагч А.А-ийг маргаан бүхий орон сууцыг бодитойгоор эзэмшиж байх тул түүний эзэмшлээс чөлөөлүүлж, төлөгдөөгүй төлбөрийг гаргуулна гэж, хариуцагч А.А-элийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч “Д.Л нь Баянзүрх дүүргийн Засаг даргын Тамгын газраас  ОХУ-ын Консулын газарт хүсэлт илгээж тус орон сууцанд орсон тул түүнтэй байгуулсан гэрээг цуцлах ёстой” гэж зөрүүтэй тайлбар гаргаж талууд маргасан байна.

 

3.а. Энэ тохиолдолд нэхэмжлэгч “Э ” ХХК нь Иргэний хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1 дэх хэсэгт зааснаар хариуцагч А.А-ийн хууль бус эзэмшлээс маргааны зүйл болох орон сууцыг чөлөөлүүлэхээр шаардсан, эсхүл Иргэний хуулийн 302 дугаар зүйлийн 302.1 дэх хэсэгт зааснаар орон сууц хөлслөх гэрээ цуцалсантай холбоотойгоор маргааны зүйл болох орон сууцны эзэмшлийг буцаан шилжүүлэхийг шаардсан эсэхийг шүүх дүгнэх шаардлагатай байжээ.

 

3.б. Учир нь орон сууц хөлслөх гэрээг цуцалсантай холбоотойгоор маргаж буй орон сууцыг буцаан шаардсан нөхцөлд уг маргааныг хянан шийдвэрлэхэд орон сууцыг анх эзэмшилдээ авсан Д.Л нь урт хугацааны турш тухайн орон сууцыг хөлслөн амьдарсан тул хөлслөгчийн хувиар хуулиар олгогдсон түүний эрх хууль ёсны ашиг сонирхол хөндөгдөж болзошгүй гэж үзэхээр байна.

 

3.в. Гэтэл хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч гуравдагч этгээдээр Д.Л-г оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргасныг анхан шатны шүүх 2023 оны 08 дугаар сарын 08-ны өдрийн 101/ШЗ2023/18667 дугаар шүүгчийн захирамжаар уг хүсэлтийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн нь буруу байна.

Дээрх алдааг давж заалдах шатны шүүхээс залруулах боломжгүй тул шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин хэлэлцүүлэхээр буцаах нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

 

4. Хариуцагчийн “ ...нэхэмжлэл гаргаж шаардах эрхтэй этгээд мөн мөн эсэх, орон сууц хөлслөх гэрээг цуцлах эрхтэй эсэх, хэргийн оролцогчийн эрх зөрчсөн...” гэх агуулгатай давж заалдах гомдлыг хангах үндэслэлгүй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.5, 168 дугаар зүйлийн 168.1.1-д тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Баянзүрх дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2023 оны 08 дугаар сарын 08-ны өдрийн 101/ШШ2023/03638 дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр тухайн шүүхэд буцаасугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.3 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагч А.А-ээс давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 336,480 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцаан олгосугай.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.3, 172 дугаар зүйлийн 172.1 дэх хэсэгт зааснаар магадлал танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч магадлалыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар Улсын дээд шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт тус тус зааснаар магадлалыг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

 

                       ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                    Н.БАТЗОРИГ

 

                                       ШҮҮГЧИД                                     Ч.ЦЭНД

 

                                                               Д.ДЭЛГЭРЦЭЦЭГ