иргэний хэргийн тухай

Нийслэлийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Г.Даваадорж даргалж, шүүгч Ц.Алтанцэцэг, Д.Нямбазар нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар,

Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2024 оны 11 сарын 18-ны өдрийн 181/ШШ2024/04575 дугаар шийдвэртэй,

Нэхэмжлэгч: *******-ын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: ******* ХХК-д холбогдох,

Нэхэмжлэлийн шаардлага: Ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацааны олговор 128,299,046 төгрөг гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлж, баталгаажилт хийхийг даалгах тухай,

иргэний хэргийг нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг үндэслэн, шүүгч Д.Нямбазарын илтгэснээр хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: нэхэмжлэгч ******* , нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч *******, *******, *******, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч *******, хариуцагчийн өмгөөлөгч *******, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Номин-Эрдэнэ нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1.   Нэхэмжлэлийн агуулга:

******* нь 2012 оны 07 сарын 26-ны өдрөөс ******* ХХК-тай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж баяжуулалтын операторын ажлын байранд 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрийг хүртэл тасралтгүй ажилласан. Гэтэл 2024 оны 03 сарын 28-ны өдөр "*******" ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын Б/1039 дугаартай ******* тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухай тушаалаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцалж, үүрэгт ажлаас чөлөөлсөн. Уг Б/1039 дугаар тушаалд үндэслэлээ "******* нь 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр ******* уурхайн кемпийн ******* блокийн ******* тоот амрах өрөөнд бусдын биед халдсан, хүч хэрэглэсэн хөдөлмөрийн сахилгын ноцтой зөрчил гаргасан нь тогтоогдсон" гэж дурджээ. Гэтэл ******* нь хамт ажилладаг ******* биед цохих, алгадах, шанаадах, тонших гэх мэтээр халдсан, мөн хүч хэрэглэсэн зүйл огт байхгүй бөгөөд энэ талаар тайлбар өгсөөр байхад компаниас бодит нөхцөл байдлыг нарийвчлан тогтоохгүй ******* ыг бусдад халдсан, хүч хэрэглэсэн гэсэн үндэслэлгүй шалтгаанаар ажлаас чөлөөлсөн нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.1, 123 дугаар зүйлийн 123.3-д заасныг тус тус зөрчсөн шударга бус үйлдэл юм. Мөн ******* ыг хөдөлмөрийн гэрээг шууд цуцлах ноцтой зөрчлийг гаргаагүй байхад түүнийг хүний биед халдсан, хүч хэрэглэсэн гэж огт хийгээгүй үйлдлийг нь зайлшгүй хийсэн мэтээр хандсан нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 43 дугаар зүйлийн 43.2.4-д заасан ажил олгогч нь ажилтны хууль ёсны ашиг сонирхолд хүндэтгэлтэй хандах үүргээ үл тоомсорлон өөрсдийн давуу байдлыг ашиглан ажилтны хууль ёсны эрх ашгийг ноцтой зөрчсөн үйлдэл тул *******-ын зүгээс "******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрийн Б/1039 дугаартай тушаалыг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй. Тиймээс ******* нь "*******" ХХК-ийн хөдөлмөрийн эрхийг зохицуулах гурван талт хороонд гомдол гаргасан боловч 2024 оны 04 сарын 22-ны өдрийн тус хорооны хурал дээр ажил олгогчийн зүгээс тохиролцох боломжгүй гэсэн тул "*******" ХХК-ийн хөдөлмөрийн эрхийн зохицуулах гурван талт хорооны 2024 оны 04 сарын 22-ны өдрийн 03 дугаар тэмдэглэлээр маргааныг урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааг дуусгавар болгосон. Мөн Сүхбаатар дүүргийн Хөдөлмөрийн маргаан таслах гурван талт хороонд хандсан боловч ажил олгогчоос тохиролцох боломжгүй гэсэн тул тус хорооны 2024 оны 05 сарын 28-ны өдрийн 43 дугаар тэмдэглэлээр урьдчилан шийдвэрлэх ажиллагааг дуусгавар болгосон тул уг маргааныг шүүхээр шийдвэрлүүлэх хүсэлтэй байна.

