2025       06         23                                           207/МА2025/00079

 

 

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““

цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо,

“““““““““нарын нэхэмжлэлтэй,

  хариуцагч “““““““““ ТӨҮГ-т холбогдох

иргэний хэргийн тухай

 

 

Орхон аймгийн Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг Ерөнхий шүүгч Б.Баттөр даргалж, Булган аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн Ерөнхий шүүгч Д.Азжаргал, шүүгч Р.”““““““““ нарын бүрэлдэхүүнтэй тус шүүхийн 107 дугаар танхимд хийсэн иргэний хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Орхон аймаг дахь Сум дундын анхан шатны шүүхийн 2025 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдрийн 312/ШШ2025/004”““““““““ дугаар шийдвэртэй,

Нэхэмжлэгч: ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо,

Нэхэмжлэгч: “““““““““нарын нэхэмжлэлтэй,

Хариуцагч: “““““““““ ТӨҮГ-т холбогдох,

““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн ““““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь хууль бус болохыг, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 9 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг тус тус хууль бус болохыг тогтоолгох, ажилчдын цалингийн зөрүү гаргуулах” тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг,

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Эрдэнэсувдын шүүхэд гаргасан давж заалдсан гомдлыг үндэслэн 2025 оны 05 дугаар сарын 05-ны өдөр хүлээн авч, шүүгч Р.”““““““““гийн илтгэснээр хянан хэлэлцэж шийдвэрлэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.”““““““““, Д.”““““““““, С.”““““““““, Б.”““““““““, нэхэмжлэгч нарын өмгөөлөгч Л.Намнансүрэн, хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Оюундарь, Д.Эрдэнэсувд, нарийн бичгийн дарга Э.Булгантамир нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Нэхэмжлэгч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ:

Монгол Улсын Засгийн Газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн Газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““” ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг. Уг дүрмийн 6 дугаар хэсэгт Үйлдвэрийн газрын удирдлагын эрх хэмжээг тусгасан байдаг бөгөөд 6.10.2 дахь хэсэгт Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, ажилд томилох, хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах, шинэчлэх эрхийг Зөвхөн ерөнхий захирал эдлэнэ гэж заасан байгаагаас харвал ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь тус үйлдвэрийн газрын хэмжээнд хүчин төгөлдөр дагаж мөрдөгдөх болон эрх зүйн баримт бичиг болж үйлчлэх боломжгүй болох нь тодорхой байгаа болно. Үүний зэрэгцээ ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ нь уг хуваарийг батлах эрх бүхий этгээд биш байж 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдөр өөрт холбогдох дүрэм, журмаар олгогдоогүй эрх хэмжээг хэрэгжүүлж “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарийг баталсан нь хууль бус болохыг бүрэн дүүрэн илэрхийж байна. Тиймээс нэхэмжлэлийн нэгдүгээр шаардлагаараа тодорхойлсон ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоож өгнө үү.

Монгол Улсын Засгийн Газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн Газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““”-ийн ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байна. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ-ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн Хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээж нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж байна. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоож өгнө үү. Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар “““““““““ ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын цалин хөлсөө бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор байна.

Нэхэмжлэгч нь дээрх ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь болон ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваариуд нь хууль бус болох талаар 2022 оны 04 дүгээр сарын 06 өдөр болсон “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны хурал дээр хэлэлцэгдсэн асуудлаас үүдэлтэйгээр мэдэх болсон ба Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 154 дүгээр зүйлийн 154.2 дахь хэсгийн 154.2.2-д заасан хугацааны дотор буюу 2022 оны 06 сарын 20-ны өдрийн 11 дугаар албан бичгээр тухайн асуудлаар ““““““““““” ТӨҮГ-ын Хөдөлмөрийн маргаан таслах комиссд хандсан юм. Гэтэл уг Хөдөлмөрийн маргаан таслах комисс нь биднийг гомдлыг хүлээн авсан атлаа маргаан таслах комиссын чиг үүргээ хэрэгжүүлэхгүй, ямар нэгэн хариу өгөхгүй байсаар 2022 оны 10 сарын 14-ний өдрийг хүргэсэн. Тиймээс нэхэмжлэгч нь 2022 оны 10 сарын 14-ний өдөр ““““““““““” ТӨҮГ-ын Хөдөлмөрийн маргаан таслах комисст хандаж хариу ирүүлэхийг шаардахад тус маргаан таслах комисс нь 2022 оны 10 сарын 14-ний өдөр 05 дугаар хариу хүргүүлэх тухай албан бичгийг ирүүлж, бидний хөдөлмөрлөх эрх зөрчигдөөд байгаа асуудлыг шийдвэрлэх чиг үүргээ хэрэгжүүлэхгүйгээр өөрөөс зайлуулж хариуцагчийн Эдийн засгийн хэлтэст шилжүүлсэн. Уг Эдийн засгийн хэлтсийн ойлгомжгүй, тодорхойгүй хариуг хавсарган албан бичиг ирүүлсэн.

““““““““““” ТӨҮГ-ын Хөдөлмөрийн маргаан таслах комисс нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 154 дүгээр зүйлийн 154.3 дахь хэсэгт зааснаар чиг үүргээ хэрэгжүүлж чадахгүй болох нь тодорхой болсон тул уг маргааныг хуульд заасан журмын дагуу үргэлжүүлүүлэхийн тулд мөн хуулийн 154 дүгээр зүйлийн 154.5 дахь хэсэгт заасны дагуу урьдчилан шийдвэрлэх журмаар зохицуулж чадаагүй талаар тэмдэглэл үйлдэж ирүүлэхийг шаардахад 2022 оны 11 сарын 07-ны өдөр 07 дугаар хариугаар хөдөлмөрийн сонирхлын маргаан байх тул хэлэлцэн шийдвэрлэх боломжгүй гэх үндэслэлгүй хариуг ирүүлсэн болно. Бидний нэхэмжлэлийн шаардлага нь Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1 дэх хэсгийн 4.1.12 дахь заалтаар тодорхойлсон Хамтын хэлэлцээ хийх, бүх төрлийн хамтын гэрээ, хамтын хэлэлцээр байгуулах, өөрчлөх, хөдөлмөрийн гэрээг өөрчлөхтэй холбоотойгоор түүний талуудын хооронд үүссэн саналын зөрүү буюу "хөдөлмөрийн сонирхлын маргаан" биш юм. Харин тус хуулийн 4 дүгээр зүйлийн 4.1 дэх хэсгийн 4.1.16 дахь заалтаар тодорхойлсон Хөдөлмөрийн хууль тогтоомж, бүх төрлийн хамтын гэрээ, хамтын хэлэлцээр, хөдөлмөрийн гэрээ, хөдөлмөрийн дотоод хэм хэмжээг хэрэгжүүлэх, эсхүл эдгээр хэм хэмжээг тайлбарлахтай холбоотойгоор талуудын хооронд үүссэн саналын зөрүү буюу "хөдөлмөрийн эрхийн маргаан" юм. Тиймээс уг маргаан таслах комиссын хариу нь үндэслэлгүй. Уг үндэслэлгүй хариуг аваад Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 154 дүгээр зүйлийн 154.6 дахь хэсэгт заасан журмын дагуу хөдөлмөрийн эрхийн маргааныг урьдчилан шийдвэрлүүлэхээр сумын хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах гурван талт хороонд хандах гэхэд Баян-Өндөр сумын хөдөлмөрийн эрхийн маргаан зохицуулах гурван талт хороо нь байгуулагдаагүй, үйл ажиллагаа явуулж эхлээгүй байна. Тиймээс энэ талаарх албан бичгийг авсан тул шүүхээр шийвэрлүүлэхээр нэхэмжлэлээ гаргаж байна.

