МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Чингэлтэй дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Мөнхбаяр даргалж,

 

Нарийн бичгийн дарга М.Цэрэнням,

Улсын яллагч Б.Уранчимэг,

Шүүгдэгч Х.А /өөрийгөө өмгөөлж/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,

 

 Чингэлтэй дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт холбогдуулж яллах дүгнэлт үйлдэж, хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Х.Ат холбогдох эрүүгийн 1911 00503 0194  дугаартай хэргийг 2019 оны 02 сарын 28-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалтын талаар:

Монгол Улсын иргэн, Боржигон овогт Хүрэлбаатарын Анхбаяр, 1992 оны 01 сарын 09-ний өдөр Улааанбаатар хотод төрсөн, 27 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 1, Чингэлтэй дүүрэг 17 дугаар хороо, Сурагчийн 30 дугаар гудамж, 315 тоотод оршин суух бүртгэлтэй, урьд ял шийтгэлгүй, улсаас авсан гавъяа шагналгүй, ухаан мэдрэл бүрэн, хэрэг хариуцах чадвартай,  /РД:УУ92010954 /

 

Шүүгдэгч Х.А нь /яллах дүгнэлтэнд тэмдэглэснээр/

2019 оны 1 дүгээр сарын 29-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт М.Энхбаясгаланг хардсаны улмаас нүүрэн тус газарт цохиж, түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

Шүүх хуралдаанаар дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судаллаа. Үүнд:

 

Шүүгдэгч Х.Ааас шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлэхдээ: “..Гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна. Мөрдөн шалгах ажиллагааны үед бүгдийг үнэн зөв мэдүүлсэн тул нэмж мэдүүлэх зүйлгүй..”гэв.

 

Шүүгдэгч Х.Ааас мөрдөн шалгах ажиллагааны үед гэрчээр болон яллагдагчаар мэдүүлэхдээ: /хх-28-29/ “..2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хороо Сурагчийн 30-315 тоотод байх гэртээ эхнэр Энхбаясгалантай хамт 0.75 граммын Хараа нэртэй архийг бид 2 хуваагаад ууж байтал удалгүй манай хамаатны Батзориг ирээд хамт суугаад уусан ба Батзориг, Энхбаясгаланд 20.000 төгрөг өгсөн. Тэгтэл би Батзоригтой юм яриад сууж байтал Энхбаясгалан гараад нэг шил архи аваад манай хажуу талын айлын дүү Чингүнжавыг дагуулаад ороод ирсэн. Архиа уугаад сууж байтал Энхбаясгалан Чингүнжавыг гар гээд хөөгөөд гар гэсэн ба Чингүнжав гараад явсан. Удалгүй ардаас нь Батзориг гараад явсан ба Энхбаясгалан бид 2 маргалдсан. Би Энхбаясгаланг маргалдаж  байхдаа 2 удаа хацар руу нь алгадсан юм...” гэх мэдүүлэг

 

Хохирогч М.Энхбаясгалангаас мөрдөн шалгах ажиллагааны үед мэдүүлсэн /хх-8-10/: “..2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр Анхбаярын гэрт бид байж байтал хамаатных нь ах Батзориг гаднаас ороод ирсэн. Тэгээд надад мөнгө өгөөд би дэлгүүр яваад 0.75 граммын Хараа нэртэй архи авчихаад Анхбаярын гэр рүү нь явж байхдаа Анхбаярын танил гудамжны дүү Чингүүн гэдэг хүүхдийг дагуулаад орсон тэгээд Анхбаяр, Батзориг бид 3 хувааж уусан архи ууж байхад Анхбаяр Чингүүнийг яв гээд гаргасан ба Анхбаяр Чингүүнийг дуудаад байсан би Чингүүнийг гар гэж хэлсээр байгаад гаргасан. Тэгээд Чингүүнийг гарсаных нь дараа удалгүй Батзориг яваад өгсөн. Тэгээд Анхбаяр бид 2 маргалдаад Анхбаяр намайг хардаад алгадаад чи манай найзтай унтсан гээд уурлаад чи янхан гээд байсан намайг 3 удаа алгадаж унагаасан. Тэгээд намайг боох гээд байхаар нь босч ирээд түлхсэн. Тэгтэл Анхбаярыг гал тогооны өрөө рүүгээ явсан байхад ээж рүүгээ залгаж хэлсэн. Тэгээд би уурлах үедээ Анхбаярын цээжнээс нь хазсан байх. Удалгүй ээж ирээд цагдаа дуудсан..” гэх мэдүүлэг,

 

Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн 2019 оны 01 дүгээр сарын 30-ны өдрийн №1901 дүгээр дүгнэлтэнд: /хх-20/ “../ 1 .М.Энхбаясгалангийн биед гэмтэл учирсан байна. 2.Тархи доргилт, баруун бугалга, зүүн шуу, ташаа, гуянд цус хуралт, гуянд зулгаралт, зүүн чамархайн ар ба духны гол хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо. 3.Дээрх гэмтэл нь хэрэг болсон гэх цаг хугацаанд үүсэх боломжтой. 4. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн үйлчлэлээр нэг бус удаагийн үйлдлээр үүсэх боломжтой. 5.Дээрх гэмтэл нь гэмтлийн зэрэг тоггоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. 6.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадвар алдалтанд нөлөөлөхгүй гэх дүгнэлт болон шүүгдэгч Х.Аын иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх-30/, оршин суугаа хаягийн тодорхойлолт /хх-36/, эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-38/, хохирогчийн гомдол саналгүй талаарх бичгээр гаргасан хүсэлт /хх-37/ зэрэг болно.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх нотлох баримтууд болон хэрэгт авагдсан бусад бичгийн нотлох баримтуудыг шүүх тал бүрээс нь бүрэн бодитой магадлан хянасны үндсэнд ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

Шүүгдэгч Х.А нь 2019 оны 1 дүгээр сарын 29-ний өдөр Чингэлтэй дүүргийн 17 дугаар хорооны нутаг дэвсгэрт М.Энхбаясгаланг хардсаны улмаас нүүрэн тус газарт цохиж түүний биед тархи доргилт, баруун бугалга, зүүн шуу, ташаа, гуянд цус хуралт, гуянд зулгаралт, зүүн чамархайн ар ба духны гол хэсгийн зөөлөн эдийн няцрал бүхий гэмтэл үүсгэжээ. Энэ нь Шүүхийн шинжилгээний үндэсний хүрээлэнгийн шинжээчийн дүгнэлтээр гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарах бөгөөд шүүгдэгчийн дээрхи үйлдлийн улмаас хохирогчид учруулсан гэмтлийг хөнгөн хохирол учирсан байна гэж дүгнэлээ. Шүүгдэгч хохирогчийг цохисон, үүний улмаас түүнд хөнгөн зэргийн гэмтэл учруулсан гэж улсын яллагчаас яллаж буй Эрүүгийн хуулийн зүйл заалт, гэм буруугийн талаар шүүгдэгч маргаагүй болно.

 

Иймд шүүгдэгч Х.Аыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

 

Шүүх шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлагыг хүлээлгэхэд хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдсонгүй бөгөөд хохирогч гомдол саналгүй, эд хөрөнгө нэхэмжлэхгүй гэжээ.

 

Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад Х.Ааас хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр хүсэлт гаргасан бөгөөд прокурор хүсэлтийг хүлээн авч тогтоол гаргасан байна. Шүүх хялбаршуулсан журмаар хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааг мөн явуулсан бөгөөд шүүгдэгч Х.Аыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай гэж үзсэн тул гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хүлээлгэхэд хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзэж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан төрөл хэмжээний дотор прокурорын саналыг харгалзан 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэхээр шийдвэрлэв.

 

Шүүгдэгч Х.Ат оногдуулсан дээрх ялыг шүүгдэгчийн хувийн байдал, өрхийн орлого, ам бүл зэргийг харгалзан шийтгэх тогтоол  хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш 3 сарын хугацаанд төлөхийг даалгаж, шүүгдэгч Х.Ат торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар сольдог болохыг сануулав.

 

Хохирогч М.Энхбаясгалан нь шүүгдэгч Х.Ааас нэхэмжлэх зүйлгүй, гомдол, саналгүй гэсэн тул түүнийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч Х.А нь цагдан хоригдоогүй, түүний бусад эрхийг хязгаарлаагүй, хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдсан ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурдав.

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь зүйлүүдийг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Боржигон овогт Хүрэлбаатарын Анхбаярыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан” гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Х.Аыг 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000 төгрөгөөр торгох ял шийтгэсүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ат оногдуулсан 500 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 500.000  төгрөгөөр торгох ялыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болсон өдрөөс хойш 3 сарын хугацаанд төлөхийг даалгасугай.

 

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар Х.Ат нь торгох ялыг шүүхээс тогтоосон хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын 15 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар сольдог болохыг сануулсугай.

 

5. Шүүгдэгч Х.А нь бусдад төлөх төлбөргүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, бусад эрхийг хязгаарлаагүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй болохыг тус тус дурьдсугай.

 

6. Шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч Х.Ат авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц хүчингүй болгосугай.

 

7. Шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл шүүгдэгч гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Эрүүгийн хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор мөн хугацаанд эсэргүүцэл бичих эрхтэйг тайлбарласугай.

 

8. Давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Х.Ат урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

            ДАРГАЛАГЧ,

            ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                   Б.МӨНХБАЯР