МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

Хөвсгөл аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Д.Азжаргал даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга П.Ундрах,

Улсын яллагчаар хяналтын прокурор Ц.Мөнхжаргал,

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Б.Түмэндэмбэрэл,

Хохирогч Ч.Д-,

Шүүгдэгч Д.У- нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар Хөвсгөл аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Д.У-т холбогдох эрүүгийн 1938008340022 дугаартай хэргийг хянан хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, Д.У.

Шүүгдэгч Д.У- нь Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Төгөл 5 дугаар багт байрлах гэртээ өөрийн охин 1 сар 20 хоногтой Д.Б-тай хамт 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ны шөнө унтаж байхдаа биеээрээ дарж механик амьсгал бүтэлтэнд хүргэж амь насыг нь болгоомжгүй хохироосон гэмт хэргийг үйлдсэнд холбогджээ. /яллах дүгнэлтэнд бичигдсэнээр/

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

1. Шүүгдэгчийн гэм буруугийн талаар: 

Шүүгдэгч Д.У- нь 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ны шөнө Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Төгөл 5 дугаар багт байрлах гэртээ өөрийн төрүүлсэн охин 1 сар 20 хоногтой Д.Б-тай хамт унтаж байхдаа болгоомжгүйгээр биеээрээ дарж, түүний улмаас Д.Б-г механик амьсгал бүтэлтэнд оруулж амь насыг нь болгоомжгүйгээр

хохироосон гэмт хэргийг үйлдсэн байна. 

Шүүгдэгчийн гэмт хэрэг үйлдсэн гэмт буруутай болох нь хэрэгт авагдсан нотлох баримтууд болох:

• Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 03 дугаар хуудас/,
• Хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 4-5 дугаар хуудас/,
• Эд зүйлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 6-7 дугаар хуудас/,
• Хувцсанд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 8-10 дугаар хуудас/,
• Мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 11-12 дугаар хуудас/,
• Мөрдөн шалгах туршилт хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 13-14 дүгээр хуудас/,
• Гэрч Ч.А-ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн: “...би 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ны шөнө Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын төвд ээжийндээ хонож байтал манай дүү Ч.Д- өмд цамцтайгаа нүцгэн сандарчихсан явж байсан. Яасан бэ гэсэн чинь манай хүүхэд гулгидсандаа хахаад хөхөрчихлөө эмнэлэг рүү явлаа гээд дээл авч өгөхийн зуургүй сандраад гараад гүйчихсэн. Би араас нь босоод хувцасаа өмсөөд гэрт нь яваад очиход Ч.Д-ынд сумын эмч ирчихсэн байсан. Эмч хүүхдийг үзээд өнгөрчихсөн байна гэж байсан. Ээж нь сандарчихсан уйлалдсан хүмүүс л байсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 20 дугаар хуудас/,
• Амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Ч.Д-ын мөрдөн шалгах ажиллагааны үед гэрчээр өгсөн: “...Би 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-нд шилжих шөнө 02:00 цаг өнгөрч байхад надтай хамт унтаж байсан хүү Ч уйлаад байхаар нь ээж нь сэрээд надтай унтаад сурчихсан юм байна, би хүүгээ авъя гээд гэрлээ асаасан. Тэгтэл манай эхнэр У охин Б нүүр нь хөхөрчихсөн мэдээгүй болчихсон байна гээд сандраад орилохоор нь би босоод харахад манай охин Б-хөхөрчихсөн, хамарнаас нь цагаан юм гоожчихсон байсан. Би сандраад хамрыг нь сорсон. Тэгэхэд манай охин ухаангүй, мэдээгүй болчихсон байсан. Нүүр нь бол дулаахан байсан. Тэгээд би шууд гараад  ...эмнэлэг орж дуудлага өгсөн. Тэгээд буцаж ирэхэд эмч ирсэн байсан. ...Манай охиныг өнгөрчихсөн байна гэж байсан. ...Манай охин Б-ээжтэйгээ хамт гэрийн зүүн талын орон дээр орны урд талаар унтсан. Ээж нь орны хойд талаар унтсан. Бат-Ундрааг ээж нь манцуйлаад урдуураа хэвтүүлсэн байсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22 дугаар хуудас/,
• Гэрч Д.Ц-н мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн: “...Би 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ны шөнө гэртээ унтаж байтал сумын эрүүл мэндийн төсөөс жижүүр над руу 02:52 цагт залгаад Ч.Д-ын Б-хөхрөлттэй мэдээгүй байна, маш яаралтай гэсэн дуудлагын дагуу би Ч.Д- гэдэг айлд очсон. Гэрт нь ороход яг 03:00 цаг болж байсан. Намайг гэрт нь ороход хүүхдийн ээж У- дөрвөн хүүхэд байсан. Нөхөр нь намайг очсоны дараа гэртээ орж ирсэн. Эмнэлэг дуудах гээд явсан байсан юм шиг байна лээ. Би гэрт нь ороход гэрийн зүүн талын орон дээр өлгийтэй Б-гэх охин дээш харсан, толгой нь зүүн тал руугаа хагас эргэсэн байдалтай хэвтэж байсан. Би хүүхдийг үзэхэд нүүр нь цонхийж цайсан, амьсгал зүрх судас бүрэн зогссон, нас барсан байсан. Намайг очиж үзэхэд ам хамраас нь гарсан зүйл бол ажиглагдаагүй, гэхдээ массаж хийж зүрхэн тус газар нь дарахад ам хамраас нь цайвар өнгийн шингэн гарч байсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 25-26 дугаар хуудас/,
• Арван найман насанд хүрээгүй гэрч Д.Б-н мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн: “Би 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-нд шилжих шөнө гэртээ газраар ор засаад унтаж байтал манай аниа Бат-Уянга намайг босоорой гээд сэрээсэн. Би аниаг дуудахаар нь сэрээд хартал Б-амьсгалахгүй байсан. Ээж сандарчихсан байсан. ...Ундраа ээжтэй хамт зүүн талын орон дээр унтаж байсан” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 27-28 дугаар хуудас/,
• Цогцост үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 30 дугаар хуудас/,
• Хөвсгөл аймаг дахь Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2019 оны 12 дугаар сарын 02-ны өдрийн 146 дугаартай: “..6. Д.Б- нь механик амьсгал бүтэлт буюу цээж дарагдлын улмаас нас барсан байна” гэх дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 31-34 дүгээр хуудас/,
• Шинжээчээс мэдүүлэг авсан: “...Д.Б-гийн цогцост цээж дарагдлын улмаас механик амьсгал бүтэлтэд орж нас барсан шинж тэмдэг илэрсэн” гэх тэмдэглэл /хх-ийн 37-38 дугаар хуудас/,
• 2019 оны 09 дүгээр сарын 29-нд төрсөн Д.Б- 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ний өдөр нас барсны бүртгэлийн лавлагаа /хх-ийн 82 дугаар хуудас/,
• Шүүгдэгч Д.У-ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн: “...одоо тэр талаар ярьмааргүй байна” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 49 дүгээр хуудас/, болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн “...гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч байна” гэх мэдүүлэг болон шүүх хуралдаанаар хэлэлцсэн бусад нотлох баримтуудаар нотлогдон тогтоогдож байна.

