77104949 [email protected]
Шийдвэрийн мэдээлэл
Шүүх Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүх
Шүүгч Батчулууны Сосорбарам
Хэргийн индекс 155/2023/01291/И
Дугаар 225/МА2024/00009
Огноо 2024-04-03
Маргааны төрөл Цалин хөлсний маргаан,

Холбоотой шийдвэрүүд

Шүүгч: Раднасэнгийн Сарантуяа     
Дугаар: 155/ШШ2024/00583   
Огноо: 2024-05-29     
 
 

Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Магадлал

2024 оны 04 сарын 03 өдөр

Дугаар 225/МА2024/00009

 
 

 

 

 

2024*******оны*******04*******сарын*******03*******өдөр

Дугаар*******225/МА2024/00009

 

 

Х.*******ын*******нэхэмжлэлтэй*******

иргэний*******хэргийн*******тухай

 

Хөвсгөл*******аймгийн*******Эрүү,*******Иргэний*******хэргийн*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүхийн*******иргэний*******хэргийн*******шүүх*******хуралдааныг*******шүүгч*******Л.Эрдэнэбат*******даргалж,*******шүүгч*******Н.Баярхүү,*******Ерөнхий*******шүүгч*******Б.Сосорбарам*******нарын*******бүрэлдэхүүнтэй,*******тус*******шүүхийн*******танхимд*******хийсэн*******иргэний*******хэргийн*******нээлттэй*******шүүх*******хуралдаанаар

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2024*******оны*******02*******дугаар*******сарын*******08-ны*******өдрийн*******155/ШШ2024/00182*******дугаар*******шийдвэртэй,*******

Нэхэмжлэгч:*******Х.*******ын*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Манлайбаярын*******нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч:*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******даргад*******холбогдох*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны дундаж цалин*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговор*******61,648,028*******төгрөг,*******хууль*******зүйн*******туслалцаа*******үзүүлэх*******гэрээний*******төлбөр*******5,000,000*******төгрөг,*******шүүх*******хуралдаанд*******биечлэн*******оролцохтой*******холбогдон*******гарсан*******зардал*******3,360,000 төгрөг*******гаргуулах,*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлүүлж,*******дэвтэрт*******бичилт*******хийлгэхийг*******даалгах*******тухай нэхэмжлэлтэй*******иргэний*******хэргийг*******нэхэмжлэгчийн*******гаргасан*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******үндэслэн*******Ерөнхий*******шүүгч*******Б.Сосорбарамын*******илтгэснээр*******хянан*******хэлэлцэв.

Шүүх*******хуралдаанд:*******Нэхэмжлэгч*******Х.*******,*******түүний*******өмгөөлөгч*******Б.Манлайбаяр,*******шүүх*******хуралдааны*******нарийн*******бичгийн*******дарга *******Г.Далайбаяр*******нар*******оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ*******нь:*******

Нэхэмжлэгчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Манлайбаяр*******шүүхэд*******гаргасан*******болон*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******нэмэгдүүлсэн*******нэхэмжлэлдээ:*******Х.*******ын*******хөдөлмөр*******эрхлэлтийн*******харилцаа*******нь*******үндэслэлгүйгээр*******цуцлагдсан*******хугацаа*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-аас*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10,*******энэ*******нь*******нийт*******ажпын*******20*******сар*******19*******өдөр*******буюу*******21*******сар*******байна.*******Хөдөлмөр*******эрхлэлтийн*******харилцаа*******үндэслэлгүйгээр*******цуцлагдсан*******олговрыг*******тооцвол;*******2*******935*******620*******төгрөг***************21*******сар*******=*******61*******648*******028*******төгрөг,

Мөн*******...Хууль*******зүйн*******туслалцаа*******үзүүлэх*******гэрээ-ний*******төлбөр*******5,000,000*******төгрөгийг*******нэхэмжилж*******байна.*******Дээрх*******дүнг*******нэгтгэн*******тооцвол*******66.648.028*******төгрөг*******болж*******байх*******тул*******уг*******мөнгийг*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******даргаас*******гаргуулж*******олгуулах,

Мөн*******аймгийн*******Засаг*******дарга*******Ш.Идэрбаясгалангийн*******удаа*******дараагийн*******хууль*******бус*******шийдвэрээр*******халагдаж*******ажилгүй*******байсан*******хугацаа*******болох*******2021*******оны*******2*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрөөс*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдөр,*******мөн*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-*******ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдрүүдийн*******хоорондох*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******тооцуулж*******бичилт*******хийлгэхийг*******ажил*******олгогчид*******даалгах*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******гаргаж*******байгаа*******болно.*******

...Шүүх*******хуралдаанд*******оролцохтой*******холбогдон*******гарах*******3,360,000*******төгрөгөөр*******шаардлагаа*******нэмэгдүүлж*******байна.*******Нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******хангаж*******өгнө*******үү.*******гэжээ.

