МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

              Ховд аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн  шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Гантөгс даргалж,

            Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга  А.Золзаяа

Улсын яллагч Т.Өсөхболд

Шүүгдэгч нарын өмгөөлөгч Л.Эрдэнэцэцэг, Н.Оюунчимэг

Шүүгдэгч Б.-, С., О. нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

Ховд аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Т.Өсөхболдоос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэн шилжүүлэн ирүүлсэн шүүгдэгч Б.-, С., О. нарт холбогдох эрүүгийн 1936000240021 дугаартай, 18/2019/00*******/Э/ индекстэй хэргийг 2019 оны 03 дугаар сарын 13-ны өдөр хүлээн авч, хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгч нарын биеийн байцаалт:

1.Монгол улсын иргэн, ******* оны 11 дүгээр сарын 12-ны өдөр Ховд аймгийн Дөргөн суманд төрсөн, ******* настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 3, эхнэр хүүхдийн хамт Ховд аймгийн Дөргөн сумын ******* багт оршин суух хаягтай, одоо Ховд аймгийн Жаргалант сумын ******* багийн *******-******* тоотод түр оршин суух,  ******* регистрийн дугаартай, ******* овогт *******ын -

2.Монгол улсын иргэн, оны 12 дугаар сарын 1-ны өдөр Ховд аймгийн Мөст суманд төрсөн, настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл ******* , эхнэр хүүхдүүдийн хамт Ховд аймгийн Жаргалант сумын Баатархайрхан багийн - тоотод түр оршин суух, Ховд аймгийн Манхан сумын багт оршин суух хаягтай, ПИ8121******* регисртрийн дугаартай,  овогт ийн

3.Монгол улсын иргэн, оны 10 дугаар сарын 18-ны өдөр Ховд аймгийн Манхан суманд төрсөн, настай, эрэгтэй,бага боловсролтой,мэргэжилгүй, ХХК-д сантехникч ажилтай, ам бүл *******, эхнэр хүүхдүүдийн хамт Ховд аймгийн Жаргалант сумын Бичигт багийн 2-3 тоотод оршин суух, урьд Говь-Алтай аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 2008 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 03 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 2002 оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 14******* дугаар зүйлийн 14*******.1-д зааснаар 02 сар 20 хоногийн баривчлах ялаар, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1-д зааснаар 3 сарын баривчлах ялаар тус тус шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн ******* дугаар зүйлийн *******.1-д зааснаар нийт 4 сар 20 хоногийн баривчлах ялаар шийтгүүлж байсан, Ховд аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 0******* дугаар сарын 03-ны өдрийн 2018/ШЦТ/69 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 201******* оны Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 01 жилийн хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.*******-д зааснаар оршин суух, газар, ажил сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэж байх үүрэг хүлээлгэсэн гэх, ПЖ8101811 регистрийн дугаартай, овогт ын

      Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэнд  дурдсанаар/

1.Шүүгдэгч Б.- нь  С.тэй бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2018 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрөөс 13-ны өдрийн хооронд Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн Хөх дэлт гэх газраас  иргэн Б.ийн 1 тооны үхэр хулгайлж Б.ид 1.200.000 төгрөгний хохирол,

-С., О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр Ховд аймгийнБуянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр  Цагаан гол гэх газраас иргэн Ү., М. нарын 2 тооны үхэр хулгайлж, Ү.,  М. нарт 3.000.000 төгрөгний хохирол,

- С., О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 1-ны өдрөөс 01 дүгээр сарын 18-нд шилжих шөнө Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр Элсэн сайн ам  гэх газраас иргэн О.тогтохын 1 тооны үхэр хулгайлж, О.тогтоход 900.000 төгрөгний хохирол,

- С., О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр  Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан гол багийн нутаг дэвсгэр  Хөглийн цагааны урд мухар гэх газраас  иргэн Б.ын 1 тооны үхэр хулгайлж, Б.т 1.200.000 төгрөгний хохирол тус тус учруулсан,

2.Шүүгдэгч С. нь Б.-той  бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2018 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрөөс 13-ны өдрийн хооронд Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн Хөх дэлт гэх газраас  иргэн Б.ийн 1 тооны үхэр хулгайлж Б.ид 1.200.000 төгрөгний хохирол,

-Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр Ховд аймгийнБуянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр  Цагаан гол гэх газраас иргэн Ү., М. нарын 2 тооны үхэр хулгайлж, Ү.,  М. нарт 3.000.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 22--нд шилжих шөнө   Ховд аймгийн Дөргөн  сумын Агваш багийн нутаг дэвсгэр  Бөөр  гэх газраас  иргэн Л.ийн 2 тооны үхэр хулгайлж, Л.т 1.400.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 1-ны өдрөөс 01 дүгээр сарын 18-нд шилжих шөнө Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр Элсэн сайн ам  гэх газраас иргэн О.тогтохын 1 тооны үхэр хулгайлж, О.тогтоход 900.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр  Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан гол багийн нутаг дэвсгэр  Хөглийн цагааны урд мухар гэх газраас  иргэн Б.ын 1 тооны үхэр хулгайлж, Б.т 1.200.000 төгрөгний хохирол тус тус учруулсан,

3.Шүүгдэгч О. нь Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр  Цагаан гол гэх газраас иргэн Ү., М. нарын 2 тооны үхэр хулгайлж, Ү.,  М. нарт 3.000.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 22--нд шилжих шөнө   Ховд аймгийн Дөргөн  сумын Агваш багийн нутаг дэвсгэр  Бөөр  гэх газраас  иргэн Л.ийн 2 тооны үхэр хулгайлж, Л.т 1.400.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 1-ны өдрөөс 01 дүгээр сарын 18-нд шилжих шөнө Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр Элсэн сайн ам  гэх газраас иргэн О.тогтохын 1 тооны үхэр хулгайлж, О.тогтоход 900.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр  Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан гол багийн нутаг дэвсгэр Хөглийн цагааны урд мухар гэх газраас  иргэн Б.ын 1 тооны үхэр хулгайлж, Б.т 1.200.000 төгрөгний хохирол тус тус учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч нарын гэм буруугийн талаар:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.  Үүнд:

Шүүгдэгч Б.-ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Хийсэн хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна.Хохирогчид нийт 2.400.000 төгрөгний хохирол төлбөр төлсөн, хохирогч нартай уулзаж уучлалт гуйсан гэв.

