МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Төв аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Ю.Энхмаа даргалж,

-нарийн бичгийн дарга Б.Буянхишиг,

-улсын яллагчаар Б.Сувд-Эрдэнэ,

-шүүгдэгчийн өмгөөлөгч  Д.Энхцэцэг,

-амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Б.Цогтпүрэв

-шүүгдэгч Ц.О нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн эрүүгийн хэргийн шүүх хуралдаанаар,

Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.1-т зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Х овогт Ц.О-д холбогдох эрүүгийн 1934000770130 дугаартай хэргийг 2019 оны 03 дугаар сарын 28-ны өдөр авч хүлээн авснаар шүүн хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол улсын иргэн, 1987 оны 09 дүгээр сарын 05-ны өдөр Улаанбаатар хотод төрсөн, 31 настай, бүрэн дунд боловсролтой, замчин мэргэжилтэй, Улаанбаатар төмөр замын газар Замын 2 дугаар анги замын 11 дүгээр хэсэгт замчин ажилтай, ам бүл 3, эцэг, эхийн хамтаар Улаанбаатар хот Багахангай дүүргийн 2 дугаар хороо хөдөө гудамж 3-32 тоотод оршин суух хаягтай, улсаас авсан гавьяа шагнал, ял шийтгэлгүй, бие эрүүл, хэрэг хариуцах чадвартай гэх Х овогт Ц.О-д, /РД:__87090512/

Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд дурдсанаар/

Шүүгдэгч Х овогт Ц.О нь 2019 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ өөрийн эзэмшлийн Хондо СРУ маркийн 49-15 УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлтэй Төв аймгийн Сэргэлэн сумын Баянбүрд 1 дүгээр багийн нутаг Нам давааны урд талд Говьсүмбэр аймгаас Улаанбаатар хот чиглэлтэй хатуу хучилттай замын 48/628 тэмдэгтийн урд замд хөдөлгөөнд оролцож явахдаа захиргааны хэм хэмжээний акт болох Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн холбогдох заалт зөрчсөний улмаас зам тээврийн осол гарган зорчигч Б.Цогтбаатарын амь насыг хохироосон гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт:

Шүүгдэгч Х овогт Ц.О: “Мөрдөн байцаалтын шатанд үнэн зөв мэдүүлэг өгсөн, гэм буруу дээр маргахгүй тул дахин мэдүүлэг өгөхгүй” гэв.

Амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч: “Би ажилтай байсан, осол болсон гэдгийг 2019 оны 1 дүгээр сарын 19-ний өдөр үүрээр мэдсэн. Утсаар хүн хэлсэн. Оршуулгын зардлыг хамт олны өгсөн мөнгө, хүмүүсийн өгсөн буяны мөнгө зэргээр гаргасан. Сэтгэл санааны хувьд ар гэрт маань хэцүү, хүнд байгаа. Иймд нийт 10.000.000 төгрөг нэхэмжилсэн. Үүнээс гадна анх 2.000.000 гаран төгрөгийн хохирол нэхэмжилсэн. Үүнээс 1.000.000 төгрөг өгсөн гээд байна. Би бол аваагүй гэж бодож байна. Ажил явдал дээр 500.000 төгрөг шүүгдэгчийн талаас өгсөн, одоо оршуулганы зардал 6.000.000 төгрөг болсон, 4.000.000 төгрөгийг сэтгэл санааны хохиролд нэхэмжилнэ. Манай дүүтэй багш шавийн барилдлагатай болохоор гомдол байхгүй” гэв.

 

Шүүхэд талуудын гаргасан дараах нотлох баримтыг шүүх хуралдаанд тал бүрээс нь шинжлэн судлав.

• Амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Б.Цогтпүрэвийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “Би хэрэг болсон талаар хамт байгаагүй тул мэдэх зүйл алга, урьд шөнө буюу 2019 оны 01 дүгээр сарын 20-ны өдрийн шөнийн 02 цагийн үед манай дүүгийн эхнэр утсаар ярьж Цогтбаатар ах аваарт ороод нас барсан байна гэж хэлсэн, дараа нь талийгаачийн эхнэр Хандсүрэнтэй утсаар ярихад машинтай онхолдсон газар дээрээ нас барсан байна гэж ярьсан, миний дүү нь жолооны огт мэдлэг байхгүй, жолооны эрхийн үнэмлэх байхгүй, машин мэдэхгүй хүн юу боллоо гэж хүний автомашин жолоодох билээ...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 23-25 тал/
• Гэрч Д.Хандсүрэнгийн “…Батгэрэл буюу манай нөхрийн хамт ажилладаг хүн нь 2019 оны 01 дүгээр сарын 20-ны өдрийн шөнийн 01 цагийн үед над руу залгаж цагдаагаас таны дугаарыг асуугаад байна, өгөх үү нөгөө хоёр чинь машинтайгаа онхолдсон талаар хэлсэн...Манай нөхөр талийгаач Ц нь 2019 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр 14 цагийн үед хамт ажилладаг залуу болох Оюунболдын хамт Налайх дүүрэг орно гээд гэрээсээ буюу Төв аймгийн Сэргэлэн сумын нутагт байрлах төмөр замын 473 дугаар км тоочигт Хоолтын өртөө гэх газраас гарсан. Тэгээд орой буюу 19 цаг 40 минутын үед Ц.О-ын 89199741 дугаарын утас руу залгаж ярьхад “хөгшин нь архи ууж байна, тэгж байгаад очно” гэж хэлсэн. Би түүнийг 00 цаг хүртэл хүлээсэн, надад өөр юу ч хэлээгүй, хэнтэй хаана байгаа талаараа огт хэлээгүй. Хэргийн газар очиход хамт явсан Ц.О-ын машин онхолдсон байсан, талийгаач эрхийн үнэмлэхгүй, машин, мотоцикль жолоодох дургүй хүн байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 27 тал/
• Гэрч Д. Цэрэнчулууны “ …2019 оны 01 дүгээр сарын 19-ний орой 19 цагийн үед талийгаач Цогтбаатар болон Оюунболд нар манайд нилээн халамцуу согтуу ирсэн ба тэр хоёр 1 шил 500 граммын соёрхол архитай ирсэн бөгөөд тус архинаас Оюунболд талд нь оруулаад унтсан, Цогтбаатар нилээд согтоод ууж чадахгүй байсан. Тэгээд би морины тэжээл өвс тавьж өгөөд удаагүй байж байтал тэр хоёр ирсэн унаатайгаа харих гээд явсан...Ц.О-н өөрийнх нь эзэмшлийн хөх өнгийн тээврийн хэрэгсэлтэй байсан тухайн үед Ц.О-д өөрөө жолоодож байсан…би яваад хэрэггүй, ах нь морины өвс тавьж өгчихөөд ирье гэхэд яваад өгсөн байсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 30 тал/,
• Шүүгдэгч Ц.О-ын мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар мэдүүлсэн: “ Би сонсгож буй ялыг хүлээн зөвшөөрч байна, зам тээврийн осол согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үеэс хөдөлгөөнд оролцож явснаас болсон гэж үзэж байна, гэм буруугийн хувьд маргах зүйл байхгүй...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 71 тал/,...гэрчээр мэдүүлсэн: “...Би 2019 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр ажлаа тараад 14:00 цагийн үед Налайх дүүрэг орсон. Манай ажил Багахангай дүүргийн Хоолтын даваа гэх газар байдаг юм. Манай ажлаас Налайх дүүрэг 27 орчим км газарт байдаг юм. Налайх дүүрэг орохдоо би өөрийн эзэмшлийн Хонда Си ар ви маркийн 49-15 УНЕ улсын дугаартай автомашиныг жолоодоод миний хажуу талд ажлын газрын ах Цогтбаатар сууж явсан. Бид хоёр Налайх дүүрэг орж ломбарднаас эд зүйлээ авсан. Тэгээд машинаа угаалгасан. Дараа нь 18:00 цагийн үед Налайх дүүргээс гараад гэрлүүгээ явсан. Талийгаач замдаа дэлгүүрээс 2 шил архи авсан. Бид хоёр цагаан хяр гэх газар Цэрэнчулуун гэх айлд очиж архи уусан. Нэг шил архийг гурвуулаа хувааж уусан. Маргааш нь би хот явах ажилтай байсан тул архинаас нь 3-4 хундага архи уусан. Дараагийн архи задлаж байх үед нутгийн Мөөгий гэх залуу ирээд тэр гурав хувааж уусан. Архи ууж дууссаных нь дараа Цэрэнчулуун, Мөөгий нар үхэр малаа хашихаар гарсан. Араар нь талийгаач бид хоёр машинтайгаа харих гээд явсан. Харих гээд явж байхад талийгаач дэлгүүр оръё гээд байсан. Би маргааш ажилтай гэхэд надад маргааш дэлгүүр орох унаа олдохгүй гээд гуйгаад байсан. Замдаа явж байгаад талийгаач миний хүрдийг булаацалдаад зүүн гар талруу татсан. Би буцаагаад баруун гар тал руугаа дараад шон мөргөж зам тээврийн осол гарсан. Шон мөргөөд замын хажуугаар унасан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 31-32 тал/
• 2019 оны 01 дүгээр сарын 28-ны өдрийн №851 дугаартай “шинжилгээнд ирүүлсэн “32/эр Ц.О” гэсэн хаягтай цуснаас 2.1 промилли спиртийн агууламж илэрч байна. Цусанд илэрсэн 2.1 промилли спиртийн агууламж нь согтолтын дунд зэрэгт хамаарна” гэх дүгнэлт /хх-ийн 35 тал/
• Цогцост хийсэн шүүх эмнэлгийн №15 дугаартай “ Амь хохирогч Б.Ц-ын биед баруун чамархайн яснаас суурийн дунд хонхорт салаалж өнчин тархи хэсгээр зүүн чамархайн яс хүрсэн хөндлөн хугарал, дагзны зүүн хонхорын хананаас нугасны том нүх хүрсэн хугарал, баруун зүүн чамархайд аалзан хальсан дор жижиг голомтлог цус харвалт, тархины суурь хэсэгт жижиг аалзан хальсан доорх цус харвалт, элэг баруун бөөрний шарх, хальсанд цус хуралт, уушгины гадаргууд цус хуралт, нойр булчирхайн хальсанд цус хуралт, цээж хэвлийн хөндийд сул агууламж, гэмтлийн гаралтай цус багадалт хуйханд шарх, цус харвалт, баруун зовхинд зөөлөн эдийн няцрал, дух, баруун хөмсөг, хацар, чих, сарвуу, эрүүнд зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо, дээрх гэмтэл нь авто ослын улмаас үүссэн байх боломжтой, шинэ гэмтэл, дээрх гэмтэл нь амь насанд аюултай гэмтэл байна, талийгаач нь хавсарсан хүнд гэмтлийн улмаас нас барсан байна, талийгаачийн цусанд 2,8 % спиртийн зүйл илэрсэн байна, энэ нь согтолтын хүчтэй зэрэгт хамаарна” гэх дүгнэлт /хх-ийн 43 тал/,
• Төв аймгийн Шүүхийн шинижилгээний албаны 2019 оны 02 дугаар сарын 13-ны өдрийн №102 дугаартай “Ц.О-ын биед зүүн чамархайн яс суурь ясны хугарал, суурийн хөндийн цус харвалт, хүзүүний С5/6-р нугаламын хугарал гэмтэл тогтоогдлоо. Дээрх гэмтэл нь мохоо зүйлийн 1-ээс дээш удаагийн үйлчлэлээр нэг цаг хугацаанд , хэрэг учрал болсон гэх цаг хугацаанд үүссэн байх боломжтой шинэ гэмтэл байна. Шүүх эмнэлгийн гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 3.1.2-д зааснаар амь насанд аюултай тул гэмтлийн хүнд зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварт тогтонги нөлөөлөх эсэх нь эдгэрэлт эмчилгээнээс шалтгаална” гэх дүгнэлт /хх-ийн 48-49 тал/
• Замын Цагдаагийн №25 дугаартай “ Хондо СР\/ маркийн 49-15 УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлийн жолооч Ц.О нь 3.7 “ Жолоочид дараахь зүйлийг хориглоно, тухайн тээврийн хэрэгсэлийг жолоодох эрхгүй, эсхүл согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөлт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох мөн 12.3 “ Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгсэлийн хурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна гэх заалтуудыг зөрчсөний улмаас зам тээврийн осол гаргасан гэх дүгнэлт /хх-ийн 62 тал/
• Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 03 тал/
• “Хэрэг учралын газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, үзлэгийг бэхжүүлж авсан гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 4-12 тал/
• Осол, хэрэг гарсан газар дээр хийсэн хэмжилтийн бүдүүвч /хх-ийн 13 тал/
• Цогцосонд гадна үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 15-18 тал/
• “Эй Жэй Жэй Эм” ХХК-ийн 49-15 УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлд хийсэн хохирлын үнэлгээний тайлан /хх-ийн 55-59 тал/
• Оршуулгын зардалын баримтууд /хх-ийн 107-109 тал/ зэрэг болно.

