2024 0 22 210/МА2024/00577

 

 

Ё.*******, Ё.******* нарын

нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийн тухай

 

******* Иргэний хэргийн давж заалдах шатны ******* шүүгч Ц.Алтанцэцэг даргалж, шүүгч Д.Нямбазар, Ч.Цэнд нарын бүрэлдэхүүнтэй тус ******* танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар

 

Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 202 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 18/ШШ202/0589 дугаар *******тэй,

 

Нэхэмжлэгч Ё.*******, Ё.******* нарын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч ******* ******* ******* ******* *******т холбогдох,

 

Үнэлгээ хүчингүй болгуулах тухай иргэний хэргийг нэхэмжлэгч нарын давж заалдах журмаар гаргасан гомдлыг үндэслэн шүүгч Ч.Цэндийн илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

 

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Ё.*******, нэхэмжлэгч Ё.*******ийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч О.Баяржаргал, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч П.Мөнхтуслах, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Т.Халиунаа нар оролцов.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

 

1. Нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэл, үндэслэлийн агуулга:

1.1. Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 2018 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдрийн 18/ШШ2020/02756 дугаар *******ээр ******* ******* ХХК, Ё.*******, Ё.******* нараас 1,128,855,46 төгрөг гаргуулж, банк ХК-д олгохоор *******лэсэн.

1.2. Шүүхийн *******ийн дагуу ******* ******* ажиллагаа явуулж Ё.*******ийн өмчлөлийн үйлдвэрлэлийн зориулалттай барилга, ажилчдын амрах байрны зориулалттай орон сууц, газрыг битүүмжлэн хурааж 4,88,648,000 төгрөгөөр үнэлсэн.

1.. ******* ******* ******* ******* газрын 202 оны 05 дугаар сарын 25-ны өдрийн 4-221/10574 дугаар Үнэлгээний мэдэгдэл-ийг мөн оны 06 дугаар сарын 07-ны өдөр хүлээн авсан.

1.4. Миний өмчлөлийн үл хөдлөх эд хөрөнгө болон газрыг 4,88,648,000 төгрөгөөр буюу зах зээлийн үнээс хэт багаар үнэлсэн ******* ******* ******* ******* газрын ******* ******* ажиллагааг хүлээн зөвшөөрөхгүй.

Иймд Шүүхийн ******* ******* тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.7 дахь хэсэгт заасны дагуу үнэлгээг хүчингүй болгуулахаар гомдлын шаардлага гаргаж байна гэжээ.

 

2. Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн хариу тайлбар, татгалзлын агуулга:

2.1. Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 2018 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдрийн 18/ШШ2020/02756 дугаар *******ээр ******* ******* ХХК, Ё.*******, Ё.******* нараас 1,14,657,66 төгрөгийг гаргуулж, банк ХК-д олгохоор *******лэсэн.

2.2. Тус *******ийн дагуу ******* ******* ажиллагаагаар төлбөр төлөгч нарт ******* *******ийг биелүүлэхийг удаа дараа мэдэгдсэн боловч үүргээ биелүүлээгүй тул төлбөр төлөгч Ё.*******ийн өмчлөлийн эрхийн улсын Ү- дугаарт бүртгэлтэй, Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө 215/ хаягт байршилтай, м.кв талбайтай үйлдвэрийн зориулалттай барилга, мөн Ү- дугаарт бүртгэлтэй, Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Үйлдвэрийн баруун бүс-2 /17070/, 2 тоот хаягт байршилтай 1560 м.кв талбайтай үйлдвэрлэл, ажилчдын амрах байрны зориулалттай барилга, 8020/0052 дугаартай, 15 жилийн хугацаатай эзэмшихээр олгогдсон 2695 м.кв талбайтай газрыг 2020 оны 09 дүгээр сарын 22-ны өдрийн 2029052/01,02,0 тоот тогтоолоор битүүмжилж, 2021 оны 10 дугаар сарын 05-ны өдрийн 2029052/05 тоот тогтоолоор хураан авч, тогтоолын хувийг төлбөр төлөгчид гардуулан өгч, тэмдэглэл хөтөлсөн.

