202*******.10.*******0 210/*******А202*******/01902

 

******* ******* *******-ийн нэхэжлэлтэй

иргэний хэргийн тухай

 

Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүгч Д.Цогтсайхан даргалж, шүүгч Т.Бадрах, Д.Золзаяа нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн танхид хийсэн давж заалдах шатны иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар

******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 202******* оны 08 ******* сарын *******0-ны өдрийн 181/ШШ202*******/0261 ******* шийдвэртэй

Нэхэжлэгч ******* ******* *******-ийн нэхэжлэлтэй

Хариуцагч *******.*******д холбогдох

Зуучлалын гэрээний үүрэгт 8,20,000 төгрөг гаргуулах тухай иргэний хэргийг хариуцагчийн итгэжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдах жураар гаргасан годлыг үндэслэн шүүгч Д.Золзаяагийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: нэхэжлэгчийн итгэжлэгдсэн төлөөлөгч Б.Уянга, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Ноин-Эрдэнэ нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Нэхэжлэгчийн нэхэжлэл, тайлбарын агуулга:

1.1. Нэхэжлэгч ******* ******* ******* нь 2021 оны 08 ******* сарын 09-ний өдөр хариуцагч *******.*******тэй Үл хөдлөх хөрөнгө зуучлалын гэрээ байгуулсан. ******* ******* ******* нь гэрээгээр тохиролцсоны дагуу *******.*******ий өчлөлийн, ******* *******, ******* ******* , ******* лол /1422/, ******* , лах, *******. . талбайтай орон сууцыг худалдан борлуулсан тул хариуцагч *******.******* нь зуучлалын хөлс ,00,000 төгрөг төлөх үүрэгтэй.

1.2. Хариуцагч нь зуучлалын хөлсийг гэрээнд тохиролцсон хугацаанд төлөөгүй ба гэрээний 7.2 дахь хэсэгт хугацаа хэтрүүлсэн хоног тутад 0. хувьтай тэнцэх хэжээний алданги төлөхөөр тохиролцсон.

Ийд хариуцагчаас зуучлалын хөлс ,00,000 төгрөг, алданги 2,70,000 төгрөг, нийт 8,20,000 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү гэжээ.

 

2. Хариуцагчийн татгалзал, тайлбарын агуулга:

2.1. *******иний бие 2021 оны 08 ******* сард өөрийн өчлөлд байсан ******* *******, ******* ******* , ******* лол, , ******* , лах, *******. . талбайтай орон сууцыг худалдахад зуучлуулахаар ******* ******* *******-тай Үл хөдлөх хөрөнгө зуучлалын гэрээ байгуулсан.

2.2. Гэрээ байгуулах үед зуучлагч нь зуучлалын гэрээнээс гадуур өөрөө дур эдэн худалдан борлуулж болно гэж надад тайлбарласан. Би орон сууцыг найздаа худалдсан ба ******* ******* *******-тай байгуулсан гэрээний хүрээнд зуучлуулж худалдаагүй тул гэрээний хөлсийг төлөх боложгүй.

Ийд нэхэжлэгчийн нэхэжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

 

*******. Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн тогтоох хэсгийн агуулга:

Иргэний хуулийн 410 ******* зүйлийн 410.1, 2*******2 ******* зүйлийн 24*******.4 дэх хэсэгт заасныг баритлан *******.*******ээс 8,20,000 /найан сая хоёр зуун тавин янга/ төгрөг гаргуулж, нэхэжлэгч ******* ******* *******-д олгож,

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 6 ******* зүйлийн 6.1, 60 ******* зүйлийн 60.1, Улсын тэдэгтийн хараажийн тухай хуулийн 7 ******* зүйлийн 7.1.1-т заасныг баритлан нэхэжлэгчээс улсын тэдэгтийн хураажид урьдчилан төлсөн 146,90 төгрөгийг улсын орлого болгож, хариуцагч *******.*******ээс 146,90 төгрөг гаргуулж, нэхэжлэгч ******* ******* *******-д олгож шийдвэрлэсэн.