Шүүгдэгч Ц.О- нь 2019 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ өөрийн эзэмшлийн Хондо СРУ маркийн 49-15 УНЕ улсын дугаартай тээврийн хэрэгсэлтэй Төв аймгийн Сэргэлэн сумын Баянбүрд 1 дүгээр багийн нутаг Нам давааны урд талд Говьсүмбэр аймгаас Улаанбаатар хот чиглэлтэй хатуу хучилттай замын 48/628 тэмдэгтийн урд замд хөдөлгөөнд оролцож явахдаа захиргааны хэм хэмжээний акт болох Монгол улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн холбогдох заалт зөрчсөний улмаас зам тээврийн осол гарган зорчигч Б.Цын амь насыг хохироосон гэмт хэргийг согтуурсан үедээ үйлдсэн нь шүүх хуралдаанаар хэлэлцэгдсэн цогцост хийсэн задлан шинжилгээний актанд: талийгаач нь хавсарсан хүнд гэмтлийн улмаас нас барсан гэж тогтоосон байна, гэрч Д.Хандсүрэнгийн мөрдөн шалгах ажиллгааны үед өгсөн “…талийгаач Цогтбаатар нь 2019 оны 01 дүгээр сарын 19-ний өдөр 14 цагийн үед хамт ажилладаг залуу болох Оюунболдын хамт гарсан…орой буюу 19 цаг 40 минутын үед Ц.О-ын 89199741 дугаарын утас руу залгаж ярьхад “хөгшин нь архи ууж байна, тэгж байгаад очно” гэж хэлсэн...хэргийн газар очиход хамт явсан Ц.Оюунболдын машин онхолдсон байсан... гэх мэдүүлэг /хх-ийн 27 тал/, гэрч Д.Цэрэнчулууны мөрдөн шалгах ажиллгааны үед өгсөн “ …2019 оны 01 дүгээр сарын 19-ний орой 19 цагийн үед…манайд…Цогтбаатар, Оюунболд хоёр 1 шил 500 граммын соёрхол архитай ирсэн…Цогтбаатар нилээд согтоод ууж чадахгүй байсан…Ц.Оюунболдын өөрийнх нь эзэмшлийн хөх өнгийн тээврийн хэрэгсэлтэй байсан, тухайн үед Ц.Оюунболд өөрөө жолоодож байсан…” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 30 тал/, шүүгдэгч Ц.О-ын мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар мэдүүлсэн: “ Би сонсгож буй ялыг хүлээн зөвшөөрч байна, зам тээврийн осол согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үеэс хөдөлгөөнд оролцож явснаас болсон...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 31 тал/ гэсэн мэдүүлэг зэрэг бичгийн нотлох баримтуудаар хангалттай тогтоогдож байна.

          Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлсэн, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай байна гэж шүүх үнэлэв.

          Шүүгдэгч Ц.О нь “Хондо СР\/ маркийн 49-15 УНЕ улсын дугаартай Тоёота Королла маркийн тээврийн хэрэгсэл жолоодож яваад Монгол Улсын Замын хөдөлгөөний дүрмийн 3.7 “Жолоочид дараахь зүйлийг хориглоно, тухайн тээврийн хэрэгсэлийг жолоодох эрхгүй, эсхүл согтууруулах ундаа, мансууруулах эм, сэтгэцэд нөлөөлт бодис хэрэглэсэн, мөн хөдөлгөөний аюулгүй байдлыг хангаж чадахааргүй өвчтэй буюу ядарсан үедээ тээврийн хэрэгсэл жолоодох мөн 12.3 “ Жолооч хөдөлгөөнд аюул, саад тулгарахыг мэдсэн үед тээврийн хэрэгсэлийн хурдыг хасаж, зайлшгүй тохиолдолд зогсоох арга хэмжээ авна” гэсэн заалтуудыг зөрчсөн зохих буруутай байдал тогтоогдсон.

           Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас, эрүүл мэнд, эд хөрөнгөнд шууд учирсан үр дагаврыг гэмт хэргийн хохиролд тооцох тул хохирогч Б.Ц-ын амь нас хохирсныг гэмт хэргийн хохиролд, харин мөн зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар энэхүү хохирлын улмаас үүссэн үр дагаварыг гэмт хэргийн хор уршигт тооцно.

