МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Төв аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Ю.Энхмаа даргалж,

-нарийн бичгийн дарга Б.Буянхишиг

-улсын яллагчаар Б.Эрхэмбаяр

-шүүгдэгч Д.Д нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн Б овогт Д.Д-д холбогдох 1934002090140 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2019 оны 03 дугаар сарын 29-ний өдөр хүлээн авснаар хянан хэлэлцэв.

             Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 1956 оны 06 дугаар сарын 16-ны өдөр Төв аймгийн Дэлгэрхаан суманд төрсөн, 63 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, хөдөө аж ахуйн тракторчин мэргэжилтэй, хувиараа хөдөлмөр эрхэлдэг, ам бүл 3, эхнэр, хүүхдийн хамтаар Төв аймгийн Зуунмод сумын 6 дугаар баг МСҮТ-ийн 1-б-6 тоотод оршин суух хаягтай, улсаас авсан гавьяа шагнал, ял шийтгэлгүй, бие эрүүл, хэрэг хариуцах чадвартай гэх Б овогт Д.Д-д /РД:__56061673/

 

Холбогдсон хэргийн талаар:

Шүүгдэгч Д.Д нь Төв аймгийн Зуунмод сумын 1 дүгээр багийн нутагтүйл ажиллагаа явуулдаг дугуй засварын газарт 2019 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр хохирогч Ц.Нямжавын зүүн ташаан тус газар хайчаар хатгаж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ. /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

            Шүүгдэгч Д.Д-н хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг нь хохирогч, гэрч нарын мэдүүлэг болон бусад нотлох баримтуудаар давхар нотлогдон тогтоогдсон тул түүний мэдүүлгийг яллах талын нотлох баримтад тооцсон.

Шүүгдэгч Д.Д нь Төв аймгийн Зуунмод сумын 1 дүгээр багийн нутагтүйл ажиллагаа явуулдаг дугуй засварын газарт 2019 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр хохирогч Ц.Нямжавын зүүн ташаан тус газар хайчаар хатгаж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь:

• Хохирогч Ц.Нямжавын “...2019 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдрийн 15 цагийн үед Д гэж хүний дугуй засварын газрын худалдаа хийдэг дэлгүүр дотор хүмүүсийн хамт хөзөр тоглож байсан чинь Д гуай хөзөр хумчихаар нь та чинь яасан тавьтаргүй юм бэ Д гуай ширээн дээр байсан хайч аваад над  руу дайрахаар нь би зугтаасан юм. Тэгсэн Билгээ гэж хүн надад чамайг дүрчихлээ ш дээ гэсэн. Тэгэхээр нь би өмдөө сөхөөд харсан чинь зүүн талын ташаан толгой хавиас цус гарч байсан. Д ах гарч ирээд чи нэг сард миний 20.000 төгрөгийг авч байсан биз дээ гэж хэлсэн. Энэ асуудлаас болоод надад өс санасан байгаа юм...Намайг Д нэг удаа хайчаар хатгасан. Миний зүүн талын ташаан толгой орчимд хатгаж тэрэн дээрээ оёо тавиулсан, өөрөөр гэмтэл байхгүй. 7 хоногийн ажил алдсан, би өдөрт 30.000 төгрөг олдог, нийт 150.000 төгрөг нэхэмжилж байна...” гэх мэдүүлэг, /хх-ийн 12-14 тал/
• Гэрч Д.Цэрэннадмидын “2019 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр 10 цаг өнгөрч байх үед хүү Нямжавын хамт гэрээсээ аймгийн төв рүү ажил хөөцөлдсөн. Хүү Нямжав бид хоёр 11 цагийн үед салж явсан. Тэгээд орой 17 цагийн үед аймгийн төвд байх дэлгүүрийнхээ үүдэнд өөрийнхөө машинтай хүү маань ирсэн. Орой 18 цаг өнгөрч байх үед гэр лүүгээ явах гэхэд Нямжав ээж би хайчин дээр суугаад түргэн орж, оёдол тавиуллаа гэж хэлсэн. Өдөр оёулсны дараа гайгүй байсан чинь одоо өвдөөд цус нь нэвтрээд байна гэсэн...Дугуй засварын Д ах хайчаар дүрчихсэн гэж хэлсэн, тэгээд би Цагдаагийн байгууллагад хандаж байгаа юм. Манай хүү энэ хоёр нийлж л хөзөр тоголдог юм. Тоглоомон дээрээс л болсон болов уу гэж бодож байна...” гэх мэдүүлэг, /хх-ийн 15-16 тал/
• Гэрч И.Эрдэнэбилэгийн “2019 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр Д гуайн дугуй засварын газар дээр хөзөр тоглож байх үед Нямжав, Д хоёр юунаас болсон юм муудалцаад ширээний наана цаанаас босож ирээд хэрэлдээд байсан. Тэгээд Нямжав гараад явсан. Бид нар юу болов гэсэн Д гуайн ширээтэй ойрхон дугуй засварын багажнууд байсан, тэрэндээ байсан хайчаар Нямжавыг хатгасан байсан. Тэгээд Нямжав миний зүүн талын ташаанаас цус гарчихсан байсан, энд хатгачихсан байна гэхээр нь би бохир орчихно эмнэлэгт очиж үзүүл гэж хэлсэн...” гэх мэдүүлэг, /хх-ийн 21-22 тал/
• Шинжээч эмч Э.Дэлгэрхүүгийн “...Ц.Нямжавын биед учирсан зүүн ташаанд шархт цус хуралт зөөлөн эдийн няцрал гэмтлийг учруулахдаа хайч ангайлгасан үед нэг удаагийн үйлчлэлээр үүсгэх боломжтой...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 36-37 тал/

