Багануур дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй явуулж, Нийслэлийн Багануур дүүргийн прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 äýõ хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж èð¿¿ëñýí Б.*******д холбогдох эрүүгийн 1904000090027 дугаартай хэргийг 2019 оны 3 дугаар ñàðûí 22-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

     Шүүх хуралдаанд:

 Нарийн бичгийн дарга                            З.Ганцоож

 Улсын яллагч                                              Д.Аянагүл

 Шүүгдэгч                                                 Б.******* нар оролцов.

 

Ìîíãîë óëñûí èðãýí, 1994 оны 9 дүгээр сарын 09-ний өдөр Сүхбаатар аймгийн Мөнххаан суманд төрсөн, эрэгтэй, 25 настай, дээд боловсролтой, эрх зүйч мэргэжилтэй, эрхэлсэн ажилгүй, ам бүл 2, ээж Ч.Оюун-Эрдэнийн хамт ******* аймгийн ******* сумын 3 дугаар баг, ******* 5 дугаар гудамжны 18 тоотод оршин суух, ******* овгийн *******ын ******* /РД:*******/

       

Прокурорын яллах дүгнэлтэд дурдсанаар Б.******* нь зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон “би -д сурч байгаа 7 хоногийн дараа хичээл амрахаар Монгол руу явна, 380.000 төгрөг шилжүүлбэл хромон гутал аваад очъё” хэмээн хохирогч Ө.Шаарийбуугаас 2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр Голомт банкны ******* дугаарын дансаар 380.000 төгрөг авч залилах гэмт õýðýãт õîëáîãäæýý.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүх хуралдааны хэлэлцүүлэгт дараах баримтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч Б.*******гийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...Мөрдөн байцаалтын шатанд үнэн зөвөөр мэдүүлэг өгсөн учир нэмж ярих зүйл алга. Гэм буруугийн талаар маргаан байхгүй. Шаарийбуутай аймгийн ын сургуульд хамт сурдаг байсан. эд байхдаа Шаарийбуутай харьцаж мөнгийг нь танил эгч ийн дансаар дамжуулж авсан. Монголд ирснийхээ дараа уг мөнгийг  дансаар шилжүүлж авсан. Найз охин сургуулиа төгсөх гээд төлбөрт нь уг мөнгийг зарцуулсан...” гэх мэдүүлэг,

Мөрдөн байцаалтад яллагдагч Б.*******гийн мэдүүлсэн: “...Би Шаарийбуугийн захьсан гутлыг нь худалдаж аваагүй. Шаарийбуугаас санаа зовсондоо худал хэлчихсэн юм. Шаарийбуугийн өгсөн мөнгийг нь Монгол улсад ирснийхээ дараа манай найз охин их сургуулиа төгсөх гээд мөнгөний хэрэгцээ гарахаар нь түүнд зарцуулчихсан. Монгол улсад ирээд Шаарийбуутай утсаар холбогдохдоо хромон гутлыг нь авчихсан гэж худал хэлчихсэн. Тухайн үед манай ээж улс руу явчихсан байсан бөгөөд би ажилгүй байсан болохоор мөнгийг нь өгч чадаагүй. Би Буриад улсад сурч байгаагүй. Би анх явахдаа ын холбооны улсын хотоор дамжаад улс руу гараад тэндээ оёдлын үйлдвэрт ажиллаад 9 сар болсон. улсад байхдаа Шаарийбуутай фэйсбүүкээр холбогдож хромон гутал авчрах талаар ярьсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 85/

