МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Архангай аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ерөнхий шүүгч Д.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар
Хүсэлт гаргагч: 1966 онд төрсөн, ажилгүй, Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын  5-р баг, Наранбулагийн 39-01 тоотод оршин суух Монгол овгийн Содномдагвын Ариунтуяагийн /РД:АИ66041606/ хүсэлттэй
Ажиллаж байсан байдал тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.
Шүүх хуралдаанд: Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Дөлгөөн нар оролцов. 
    ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа шүүхэд гаргасан хүсэлтдээ: Миний бие Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд 1983 оноос 1993 он хүртэл ажилчин, малчин, саальчнаар ажиллаж байсан. Архивын лавлагаа болон бусад нотлох баримтуудыг үндэслэн Содномдагвын Ариунтуяа намайг Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын Сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-нийг хүртэл, 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ныг хүртэл Мандах ХК-д Хорголжин тэжээлийн үйлдвэрт ажилчнаар ажиллаж байсныг тогтоож өгнө үү гэжээ.

Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Би дөрвөн хүүхэд төрүүлсэн одоо өндөр насныхаа тэтгэвэрийг тогтоолгох нас болсон. Надад хөдөлмөрийн дэвтэр байхгүй, уг нь тухайн үедээ нээлгэж байсан одоо олдохгүй байгаа. Би Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор ажилласан. 1992 оны оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл Мандах ХК-д нормчиноор ажилчнаар ажиллаж байсан. Иймд дээрх хугацаанд ажиллаж байснаа тогтоолгох хүсэлттэй байна гэв.

Шүүх хуралдаанаар хавтаст хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтууд, хүсэлт гаргагчийн тайлбарыг шинжлэн хэлэлцээд

ҮНДЭСЛЭХ нь:
Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа нь Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор, Төвшрүүлэх сумын Мандах ХК-д нормчиноор 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл ажиллаж байснаа тогтоолгохоор шүүхэд хүсэлт гаргасан бөгөөд хэрэгт дараах нотлох баримтууд авагджээ. Үүнд: 

Архангай аймгийн архивын тасгаас хуулбар үнэн тэмдэг дарж ирүүлсэн:
1.1. Болзол биелүүлсэн бүгд 30 суурийг социалист уралдаанд шалгаруулж 1,2-р сарын болзлын мөнгийг хавсралтанд заасан 30 малчинд болзолд заасан үзүүлэлтийг нь харгалзаж олгосугай. Хавсралтанд: Мал тарган сүрэг мэнд уралдааны болзлын Б”Б заалтыг хангасан малчдын ажлын үзүүлэлтэнд: С.Ариунтуяа, 1-р сар: сарын эхний мал-73, хорогдсон-1, сарын эцсийн үлдэгдэл-72, хувь-98.6, 2-р сард: сарын эхний үлдэгдэл-72, хорогдсон-1, сарын эцсийн үлдэгдэл-71, хувь-98.6 гэсэн “Болзол дүгнэх тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1984 оны 03 сарын 08-ны өдрийн 42 тоот тушаал, 

1.2. ... соронзон сператорчиноор Ариунтуяаг, ... түр томилон ажиллуулсугай гэсэн “Ажилд томилох тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1987 оны 01 сарын 16-ны өдрийн 15 тоот тушаал, 

1.3. ... Ариунтуяа нарыг ярьлик наагч, давс няцлагч машинистаар түр ажилуулсугай гэсэн “Хорголжин тэжээлийн ажилчдыг албан тушаалаар ажиллуулах тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1988 оны 11 сарын 06-ны өдрийн 152 тоот тушаал, 

1.4. Хорголжин тэжээлийн үйлдвэрийн ажилчин С.Ариунтуяаг 1990 оны 11 сарын 25-наас 1991 оны 3 сарын 3 хүртэл /95 хоног/-ийн чөлөө олгож, Сангийн Яам ХЦХУХ-ны  181/67-р тушаалын дагуу сар бүр зохих тэтгэмж олгосугай гэсэн “Цалингүй чөлөө ба тэтгэмж олгох тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1990 оны 11 сарын 09-ний өдрийн 177 тоот тушаал, 

1.5. Хорголжин тэжээлийн үйлдвэрийн ажилчин С.Ариунтуяаг 1991 оны 03 сарын 01-нээс эхлэн үүрэгт ажлаас нь чөлөөлж мөн өдрөөс малчнаар томилон ажиллуулсугай гэсэн “Ажилд томилох ба ажлаас чөлөөлөх тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1991 оны 03 сарын 22-ны өдрийн 58 тоот тушаал, 

1.6. Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуй нь хувьцаат компани болон зохион байгуулагдсан тул Мандах компанид хувиарлагдан өгсөн ажилтан албан хаагчид, малчид, тракторчдын хөдөлмөрийн дэвтрийг хүлээлгэн өгсөн тухай 1992 оны 05 сарын 29-ний өдрийн 2 тоот протоколын 109-д Содномдагва Ариунтуяа гэжээ.