Төв аймаг дахь Шүүхийн шинжилгээний албаны 2019 оны 03 дугаар сарын 14-ний өдрийн №177 дугаартай “...1 .Ц.Нямжавын биед зүүн ташаанд шарх, цус хуралт, зөөлөн эдийн няцрал гэмтэл тогтоогдлоо, 2.Тухайн гэмтэл нь хурц ир үзүүр бүхий зүйлийн хоёр удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой, З.Дээрх гэмтэл нь шинэ гэмтэл байна. 4. Хэрэг учрал үйлдэгдсэн гэх 2019 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдөр үүссэн байх боломжтой. б.Дээрх гэмтэл нь Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-д зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. б.Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй...” гэх дүгнэлт, /хх-ийн 24-25 тал/

• Төв аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2019 оны 03 дугаар сарын 25-ны өдрийн №55 дугаартай “шинжилгээнд ирүүлсэн сааран өнгийн дотуур өмд болон сааран өнгийн дотоожинд зүсэгдсэн урагдал үүссэн байна. 2. Шинжилгээнд ирүүлсэн саарал өнгийн дотуур өмдний баруун ташааны хэсэгт 1х0,4см, 1.5х0.6 хэмжээтэй хоёр тооны, саарал өнгийн дотоожны зүүн ташааны хэсэгт 1.1х0.1см, 1.2х0.3см хэмжээтэй 2 тооны зүсэгдсэн урагдал үүссэн байна. Уг зүсэгдсэн урагдалтууд нь хурц, иртэй, үзүүртэй зүйлийн 2 удаагийн үйлчлэлээр үүссэн байна. 3. Шинжилгээнд ирүүлсэн саарал өнгийн дотуур өмд болон саарал өнгийн дотоожинд үүссэн зүсэгдсэн урагдалтууд нь шинжилгээнд ирүүлсэн төмөр хайчаар үүсгэгдсэн байх боломжтой. Уг урагдалтууд нь хайя ангайсан байх үед үүссэн байх боломжтой. Асуултанд дурдаагүй хэрэгт ач холбогдох бүхий байдал илрээгүй” гэх дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд, /хх-ийн 29-33 тал/
• Шүүгдэгч Д.Д-н мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар мэдүүлсэн: “...Прокурорын хууль ёсны шийдвэр тогтоолыг хүлээн зөвшөөрч байна. Би өөрийн үйлдсэн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрч байна. Ганц хоромын уурыг тэвчиж чадаагүй ийм асуудал болсон. Нямжав өөрөө миний өөдөөс чи муу дандаа тэгдэг гээд байхаар нь би уураа барьж чадаагүй миний буруу, энэ хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлэж өгнө үү...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 40- 41 тал/....гэрчээр мэдүүлсэн: “...2019 оны 03 дугаар сарын 12-ны өдрийн өглөө 09 цаг өнгөрөөж байх үед манай ажил дээр Нямжав, Болдоо нар орж ирсэн. Тэгээд бид нар хөзөр тоглож байгаад би болиод гадаа машинд юм хийгээд байж байсан чинь11 цагийн орчимд Нямжавын дуу гараад, хашгичиж орилолдоод тоглоомноосоо болоод уурлаад байхаар нь би уурлаад та нар ингэж муудалцаж тоглоод байхдаа яадаг юм, боль гээд хөзрийг нь хумьсан чинь Нямжав чи муу дандаа ингэж байдаг гээд над руу дайрахаар нь би уурлаад цоонхон дээр байсан хайчыг аваад Нямжавын зүүн талын хонгоны орчим хайчаар зурсан, тухайн үед цус гараагүй, тэгээд 15 цагийн орчим Нямжав над дээр ирээд 10.000 төгрөг хэрэгтэй гэхээр нь би 10.000 төгрөг өгсөн...бүгд эрүүл байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 19-20 тал/,
• Хүний биед үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 11 тал/ зэрэг нотлох баримтуудаар нотлогдож байна.

 

            Мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Д.Д нь гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн байна.