Нэхэмжлэгч*******Х.**************шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******...Нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******өмгөөллийн*******хөлс*******5,000,000*******төгрөг*******нэхэмжилснийг*******багасгах*******хүсэлтэй*******байна.*******Бусад*******шаардлагаа*******дэмжиж*******байгаа.*******гэжээ.

Хариуцагч*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******дарга*******П.Лхагважав*******шүүхэд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******...Х.*******т*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдөр*******хүртэлх*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******цалин*******хөлс,*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хууль*******тогтоомжийн*******дагуу*******тооцож*******олгох*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******зөвшөөрсөн.*******

...өмгөөлөгч*******авах*******эсэх*******нь*******нэхэмжлэгч*******Х.*******ын*******хуулиар*******олгогдсон*******эрхийн*******асуудал*******тул*******хууль*******зүйн*******туслалцааны*******5,000,000*******төгрөгийг*******нэхэмжлэгчид*******төлөхийг*******дэмжихгүй*******байна.

...шүүх*******хуралдаанд*******оролцох,*******шүүхийн*******дуудсанаар*******хүрэлцэн*******ирэх*******нь*******нэхэмжлэгч*******Х.*******ын*******эрх,*******үүргийн*******асуудал*******тул*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцохтой*******холбоотой*******гарах*******зардал*******болох*******3,360,000*******төгрөгийг*******нэхэмжлэгчид*******гаргахыг*******дэмжихгүй*******байна...*******гэжээ.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Н.Батсүмбэр шүүх*******хуралдаанд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******...Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******127*******дугаар*******зүйлийн*******127.1-д*******заасны*******дагуу Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******даргаас*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдрийг*******дуусталх*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалин*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговор*******61,648,028*******төгрөг гаргуулах*******шаардлагаас 46,051,509*******төгрөгийг*******хүлээн*******зөвшөөрч*******байна.

Нэхэмжлэгчийн*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******7*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******төлнө.

...Нэхэмжлэгчийн*******тухайд*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцох*******нь*******хуулиар*******хүлээсэн*******эрх,*******үүрэг*******учир*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцохтой*******холбогдон*******гарсан*******зардал*******3,360,000*******төгрөг*******гаргуулах*******шаардлагыг*******хүлээн*******зөвшөөрөхгүй.

...2021*******оны*******2*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрөөс*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдрийг*******хүртэл*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлсөн*******эсэхийг*******мэдэхгүй*******байна.*******гэжээ.*******

Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүх*******2024*******оны*******02*******дугаар*******сарын*******08-ны*******өдрийн*******155/ШШ2024/00182*******дугаар*******шийдвэрээр*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******127*******дугаар*******зүйлийн*******127.1,*******158*******дугаар*******зүйлийн*******158.1.5-д*******зааснаар*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******даргаас*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******дундаж*******цалин,*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговор*******50,973,920 (тавин*******сая*******есөн*******зуун*******далан*******гурван*******мянга*******есөн*******зуун*******хорь) төгрөгийг*******гаргуулж*******нэхэмжлэгч*******Х.*******т*******олгож,*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагаас*******үлдэх*******14,034,108 (арван*******дөрвөн*******сая*******гучин*******дөрвөн*******мянга*******нэг*******зуун*******найм) төгрөгийг,*******2021*******оны*******02*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрөөс*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******07-ны*******өдрийг*******хүртэл*******хугацааны*******эрүүл*******мэндийн*******болон*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******тооцуулж*******бичилт*******хийлгэхийг*******даалгах*******тухай*******шаардлагыг*******тус*******тус*******хэрэгсэхгүй*******болгож,*******Хөдөлмөрийн*******тухай*******хуулийн*******43*******дугаар*******зүйлийн*******43.2.7-д*******зааснаар 50,973,920 (тавин*******сая*******есөн*******зуун*******далан*******гурван*******мянга*******есөн*******зуун*******хорь) төгрөгөөс*******нэхэмжлэгч*******Х.*******ын*******ажилгүй*******байсан 2022*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******дуустал*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******болон*******бусад*******татварын*******суутгал,*******эрүүл*******мэндийн*******болон*******нийгмийн*******даатгалын*******зохих*******бичилт*******хийлгэхийг*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******даргад даалгаж,*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******56*******дугаар*******зүйлийн*******56.2, 60*******дугаар*******зүйлийн*******60.1-д*******зааснаар нэхэмжлэгч*******Х.*******ын улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******төлсөн 559,900*******(таван*******зуун*******тавин*******есөн*******мянга*******есөн*******зуу)*******төгрөгийг*******улсын*******орлогод*******хэвээр*******үлдээж,*******хариуцагч*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******даргаас*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамж*******412,820*******(дөрвөн*******зуун*******арван хоёр мянга*******найман*******зуун*******хорь)*******төгрөгийг*******гаргуулж*******нэхэмжлэгч Х.*******т олгож*******шийдвэрлэжээ.*******

Нэхэмжлэгч*******Х.**************давж*******заалдах*******гомдолдоо:*******...анхан*******шатны*******шүүхийн*******шийдвэрийн*******ҮНДЭСЛЭХ*******нь*******хэсгийн*******дүгнэлт*******хууль*******ёсны*******бөгөөд*******үндэслэл*******бүхий*******биш*******байгаа*******нь*******уг*******давж*******заалдах*******гомдлын*******шаардлага*******гаргах*******үндэслэл*******болсон.

...Хөдөлмөр,*******нийгмийн*******хамгааллын*******сайдын*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******06-ны*******өдрийн*******А/192*******дугаартай*******тушаалаар*******батлагдсан*******Дундаж*******цалин*******хөлс*******тодорхойлох*******журам-ын*******2.6-д*******Ажилтны*******ажилласан*******хугацаа*******нь*******энэ*******журмын*******2.2-2.5-т*******заасан*******дундаж*******цалин*******хөлс*******тодорхойлох*******хугацаанд*******хүрэхгүй*******тохиолдолд*******...*******дээрх*******аргыг*******хэрэглэхээр*******заасан.*******Гэтэл*******шүүгч*******нэхэмжлэгч*******миний*******хөдөлмөр*******эрхлэлтийн*******харилцаа*******үндэслэлгүйгээр*******цуцлагдаж,*******цаг*******хугацаа,*******эдийн*******засаг,*******сэтгэл*******санааны*******хувьд*******хэмжээлшгүй*******их*******хохирол*******амссан*******байгааг*******үл*******харгалзан*******миний*******эрх*******зүйн*******байдлыг*******дордуулсан*******шийдвэр*******гаргаж*******байгааг*******ойлгохгүй*******байна.*******Тодруулбал,*******дээрх*******журмын*******2.3-д*******заасанчлан*******...дундаж*******цалин*******хөлсийг*******тодорхойлохдоо*******тухайн*******ажилтны*******сүүлийн*******3*******сарын*******цалин*******хөлсөөр*******тооцно...*******гэх*******зохицуулалтыг*******буруу*******хэрэглэн*******бүтэн*******ажилласан*******3*******сарын*******хугацаа*******/2020*******оны*******10,*******11,*******12-р*******сар,*******эсвэл*******2020*******оны*******10,*******11*******сар*******2021*******оны*******01*******сар*******гэх*******мэт/-гаар*******дундаж*******цалин*******хөлсийг*******тодорхойлох*******боломжтой*******байтал*******үл*******хэрэгсэн*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******27-ны*******өдрөөс*******2022*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацаа*******2021-2022*******он*******дамнуулан*******буюу*******дутуу*******ажилласан*******сарыг*******хоногт*******хуваан*******нэг*******ажлын*******өдрийн*******цалин*******хөлсийг*******тооцон*******шийдвэрлэсэн*******нь*******хууль*******зүйн*******үндэслэлгүй.*******Энэ*******тооцоог*******бодитой*******гаргах*******ямар*******нэг*******үндэслэх,*******нотлох*******баримт*******хангалттай*******байгаагүйг*******дурьдах*******нь*******зүйтэй.