Мөрдөн байцаалтад хохирогч Ө.Шаарийбуугийн мэдүүлсэн: “...би *******тэй аймгийн дээд сургуулийн дотуур байранд цуг амьдардаг байсан. 2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр *******ын *******тэй фэйсбүүк хаягаар холбогдоход улсад сурч байгаа талаар ярьж байсан. Тэгээд 7 хоногийн дараа амарлаа гэхээр нь “наадмаас өмнө хром гутал авмаар байна, авчрах боломж байна уу” гэхэд мөнгө шилжүүл 380.000 төгрөгийн үнэтэй байна гээд Голомт банкны ******* дугаарын данс явуулсан. Тухайн үед би уг данс руу 380.000 төгрөг шилжүүлсэн. Тэгэхэд фэйсбүүк чатаар надад мөнгө авчихлаа мөн гутлыг чинь авчихлаа гээд гутлын зураг явуулсан. Тэгээд түүнээс хойш надтай ерөөсөө холбоо барихгүй алга болсон. ...2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр өөрийн Хаан банкны дугаарын данснаас Голомт банкны ******* дугаарын Даваадоржийн гэх хүний данс руу 380.000 төгрөг шилжүүлсэн. Би тухайн үед *******тэй фэйсбүүк чат болон видео камераар ярьсан. ******* , гэсэн хаягнаас над руу хандаж байсан. Би ын Шаарийбуу гэх өөрийнхөө хаягнаас харьцсан. Надад гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй, хохирлоо дансаар шилжүүлж авсан. Би хэргийн материалтай танилцаж, шүүх хуралд суухгүй...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 26-28/,

Мөрдөн байцаалтад гэрч Ч.Оюун-Эрдэнийн мэдүүлсэн: “...Б.******* нь 2018 оны 8 дугаар сард гэрээсээ Улаанбаатар хот руу ажил хийнэ гэж яваад одоо хүртэл гэртээ ирээгүй байгаа. Надтай хааяа нэг утсаар ярьдаг. *******г 2018 оны 8 дугаар сард гэрээсээ явснаас хойш уулзаагүй. Харин 2018 оны 12 дугаар сарын сүүлээр шинэ он гарахын өмнөхөн нэг утсаар ярьсан тухайн үед надтай ярихдаа хөдөө явж сүлжээний антенн засдаг ажил хийж байгаа гэж хэлж байсан. Б.******* нь ******* аймгийн ******* сумын 4 дүгээр сургуулийг төгсөөд Улаанбаатар хотод Улаанбаатар Эрдэм дээд сургуулийг эрх зүйч мэргэжлээр 2012-2016 оны хугацаанд суралцаж төгссөн. Харин ын холбооны улсад суралцаж байсан зүйл байхгүй, урьд нь руу ч явж байгаагүй. Харин 2017 оны 8 билүү 9 сард улс руу ажил хийхээр яваад 2018 оны 4 дүгээр сард ирсэн...” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 30-31/,

a болон Ө.Шаарийбуу гэсэн Фэйсбүүк хаяганд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 7-24/

ын Шаарийбуу эзэмшигчтэй Хаан банкны тоот дансны “2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр od gutal гэсэн гүйлгээний утгатай 380.000 төгрөгийг шилжүүлсэн” хуулга /хх-ийн 50/,

ын Оюун-Эрдэнийн Хаан банкны 5935184411 тоот данснаас 2019 оны 1 дүгээр сарын 31-ний өдөр тоот дансанд 380.000 төгрөг шилжүүлсэн тухай” баримт /хх-н 52/,

Шүүгдэгч Б.******* нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд бүртгэлгүй” ãýх ÿë øàëãàõ õóóäàñ /õõ-í 56/, иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх-н 39/ áîëîí áóñàä áè÷ãèéí íîòëîõ áàðèìòóóäûã òàëóóäûí õ¿ñýëòýýð øèíæëýí ñóäàëñàí áîëíî.

Прокуророос шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчид холбогдох эрүүгийн хэрэгт гэм буруу болон эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ хэргийн үйл баримт, шүүхийн хэлэлцүүлгээр хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудад үндэслэн дараахь дүгнэлтийг гаргаж шийдвэрлэлээ.  

I. Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар:

 Шүүгдэгч Б.******* нь 2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр “би улсад сурч байгаа 7 хоногийн дараа хичээл амрахаар Монгол руу явна, 380.000 төгрөг шилжүүлбэл хромон гутал аваад очъё” гэж хэлэн хохирогч Ө.Шаарийбуугаас Голомт банкны ******* дугаарын дансаар 380.000 төгрөг шилжүүлэн авч залилсан болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэг болон мөрдөн байцаалтын шатанд шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “эд байхдаа Шаарийбуутай харьцаж хромон гутал авч очъё гэж хэлээд 380.000 төгрөгийг хүний дансаар дамжуулж авсан. Монголд ирснийхээ дараа уг мөнгийг дансаар шилжүүлж авсан” гэсэн мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтад хохирогч Ө.Шаарийбуугийн “*******ын *******тэй фэйсбүүк хаягаар холбогдоход улсад сурч байгаа, 7 хоногийн дараа амарлаа гэхээр нь “наадмаас өмнө хром гутал авмаар байна, авчрах боломж байна уу” гэхэд мөнгө шилжүүл 380.000 төгрөгийн үнэтэй байна гээд Голомт банкны ******* дугаарын данс явуулсан. Тухайн үед би уг данс руу 380.000 төгрөг шилжүүлсэн. Тэгэхэд фэйсбүүк чатаар надад мөнгө авчихлаа мөн гутлыг чинь авчихлаа гээд гутлын зураг явуулсан. Тэгээд түүнээс хойш надтай ерөөсөө холбоо барихгүй алга болсон” талаарх мэдүүлэг /хх-н 26-28/, гэрч Ч.Оюун-Эрдэнийн “Б.******* нь ын холбооны улсад суралцаж байсан зүйл байхгүй, урьд нь руу ч явж байгаагүй” гэх мэдүүлэг /хх-н 30-31/, Фэйсбүүк хаяганд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 7-24/, Хаан банкны тоот дансны хуулга /хх-ийн 50/ зэрэг áичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь тус хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл, журмаар цуглуулж бэхжүүлсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг зөрчөөгүй, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хууль ёсны гэж үнэлэв.

 

Улсын яллагчаас шүүгдэгч Б.*******г Эрүүгийн хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах дүгнэлтийг гаргасан. Шүүгдэгч Б.******* нь гэм буруугийн талаар маргаагүй, түүний гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг нь хохирогч Ө.Шаарийбуу, гэрч Ч.******* нарын мэдүүлэг, Хаан банкны тоот дансны хуулга болон бусад нотлох баримтуудаар давхар нотлогдож байна.

Залилангийн гэмт хэрэг нь бусдын эд хөрөнгийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар шууд өөрийн мэдэлд авах, буцааж өгөхгүй, хариу төлбөр огт хийхгүй гэсэн субъектив санаа зорилготой байдаг бөгөөд, бодит байдлыг гуйвуулах, худал хэлэх зэргээр бусдын эд хөрөнгийг эзэмших, өмчлөх эрхийг өөртөө авах хэлбэрээр илэрдэг ба уг гэмт хэргийн арга нь урьдын танил харилцааг ашиглах, худал амлах, хуурамч бичиг баримт ашиглаж төөрөгдүүлэх гэх зэрэг аргаар үйлдэгддэг.

Хэргийн үйл баримт, цугларсан нотлох баримтуудыг дүгнэвэл шүүгдэгч Б.******* нь хохирогч Ө.Шаарийбуутай хамт сурч байсан урьдын танил харилцааныхаа үндсэн дээр “т сурч байгаа, 7 хоногийг дараа хичээл амрахаар Монгол очно” гэж зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон түүнд оос буцахдаа хромон гутал авч очъё гэж 380.000 төгрөг хуурч авсан нь хохирогчийн эд хөрөнгийг залилсан нөхцөл байдал хангалттай тогтоогджээ. Б.*******гийн “найз охиныхоо сургалтын төлбөрт уг мөнгийг зарцуулсан” гэсэн мэдүүлгээс үзэхэд тэрээр амар хялбар аргаар мөнгө олох зорилгоор өөрийн үйлдэлдээ шунахайн сэдэлттэй ханджээ.      

