Баян-Өлгий аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч А.Жархынгүл даргалж, тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: Баян-Өлгий аймгийн Өлгий сумын ** дугаар багт үйл ажиллагаа явуулдаг, Баян-Өлгий аймгийн Улсын бүртгэл, Статистикийн газрын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын 05 дугаар багт оршин суух, М.Тд холбогдох иргэний хэргийг хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.С, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн даргаар Т.А нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэлийн шаардлага: М.Т эзэнтэй Ж төрийн бус байгууллагыг татан буулгахыг хүсжээ.

Нэхэмжлэгч Баян-Өлгий аймгийн Улсын бүртгэл, Статистикийн газар нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Хууль зүйн яаманд бүртгэлтэй Ж төрийн бус байгууллага нь шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдаагүй байх ба Татварын хэлтэс болон Санхүү, төрийн сангийн хэлтэст олон жил тайлан мэдээ гаргаж өгөөгүй байна. Энэ нь Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуулийн 9 дүгээр зүйлийн 9.1, 10 дугаар зүйлийн 10.1, 10.3, Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлийн 8.1.4, 8.1.8, 11 дүгээр зүйлийн 11.3 дугаар заалтуудыг зөрчсөн байх тул Хуулийн этгээдийн бүртгэлийн тухай хуулийн 27 дугаар зүйлийн 27.4, Иргэний хуулийн 32 дугаар зүйлд тус тус зааснаар эдгээр хуулийн этгээдүүдийг татан буулгах шийдвэр гаргаж өгнө үү гэжээ.

Нэхэмжлэгч Баян-Өлгий аймгийн Улсын бүртгэл, Статистикийн газрын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.С шүүх хуралдаанд тайлбарлахдаа: Улсын бүртгэлийн хэлтэс гээд 2009 оноос эд хөрөнгө, иргэний бүртгэлийн хоёр байгууллага нэгдээд Улсын бүртгэлийн хэлтэс нэртэй байгууллага байгуулагдсан. Үүний дотор хуулийн этгээдийн бүртгэлийн чиглэлээр 1990 оноос 2005, 2006 он хүртэл төрийн бус байгууллагуудыг шууд Хууль зүйн яам бүртгэдэг байсан. Уг бүртгэл нь 2011 оноос орон нутагт бүртгэгдэхээр дээд газраас шийдвэр гарсан байдаг. Үүнээс хойш хуулийн этгээдийн бүртгэлийг Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газар бүртгэдэг болсон. Харьяа орон нутгийн байгууллагад хуулийн этгээдийн бүртгэл гээд тухайн үед зөвхөн хоршоо, компани, төрийн байгууллагуудыг бүртгэдэг байсан бол 2011 онд орон нутагт төрийн бус байгууллагыг бүртгэх эрх олгосон байдаг. Үүнээс хойш 2015 оны 3 дугаар сард Улсын бүртгэлийн Ерөнхий газраас манайд 146 төрийн бус байгууллага, сонин, хэвлэл, мэдээллийн байгууллагуудын материалуудыг орон нутагт хүлээлгэж өгсөн. 2015 оны 3 дугаар сараас хойш бид нар энэ төрийн бус байгууллагуудын дотроос үйл ажиллагаагаа тасралтгүй явуулж байгаа болон үйл ажиллагаа нь зогссон байгууллагуудыг эрж хайж шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдах талаар дээрээс чиглэл авч хэвлэл, мэдээллээр сурталчилж үйл ажиллагаа явуулсан. Үүний дотор бид нар 69 байгууллагын эзэн холбогдогчийг олоогүй. Энэ оны 5 дугаар сард хуулийн этгээдийн бүртгэлийн газрын дарга Жолбарыс гэдэг хүн албаны ажлаар манайд ирсэн. Тэр үеэр олдоогүй төрийн бус байгууллагуудыг шүүхэд өгч татан буулгах арга хэмжээг авч ажиллаарай гэсэн үүрэг, чиглэл өгсөн. Үүний дагуу манай байгууллагын холбогдох ажилтнууд болох сумдын иргэний бүртгэлийн ажилтнуудад сум тус бүрээр нь нэрийг өгөөд эдгээр төрийн бус байгууллагууд сумдад үйл ажиллагаа явуулж байна уу, үгүй юу гэдэг асуудлаар эрж хайх ажлыг өөрсдөө зохион байгуулсан. Гэхдээ бүх сумдад ямар нэгэн байдлаар эзэн холбогдогч нь олдохгүй байна, ямар нэгэн үйл ажиллагаа эрхэлдэггүй юм байна гэсэн илтгэх хуудас ирүүлсэн. Энэ талаар нотлох баримт байхгүй. Сум тус бүрээр жагсаалт гаргаж өгөөд жишээ нь Ж төрийн бус байгууллага нь Баяннуур суманд байна уу, эсвэл Ногооннуур суманд байна уу гэдэг байдлаар эрэн сурвалжилсан. Мөн сумдын татварын байцаагч нараас ийм төрийн бус байгууллага байхгүй гэсэн амаар хариу өгсөн. Тэгээд яаж нотлох вэ гээд аймгийн Санхүү, төрийн сангийн хэлтэс болон Татварын хэлтсүүдэд албан тоотоор хандсан. Тэгэхэд төрийн сан болон Татварын хэлтсийн нэгэнд нь 7 газар, нэгэн дээр нь 9 газар бүртгэлтэй гэсэн албан тоот ирсэн. Тэр байгууллагуудад хандаад үйл ажиллагаа явуулж байсан газрууд одоогийн байдлаар шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдаад гэрчилгээгээ авсан байгаа. Шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдаагүй Ж төрийн бус байгууллагыг татан буулгах шийдвэр гаргаж өгнө үү гэв.

