Шүүх | Увс аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх |
---|---|
Шүүгч | Баянгийн Мөнхзаяа |
Хэргийн индекс | 177/2019/0106/э |
Дугаар | 106 |
Огноо | 2019-08-02 |
Зүйл хэсэг | 24.6.2.3., |
Улсын яллагч | Х.Энхтуул |
Увс аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2019 оны 08 сарын 02 өдөр
Дугаар 106
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Увс аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Б.Мөнхзаяа даргалан, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Г.Алтанлхам, улсын яллагч Увс аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Х.Энхтуул, шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Б.Цагцалмаа, шүүгдэгч Ш.Г нарыг оролцуулан тус шүүхийн хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Увс аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Я.Динагаас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 2.3 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэгт яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн И овогт Шн Год холбогдох 1935001430085 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2019 оны 7 дугаар сарын 05-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол Улсын иргэн, 1972 оны 6 дугаар сарын 04-ний өдөр Увс аймгийн Давст суманд төрсөн, 47 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 8, эхнэр 6 хүүхдийн хамт Увс аймгийн Давст сумын 1 дүгээр багт оршин суух, И овогт Шн Г/ РД: РД:ОВ72060413/
Улсаас авсан гавьяа шагнал, ял шийтгэлгүй.
Холбогдсон хэргийн талаар: /Яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/
Шүүгдэгч Ш.Г нь 2019 оны 3 дугаар сард Увс аймгийн Давст сумын Торхилог багийн нутаг, Гаст гэх газар буюу улсын тусгай хамгаалалттай газар нутгийн ойд зөвшөөрөлгүйгээр 1195 ширхэг, 5.94 метр куб нойтон бургас мод бэлтгэн тээвэрлэж, бусдад худалдаж, экологи эдийн засагт 499.590 /дөрвөн зуун ерэн есөн мянга таван зуун ер/ төгрөгийн хохирол учруулсан гэх гэмт хэрэгт холбогджээ.
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Гэм буруугийн талаар:
Шүүгдэгч Ш.Г нь улсын тусгай хамгаалалттай газар нутгийн ойд зөвшөөрөлгүйгээр мод бэлтгэж, худалдсан гэмт хэрэг үйлдсэн болох нь:
...Гаст гэх нэртэй газар нь улсын тусгай хамгаалалттай газар нутагт хамаардаг. Тухайн газар мод бэлтгэх эрх 2019 онд олгож байгаагүй. ...Ш.Г нь манай байгууллагаас нойтон бургас мод, өөр төрлийн мод бэлтгэх эрхийн бичиг авч байгаагүй, мод бэлтгэх зөвшөөрөл авахаар баримт бичиг бүрдүүлж өгч байгаагүй. Ш.Г 3 метр гаруй урттай, хэрэглээний нойтон бургас мод бэлдсэн байсан. ...Учирсан хохирлыг нэхэмжилж байна” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 56-59 дүгээр хуудас/,
Дээрх нотлох баримтууд нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан хуулийн шаардлага хангасан, тухайн хэрэгт хамааралтай, агуулгын хувьд зөрүүгүй, нотолбол зохих байдлыг хангалттай тогтоож чадсан, 2019 оны 4 дүгээр сарын 18-ны өдрийн шинжээчийн 02 дугаартай дүгнэлт нь тухайн хэрэгт хувийн сонирхолгүй, зохих мэдлэг, дадлага, туршлагатай, гаргасан дүгнэлтийнхээ хариуцлагыг хүлээх чадвар бүхий шинжээч гаргасан байх тул хууль ёсны нотлох баримт гэж үнэлэв.
Увс аймгийн Давст сумын Засаг даргын 2019 оны 03 дугаар сарын 30-ны өдрийн А/38 дугаар захирамжийн хавсралт /хх-ийн 35-36 дугаар хуудас/-аар тус онд хэрэглээний бургас мод бэлтгэх эрхийг нэр бүхий 13 иргэнд олгосон байна. Тус нэрсийн жагсаалтад шүүгдэгч Ш.Гын нэр ороогүй буюу мод бэлтгэх зөвшөөрөл олгогдоогүй байна.
Шүүгдэгч Ш.Г нь 2019 оны 3 дугаар сард Увс аймгийн Давст сумын Торхилог багийн нутаг, Гаст гэх газар буюу улсын тусгай хамгаалалттай газар нутгийн ойд зөвшөөрөлгүйгээр 1195 ширхэг буюу 5.94 метр куб нойтон бургас мод бэлтгэн иргэн О.Бд худалдаж байгаль орчинд 499.590 /дөрвөн зуун ерэн есөн мянга таван зуун ер/ төгрөгийн хохирол учруулсан нь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Б.Г, гэрч Б., С.Б, Г.Г, Г.О, О.Б, Л.Д нарын мэдүүлэг, шүүгдэгчийн хэргээ хүлээн мэдүүлсэн мэдүүлэг, шинжээчийн 02 дугаартай дүгнэлт зэргээр нотлогдон тогтоогдсон тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 2.3 дахь хэсэгт заасан улсын тусгай хамгаалалттай газар нутгийн ойд зөвшөөрөлгүйгээр мод бэлтгэсэн, гарал үүслийн гэрчилгээгүйгээр мод худалдсан гэх гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох үндэслэлтэй байна.
Гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирол, хор уршгийн талаар:
Уг гэмт хэргийн улмаас байгаль орчинд 499.590 /дөрвөн зуун ерэн есөн мянга таван зуун ер/ төгрөгийн хохирол учирсан болох нь шинжээчийн 02 дугаартай дүгнэлтээр тогтоогдсон. Учирсан хохирлыг шүүгдэгч Ш.Г 2019 оны 7 дугаар сарын 25-ны өдөр Увс аймгийн Давст сумын Байгаль хамгаалах сангийн 100150355402 тоот дансанд 499.590 төгрөгийг төлсөн болох нь хэрэгт авагдсан Хаан банкны “мөнгөн шилжүүлэг”-ийн баримтаар тогтоогдож байна. Байгаль орчин хамгаалах тухай хуулийн 49 дүгээр зүйлийн 4.1-д “ойн санд учирсан хохирлыг ойн экологи–эдийн засгийн үнэлгээг гурав дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээгээр” нөхөн төлүүлэхээр заасан. Иймд шүүгдэгчээс гэмт хэргийн улмаас учирсан хор уршигт 999.180 төгрөгийг гаргуулан Увс аймгийн Давст сумын Засаг даргын тамгын газарт буюу тус сумын Байгаль хамгаалах санд олгох нь үндэслэлтэй байна.
Эрүүгийн хариуцлагын талаар:
Шүүгдэгч Ш.Г нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.2 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх насанд хүрсэн, мөн хуулийн 6.3 дугаар зүйлд заасан хэрэг хариуцах чадвартай тул эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.
Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 6.6 дугаар зүйлд заасан хүндрүүлэх нөхцөл байдал тус тус тогтоогдоогүй болохыг дурдах нь зүйтэй.
Шүүгдэгч нь гэмт хэргийн улмаас учирсан хохиролд 499.590 төгрөг төлсөн, хор уршигт 999.180 төгрөгийг нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн тул Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 2.3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ш.Год хорих ял оногдуулахгүйгээр 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.1 дүгээр зүйлд заасан эрүүгийн хариуцлагын зорилгод нийцүүлэн тус хуулийн 7.3 дугаар зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгчид тэнссэн хугацаанд Увс аймгийн давст сумын Торхилог багийн нутаг Гаст гэх газар 1195 ширхэг бургас тарих үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авах нь зохимжтой байна.
Хэрэгт битүүмжилсэн Хино загварын 34-94 УВА улсын дугаартай автомашиныг иргэн О.Бд буцаан олгож, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн модон бариултай төмөр сүх 1 ширхгийг, битүүмжлэгдсэн 1195 ширхэг буюу 5.94 метр куб бургас модыг тус тус улсын орлогод оруулахаар шийдвэрлэв.
Шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардал байхгүй болохыг тус тус дурдаж, шүүгдэгчид өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэхээр шийдвэрлэв.
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлд тус тус заасныг удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1. Шүүгдэгч И овогт Шн Гыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 2.3 дахь хэсэгт заасан улсын тусгай хамгаалалттай газар нутгийн ойд зөвшөөрөлгүйгээр мод бэлтгэн, бусдад худалсан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 24.6 дугаар зүйлийн 2.3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Ш.Год хорих ял оногдуулахгүйгээр 2 /хоёр/ жилийн хугацаагаар тэнсэж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 3, мөн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгчид тэнссэн хугацаанд Увс аймгийн давст сумын Торхилог багийн нутаг Гаст гэх газар 1195 ширхэг бургас тарих үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авсугай.
3. Албадлагын арга хэмжээ авагдсан шүүгдэгч Ш.Год хяналт тавих үүргийг Увс аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.
4. Шүүгдэгч Б.Гоос 999.180 төгрөгийг гаргуулан Увс аймгийн Давст сумын Засаг даргын тамгын газрын Байгаль хамгаалах санд олгосугай.
5. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дугаар зүйлийн 1.8-д зааснаар хэрэгт битүүмжлэгдсэн Хино загварын 34-94 УВА улсын дугаартай автомашиныг О.Бд буцаан олгож, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн модон бариултай төмөр сүх 1 ширхгийг, битүүмжлэгдсэн 1195 ширхэг буюу 5.94 метр куб бургас модыг тус тус шийтгэх тогтоол хуулийн хүчин төгөлдөр болмогц улсын орлого болгосугай.
6. Шүүгдэгч нь энэ хэрэгт цагдан хоригдоогүй, хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.
7. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 14.2 дугаар зүйлийн 1-д зааснаар шүүгдэгч Ш.Год өмнө авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр хэрэглэсүгэй.
8. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн төлөөлөгч, өмгөөлөгч шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл гардан авсан эсхүл хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Увс аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Б.МӨНХЗАЯА