Иймд "*******" ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрийн Б/1039 дугаар хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухай тушаалыг хүчингүй болгож, ******* ыг урьд эрхэлж байсан баяжуулалтын операторын албан тушаалд эгүүлэн томилж, ажилгүй байсан хугацааны олговор 128,299,046 төгрөгийг гаргуулж, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлж, баталгаажилт хийхийг даалгаж өгнө үү гэжээ.

2. Хариуцагчийн хариу тайлбарын агуулга:

******* нь 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр ******* уурхайн кемпийн ******* блокийн ******* тоот амрах өрөөнд хамт ажилладаг ******* биед халдсан, хүч хэрэглэсэн ноцтой зөрчил гаргасан болох нь хянан шалгах ажиллагааны явцад тогтоогдсон тул хөдөлмөрийн гэрээг ажил олгогчийн санаачилгаар цуцалсан. "******* ХХК-ийн Хүний нөөцийн үйлчилгээний менежер ******* гарын үсэг зурж баталгаажуулсан 2024 оны Б/1039 дугаартай ******* тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах тухай тушаал нь хууль болон компанийн холбогдох журмыг зөрчөөгүй гэж үзэж байна. ******* тай байгуулсан Хөдөлмөрийн гэрээний 8 "б"-д ажилтан компанийн хууль ёсны аливаа заавар, тушаал, шийдвэр, бодлого, журам, дүрмийг баримтлан ажиллах, дагаж мөрдөх үүрэгтэй гэж заасан. ******* тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний 10 дугаар зүйлийн 10.2.1 (и)-д "...компанийн бодлого, дүрэм, журам (үүнд: гэх мэт)-д Ноцтой зөрчил гэж тооцсон, эсхүл ажлаас халах арга хэмжээ авахаар заасан зөрчил гаргасан гэж заасны дагуу бусдын биед халдсан, хүч хэрэглэсэн үйлдэл нь Кемпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрэм, Сахилгын шийтгэл ногдуулах журамд заасны дагуу ноцтой зөрчилд тооцогддог. Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрмийн 9.1.2, 19.3-т заасан үйлдлийг ноцтой зөрчилд тооцохоор заасан. Сахилгын шийтгэл ногдуулах журмын 17.2.8.2-д бусдын биед гэмтэл учруулсан эсэхээс үл хамааран бүхий л хэлбэрээр халдах" үйлдлийг ноцтой зөрчилд тооцохоор заасан. Хүлээн зөвшөөрсөн тухай баримтаар ******* нь Кэмпийн дотоод журам болон ёс зүйн дүрэмтэй танилцаж, хүлээн авч, дагаж мөрдөхөө хүлээн зөвшөөрч, баталгаажуулсан байдаг. ******* , *******, ******* нарын ярилцлагын тэмдэглэл, Магадлан шалгах ажиллагааны тайлан, мөн ******* ХХК-ийн 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрийн Б/1038 дугаар тушаалаар ******* нь 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр ******* уурхайн кемпийн ******* блокийн ******* тоот амрах өрөөнд бусдын биед халдсан, хүч хэрэглэсэн хөдөлмөрийн сахилгын ноцтой зөрчил гаргасан нь тогтоогдсон тул түүнтэй байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрөөр тасалбар болгон цуцалсан бөгөөд ******* тай маргалдаж, бие биеийнхээ бие мах бодид халдаж, хүч хэрэглэсэн, гэмтэл учруулсан *******тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг ******* тай адил үндэслэлээр цуцалсан байна. Хэрэгт авагдсан баримтуудаар нэхэмжлэгч ******* нь 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр ******* уурхайн кемпийн ******* блокийн ******* амрах өрөөнд хамт ажилладаг *******тай маргалдаж, биед нь халдаж, хүч хэрэглэсэн, ноцолдсон, барьцалдсан, барьцалдсан чигээрээ ор болон шалан дээр унаж, өнхөрч, харилцан боолцсон үйлдлүүдийг гаргаж, Хөдөлмөрийн гэрээний 10.2.1 (и), Сахилгын шийтгэл ногдуулах журмын 17.2.8.2, Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрмийн 9.1.2-т заасан ноцтой зөрчлийг гаргасан нь нотлогдож байна.

Иймд нэхэмжлэгч *******-ын нэхэмжлэлийг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү гэжээ.

3. Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийн тогтоох хэсгийн агуулга:

Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 127 дугаар зүйлийн 127.1, 158 дугаар зүйлийн 158.2.2-т зааснаар хариуцагч ******* ХХК холбогдох нэхэмжлэгч *******-ын ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацааны цалин 128,299,046 төгрөг гаргуулах, нийгмийн даатгал болон эрүүл мэндийн даатгалын дэвтэрт нөхөн бичилт хийлгэхийг даалгах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож, Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.2, 60 дугаар зүйлийн 60.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5-д зааснаар нэхэмжлэгч нь улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгддөг тул түүний урьдчилан төлсөн 70,200 төгрөгийг улсын орлогоос гаргуулан нэхэмжлэгч ******* т олгож шийдвэрлэжээ.

4. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч *******ын гаргасан давж заалдах гомдлын агуулга:

Анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг бүхэлд нь эс зөвшөөрч дараах үндэслэлүүдээр давж заалдах гомдлыг гаргаж байна.

4.1.  ******* нь 2012 оны 07 сарын 26-ны өдөр ******* ХХК-тай хөдөлмөрийн гэрээг байгуулж, баяжуулалтын операторчоор ажилд орсон бөгөөд 2014 оны 11 сарын 05-ны өдөр гэрээнд хөдөлмөрийн нөхцөлийг хүнд болгон өөрчлөлт оруулж, шинэчлэн байгуулсан бөгөөд энэ гэрээ нь дахин шинэчлэгдээгүй хүчин төгөлдөр гэрээ юм. Анхан шатны шүүх хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ талуудын хооронд 2014 оны 11 сарын 05-ны өдөр байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээнд хөдөлмөрийн гэрээг шууд цуцлах сахилгын ноцтой зөрчлийг ******* тай нарийвчлан тохиролцож, уг зөрчлийн тохиолдол бүрийг хөдөлмөрийн гэрээнд тусгайлан нэрлэн заагаагүй байхад ******* ыг хөдөлмөрийн гэрээнд заасан ноцтой зөрчлийг гаргасан нь тогтоогдсон гэж дүгнэсэн нь хууль зүйн үндэслэлгүй. Мөн шүүхээс сахилгын ноцтой зөрчлийг 2014 оны 11 сарын 05-ны өдрийн хөдөлмөрийн гэрээнд тусгайлан заагаагүй боловч гэрээний 10.2.1.и-д компанийн аливаа бодлого, дүрэм, журамд ноцтой зөрчилд тооцохоор заасан тул хөдөлмөрийн гэрээнд тухайн заалтуудыг нарийвчлан оруулах шаардлагагүй бөгөөд уг дүрэм, журамд заасан зөрчлийг гаргасан бол хөдөлмөрийн гэрээнд нарийвчлан тусгаагүй байсан ч ноцтой зөрчилд тооцон сахилгын хариуцлага хүлээлгэх нь хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шийдвэрлэсэн нь хуулийг буруу тайлбарлаж хэрэглэсэн, хуульд тухайн харилцааг зохицуулсан нарийвчилсан зохицуулалт байсаар байхад эрх зүйн актын эрэмбэ дарааллыг алдагдуулж хуулийн зохицуулалтыг алгасан компанийн дотоод дүрэм, журмыг баримтлан шийдвэр гаргасан нь шүүхийн шийдвэр хууль зүйн үндэслэл бүхий байх зарчмыг алдагдуулсан байна.

