2024 03 04 210/МА2024/00453

 

 

*******.*******орждэрэмийн нэхэмжлэлтэй

иргэний хэргийн тухай

 

******* Иргэний хэргийн давж заалдах шатны ******* шүүгч Э.Энэбиш даргалж, Ерөнхий шүүгч Г.*******аваадорж, шүүгч *******.Золзаяа нарын бүрэлдэхүүнтэй тус ******* танхимд хийсэн давж заалдах шатны иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар

Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 2023 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 102/ШШ2023/04752 дугаар *******тэй

Нэхэмжлэгч *******.*******орждэрэмийн нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч ******* ******* ******* *******газарт холбогдох

2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаар Шинжээч томилох тухай тогтоолыг хүчингүй болгуулах тухай иргэний хэргийг нэхэмжлэгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг үндэслэн шүүгч *******.Золзаяагийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

 

ТО*******ОРХОЙЛОХ нь:

 

1. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэл, тайлбарын агуулга:

1.1. Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* шүүгчийн 2020 оны 4 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 1184 дугаартай захирамжаар *******.*******орждэрэмээс 54,687,627 төгрөгийг гаргуулж, Грийн инвестмент ББСБ ХХК-д олгохоор *******лэсэн.

Шийдвэр гүйцэтгэгч Ц.Түмэндэлгэрийн 2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаар Шинжээч томилох тухай тогтоол нь Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1, мөн Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.1-д заасныг зөрчин үнэлгээ хийх эрхгүй хуулийн этгээдийг томилон хөрөнгийн үнэлгээ хийлгэсэн байна.

2. Мөн шинжээчийн дүгнэлтэд үүргийн гүйцэтгэлд барьцаалсан үл хөдлөх эд хөрөнгийн доорх газрыг оруулалгүй үнэлсэн нь Газрын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.7, мөн Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 3.1.1-т заасныг тус тус зөрчсөн.

1.3. Шийдвэр *******ажиллагааг ******* гүйцэтгэгч Ц.Түмэндэлгэр явуулж байхад гэнэт Б.Янжинлхам гэдэг хүн ажиллагаанд оролцсон. Энэ нь Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 22 дугаар зүйлийн 22.1, 22.10 дахь хэсэгт заасан харъяаллыг зөрчиж байна.

Иймд дээрх үндэслэлээр 2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаар Шинжээч томилох тухай тогтоолыг хүчингүй болгож өгнө үү гэжээ.

 

2. Хариуцагчийн татгалзал, тайлбарын агуулга:

2.1. Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* шүүгчийн 2020 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 1184 дугаар захирамжаар *******.*******орждэрэмээс 54,687,627 төгрөгийг гаргуулж Грийн инвестмент ББСБ ХХК-д олгохоор *******лэсэн.

2.2. Шийдвэр *******ажиллагааг 2020 оны 06 дугаар сарын 23-ны өдөр үүсгэж, үүргийн гүйцэтгэлд барьцаалсан *******.*******орждэрэмийн өмчлөлийн, Хан-Уул дүүрэг, 3 дугаар хороо, Үйлдвэрийн гудамж 109 тоотод байрлах, эрхийн улсын Ү-2206006165 дугаартай, 290 м.кв талбайтай агуулахын зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийг 2020 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өдөр битүүмжилж, 2020 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдөр хураасан. Төлбөр төлөгч нь үл хөдлөх эд хөрөнгийг 750,000,000 төгрөгөөр үнэлсэн, төлбөр авагч нь шинжээч томилуулах хүсэлт ирүүлсэн тул Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 42 дугаар зүйл, 55 дугаар зүйлийн 55.2.2-т заасны дагуу 2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаар тогтоолоор Ашид билгүүн ХХК-ийг шинжээчээр томилсон ба 127,545,485 төгрөгөөр үнэлэгдсэн. Үүнийг 2022 оны 04 дүгээр сарын 04-ний өдөр талуудад мэдэгдсэн.

2.3. Төлбөр төлөгч *******.*******орждэрэмээс Ашид билгүүн ХХК-ийн үнэлгээг хүчингүй болгуулахаар нэхэмжлэл гаргасныг тус ******* 2022 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдрийн 102/ШШ2022/01978 дугаар *******ээр хэрэгсэхгүй болгож *******лэсэн.

2.4. Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.4 дэх хэсэгт заасан ажиллагаа хийгдээгүй байх тул нэхэмжлэгчийн гаргасан нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож *******лэж өгнө үү гэжээ.