2. Содномдагвын Ариунтуяагийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983, 1984, 1985, 1986 онуудад, Мандах ХК-д 1993 онд ажиллаж байсан үеийн цалинг түүвэрлэсэн Архангай аймгийн Архивын тасгийн 2016 оны 06 сарын 24-ний өдрийн 327 тоот, 2016 оны 06 сарын 30-ны өдрийн 327 тоот цалингийн тодорхойлолт,

3. Гэрч Ч.Даваасүрэнгийн: “Би Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйн харьяа мал эмнэлэгийн салбарт санитарчаар 1980 оны 12 сараас 1997 оны 06 сар хүртэл ажилласан. Намайг Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн харьяа мал эмнэлэгт салбарт санитарчаар ажилладаг байхад С.Ариунтуяа нь 1983 оны 01 сараас тус сангийн аж ахуйд малчин, төлчнөөр ажиллаж эхэлсэн. Би С.Ариунтуяаг мал маллаж байсныг нь мэднэ. Өөр ямар ажил хийж байсныг мэдэхгүй. Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд хэдэн он хүртэл мал малласныг мэдэхгүй. С.Ариунтуяа нь намайг 1997 онд Төвшрүүлэх сумаас шилжих хүртэл тус суманд амьдардаг байсан” гэх мэдүүлэг,

4. Гэрч Д.Жамгансүрэнгийн: “Би 1978 онд цэрэгт явж 1981 онд цэргээс халагдаж ирээд Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд малчнаар 1981 оноос 1992 он хүртэл ажилласан. Намайг Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд малчнаар ажилладаг байхад С.Ариунтуяа нь тус сангийн аж ахуйд малчин, төлчнөөр ажиллаж байсныг мэднэ, 1992 оноос 1993 он хүртэл Мандах ХК-д тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор ажиллаж байсныг сайн санаж байна” гэх мэдүүлэг, 
5. Тус аймгийн Төвшүүрлэх сумын төвд үйл ажиллагаа явуулж байсан “Мандах” ХК нь 1992, 1993 онуудад нийгмийн даатгалын шимтгэлийг 13.5 хувиар төлж харьцаж байсан баримт нь аймгийн Нийгмийн даатгалын хэлтсийн архивын сан хөмрөгт хадгалагдаж байгаа болно гэсэн Архангай аймгийн Нийгмийн даатгалын хэлтсийн 2016 оны 04 сарын 23-ны өдрийн 2516 тоот архивын лавлагаа зэрэг болно. 
Шүүх С.Ариунтуяагийн хүсэлтээр хүсэлт гаргагчтай хамт ажиллаж байсан Ч.Даваасүрэн, Д.Жамгансүрэн нараас гэрчийн мэдүүлэг авсан ба дээрх гэрч нарт үнэн зөв мэдүүлэг өгөх хуулиар хүлээсэн үүрэгтэйг, мэдүүлэг өгөхөөс татгалзах буюу зайлсхийх, санаатай худал мэдүүлэг өгвөл хариуцлага хүлээлгэхийг тайлбарлаж сануулсан тул гэрчүүдийн мэдүүлгийг үнэн зөв гэж үзлээ.  

Мөн Архангай аймгийн архивын тасгаас хуулбар үнэн тэмдэг дарж ирүүлсэн лавлагаа, цалингийн тодорхойлолт зэрэг нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.2, 44.4-т заасан шаардлагыг хангасан нэхэмжлэлийн шаардлагад хамааралтай нотлох баримт бөгөөд С.Ариунтуяагийн Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуй болон тус сумын Мандах ХК-д ажиллаж байсан нь Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1984 оны 03 сарын 08-ны өдрийн 42 тоот, 1987 оны 01 сарын 16-ны өдрийн 15 тоот, 1988 оны 11 сарын 06-ны өдрийн 152 тоот, 1990 оны 11 сарын 09-ний өдрийн 177 тоот, 1991 оны 03 сарын 22-ны өдрийн 58 тоот тушаал, 1992 оны 05 сарын 29-ний өдрийн 2 тоот протокол, Архангай аймгийн Архивын тасгийн 2016 оны 06 сарын 24-ний өдрийн 327 тоот, 2016 оны 06 сарын 30-ны өдрийн 327 тоот цалингийн тодорхойлолт, гэрч Ч.Даваасүрэн, Д.Жамгансүрэн нарын мэдүүлэг, хүсэлт гаргагчийн тайлбар зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдож байна. 