Нэхэмжлэгч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.”““““““““ шүүхэд гаргасан 2023 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлдээ:

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна. ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны гишүүн бөгөөд ажилтан “““““““““бидний зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамтран нэхэмжлэгчээр оролцож байгаа болно. Хамтран нэхэмжлэгч “““““““““ нар нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна. Монгол Улсын Засгийн Газрын 2019 оны 03 сарын 21 -ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг Төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн Газрын тоггоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““”-ийн ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон гооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг багалсан байгаа нь тус дүрмийг зорчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ-ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн Хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгохоор тодорхойлсон юм. Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөос өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын цалин хөлсөө бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч нар нь Монгол Улсын Үндсэн Хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу цалин хөлсөө бодуулан авах, ийнхүү цалин хөлсийг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна. Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 17.030.000 төгрөг, нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 18.806.000 төгрөгийг олгогдоогүй цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 17.030.000 төгрөг, нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 18.806.000 төгрөгийг гаргуулж шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.”““““““““ 2023 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлдээ:

Хариуцагчаас нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 15.760.000 төгрөг, нэхэмжлэгч “““““““““14 496 000 төгрөг, “““““““““нарт 13 601 820 төгрөг, “““““““““9 839 160 төгрөгийг гаргуулж өгнө үү

Нэхэмжлэлийн үндэслэл: ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““” ТӨҮГ- ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна. ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны гишүүн бөгөөд ажилтан “““““““““ бидний зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамтран нэхэмжлэгчээр оролцож байгаа болно.

Хамтран нэхэмжлэгч “““““““““ нар нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““” ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ-ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн аууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгохоор тодорхойлсон юм. Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын үндсэн цалингаа бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч нар нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу үндсэн цалингаа бодуулан авах, ийнхүү үндсэн цалинг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна. Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой үндсэн цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн, ажилтан “““““““““нарт тус бүр 15.760.000 төгрөг, нэхэмжлэгч “““““““““14 496 000 төгрөг, “““““““““13 601 820 төгрөг, “““““““““9 839 160 төгрөгийг олгогдоогүй үндсэн цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 15.760.000 төгрөг, “““““““““14496000 төгрөг, “““““““““13 601 820 төгрөгийг нарт, “““““““““9 839 160 төгрөгийг гаргуулж шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч “““““““““2023 оны 03 дугаар сарын 31-ний өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлдээ:

Хариуцагчаас нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 15.760.000 төгрөгийг гаргуулах тухай.

Нэхэмжлэлийн үндэслэл: ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““” ТӨҮГ- ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны гишүүн бөгөөд ажилтан “““““““““бидний зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамтран нэхэмжлэгчээр оролцож байгаа болно.

Хамтран нэхэмжлэгч “““““““““нар нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““”-ийн ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан үндсэн цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын үндсэн цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ-ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын үндсэн цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох-оор тодорхойлсон юм.

Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын үндсэн цалинг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын үндсэн цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын үндсэн цалинг бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч нар нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ-ын үндсэн цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу үндсэн цалинг бодуулан авах, ийнхүү үндсэн цалинг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна.

Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой үндсэн цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 15.760.000 төгрөгийг олгогдоогүй үндсэн цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 15.760.000 төгрөгийг гаргуулж шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.”““““““““ 2023 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлдээ:

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо-ны гишүүн бөгөөд ажилтан Л.”““““““““ миний зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамтран нэхэмжлэгчээр оролцож байгаа болно.

Хамтран нэхэмжлэгч Л.”““““““““ нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна. Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад “““““““““ ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь-г баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ- ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох-оор тодорхойлсон юм. Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын үндсэн цалингаа бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч Л.”““““““““ нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ- ын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу үндсэн цалингаа бодуулан авах, ийнхүү үндсэн цалинг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна.

Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой үндсэн цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн, ажилтан Л.”““““““““ 15.760.000 төгрөгийг олгогдоогүй үндсэн цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч Л.”““““““““т 15.760.000 төгрөгийг гаргуулж шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.”““““““““ 2023 оны 05 дугаар сарын 22-ны өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлэхдээ: ”“““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны гишүүн бөгөөд ажилтан “““““““““зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд байгаа болно. Хамтран нэхэмжлэгч Н.”““““““““ нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг Төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн Газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““” ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ-ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгохоор тодорхойлсон юм.

Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын үндсэн цалингаа бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч нар нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу үндсэн цалингаа бодуулан авах, ийнхүү үндсэн цалинг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна. Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой үндсэн цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн ажилтан Н.”““““““““ид 18 806 000 төгрөгийг олгогдоогүй үндсэн цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч Н.”““““““““ид 18 806 000 төгрөгийг гаргуулж шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.”““““““““ 2023 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлдээ:

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““” ТӨҮГ-ын ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны гишүүн бөгөөд ажилтан П.”““““““““нарын зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамтран нэхэмжлэгчээр оролцож байгаа болно.

Хамтран нэхэмжлэгч Н.”““““““““П.”““““““““нар нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна.

Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн Газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““” ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ-ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгохоор тодорхойлсон юм. Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын үндсэн цалингаа бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч нар нь Монгол Улсын Үндсэн хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу үндсэн цалингаа бодуулан авах, ийнхүү үндсэн цалинг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна.

Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийнхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой үндсэн цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн, ажилтан П.”““““““““нарт 15 760 000 төгрөгийг олгогдоогүй үндсэн цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн П.”““““““““нарт тус бүр 15 760 000 төгрөгийг гаргуулж шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.”““““““““ 2023 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлдээ:

“...”“““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна.