Шүүгдэгч О.ын шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Хийсэн хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна, гэм буруугаа ойлгож гэмшиж байна, би 2.*******00.000 төгрөгний хохирол төлсөн. Гэмт хэрэг үйлдэж олсон мөнгөө хувааж авдаг байсан гэв.

Шүүгдэгч С.ийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн: Хийсэн хэргээ хүлээн зөвшөөрч байна. Хохирол төлсөн, хийсэн хэрэгтээ гэмшиж байна гэв.

Хэргийн газар үзлэг хийсэн... Ховд аймгийн Чандмань сумын Хөх дэлт гэх газар, Ховд аймгаас 48 км зайд байрлах Хар ус нуурын хаяанд дэрсэн дунд үхрийн гэдэс дотор нядлагдсан байдалтай байсныг үзлэг хийн гутлын мөр, машины мөр, Бонд нэртэй тамхины хайрцгийг эд мөрийн баримтаар бэхжүүлж авав.Хэрэг учрал болсон гэх газарт үхрийн толгой шийр байхгүй, үхрийн гэдэс дотор 2-3 хоносон байдалтай тас хөлдсөн, ойр орчим 10 метрийн зайд зүүн хойноос баруун тийш чиглэлтэй нарийн дугуйтай машины мөр байсныг бэхжүүлэн авав.Хэрэг учрал болсон газрын орчим 80 метрийн зайд хэргийн газарт байсан мөрнүүдтэй ижил гутлын мөр илэрснийг бэхжүүлэн авав... гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хх-ийн 4-9-р хуудас/

Шүүгдэгч Б.-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хх18-19-р хуудас/

Шүүгдэгч С.ийн мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хх-20-21-р хуудас/

Хохирогч овогт ийн ийн / ПН803211 регистрийн дугаартай, настай,эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, малчин/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 10-наас 12-ны хооронд Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн нутаг дэвсгэр Хөх дэлтийн тасаг гэх газраас манайх 8 настай, манхан халзан хүрэн улаан зүсмийн үхрээ алдсан.Тэгээд хайгаад явж байтал нядлаад гэдэс дотрыг нь үлдээгээд арьс шир болон махыг нь аваад явсан байхаар нь цагдаад мэдэгдсэн... гэх мэдүүлэг / 1-р хх-24-2*******-р хуудас/

Гэрч Э.Нямдаваагийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... Надад -ХОА улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл байдаг. Би уг машинаа Бэрс финанс банк бус санхүүгийн байгууллагад 2019 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдөр мөнгөний хэрэг гараад барьцаалсан. Б.- нь манай хүргэн байгаа юм. Аавын бие муудаад машины хэрэг болоод байна гэхээр нь өгөөд явуулсан... гэх мэдүүлэг /1-р хх-2-р хуудас/

Шүүгдэгч С.ийн гэрчээр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 2019 оны 01 дүгээр сарын 10-11-нд шилжих шөнө Жамбуйл, Б.- нартай хамт - ХОА улсын дугаартай тээврийн хэрэгслээр Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн  нутаг дэвсгэрээс 1 тооны духан дээрээ шар алагтай  үхэр нугасалж алаад цээж бөгсөөр нь салгаад машиныхаа багажинд хийгээд аймгийн төвд ирсэн. Тэгээд махны ченж  Батдоржид зараад надад 100.000 төгрөг өгөхөөр нь аваад гэр лүүгээ явсан... гэх мэдүүлэг /1-р хх28-29-р хуудас/

Шүүгдэгч Б.-ын гэрчээр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 2019 оны 01 дүгээр сарын 10-11-нд шилжих шөнө Жамбуйл, С. нартай хамт - ХОА улсын дугаартай тээврийн хэрэгслээр Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн  нутаг дэвсгэрээс 1 тооны духан дээрээ шар алагтай  үхэр нугасалж алаад цээж бөгсөөр нь салгаад машиныхаа багажинд хийгээд аймгийн төвд ирээд махны ченж Батдоржид 0.000 төгрөгөөр зарсан.Уг машин манай хадам ах Э.Нямдаваагийн эзэмшлийнх... гэх мэдүүлэг / 1-р хх---р хуудас/

Шүүгдэгч О.ын гэрчээр мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 2019 оны 01 дүгээр сарын 10-11-нд шилжих шөнө С., Б.- нартай хамт - ХОА улсын дугаартай тээврийн хэрэгслээр Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн  нутаг дэвсгэрээс 1 тооны духан дээрээ шар алагтай  үхэр нугасалж алаад цээж бөгсөөр нь салгаад машиныхаа багажинд хийгээд аймгийн төвд авчирч махны ченжид 0.000 төгрөгөөр зараад мөнгөө хувааж авсан. Тухайн үед Б.- надад 3*******000 төгрөг өгсөн.Б.-той өнгөрсөн жил нэг хашаанд өвөлжсөн, С.тэй багаасаа танилцаж нөхөрлөсөн нэг нутгийн хүмүүс... гэх мэдүүлэг / 1-р хх-ийн 32-33-р хуудас/

Мал үнэлсэн тухай ... 8 настай 1 тооны үхэр 1.200.000 төгрөг гэх тайлан /1-р хх-ийн -р хуудас/

Ховд аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2019 оны 02 дугаар сарын 13-ны өдрийн 1 дугаартай шинжээчийн... шинжилгээнд тэнцэж буй Шүүх гэрэл зургийн үзүүлэлтийн “ зураг №4” нь яллагдагч Б.- гэх гутлын зүүн өмсгөлийн  улны мөртэй ерөнхий шинж тэмдгээрээ харилцан тохирно... гэх дүгнэлт , гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хх-ийн 46-*******0-р хуудас/