Архангай аймгийн Архивын тасгийн 2016 оны 06 сарын 24-ний өдрийн 327 тоот, 2016 оны 06 сарын 30-ны өдрийн 327 тоот цалингийн тодорхойлолт, 1991 оны 03 сарын 22-ны өдрийн 58 тоот тушаал, 1992 оны 05 сарын 29-ний өдрийн 2 тоот протокол, хүсэлт гаргагч  С.Ариунтуяагийн “Би Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор ажилласан. 1992 оны оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл Мандах ХК-д нормчиноор ажилчнаар ажиллаж байсан” гэх тайлбар зэргийг үндэслэн С.Ариунтуяаг Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор, Төвшрүүлэх сумын Мандах ХК-д нормчиноор 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл ажиллаж байсныг тогтоох нь зүйтэй гэж үзлээ.

Иймд С.Ариунтуяагийн хүсэлтийг хангаж, түүний Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор, Төвшрүүлэх сумын Мандах ХК-д нормчиноор 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл ажиллаж байсныг тогтоож шийдвэрлэв.

Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1, 116, 118, 133 дугаар зүйлийн 133.1.1-д заасныг удирдлага болгон

 

 

 

                                                МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Архангай аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн ерөнхий шүүгч Д.Байгалмаа даргалж, тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар
Хүсэлт гаргагч: 1966 онд төрсөн, ажилгүй, Архангай аймгийн Эрдэнэбулган сумын  5-р баг, Наранбулагийн 39-01 тоотод оршин суух Монгол овгийн Содномдагвын Ариунтуяагийн /РД:АИ66041606/ хүсэлттэй
Ажиллаж байсан байдал тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.
Шүүх хуралдаанд: Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Дөлгөөн нар оролцов. 
    ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа шүүхэд гаргасан хүсэлтдээ: Миний бие Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд 1983 оноос 1993 он хүртэл ажилчин, малчин, саальчнаар ажиллаж байсан. Архивын лавлагаа болон бусад нотлох баримтуудыг үндэслэн Содномдагвын Ариунтуяа намайг Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын Сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-нийг хүртэл, 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ныг хүртэл Мандах ХК-д Хорголжин тэжээлийн үйлдвэрт ажилчнаар ажиллаж байсныг тогтоож өгнө үү гэжээ.

Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Би дөрвөн хүүхэд төрүүлсэн одоо өндөр насныхаа тэтгэвэрийг тогтоолгох нас болсон. Надад хөдөлмөрийн дэвтэр байхгүй, уг нь тухайн үедээ нээлгэж байсан одоо олдохгүй байгаа. Би Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор ажилласан. 1992 оны оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл Мандах ХК-д нормчиноор ажилчнаар ажиллаж байсан. Иймд дээрх хугацаанд ажиллаж байснаа тогтоолгох хүсэлттэй байна гэв.

Шүүх хуралдаанаар хавтаст хэрэгт авагдсан бичгийн нотлох баримтууд, хүсэлт гаргагчийн тайлбарыг шинжлэн хэлэлцээд

ҮНДЭСЛЭХ нь:
Хүсэлт гаргагч С.Ариунтуяа нь Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор, Төвшрүүлэх сумын Мандах ХК-д нормчиноор 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл ажиллаж байснаа тогтоолгохоор шүүхэд хүсэлт гаргасан бөгөөд хэрэгт дараах нотлох баримтууд авагджээ. Үүнд: 

Архангай аймгийн архивын тасгаас хуулбар үнэн тэмдэг дарж ирүүлсэн:
1.1. Болзол биелүүлсэн бүгд 30 суурийг социалист уралдаанд шалгаруулж 1,2-р сарын болзлын мөнгийг хавсралтанд заасан 30 малчинд болзолд заасан үзүүлэлтийг нь харгалзаж олгосугай. Хавсралтанд: Мал тарган сүрэг мэнд уралдааны болзлын Б”Б заалтыг хангасан малчдын ажлын үзүүлэлтэнд: С.Ариунтуяа, 1-р сар: сарын эхний мал-73, хорогдсон-1, сарын эцсийн үлдэгдэл-72, хувь-98.6, 2-р сард: сарын эхний үлдэгдэл-72, хорогдсон-1, сарын эцсийн үлдэгдэл-71, хувь-98.6 гэсэн “Болзол дүгнэх тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1984 оны 03 сарын 08-ны өдрийн 42 тоот тушаал, 