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны гишүүн бөгөөд ажилтан Д.”““““““““, П.”““““““““ нарын зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамтран нэхэмжлэгчээр оролцож байгаа болно. Хамтран нэхэмжлэгч Д.”““““““““, П.”““““““““ нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна. Монгол Улсын Засгийн Газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн Газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““” ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ-ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн Хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг шууд бий болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдин эрх, хууль ёсны эрх ашиг сонирхлыг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох-оор тодорхойлсон юм. Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын үндсэн цалингаа бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч нар нь Монгол Улсын Үндсэн Хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр харцуцагч ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу үндсэн цалингаа бодуулан авах, ийнхүү үндсэн цалинг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна. Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой үндсэн цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн, ажилтан П.”““““““““д 18 806 000 төгрөгийг, Д.”““““““““д 15 760 000 төгрөгийг олгогдоогүй үндсэн цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч Д.”““““““““д 15 760 000 төгрөг, П.”““““““““д 18 806 000 төгрөгийг тус тус гаргуулж шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

Хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ шүүхэд ирүүлсэн хариу тайлбартаа: ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан “Барилга, засварын цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь”, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн ““““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь”- ийг тус тус хууль бус болохыг тогтоолгох гэж нэхэмжлэлийн шаардлагаа тодорхойлсон "“““““““““” ТӨҮГ-ын Барилга, засварын цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны нэхэмжлэлийн шаардлагыг эс зөвшөөрч дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна.

““““““““““” ХХК /хуучин нэрээр/ нь 2019 оны 04 дүгээр сард ““““““““““” ТӨҮГ болон өөрчлөн зохион байгуулагдсан бөгөөд ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын 2019 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн “““““““““тоот тушаалаар үйлдвэрийн газрын газар, хэлтэс, цех, нэгжүүдийн зохион байгуулалтын бүтцийг нэгдүгээр хавсралтаар, орон тоог хоёрдугаар хавсралтаар тус тус баталсан болно. Тус тушаалын нэгдүгээр хавсралтын 32-т ““““““““““цех”, хавсралт 1.31-ээр “““““““““цехийн зохион байгуулалтын бүтэц, хавсралт 2.31-ээр “““““““““цехийн орон тоог тус тус баталсан болно.

Иймд үйлдвэрийн газрын Ерөнхий захирал эрх хэмжээгээ хэрэгжүүлээгүй, тус цехийн бүтэц, орон тоог огт батлаагүй, өөр субъект дээрх эрх хэмжээг нь хэрэгжүүлсэн мэтээр нэхэмжлэлд дурдсан нь бүхэлдээ хууль зүйн үндэслэлгүй байх тул нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү....” гэжээ.  

Хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ шүүхэд ирүүлсэн нэмэлт хариу тайлбартаа:

 ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехиин ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны дарга “““““““““нь ““““““““““” ТӨҮГ- ын Ерөнхий захирлын 2022 оны 12 дугаар сарын 26-ны өдрийн “““““““““дугаар тушаалаар хөдөлмөр эрхлэлтийн харилцаа нь дуусгавар болж, тус үйлдвэрчний эвлэлийн хороог төлөөлөн ажиллах эрхгүй болсон. Иймд Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 117 дугаар зүйлийн 117.1-т зааснаар хэргийг хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү...

Хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ, 2023.03.21, 2023.03.31, 2023.04.03-ны өдрийн нэхэмжлэлийн нэмэгдүүлсэн шаардлагын хариуд:

”...Нэхэмжлэгч талаас 2023.03.21, 2023.03.31, 2023.04.03-ны өдрүүдэд тус тус шүүхэд хүргүүлсэн нийт 4 удаагийн нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг 2023 оны 05 дугаар сарын 18-ны өдөр гардан авч танилцаад, эс зөвшөөрч, дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна. ““““““““““” ХХК /хуучин нэрээр/ нь 2019 оны 04 дүгээр сард ““““““““““” ТӨҮГ болон өөрчлөн зохион байгуулагдсан бөгөөд ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын 2019 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн “““““““““тоот тушаалын нэгдүгээр хавсралтаар үйлдвэрийн газрын газар, хэлтэс, цех, нэгжүүдийн зохион байгуулалтын бүтэц, хоёрдугаар хавсралтаар орон тоо тус тус батлагдсан. Тус тушаалын нэгдүгээр хавсралтын 32-т ““““““““““цех”, хавсралт 1.31-ээр “““““““““цехийн зохион байгуулалтын бүтэц, хавсралт 2.31-ээр “““““““““цехийн орон тоог тус тус баталсан. Иймд үйлдвэрийн газрын Ерөнхий захирал эрх хэмжээгээ хэрэгжүүлээгүй, тус цехийн бүтэц, орон тоог огт батлаагүй, өөр субьект дээрх эрх хэмжээг нь хэрэгжүүлсэн мэтээр үндсэн нэхэмжлэлд дурдсан нь бүхэлдээ хууль зүйн үндэслэлгүй. Мөн Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар “““““““““цехийг 2019 оны 07 дугаар сарын 25-ны өдрөөс бүтцээр ажиллуулахаар шийдвэрлэж, тушаалын 2 дахь заалтаар орон тооны хуваарийг боловсруулан батлуулах, ажилтнуудтай хөдөлмөрийн гэрээ байгуулахыг холбогдох бүтцийн нэгжүүдэд даалгасан. Мөн Ерөнхий захирлын 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн “““““““““дугаар тушаалаар Барилга, засварын цехийн үндсэн ба тарифт цалингийн сүлжээ, албан тушаалын цалингийн сүлжээний шатлалыг баталсан.

Энэ хүрээнд Ерөнхий захирлын Санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч /хуучин нэрээр/ чиг үүргийн хүрээнд тус цехийн орон тооны хуваарийг баталсан. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.1-т “Ажил олгогч ажиллах хүчний тоог төлөвлөх, ажиллах хүчний тоог ажил мэргэжлээр тогтоох, хийснээр цалин хөлс олгох зорилгоор хөдөлмөрийн норм, норматив баталж мөрдүүлж болно...”, 106.3-т “Салбарын хөдөлмөрийн жишиг норм, нормативыг тухайн салбарын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн тогтоож болно” гэж тус тус заасан. Барилгын тухай хуулийн 33 дугаар зүйлийн 33.1-т барилгын асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгуулагын бүрэн эрхийн талаар зааж өгөхдөө 10 дахь хэсэгт “Санхүү, эдийн засгийн асуудал эрхэлсэн төрийн захиргааны төв байгуулагатай зөвшилцөн барилга байгууламжийн нэгж хүчин чадлын жишиг үнэлгээ, үнийн индекс барилгын ажилтны тарифт цалинг батлах эрхтэй” гэж заасан байдаг. Монгол улсын зам, тээвэр, барилга, хот байгуулалтын сайдын 2009 оны 09 дүгээр сарын 25-ны өдрийн 263 дугаар тушаалаар барилга багууламжийн төсөвт өртөгт ажилчдын тарифт цалингийн жишгийг дараах байдлаар тогтоосон.