4.2.  ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2024 оны 03 сарын 28 өдрийн Б/1039 дугаартай тушаалд дурдсан Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрэм нь ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2021 оны 04 сарын 30-ны өдрийн 15/21 дугаартай тушаалаар, харин Сахилгын шийтгэл ноогдуулах журам нь ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2023 оны 08 сарын 16-ны өдрийн А/35 дугаартай тушаалаар тус тус батлагдсанаар *******-ын 2012 оны 07 сарын 24-ний өдөр танилцсан дүрэм, журам нь хүчингүй болсон бөгөөд харин шинээр батлагдсан 2021 оны 04 сарын 30-ны өдрийн Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрэм", мөн 2023 оны 08 сарын 16-ны өдрийн Сахилгын шийтгэл ноогдуулах журам зэрэг дүрэм журмуудыг ******* т танилцуулаагүй болох нь хэрэгт авагдсан баримтуудаар тогтоогддог. Хөдөлмөрийн тухай хуульд зааснаар ажил олгогч нь шинээр батлагдсан дүрэм, журам болон компанийн дотоод дүрэм, журамд орсон нэмэлт, өөрчлөлтийг цаг тухайд нь ажилтанд мэдээлж, танилцуулах үүрэгтэй бөгөөд ажилтан өөрт нь танилцуулаагүй дүрэм, журмыг болон түүний нэмэлт өөрчлөлтийг даган мөрдөх, сахин биелүүлэх үүрэггүй. Гэтэл шүүх *******-ын 2012 онд анх ажилд орохдоо компанийн дотоод дүрэм, журмуудтай танилцсан талаарх баримтыг үндэслэн түүнийг ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2021 оны 04 сарын 30-ны өдрийн 15/21 дугаар тушаалаар батлагдсан Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрмийг мөн ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2023 оны 08 сарын 16-ны өдрийн А/35 дугаар тушаалаар батлагдсан Сахилгын шийтгэл ноогдуулах журмыг дагаж мөрдөхийг хүлээн зөвшөөрч, гарын үсэг зурсан байх тул тухайн дүрэм, журмуудын дагуу түүнд сахилгын шийтгэл ноогдуулах нь зүйтэй гэж дүгнэсэн нь хэрэгт цугласан нотлох баримтыг буруу үнэлсэн, үндэслэлгүй шийдвэр гарахад хүргэсэн гэж үзэж байна.

4.3.  ******* ХХК нь 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрийн Б/1039 дугаартай тушаалаар ******* тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах үндэслэлээ түүнийг ******* ХХК-ийн Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрмийн 9.1, 9.1.2, Сахилгын шийтгэл ноогдуулах журмын 17.2.8.2-д заасан бусдын биед халдсан, хүч хэрэглэсэн сахилгын зөрчлийг гаргасан гэж тодорхойлсон. Гэтэл ******* нь 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр *******тай маргаж муудалцсан боловч түүнийг цохисон, алгадсан болон бусад хэлбэрээр түүний биед халдаагүй бөгөөд ******* түүний хоолойг нь боох үйлдэл гаргахад гарыг нь тавиулахаар ноцолдсон бөгөөд үүнийг нь хамт байсан ******* хяналт шалгалтын багтай хийсэн ярилцлагадаа дурдсан байдаг. Мөн бусад гэрчүүдийн хяналт шалгалтын багт өгсөн ярилцлагаас харахад ******* нь *******г цохисон, алгадсан болон бусад хэлбэрээр түүний биед халдаагүй болох нь тогтоогддог бөгөөд ******* ХХК-ийн хөдөлмөрийн эрхийн маргаан таслах комиссын 2024 оны 04 сарын 22-ны өдрийн хуралдаанаар тус комисс нь ******* ыг бусдын биед хүч хэрэглэн халдсан нь хөдөлшгүй нотлох баримтаар тогтоогдоогүй тул хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах сахилгын шийтгэлийг өөр сахилгын шийтгэлээр солих боломжтой байна гэж дүгнэсэн байдаг. Гэтэл шүүх хэрэгт цугласан нотлох баримтуудыг буруу үнэлж ******* ыг бусдын биед хүч хэрэглэн халдсан нь баримтаар тогтоогдсон гэж дүгнэсэн нь үндэслэлгүй юм.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, ******* ыг урьд эрхэлж байсан ажилд эгүүлэн тогтоож, ажилгүй байсан хугацааны олговор 128,299,046 төгрөгийг гаргуулж, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлж, баталгаажилт хийхийг ******* ХХК-д даалгаж өгнө үү гэжээ.

5. Давж заалдах гомдолд хариуцагч талын гаргасан тайлбарын агуулга:

Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нарын гаргасан гомдлыг хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй. Анхан шатны шүүхийн шийдвэр нь хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх шаардлагыг хангасан. Нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгч нараас Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.4-т заасны дагуу ноцтой зөрчил гаргаагүй гэж тайлбарладаг. ******* ХХК-ийн сахилгын зөрчил оногдуулах журам, тухайн кемпийн дотоод журамд заасан зөрчлүүдийг гаргасан тохиолдолд нэхэмжлэгчтэй байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээний 10.2.1.и-д зааснаар ноцтой зөрчил гаргасанд тооцох талаар мэдэгдсэн. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.4-т заасны дагуу хөдөлмөрийн гэрээнд ноцтой зөрчлийг нэг бүрчлэн дурдаагүй гэх гомдол үндэслэлгүй. Нэхэмжлэгч нь анх 2012 онд ******* ХХК-д ажилд ороод, 2014 онд одоо ажиллаж буй албан тушаалд томилогдож, талуудын хооронд хөдөлмөрийн гэрээ байгуулагдсан. Талуудын хооронд хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах үед нэхэмжлэгчид танилцуулж, тухайн үеэс ******* ХХК-ийн нээлттэй цахим сайтад уг журмуудыг байршуулсан. Мөн ******* ХХК-ийн ажилтан уг байгууллагаас батлан мөрдүүлж буй журмыг мөрдөх, тухайн дүрэм журамтай өөрөө танилцах үүрэгтэй. Анхан шатны шүүх хуралдааны явцад ******* ХХК-ийн хөдөлмөр харилцааны зөвлөх *******-ээс гэрчийн мэдүүлэг авахад нэхэмжлэгчийг тухайн дүрэм журамтай тухай бүрд нь танилцсан гэж тайлбарладаг. 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр ******* нь анх зөрчил гаргаж, 2024 оны 03 сарын 10-ны өдөр сахилгын шийтгэл оногдуулах журмын дагуу хяналт шалгалтын баг бүрдүүлж, ярилцлага авахад уг зөрчлийг гаргасан тохиолдолд авах арга хэмжээг мэдэж байсан гэх хариуг өгсөн. 2022 онд Хөдөлмөрийн тухай хуулийг шинэчлэн найруулсантай холбоотойгоор ******* ХХК-ийн сахилгын шийтгэл оногдуулах журмын 1 дэх заалтад нэмэлт өөрчлөлт оруулсан. Тухайн үед бэлгийн хүчирхийлэл их гарч байсан учраас гуравдагч этгээдээр шалгуулах тухай заалтыг сахилгын шийтгэл оногдуулах журамд өөрчлөлт оруулж, бусад заалтыг өөрчилсөн зүйл байхгүй. Нэхэмжлэгч нь хөдөлмөрийн гэрээнд заасны дагуу сахилгын шийтгэл оногдуулах журамтай танилцах үүрэгтэй байсан. Мөн сахилгын шийтгэл оногдуулах журмын дагуу ******* ХХК-ийн зүгээс хяналт шалгалтын баг бүрдүүлж, ажиллагаа явуулсан. 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр ******* нь пиво уусны дараа өрөөндөө орж маргалдсан үйл баримт тогтоогддог. Тухайн үед *******, ******* нар хамт байсан учраас анхан шатны шүүх хуралдааны явцад гэрчийн мэдүүлэг өгсөн. Тухайн мэдүүлэгтээ ******* эхэлж, *******г боосон гэж тайлбарладаг. Мөн тухайн үед ******* нүцгэн байсан учраас түүний биед гэмтэл учирсан гэж үзэж байна. Сахилгын шийтгэл оногдуулах журмын 17.2.8.2-т бусдын биед гэмтэл учруулсан эсэхээс үл хамааран бүхий л хэлбэрээр халдахыг хүч хэрэглэсэнд тооцно. Гэрч нарын мэдүүлгээр ******* , ******* нарын хооронд маргаан үүсэж, хүч хэрэглэсэн байхад анхан шатны шүүхээс хэргийн үйл баримтыг буруу үнэлж дүгнэсэн. 2014 онд байгуулагдсан хөдөлмөрийн гэрээтэй холбоотой асуудлаар талуудын хэн аль нь маргаагүй. Гэвч ******* ХХК-аас үйлдвэрчний эвлэлийн хороотой харилцан тохиролцож, дагаж мөрдөх журмын тухай хуульд заасны дагуу маргаан бүхий асуудлыг шийдвэрлэх хүртэл ******* тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээ хүчин төгөлдөр үйлчилж байсан.

Иймд анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж өгнө үү гэжээ.

ХЯНАВАЛ: 

1. Давж заалдах шатны шүүх зөвхөн гомдолд дурдсан үндэслэлээр хязгаарлалгүй хэргийг бүхэлд нь хянан үзэхэд анхан шатны шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий байх шаардлагад нийцсэн байх тул хэвээр үлдээв. 