-Хэргийн газар үзлэг хийсэн...уг хэрэг учрал болсон гэх газар нь Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр Цагаан гол гэх газар болсон байв.Үхэр нядлагдсан гэх газар очиж үзлэг хийсэн үхрийн толгой, шийр, сэвс зэргийг хаясан байв. Үхрийн толгой, шийр байсан гэх газрыг А,Б үсгээр, тээврийн хэрэгслийн мөр байсан гэх газрыг 1,2-н тоогоор, гутлын мөр байсан гэх газрыг 3-н тоогоор тэмдэглэв ... гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хх-ийн 1-4-р хуудас/

Яллагдагч О.ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 9-80-р хуудас/

Яллагдагч С.ийн мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /1-р хх-ийн 81-82-р хуудас/

Яллагдагч Б.-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл , гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 83-84-р хуудас/

Хохирогч овогт гийн ийн / ПЮ**************0810 регистрийн дугаартай, настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, цахилгаанчин мэргэжилтэй, тэтгэвэрт/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 2-ны өдөр Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан бургас багийн Цагаан бугат гэх газар байдаг хүү Г.Баттулгынд очиж “ үхэр малаа бүртгэсэн үү “ гэхэд манай хүү “бүрэн байна “ гэж хэлсэн.Маргааш өглөө нь манай хүү Г.Баттулга над руу яриад М. ахын нэг үхэр, манай нэг үхэр хоёрыг алаад гэдэс дотор толгой шийрийг нь үлдээгээд явсан байна” гэж хэлэхээр нь би М.той ярихад “ цагдаагийн газарт байна, та хүрээд ир” гэсэн. М.ийнх манай хоёрынх хамт өвөлжиж хамт зусдаг, мал нь хамт бэлчдэг юм ... гэх мэдүүлэг / 1-р хх-ийн 8-88-р хуудас/

Хохирогч овогт гийн ийн / ПВ*******021*******18 регистрийн дугаартай, настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой,жолооч мэргэжилтэй, ажилгүй/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр намайг Ховд аймагт байхад манай хүүхдүүд болох Х.Гантулга, Х.Билгүүн нар над руу яриад “ манай ягаан үнээ, Ү. ахын халзан үнээ хоёрыг нэг дор алаад аваад явсан байна” гэхээр нь би цагдаад хэлсэн. Тухайн Буянт сумын Цагаан бургас багийн Цагаан гол гэх газар очиход манай ягаан үхрийг мөсөн дээр алаад толгой гэдсийг хаячихаад аваад явсан, Ү. ахын халзан үхрийг манай үхэр алсны хажууд  алаад мөн толгой гэдсийг нь хаячихаад авад явсан байсан.Мөсөн дээр жижиг машины мөр гарсан байсан... гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 91-92-р хуудас/

Гэрч Р.Чулуунжавын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сар гараад манай нөхөр М.Батдорж нутгийн залуу  болох Б.-оос 4 тооны үхрийн мах авсныг би зах дээр зарсан... гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 93-р хуудас/

Гэрч М.Батдоржийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 2019 оны 01 дүгээр сараас хойш манай дүү болох Б. – над руу утсаар яриад “ үхэр авах уу, манай эхнэр амаржих гээд, мөнгөний хэрэг гараад байна “ гээд нэг үхрийн махыг Б.-, О. гэдэг залуутай авч ирэхээр нь үнэ тохироод 0.000 төгрөгөөр авсан.Дахин нэг үхэр хотноосоо алж авчирлаа гээд Б.- хажуудаа О.,С. нарын хамт Probox машинтай ирэхээр нь би үхрийн махыг нь *******00.000 төгрөгөөр авсан.Мөн Б.- аавын бие өвдөөд байна, мөнгөний хэрэг гараад өөрийнхөө үхрийг алж ирлээ гээд мах авчирахаар нь *******00.000 төгрөгөөр авсан, түүний дараа дахиад нэг үхэр авчрахаар нь 400.000 төгрөгөөр авсан, нийт 4 тооны үхрийн мах авсан.Б.-ыг танина,бид хоёр нэг нутгийн хүмүүс байгаа юм ... гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 94-9*******-р хуудас/

Гэрч Г.Баттулгын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр Х.Гантулга над руу залгаад “ манай нэг үхэр, танай нэг үхрийг нядлаад аваад явсан байна” гэхээр нь Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг Арлууд гэх газарт очоод үзэхэд 2 үхрийн толгой сэвс, шийрийг хаясан байсан... гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 96-9р хуудас/

Гэрч Х.Гантулгын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр 11 цагийн үед Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан бургас багийн нутаг дэвсгэр Цагаан гол гэх газар адуугаа хураачихаад явж байтал  хэрээ эргээд байхаар нь яваад очтол 2 үхрийг нядлаад толгой, сэвс, шийрийг нь хаясан байсан.Тэгэхээр нь аав М. руу утасдаж хэлсэн.Урьд өдөр нь үхрээ бүртгэхэд бүрэн байсан ... гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 98-99-р хуудас/

Гэрч П.Үлэмжнарангийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 2019 оны 01 дүгээр сарын 2-ны орой нөхөртэйгөө харьж явтал манай нөхөр лүү нэг хүн утасдаад “ үхрийн мах авах уу” гэхээр нь бид хоёр очиход цагаан өнгийн Probox машинтай нэг өндөр хоёр намхан залуу байсан.Нэг нь манай сумын С. гэдэг залуу байсан.Нөхөр бид хоёр тэдний авчирсан 2 үхрийн махыг 1.29*******.000 төгрөгөөр авсан. Б.- нь “ аавыгаа эмчилгээнд явуулах гээд ахынхаа үхрийг алж авчирлаа” гэж хэлсэн... гэх мэдүүлэг /1-р хх108-109-р хуудас/