 

д/д	Үзүүлэлт		Мэргэжлийн зэрэг
			I	II	III	IҮ	Ү	Ү1
1.	тарифын илтгэлцүүр		1.00	1,11	1,25	1,44	1,66	1,92
2.	Хөдөлмөрийн хэвийн нөхцөлд ажилладаг	Цагаар хөлс авагчид / төгрөгөөр/	1930	2142	2413	2780	3204	3705
		Хийснээр хөлс авагчид	2136	2371	2670	3076	3546	4101

 

Монгол Улсад барилга байгууламж барьж байгаа хуулийн этгээд нь өмчийн хэлбэр, харьялал харгалзахгүйгээр барилгын норм ба дүрмийг мөрдөх ба дээрх цалингийн жишгийг хэрэглэн барилгын төсөв зохиогддог тул энэ жишгээр цалин хөлсийг тооцож, Барилга, хот байгуулалтын сайдын 2019 оны 12 дугаар сарын 30-ны өдрийн 217 дугаар тушаалаар батлагдаж, шинэчлэн нэмэгдүүлэн баталсан тариф цалингийн жишиг мөрдөж эхэлсэн. Үүнд:

мэргэжлийн зэрэг		1	2	3	4	5	6
тарифын итгэлцүүр		1.00	1.22	1.44	1.62	1.78	1.92
хөдөлмөрийн хэвийн нөхцөл	Цагаар хөлс авагчид төгрөгөөр	3860	4709	5558	6253	6870	7411
	Хийснээр хөлс авагчид	4272	5212	6150	6921	7604	8202

 

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын цалин хөлсний тухайд:

- Ерөнхий захирлын 2019 оны 09 сарын 06-ны өдрийн “““““““““дугаар тушаалаар БЗЦ-ийн үндсэн цалингийн нэгдсэн сүлжээг баталж, ““““““““““” ХХК байх үеийнхээс ажилтнуудын үндсэн цалинг 20 хувиар нэмэгдүүлсэн.

- Ерөнхий захирлын 2019 оны 10 сарын 01-ний өдрийн “““““““““дугаар тушаалаар БЗЦ-ийн ажилтнуудын үндсэн цалинг 10 хувиар,

- Ерөнхий захирлын 2020 оны 05 сарын 25-ны өдрийнчА”““““““““дугаар тушаалаар үйлдвэрийн газрын нийт ажилтнуудын үндсэн ба тарифт цалинг 10 хувиар, харин БЗЦ-ийн ажилтнуудын үндсэн цалинг 15 хувиар,

- Ерөнхий захирлын 2021 оны 05 сарын 31-ний өдрийн “““““““““дугаар тушаалаар БЗЦ-ийн ажилтнуудын үндсэн цалинг мөн 10 хувиар

- Ерөнхий захирлын 2022 оны 06 сарын 02-ны өдрийн “““““““““тоот тушаалаар 10 хувиар тус тус нэмэгдүүлсэн байна. Өөрөөр хэлбэл үйлдвэрийн газрын бүтцэд нэгдсэнээс хойш тус цехийн ажилтнуудын үндсэн цалинг нийт 65 хувиар нэмэгдүүлээд байна. Энэ нь Монгол Улсын барилгын салбарын дундаж цалинтай харьцуулахад 2019 онд 1.7 дахин, 2020 онд 2.1 дахин, 2022 онд 2.4 дахин өндөр үзүүлэлт юм. Ингэснээр 2022 оны байдлаар тус цехийн дундаж цалин 3.494 мянган төгрөг байна. Түүнчлэн БЗЦ нь үндсэн үйл ажиллагааны хувьд барилгын салбарт мөрдөгдөж буй норм, норматив, барилгын салбарын жишиг тарифын дагуу хийснээр болон бригадын системээр цалинждагийн хувьд тусдаа цалингийн сүлжээтэй байх нь зохимжтой хэдий ч Ерөнхий захирлын 2022 оны 08 сарын 31-ний өдрийн А/561 тоот тушаалаар үйлдвэрийн газрын үндсэн цалингийн сүлжээ, ангилалд нэгдсэн болно. ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын цалин хөлсийг холбогдох хууль, дүрэм журам зөрчиж тогтоосон, ажилтнуудын эрх, хууль ёсны ашиг сонирхлыг хохироосон зүйл огтхон ч байхгүй бөгөөд эсрэгээрээ улсын хэмжээний тухайн салбарын ажилтнуудын тарифт цалин хөлсөөс хэд дахин илүү цалин хөлсийг олгох байдлаар ажилтнуудын эрх зүйн байдлыг боломжит дээд хэмжээнд ханган ажиллаж байгаа болно. Иймд нэхэмжлэлийн шаардлагууд нь бүхэлдээ хууль зүйн үндэслэлгүй байх тул бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү...” гэжээ.

Хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ шүүхэд ирүүлсэн 2023 оны 06 дугаар сарын 14-ний өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн хариу тайлбартаа: “...

Нэхэмжлэгч П.”““““““““нарт тус бүр 15 760 000 төгрөг олгуулахаар тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч С.”““““““““гаас гаргасан нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг 2023 оны 06 дугаар сарын 15-ны өдөр хүлээн авч танилцаад, эс зөвшөөрч, дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна. ““““““““““” ХХК /хуучин нэрээр/ нь 2019 оны 04 дүгээр сард ““““““““““” ТӨҮГ болон өөрчлөн зохион байгуулагдсан бөгөөд ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын 2019 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн “““““““““тоот тушаалаар үйлдвэрийн газрын газар, хэлтэс, цех, нэгжүүдийн зохион байгуулалтын бүтцийг нэгдүгээр хавсралтаар, орон тоог хоёрдугаар хавсралтаар тус тус баталсан. Тус тушаалын нэгдүгээр хавсралтын 32-т ““““““““““цех”, хавсралт 1.31-ээр “““““““““цехийн зохион байгуулалтын бүтэц, хавсралт 2.31-ээр “““““““““цехийн орон тоог тус тус баталсан. Ерөнхий захирал өөрт олгогдсон бүрэн эрхийн хүрээнд дээрх шийдвэрийг гаргасан бөгөөд тус цехийн ажилтнуудын цалин хөлс нь адил түвшний салбарын ажилтнуудаас харьцангуй өндөр бөгөөд ““““““““““” ТӨҮГ-ын зүгээс үе шаттайгаар удаа дараа нэмэгдүүлэн ажиллаж байгаа болно. Иймд нэхэмжлэгч нарын нэхэмжлэлийн шаардлага нь хууль зүйн үндэслэлгүй байх тул бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү...” гэжээ.

Хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ шүүхэд ирүүлсэн 2023 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдрийн нэхэмжлэлийн шаардлага нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн хариу тайлбартаа:

“...Нэхэмжлэгч Д.”““““““““д 15 700 000 төгрөг, П.”““““““““д 18 806 000 төгрөг олгуулахаар тэдгээрийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч М.”““““““““гээс гаргасан нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг 2023 оны 06 дугаар сарын 29-ний өдөр хүлээн авч танилцаад, эс зөвшөөрч, дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна. ““““““““““” ХХК (хуучин нэрээр) нь 2019 оны 04 дүгээр сард ““““““““““” ТӨҮГ болон өөрчлөн зохион байгуулагдсан бөгөөд ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын 2019 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн “““““““““тоот тушаалаар үйлдвэрийн газрын газар, хэлтэс, цех, нэгжүүдийн зохион байгуулалтын бүтцийг нэгдүгээр хавсралтаар, орон тоог хоёрдугаар хавсралтаар тус тус баталсан. Тус тушаалын нэгдүгээр хавсралтын 32-т ““““““““““цех”, хавсралт 1.31-ээр “““““““““цехийн зохион байгуулалтын бүтэц, хавсралт 2.31-ээр “““““““““цехийн орон тоог тус тус баталсан. Ерөнхий захирал өөрт олгогдсон бүрэн эрхийн хүрээнд дээрх шийдвэрийг гаргасан ба тус цехийн ажилтнуудын цалин хөлс нь адил түвшний салбарын ажилтнуудаас харьцангуй өндөр бөгөөд ““““““““““” ТӨҮГ-ын зүгээс цалин хөлсийг үе шаттайгаар удаа дараа нэмэгдүүлэн ажиллаж байгаа болно. Иймд нэхэмжлэгч нарын нэхэмжлэлийн шаардлага нь бүхэлдээ хууль зүйн үндэслэлгүй байх тул бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгон шийдвэрлэж өгнө үү...” гэжээ.

Нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч: Б.”““““““““ шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ:

Хариуцагчаас нэхэмжлэгч “““““““““нарт тус бүр 15 000 000 төгрөг, “““““““““6000 000 төгрөгийг гаргуулах тухай. Нэхэмжлэлийн үндэслэл: ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““Цехийн Ажиллагсдын Үйлдвэрчний Эвлэлийн Хороо нь тус шүүхэд хандан ““““““““““ ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох”, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг хууль бус болохыг тогтоолгох” нэхэмжлэлийг гаргаж, иргэний хэрэг үүсч хянан хэлэлцэж байна. ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““Цехийн Ажиллагсдын Үйлдвэрчний Эвлэлийн Хороо”-ны гишүүн байсан “““““““““нарын зүгээс уг иргэний хэрэгт хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулах хүсэлтийг шүүхэд гаргаж, шүүгчийн захирамжийн дагуу хамтран нэхэмжлэгчээр иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд хамтран нэхэмжлэгчээр оролцож байгаа болно. Хамтран нэхэмжлэгч “““““““““нар нь дараах байдлаар нэхэмжлэлийн шаардлагаа нэмэгдүүлж байна. Монгол Улсын Засгийн Газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай Засгийн Газрын тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““”ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан байдаг ба уг дүрэмд Ерөнхий захирал нь цалингийн бүдүүвч сангийн хэмжээнд багтаан цалинг тогтоох эрх хэмжээтэй байхаар эрх хэмжээ түүнд олгогдсон байдаг. Гэтэл ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ нь 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр ““““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь”-г баталсан байгаа нь тус дүрмийг зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байгаа болно. Түүнчлэн ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан гэх энэхүү хуваарийн дагуу “““““““““цехийн ажилчдын цалинг олгож ирсэн байгаа нь өөрөө ““““““““““” ТӨҮГ- ын бусад ажилчдаас “““““““““цехийн бусад ажилчдыг илтэд ялгаварлан гадуурхаж, Монгол Улсын Үндсэн Хууль болон Хөдөлмөрийн хуулиар хатуу дагаж мөрдөхөөр тогтоож өгсөн тэгш эрхийн суурь зарчмыг шууд зөрчиж, ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд оруулахгүй түүний гадна ялгаварлан үлдээх нөхцөл байдал, үр дагаврыг болгож “““““““““цехийн нийт ажилчдын эрх, хууль ёсны эрх ашиг ноцтойгоор зөрчиж хохирооход хүргэсэн. Тиймээс ““““““““““ ТӨҮГ-ын “““““““““Цехийн Ажиллагсдын Үйлдвэрчний Эвлэлийн Хороо” болон хамтран нэхэмжлэгч нараас нэхэмжлэлийн үндсэн шаардлагаараа ““““““““““ ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь нь хууль бус болохыг тогтоолгох”-оор тодорхойлсон юм. Төрийн Өмчийн Бодлого Зохицуулалтын Газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоол, Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 сарын 26-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар ““““““““““” ХХК нь 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс ““““““““““” ТӨҮГ-ын бүтцийн нэгжээр ажиллах болсон боловч ““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажилчдын цалин хөлсийг 2019 оны 07 сарын 25-ны өдрөөс өнөөдрийг хүртэл хугацаанд тус үйлдвэрийн газрын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу бодож олгоогүйгээс тус цехийн ажилчдын үндсэн цалингаа бүрэн бүтэн авах эрх хохирсоор ирсэн. Тиймээс хамтран нэхэмжлэгч нар нь Монгол Улсын Үндсэн Хууль, Хөдөлмөрийн тухай хуулиар баталгаатай эдлэхээр ологдсон эрхийнхээ дагуу хөдөлмөрийн харилцаанд ямар нэгэн ялгаварлан гадуурхалгүйгээр хариуцагч ““““““““““” ТӨҮГ-ын цалин хөлсний нэгдсэн сүлжээний дагуу үндсэн цалингаа бодуулан авах, ийнхүү үндсэн цалинг бодож олгохыг хариуцагч тал буюу ажил олгогчоос шаардах эрхтэй гэж үзэж байна. Хамтран нэхэмжлэгч нар энэхүү эрхийхээ дагуу шударгаар олгогдох ёстой үндсэн цалингийн олгогдоогүй зөрүүг бодож үзэхэд нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн, “““““““““нарт тус бүр 15 000 000 төгрөг, “““““““““6000 000 төгрөгийг олгогдоогүй үндсэн цалингийн зөрүүнд хариуцагчаас гаргуулан авахаар байгаа болно. Иймд хариуцагчаас нэхэмжлэгч үйлдвэрчний эвлэлийн гишүүн “““““““““нарт тус бүр 15 000 000 төгрөг, “““““““““6000 000 төгрөгийг гаргуулах асуудлыг шийдвэрлэж өгнө үү.” гэжээ

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Оюундарь, Д.Туяа, Д.Эрдэнэсувд нар шүүхэд гаргасан хариу тайлбартаа:

“Нэхэмжлэгч “““““““““нарын нэр бүхий 7 иргэнд тус бүр 15 000 000 төгрөг, нэхэмжлэгч “““““““““6 000 000 төгрөгийг ““““““““““” ТӨҮГ-аас олгуулахаар нэхэмжлэгч нарын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Б.”““““““““аас гаргасан нэмэгдүүлсэн нэхэмжлэлийн шаардлагыг 2024 оны 12 дугаар сарын 25-ны өдөр хүлээн авч танилцаад, эс зөвшөөрч, дараах хариу тайлбарыг гаргаж байна. ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын 2019 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрийн “““““““““тоот тушаалаар тус үйлдвэрийн газрын газар, хэлтэс, цех, нэгжүүдийн зохион байгуулалтын бүтцийг нэгдүгээр хавсралтаар, орон тоог хоёрдугаар хавсралтаар тус тус баталж, уг тушаалын хавсралт 1.31-ээр “““““““““цехийн зохион байгуулалтын бүтэц, хавсралт 2.31-ээр “““““““““цехийн орон тоог тус тус баталсан. Ерөнхий захирал өөрт олгогдсон бүрэн эрхийн хүрээнд дээрх тушаалыг гаргасан бөгөөд “““““““““цехийн ажилтнуудын цалин хөлс нь адил түвшний салбарын ажилтнуудаас анхнаасаа харьцангуй өндөр тогтоогдсон төдийгүй үйлдвэрийн газрын зүгээс үе шаттайгаар олон удаа нэмэгдүүлж байсан болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаар бүрэн тогтоогдоно. Үйлдвэрийн газрын зүгээс тус цехийн ажилтнуудыг аливаа хэлбэрээр ялгаварлан гадуурхсан, эрх ашгийг нь хохироосон асуудал огтхон ч байхгүй бөгөөд тус цехийн ажилтнууд нь үйлдвэрийн газрын бусад цех нэгжийн ажилтнуудын нэгэн адил эрх эдэлж, үүрэг хүлээн хөдөлмөрийн харилцаанд оролцдог болно. Иймд нэхэмжлэгч нарын нэхэмжлэлийн шаардлага нь хууль зүйн үндэслэлгүй байх тул бүхэлд нь хэрэгсэхгүй болгож өгнө үү.” гэжээ

 

Орхон аймаг дахь Сум дундын анхан шатны шүүхийн 2025 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдрийн 312/ШШ2025/004”““““““““ дугаар шийдвэрээр:

    1. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 154 дүгээр зүйлийн 154.8, 158 дугаар зүйлийн 158.1.1, дугаар зүйлийн 5.1.1, 6 дугаар зүйлийн 6.1-д заасныг баримтлан ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн ““““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн баталсан 2019 оны 9 дүгээр сарын 06-ны өдрийн ““““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарь”-ийг тус тус хууль бус болохыг тогтоож, ““““““““““” ТӨҮГ-аас  “““““““““ Н.”““““““““, “““““““““нарт тус бүр 15,760,000 төгрөг, “““““““““14,496,000 төгрөг, “““““““““нарт тус бүр 13,601,820 төгрөг, “““““““““9,839,160  төгрөг, “““““““““ нарт тус бүр 17,030,000 төгрөг”““““““““, Н.”““““““““, П.”““““““““ нар тус бүр 18,806,000 төгрөг,   “““““““““6,000,000 төгрөгийг гаргуулан тус тус олгож, нэхэмжлэгч “““““““““17,030,000 төгрөг, “““““““““18,806,000 төгрөг, “““““““““ нар тус бүр 15,760,000 төгрөг гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа тус тус татгалзсан татгалзлыг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгож,  Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1. 57 дугаар зүйлийн 57.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгч нарын улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 10,549,994 төгрөгийн төрийн санд  хэвээр үлдээж,хариуцагчаас  10,549,994 төгрөг гаргуулан нэхэмжлэгч нарт олгож шийдвэрлэжээ.

Хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Эрдэнэсувд шүүхэд гаргасан давж заалдсан гомдолдоо:

““““““““““” ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хорооны нэхэмжлэлтэй ““““““““““” ТӨҮГ-т холбогдох ““““““““““” ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн ““““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь хууль бус болохыг, ““““““““““”ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан ““““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг тус тус хууль бус болохыг тогтоолгох, ажилчдын цалингийн зөрүү гаргуулах тухай иргэний хэргийг хянан шийдвэрлэсэн Орхон аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2025 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдрийн 312/ШШ2025/004”““““““““ дугаар шийдвэрийг эс зөвшөөрч дараах үндэслэлээр давж заалдах гомдол гаргаж байна. Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 03 дугаар сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор ““““““““““” ХХК-ийг төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулах тухай тогтоол гарч, уг тогтоолын 2 дахь заалтад ““““““““““” ТӨҮГ-ын дүрмийг хавсралтаар баталсан. Дээрх дүрмийн 6 дугаар хэсэгт үйлдвэрийн газрын удирдлагын эрх хэмжээг тусгасан бөгөөд 6.10.2 дахь хэсэгт Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах , ажилд томилох, хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах, шинэчлэх эрхийг ерөнхий захирал эдлэнэ гэж заасны дагуу тус үйлдвэрийн газрын Ерөнхий захирлын 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн “““““““““дугаартай тушаалаар Барилга, засварын цехийн үндсэн ба тарифт цалингийн сүлжээ, албан тушаалын цалингийн сүлжээний шатлалыг баталсан байдаг. Уг цалингийн сүлжээний шатлалыг дэлгэрэнгүй задаргаа хийх зарчимаар Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр ““““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг ажил үүргийнхээ чиг үүргийг хэрэгжүүлэн баталсан байдаг. Дээр дурдсан Ерөнхий захирлын баталсан болон Ерөнхий захирлын,,санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогчийн баталсан цалингийн сүлжээний шатлалд ямар нэгэн зөрүү байхгүй болно. Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 107.1-д “Ажил олгогч хуульд өөрөөр заагаагүй бол үндсэн цалинг ажлын байрны шинжилгээ, үнэлгээ, эсхүл ажилтны ур чадварт үндэслэн цагаар, хийснээр, бусад хэлбэрээр тооцно...”, Юб.З.Салбарын хөдөлмөрийн жишиг норм, нормативыг тухайн салбарын асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын гишүүн тогтоож болно” гэж тус тус заасан. “““““““““цех нь хийснээр цалингийн системтэй байсан бөгөөд үйлдвэрийн газрын цалингийн нэгдсэн сүлжээнд орох хүртэл тус систем нь мөрдөгдсөн. Хөдөлмөрийн хөлсний хийснээр олгох систем нь ажилтны тодорхой хугацаанд гүйцэтгэсэн зүйлсийн тоо, хэмжээг харгалзан урьдчилан тогтоосон үнэлгээний дагуу олгох хөлс юм. Хөдөлмөр, нийгмийн хамгааллын сайдын 2021 оны 12 дугаар сарын 06 -ны өдрийн А/192 дугаар тушаалын хавсралтаар батлагдсан “Дундаж цалин хөлс тодорхойлох журмын” 1.4.1 хэсэгт “"үндсэн цалин" гэж ажлын байрны тодорхойлолтод заасан ажил үүргийг гүйцэтгэсний төлөө ажил олгогчоос ажилтанд олгох хөлсийг хэлнэ. Үндсэн цалинд хийснээр болон цагаар тооцсон цалин, албан тушаалын цалин, хөдөлмөрийн гэрээгээр тусгайлан тохирсон цалин, тэдгээртэй адилтгах хэлбэрээр тогтоосон бусад хөлс” гэж заасан байдаг. “““““““““цехийн ажилтнуудын гаргасан гомдолд зөвхөн тарифт цалингийн хэмжээнд тулгуурлан гаргасан бол хийснээр бодогдсон цалингаа оруулж тооцохгүй байна. Иймд тарифт цалинг, хийснээр цалингийн нийлбэрийг үндсэн цалин гэж тооцоолох ёстой. Энэхүү нийлбэр дүнгийн үйлдвэрийн газрын үндсэн цалингийн сүлжээн дэх цалинг харьцуулбал цалингийн зөрүү байхгүй, нэхэмжлэгч нарын гаргасан тооцолол буруу байна. Мөн нэхэмжлэгч нартай 2019 оны 09 дүгээр сараас Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулсан байх ба тухайн үед хэрэгжиж байсан /1999 оны 05 сарын 14-ны өдөр баталсан Хөдөлмөрийн тухай хууль/ Хөдөлмөрийн тухай хуулийн 21 дүгээр зүйлд заасан гэрээний гол нөхцлийн нэг болох “Үндсэн цалин буюу албан тушаалын цалингийн хэмжээ”-г тохиролцсон байна. Харин нэхэмжлэгчид нь Хөдөлмөрийн тухай хууль /2021он/-ы 154 дүгээр зүйлийн 154.2.2, 154.2.3-т заасныг үндэслэн нэхэмжлэлийн үндэслэл, шаардлагаа тодорхойлсон нь үндэслэлгүй байх ба Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулж хөдөлмөрийн харилцаа үүссэн огноогоор 1999 оны Хөдөлмөрийн тухай хуулиар зохицуулагдахаар байна. Хөдөлмөрийн эрх зүйн харилцаанаас үүссэн маргааны талаар гомдол гаргах хугацааг Хөдөлмөрийн тухай хуулийн /1999 он/ 129 дүгээр зүйлээр тусгайлан зохицуулсан байдаг. Энэ хуулийн 129 дүгээр зүйлийн 129.1-д “Хөдөлмөрийн гэрээний талууд энэ хуулийн 129.2-т зааснаас бусад тохиолдолд эрхээ зөрчигдсөнийг мэдсэн буюу мэдэх ёстой байсан өдрөөс хойш гурван сарын дотор хөдөлмөрийн маргаан шийдвэрлэх байгууллагад гомдолоо гаргах эрхтэй” болохыг хуульчлан тогтоосон байна. Харин хуулийн 129 дүгээр зүйлийн 129.2-т “ Ажилтан ажлаас буруу халсан буюу өөр ажилд буруу шилжүүлсэн тухай гомдолоо ажил олгогчийн шийдвэрийг хүлээн авсан өдрөөс хойш нэг сарын дотор шүүхэд гаргана” гэж богиносгосон хугацаа тогтоосон байх бөгөөд хариуцагч нэхэмжлэгч нарын хооронд үүссэн маргаанд “гурван сар”-ын хугацааг хэрэглэхээр байна. Хэрэгт авагдсан баримт болон шүүх хуралдаан дээр нэхэмжлэгч нар нь 2019 оноос тухайн цалингийн хэмжээг мэдэж байсан энэ талаар нэхэмжлэгч тал маргаагүй нь хөөн хэлэлцэх хугацааг хэтрүүлснээр хариуцагч буюу ажил олгогч нэхэмжлэлийн шаардлагыг биелүүлэхээс татгалзах эрх үүсч байна. Иймд Орхон аймаг дахь сум дундын иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2025 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдрийн 312/ШШ2025/004”““““““““ дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож өгнө үү гэжээ.

ХЯНАВАЛ:

1.Давж заалдах шатны шүүх хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Д.Эрдэнэсувдын шүүхэд гаргасан давж заалдсан гомдолд дурдсан үндэслэлээр хязгаарлалгүй хэргийг бүхэлд нь хянан үзээд шийдвэрийг хүчингүй болгож, дахин шийдвэрлүүлэхээр анхан шатны шүүхэд буцаах нь зүйтэй гэж  дүгнэв.

2.Нэхэмжлэгч “““““““““ ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороо,

Нэхэмжлэгч: Д.”““““““““, ”““““““““, ““““““““““““““““““““““““““““““““““““лмаа, “““““““““, “““““““““нар хариуцагч “““““““““ ТӨҮГ-ын төв байранд байрлах, “““““““““ ТӨҮГ-т холбогдуулан

“““““““““ ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн баталсан 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн “““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь хууль бус болохыг, “““““““““ ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 9 дүгээр сарын 06-ны өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг тус тус хууль бус болохыг тогтоолгох, цалингийн зөрүү гаргуулах нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан.

Хариуцагч “… ““““““““““” ТӨҮГ-ын дүрмийн 6.10.2 дахь хэсэгт Хөдөлмөрийн гэрээ байгуулах, ажилд томилох, хөдөлмөрийн гэрээг цуцлах, шинэчлэх эрхийг ерөнхий захирал эдлэнэ гэж заасны дагуу тус үйлдвэрийн газрын Ерөнхий захирлын 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдрийн “““““““““дугаартай тушаалаар Барилга, засварын цехийн үндсэн ба тарифт цалингийн сүлжээ, албан тушаалын цалингийн сүлжээний шатлалыг баталсан.Уг цалингийн сүлжээний шатлалыг дэлгэрэнгүй задаргаа хийх зарчимаар Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““гийн 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр ““““““““““цехийн удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг ажил үүргийнхээ чиг үүргийг хэрэгжүүлэн баталсан байдаг... нэхэмжлэгч нар нь 2019 оноос тухайн цалингийн хэмжээг мэдэж байсан энэ талаар нэхэмжлэгч тал маргаагүй нь хөөн хэлэлцэх хугацааг хэтрүүлснээр хариуцагч буюу ажил олгогч нэхэмжлэлийн шаардлагыг биелүүлэхээс татгалзах эрх үүсч байгаа” гэсэн үндэслэл зааж зөвшөөрөхгүй гэж маргасан.