 

4. Хариуцагчийн итгэжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан давж заалдах годлын агуулга:

4.1. Тус иргэний хэргийг хянан шийдвэрлэхэд *******.******* нь ажлын зайлшгүй шаардлагын улаас оролцож чадаагүй ба шүүх хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ шүүхийн өнө эрх тэгш байх, этгэлцээний үндсэн дээр шийдвэрлэх зарчыг хангаж чадаагүй гэж үзэж байна.

4.2. *******.*******ий хариу тайлбарт Би өөрийн найздаа уг ыг худалдсан ба ******* ******* *******-тай байгуулсан гэрээний хүрээнд зуучлуулан энэхүү ыг худалдан борлуулаагүй гэдгээ тодорхой хэлсэн. *******өн гэрч У.Өлзийдүүрэнгийн эдүүлэгт ... тэр ны хүүүсээс зарах байна уу гэж асуухад *******.******* нь өөрөө наайг олж ирээд байгаа шүү гээд *******.*******ий ыг 122,000,000 төгрөгөөр худалдаж авсан гэж эдүүлсэн нь тодорхой байхад *******.*******эээс гаргуулж шийдвэрлэсэн нь үндэслэлгүй.

Ийд шүүхийн шийдвэрийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

 

. Давж заалдах годолд нэхэжлэгчийн итгэжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан тайлбарын агуулга:

.1. Хариуцагч *******.******* нь анхан шатны шүүх этгэлцэх эрхээр хангаагүй гэх годол гаргасан байна. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 77 ******* зүйлийн 77.6 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагч *******.*******ий ажлын газрын Б.Урандарь гэх хүнд хүлээлгэн өгсөн нь баритаар нотлогддог. *******өн хариуцагч *******.*******д шүүх хуралдааны тов эдэгдсэн тул шүүх хуралдаанд биечлэн оролцох боложгүй гэх нотлох баритыг шүүхэд гаргаж өгөөгүй. Ийээс шүүхийн өнө тэгш эрхтэй байх, этгэлцээний үндсэн дээр хэргийг шийдвэрлээгүй гэх годол нь үндэслэлгүй.

.2. *******өн өөрийн найздаа уг ыг худалдсан, ******* ******* *******-тай байгуулсан гэрээний дагуу уг ыг худалдан борлуулаагүй гэж тайлбарладаг. Гэрч У.Өлзийдүүрэн эдүүлэг өгөхдөө ... тухайн ны хүүүсээс худалдах байгаа эсэхийг асуухад *******.******* өөрөө наайг олж ирээд байгаа шүү гэж хэлсэн байдаг. *******.******* нь ******* ******* *******-тай үл хөдлөх эд хөрөнгийн зуучлалын гэрээ байгуулсан талаар аргаагүй. Харин зуучлалын гэрээнээс гадуур өөрийн найздаа ыг худалдсан, гэрээний дагуу ыг худалдаагүй тул гэрээний хөлсийг төлөхгүй гэж аргасан. Хариуцагчийн зүгээс уг аргааны дагуу тайлбар, татгалзлаа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 2 ******* зүйлийн 2.2.2, *******8 ******* зүйлийн *******8.1 дэх хэсэгт зааснаар нотлох үүргээ биелүүлээгүй.

.*******. Анхан шатны шүүхээс 202******* оны 09 дүгээр сарын 19-ний өдөр шийдвэрийг хариуцагч *******.*******д шуудангаар явуулсан. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 ******* зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар шүүхийн шийдвэрийг гардаж авснаас хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах годлоо гаргах эрхтэй. Гэтэл хариуцагчийн зүгээс 202******* оны 10 ******* сарын 06-ны өдөр давж заалдах годол гаргасан. Тус хуулийн 100 ******* зүйлийн 100.6 дахь хэсэгт зааснаар хэргийг зохигч талын эзгүйд шийдвэрлэсэн шүүхийн шийдвэрт энэ хуулийн 120.2-т заасан хугацаанд давж заалдах годол гаргаагүй бол түүнийг ердийн жураар шийдвэрлэнэ гэж зохицуулсан. Ийд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж өгнө үү гэжээ.

