Завхан аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Т.Балжинням даргалж, нарийн бичгийн дарга Т.Чулуунхүү, нэхэмжлэгч Д.******* нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийж,Д.*******ын нэхэмжлэлтэй илл байсан байдлаа тогтоолгох тухай иргэний хэргийг хянан хэлэлцээд ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч ******* овогт *******гийн ******* шүүхэд ирүүлсэн нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:

Миний бие 1974 онд 4-р анги төгсөөд ээжийнхээ хамт Завхан аймгийн ******* сумын ******* ******* нэгдэлд мал малласан юм. Би 1978 он хүртэл мал малл байгаад барилгын техник мэргэжлийн сургуульд суралцахаар болж 1978 оны 09-р сарын 01-ний өдөр явж 1980 оны 07-р сарын 01-ний өдөр сургуулиа төгсч ирсэн. Ингээд аймгийн *******т дээр нормчноор илл байгаад ар гэрийн гачигдлаар барилгын лаасаа гарч хөдөө малаа малласан юм. Би нэгдэл тараад компани болж татан буугдах хүртэл буюу 1994 он хүртэл мал малласан юм. Гэтэл энэ талаарх илд орсон, гарсан тушаал байхгүй. Ажилл байсан талаар хөдөлмөрийн дэвтэр байгаа боловч овгийн зөрүүтэй байгаа юм. Би анх хөдөлмөрийн дэвтэрээ нээлгэхдээ ээж *******гээр овоглож нээлгэсэн. Харин 1985, 1991 оны хөдөлмөрийн дэвтрүүдээ өөрийн төрсөн аав *******аар овоглож нээлгэсэн юм. Эдгээр хөдөлмөрийн дэвтэр миний хөдөлмөрийн дэвтэр мөн. Иймд миний хөдөлмөрийн дэвтрүүдийг үндэслэн дээрх хугацаанд илл байсныг минь тогтоож өгнө үү гэв.

Хэрэгт цугларсан нотлох баримтуудыг шинжлэн судлаад ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч Д.******* нь 1977 оны 01-р сарын 01-нээс 1978 оны 09-р сарын 01-н хүртэл Завхан аймгийн ******* сумын ******* ******* нэгдэлд малчин, 1980 оны 07-р сарын 01-нээс 1982 оны 09-р сарын 10-н хүртэл Завхан аймгийн ******* ын ангид , 1982 оны 09-р сарын 10-наас 1994 оны 12-р сарын 30-н хүртэл Завхан аймгийн ******* сумын ******* ******* нэгдэл болон ******* сумын -нд малчин зэрэг луудыг хийж байснаа тогтоолгохоор шүүхэд хүсэлт ирүүлжээ.

Д.******* 1977 оны 01-р сарын 01-нээс 1978 оны 09-р сарын 01-н хүртэл, 1982 оны 09-р сарын 10-наас 1994 оны 12-р сарын 30-н хүртэл Завхан аймгийн ******* сумын ******* ******* нэгдэл болон ******* сумын -нд мал малл байсан болох нь аймгийн архивын тасгийн 2016 оны 05-р сарын 13-ны өдрийн А/348 дугаартай лавлагаа, 1985 оны 05-р сарын 25-ны өдөр нээлгэж бичилт хийлгэсэн Завхан аймгийн ******* сумын ******* ******* нэгдлийн даргын гарын үсэг, тамгатай хөдөлмөрийн дэвтэр, 1991 оны 01-р сарын 01-ний өдөр нээлгэж бичилт хийлгэсэн тус сумын компани гэсэн бичилттэй хөдөлмөрийн дэвтрүүдээр нотлогдож байна.

Мөн нэхэмжлэгч нь 1978 оны 09-р сарын 01-нээс Завхан аймаг дахь барилгын техник мэргэжлийн сургуульд сурахаар явж 1980 оны 07-р сарын 01-ний өдөр сургуулиа төгсч ирээд Завхан аймгийн ******* Барилга, ийн ын ангид илд орсон нь тус даргын 1980 оны 07-р сарын 07-ны өдрийн 8 дугаартай илд томилох тухай тушаалд ...Барилга техник мэргэжлийн сургууль төгсч хуваарилагдан ирсэн илчдыг ил томилох тухай тушаах нь гээд 1-т...., 2-т , *******гийн *******... гэж бичигдсэн байдлаар тогтоогдож байна.

Харин 1982 оны 09-р сарын 10-ны өдөр тус лаас гарсан гэх боловч энэ талаар тушаал байхгүй байна. Гэвч Завхан аймгийн ******* Барилга, ийн ын ангид илд орсон, мөн лаас чөлөөлөгдсөн талаар 1978 оны 06-р сарын 20-ны өдөр нээлгэсэн хөдөлмөрийн дэвтэрт бичилт хийгджээ.

Уг хөдөлмөрийн дэвтэрт ...1980 оны 07 сарын 02-ны өдөр Барилга ангид нормчноор авч иллуулав. Ангийн даргын 1980 оны 07-р сарын 07-ны өдрийн 8-р тушаалаар гээд 1982 оны 09-р сарын 10-ны өдөр биеийн эрүүл, мэнд тэнцэхгүй болсон учир лаас нь чөлөөлж, ******* сумын ******* ******* нэгдлийн мэдэлд шилжүүлэв. Ангийн даргын 1982 оны 09-р сарын 18-ны өдрийн 48-р тушаалаар... гэсэн бичилтүүд хийгдэж Завхан аймгийн Барилга, ийн ын ангийн даргын тамга тэмдэг дарагдсан байна.

