С.Пунцагдашид холбогдох хэргийн талаар

Завхан аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч Б.Намхайдорж даргалж, шүүгч Ш.Баттогтох, Ж.Баттогтох нарын бүрэлдэхүүнтэй, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Баасандэмбэрэл Прокурор Б.Төрболд Шүүгдэгч С.Пунцагдаш Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч Э.Ганбат, Т.Анхцэцэг Хохирогчийн өмгөөлөгч В.Содномцэрэн нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд хаалттай хийсэн шүүх хуралдаанаар Завхан аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 04 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 17 дугаартай шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч шүүгдэгч С.Пунцагдашийн давж заалдсан гомдлоор С.Пунцагдашд холбогдох 201613000116 дугаартай эрүүгийн хэргийг 2017 оны 05 дугаар сарын 04-ний өдөр хүлээн авч шүүгч Ж.Баттогтохын илтгэснээр хянан хэлэлцэв. Монгол Улсын иргэн, 1990 оны 12 дугаар сарын 20-ны өдөр Завхан аймгийн Алдархаан сумд төрсөн, 27 настай, эрэгтэй, бүрэн бус дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 6, аав, ээж, дүү нарын хамт Завхан аймгийн Алдархаан сумын Мандаат багт оршин суудаг, гавъяа шагналгүй, Завхан аймаг дахь сум дундийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2015 оны 10 дугаар сарын 15-ны өдрийн 61 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 1 жилийн хорих ялаар шийтгүүлж байсан, хэрэг хариуцах чадвартай, Сартуул овгийн Санждоржийн Пунцагдаш /ИА-90122015/ Шүүгдэгч С.Пунцагдаш нь Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 126 дугаар зүйлийн 126.2.3, 126.2.4 дэх хэсгүүдэд заасан буюу насанд хүрээгүй хүнийг хүчиндэх, хүчиндэх гэмт хэргийг давтан үйлдэх гэмт хэрэгт болон мөн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.1 дэх хэсэгт заасан мөрдөн байцаалтын ажиллагаанаас зориуд зайлсхийх гэмт хэргүүдэд холбогджээ. Анхан шатны шүүх: Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.1.1, 208 дугаар зүйлийн 208.1.1 дэх хэсгүүдэд зааснаар шүүгдэгч С.Пунцагдашид холбогдох Эрүүгийн хуулийн 261 дүгээр зүйлийн 261.1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг хэрэгсэхгүй болгож, Сартуул овогт Санждоржийн Пунцагдашийг насанд хүрээгүй хүнийг хүчиндэх болон хүчиндэх гэмт хэргийг давтан үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, Монгол Улсын Эрүүгийн хуулийн 126 дугаар зүйлийн 126.2.3, 126.2.4 дэх хэсгүүдэд зааснаар шүүгдэгч С.Пунцагдашийг 6 жил 6 сар(зургаан жил зургаан сар)-ын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж, Эрүүгийн хуулийн 52 дугаар зүйлийн 52.6 дахь хэсэгт заасныг баримтлан С.Пунцагдашид оногдуулсан 6 жил 6 сарын хугацаатай хорих ялыг чанга дэглэмтэй эрэгтэйчүүдийн хорих ангид эдлүүлж, Эрүүгийн хуулийн 59 дүгээр зүйлийн 59.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан С.Пунцагдашийн тогтоол гарахын өмнө цагдан хоригдсон 182/нэг зуун наян хоёр/ хоногийг түүний ял эдэлсэн хугацаанд оруулан тооцож, шүүгдэгч С.Пунцагдашид урд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлж ял эдлэх хугацааг шийтгэх тогтоол гарсан өдрөөс эхлэн тоолж, Монгол Улсын Иргэний хуулийн 497 дугаар зүйлийн 497.1, 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан С.Пунцагдашаас 286450/хоёр зуун наян зургаан мянга дөрвөн зуун тавин/ төгрөг гаргаж хохирогч Д.Отгонцэцэгт олгож, нэхэмжлэлээс 493050/дөрвөн зуун ерэн гурван мянга тавин/ төгрөгийг хасч хэрэгсэхгүй болгож, С.Пунцагдашаас гаргуулах байцаан шийтгэх ажиллагааны зардалгүй, хохирогч Б.Лхагважаргалд учирсан хохирол нөхөн төлөгдсөн, шүүгдэгчийн иргэний үнэмлэхийг шүүхэд ирүүлээгүй, түүний иргэний үнэмлэхийн лавлагаа хэрэгт хавсаргагдсан болохыг тус тус дурдаж, Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 88 дугаар зүйлийн 88.1.3 дахь хэсэгт зааснаар хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдаж ирсэн хохирогч Б.