 

ХЯНАВАЛ:

 

1. Давж заалдах шатны шүүх Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 166 ******* зүйлийн 166.4 дэх хэсэгт зааснаар зөвхөн годолд дурдсан үндэслэлээр хязгаарлалгүй хэргийг бүхэлд нь хянан үзээд, шүүхийн шийдвэрт өөрчлөлт оруулж шийдвэрлэв.

 

2. Нэхэжлэгч ******* ******* ******* нь хариуцагч *******.*******д холбогдуулан зуучлалын гэрээний үүрэгт зуучлалын хөлс ,00,000 төгрөг, алданги 2,70,000 төгрөг, нийт 8,20,000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэжлэл гаргасныг хариуцагч эс зөвшөөрч аргажээ.

 

*******. Талуудын хооронд 2021 оны 08 ******* сарын 09-ний өдөр Үл хөдлөх хөрөнгө зуучлалын гэрээ байгуулагдаж, уг гэрээгээр зуучлагч ******* ******* ******* нь зуучлуулагчаас олгосон бүрэн эрхийн хүрээнд түүний ашиг сонирхлын төлөө зуучлуулагчийн өчлөлийн, ******* *******, ******* ******* , ******* лол /1422/, ******* , лах, *******. . талбайтай орон сууцыг зах зээлд сурталчлан шуулах, сонирхогч этгээдэд газар дээр нь очиж танилцуулах, шаардлагатай эдээллээр хангах, худалдан авах сонирхол бүхий гуравдагч этгээдтэй холбож өгөх, зуучлуулагч *******.******* нь хөлс төлөхөөр харилцан тохиролцжээ.

Анхан шатны шүүх зохигчдын хооронд Иргэний хуулийн 410 ******* зүйлийн 410.1 дэх хэсэгт заасан зуучлалын гэрээ байгуулагдсан, гэрээ хүчин төгөлдөр талаар зөв дүгнэжээ.

 

4. Хариуцагч *******.******* нь дээрх орон сууцыг 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний өдрийн худалдах-худалдан авах гэрээгээр худалдан авагч У.Өлзийдүүрэнгийн өчлөлд шилжүүлсэн болох нь Улсын бүртгэлийн ерөнхий газрын 2022 оны 09 дүгээр сарын 01-ний өдрийн 6/78, 2022 оны 11 дүгээр сарын 1-ны өдрийн 6/ ******* лавлагаанууд болон 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний өдрийн худалдах-худалдан авах гэрээгээр тогтоогдсон, уг үйл баритыг шүүх зөв тогтоосон байна.

 

. Хэрэгт авагдсан нэхэжлэгч байгууллагын ажилтан Д.Янжиндула болон У.Өлзийдүүрэн нарын 2021 оны 09 дүгээр сарын 08-ны өдөр фэйсбүүк сүлжээгээр харилцсан зурваст шүүхээс үзлэг хийсэн тэдэглэл болон гэрч Д.Янжиндула, У.Өлзийдүүрэн нарын эдүүлгүүдийг зохигчдын тайлбартай харьцуулахад, зуучлагчийн орон сууц худалдах зарын дагуу худалдан авагч У.Өлзийдүүрэн нь зуучлагчтай холбогдсон, өн зуучлуулагч *******.*******тэй харилцах утасны *******ыг авсан үйл барит тогтоогдож байна.

Талуудын байгуулсан гэрээний 4.1 дэх хэсэгт Зуучлалын ажлын үр дүнд Зуучлуулагч болон Худалдан авагч нарын хооронд Худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулагдсанаар Зуучлагч тал гэрээний үүргээ бүрэн биелүүлсэн гэж үзнэ гэж зааснаас гадна гэрээний .2 дахь хэсэгт зуучлагчийн гүйцэтгэх үүргийг тусгайлан тогтоосон.