1.2. ... соронзон сператорчиноор Ариунтуяаг, ... түр томилон ажиллуулсугай гэсэн “Ажилд томилох тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1987 оны 01 сарын 16-ны өдрийн 15 тоот тушаал, 

1.3. ... Ариунтуяа нарыг ярьлик наагч, давс няцлагч машинистаар түр ажилуулсугай гэсэн “Хорголжин тэжээлийн ажилчдыг албан тушаалаар ажиллуулах тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1988 оны 11 сарын 06-ны өдрийн 152 тоот тушаал, 

1.4. Хорголжин тэжээлийн үйлдвэрийн ажилчин С.Ариунтуяаг 1990 оны 11 сарын 25-наас 1991 оны 3 сарын 3 хүртэл /95 хоног/-ийн чөлөө олгож, Сангийн Яам ХЦХУХ-ны  181/67-р тушаалын дагуу сар бүр зохих тэтгэмж олгосугай гэсэн “Цалингүй чөлөө ба тэтгэмж олгох тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1990 оны 11 сарын 09-ний өдрийн 177 тоот тушаал, 

1.5. Хорголжин тэжээлийн үйлдвэрийн ажилчин С.Ариунтуяаг 1991 оны 03 сарын 01-нээс эхлэн үүрэгт ажлаас нь чөлөөлж мөн өдрөөс малчнаар томилон ажиллуулсугай гэсэн “Ажилд томилох ба ажлаас чөлөөлөх тухай” Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1991 оны 03 сарын 22-ны өдрийн 58 тоот тушаал, 

1.6. Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуй нь хувьцаат компани болон зохион байгуулагдсан тул Мандах компанид хувиарлагдан өгсөн ажилтан албан хаагчид, малчид, тракторчдын хөдөлмөрийн дэвтрийг хүлээлгэн өгсөн тухай 1992 оны 05 сарын 29-ний өдрийн 2 тоот протоколын 109-д Содномдагва Ариунтуяа гэжээ.

2. Содномдагвын Ариунтуяагийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983, 1984, 1985, 1986 онуудад, Мандах ХК-д 1993 онд ажиллаж байсан үеийн цалинг түүвэрлэсэн Архангай аймгийн Архивын тасгийн 2016 оны 06 сарын 24-ний өдрийн 327 тоот, 2016 оны 06 сарын 30-ны өдрийн 327 тоот цалингийн тодорхойлолт,

3. Гэрч Ч.Даваасүрэнгийн: “Би Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйн харьяа мал эмнэлэгийн салбарт санитарчаар 1980 оны 12 сараас 1997 оны 06 сар хүртэл ажилласан. Намайг Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн харьяа мал эмнэлэгт салбарт санитарчаар ажилладаг байхад С.Ариунтуяа нь 1983 оны 01 сараас тус сангийн аж ахуйд малчин, төлчнөөр ажиллаж эхэлсэн. Би С.Ариунтуяаг мал маллаж байсныг нь мэднэ. Өөр ямар ажил хийж байсныг мэдэхгүй. Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд хэдэн он хүртэл мал малласныг мэдэхгүй. С.Ариунтуяа нь намайг 1997 онд Төвшрүүлэх сумаас шилжих хүртэл тус суманд амьдардаг байсан” гэх мэдүүлэг,

4. Гэрч Д.Жамгансүрэнгийн: “Би 1978 онд цэрэгт явж 1981 онд цэргээс халагдаж ирээд Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд малчнаар 1981 оноос 1992 он хүртэл ажилласан. Намайг Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд малчнаар ажилладаг байхад С.Ариунтуяа нь тус сангийн аж ахуйд малчин, төлчнөөр ажиллаж байсныг мэднэ, 1992 оноос 1993 он хүртэл Мандах ХК-д тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор ажиллаж байсныг сайн санаж байна” гэх мэдүүлэг, 
5. Тус аймгийн Төвшүүрлэх сумын төвд үйл ажиллагаа явуулж байсан “Мандах” ХК нь 1992, 1993 онуудад нийгмийн даатгалын шимтгэлийг 13.5 хувиар төлж харьцаж байсан баримт нь аймгийн Нийгмийн даатгалын хэлтсийн архивын сан хөмрөгт хадгалагдаж байгаа болно гэсэн Архангай аймгийн Нийгмийн даатгалын хэлтсийн 2016 оны 04 сарын 23-ны өдрийн 2516 тоот архивын лавлагаа зэрэг болно. 
Шүүх С.Ариунтуяагийн хүсэлтээр хүсэлт гаргагчтай хамт ажиллаж байсан Ч.Даваасүрэн, Д.Жамгансүрэн нараас гэрчийн мэдүүлэг авсан ба дээрх гэрч нарт үнэн зөв мэдүүлэг өгөх хуулиар хүлээсэн үүрэгтэйг, мэдүүлэг өгөхөөс татгалзах буюу зайлсхийх, санаатай худал мэдүүлэг өгвөл хариуцлага хүлээлгэхийг тайлбарлаж сануулсан тул гэрчүүдийн мэдүүлгийг үнэн зөв гэж үзлээ.  