2.. Иргэний хуулийн 177 дугаар зүйлийн 177.1 дэх хэсэгт заасны дагуу үүрэг гүйцэтгэгч, үүрэг гүйцэтгүүлэгч, өмчлөгч нараас үнийн санал авахад төлбөр төлөгч Ё.******* өөрийн өмчлөлийн хөрөнгөө 5,00,000,000 төгрөгөөр үнэлж, төлбөр авагч банк ХК-д танилцуулахад хөндлөнгийн шинжээч томилуулах хүсэлт гаргасан.

2.4. Шүүхийн ******* ******* тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.2 дахь хэсэгт заасны дагуу 2021 оны 10 дугаар сарын 22-ны өдрийн 10/281 тоот шинжээч томилох тухай тогтоолоор хөрөнгийн үнэлгээчин Г.Баярбаатарыг томилж зах зээлийг үнийг тогтоолгоход төлбөр төлөгч Ё.*******ийн өмчлөлийн хөрөнгүүдийг ,91,160,000 төгрөгөөр үнэлсэн.

2.5. Тус үнэлгээний 2021 оны 11 дүгээр сарын 0-ны өдрийн 4-178/2120 дугаартай мэдэгдлийг төлбөр төлөгч ******* ******* ХХК, Ё.******* нарт биечлэн гардуулж тэмдэглэл хөтөлж баталгаажуулсан.

Иймд ******* ******* ажиллагаа хуульд заасны дагуу явагдсан байх тул нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

 

. Анхан шатны ******* *******ийн тогтоох хэсгийн агуулга: 

Шүүхийн ******* ******* тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.7-д заасныг баримтлан Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө-215/ хаягт байршилтай м.кв талбайтай үйлдвэрлэл ажилчдын амрах байрны зориулалттай орон сууц, Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын 2007 оны дугаар сарын 14-ний өдрийн 6 тоот *******тэй, нэгж талбарын 8020/0052 дугаартай, 15 жилийн хугацаагаар эзэмшихээр олгогдсон 2695 м.кв талбайтай газрыг үнэлсэн үнэлгээг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэгч Ё.*******, Ё.******* нарын нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож,

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1, 57 дугаар зүйлийн 57.1, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж *******лэжээ.

 

4. Нэхэмжлэгч нарын давж заалдах журмаар гаргасан гомдлын агуулга:

Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон *******лэсэн анхан шатны ******* *******ийг бүхэлд нь эс зөвшөөрч давж заалдах гомдол гаргаж байна.

4.1. Шийдвэр ******* ажиллагааг зөвхөн хөрөнгийн эзэнд бус төлбөр төлөгч бүрд мэдэгдэхээр хуульчилсан байх бөгөөд энэ нь гомдол гаргах эрх хадгалагдаж байгааг тодорхойлж байна.

4.2. Мөн ******* ******* ******* ******* ******* хөрөнгийг зах зээлийн үнээс хэт багаар үнэлсэн бөгөөд нийт газрыг 2.695 м.кв хэмжээтэй гэж үнэлгээний тайланд тусгасан байгаа нь ашиглаж байгаа газрын хэмжээг 1.01 м.кв талбайгаар дутуу үнэлсэн байна.

Манай эзэмшиж буй талбайн хэмжээ .708 мкв талбай бөгөөд энэ нь хэдийгээр эзэмших эрхийн гэрчилгээ олгогдоогүй боловч улсын бүртгэлийн санд баталгаажсан кадастрын зурагт тусгагдсан.

4.. Мөн үүргийн гүйцэтгэлд барьцаалсан дээрх эд хөрөнгөөс Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө 215/ хаягт байршилтай 1.008 м.кв талбайтай үйлдвэрлэлийн зориулалттай барилгыг түүнд ногдох газрын хамт худалдахаар Ремакс ХХК-д хандсан байгаа бөгөөд зах зээлийн ханшийг .5 тэрбум төгрөг гэж тодорхойлсон байдаг. /шинжээч харьцуулалтын аргыг хэрэглэхдээ үл хөдлөх эд хөрөнгийн зуучийн үнийг ашигласан байдаг/

Дээрх нөхцөл байдлаас харахад хариуцагч бидний эд хөрөнгийг үнэгүйдүүлж байгаа нь тодорхой байхад анхан шатны шүүхээс хэргийн үйл баримтад дутуу дүгнэлт хийж хариуцагчид ашигтай байдлаар нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгон *******лэж байгааг эс зөвшөөрч Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 161 дүгээр зүйлд заасны дагуу давж заалдах гомдол гаргаж байна гэжээ.

