МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

 

Дорноговь аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Д.Адъяасүрэн даргалж

           Нарийн бичгийн дарга Ц.Саранчимэг,

Улсын яллагчаар хяналтын прокурор А.Дүүрэнбилэг

Шүүгдэгч Д.Э нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хийсэн шүүх хуралдаанаар Дорноговь аймгийн Цагдаагийн газраас хялбаршуулсан журмаар мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж, аймгийн  Прокурорын газрын хяналтын прокурор А.Дүүрэнбилэгээс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д.Эд  холбогдох эрүүгийн ....  дугаартай хэргийг 2019 оны 08 сарын 21-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

 

 Д.Э 

 

Холбогдсон хэргийн талаар: /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

 

Шүүгдэгч Д.Э нь 2019 оны 07 дугаар сарын 21-ний өдөр Дорноговь аймгийн Иххэт сум, Хаяа багийн нутаг дэвсгэрт хохирогч С.Бтой маргалдан зодох, толгойд чулуугаар цохих зэргээр биед нь толгойн зулай, дагз, зүүн чихний урд болон дээд хэсэг, нүүрний шарх, нүүрний зулгаралт үүсгэн, түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан “Хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах”  гэмт хэрэгт холбогджээ.

 

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

   Шүүхийн хэлэлцүүлэгт  дараахь нотлох баримтыг шинжлэн судлав. Үүнд:

 

Шүүгдэгч Д.Эы шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн : “Б намайг элдэв муу үгээр хэлээд  миний хамар луу нэг удаа гараараа цохьсон, тэгэхээр нь би Быг нэг удаа гараараа нүүр лүү нь цохиод газраас чулуу аваад толгой тус газар 3 удаа цохьсон юм. Би буруу хийснээ ойлгож байна” гэсэн мэдүүлэг

 

Хохирогч С.Бын мөрдөн шалгах ажиллаганд өгсөн “...Э бид хоёр нэг шил архи уусан, архи ууж байхад Эрка бид хоёрыг орхиод яваад өгсөн, тэгээд би нилээн согтчихсон Этай яг ямар учраас маргалдсанаа бол санахгүй байна. Э нэг мэдсэн намайг газар унагаачихсан чулуугаар миний толгой хэсэг рүү хэд хэдэн удаа цохиж зодсон, тэгээд тус овоон дээр ганцааранг нь орхиод Э өөрөө явган яваад өгсөн...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 8-10 дугаар хуудас/

 

Гэрч П.Пгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн “...шөнө 00 цагийн орчимд Эмсайхан гэх хүн Гансүхийн гэрт өмссөн хувцас нь их цус болчихсон нилээн согтуу орж ирээд дуугүй суугаад байсан. Тэгээд гэрт байсан хүмүүс хамт явсан хүн чинь хаана байна, юу болсон юм гэж асуухад мэдэхгүй гээд дуугарахгүй байсан...овоон дээр очиж үзэхэд Б нь нил цус болчихсон толгойны зүүн талын чамархай хэсгээс цус гарч байсан, тэгээд юу болсон талаар асуухад Эмсайхан намайг зодчихлоо яаж байгаа юм бэ гэж байсан...” гэсэн мэдүүлэг /хх-ийн 11-12 дугаар хуудас/

 

Дорноговь аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн “...С.Бын биед толгой, зулай, дагз, зүүн чихний урд болон дээд хэсэг, нүүрний шарх, нүүрний зулгаралт гэмтэл тогтоогдлоо. Учирсан гэмтэл нь хатуу, мохоо зүйлийн хэд хэдэн удаагийн үйлчлэлээр үүсгэгдсэн байх боломжтой байна. Учирсан гэмтлүүд нь Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар эрүүл мэндийг түр хугацаагаар сарниулах тул гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй...” гэсэн 02/0374 дугаартай дүгнэлт /хх-ийн 28 дугаар хуудас/

 

             Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан  эсэхийг шалгах хуудас / хх-39 дугаар хуудас / зэргийг шинжлэн судлав.