            Төв аймгийн Прокурорын газраас шүүгдэгч Д.Д-д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар эрүүгийн хэрэг үүсгэж, яллагдагчаар татах тогтоол үйлдэж, ял сонсгож, яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хуулийн зүйл, хэсэг, заалт шүүгдэгчийн гэм буруутай үйлдэлд тохирсон байна.

          Улсын яллагчаас Д.Д-ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 650 нэгжээр буюу 650.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах дүгнэлтийг гаргасан байна.

Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлд зааснаар хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх журмын дагуу Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 8 дахь хэсэгт зааснаар прокурор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 650 нэгжээр буюу 650.000 төгрөгөөр торгох ял оногдуулах санал гаргаж шүүхэд шилжүүлсэн байна.

Шүүгдэгч Д.Д-ийн холбогдсон Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан бол дөрвөн зуун тавин нэгжээс нэг мянга гурван зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, эсхүл хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл нэг сараас гурван сар хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах ял шийтгэнэ” гэж заасан нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ” гэж зааснаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарч байна.

     Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасан шүүгдэгч гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлогдсон, гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрч, прокурорын сонгосон ялыг хүлээн зөвшөөрч, хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагыг зөвшөөрсөн, гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсний улмаас үүсэх хууль зүйн үр дагаварыг ойлгосон хуульд заасан нөхцөл байдлыг хангасан байх тул шүүх шүүгдэгч Д.Д-д холбогдох хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэж,

      Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хариуцлага гарцаагүй байх, хариуцлага нь гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байх гэм буруугийн болон шударга ёсны зарчимд нийцүүлж, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Д-ийг 650 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 650.000 төгрөгөөр торгож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 5 дахь хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Д.Д-ийг торгох ялыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 15.000 /арван таван мянга/ төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг шүүгдэгч Д.Д-д сануулав.

 

         Мөрдөн байцаалтын шатанд хохирогч Ц.Нямжавын “...Д.Д нь надад учруулсан хохиролд 250.000 төгрөгийг төлсөн тул гомдол саналгүй” гэх бичгээ гаргасан хүсэлт /хх-ийн 62 тал/, шүүхээс хохирогч Ц.Нямжавд шүүх хуралдааны товыг мэдэгдэхэд “гомдол саналгүй, нэхэмжлэх зүйлгүй тул шүүх хуралдаанд оролцохгүй” гэсэн байх тул энэ шүүх хуралдаанаар хэлэлцэх гэм хорын асуудал байхгүй бөгөөд шүүгдэгч Д.Д нь бусдад төлөх хохирол төлбөргүй байна.

            Бусад асуудлаар:

            Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, шүүгдэгч Д.Д нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.

 

            Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1, 3.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

                                            

ТОГТООХ нь:

 

1. Шүүгдэгч Б овогт Д.Д-г бусдын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

1. Б овогт Д.Д-г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар зургаан зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 650.000 /зургаан зуун тавин мянга/ төгрөгөөр торгох ялаар шийтгэсүгэй.

 

1. Шүүгдэгч Д.Д-д оногдуулсан торгох ялын биелэлтэнд хяналт тавьж ажиллахыг харъяа нутаг дэвсгэрийн Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх байгууллагад даалгасугай.

 

1. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.3 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт заасныг баримтлан шүүгдэгч Б овогт Д.Д-г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан зургаан зуун тавин нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 650.000 /зургаан зуун тавин мянга/ төгрөгөөр торгох ялыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 160 дугаар зүйлийн 160.1 дэх хэсэгт заасан хугацаанд биелүүлээгүй бол шүүх биелэгдээгүй торгох ялын арван таван нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 15.000 /арван таван мянга/ төгрөгийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг мэдэгдсүгэй.

 

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 21.5 дугаар зүйлийн 1.4 дэх хэсэгт зааснаар эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн хайч 1 ширхэгийг устгахыг тус шүүхийн Тамгын газарт даалгасугай.

 

1. Хэрэгт битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй, шүүгдэгч Б овогт Д.Д нь цагдан хоригдсон хоноггүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.

 

1. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Б овогт Д.Д-д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй. 

 

1. Шүүхийн шийдвэр нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болохыг, уг шийдвэрийг уншиж сонсгосноос хойш 15 хоногийн дотор  шийтгэх тогтоолыг бүрэн эхээр, бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгчид гардуулахыг, дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардаж аваагүй бол энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлэхийг тус тус дурдсугай.

 

1. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох ба шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, улсын яллагч, дээд шатны прокурор анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг гардан авснаас хойш, эсхүл Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Төв аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол, эсэргүүцлээ шийдвэр гаргасан анхан шатны шүүхэд бичгээр гаргахыг дурдсугай.

 

1.  Шийтгэх тогтоолд давж заалдах гомдол, эсэргүүцэл гаргасан бол шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлж, тогтоол хүчин төгөлдөр болох хүртэл Б овогт Д.Д-д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                     Ю.ЭНХМАА