 

5. Давж заалдах журмаар гаргасан гомдолд хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн гаргасан тайлбарын агуулга:

5.1. Шүүхийн ******* ******* тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55. дахь хэсэгт заасны дагуу хөрөнгийн үнэлгээг шинжээчид тогтоосноос хойш ажлын хоногийн талуудад мэдэгдэн тэмдэглэл хөтөлж гарын үсэг зуруулан хувийн хэрэгт өгсөн.

5.2. Мөн хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.7 дахь хэсэгт заасан ажлын 7 хоногийн хугацаа хэтэрсэн гэж үзэж байгаа. Иймд төлбөр авагч банкнаас зээл авахдаа барьцаалсан хөрөнгөд ******* *******ээр үүргийн гүйцэтгэлийг хангуулахаар заасны дагуу ажиллагаа явуулан хөрөнгийг битүүмжлэн хурааж, үнэлгээ тогтоох ажиллагаа хийсэн гэв.

ХЯНАВАЛ:

 

1. Давж заалдах шатны шүүх нэхэмжлэгч нарын гаргасан давж заалдах гомдлын хүрээнд хэргийг хянан үзэхэд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 116 дугаар зүйлийн 116.2 дахь хэсэгт заасан ******* хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх шаардлагад нийцсэн байх тул анхан шатны ******* *******ийг хэвээр үлдээв.

 

2. Нэхэмжлэгч Ё.*******, Ё.******* нь хариуцагч ******* ******* ******* ******* *******т холбогдуулан шинжээчийн үнэлгээг хүчингүй болгуулах тухай нэхэмжлэл гаргасныг хариуцагч эс зөвшөөрч, ******* ******* ажиллагаа хуулийн дагуу явагдсан гэх үндэслэл заан маргасан байна.

 

. ******* ******* ******* ******* ******* нь хуулийн хүчин төгөлдөр болсон Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 2018 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдрийн 18/ШШ2018/02756 дугаартай *******, 2019 оны 12 дугаар сарын 27-ны өдрийн 18/ГХ2020/00016 дугаартай ******* баримт бичиг зэргийг үндэслэн 2020 оны 04 дүгээр сарын 02-ны өдөр ******* ******* ажиллагааг үүсгэн, Шүүхийн ******* ******* тухай хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 49.1, 54 дүгээр зүйлийн 54.1-т зааснаар барьцааны эд хөрөнгүүдийг битүүмжлэн, хураан авах ажиллагаа явуулсан үйл баримтыг анхан шатны шүүх зөв тогтоосон байна. Энэ ажиллагаанд талууд маргаангүй. /хх 67, 72-77, 80-81/

 

4. ******* ******* ******* ******* нь төлбөр төлөгч, төлбөр авагч нараас дуудлага худалдаагаар худалдах дээрх үл хөдлөх эд хөрөнгүүдэд үнийн санал авах ажиллагаа явуулсан байна. /хх-116-118/ Төлбөр төлөгч ******* ******* ХХК, Ё.******* нар Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө-215/ хаягт байршилтай 1,008 м.кв талбайтай, үйлдвэрийн зориулалттай барилга, Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Үйлдвэрийн баруун бүс-2, 2 тоот хаягт байршилтай 1,560 м.кв талбайтай үйлдвэрлэл ажилчдын амрах байрны зориулалттай орон сууц, Хан-Уул дүүргийн Засаг даргын 2007 оны дугаар сарын 14-ний өдрийн 6 тоот *******тэй, нэгж талбарын 8020/0052 дугаартай, 15 жилийн хугацаагаар эзэмшихээр олгогдсон 2,695 м.кв талбайтай газрыг 8,40,000,000 төгрөгөөр, төлбөр авагч банк ХК-аас 2,000,000,000 төгрөгөөр үнэлсэн үнийн саналыг тус тус ирүүлсэн байна.

Шийдвэр ******* ажиллагааны талууд эд хөрөнгийн үнийн талаар тохиролцоогүй, мөн төлбөр авагч хүсэлт гаргасан зэрэг нөхцөлийг үндэслэн ******* ******* ******* ******* газраас шинжээч томилж, хөрөнгийн үнэлгээ хийлгэсэн нь Иргэний хуулийн 177 дугаар зүйлийн 177.1, Шүүхийн ******* ******* тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.2.2-т заасантай тус тус нийцжээ.