Шүүгдэгчийн хувийн байдлыг тогтоосон дараах баримтуудыг шүүх шинжлэн судлав. Үүнд:

- Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Мунгараг багийн Засаг даргын тодорхойлолт /хх-ийн 52 дугаар хуудас/,

- Шүүгдэгч Д.У-ийн иргэний үнэмлэхний хуулбар /хх-ийн 55 дугаар хуудас/,

- Урьд нь ял шийтгүүлж байгаагүй болохыг тодорхойлсон эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 61 дүгээр хуудас/ болон хэрэгт авагдсан бусад баримт зэрэг болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжилсэн дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт

хамааралтай, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан журмын дагуу цуглуулж бэхжүүлсэн, үгүйсгэх нотлох баримт хэрэгт байхгүйн дээр шүүгдэгч нь өөрийн гэм бурууг хүлээн зөвшөөрч байгаагаар давхар нотлогдож байх тул энэ хэргийг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай, үнэн зөв гэж шүүх үнэллээ.

Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн байцаалтын явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хассан, хязгаарласан, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй, хуульд заасан нотолбол зохих нөхцөл байдлуудыг бүрэн гүйцэд тогтоосон гэж үзлээ.

Харин мөрдөн шалгах ажиллагааны үед шүүгдэгчээс авсан гэрчийн мэдүүлгийг Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 7.4 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт заасан “яллагдагч өөрийн эсрэг мэдүүлэг өгөх...хэргийн байдлыг нотлох үүрэг хүлээхгүй” гэх үндэслэлээр шүүх үнэлээгүй болохыг дурдаж байна.

Гэмт хэрэг гарахад шүүгдэгчийн анхаарал болгоомжгүй байдал нөлөөлсөн байна.