Шүүх*******хуралд*******биечлэн*******оролцохтой*******холбоотой*******3,360,000*******(Гурван*******сая*******гурван*******зуун*******жаран*******мянган*******төгрөг)-ийг*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцох*******эрхийг*******олгосон*******болохоос*******биш*******үүрэг*******болгоогүй*******(12*******дугаар*******тал)*******гэж*******үзэж*******хэрэгсэхгүй*******болгосон*******шийдвэр*******гаргасан.*******Энэ*******шийдвэрийг*******гаргахдаа*******нэхэмжлэгч**************ын*******гаргасан*******тайлбар,*******2021*******оны*******2*******сараас*******хойш*******өдийг*******хүртэл*******үндсэн*******эрхээ*******зөрчүүлж,*******эдийн*******засгийн*******болон*******сэтгэл*******санааны*******хохирлыг*******харгалзан*******үзэлгүй*******бүх*******нотлох*******баримт*******100*******хувь*******бүрдсэн*******байхад*******илт*******олгохгүй*******гэсэн*******байр*******сууринаас*******хандсанд*******гомдолтой*******байна.

...Шүүхийн*******шийдвэрийн*******13*******дугаар*******тал*******...*******уг*******хугацаанд*******авсан*******цалин*******хөлснөөс*******буюу*******27,380,778*******төгрөгөөс*******суутгахгүй,*******хариуцагч*******нөхөн*******төлөх*******ёстой*******гэж*******шаардсан*******нь*******хуульд*******нийцэхгүй*******байна.*******гэжээ.*******Яг*******ямар*******хуульд*******нийцэхгүй*******байгаа*******нь*******ойлгомжгүй*******байна.*******Цааш*******нь*******14*******дүгээр*******тал*******...*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******цалин*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговор*******болох*******27,380,778*******төгрөгөөс*******нэхэмжлэгчийн*******дээрх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хуульд*******заасан*******хэмжээгээр*******суутгал*******хийх*******үүрэгтэй*******байхад*******...*******гэжээ.*******Олговороос*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хуульд*******заасан*******хэмжээгээр*******суутгал*******хийх*******үүргийг*******ямар*******хуульд*******зааж*******өгсөн*******нь*******ойлгомжгүй.*******Эдгээр*******тун*******ойлгомжгүй*******үндэслэлүүдээ*******үндэслээд*******нэхэмжлэлийн*******заалтыг*******хэрэгсэхгүй*******болгосон*******нь*******бүүр*******ойлгомжгүй*******(Шийдвэрийн*******14*******дүгээр*******тал).

Шийдвэрийн*******14*******дүгээр*******тал*******Иймээс*******50,973,920*******төгрөгөөс*******нэхэмжлэгчийн*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдрийг*******дуустал*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлүүлж,*******дэвтэрт*******бичилт*******хийлгэхийг*******хариуцагчид*******даалгахаар*******тогтов.*******гэжээ.*******Үүнээс*******харахад*******50,973,920*******төгрөгөөс*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нэхэмжпэгч*******миний*******бие*******нөхөн*******төлөхөөр*******ойлгогдож*******байгаа*******бөгөөд*******шүүгч*******хуралдааны*******төгсгөлд*******шийдвэр*******танилцуулахдаа*******ч*******энэ*******утгаар*******тайлбарлаж*******байсан.*******Шаардлагатай*******бол*******шүүх*******хуралдааны*******бичлэгийг*******үзэх*******нь*******зүйтэй.

Дээрх*******тайлбаруудаас*******харахад*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2024*******оны*******02*******сарын*******08-ны*******өдрийн*******155/ШШ2024/00182*******дугаар*******шийдвэр*******хууль*******ёсны*******бөгөөд*******үндэслэл*******бүхий*******болж*******чадаагүй*******тул*******шүүхийн*******шийдвэрт*******өөрчлөлт*******оруулж,*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хангаж*******өгөхийг*******хүсье.*******гэжээ.