 

5. Шинжээч нь маргааны зүйл болох эд хөрөнгөд үнэлгээ хийхдээ Хөрөнгийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1-д заасан журмын мөрдөж, зах зээлийн, өртгийн хандлагын аргыг ашиглан, үүнээс зах зээлийн хандлагын аргын тооцооллыг ач холбогдолтой гэж үзээд эрхийн улсын Ү- дугаарт бүртгэлтэй, Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө 215/ хаягт байршилтай, 1,008 м.кв талбайтай үйлдвэрийн зориулалттай барилга, мөн Ү- дугаарт бүртгэлтэй, Хан-Уул дүүргийн дугаар хороо, Чингисийн өргөн чөлөө, Үйлдвэрийн баруун бүс-2 /17070/, 2 тоот хаягт байршилтай 1,560 м.кв талбайтай үйлдвэрлэл, ажилчдын амрах байрны зориулалттай барилга, 8020/0052 дугаартай, 15 жилийн хугацаатай эзэмшихээр олгогдсон 2,695 м.кв талбай бүхий газрын эрх зэрэг үл хөдлөх эд хөрөнгүүдийн зах зээлийн үнэ ханшийг 4,88,648,000 төгрөгөөр үнэлж, тайлан гаргахдаа Хөрөнгийн үнэлгээний тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.2, 8.-т заасан журмыг зөрчөөгүй байна. /хх-12-162/

5.1.Нэхэмжлэгч Ё.******* нь барьцаа хөрөнгө болох орон сууц болон газрыг зах зээлийн ханшнаас хэт доогуур үнэлсэн гэх нэхэмжлэлийн үндэслэлээ Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 25 дугаар зүйлийн 25.2.2, 8 дугаар зүйлийн 8.1 дэх хэсэгт заасны дагуу өөрөө нотлох үүргээ хэрэгжүүлээгүй байна.

Шинжээч нь Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 2018 оны 12 дугаар сарын 10-ны өдрийн 18/ШШ2018/02756 дугаартай *******т заасан барьцааны үл хөдлөх эд хөрөнгүүдийг үнэлэхдээ төлбөр төлөгч Ё.*******ийн 006599 дугаартай ******* эзэмших эрхийн гэрчилгээнд тусгагдсан нэгж талбарын 8020/0052 дугаар бүхий 2695 м.кв талбай бүхий ******* эзэмших эрхийн зах зээлийн үнэ цэнийг тогтоожээ. /хх-9/

Иймд миний эзэмшиж буй талбайн хэмжээ 708 м.кв талбай бөгөөд эзэмших эрхийн гэрчилгээ олгогдоогүй боловч кадастрын зурагт тусгагдсан байхад 101 м.кв талбайг дутуу үнэлсэн гэх нэхэмжлэгч нарын давж заалдах гомдол хуулийн үндэслэлгүй.

 

6. Нөгөөтэйгөөр нэхэмжлэгч Ё.******* нь үнэлгээний тайланг 202 оны 5 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээж, аваад гомдлоо мөн оны 6 дугаар сарын 08-ны өдөр шүүхэд гаргасан нь Шүүхийн ******* ******* тухай хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.7 дахь хэсэгт заасан ... талуудад мэдэгдсэн өдрөөс хойш 7 хоногийн дотор шүүхэд гаргах хугацааг хэтрүүлсэн байна. Энэ талаарх анхан шатны шүүх зөв дүгнэсэн байна. /хх-164, 165/

 

Дээр дурдсан үндэслэлээр нэхэмжлэгч нарын давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхиж, анхан шатны ******* *******ийг хэвээр үлдээхээр шүүх бүрэлдэхүүн тогтов.

 

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.1-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

 

1. Хан-Уул дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны ******* 202 оны 11 дүгээр сарын 07-ны өдрийн 18/ШШ202/0589 дугаар *******ийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгч нарын гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхисугай.

 

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 162 дугаар зүйлийн 162.4 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч талаас давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

 

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167., 172 дугаар зүйлийн 172.1 дэх хэсэгт зааснаар магадлал танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч магадлалыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар Улсын Дээд шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан *******лэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7 дахь хэсэгт тус тус заасны дагуу магадлалыг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг тайлбарласугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Ц.АЛТАНЦЭЦЭГ

 

ШҮҮГЧИД Д.НЯМБАЗАР

 

Ч.ЦЭНД