Гэмт хэрэг гарах үед гэрт шүүгдэгч Д.У-, амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Ч.Д-, хүү Д.Ч, охин Д.Б, Д.Б нар унтаж байсан болох нь шүүгдэгч, гэрчүүдийн мэдүүлгээр нотлогдож байна.

Шүүгдэгч Д.У- нь 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ны шөнө Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Төгөл 5 дугаар багт байрлах гэртээ өөрийн төрүүлсэн охин 1 сар 20 хоногтой Д.Б-тай хамт унтаж байхдаа болгоомжгүйгээр биеээрээ дарж, түүний улмаас Д.Б-г механик амьсгал бүтэлтэнд оруулж амь насыг нь болгоомжгүйгээр хохироосон гэмт хэргийг үйлдсэн болох нь гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тэмдэглэл /хх-ийн 03 дугаар хуудас/, хэргийн газарт үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 4-5 дугаар хуудас/, эд зүйлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 6-7 дугаар хуудас/, хувцсанд үзлэг хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 8-10 дугаар хуудас/, мэдүүлгийг газар дээр нь шалгасан тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 11-12 дугаар хуудас/, мөрдөн шалгах туршилт хийсэн тэмдэглэл, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 13-14 дүгээр хуудас/, гэрч Ч.А-ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 20 дугаар хуудас/, амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Ч.Д-ын мөрдөн шалгах ажиллагааны үед гэрчээр өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 21-22 дугаар хуудас/, гэрч Д.Ц-н мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 25-26 дугаар хуудас/, арван найман насанд хүрээгүй гэрч Д.Б-н мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 27-28 дугаар хуудас/, цогцост үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 30 дугаар хуудас/, Хөвсгөл аймаг дахь Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээчийн 2019 оны 12 дугаар сарын 02-ны өдрийн 146 дугаартай дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 31-34 дүгээр хуудас/, шинжээчээс мэдүүлэг авсан тэмдэглэл /хх-ийн 37-38 дугаар хуудас/, 2019 оны 09 дүгээр сарын 29-нд төрсөн Д.Б- 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ний өдөр нас барсны бүртгэлийн лавлагаа /хх-ийн 82 дугаар хуудас/, шүүгдэгч Д.У-ийн мөрдөн шалгах ажиллагааны үед өгсөн мэдүүлэг /хх-ийн 49 дүгээр хуудас/ болон шүүхийн хэлэлцүүлэгт мэдүүлсэн мэдүүлэг зэрэг шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болсон дээрх нотлох баримтуудаар тогтоогдож, шалтгаант холбоотой байна.

Мөн шүүгдэгч Д.У- нь 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ны шөнө Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Төгөл 5 дугаар багт байрлах гэртээ өөрийн төрүүлсэн охин 1 сар 20 хоногтой Д.Б-тай хамт унтаж байхдаа болгоомжгүйгээр биеээрээ дарж, түүний улмаас Д.Б-г механик амьсгал бүтэлтэнд оруулж амь насыг нь болгоомжгүйгээр хохироосон нь амь насаа алдах эрсдэл учрах боломжтойг урьдчилсан мэдэх ёстой, мэдэх боломжтой байсан хэдий ч унтсаны улмаас мэдээгүй, аврах арга хэмжээ цаг алдалгүй авч чадаагүйгээс хүний амь насыг болгоомжгүйгээр хохироосон шинжийг агуулж байна. 

Шүүгдэгч нь Монгол Улсын Үндсэн хуулиар хамгаалагдсан хүний амьд явах эрхийг зөрчин хүний амь насыг болгоомжгүйгээр хохироох гэмт хэргийн шинжтэй үйлдэл хийсний улмаас хүний амь нас хохирсон хор уршигт хүргэсэн нь дээрх гэмт хэргийг гэм буруугийн болгоомжгүй хэлбэртэй, төгссөн гэмт хэрэг үйлдсэн гэж үзэх бүрэн үндэслэлтэй юм.

Шүүгдэгч Д.У- нь 2019 оны 11 дүгээр сарын 19-ны шөнө Хөвсгөл аймгийн Улаан-Уул сумын Төгөл 5 дугаар багт байрлах гэртээ өөрийн төрүүлсэн охин 1 сар 20 хоногтой Д.Б-тай хамт унтаж байхдаа болгоомжгүйгээр биеээрээ дарж, түүний улмаас Д.Б-г механик амьсгал бүтэлтэнд оруулсан үйлдэл, амь хохирогчийн үхэл хоёр нь уг гэмт үйлдэл, үхэл хоёрын хооронд шалтгаант холбоотойг харуулж байна.