2. Нэхэмжлэгч ******* нь хариуцагч ******* ХХК-д холбогдуулан баяжуулалтын операторын ажилд эгүүлэн тогтоолгох, ажилгүй байсан хугацааны олговор 128,299,046 төгрөг гаргуулах, нийгмийн болон эрүүл мэндийн даатгалын шимтгэлийг нөхөн төлүүлж, баталгаажилт хийлгэх тухай нэхэмжлэл гаргасныг хариуцагч бүхэлд нь эс зөвшөөрч маргажээ.

3. Талууд 2014 оны 11 сарын 05-ны өдөр хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж, уг гэрээгээр ******* нь баяжуулалтын операторын ажилд ажиллах, ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажил үүргийг гүйцэтгэх, ******* ХХК нь цалин хөлс олгох, ажлын аятай таатай нөхцөлөөр хангах үүргийг тус тус хүлээж, талуудын хооронд хөдөлмөрийн эрхийн харилцаа үүссэн байна.

4. Улмаар, ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрийн Б/139 дугаар тушаалаар ******* тай байгуулсан хөдөлмөрийн гэрээг 2024 оны 03 сарын 28-ны өдрөөр тасалбар болгон цуцалжээ.

Дээрх тушаалд ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлаас хүний нөөцийн үйлчилгээний менежер *******д итгэмжлэлээр олгосон бүрэн эрхийн дагуу ******* гарын үсэг зурсан нь Иргэний хуулийн 64 дүгээр зүйлийн 64.1-д заасан зохицуулалтад нийцжээ.

Уг тушаалд Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.4, 123 дугаар зүйлийн 123.2.5, хөдөлмөрийн гэрээний 10.2.1, 10.2.1.(и), Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрмийн 9.1, 9.1.2, 19.3, 19.4-т тус тус заасныг удирдлага болгосон байх ба ...******* нь 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр ******* уурхайн кэмпийн ******* блокийн ******* тоот амрах өрөөнд бусдын биед халдсан, хүч хэрэглэсэн хөдөлмөрийн сахилгын ноцтой зөрчил гаргасан нь тогтоогдсон... гэсэн үндэслэлийг дурджээ.

5. Ажилтан нь хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг цуцалсан ажил олгогчийн шийдвэрийг үндэслэлгүй гэж үзэж, гомдлоо Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 154 дүгээр зүйлийн 154.2.1-д заасан хугацаанд гаргажээ.

6. Анхан шатны шүүх маргааны үйл баримтыг зөв тогтоож, хэргийн нотлох баримтыг хуульд заасан журмын дагуу үнэлж, ажилтан хөдөлмөрийн харилцааг шууд цуцлахаар заасан ноцтой зөрчлийг гаргасан нь тогтоогдсон гэж дүгнэж, улмаар нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн нь зөв байх тул энэ талаарх нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхих нь зүйтэй. Тодруулбал:

6.1. Талуудын хооронд байгуулагдсан хөдөлмөрийн гэрээний 10.2.1, 10.2.1.(и)-д ажилтан ...Компанийн дотоод журам, Кэмпийн дотоод журам, Ёс зүйн дүрэм, ...-д ноцтой зөрчил гэж тооцсон зөрчил гаргасан... тохиолдолд ажил олгогч хөдөлмөрийн гэрээг шууд цуцлахаар тусгажээ.

Ийнхүү, компаниас баталсан аливаа дүрэм, журамд ноцтой зөрчил гэж тооцохоор тусгасан зөрчлийг ажилтан гаргасан тохиолдолд хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг шууд цуцлахаар хөдөлмөрийн гэрээнд ишлэн зааж өгснийг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 80 дугаар зүйлийн 80.1.4-т заасны дагуу ...хөдөлмөрийн гэрээнд тусгайлан заасан...-тай адилтган үзнэ.

Энэ талаарх анхан шатны шүүхийн дүгнэлтийг буруутгах үндэслэлгүй тул ...талууд хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцааг шууд цуцлах ноцтой зөрчлийг хөдөлмөрийн гэрээгээр нэг бүрчлэн тохиролцоогүй... гэсэн агуулгаар гаргасан нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг хангахгүй.