            Шүүгдэгч Ц.О-ын замын хөдөлгөөний дүрмийн заалт зөрчсөн үйлдэл нь хууль бус бөгөөд тэрээр үйлдэлийнхээ хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлах буюу мэдэх үүрэгтэйн сацуу хор уршиг учрах боломжтойг мэдэх ёстой байсан боловч мэдэлгүй үйлдсэний улмаас хохирол, хор уршиг учирсан байх тул түүнийг энэ гэмт хэргийг болгоомжгүй үйлдсэн гэм буруутай гэж үзнэ.

Шүүхээс тогтоосон хэргийн нөхцөл байдал нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.1-т заасан гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж байх тул прокурорын үйлдсэн эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тогтоол болон яллах дүгнэлт нь зүйлчлэлийн хувьд тохирчээ.

Дээрхээс нэгтгэн дүгнэвэл, шүүхээс шүүгдэгч Ц.О-ыг “авто тээврийн хэрэгслийн хөдөлгөөний аюулгүй байдал, ашиглалтын журам зөрчих” гэмт хэргийг хүний амь нас хохирсон гэмт хэргийг согтуурсан үедээ үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, түүнд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.1-т зааснаар эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

         

          Зам тээврийн осол гарахад тухайн өдрийн цаг агаарын байдал, замын нөхцөл байдал нөлөөлөөгүй байна.          

 

            Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар:

            Амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Б.Цогтпүрэв нь мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүхийн шатанд оршуулгын зардал болон сэтгэл санааны хохирол нийт 10.000.000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлага гаргасан байна.

            Хэрэгт авагдсан нотлох баримтаас үзэхэд хавтаст хэргийн 107 талд буяны ажил өгсөн хүмүүсийн хандивын мөнгөний жагсаалт авагдсан байх бөгөөд хавтаст хэргийн 108-109 талд авагдсан оршуулгын зардалын мөнгөн дүн нь нийт 5.520.000 төгрөг болж байна. Үүнээс шүүгдэгч Ц.О мөрдөн байцаалтын шатанд 1.000.000 төгрөг төлсөн байх тул үлдэх 4.520.000 төгрөгийг шүүгдэгч Ц.О-оос гаргуулж, сэтгэл санааны хохирол гэх 4.480.000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэлээ.

            Учир нь сэтгэл санааны хохирол буюу эдийн бус гэм хорыг хохирогч шаардах эрхтэй боловч гагцхүү хуульд тусгайлан заасан тохиолдолд уг гэм хорыг мөнгөөр нөхөн төлүүлдэг учиртай. Хуульд тусгайлан заагаагүй тохиолдолд сэтгэл санааны гэм хорыг мөнгөөр нөхөн төлөх боломжгүй. Хуульд тусгайлан заасан заалт нь Иргэний хуулийн 511 дүгээр зүйл бөгөөд энд “бусдын нэр төр, алдар хүнд, ажил хэргийн нэр хүнд”-эд учирсан гэм хорыг арилгахаар зохицуулжээ. Иймээс бусад эрхийг зөрчсөнөөс учирсан гэм хорыг арилгах боломжгүй байх тул хохирогчийн “сэтгэл санааны хохирол 4.480.000 төгрөгийн” нэхэмжлэлийг хэрэгсэхгүй болгов.

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 34.5 дугаар зүйлд заасны дагуу хохирол төлөхтэй холбоотой асуудлаар завсарлага авч шүүхээс тогтоосон 4.520.000 төгрөгийг төлсөн байна.

 

Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

-Улсын яллагчаас Ц.О-ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.1-т зааснаар тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 4 жилийн хугацаагаар хасч, 3 жил 6 сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх дүгнэлтийг,

-Шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс “шүүгдэгч нь анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, энэ гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас хохирсон учраас гэм хор бол арилахгүй. Үүн дээр харамсаж байгаа. Хохиролд 4.520.000 төгрөгийг бүрэн төлж барагдуулсан. Согтуугаар тээврийн хэрэгсэл жолоодож явсан нь гэм буруутай үйлдэл байгаа боловч шүүгдэгч өөрийн биедээ хүнд гэмтэл авсан. Иймд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий хуулийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-д зааснаар 1 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулж өгнө үү. Шүүгдэгч гэм буруу дээр маргахгүй” гэх дүгнэлтийг тус тус гаргасан байна.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлд “гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн хүнд оногдуулах хорих ялыг хөнгөрүүлэх” гэж заасан байх бөгөөд шүүгдэгч  Ц.О нь мөрдөн байцаалтын шатнаас эхлэн гэм буруу дээр маргаагүй, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал зэргийг дүгнэж түүнд энэ зүйлийг хэрэглэж, оногдуулах хорих ялыг хөнгөрүүлэх үндэслэлтэй, боломжтой байна.