Шүүх хуралдаанаар хавтаст хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудыг нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн хүсэлтээр шинжлэн судалж

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Шүүх нэхэмжлэгчийн шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбар, хавтаст хэрэгт хуульд заасан журмын дагуу цугларсан, шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь бодитойгоор харьцуулан хэрэгт ач холбогдолтой, үнэн зөв, эргэлзээгүй талаас нь үнэлж нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж шийдвэрлэх нь зүйтэй байна.

Ж төрийн бус байгууллагын үүсгэн байгуулагч буюу эзэн Магзам овогтой Т нь Иргэний шинэчилсэн бүртгэлд ороогүй, 2004 оны 12 дугаар сарын 03-ны өдрийн Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн 180 дугаар зарлигаар Монгол улсын харьяатаас гарсан болох нь 2016 оны 7 дугаар сарын 29-ний өдрийн Баян-Өлгий аймгийн Улсын бүртгэл, статистикийн газрын даргын 211 дугаар албан бичгээр ирүүлсэн хаяг, регистрийн дугаар, нас барсны жагсаалт-ын тухай тус албаны архивч С.Гы гаргасан жагсаалтаар нотлогдож байна.

Баян-Өлгий аймгийн Улсын бүртгэл, Статистикийн газар нь Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн /шинэчилсэн найруулга/ 27 дугаар зүйлийн 27.4-д хуулийн этгээд хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хууль тогтоомжийг удаа дараа, эсхүл ноцтой зөрчсөн бол улсын бүртгэлийн байгууллага нь тухайн хуулийн этгээдийг татан буулгах талаар шүүхэд нэхэмжлэл гаргаж болно гэж заасны дагуу тус шүүхэд Ж төрийн бус байгууллагыг татан буулгахыг хүссэн тухай нэхэмжлэл гаргасан нь хуульд нийцсэн байна.

Нэхэмжлэгч Баян-Өлгий аймгийн Улсын бүртгэл, Статистикийн газраас Ж төрийн бус байгууллагыг татан буулгахаар гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангах болсон хууль зүйн үндэслэл нь:

-Баян-Өлгий аймгийн Булган сумын Ж төрийн бус байгууллага нь Мал аж ахуйн үйлдвэрлэлийг байгаль орчинд халгүй байхаар эрхлэн хөтөлж эрчимжүүлэх чиглэлээр үйл ажиллагаа явуулахаар 2004 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдөр Хууль зүйн дотоод хэргийн яамны улсын бүртгэлд бүртгүүлэх газарт бүртгүүлэн 3536 дугаар улсын бүртгэлийн гэрчилгээтэй үйл ажиллагаа эрхлэх эрхтэй болсон байна.