      

           Шүүгдэгчийн холбогдсон гэмт хэргийн гэм буруугийн талаар:

 

           Шүүгдэгч Д.Э нь 2019 оны 07 дугаар сарын 21-ний өдөр Дорноговь аймгийн Иххэт сум, Хаяа багийн нутаг дэвсгэрт хохирогч С.Бтой маргалдан зодох,  чулуугаар  толгойг нь цохих зэргээр биед нь толгойн зулай, дагз, зүүн чихний урд болон дээд хэсэг, нүүрний шарх, нүүрний зулгаралт үүсгэн, түүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан болох нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.1 дүгээр зүйлд заасан журмын дагуу бэхжүүлэгдсэн нотлох баримтууд болох Хохирогч С.Бын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...би нилээн согтчихсон Этай яг ямар учраас маргалдсанаа бол санахгүй байна. Э нэг мэдсэн намайг газар унагаачихсан чулуугаар миний толгой хэсэг рүү хэд хэдэн удаа цохиж зодсон...” гэсэн мэдүүлэг, Гэрч П.Пгийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн:  “...овоон дээр очиж үзэхэд Б нь нил цус болчихсон толгойны зүүн талын чамархай хэсгээс цус гарч байсан, тэгээд юу болсон талаар асуухад Эмсайхан намайг зодчихлоо яаж байгаа юм бэ гэж байсан...” гэсэн мэдүүлэг, Дорноговь аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны 2019 оны 07 дугаар сарын 26-ны өдрийн 02/0374 дугаартай дүгнэлт зэрэг нотлох баримт болон шүүхийн хэлэлцүүлгээр тогтоогдож байна.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцэгдсэн шүүгдэгч Д.Эд холбогдох эрүүгийн хэрэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан нотолбол зохих байдлуудыг шалгаж тогтоосон, улсын яллагчийн гэм буруугийн талаарх дүгнэлт нь хэргийн үйл баримттай тохирсон, шүүгдэгч нь холбогдсон гэмт хэргийн гэм буруугийн талаар маргаагүй байна гэж үзлээ.

 

Иймд шүүгдэгч Должингийн Эыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар ял шийтгэл оногдуулах үндэслэлтэй гэж үзлээ.

           

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Шүүгдэгч Д.Э нь хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэм буруутай болох нь тогтоогдож байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1-т заасан ялын төрөл, хэмжээний дотор шүүгдэгчийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

          Шүүхээс шүүгдэгчийн хувийн байдал /гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч буй байдал, хохирол төлбөр нөхөж төлсөн/ түүнд хүлээлгэх эрүүгийн хариуцлагын талаарх прокурорын санал зэргийг харгалзан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Эыг 250 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулж шийдвэрлэлээ.

 

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Эрхмсайхан нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй тохиолдолд нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийн ажлыг 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солих учрыг мэдэгдэж, Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 163 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгч Д.Эд оногдуулсан  нийтэд тустай ажил хийлгэх ял эдлүүлэх ажиллагааг зохион байгуулахыг Хэнтий аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгав.

Хохирогч С.Б нь мөрдөн шалгах ажиллагаанд шүүгдэгчээс нэхэмжлэх зүйлгүй, гомдол саналгүй гэсэн байх тул шүүгдэгчийг шийтгэх тогтоол гарах үед бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

Шүүгдэгч Д.Э  нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

 

 Шүүгдэгч Д.Э  нь урьд ял шийтгэл эдэлж байгаагүй болох нь эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгасан хуудсаар /хх-ийн 38/ тогтоогдож байна.

 

Шүүгдэгч Д.Э  нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 5.3 дугаар зүйлийн 3-т зааснаар өөрөө өөрийгөө өмгөөлөх хүсэлтийг бичгээр  гаргасан нь   мөн хуулийн 1.14 дүгээр зүйлийн 1-д  заасантай нийцэж байна.

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.5 дугаар зүйлийн 1, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлийн 4, 37.1 дүгээр зүйлүүдийг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:    

1.Шүүгдэгч Б. овогт Д. Э.ыг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

  2.Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Э.д  250 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэсүгэй.

 3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Э. нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй тохиолдолд нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийн ажлыг 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солих учрыг мэдэгдсүгэй.

           4. Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 163 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгч Д.Э.д  оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ял эдлүүлэх ажиллагааг зохион байгуулахыг Хэнтий аймаг дахь  Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

 

           

 

            5.Шүүгдэгч Д.Э. нь бусдад төлөх төлбөргүй, энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн эд зүйл, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй  болохыг  дурдсугай.

 

            6.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүхийн шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Д.Э.д  урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл прокурор, дээд шатны прокурор, оролцогч шийтгэх тогтоол гардан авсан буюу хүргүүлснээс хойш 14 хоногийн дотор Дорноговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                            Д.АДЪЯАСҮРЭН