Иймд нэхэмжлэгчийг 1980 оны 07-р сарын 02-ноос 1982 оны 09-р сарын 10-н хүртэл илл байсан гэж үзэх үндэстэй байна.

Түүнчлэн нэхэмжлэгчийг илл байсан талаар мэдүүлсэн гэрч Р.Манжилжавын ...******* 1976 оноос эхлэн ******* сумын ******* ******* нэгдлийн ээжтэйгээ мал малл байсныг мэднэ. Ээжийг нь ******* гэдэг байсан. Ээжтэйгээ нэг хэсэг мал малл байгаад барилгын техникумд суралцсан юм. Тэгээд дээр барилгын үйлчилгээ хийж байгаад буцаад л нэгдэлдээ ирсэн мал малл байсныг санаад байна. Суралцсан цаг хугацаа болоод дээр илласан цаг хугацааг нарийн сайн мэдэхгүй байна. Айлын том хүүхэд байсан. Ээжийгээ нас барснаас хойш шувт хөдөө мал малл байгаа. Манай нэгдэл чинь ууган нэгдэл байсан юм шүү дээ. Тэгээд 1992, 1993 онд хамгийн сүүлд хувьчлагдсан юм. Тэр хүртэл илласан гэж хэлнэ. ... Бог мал малладаг байсан. Тасралтгүй л мал малласан хүн байгаа юм... гэсэн,

гэрч Ж. ...Бид нар нэг ангид байсан юм. Би 4-р ангиасаа гарсан. Түүнээс хойш ******* барилгын техникум төгсөөд 1, 2 жил болсон юм уу тэрнийг сайн мэдэхгүй байна. Барилга дээр илласан гэдэг. Түүнээс хойш шувт л мал малл байна. Манайхан айл саахалт их л явлаа. ... ******* сумын ******* ******* нэгдэлд илл байгаад Адъшаав даргатай ******* сумын компанид мал малласан хүн дээ. ... Төллөх мал ч малл байсан. Сувай мал ч малл байсан. Манайхан их ойрхон явдаг байлаа. Би 2001 онд л лүү нүүсэн болохоор мэднэ... гэсэн,

гэрч Ч. ...******* 1978 онд барилгын техникумд орж 1980 онд төгсөөд нийтийн дээр 2 жил илласан гэдэг юм. Тэгээд түүнээс хойш хөдөө гарч ээж *******тэйгээ мал малл байсны сайн мэднэ. Завхан аймгийн ******* сумын ******* ******* нэгдлийн бригадад шувт мал малласан. Аав ******* нь бага байхад нь нас барсан юмаа. Манайхан айл саахалт их олон жил явсан шүү. ... 1993 он хүртэл мал малласан. Хамгийн сүүлд ******* сумын компанид мал малл байгаа хувьд гарсан даа. ... Бог мал малл байсан. Аварга болж шагнуулж байгаагүй. Гэхдээ малаа сайн малладаг байсан. ... Нэгдэл 1990 онд хувьчлагд тарсаар байгаад 1993 онд Адъшаав даргатай компани болсон. Түүнээс хойш нэг их удаагүй нэг жил болсон болов уу компани татан буугдсан юм. ... ******* хөдөө малаа бол тасралтгүй малласан хүн. Өөр ярих зүйл байхгүй, миний ярьсан бүгд үнэн... гэсэн мэдүүлгүүдээр илл байсан байдал нь давхар нотлогдож байна гэж үзлээ.

******* сумын дугаартайгаар 1993 оны 02 дугаар сарын 05-ны өдөр бүртгэгдэж, 1996 онд татан буугдсан болох нь Завхан аймгийн Улсын бүртгэлийн хэлтсийн хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн архивын 2016 оны 05-р сарын 12-ны өдрийн 068 дугаартай лавлагаагаар тогтоогдож байна.

Мөн нэхэмжлэгчийн 1985, 1991 онуудад нээлгэсэн ******* овогт ******* гэсэн нэр бүхий хөдөлмөрийн дэвтрүүдийг тухайн үед ******* овогт *******ыг илл байхдаа нээлгэсэн хөдөлмөрийн дэвтэр гэж үзэхээр байна.

Шүүх гэрчүүдээс хуульд заасан журмын дагуу мэдүүлэг авсан бөгөөд тэдний мэдүүлэг өөр хоорондоо зөрүүгүй, нэхэмжлэгчийн тогтоолгохыг хүссэн хугацаанд хамаарч байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг ханг шийдвэрлэх боломжтой гэж үзээд

Монгол улсын иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115-р зүйлийн 115.2.1, 116,118 дугаар зүйлд заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ НЬ:

1. Монгол улсын Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 135 дугаар зүйлийн 135.2.6 дахь хэсэгт зааснаар ******* овогт *******гийн *******ыг 1977 оны 01 дүгээр сарын 01-нээс 1978 оны 09 дүгээр сарын 01-н хүртэл, 1982 оны 09 дүгээр сарын 10-наас 1994 оны 12 дугаар сарын 30-н хүртэл Завхан аймгийн ******* сумын ******* ******* нэгдэл болон ******* сумын -нд малчин, 1980 оны 07 дугаар сарын 02-ноос 1982 оны 09 дүгээр сарын 10-н хүртэл Завхан аймгийн ******* ахуй Барилга, ийн ын ангид тус тус илл байсан болохыг тогтоосугай.

2. Монгол Улсын Тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7.1.2-д зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид урьдчилан төлсөн 70200 төгрөгийг улсын төсвийн орлогод хэвээр үлдээсүгэй.

3. Шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болно.

4. Нэхэмжлэгч шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл гард авснаас хойш 14 хоногт, Завхан аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

ДАРГАЛАГЧ Т.БАЛЖИННЯМ