Мөн Архангай аймгийн архивын тасгаас хуулбар үнэн тэмдэг дарж ирүүлсэн лавлагаа, цалингийн тодорхойлолт зэрэг нь Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 44 дүгээр зүйлийн 44.2, 44.4-т заасан шаардлагыг хангасан нэхэмжлэлийн шаардлагад хамааралтай нотлох баримт бөгөөд С.Ариунтуяагийн Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуй болон тус сумын Мандах ХК-д ажиллаж байсан нь Хөдөлмөрийн гавъяаны Улаан тугийн одон тэмдэгт Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйн даргын 1984 оны 03 сарын 08-ны өдрийн 42 тоот, 1987 оны 01 сарын 16-ны өдрийн 15 тоот, 1988 оны 11 сарын 06-ны өдрийн 152 тоот, 1990 оны 11 сарын 09-ний өдрийн 177 тоот, 1991 оны 03 сарын 22-ны өдрийн 58 тоот тушаал, 1992 оны 05 сарын 29-ний өдрийн 2 тоот протокол, Архангай аймгийн Архивын тасгийн 2016 оны 06 сарын 24-ний өдрийн 327 тоот, 2016 оны 06 сарын 30-ны өдрийн 327 тоот цалингийн тодорхойлолт, гэрч Ч.Даваасүрэн, Д.Жамгансүрэн нарын мэдүүлэг, хүсэлт гаргагчийн тайлбар зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдож байна. 

Архангай аймгийн Архивын тасгийн 2016 оны 06 сарын 24-ний өдрийн 327 тоот, 2016 оны 06 сарын 30-ны өдрийн 327 тоот цалингийн тодорхойлолт, 1991 оны 03 сарын 22-ны өдрийн 58 тоот тушаал, 1992 оны 05 сарын 29-ний өдрийн 2 тоот протокол, хүсэлт гаргагч  С.Ариунтуяагийн “Би Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор ажилласан. 1992 оны оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл Мандах ХК-д нормчиноор ажилчнаар ажиллаж байсан” гэх тайлбар зэргийг үндэслэн С.Ариунтуяаг Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор, Төвшрүүлэх сумын Мандах ХК-д нормчиноор 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл ажиллаж байсныг тогтоох нь зүйтэй гэж үзлээ.

Иймд С.Ариунтуяагийн хүсэлтийг хангаж, түүний Архангай аймгийн Төвшрүүлэхийн сангийн аж ахуйд 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл хүртэл малчин, тэжээлийн үйлдвэрт нормчноор, Төвшрүүлэх сумын Мандах ХК-д нормчиноор 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл ажиллаж байсныг тогтоож шийдвэрлэв.

Монгол Улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.1, 116, 118, 133 дугаар зүйлийн 133.1.1-д заасныг удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 135 дугаар зүйлийн 135.2.6-д зааснаар Монгол овгийн Содномдагвын Ариунтуяаг /РД:АИ66041606/ Архангай аймгийн Төвшрүүлэх сумын сангийн аж ахуйд малчин, тэжээлийн үйлдвэрийн нормчноор 1983 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1991 оны 12 сарын 31-ний өдөр хүртэл, Төвшрүүлэх сумын Мандах ХК-д нормчиноор 1992 оны 01 сарын 01-ний өдрөөс 1993 оны 09 сарын 30-ны өдөр хүртэл ажиллаж байсныг тогтоосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 58 дугаар зүйлийн 58.3-т зааснаар хүсэлт гаргагч нь улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдсөнийг дурдсугай. 

           3. Хүсэлт гаргагч, түүний төлөөлөгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор шийдвэр гаргасан шүүхээр дамжуулан Архангай аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай. 

 

 

                         ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                        Д.БАЙГАЛМАА

 

 

 

 

 

                         ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                        Д.БАЙГАЛМАА