Иймд Б.*******гийн үйлдэл нь залилах гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг бүрэн хангасан байх тул улсын яллагчийн гэм буруутайд тооцуулах дүгнэлтийг хүлээн авч, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар ç¿éëèéí 1 äýõ õýñýãò заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

 

Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогчид 380.000 төгрөгийн хохирол учирсан байх бөгөөд шүүгдэгч Б.******* нь хохирол 380.000 төгрөгийг дансаар төлж барагдуулсан болох нь хавтаст хэргийн 52 дугаар талд авагдсан Хаан банкны депозит дансны хуулга, хохирогч Ө.Шаарийбуугийн мэдүүлэг зэргээр тогтоогдож байна. Иймд шүүгдэгч Б.*******г бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

 

II.Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар

Ø¿¿ãäýã÷èéí ¿éëäñýí Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт çààñàí ãýìò õýðэгт дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ гэж заасан.

Б.*******д “урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, одоогоор эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ээжийн хамт амьдардаг” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдсон болно.

 

Шүүх шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага буюу ял оногдуулахдаа гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзах нь зүйтэй. Шүүгдэгч Б.******* нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэргийн улмаас бусдад учруулсан 380.000 төгрөгийн хохирлыг бүрэн төлсөн зэргийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөлд харгалзан үзсэн ба хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй болно.

Улсын яллагчаас Б.*******д Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí òóñãàé àíãèéí 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600.000 төгрөгөөр торгох ялыг оногдуулах дүгнэлтийг гаргасан бөгөөд шүүгдэгч нь улсын яллагчийн торгох ял оногдуулах саналтай мэтгэлцээгүй ба прокурорын шатанд торгуулийн ялыг зөвшөөрсөн байна.

 

Иймд прокурорын саналыг харгалзан шүүгдэгч Б.*******д 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч Б.******* нь шүүхэд торгуулийн ялыг хэрхэн төлөх талаар санал дүгнэлт гаргаагүй байх тул уг торгуулийн ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлэхээр шийдвэрлэх нь зүйтэй.

 

Ø¿¿ãäýã÷ид õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæëýýã¿é, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, шүүгдэгч íü энэ хэрэгтээ цагдан хоригдоогүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны çàðäлыг òîäîðõîéëж èð¿¿ëýýã¿é áîëíî.

 

    Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 дэх хэсгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч ******* овгийн *******ын *******д Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан залилах гэмт хэрýã үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.
2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн òóñãàé àíãèéí 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасíààð шүүгдэгч ******* овгийн *******ын *******д 600 /зургаан зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600.000 /зургаан зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял øèéòãýñ¿ãýé.
3. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хүчин төгөлдөр болсноос хойш 90 хоногийн дотор биелүүлэх үүрэгтэйг Б.*******д мэдэгдсүгэй.
4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг Б.*******д мэдэгдсүгэй.
5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Б.*******д óðüä àâñàí хувийн баталгаа гаргах òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýã хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
6. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч Б.******* нь гэмт хэргийн улмаас учруулсан 380.000 төгрөгийн хохирлыг хохирогч Ө.Шаарийбууд төлж барагдуулсан болохыг дурдсугай.
7. Б.*******д õîëáîãäîõ èðãýíèé áè÷èã áàðèìò ø¿¿õýä øèëæèæ èðýýã¿é, öàãäàí õîðèãäñîí õîíîãã¿é, ýä õºðºí㺠áèò¿¿ìæлэгдэýã¿é, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, ýíý õýðýãò ãàðñàí хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны çàðäлыг òîäîðõîéëæ èð¿¿ëýýã¿é áîëîõûã òóñ òóñ äóðäñóãàé.
8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.
9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