Гэрч Х.Мөнгөнлхагвын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр манай сумын О. над руу утасдаад “ мах зарах гэсэн юм, үхрийн мах авах уу” гэхээр нь яваад очиход цагаан өнгийн Probox машинтай О. хажуудаа Б.-, С. нар байсан.Б.- аав эмчилгээнд явах гээд өөрийн ахынхаа үхрийн махыг зарж байна гэсэн. Бид хоёр 2 үхрийн махыг нийт 129*******000 төгрөгөөр худалдаж авсан... гэх мэдүүлэг / 1-р хх 110-111-р хуудас/

Мал үнэлсэн тухай тайланд ... 8 настай 2 тооны үхэр нийт 3.000.000 төгрөг гэх /1-р хх-ийн 1-р хуудас/

-Хэргийн газар нөхөн үзлэг хийсэн ... уг хэрэг учрал болсон гэх газар нь  Ховд аймгийн Дөргөн сумын Агваш багийн нутаг дэвсгэрт байрлах Бөөр гэх нэртэй газар байв. Уг хашаагаар ороход үхэр нядлагдсан байдалтай  үхрийн 2 толгой, сэвс, баас, цус газар бохирлогдсон байв. Мөн 4 ширхэг үхрийн шийр байв. Уг хашаанаас ******* метрийн зайтай  машины мөр гарч яваад аймаг явах зам руу чиглэн орсон байх ба машины мөр гарсан газарт цасан дээр түрүүгүй гутлын улмын мөр 1 ширхэг байв... гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 19*******-200-р хуудас/

Яллагдагч О.ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 201-202-р хуудас/

Яллагдагч С.ийн мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 203-204-р хуудас/

Б.-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 20*******-206-р хуудас/

Хохирогч овогт ын ийн / ПП**************011019, настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, тэтгэвэрт байдаг/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 22-ны өдөр гэртээ байж байтал Өлзий гэх залуу над руу утсаар яриад “ танай 2 үхрийг хашаанд оруулаад алаад аваад явсан байна, гэдэс дотор толгой шийр зэргийг нь үлдээсэн байна “ гэж хэлсэн. Манай хүүхдүүд П.Буяннэмэх, П.Билэгдэмбэрэл нар цагдаа авч очоод газар дээр нь үзсэн... гэх мэдүүлэг / 1-р хх-ийн 210-211-р хуудас/

Гэрч О.ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 2019 оны 01 дүгээр сарын дундуур би хэдэн найзтайгаа архи уугаад байж байтал Б.- - ХОА улсын дугаартай цагаан өнгийн машинтай ирээд намайг суулгаад хаашаа явахаа хэлэхгүй аваад явсан. Би тухайн үед тасраад унтчихсан байсан. Нэг сэрсэн чинь С., Б.- нар машины ард 2 үхрийн мах ачаад Дөргөн сумаас Ховд аймгийн чиглэлд явж байсан. Би “ энэ юун үхрийн мах бэ? “ гэхэд хүнээс авах ёстой махаа аваад явж байна гэсэн.Тэгээд Ховд аймгийн Жаргалант сумын ар талд байдаг Батдорж гэдэг ченжид уг махыг Б.-, С. нар оруулж өгөөд хөдлөөд би гэртээ буусан... гэх мэдүүлэг /1-р хх-ийн 212-213-р хуудас/

Мал үнэлсэн тухай... 6- настай 2 тооны үхэр нийт 1.400.000 төгрөг гэх тайлан... /1-р хх-ийн 218-р хуудас/

• Хэргийн газар үзлэг хийсэн ...Ховд аймгийн төвөөс км зайд байрлах Буянт сумын Цагаан бургас багийн Элсэн сайн ам гэх газар байх ба Хар ус нуурын баруун хөвөө баруун урд хэсэгт зэгс шагшуурга бүхий нуурын мөс арал газарт монгол үхрийн нядалсан байдалтай байх ба сэвс шийр байх газрыг А үсгээр тэмдэглэж, Б үсгээр үхрийн толгой байх газрыг тэмдэглэв. Үхрийн сэвс толгой хоёрын хоорондын зай 3.8 м байв.Үхэр нядлагдсан газрын орчимд тээврийн хэрэгслийн мөр байх байв... гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 2-246-р хуудас/

Яллагдагч С.ийн мэдүүлгийг газар дээр шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 24-248-р хуудас/

Яллагдагч Б.-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 1-р хх-ийн 2-2*******0-р хуудас/

Яллагдагч О.ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /2-р хх-ийн 1-2-р хуудас/

Хохирогч овогт ын тогтохын / , ******* настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, малчин/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 1-18-нд шилжих шөнө Буянт сумын Цагаанбургас багийн Цагаан гол гэх газраас 1 тооны шар цоохор зүсмийн настай эм үхрийг нядлаад махыг нь авч явсан байсан. Уг үхэр нь зүүн чих үзүүрээсээ онь, баруун чих урдаасаа ухам имтэй... гэх мэдүүлэг /2-р хх-ийн *******-6-р хуудас/

Гэрч С.ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдөр байх Б.-, О. нар над дээр ирээд “ мөнгөний хэрэг гараад байна, хүнээс 1 үхэр авахаар боллоо.Үхэр нядлаад аваад ирье” гээд хамт яваад Буянт сумын Цагаан гол гэдэг газар луу 1******* цагийн үед - ХОА улсын дугаартай цагаан өнгийн Probox маркийн машинаар очоод хулсны зах дээр байсан 1 тооны шар цоохор эм үхрийг барьж аваад тэр газар нь алж нядлаад махыг нь эвдээд машиндаа ачаад ирсэн. Ховд аймгийн төв оруулж ирээд Батдорж гэх ченжид *******00.000 төгрөгөөр өгөөд надад 1*******0.000 төгрөг өгчихөөд явсан ... гэх мэдүүлэг /2-р хх-ийн 12-13-р хуудас/