Хэрэгт авагдсан баримтуудыг үндэслэн прокурорын үйлдсэн яллах дүгнэлт нь үндэслэлтэй, хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна гэж шүүх бүрэлдэхүүн үзлээ.

Иймд шүүгдэгч Д.У-ийн үйлдэл Эрүүгийн хуулийн 10.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний амь насыг болгоомжгүйгээр хохироох” гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангаж байх тул энэ гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцох хууль зүйн үндэслэлтэй гэж шүүх дүгнэлээ.

Гэмт хэргийг илрүүлэх зорилгоор хийсэн хэргийн газрын үзлэг, цогцост үзлэг хийсэн болон бусад шинжилгээ, шинжээчийн дүгнэлтүүд, арван найман насанд хүрээгүй гэрч, шүүгдэгч нарын мэдүүлэг зэрэг нь гэмт хэрэг гарсан нөхцөл байдлыг бүрэн дүүрэн тогтооход чухал ач холбогдолтой болсон байна.

Шүүгдэгч нь амь хохирогчийг болгоомжгүйгээр амь насыг нь хохироосон болох нь түүний мэдүүлэг, цогцост хийсэн үзлэг, гэрэл зураг, шинжээчийн 2019 оны 12 дугаар сарын 02-ны өдрийн 146 дугаартай: “...Д.Б- нь механик амьсгал бүтэлт буюу цээж дарагдлын улмаас нас барсан байна” гэх дүгнэлт, гэрэл зургийн үзүүлэлт /хх-ийн 31-34/ зэргээр нотлогдоно.

Шүүгдэгч Д.У-ийн үйлдсэн энэхүү гэмт хэргийн улмаас шууд учирсан үр дагавар нь хүний амь нас хохирсон гэж шүүх дүгнэлээ.

Амь хохирогчийн хууль ёсны төлөөлөгч Ч.Д-аас хохирол, төлбөр нэхэмжлээгүй тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.

Хавтаст хэрэгт баримтжуулсан шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй байна.

2. Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх тухай:

Эрүүгийн хуулийн 1.4 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Энэ хуульд заасан гэмт хэрэг үйлдсэн нь шүүхээр тогтоогдсон гэм буруутай хүнд эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ” гэж заасныг баримтлан шүүгдэгч Д.У-ийн үйлдсэн гэмт хэрэгт нь эрүүгийн хариуцлага оногдуулах нь зүйтэй гэж үзлээ.

Шүүх хуралдаанаар шинжлэн судлагдаж, шүүхийн шийдвэрийн үндэслэл болгосон баримтуудыг үндэслэн шүүгдэгч Д.У-т эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ үйлдсэн гэмт хэрэгт нь цээрлүүлэх, дахин гэмт хэрэг үйлдэхээс урьдчилан сэргийлэх зорилгоор түүний хувийн байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангид заасан эрүүгийн хариуцлага хүндрүүлэх болон хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалгүй зэргийг тус тус харгалзан түүнд Эрүүгийн хуульд заасан шударга ёсны зарчмыг баримтлан, түүний үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт нь тохирсон, хуульд заасны дагуу эрүүгийн харицлага хүлээлгэхээр шийдвэрлэв.

Шүүгдэгчийн хувийн байдалд шүүхийн хэлэлцүүлэгт дурдсан нотлох баримтаар тогтоогдсон нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн гэж хүлээн зөвшөөрч байгаа, үйлдсэн гэмт хэрэг, хохирол, хор уршигт хандаж буй хандлага, шүүх хуралдаанд мэдүүлэг өгөхдөө гэмшиж байгаа зэргийг харгалзан үзсэн болно.

Шүүгдэгчийн үйлдсэн дээрх гэмт хэргийн хувьд “тохиолдлын шинжтэй нөхцөл байдлын улмаас анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн” гэх Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.5 дугаар зүйлийн 1.1-т заасан эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх нөхцөл байдалд хамааруулж, эрүүгийн хариуцлагыг хүндрүүлэх нөхцөл байдал тогтоогдоогүй болно.

Шүүгдэгч нь урьд нь гэмт хэрэг үйлдэж байгаагүй болох ял шийтгэлийн лавлагаагаар тогтоогдож байна.