                             

                          ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                      Б.БАЙГАЛМАА

римтуудыг хэлэлцүүлэв. Үүнд:

Шүүгдэгч Б.Б-гийн шүүх хуралдаанд мэдүүлсэн: “...Мөрдөн байцаалтын шатанд үнэн зөвөөр мэдүүлэг өгсөн учир нэмж ярих зүйл алга. Гэм буруугийн талаар маргаан байхгүй. Ш-тай аймгийн ын сургуульд хамт сурдаг байсан. эд байхдаа Ш-тай харьцаж мөнгийг нь танил эгч Ш-ийн дансаар дамжуулж авсан. Монголд ирснийхээ дараа уг мөнгийг  дансаар шилжүүлж авсан. Найз охин сургуулиа төгсөх гээд төлбөрт нь уг мөнгийг зарцуулсан...” гэх мэдүүлэг,

Мөрдөн байцаалтад яллагдагч Б.Б-гийн мэдүүлсэн: “...Би Ш-гийн захьсан гутлыг нь худалдаж аваагүй. Ш-гаас санаа зовсондоо худал хэлчихсэн юм. Ш-гийн өгсөн мөнгийг нь Монгол улсад ирснийхээ дараа манай найз охин их сургуулиа төгсөх гээд мөнгөний хэрэгцээ гарахаар нь түүнд зарцуулчихсан. Монгол улсад ирээд Ш-тай утсаар холбогдохдоо хромон гутлыг нь авчихсан гэж худал хэлчихсэн. Тухайн үед манай ээж улс руу явчихсан байсан бөгөөд би ажилгүй байсан болохоор мөнгийг нь өгч чадаагүй. Би Буриад улсад сурч байгаагүй. Би анх явахдаа ын холбооны улсын хотоор дамжаад улс руу гараад тэндээ оёдлын үйлдвэрт ажиллаад 9 сар болсон. улсад байхдаа Ш-тай фэйсбүүкээр холбогдож хромон гутал авчрах талаар ярьсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 85/

Мөрдөн байцаалтад хохирогч Ө.Ш-гийн мэдүүлсэн: “...би Б-тэй аймгийн дээд сургуулийн дотуур байранд цуг амьдардаг байсан. 2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр Б-ын Б-тэй фэйсбүүк хаягаар холбогдоход улсад сурч байгаа талаар ярьж байсан. Тэгээд 7 хоногийн дараа амарлаа гэхээр нь “наадмаас өмнө хром гутал авмаар байна, авчрах боломж байна уу” гэхэд мөнгө шилжүүл 380.000 төгрөгийн үнэтэй байна гээд Голомт банкны ******* дугаарын данс явуулсан. Тухайн үед би уг данс руу 380.000 төгрөг шилжүүлсэн. Тэгэхэд фэйсбүүк чатаар надад мөнгө авчихлаа мөн гутлыг чинь авчихлаа гээд гутлын зураг явуулсан. Тэгээд түүнээс хойш надтай ерөөсөө холбоо барихгүй алга болсон. ...2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр өөрийн Хаан банкны дугаарын данснаас Голомт банкны ******* дугаарын Д-ийн Ш- гэх хүний данс руу 380.000 төгрөг шилжүүлсэн. Би тухайн үед Б-тэй фэйсбүүк чат болон видео камераар ярьсан. Б- Б-, Б- гэсэн хаягнаас над руу хандаж байсан. Би Ө-ын Ш- гэх өөрийнхөө хаягнаас харьцсан. Надад гомдол санал нэхэмжлэх зүйл байхгүй, хохирлоо дансаар шилжүүлж авсан. Би хэргийн материалтай танилцаж, шүүх хуралд суухгүй...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 26-28/,