6.2.  ******* ХХК-ийн гүйцэтгэх захирлын 2021 оны 04 сарын 30-ны өдрийн 15/21 дугаар тушаалаар батлагдсан Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрмийн 9.1, 9.1.2-т бусдын биед хүч хэрэглэх, бие махбодид халдах үйлдлийг ёс зүйн зохисгүй хэм хэмжээ гэж үзэхээр, 19.3-т журмын 9.1.1-9.1.15-д заасан зөрчлүүдийг ноцтой зөрчилд тооцохоор, 19.4-т журмын 9.1.1-9.1.5-д заасан ноцтой зөрчил гаргасан ажилтанд ажлаас халах сахилгын шийтгэл ногдуулахаар тус тус журамлажээ.

Ажилтан ******* нь 2024 оны 03 сарын 09-ний өдөр 22:00 цагийн үед ажилтан *******тай ажлын байранд маргалдаж, зодолдож дээрх журмын 9.1.2-т заасан бусдын биед хүч хэрэглэх, бие махбодид халдах ноцтой зөрчлийг гаргасан болох нь ******* ХХК-аас 2024 оны 03 сарын 09-ний өдрөөс 03 сарын 18-ны өдрүүдэд хийсэн магадлан шалгалтын тайлан, шалгалтын явцад ажилтан *******, *******, *******, ******* нараас өгсөн ярилцлага, тэмдэглэл, уг шалгалтын тайланд хавсаргасан фото зургийн хуулбар, гэрч *******-ийн гэрчийн мэдүүлэг зэргээр тогтоогдож байна.

Иймд, ...******* нь *******тай маргаж муудалцсан боловч түүнийг цохисон, алгадсан болон бусад хэлбэрээр түүний биед халдаагүй... гэсэн агуулгаар гаргасан нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн давж заалдах гомдлыг хангахгүй.

6.3.  Ажилтан ******* нь Кэмпийн дотоод журам болон ёс зүйн дүрэмтэй танилцаж, ойлгосон талаар баримт үйлдэж, гарын үсэг зурсан (2012 оны 07 сарын 24-ний өдөр), мөн компанитай хийсэн ярилцлагын үед компанийн холбогдох дүрэм, журамд хоорондоо маргалдах, бие биенийхээ биед гэмтэл учруулах, барилцаж авах, ноцолдох зэрэг нь ноцтой зөрчилд тооцогдохыг мэдэж байгаа талаар өөрөө хэлж, тэмдэглэлд гарын үсэг зурсан (2024 оны 03 сарын 11-ний өдөр) байх тул ...Кэмпийн дотоод журам, ёс зүйн дүрмийг ******* т танилцуулаагүй... гэсэн агуулгаар гаргасан нэхэмжлэгчийн давж заалдах гомдлыг мөн хангахгүй.

Түүнчлэн, ажилтан ******* нь 2012 оноос хойш ******* ХХК-д ажилласныхаа хувьд компаниас баталсан аливаа дүрэм, журмуудыг мэдэж байх ёстой бөгөөд энэ талаар хөдөлмөрийн гэрээний 8.(г)-д ажилтан нь компанийн бодлого, журам, стандарт болон холбогдох бусад баримт бичгүүдтэй өөрөө танилцах үүрэгтэй талаар тусгасан байгааг дурдах нь зүйтэй.

7. Дээрх үндэслэлээр анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхих нь зүйтэй гэж давж заалдах шатны шүүх бүрэлдэхүүн тогтов.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.1-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

1. Сүхбаатар дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2024 оны 11 сарын 18-ны өдрийн 181/ШШ2024/04575 дугаар шийдвэрийг хэвээр үлдээж, нэхэмжлэгчийн өмгөөлөгчийн гаргасан давж заалдах гомдлыг хангахгүй орхисугай.  

2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.5-д зааснаар гомдлоор авч хэлэлцэх хэргийн давж заалдах гомдол улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдөхийг дурдсугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.3, 172 дугаар зүйлийн 172.1-т зааснаар магадлал танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч, гуравдагч этгээд, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч эс зөвшөөрвөл гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар Улсын Дээд шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг мэдэгдсүгэй.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4, 119.7-д зааснаар магадлалыг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд магадлалыг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг тайлбарласугай.

 

 ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ Г.ДАВААДОРЖ

ШҮҮГЧИД Ц.АЛТАНЦЭЦЭГ

Д.НЯМБАЗАР