Хариуцагч*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******дарга*******давж*******заалдах*******гомдолд*******гаргасан*******тайлбартаа:*******...дээрх*******шийдвэрт*******зааснаар*******нэхэмжлэгч*******Х.*******т*******50,973,920*******тегрөгийг*******олгох,*******2021*******оны*******01*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдөр*******хүртэлх*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хууль*******тогтоомжийн*******дагуу*******тооцож*******олгохыг*******тус*******тус*******зөвшөөрч*******байна.

Монгол*******Улсын*******Үндсэн*******хуулийн*******16*******дугаар*******зүйлийн*******14*******дэх*******хэсэгт*******Монгол*******Улсын*******иргэн*******нь*******...хэргээ*******шүүх*******ажиллагаанд*******биеэр*******оролцох*******...*******эрхтэй,*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******25*******дугаар*******зүйлийн*******25.1.2-т*******...шүүх*******хуралдаанд*******оролцох*******эрхтэй,*******тус*******зүйлийн*******25.2.3-т*******шүүхийн*******дуудсанаар*******хүрэлцэн*******ирэх*******үүрэгтэй*******гэж*******заасан*******нь*******нэхэмжлэгч*******Х.*******ын*******эрх,*******үүргийн*******асуудал*******тул*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцохтой*******холбоотой*******гарах*******зардал*******болох*******3,360,000*******төгрөгийг*******нэхэмжлэгчид*******гаргахыг*******зөвшөөрөхгүй*******байна...*******гэжээ.*******

ҮНДЭСЛЭХ*******нь:

Давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******166*******дугаар*******зүйлийн*******166.4-т*******зааснаар*******нэхэмжлэгчийн*******гомдолд*******дурдсан*******үндэслэлээр*******хязгаарлалгүй*******хэргийг*******бүхэлд*******нь*******хяналаа.

Нэхэмжлэгч*******Х.*******ын*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******Б.Манлайбаяр*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******даргад*******холбогдуулан*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны дундаж цалин*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговор*******61,648,028*******төгрөг,*******хууль*******зүйн*******туслалцаа*******үзүүлэх*******гэрээний*******төлбөр*******5,000,000*******төгрөг*******гаргуулах,*******ажилгүй*******байсан*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгал*******болон*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******төлүүлж,*******дэвтэрт*******бичилт*******хийлгэхийг*******даалгах*******тухай*******шаардлага*******гаргасан*******байх*******ба*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагааны*******явцад*******шүүх*******хуралдаанд*******биечлэн*******оролцохтой*******холбогдон*******гарсан*******зардал*******3,360,000 төгрөг*******гаргуулахаар*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******нэмэгдүүлжээ.

Нэхэмжлэгч*******Х.**************шүүх*******хуралдааны*******явцад*******хууль*******зүйн*******туслалцаа*******үзүүлэх*******гэрээний*******төлбөр*******5,000,000*******төгрөг*******гаргуулах*******шаардлагаасаа*******татгалзсан*******байна.

Хариуцагч Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******дарга*******П.Лхагважав*******Х.*******т*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдөр*******хүртэлх*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******цалин*******хөлс,*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хууль*******тогтоомжийн*******дагуу*******тооцож*******олгох*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******зөвшөөрч,*******хууль*******зүйн*******туслалцааны*******5,000,000*******төгрөг,*******шүүх*******хуралдаанд*******оролцохтой*******холбоотой*******гарах*******зардал*******3,360,000*******төгрөгийг*******эс*******зөвшөөрчээ.

Анхан*******шатны*******шүүх*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагын*******зарим*******хэсгийг*******хангаж,*******үлдсэнийг*******нь*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэсэн*******нь*******Шийдвэр*******хууль*******ёсны*******бөгөөд*******үндэслэл*******бүхий*******байх*******тухай*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******116*******дугаар*******зүйлийн*******116.2-т*******заасан*******шаардлагыг*******хангаагүй*******байна.