Гэрчээр Б.-ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... 2019 оны 01 дүгээр сарын дундуур О.,С. бид гурав - ХОА улсын дугаартай Probox маркийн машинаар Буянт сумын Цагаан бургас багийн Цагаан гол гэдэг газар луу явж үхэр хулгайлж нядлахаар хоорондоо яриад очсон.очоод нэлээд үхэр мал харж тойрч байгаад 10 гаруй үхэр дотроос шар халзан зүсмийн эм үхрийг мөсөн дээр хальтруулж байгаад барьж аваад хулсны захад нядлаад  махыг нь машиндаа ачиж аваад толгой шийр, гэдэс дотрыг нь уг газарт үлдээгээд ирсэн. Ховд аймгийн төвд орой 21 цагийн үед орж ирээд ченж Батдорж руу ярьж  0.000 төгрөгөөр өгөөд бид гурав 100.000-аар нь авсан... гэх мэдүүлэг / 2-р хх-ийн 14-р хуудас/

Гэрчээр О.ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 1-ны өдөр байх С., Б.- бид гурав Буянт сумын Цагаанбургас багийн Цагаан голд Хар ус нуурын хулсан дотроос 1 тооны шар цоохор эм үхэр хөтөлж гаргаж ирээд нядлаад махыг нь машиндаа ачиж аймаг оруулаад С.ийн урд талын хашаанд байдаг махны ченж Батдоржид 0.000 төгрөгөөр зараад надад .000 төгрөг өгсөн ... гэх мэдүүлэг / 2-р хх-ий 1*******-р хуудас/

Мал үнэлсэн тухай... настай эм үхэр 900.000 төгрөг ... гэх тайлан /2-р хх-ийн 1-р хуудас/

• Хэргийн газар үзлэг хийсэн... хэрэг учрал болсон гэх газар нь Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан бургас багийн нутаг дэвсгэрт Хар ус нуурын арал дээр Хөглийн цагааны урд мухар гэх газар үйлдэгдсэн байв. Зэгсний дунд үхрийн толгой 4 шийр, гэдэс дотрыг газарт хаясан байв.Баруун зүгээс ирсэн байж болзошгүй тээврийн хэрэгслийн мөр байв. Мөн тухайн газарт байсан гутлын улны мөрнүүдийг бэхжүүлэн авав... гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 2-р хх-ийн 4-*******6-р хуудас/

-Тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн...цагаан өнгийн - ХОА улсын дугаартай Probox маркийн тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийв. Үзлэгээр уг машины хойт хэсэгт үхрийн мах ачсан, арьсыг нь доор нь дэвссэн, толгой 4 хөлийг нь тавьсан байв... гэх тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /2-р хх-ийн *******-*******9-р хуудас/

Яллагдагч С.ийн мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /2-р хх-ийн 60-61-р хуудас/

Яллагдагч Б.-ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 2-рхх-ийн 62-63-р хуудас/

Яллагдагч О.ын мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт / 2-р хх-ийн -6*******-р хуудас/

Хохирогч овогт ын ын /ПЮ81218, настай эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, малчин/ мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын -ны шөнө гэрээсээ гараад мориндоо өвс өгч байсан чинь манай гэрийн урд талаас нэг цагаан өнгийн Probox машин гарч ирэхээр нь би урдаас нь гар чийдэнгээ тусгасан чинь зогсолгүй зугтаад явсан. Тэгээд би цагдаад мэдэгдчихээд өглөө нь малаа бүртгэхэд алаад аваад явсан байсан. Хэргийн газар дээр нь толгой шийр гэдсийг нь үлдээгээд явсан байсан... гэх мэдүүлэг /2-р хх-ийн 68-69-р хуудас/

Гэрчээр О.ын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний орой найз С.ийнд Б.- бид хоёр очсон. Тэгтэл С. “ Цагаан гол ороод 1 үхэр нядлаад аваад ирмээр байна “ гэхээр нь бид хоёр зөвшөөрөөд 18 цаг өнгөрч байхад Б.-ын - ХОА улсын дугаартай машинаар Буянт сумын Цагаан гол багийн нутаг дэвсгэр Хар ус руу очсон.Хулсан дундуур орж яваад аа нэг үхэр туугаад гараад ирсэн. Тэгээд аа хоёр тэр үхрийг төхөөрсөн, би хараад зогсож байсан.Төхөөрч дуусаад толгой шийр, гэдэс дотрыг нь тэнд орхиод махаа арьстай нь ачаад Ховд аймаг руу орж ирээд Хөрс колонкийн тэнд цагдаад баридсан... гэх мэдүүлэг /2-рхх-ийн 1-2-р хуудас/

Гэрчээр С.ийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...О. бид хоёр буугаад томхон үхрийг нь ээрч барьж аваад газарт унагаагаад Б.- хутгаар нугасалж төхөөрсөн.Махаа машинд ачаад толгой шийр, гэдсийг нь уг газарт үлдээгээд аймгийн төв рүү орж ирээд баригдсан... гэх мэдүүлэг /2-р хх-ийн -9-р хуудас/

Мал үнэлсэн тухай ... настай эр үхэр 1 толгой -1.200.000 төгрөг ... гэх тайлан / 2-р хх-ийн 84-р хуудас/

Эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл /2-р хх-ийн 10*******-р хуудас/ зэрэг баримт болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судлагдсан дээрх баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу хэрэгт цугларч бэхжүүлсэн, шүүгдэгч нараас яллагдагчаар болон гэрч, хохирогч нараас мэдүүлэг авахдаа Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны журам, шаардлага зөрчөөгүй, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны оролцогчдын хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан буюу хязгаарласан зөрчил тогтоогдоогүй тул шүүх тэдгээр баримтыг хэрэг хянан шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, хамаарал бүхий талаас нь үнэлж прокуророос шүүхэд шилжүүлсэн хэргийн хүрээнд шүүгдэгч нарын гэм буруугийн талаар дүгнэлт хийж хэргийг хянан шийдвэрлэв.