-Ж төрийн бус байгууллага нь Хууль зүйн дотоод хэргийн яамны улсын бүртгэлд бүртгүүлснээс хойш сүүлийн 12 жилийн хугацаандаа өөрийн үйл ажиллагааг эрхлээгүй санхүүгийн тайлангаа Нягтлан бодох бүртгэлийн тухай хуульд зааснаар тогтоосон хугацаанд харилцагч санхүүгийн байгууллагад цахим хэлбэрээр хүргүүлэх үүргээ биелүүлээгүй, Баян-Өлгий аймгийн татварын хэлтэст татвар төлөгчөөр бүртгүүлээгүй, тус хэлтэст тайлан балансыг гаргаж өгөөгүй, хуулийн этгээдийн шинэчилсэн бүртгэлд бүртгүүлээгүй болох нь 2016 оны 5 дугаар сарын 19-ний өдрийн 213 дугаар Баян-Өлгий аймгийн Татварын хэлтсийн даргын болон 2016 оны 5 дугаар сарын 26-ны өдрийн 5-03/1148 дугаар аймгийн Засаг даргын Тамгын газрын Санхүү, төрийн сангийн хэлтсийн даргын албан бичгүүд, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн шүүхэд гаргасан тайлбараар нотлогдож байна.

-2003 оны 10 дугаар сарын 01-ний өдөр хүчин төгөлдөр болсон Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийг 2015 оны 01 дүгээр сарын 29-ний өдрийн хуулиар хүчингүй болсонд тооцсон боловч уг хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3-т зааснаар ...Энэ хууль батлагдахаас өмнө улсын бүртгэлд бүртгүүлсэн хуулийн этгээдийн эрх бүхий албан тушаалтан уг хууль хүчин төгөлдөр болсноос хойш арван найман сарын дотор буюу 2005 оны 4 дүгээр сарын 01-ний дотор хуульд заасан баримт бичгийг энэ хуулийн 7.1-д заасан бүртгэх байгууллагад ирүүлнэ.. гэсэн заалтыг уг хууль хүчин төгөлдөр үйлчилж байхдаа Ж төрийн бус байгууллагын үүсгэн байгуулагч буюу эзэн М.Т нь зөрчиж тухайн үед шинэчилсэн бүртгэлд хамрагдаагүй байна.

Иймд М.Т эзэнтэй Ж Төрийн бус байгууллага нь Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хууль /шинэчилсэн найруулга/ тогтоомжийг удаа дараа дээрх үндэслэлээр зөрчсөн байх тул 3536 дугаар улсын бүртгэлийн гэрчилгээтэй М.Т эзэнтэй Ж Төрийн бус байгууллагыг татан буулгаж, нэхэмжлэгч байгууллага нь Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуульд зааснаар улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдсөн болохыг дурдах нь зүйтэй байна.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 зүйлийн 115.2.1, 133 дугаар зүйлийн 133.1.1, 135 дугаар 135.2.14, 116, 118 дугаар зүйлүүдийг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Иргэний хуулийн 32 дугаар зүйлийн 32.1, 32.1.2, Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн /шинэчилсэн найруулга/ 27 дугаар зүйлийн 27.4-д заасныг тус тус баримтлан 3536 дугаар улсын бүртгэлийн гэрчилгээтэй М.Т эзэнтэй Ж Төрийн бус байгууллагыг татан буулгасугай.

2. Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн /шинэчилсэн найруулга/ 24 дүгээр зүйлийн 24.3-д заасныг баримтлан улсын бүртгэлийн мэдээллийн санд бүртгэл хийхийг Баян-Өлгий аймгийн Улсын бүртгэл, Статистикийн газрын Улсын бүртгэлийн хэлтсийн бүртгэлийн албанд даалгасугай.

3. Хуулийн этгээдийн улсын бүртгэлийн тухай хуулийн /шинэчилсэн найруулга/ 24 дүгээр зүйлийн 24.1-т зааснаар шийдвэрийн хувийг ажлын 3 хоногт багтаан бүртгэлийн байгууллагад хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах М.Маншук-т даалгасугай.

4. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.1.3-т зааснаар нэхэмжлэгч аймгийн Улсын бүртгэл, Статистикийн газар нь улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдсөн болохыг дурдсугай.

5.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болохыг дурдсугай.

6.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4 дэх хэсэгт зааснаар шийдвэр хүчинтэй болсноос хойш 7 хоногийн дотор бичгийн хэлбэрээр гарах бөгөөд ийнхүү гарснаас хойш шүүх хуралдаанд оролцсон зохигчид 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийн хувийг өөрөө гардан авахыг танилцуулсугай.

7. Энэ шийдвэрийг зохигчид эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсны дараа 14 хоногийн дотор Баян-Өлгий аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ А.ЖАРХЫНГҮЛ