Мөрдөн байцаалтад гэрч Ч.О-ийн мэдүүлсэн: “...Б.Б- нь 2018 оны 8 дугаар сард гэрээсээ Улаанбаатар хот руу ажил хийнэ гэж яваад одоо хүртэл гэртээ ирээгүй байгаа. Надтай хааяа нэг утсаар ярьдаг. Б-г 2018 оны 8 дугаар сард гэрээсээ явснаас хойш уулзаагүй. Харин 2018 оны 12 дугаар сарын сүүлээр шинэ он гарахын өмнөхөн нэг утсаар ярьсан тухайн үед надтай ярихдаа хөдөө явж сүлжээний антенн засдаг ажил хийж байгаа гэж хэлж байсан. Б.Б- нь ******* аймгийн ******* сумын 4 дүгээр сургуулийг төгсөөд Улаанбаатар хотод Улаанбаатар Эрдэм дээд сургуулийг эрх зүйч мэргэжлээр 2012-2016 оны хугацаанд суралцаж төгссөн. Харин ын холбооны улсад суралцаж байсан зүйл байхгүй, урьд нь руу ч явж байгаагүй. Харин 2017 оны 8 билүү 9 сард улс руу ажил хийхээр яваад 2018 оны 4 дүгээр сард ирсэн...” гэсэн мэдүүлэг /хх-н 30-31/,

B... L.... болон Ө.Ш- гэсэн Фэйсбүүк хаяганд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 7-24/

Ө-ын Ш- эзэмшигчтэй Хаан банкны тоот дансны “2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр B..... гэсэн гүйлгээний утгатай 380.000 төгрөгийг шилжүүлсэн” хуулга /хх-ийн 50/,

Ч-ын О-ийн Хаан банкны 5935184411 тоот данснаас 2019 оны 1 дүгээр сарын 31-ний өдөр тоот дансанд 380.000 төгрөг шилжүүлсэн тухай” баримт /хх-н 52/,

Шүүгдэгч Б.Б- нь “Цагдаагийн ерөнхий газрын МНБГ-ын лавлагаа санд бүртгэлгүй” гэх ял шалгах хуудас /хх-н 56/, иргэний үнэмлэхний лавлагаа /хх-н 39/ болон бусад бичгийн нотлох баримтуудыг талуудын хүсэлтээр шинжлэн судалсан болно.

Прокуророос шилжүүлсэн эрүүгийн хэргийн хүрээнд шүүгдэгчид холбогдох эрүүгийн хэрэгт гэм буруу болон эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ хэргийн үйл баримт, шүүхийн хэлэлцүүлгээр хэлэлцэгдсэн, хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудад үндэслэн дараахь дүгнэлтийг гаргаж шийдвэрлэлээ.  

I. Гэм буруугийн болон гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирлын талаар:

 Шүүгдэгч Б.Б- нь 2018 оны 5 дугаар сарын 23-ны өдөр “би улсад сурч байгаа 7 хоногийн дараа хичээл амрахаар Монгол руу явна, 380.000 төгрөг шилжүүлбэл хромон гутал аваад очъё” гэж хэлэн хохирогч Ө.Ш-гаас Голомт банкны ******* дугаарын дансаар 380.000 төгрөг шилжүүлэн авч залилсан болох нь шүүхийн хэлэлцүүлэг болон мөрдөн байцаалтын шатанд шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн “эд байхдаа Ш-тай харьцаж хромон гутал авч очъё гэж хэлээд 380.000 төгрөгийг хүний дансаар дамжуулж авсан. Монголд ирснийхээ дараа уг мөнгийг дансаар шилжүүлж авсан” гэсэн мэдүүлэг, мөрдөн байцаалтад хохирогч Ө.Ш-гийн “Б-ын Б-тэй фэйсбүүк хаягаар холбогдоход улсад сурч байгаа, 7 хоногийн дараа амарлаа гэхээр нь “наадмаас өмнө хром гутал авмаар байна, авчрах боломж байна уу” гэхэд мөнгө шилжүүл 380.000 төгрөгийн үнэтэй байна гээд Голомт банкны ******* дугаарын данс явуулсан. Тухайн үед би уг данс руу 380.000 төгрөг шилжүүлсэн. Тэгэхэд фэйсбүүк чатаар надад мөнгө авчихлаа мөн гутлыг чинь авчихлаа гээд гутлын зураг явуулсан. Тэгээд түүнээс хойш надтай ерөөсөө холбоо барихгүй алга болсон” талаарх мэдүүлэг /хх-н 26-28/, гэрч Ч.О-ийн “Б.Б- нь ын холбооны улсад суралцаж байсан зүйл байхгүй, урьд нь руу ч явж байгаагүй” гэх мэдүүлэг /хх-н 30-31/, Фэйсбүүк хаяганд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 7-24/, Хаан банкны тоот дансны хуулга /хх-ийн 50/ зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан болон хэрэгт цугларсан нотлох баримтууд нь тус хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл, журмаар цуглуулж бэхжүүлсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг зөрчөөгүй, агуулгын хувьд зөрүүгүй, үйл баримтыг хангалттай тогтоож чадсан байх тул хууль ёсны гэж үнэлэв.