Шүүх*******зохигчийн*******хооронд*******үүссэн*******эрх*******зүйн*******маргааныг*******шийдвэрлэхдээ*******хуулийг*******агуулга,*******зорилгод*******нь*******нийцүүлэн,*******оновчтой*******зөв*******хэрэглэсэн*******тохиолдолд*******шийдвэр*******хууль*******ёсны*******байх*******шаардлага*******хангасан*******гэж,*******хэргийн*******оролцогчийн*******гаргасан*******нотлох*******баримтыг*******тал*******бүрээс*******нь*******бодитойгоор*******харьцуулан*******үзэж,*******хэрэгт*******хамааралтай,*******ач*******холбогдолтой,*******үнэн*******зөв,*******эргэлзээгүй*******талаас*******нь*******үнэлж,*******шүүх*******хуралдаанаар*******шинжлэн*******судлагдсан*******нотлох*******баримтыг*******үндэслэн*******дүгнэлт*******хийсэн*******бол*******шийдвэр*******үндэслэл*******бүхий*******байх*******шаардлага*******хангасан*******гэж*******үзэх*******бөгөөд*******шүүхийн*******шийдвэр*******дээрх*******шаардлагыг*******хангаагүй*******гэж*******дүгнэв.

Анхан*******шатны*******шүүх*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******хэрэгсэхгүй*******болгосны*******эрх*******зүйн*******үр*******дагаврыг*******тооцоолохгүйгээр*******нэхэмжлэгчийн*******2021*******оны*******02*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрөөс*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******07-ны*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацааны*******эрүүл*******мэндийн*******болон*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******нөхөн*******тооцуулж*******бичилт*******хийлгэхийг*******даалгах*******тухай*******шаардлагыг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэсэн*******нь*******буруу*******болжээ.*******Дээрх*******шаардлагыг*******хэрэгсэхгүй*******болгож*******шийдвэрлэснээр*******нэхэмжлэгч*******уг*******асуудлаар*******дахин*******нэхэмжлэл*******гаргах*******эрхгүй*******болох,*******улмаар*******нэхэмжлэгчийн*******улсад*******ажилласан*******хугацаа*******тасрах*******эрсдэл*******үүсэх*******тул*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******нэг*******мөр*******шийдвэрлэх*******нь*******зүйтэй.

Талууд*******хэрэгт*******ач*******холбогдол*******бүхий*******нөхцөл*******байдлыг*******дутуу*******тодруулсан,*******орхисон*******тохиолдолд*******шүүх*******талуудын*******тэгш*******байдлыг*******зөрчихгүйгээр*******дээрх*******байдлыг*******тодруулж,*******тодорхой*******болгох*******үүрэгтэй*******бөгөөд*******ингэснээр*******тухайн*******харилцааг*******зохицуулсан*******хуулийн*******холбогдох*******зүйл,*******заалтыг*******зөв*******тайлбарлан*******хэрэглэх*******үндэс*******бүрдэх*******учиртай.

Хэрэгт*******2021*******оны*******02*******дугаар*******сарын*******18-ны*******өдрөөс*******2021*******оны*******12*******дугаар*******сарын*******07-ны*******өдрийг*******хүртэлх*******хугацааны*******цалин*******хөлстэй*******тэнцэх*******олговор*******олгосон*******эсэх,*******уг*******олговроос*******эрүүл*******мэндийн*******болон*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл*******тооцсон*******эсэх*******талаарх*******баримт*******авагдаагүй*******тул*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагын*******энэ*******хэсэгт*******дүгнэлт*******хийх*******боломжгүй*******байна.*******

Мөн*******хариуцагч*******Хөвсгөл*******аймгийн*******Засаг*******дарга*******П.Лхагважав*******нь*******нэхэмжлэгчийн*******2022*******оны*******1*******дүгээр*******сарын*******13-ны*******өдрөөс*******2023*******оны*******10*******дугаар*******сарын*******10-ны*******өдөр*******хүртэлх*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******цалин*******хөлс,*******ажилгүй*******байх*******хугацааны*******нийгмийн*******даатгалын*******шимтгэл,*******эрүүл*******мэндийн*******даатгалын*******шимтгэлийг*******хууль*******тогтоомжийн*******дагуу*******тооцож*******олгох*******нэхэмжлэлийн*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******зөвшөөрсөн*******атал*******түүний*******тайлбарын*******агуулгыг*******шийдвэрт*******тусгаагүй*******Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******118*******дугаар*******зүйлийн*******118.3-т*******заасныг*******зөрчжээ.

Хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгч*******нь*******иргэний*******хэргийн*******бие*******даасан*******оролцогч*******бус*******зөвхөн*******төлөөлүүлж*******байгаа*******этгээдийнхээ*******эрх,*******хууль*******ёсны*******ашиг*******сонирхлыг*******илэрхийлж*******байгаа*******этгээд*******атал*******дээрх*******шаардлагыг*******бүхэлд*******нь*******зөвшөөрсөн*******хариуцагчийн*******тайлбарыг*******бус*******уг*******шаардлагын*******зарим*******хэсгийг*******хүлээн*******зөвшөөрсөн*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгчийн*******тайлбарыг*******үндэслэн*******шийдвэр*******гаргасан*******нь*******ойлгомжгүйн*******дээр*******хариуцагчийн*******итгэмжлэгдсэн*******төлөөлөгчийн*******бүрэн*******эрхийн*******хэмжээ*******хязгаар*******тодорхойгүй*******байгааг*******дурдах*******нь*******зүйтэй.

Мөн*******нэхэмжлэгчийн*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******үндэслэн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******шүүх*******хуралдааны*******дуу,*******дүрс*******бичлэг*******үзэхэд*******хуралдааны*******явцыг*******дуу*******болон*******дүрс*******бичлэгээр*******бүрэн*******баталгаажуулаагүй,*******дутуу*******байгаа*******нь*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагааны*******журам*******зөрчсөн*******гэж*******үзэх*******үндэслэл*******болно.*******

Иймд*******дээрх*******үндэслэлээр*******нэхэмжлэгчийн*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******хүлээн*******авч,*******шийдвэрийг*******хүчингүй*******болгож*******дахин*******шийдвэрлүүлэхээр*******анхан*******шатны*******шүүхэд*******буцаах*******нь*******зүйтэй*******гэж*******шүүх*******бүрэлдэхүүн*******дүгнэлээ.

Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******167*******дугаар*******зүйлийн*******167.1.5-д*******заасныг*******удирдлага*******болгон*******ТОГТООХ*******нь:

1.*******Нэхэмжлэгч*******Х.*******ын*******давж*******заалдах*******гомдлыг*******хангаж,*******Хөвсгөл*******аймаг*******дахь*******сум*******дундын*******иргэний*******хэргийн*******анхан*******шатны*******шүүхийн*******2024*******оны*******02*******дугаар*******сарын*******08-ны*******өдрийн*******155/ШШ2024/00182*******дугаар*******шийдвэрийг*******хүчингүй*******болгож*******дахин*******шийдвэрлүүлэхээр*******анхан*******шатны*******шүүхэд*******буцаасугай.

2.Нэхэмжлэгчийн*******давж*******заалдах*******журмаар*******гомдол*******гаргахдаа*******улсын*******тэмдэгтийн*******хураамжид*******төлсөн*******559,900*******/таван*******зуун*******тавин*******есөн*******мянга*******есөн*******зуу/*******төгрөгийг*******шүүгчийн*******захирамжаар*******буцаан*******олгохыг*******дурдсугай.

3.Иргэний*******хэрэг*******шүүхэд*******хянан*******шийдвэрлэх*******тухай*******хуулийн*******167*******дугаар*******зүйлийн******* 167.5-д*******зааснаар*******Давж*******заалдах*******шатны*******шүүхийн*******магадлалд*******энэ*******хуулийн*******172.2-т*******заасан*******анхан*******болон*******давж*******заалдах*******шатны*******шүүх*******хуулийг*******зөрүүтэй*******хэрэглэсэн,*******хэрэг*******хянан*******шийдвэрлэх*******ажиллагааны*******ноцтой*******зөрчил*******гаргасан*******нь*******шүүхийн*******шийдвэрт*******нөлөөлсөн,*******шүүх*******хуулийг*******Улсын*******дээд*******шүүхийн*******албан*******ёсны*******тайлбараас*******өөрөөр*******тайлбарлаж*******хэрэглэсэн*******үндэслэлээр *******зохигч,*******гуравдагч*******этгээд,*******тэдгээрийн*******төлөөлөгч*******буюу*******өмгөөлөгч*******магадлалыг*******гардан*******авсан,*******эсхүл*******хүргүүлснээс*******хойш*******14*******хоногийн*******дотор*******хяналтын*******журмаар*******гомдол*******гаргах*******эрхтэйг*******дурдсугай.

 

ДАРГАЛАГЧ,*******ШҮҮГЧ                               *******Л.ЭРДЭНЭБАТ

ШҮҮГЧИД                               *******Н.БАЯРХҮҮ

Б.СОСОРБАРАМ