 

3. Анхан шатны ******* *******ийн тогтоох хэсгийн агуулга:

Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1, 44 дүгээр зүйлийн 44.4 дэх хэсэгт заасныг тус тус баримтлан нэхэмжлэгч *******.*******орждэрэмийн хариуцагч ******* ******* ******* *******газарт холбогдуулан гаргасан 2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаартай Шинжээч томилох тухай тогтоолыг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож,

Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.2, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1-д зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж *******лэсэн.

 

4. Нэхэмжлэгчийн давж заалдах журмаар гаргасан гомдлын агуулга:

4.1. Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 42 дугаар зүйлийн 42.1-т Иргэний ******* *******ажиллагааны явцад мэргэжлийн тусгай мэдлэг шаардсан асуудлаар дүгнэлт гаргуулах зорилгоор ******* гүйцэтгэгч өөрийн санаачилгаар, эсхүл оролцогч талын хүсэлтээр шинжилгээ хийж, дүгнэлт гаргах тусгай мэдлэг бүхий, иргэний ******* *******ажиллагааны үр дүнд хувийн ашиг сонирхолгүй этгээдийг шинжээчээр томилон оролцуулж болно гэснийг зөрчсөн, мөн Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуульд шинжээч гэдэг бол Монгол Улсын иргэн байна гэж заасан байхад хуулийн этгээдийг томилох асуудал биш юм.

4.2. Шинжээч томилсон тогтоолд үүргийн гүйцэтгэлд барьцаалсан үл хөдлөх эд хөрөнгийн доорх газрыг оруулалгүйгээр шууд шинжээч томилсон тогтоол үйлдэж байгаа нь Газрын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.7-д газар дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгө нь газрын бүрдэл хэсэг байх, Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.1-д үл хөдлөх эд хөрөнгийн эрх гэж газар түүнээс салгамагц зориулалтын дагуу ашиглаж үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөх эрх болон түүнтэй холбоотой эд хөрөнгийн бусад эрхийг хэлнэ гэснийг тус тус зөрчсөн.

*******ээрх хуулийн заалтууд болон нотлох баримтуудад тусгагдсан мэдээллүүдийг өөр хооронд нь харьцуулан хууль зүйн дүгнэлт өгөөгүй.

Иймд Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 2023 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 102/ШШ2023/04752 дугаар *******т өөрчлөлт оруулж нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж *******лэж өгнө үү гэжээ.

 

5. *******авж заалдах гомдолд хариуцагчаас тайлбар гаргаагүй болно.

 

ХЯНАВАЛ:

 

1. *******авж заалдах шатны шүүх хэргийг нэхэмжлэгчийн давж заалдах гомдолд дурдсан үндэслэлээр хянан үзээд, гомдлыг хангахгүй орхиж, ******* *******ийг хэвээр үлдээж *******лэв.

 

2. Нэхэмжлэгч *******.*******орждэрэм нь хариуцагч ******* ******* ******* *******газарт холбогдуулан ******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаар Шинжээч томилох тухай тогтоолыг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэл гаргасныг хариуцагч эс зөвшөөрч ******* *******ажиллагааг хуульд заасан журмын дагуу явуулсан гэж маргажээ.

 

3. Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* шүүгчийн 2020 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2020/01184 дугаар захирамжаар *******.*******орждэрэм 54,160,000 төгрөгийг хуваарийн дагуу Грийн инвестмент ББСБ ХХК-д төлөх, төлөх үүргээ гүйцэтгээгүй тохиолдолд барьцаа хөрөнгө болох эрхийн улсын Ү-2206006165 дугаарт бүртгэлтэй, Хан-Уул дүүрэг, 3 дугаар хороо, Үйлдвэрийн гудамж 109 тоот хаягт байрлах, 290 м.кв талбайтай агуулахын зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгөөс үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулахаар эвлэрсэн зохигчийн эвлэрлийг баталж хэргийг хэрэгсэхгүй болгож *******лэжээ.

 

4. ******* ******* ******* *******газар нь дээрх *******ийг албадан *******баримт бичгийг үндэслэн ******* *******ажиллагааг 2020 оны 06 дугаар сарын 23-ны өдөр үүсгэн ажиллагаа явуулсан.

Мөн барьцааны гэрээний зүйл болох *******.*******орждэрэмийн өмчлөлийн, эрхийн улсын бүртгэлийн Ү-2206006165 дугаартай, Хан-Уул дүүрэг, 3 дугаар хороо, Үйлдвэрийн гудамж 109 тоот хаягт байрлах, 290 м.кв талбайтай агуулахын зориулалттай үл хөдлөх эд хөрөнгийг 2020 оны 09 дүгээр сарын 30-ны өдөр битүүмжилж, 2022 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдөр хураасан үйл баримтыг анхан шатны шүүх зөв тогтоожээ.