Иймд шүүхээс эрүүгийн хариуцлага оногдуулахдаа Эрүүгийн хуулийн 6.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт “Шүүх гэмт хэрэг үйлдсэн хүнд энэ хуулийн ерөнхий ангид заасан үндэслэл, журмын дагуу тусгай ангид заасан төрөл, хэмжээний дотор эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэнэ”, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхэд гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдал, эрүүгийн хариуцлагыг хөнгөрүүлэх, хүндрүүлэх нөхцөл байдлыг тал бүрээс нь харгалзан үзнэ” гэж заасныг баримтлан шүүгдэгчийг анх удаа гэмт хэрэг үйлдсэн, гэмт хэрэг үйлдэж байгаа арга, хэрэгсэл, нөхцөл байдал, гэмт хэргийн улмаас хүний амь нас хохирсон, шүүгдэгчийн ам бүл, хувийн байдал, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ хандах хандлага, шүүгдэгчийн нас, хүйс, биеийн байдал, гэр бүлээ тэжээн тэтгэдэг зэргийг тус тус харгалзан “Хүний амь насыг болгоомжгүйгээр хохироосон” үйлдэлд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр тэнсэж, үүрэг хүлээлгэх

албадлагын арга хэмжээ авч шийдвэрлэх нь зүйтэй гэж үзсэн болно.

Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэг “Хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн хүн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрч гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлж хор уршгийг арилгасан, эсхүл гэмт хэргийн улмаас учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлсэн бол гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, гэмт хэрэг үйлдсэн хүний хувийн байдлыг харгалзан тухайн зүйл, хэсэг, заалтад заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр таван жил хүртэл хугацаагаар тэнсэж болно” гэж заасныг баримтлан дээрх нөхцөл байдалд тус бүрд нь дүгнэлт хийж, шүүгдэгч Д.У-т Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн тухайн зүйл хэсэгт заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр тэнсэж, 7.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, 7.3 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-д зааснаар тэнссэн хугацаанд “оршин суух газар, ажил, сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авахаар шийдвэрлэв.

Шүүх шүүгдэгч Д.У-т ял оногдуулахдаа шүүх хуралдаанд улсын яллагчаас “шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулж, нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх” санал гаргасан, мөн шүүгдэгчийн өмгөөлөгчөөс “...хохирогчид төлөх төлбөргүй, үйлдсэн гэмт хэрэгтээ гэмшиж байгаа зэргийг харгалзан хорих ял оногдуулахгүйгээр тэнсэж, шийтгэх тогтоол биелүүлэхийг тодорхой хугацаагаар хойшлуулж өгнө үү” гэсэн хүсэлтийг тус тус харгалзан үзлээ.

Энэ хэрэгт хураагдан шүүхэд ирүүлсэн эд мөрийн баримтгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй, бусдад төлөх төлбөргүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдаж, шүүгдэгч Д.У-т урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол хэвээр үлдээх нь зүйтэй.

Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3.1 дэх хэсэг, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.1, 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон                                                                                                                   

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч Д.У-ийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан “Хүний амь насыг болгоомжгүйгээр хохироох” гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай. 

2. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг журамлан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 10.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хорих ялыг оногдуулахгүйгээр шүүгдэгч Д.У-ийг 1 /нэг/ жилийн хугацаагаар тэнссүгэй.

3. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэг, мөн зүйлийн 2 дахь хэсгийн 2.5-д зааснаар шүүгдэгч Д.У-т тэнссэн 1 /нэг/ жилийн хугацаанд “оршин суух газар, ажил, сургуулиа өөрчлөх, зорчин явахдаа хяналт тавьж байгаа эрх бүхий байгууллагад урьдчилан мэдэгдэх” үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээг авсугай.

4. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 7.1 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.У- нь тэнссэн хугацаанд шүүхээс хүлээлгэсэн үүргийг биелүүлээгүй бол шүүх тэнссэн шийдвэрийг хүчингүй болгож ял оногдуулахыг анхааруулсугай.

5. Үүрэг хүлээлгэх албадлагын арга хэмжээ авагдсан, тэнссэн шүүгдэгч Д.У-т хяналт тавихыг Хөвсгөл аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

6. Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, шүүгдэгч нь цагдан хоригдоогүй, бусдад төлөх төлбөргүй, шүүгдэгчээс гаргуулах хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй болохыг тус тус дурдсугай.

7. Шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Д.У-т урьд авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

8. Шийтгэх тогтоол нь уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүгдэгч, хохирогч, хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч нар эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Хөвсгөл аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг дурдсугай.

 

 

 

                 ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Д.АЗЖАРГАЛ