Нэхэжлэгч нь дээрх байдлаар орон сууцыг зах зээлд сурталчлан шуулж, сонирхогч этгээдэд шаардлагатай эдээлэл өгсөн байх боловч гэрээний .2.1-д заасан Зуучлуулагчийн шаардлага, ашиг сонирхолд нийцсэн Худалдан авагчийг зуучлах, холбож өгөх, түүнтэй Худалдах, худалдан авах гэрээ байгуулахад дэжлэг үзүүлэх, .2.*******-т заасан Үл хөдлөх хөрөнгийг худалдахаар Зуучлуулагчийн нэрийн өнөөс харилцан тохиролцох ба хэрэв Зуучлуулагчийн санал болгосон нөхцөлөөс өөр нөхцөл бий болбол энэ тухай эдэгдэх үүргээ хэрэгжүүлээгүй байна. Тодруулбал, худалдан авагч У.Өлзийдүүрэнтэй орон сууц худалдах нөхцөлийн талаар тохиролцох ажиллагааг хийсэн, *******.*******, У.Өлзийдүүрэн нар 2021 оны 09 дүгээр сарын 14-ний өдөр худалдах-худалдан авах гэрээ байгуулахад дэжлэг үзүүлсэн гэж дүгнэх барит хэрэгт авагдаагүй.

Анхан шатны шүүх нэхэжлэгч копанийн зуучлагч агент албан тушаалтай Д.Янжиндула нь зуучлуулагч *******.*******ээс олгосон бүрэн эрхийн дагуу түүний ашиг сонирхлын төлөө хэлцэл хийгч этгээд У.Өлзийдүүрэнтэй холбож өгөх үйл ажиллагаа хийгдсэнээр орон сууц худалдан борлогдсон болох нь хөдөлбөргүй тогтоогдож байна гэж дүгнэсэн нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1, 40.2 дахь хэсэгт заасан нотлох баритыг тал бүрээс нь бодитойгоор харьцуулан үзэх, хэрэгт хаааралтай, ач холбогдолтой, үнэн зөв, эргэлээгүй талаас нь үнэлэх журад нийцээгүй байна.

 

6. Ийээс нэхэжлэгч нь зуучлалын гэрээний дагуу гүйцэтгэсэн үүргийн хэжээнд буюу хариуцагчийн орон сууцыг зах зээлд сурталчлан шуулж, сонирхогч этгээдэд шаардлагатай эдээлэл өгч ажилласан хэжээнд Иргэний хуулийн 410 ******* зүйлийн 410.1 дэх хэсэгт зааснаар хариуцагчаас хөлс шаардах эрхтэй.

Гэрээний 4.******* дахь хэсэгт зуучлалын хөлсийг орон сууц худалдсан үнийн 2.2 хувиар тооцохоор тохирсон ба *******.*******, У.Өлзийдүүрэн нарын байгуулсан худалдах-худалдан авах гэрээнд орон сууцны үнийг 122,000,000 төгрөг гэж тусгасан, гэрч У.Өлзийдүүрэн орон сууцыг 122,000,000 төгрөгөөр худалдан авсан талаар шүүхэд эдүүлжээ. Нэхэжлэгч нь хариуцагчийг үл хөдлөх эд хөрөнгө худалдан борлуулсны татвар бага төлөх зорилгоор гэрээний үнийг ийнхүү тусгасан гэж тайлбарлаж байх боловч уг тайлбараа Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 2 ******* зүйлийн 2.2.2, *******8 ******* зүйлийн *******8.1 дэх хэсэгт зааснаар нотлох баритаар нотлоогүй. Гэрээний хавсралт болох Зуучлалын зүйл болох үл хөдлөх хөрөнгийн үнийн эдээлэл-д үл хөдлөх хөрөнгийн худалдан борлуулах дээд үнэ 20,000,000 төгрөг гэж тусгасан байх боловч үүнийг орон сууц худалдсан үнэ гэж үзэхгүй.

Дээрх үндэслэлээр нэхэжлэгчийн гүйцэтгэсэн үүргийг гэрээгээр гүйцэтгэвэл зохих үүрэгт харьцуулан дүгнэж, зуучлалын хөлс 2,684,000 (122,000,000*2.2%) төгрөгийн тал хувиар тооцож хариуцагчаас 1,*******42,000 төгрөгийг гаргуулан нэхэжлэгчид олгох үндэстэй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэв.