1.Шүүгдэгч Б.- нь  С.тэй бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2018 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрөөс 13-ны өдрийн хооронд Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн Хөх дэлт гэх газраас  иргэн Б.ийн 1 тооны үхэр хулгайлж 1.200.000 төгрөгний хохирол,

-С., О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр Ховд аймгийнБуянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр  Цагаан гол гэх газраас иргэн Ү., М. нарын 2 тооны үхэр хулгайлж нийт 3.000.000 төгрөгний хохирол,

- С., О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 1-ны өдрөөс 01 дүгээр сарын 18-нд шилжих шөнө Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр Элсэн сайн ам  гэх газраас иргэн О.тогтохын 1 тооны үхэр хулгайлж 900.000 төгрөгний хохирол,

- С., О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр  Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан гол багийн нутаг дэвсгэр  Хөглийн цагааны урд мухар гэх газраас  иргэн Б.ын 1 тооны үхэр хулгайлж 1.200.000 төгрөгний хохирол тус тус учруулсан үйлдэл нь хохирогч Б., Ү., М., О.тогтох, Б. нарын мэдүүлэг,гэрч Э.Нямдаваа, М.Батдорж, Г.Баттулга, Х.Гантулга, П.Үлэмжнаран, Х.Мөнгөнлхагва нарын мэдүүлэг болон шүүгдэгч нарын гэрч, яллагдагчаар өгсөн  мэдүүлэг, мал үнэлсэн тухай тайлан, хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл зэргээр,

2. Шүүгдэгч С. нь Б.-той  бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2018 оны 01 дүгээр сарын 10-ны өдрөөс 13-ны өдрийн хооронд Ховд аймгийн Чандмань сумын Сүлжээ багийн Хөх дэлт гэх газраас  иргэн Б.ийн 1 тооны үхэр хулгайлж 1.200.000 төгрөгний хохирол,

-Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр Ховд аймгийнБуянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр  Цагаан гол гэх газраас иргэн Ү., М. нарын 2 тооны үхэр хулгайлж нийт 3.000.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 22--нд шилжих шөнө   Ховд аймгийн Дөргөн  сумын Агваш багийн нутаг дэвсгэр  Бөөр  гэх газраас  иргэн Л.ийн 2 тооны үхэр хулгайлж, 1.400.000 төгрөгний хохирол тус тус учруулсан,

- Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 1-ны өдрөөс 01 дүгээр сарын 18-нд шилжих шөнө Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр Элсэн сайн ам  гэх газраас иргэн О.тогтохын 1 тооны үхэр хулгайлж 900.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, О. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр  Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан гол багийн нутаг дэвсгэр  хөглийн цагааны урд мухар гэх газраас  иргэн Б.ын 1 тооны үхэр хулгайлж 1.200.000 төгрөгний хохирол тус тус учруулсан болох нь хохирогч Б., Ү., М., О.тогтох, Б. нарын мэдүүлэг,гэрч Э.Нямдаваа, М.Батдорж, Г.Баттулга, Х.Гантулга, П.Үлэмжнаран, Х.Мөнгөнлхагва нарын мэдүүлэг болон шүүгдэгч нарын гэрч, яллагдагчаар өгсөн  мэдүүлэг, мал үнэлсэн тухай тайлан, хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл зэргээр,

3. Шүүгдэгч О. нь Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдөр Ховд аймгийнБуянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр  Цагаан гол гэх газраас иргэн Ү., М. нарын 2 тооны үхэр хулгайлж нийт 3.000.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 22--нд шилжих шөнө   Ховд аймгийн Дөргөн  сумын Агваш багийн нутаг дэвсгэр  Бөөр  гэх газраас  иргэн Л.ийн 2 тооны үхэр хулгайлж 1.400.000 төгрөгний хохирол

- Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 1-ны өдрөөс 01 дүгээр сарын 18-нд шилжих шөнө Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаанбургас багийн нутаг дэвсгэр Элсэн сайн ам  гэх газраас иргэн О.тогтохын 1 тооны үхэр хулгайлж 900.000 төгрөгний хохирол,

- Б.-, С. нартай бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан 2019 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдөр  Ховд аймгийн Буянт сумын Цагаан гол багийн нутаг дэвсгэр  Хөглийн цагааны урд мухар гэх газраас  иргэн Б.ын 1 тооны үхэр хулгайлж 1.200.000 төгрөгний хохирол тус тус учруулсан болох нь хохирогч Б., Ү., М., О.тогтох, Б. нарын мэдүүлэг, гэрч Э.Нямдаваа, М.Батдорж, Г.Баттулга, Х.Гантулга, П.Үлэмжнаран, Х.Мөнгөнлхагва нарын мэдүүлэг болон шүүгдэгч нарын гэрч, яллагдагчаар өгсөн  мэдүүлэг, мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, мал үнэлсэн тухай тайлан, хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт, тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, эд зүйл хүлээлгэн өгсөн тэмдэглэл зэргээр тус тус тогтоогдож байна.

  Иймд шүүгдэгч Б.Хуг-, С., О. нарыг бүлэглэн тээврийн хэрэгсэл ашиглан бусдын  мал хулгайлсан гэмт хэрэг үйлдсэн нь  тогтоогдож байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12  дугаар зүйлийн 1-д заасан бусдын малыг хулгайлсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцож, Иргэний хуулийн дугаар зүйлийн .1, *******10 дугаар зүйлийн *******10.1-д зааснаар шүүгдэгч С.ээс 1.800.000 төгрөг гаргуулж хохирогч Б.ид 400.000 төгрөг, Ү.т *******00.000 төгрөг, М.ид *******00.000 төгрөг, Б.т 400.000 төгрөг тус тус олгуулхаар шийдвэрлэсэн болно.