Эд хөрөнгө хураах ажиллагааг 182 дугаар тойргийн ******* гүйцэтгэгч Б.Янжинлхам явуулсан байх ба нэхэмжлэгч нь Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.3, 44.4 дэх хэсэгт заасан журмын дагуу ахлах ******* гүйцэтгэгч, ерөнхий ******* гүйцэтгэгчид тус тус гомдол гаргаж *******лүүлээгүй тул уг ажиллагааг хүчин төгөлдөр гэж дүгнэнэ.

 

5. Түүнчлэн хариуцагч нь талуудаас тухайн үл хөдлөх хөрөнгийн үнийн санал авахад төлбөр төлөгч *******.*******орждэрэм 750,000,000 төгрөгийн үнийн санал ирүүлсэн, төлбөр авагч Грийн инвестментс ББСБ ХХК нь шинжээч томилж үнэлгээ тогтоолгох тухай хүсэлт гаргасан, өөрөөр хэлбэл талууд үл хөдлөх эд хөрөнгийн үнийн талаар харилцан тохиролцоогүй байна.

Улмаар ******* гүйцэтгэгчийн 2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаар тогтоолоор Ашид билгүүн ХХК, үнэлгээчин Ч.Жамъянг шинжээчээр томилжээ.

5.1. 2010 оны Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.1-д "үнэлгээчин" гэж хөрөнгийн үнэлгээ хийх тусгай зөвшөөрөл эзэмшигч Монгол Улсын иргэн, гадаадын иргэн, харьяалалгүй хүнийг ойлгохоор заасан. Ч.Жамъянд олгогдсон хөрөнгийн үнэлгээ хийх тусгай зөвшөөрлийн тодорхойлолт үнэлгээний тайланд хавсаргагдсан, мөн Ч.Жамъян нь Ашид билгүүн ХХК-ийг итгэмжлэлгүйгээр төлөөлөх эрхтэй этгээд болохыг анхан шатны шүүх зөв тогтоосон байна.

Хөрөнгийн үнэлгээний тухай /2010 оны/ хуулийн 13 дугаар зүйлийн 13.2 дахь хэсэгт Үнэлгээчин үйл ажиллагаагаа аж ахуйн нэгжийн хэлбэрээр явуулж болно гэж заасан тул дээрх тогтоолд Ашид билгүүн ХХК, үнэлгээчин Ч.Жамъянг шинжээчээр томилсон нь Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийг зөрчөөгүй гэж дүгнэсэн ******* дүгнэлт үндэслэлтэй.

5.2. Мөн Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* шүүгчийн 2020 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн 102/ШШ2020/01184 дугаар захирамж, 2020 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдрийн 705 дугаар *******хуудаст дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгө байрлаж буй газраар үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулахаар заагаагүй тул шинжээч томилох тухай тогтоол Газрын тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1.7, Эд хөрөнгийн эрхийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 3 дугаар зүйлийн 3.1.1-д тус тус заасныг зөрчөөгүй гэсэн анхан шатны ******* дүгнэлт зөв.

5.3. Шүүхийн ******* *******байгууллагын дээрх ажиллагаа нь хуульд нийцсэн талаарх анхан шатны ******* дүгнэлт Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.2.2, Иргэний хуулийн 177 дугаар зүйлийн 177.1 дэх хэсэгт заасантай нийцжээ.

 

6. Анхан шатны шүүх нотлох баримтыг хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үнэн зөв, эргэлзээгүй талаас нь үнэлж, маргааны үйл баримтыг зөв тогтоож, хариуцагч ******* ******* ******* *******газарт холбогдуулан гаргасан 2022 оны 03 дугаар сарын 22-ны өдрийн 3/63 дугаар Шинжээч томилох тухай тогтоолыг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэгч *******.*******орждэрэмийн нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож *******лэсэн нь Шүүхийн ******* *******тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.4 дэх хэсэгт заасантай нийцжээ.

 

7. *******ээрх үндэслэлээр анхан шатны ******* *******ийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхих нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.1-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Баянгол дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 2023 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдрийн 102/ШШ2023/04752 дугаар *******ийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчийн давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхисугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 162 дугаар зүйлийн 162.4 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчээс давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

 

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.3, 172 дугаар зүйлийн 172.1 дэх хэсэгт зааснаар магадлал танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч магадлалыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар Улсын *******ээд шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт тус тус зааснаар магадлалыг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг тайлбарласугай.

 

 

 

*******АРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Э.ЭНЭБИШ

 

ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ Г.*******АВАА*******ОРЖ

 

ШҮҮГЧ *******.ЗОЛЗАЯА