 

Улсын яллагчаас шүүгдэгч Б.Б-г Эрүүгийн хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэм буруутайд тооцуулах дүгнэлтийг гаргасан. Шүүгдэгч Б.Б- нь гэм буруугийн талаар маргаагүй, түүний гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг нь хохирогч Ө.Ш-, гэрч Ч.О-э нарын мэдүүлэг, Хаан банкны тоот дансны хуулга болон бусад нотлох баримтуудаар давхар нотлогдож байна.

Залилангийн гэмт хэрэг нь бусдын эд хөрөнгийг хуурч мэхлэх, итгэл эвдэх аргаар шууд өөрийн мэдэлд авах, буцааж өгөхгүй, хариу төлбөр огт хийхгүй гэсэн субъектив санаа зорилготой байдаг бөгөөд, бодит байдлыг гуйвуулах, худал хэлэх зэргээр бусдын эд хөрөнгийг эзэмших, өмчлөх эрхийг өөртөө авах хэлбэрээр илэрдэг ба уг гэмт хэргийн арга нь урьдын танил харилцааг ашиглах, худал амлах, хуурамч бичиг баримт ашиглаж төөрөгдүүлэх гэх зэрэг аргаар үйлдэгддэг.

Хэргийн үйл баримт, цугларсан нотлох баримтуудыг дүгнэвэл шүүгдэгч Б.Б- нь хохирогч Ө.Ш-тай хамт сурч байсан урьдын танил харилцааныхаа үндсэн дээр “т сурч байгаа, 7 хоногийг дараа хичээл амрахаар Монгол очно” гэж зохиомол байдлыг зориудаар бий болгон түүнд оос буцахдаа хромон гутал авч очъё гэж 380.000 төгрөг хуурч авсан нь хохирогчийн эд хөрөнгийг залилсан нөхцөл байдал хангалттай тогтоогджээ. Б.Б-гийн “найз охиныхоо сургалтын төлбөрт уг мөнгийг зарцуулсан” гэсэн мэдүүлгээс үзэхэд тэрээр амар хялбар аргаар мөнгө олох зорилгоор өөрийн үйлдэлдээ шунахайн сэдэлттэй ханджээ.      

Иймд Б.Б-гийн үйлдэл нь залилах гэмт хэргийн бүрэлдэхүүний шинжийг бүрэн хангасан байх тул улсын яллагчийн гэм буруутайд тооцуулах дүгнэлтийг хүлээн авч, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй байна гэж шүүх дүгнэв.