Өөрөөр хэлбэл шүүх шүүгдэгч Ц.О-д эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгчийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт гаргасан хүсэлтийг харгалзсанаас гадна Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.1 дэх заалтад заасан тохиолдолын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсөн зэрэг хувийн байдлыг харгалзан түүнд Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3 дахь хэсэгт заасныг баримтлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.1-т заасан ялын доод хэмжээний хоёрны нэгээс багагүй буюу 1 /нэг/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ял оногдуулж, түүнд оногдуулсан хорих ялыг нээлттэй хорих ангид эдлүүлэхээр шийдвэрлэв.

Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.1-т заасан гэмт хэрэг нь эрх хасах нэмэгдэл ял хүлээлгэхээр заасан тул мөн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “... Энэ хуулийн тусгай ангид заасан тохиолдолд эрх хасах ялыг заавал оногдуулна” гэж заасны дагуу  Ц.О-д тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 5 жилээр хасах нэмэгдэл ял оногдуулж, мөн хуулийн 5.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар уг нэмэгдэл ялыг хорих ялыг эдэлж дууссан үеэс хугацааг тоолохыг тогтоолд тусгаж өгөх нь зүйтэй.

 

            Бусад асуудлаар:

            Эрүүгийн 1934000770130 тоот хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, шүүгдэгч  Ц.О нь цагдан хоригдсон хоноггүй, хохиролд 4.520.000 төгрөг төлсөн болохыг тус тус дурдаж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч  Ц.О-д оногдуулсан тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг таван жилийн хугацаагаар хасах ялыг хорих ялыг эдэлж дууссан үеэс эхлэн тоолж, түүний №1166817 дугаарын үнэмлэхийг эрх бүхий байгууллагад хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах М.Оюунсүрэнд даалгах нь зүйтэй байна.

 

            Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1, 31.3, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

 

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Х овогт Ц.О-ыг согтуугаар хөдөлгөөний аюулгүй байдлын тухай хууль, түүнд нийцүүлэн гаргасан захиргааны хэм хэмжээний актыг зөрчсөний улмаас нэг хүний амь насыг хохироосон гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

1. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.7 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсгийн 1.3-т заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 27.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсгийн 4.1-т зааснаар шүүгдэгч Х овогт Ц.О-ыг тээврийн хэрэгсэл жолоодох эрхийг 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хасч, 1 /нэг/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.  
2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х овогт Ц.О-д оногдуулсан 1 /нэг/ жил 1 /нэг/ сарын хугацаагаар хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэхээр тогтоосугай.

 

1. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.7 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар Х овогт Ц.О-ын жолоодох эрхийг 5 /тав/ жилийн хугацаагаар хассан нэмэгдэл ялын хугацааг хорих ял эдэлж дууссан үеэс эхлэн тоолж,  түүний №1166817 дугаарын үнэмлэх /1 ширхэг/-ийг эрх бүхий байгууллагад хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах М.Оюунсүрэнд даалгасугай.

 

1. Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч Х овогт Ц.О нь цагдан хоригдсон хоноггүй болохыг тус тус дурдсугай.   

 

1. Иргэний  хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 508 дугаар зүйлийн 508.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгчХ овогт Ц.О нь амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Б.Цогтпүрэвт 5.520.000 төгрөгийг төлсөн болохыг дурдаж, амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Б.Цогтпүрэвийн сэтгэл санааны хохирол болох 4.480.000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

 

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч Х овогт Ц.О-д авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчилж, цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээ авч, ял эдлэх хугацааг 2019 оны 04 дүгээр сарын 15-ны өдрөөс эхлэн тоолсугай.

 

1. Шүүхийн шийдвэр нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгосноос хойш 15 хоногийн дотор шийтгэх тогтоолыг бүрэн эхээр, бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагч, тэдгээрийг төлөөлөгч, өмгөөлөгчид гардуулахыг, дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардаж аваагүй бол энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах М.Оюунсүрэнд даалгасугай. 

 

1. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар
   зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд ялтан, хохирогч, тэдгээрийн
   өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Төв аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

1. Анхан шатны шүүхийн шийдвэрт давж заалдах гомдол гаргасан, эсэргүүцэл бичигдсэн бол шүүхийн шийдвэрийн биелэлтийг түдгэлзүүлсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                         Ю.ЭНХМАА