3. Монгол Улсын Засгийн газрын 2019 оны 03 сарын 21-ний өдрийн 102 дугаар тогтоолоор “““““““““ ХХК-ийг Төрийн өмчит үйлдвэрийн газар болгон өөрчлөн байгуулж, Төрийн өмчийн бодлого зохицуулалтын газрын 2019 оны 04 сарын 02-ны өдрийн “““““““““ дугаар тогтоолоор “““““““““ ТӨҮГ-ын зохион байгуулалтын бүтэц, орон тооны дээд хязгаарыг баталж, “““““““““ ТӨҮГ-ын ерөнхий захирлын 2019 оны 4 дүгээр сарын 15-ны өдрийн “““““““““дүгээр тушаалаар “““““““““ ТӨҮГ-ын газар, хэлтэс, цех, нэгжүүдийн зохион байгуулалтын бүтэц, орон тоог баталсан,

“““““““““ ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн “““““““““дугаар тушаалаар “““““““““ ХХК-ийг 2019 оны 07 дугаар сарын 25-ны өдрөөс эхлэн “““““““““ ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн бүтцээр ажиллуулахаар шийдвэрлэсэн,

            “““““““““ ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын нэгдүгээр орлогч бөгөөд Ерөнхий инженер Т.”““““““““ийн 2019 оны 08 дугаар сарын 01-ний өдрийн баталсан “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарийг баталсан,

“““““““““ ТӨҮГ-ын Ерөнхий захирлын санхүү, эдийн засаг хариуцсан орлогч Д.”““““““““ 2019 оны 09 дүгээр сарын 06-ны өдөр “““““““““цехийн Удирдах ажилтан, мэргэжилтэн, албан хаагчдын орон тооны хуваарь, ажилчдын орон тооны хуваарийг баталсан үйл баримт тогтоогдсон.

4.Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад “““““““““ ТӨҮГ-ын “““““““““цехийн ажиллагсдын Үйлдвэрчний эвлэлийн хороон дарга “““““““““хороог төлөөлөн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцох эрхийг М.”““““““““, С.”““““““““,Б.”““““““““ нарт олгосон./хх114, 115х/, /4 дүгээр хх-221/

4.1 Шүүх 2023 оны 03 дугаар сарын 13-ны өдрийн 1575 дугаар шүүгчийн захирамжаар ““““““““““““““““““нарыг /11 хүн/, хх119-124х/

4.2 2023 оны 05 дугаар сарын 19-ний өдрийн 3109 дүгээр захирамжаар ““““““““““““““““““нарыг тус тус  хамтран нэхэмжлэгчээр оролцуулсан. /76хүн/, 2хх210-225х/

4.3 Дээрхи нийт 87 хүнийг шүүх нэхэмжлэгчээр татаж хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцуулсан боловч шийдвэрт Д.”““““““““, ”““““““““, ““““““““““““““““““““““““““““““““““““лмаа, “““““““““, “““““““““нарын буюу 96 нэхэмжлэгчийг дурьдсан байна.

4.4 Шүүх 10 нэхэмжлэгчийг нэхэмжлэгчээр оролцуулах эсэхийг шийдвэрлээгүй атлаа, гаргасан нэхэмжлэлийг нь хариуцагчид гардуулах ажиллагаа хийсэн,

4.5 Нийт 96 нэхэмжлэгчээс 42 нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангаж, 5 нэхэмжлэгчийг нэхэмжлэлээсээ татгалзсныг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн байна.

4.6 Шүүх “…Хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны явцад нэхэмжлэгч “““““““““нар шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзсан тул нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээсээ татгалзсаныг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ” гэж шийдвэрийн үндэслэх хэсэгт дурьдсан боловч шийдвэрийн тогтоох хэсэгт зөвхөн нэхэмжлэгч “““““““““, “““““““““ нарын татгалзлыг баталсан, бусад татгалзах хүсэлтээ өгсөн 16 нэхэмжлэгчийн татгалзлыг шийдвэрлээгүй байна.

4.7 Нийт 96 нэхэмжлэгч хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцсон гэж үзвэл шүүх 42 нэхэмжлэгчийн нэхэмжлэлийг хангасан, үлдэх 54 нэхэмжлэгчээс 21 нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээс татгалзах хүсэлтээ илэрхийлсэн бол бусад 33 нэхэмжлэгч нэхэмжлэлээ дэмжиж эсхүл татгалзаж байгаа эсэхийг тодруулалгүй, хэргийг шийдвэрлэжээ.

4.8 Тодруулбал “““““““““нэхэмжлэгчээр хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцуулаагүй атлаа шийдвэрийн үндэслэх хэсэгт …Л.”““““““““нарын нэхэмжлэлээсээ татгалзсаныг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэсэн, нэхэмжлэгчээр хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд оролцсон “““““““““ нарыг нэхэмжлэлээ дэмжиж эсхүл татгалзаж байгаа эсэхийг тодруулаагүй.

4.9 Ийнхүү дээрхи нэр бүхий 33 нэхэмжлэгчийг нэхэмжлэлээ дэмжиж эсхүл татгалзаж байгаа эсэхийг шийдвэрлээгүй орхигдуулсан нь хэрэг хянан шийдвэрлэх

ажиллагааны журмыг зөрчсөн үндэслэлд хамаарч байх тул анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр анхан шатны шүүхэд  буцаах нь зүйтэй гэж шүүх бүрэлдэхүүн дүгнэлээ.

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.1.5.-д заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь : 

1. Орхон аймаг дахь Сум дундын анхан шатны шүүхийн 2025 оны 03 дугаар сарын 20-ны өдрийн 312/ШШ2025/004”““““““““ дугаар шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг дахин шийдвэрлүүлэхээр анхан шатны шүүхэд  буцаасугай.

   2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.3.-т зааснаар хариуцагчийн итгэмжлэгдсэн Д.Эрдэнэсувдын давж заалдах гомдол гаргахдаа улсын тэмдэгтийн хураамжинд төлсөн 3,457,774 төгрөгийг шүүгчийн захирамжаар буцаан олгосугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 167 дугаар зүйлийн 167.5., 172 дугаар зүйлийн 172.2.-т зааснаар шүүхийн хууль хэрэглээний зөрүүг арилгах, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны ноцтой зөрчил гаргасан нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, шүүх хуулийг Улсын дээд шүүхийн тогтоол, тайлбараас                                                                                            өөрөөр хэрэглэсэн, эрх зүйн шинэ ойлголт, эсхүл хууль хэрэглээг тогтооход зарчмын хувьд нийтлэг ач холбогдолтой гэж үзвэл зохигч, тэдгээрийн төлөөлөгч буюу өмгөөлөгч, гуравдагч этгээд магадлалыг гардан авсан, эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор хяналтын журмаар гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.4., 119.7.-д зааснаар магадлалыг танилцуулан сонсгож, 14 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүх хуралдааны оролцогч талууд шүүхэд хүрэлцэн ирж магадлалыг өөрөө гардан авах үүргээ биелүүлээгүй нь хяналтын журмаар гомдол гаргах хугацааг тоолоход саад болохгүй бөгөөд шүүх хуралдаанд оролцоогүй талд магадлалыг гардуулснаар гомдол гаргах хугацааг тоолохыг мэдэгдсүгэй.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                              Б.БАТТӨР

 

                               ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                                Д.АЗЖАРГАЛ

 

                                             ШҮҮГЧ                                 Р.”““““““““