Энэ гэмт хэргийн улмаас хохирогчид 380.000 төгрөгийн хохирол учирсан байх бөгөөд шүүгдэгч Б.Б- нь хохирол 380.000 төгрөгийг дансаар төлж барагдуулсан болох нь хавтаст хэргийн 52 дугаар талд авагдсан Хаан банкны депозит дансны хуулга, хохирогч Ө.Ш-гийн мэдүүлэг зэргээр тогтоогдож байна. Иймд шүүгдэгч Б.Б-г бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

II.Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар

Шүүгдэгчийн үйлдсэн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэгт дөрвөн зуун тавин нэгжээс арван дөрвөн мянган нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас гурван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ гэж заасан.

Б.Б-д “урьд ял шийтгэгдэж байгаагүй, одоогоор эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ээжийн хамт амьдардаг” зэрэг хувийн байдлууд тогтоогдсон болно.

Шүүх шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага буюу ял оногдуулахдаа гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг харгалзах нь зүйтэй. Шүүгдэгч Б.Б- нь тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэргийн улмаас бусдад учруулсан 380.000 төгрөгийн хохирлыг бүрэн төлсөн зэргийг эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөлд харгалзан үзсэн ба хүндрүүлэх нөхцөл тогтоогдоогүй болно.

Улсын яллагчаас Б.Б-д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600.000 төгрөгөөр торгох ялыг оногдуулах дүгнэлтийг гаргасан бөгөөд шүүгдэгч нь улсын яллагчийн торгох ял оногдуулах саналтай мэтгэлцээгүй ба прокурорын шатанд торгуулийн ялыг зөвшөөрсөн байна.

Иймд прокурорын саналыг харгалзан шүүгдэгч Б.Б-д 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулахаар шийдвэрлэв.

Шүүгдэгч Б.Б- нь шүүхэд торгуулийн ялыг хэрхэн төлөх талаар санал дүгнэлт гаргаагүй байх тул уг торгуулийн ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлэхээр шийдвэрлэх нь зүйтэй.

 

Шүүгдэгчид холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, эд хөрөнгө битүүмжлээгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, шүүгдэгч нь энэ хэрэгтээ цагдан хоригдоогүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй болно.

 

    Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1; 8; 9 дэх хэсгүүд,  36.2 дугаар зүйлийн 1-4 дэх хэсгүүд, 36.6 дугаар зүйл, 36.7 дугаар зүйл, 36.8 дугаар зүйл, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Ж- овгийн Б-ын Б-д Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан залилах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд  тооцсугай.
2. Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ж- овгийн Б-ын Б-д 600 /зургаан зуун/ нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600.000 /зургаан зуун мянган/ төгрөгийн торгох ял шийтгэсүгэй.
3. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт зааснаар уг торгуулийн ялыг шүүхийн шийдвэрийг хүчин төгөлдөр болсноос хойш 90 хоногийн дотор биелүүлэх үүрэгтэйг Б.Б-д мэдэгдсүгэй.
4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт зааснаар торгох ялыг хуульд заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг Б.Б-д мэдэгдсүгэй.
5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг мэдэгдэж, уг тогтоол хүчин төгөлдөр болтол Б.Б-д урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
6. Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 510 дугаар зүйлийн 510.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч Б.Б- нь гэмт хэргийн улмаас учруулсан 380.000 төгрөгийн хохирлыг хохирогч Ө.Ш-д төлж барагдуулсан болохыг дурдсугай.
7. Б.Б-д холбогдох иргэний бичиг баримт шүүхэд шилжиж ирээгүй, цагдан хоригдсон хоноггүй, эд хөрөнгө битүүмжлэгдээгүй, эд мөрийн баримтаар хураан ирүүлсэн зүйлгүй, энэ хэрэгт гарсан хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардлыг тодорхойлж ирүүлээгүй болохыг тус тус дурдсугай.
8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар прокурор, дээд шатны прокурор, ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргах эрхтэй.
9. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар давж заалдах гомдол гаргах, эсэргүүцэл бичсэн тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, ялтанд урьд авсан таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

   

                          ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                      Б.БАЙГАЛМАА