 

7. Зуучлалын гэрээний 7.2 дахь хэсэгт зуучлуулагч нь зуучлалын хөлсийг гэрээнд заасан хугацаанд төлөөгүй бол хугацаа хэтрүүлсэн хоног тутад 0. хувьтай тэнцэх алданги төлөхөөр тохиролцсон нь Иргэний хуулийн 2*******2 ******* зүйлийн 2*******2.6 дахь хэсэгт нийцсэн талаар анхан шатны шүүх зөв дүгнэсэн.

Гэвч нэхэжлэгч өөрөө гэрээгээр хүлээсэн үүргээ зохих ёсоор гүйцэтгээгүй тул Иргэний хуулийн 222 ******* зүйлийн 222.2 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагчийг хугацаа хэтрүүлсэн гэж үзэхгүй. Ийд нэхэжлэгч нь хариуцагчаас алданги шаардах эрхгүй.

 

8. Анхан шатны шүүх хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг хуульд заасан журын дагуу явуулсан, хариуцагчийн шүүх хуралдаанд оролцох эрхийг хангасан тул шүүхийн өнө эрх тэгш байх, этгэлцээний үндсэн дээр шийдвэрлэх зарчыг хангаж чадаагүй гэх хариуцагчийн итгэжлэгдсэн төлөөлөгчийн давж заалдах годол үндэслэлгүй.

9. Дээрх үндэслэлээр анхан шатны шүүхийн нотлох барит буруу үнэлж, улаар аргааны үйл баритыг зөв дүгнэж чадаагүй алдааг залруулж анхан шатны шүүхийн шийдвэрт хариуцагчаас 1,*******42,000 төгрөгийг гаргуулан нэхэжлэгчид олгож, нэхэжлэлийн үлдэх хэсгийг хэрэгсэхгүй болгосон өөрчлөлт оруулж, үүнтэй холбоотойгоор улсын тэдэгтийн хураажийн хуваарилалтад зохих өөрчлөлт оруулж, хариуцагчийн итгэжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан давж заалдах годлын зари хэсгийг хангах нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх дүгнэв. *******өн шүүхийн шийдвэрийн тогтоох хэсэгт Иргэний хуулийн 2*******2 ******* зүйлийн холбогдох хэсгийг 24*******.4 гэж техникийн алдаа гаргасныг өн залруулна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.1.2-т заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. ******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 202******* оны 08 ******* сарын *******0-ны өдрийн 181/ШШ202*******/0261 ******* шийдвэрийн тогтоох хэсгийн

1 дэх заалтыг Иргэний хуулийн 410 ******* зүйлийн 410.1, 2*******2 ******* зүйлийн 2*******2.6 дахь хэсэгт заасныг баритлан хариуцагч *******.*******ээс 1,*******42,000 төгрөг гаргуулж нэхэжлэгч ******* ******* *******-д олгож, нэхэжлэлээс үлдэх 6,908,000 төгрөгт холбогдох хэсгийг хэрэгсэхгүй болгосугай гэж,

2 дахь заалтын 6.1 гэснийг 6.2 гэж, хариуцагч *******.*******ээс 146,90 төгрөг гэснийг хариуцагч *******.*******ээс *******6,422 төгрөг тус тус өөрчилж, шийдвэрийн бусад хэсгийг хэвээр үлдээсүгэй.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.******* дахь хэсэгт зааснаар хариуцагчаас давж заалдах жураар годол гаргахдаа улсын тэдэгтийн хураажид төлсөн 146,90 төгрөгийг шүүгчийн захиражаар буцаан олгосугай.

 

*******. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 ******* зүйлийн 167.*******, 172 ******* зүйлийн 172.1 дэх хэсэгт зааснаар агадлал танилцуулан сонсгоогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч бую.у өгөөлөгч эс зөвшөөрвөл гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын жураар Улсын Дээд шүүхэд годол гаргах эрхтэй болохыг тайлбарласугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар агадлалыг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж агадлалыг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын жураар годол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд агадлалыг гардуулснаар годол гаргах хугацааг тоолохыг эдэгдсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Д.ЦОГТСАЙХАН

 

ШҮҮГЧИД Т.БАДРАХ

 

Д.ЗОЛЗАЯА