2. Шүүгдэгч нарт эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Гэм буруугийн шүүх хуралдаанаас шүүгдэгч С.ээс 1.800.000  төгрөгийг гаргуулахаар шийдвэрлэсэн ба түүний өмгөөлөгч Н.Оюунчимэгээс эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх шүүх хуралдаан эхлэхээс өмнө хохирлыг төлөхөөр завсарлага хүссэний дагуу шүүх хуралдааныг завсарлаж Эрүүгийн хариуцлагын шүүх хуралдаан эхлэхэд шүүгдэгч С. нь хохирогч нарт хохирол төлөхөө илэрхийлсэн болно.

Шүүгдэгч Б.-, О. нарын хохирогч нарт хохирол төлж байсан болох нь 2-р хавтас хэргийн 119-13-р хуудсан дахь баримтуудаар тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч Б.-, О. нар нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь “Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас” /1-р хх-14-148/, шүүгдэгч С.  өмнө нь гэмт хэрэг үйлдсэн нь Говь-Алтай аймаг дахь Сум дундын шүүхийн 2008 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдрийн 03 дугаартай Шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 14******* дугаар зүйлийн 14*******.1-д зааснаар 2 сар 20 хоногийн барвчлах,Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 29 дүгээр зүйлийн 29.1-д зааснаар 3 сарын баривчлах ял, Эрүүгийн хуулийн ******* дугаар зүйлийн *******.1-д зааснаар баривчлах ялыг нэмж нэгтгээд нийт 4 сар 20 хоногийн баривчлах ялаар шийтгүүлж байсан, Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 0******* дугаар сарын 03-ны өдрийн 2018/ШЦТ/69 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 01 жилийн хугацаагаар тэнсэж байсан болох нь “Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас” /1-рхх-ийн 1, 1*******4х/, шийтгэх тогтоолын хуулбаруудаар тус тус тогтоогдож байна.

            Шүүгдэгч Б.-ын хувийн байдлын талаар гэрч Ө.Энхбатын өгсөн...Б.- эцэг эхээс 4-лээ, дээрээ нэг ах, дороо 2 дүүтэй.2 дугаар ангиас сургуулиас гарсан,Увс аймагт цэргийн алба хаасан, одоо эхнэр 1 хүүхдийн хамт амьдардаг.Б.- нь нийтэч, тайван зантай, хөмөрч гөөн хүн...  гэх мэдүүлэг / 1-р хх- 12-р хуудас/

Шүүгдэгч О.ын хувийн байдлын талаар гэрч Ц.Батсайханы мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн... О. нь эцэг, эхээс *******-уулаа,дээрээ хоёр эгчтэй, дороо 2 дүүтэй,Мөст сумын сургуульд 8 дугаар анги төгссөн. Ховд аймагт цэргийн алба хаасан. Даруу төлөв зантай, хааяа нэг архи уудаг хүн ... гэх мэдүүлэг /1-рхх 14-р хуудас/

Шүүгдэгч С.ийн хувийн байдлын талаар гэрч А.Мөнхцэцэгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн...С. нь эцэг эхээс 4-лээ, дээрээ 3 эгчтэй, айлын бага хүүхэд. Манхан суманд 10 жилийн дунд сургууль төгсөж, Говь-Алтай аймагт цэргийн алба хаасан.Даруу төлөв зантай, ажилсаг, цайлган зантай хүн  ...гэх мэдүүлэг /1-р хх-1*******-р хуудас/ зэрэг баримт хавтаст хэрэгт авагджээ.

Шүүгдэгч нарт ял шийтгэл оногдуулахдаа Б.-, О. нарыг Эрүүгийн хуулийн 6.******* дугаар зүйлийн 1дэх хэсгийн 1.1-д заасан анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, 1.2-д заасан учруулсан хохирлыг төлсөнийг хөнгөрүүлэх, шүүгдэгч Б.-, О., С. нарыг мөн хуулийн 6.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-д заасан ” энэ хуулийн тусгай ангийн нэг бүлэгт заасан санаатай гэмт хэргийг хоёр түүнээс дээш удаа үйлдсэнийг хүндрүүлэх нөхцөл байдалд тооцож, шүүгдэгч С.д хөнгөрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдсонгүй.

Хэдийгээр Эрүүгийн хуулийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д заасан гэмт хэрэг нь хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаардаг ч шүүгдэгч нар нь гэмт хэргээ хөнгөвчлөх, зөөвөрлөх зорилгоор үйлдэл бүртээ тээврийн хэрэгсэл ашиглаж, удаа дараа буюу  4-******* удаагийн үйлдлээр зориуд хүсч бусдын мал хулгайлах гэмт хэрэг үйлдсэн нь гэм буруугийн санаатайгаар, хялбар аргаар мөнгө олох зорилгоор шунахайн сэдэлтээр үйлдсэн болно.

Иймд шүүгдэгч нарын гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, хувийн байдал, болон эрүүгийн хариуцлагын хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан хорихоос өөр төрлийн ял оногдуулах  үндэслэлгүй гэж шүүх үзлээ.

Шүүгдэгч С. нь Ховд аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 0******* дугаар сарын 03-ны өдрийн 2018/ШЦТ/69 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6. дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.2-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар хорих ял оногдуулахгүйгээр 01 жилийн хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .3 дугаар зүйлийн 2 дах хэсгийн 2.*******-д зааснаар оршин суух газар, ажил, сургуулиа, өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэж байх үүрэг хүлээлгэсэн болох нь “Ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас” /1-рхх-ийн 1*******4/, Шийтгэх тогтоолын хуулбаруудаар тогтоогдож байна. Эрүүгийн хуулийн .1 дугаар зүйлийн 4-д зааснаар ” ...шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулна“, мөн зүйлийн  *******-д зааснаар “...энэ хуулийн 6.8, 6.9 дүгээр зүйлд заасан журмаар ял оногдуулна.” гэсний дагуу шүүгдэгч С.ийг тэнсэж, үүрэг хүлээлгэсэн өмнөх шийтгэх тогтоолыг хүчингүй болгож, тухайн үйлдэлд нь хорих ял оногдуулж, мөн сүүлчийн үйлдсэн гэмт хэрэг буюу 2018 оны 01 дүгээр сарын 10-аас хойш үйлдсэн гэмт хэрэгт нь ял оногдуулж Эрүүгийн хуулийн 6.9 дүгээр зүйлээр нийт эдлэх ялыг тогтоох нь зүйтэй.

            Шүүгдэгч нар нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, шүүгдэгч Б.-, О. нар нь хохирол төлбөргүй  хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн Б.-ын 1 хос гутал, шүүгдэгч С.ийн 1 хос гутлыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц шүүгдэгч нарт буцаан олгохыг тус тус дурдаж, шүүгдэгч Б.-, О. нарын эд хөрөнгө битүүмжилсэн *******/14, *******/1******* дугаартай Эд хөрөнгө битүүмжлэх Прокурорын тогтоолыг хүчингүй болгож, шүүгдэгч С.ийн 48-1 ХОА улсын дугаартай Аксент машин битүүмжилсэн *******/******* дугаартай Прокурорын тогтоолыг хэвээр үлдээж, гэмт хэрэг үйлдэхэд ашигласан тээврийн хэрэгслийн үнэ болох 4.000.000 төгрөгөөс шүүгдэгч Б.-оос 1.333.000 төгрөг, шүүгдэгч О.аас 1.333.000 төгрөг, шүүгдэгч С.ээс 1.333.000 төгрөг тус тус гаргуулж  улсын төсөвт шилжүүлэх, Иргэний хуулийн дугаар зүйлийн .1, *******10 дугаар зүйлийн *******10.1-д зааснаар шүүгдэгч С.ээс 1.800.000 төгрөг гаргуулж хохирогч Б.ид 400.000 төгрөг, Ү.т *******00.000 төгрөг, М.ид *******00.000 төгрөг, Б.т 400.000 төгрөг тус тус олгуулахаар шийдвэрлэв.

            Шүүгдэгч Б.-, О., С. нарт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авах нь зүйтэй.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.1, 36.2, 36.6-36.8,36.12,36.13 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1.Шүүгдэгч овогт ын д Ховд аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 0******* дугаар сарын 03-ны өдрийн 2018/ШЦТ/69 дугаартай шийтгэх тогтоолын  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар 1 жилийн хугацаагаар тэнссэн хэсгийг хүчингүй болгосугай.

2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар шүүгдэгч овогт ын д 06 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулсугай.

3.Шүүгдэгч овогт ын , ******* овогт *******ын -, овогт ийн нарыг  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д заасан бусдын мал хулгайлах гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тус тус тооцсугай.

4. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 1.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар шүүгдэгч овогт ын ийг 06 / зургаа/ сарын хугацаагаар, ******* овогт *******ын -ыг 08 /найм/ сарын хугацаагаар, овогт ийн ыг  06 / зургаа/ сарын хугацаагаар тус тус хорих ялаар шийтгэсүгэй.

*******. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.9 дүгээр зүйлийн 1,3,4-д заасныг журамлан шүүгдэгч С.ийг хэдэн хэдэн шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан хорих ялыг нэмж нэгтгээд  нийт 01 /нэг/ жилийн хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

6.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн *******.6 дугаар зүйлийн 4-д зааснаар шүүгдэгч Б.-т оногдуулсан 08 сарын, шүүгдэгч О.т оногдуулсан 06 сарын, шүүгдэгч С.д оногдуулсан 01 жилийн хорих ялыг тус тус нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлсүгэй.

. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн .******* дугаар зүйлийн 1-4-д зааснаар шүүгдэгч Б.-оос 1.333.000 төгрөг,О.аас 1.333.000 төгрөг, С.ээс 1.333.000 төгрөг тус тус гаргуулж улсын төсөвт шилжүүлсүгэй.

8.Шүүгдэгч нар нь цагдан хоригдсон хоноггүй, шүүгдэгч Б.-,О. нар нь төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн шүүгдэгч Б.-ын 1 хос гутал, шүүгдэгч С.ийн 1 хос гутлыг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болмогц буцаан олгосугай.

9.Иргэний хуулийн дугаар зүйлийн .1, *******10 дугаар зүйлийн *******10.1-д зааснаар шүүгдэгч С.ээс 1.800.000 төгрөг гаргуулж хохирогч Б.ид 400.000 төгрөг, Ү.т-*******00.000 төгрөг, М.ид-*******00.000 төгрөг, Б.т-400.000 төгрөг тус тус олгуулсугай.

10. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.2 дугаар зүйлийн 3-д зааснаар иргэний нэхэмжлэгч Э.Нямдаваагийн эзэмшилийн гэх “Probox” маркын - ХОА улсын    дугаартай ”Бэрс Финанс” ХХК-д барьцаалагдсан автомашин  битүүмжилсэн Прокурорын *******/14 дугаартай тогтоол, шүүгдэгч О.ын эзэмшилийн 134.3 төгрөгний үлдэгдэлтэй ХААН банкны *******8*******0833 дугаартай данс битүүмжилсэн Прокурорын *******/1******* дугаартай тогтоолыг тус тус цуцалж, шүүгдэгч С.ийн эзэмшлийн 48-1ХОА улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэл битүүмжилсэн  Прокурорын *******/******* дугаартай тогтоолыг төлбөр төлөгдөх хүртэл хэвээр үлдээсүгэй.  

11. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.12 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар шүүгдэгч нарт авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авсугай.

12.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг, *******.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор  шүүгдэгч ,  хохирогч  гомдол,  улсын яллагч дээд шатны прокурор  эсэргүүцлээ Ховд аймгийн Эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд  гаргах эрхтэй  ба гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг тайлбарласугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                             Б.ГАНТӨГС

Top of Form