Лхагважаргалын өмсөж байсан гэх торгон эмжээртэй шаргал өнгийн дотуур хувцас/сарпанчик/ 1 ширхэг, хохирогч Д.Отгонцэцэгийн өмсөж байсан гэх хар өнгийн богино өмд 1 ширхэг, ханцуйгүй хар өнгийн цамц 1 ширхэг, ягаан өнгийн дотоож 1 ширхэгийг тус тус устгаж, Монгол Улсын Эрүүгийн байцаан шийтгэх хуулийн 134 дүгээр зүйлийн 134.10 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Пунцагдашийн хувьд оногдох хөрөнгөөс 300.000 төгрөгийн үнэлгээтэй, LCD-160 гэсэн бичиг бүхий цагаан өнгийн хөлдөөгч 1 ширхэг, 250.000 төгрөгийн үнэлгээтэй, XPB88 95S гэсэн бичиг бүхий хөлдөөгч 1 ширхэгийг битүүмжилсэн мөрдөн байцаагчийн 2016 оны 09 дүгээр сарын 05-ны өдрийн тогтоолыг шийтгэх тогтоолын 7 дугаар заалтанд заасан хохирол нөхөн төлөгдөж дуустал хэвээр үргэлжлүүлж, шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох шийтгэх тогтоолыг ялтан, хохирогч, тэдгээрийн өмгөөлөгч, хууль ёсны төлөөлөгч эс зөвшөөрвөл шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Завхан аймгийн эрүү, иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч болон түүний дээд шатны прокурор мөн хугацаанд эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг тус тус дурдаж шийдвэрлэжээ. Шүүгдэгч С.Пунцагдаш давж заалдах шатны шүүхэд гаргасан гомдолдоо: Санждорж овогтой Пунцагдаш миний бие өөрт холбогдох 201613000116 дугаартай эрүүгийн хэргийг хянан шийдвэрлэсэн Завхан аймгийн сум дундын шүүхийн 2017 оны 04 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 17 дугаартай шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрч дараах гомдлыг гаргаж байна. Гэрч Мөнхзул нь мөрдөн байцаалтын шатанд нүүрэлдүүлэн байцаахад Д.Отгонцэцэг эгч намайг энэ Пунцагааг аваач гэхээр нь би Пунцагаагийн араас татсан чинь дийлэхгүй байхаар нь орхичихсон гэж мэдүүлсэн ч шүүх хэлэлцүүлгийн шатанд хохирогч Д.Отгонцэцэг надаас тэгж гуйгаагүй. Харин эсрэг мэдүүлэг өгөхгүй бол хамсаатан болгож, мөн аав ээжээс удаа дараа мөнгө нэхэж тайван байлгахгүй байсан гэж мэдүүлсэн нь хохирогч Отгонцэцэг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 256 дугаар зүйлийн 256.1 дахь хэсэгт заасан “... шүүхийн дүгнэлтийн үндэслэл болсон нотлох баримт шүүхээс бусад нотлох баримтыг няцаан үгүйсгэсэн үндэслэл болон шалтгааныг тодорхойлон” гэснийг зөрчсөн байна. Мөн хохирогч Д.Отгонцэцэгийн шүүх хуралдааны хэлэлцүүлгийн шатанд өгсөн мэдүүлгээр С.Пунцагдаш надтай бэлгийн орж байхад гэрч С.Мөнхзул ирээд хуруугаараа ухсан, базсан, үнссэн гэж мэдүүлж байгаа нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 36 дугаар зүйлийн 36.2 дахь хэсэгт зааснаар 2 буюу түүнээс дээш этгээд урьдчилан үгсэн тохиролцоогүй боловч гэмт хэрэг үйлдэхдээ санаатай нэгдсэн бол бүлэглэн гүйцэтгэгч гэсэн гэмт хэрэгт хамтран оролцох хэлбэрийн шинжийг агуулсан байна. Шүүх энэхүү үйлдэл, эс үйлдлийн шинж чанар, нөхцөл байдлыг харгалзаагүй нь буруу байна. Шүүх эмнэлэгийн үзлэг хийсэн шинжээчийн 201620296 дугаартай дүгнэлтэнд ... Д.Отгонцэцэгийн биед зүүн бугалга, зүүн шууны дунд хэсэг, баруун далны дээр, зүүн гуяны дотор тал, зүүн гуяны гадна талд цус хуралт зүүн тохойн ард, баруун тохойн ард, нурууны ард бүсэлхийн хэсэгт зулгаралт үүссэн гэх боловч хэн хэрхэн үйлдсэн болох, гүйцэтгэсэн үүрэг, үйлдлийн шинж чанарыг бүрэн нотлоогүй. Хохирогч Б.Лхагважаргалыг хүчиндээгүй, энэ хүмүүс намайг хүнд зүйл ангиар яллуулах гэж нотлох баримт хуурамчаар бүрдүүлсэн. Мөн энэ хүмүүс нь өөр гэмт хэргийг нуун далдлах буюу хялбарчлах зорилгоор өөрсдийн үйлдсэн гэмт хэргийг гэрчлэх буюу мэдээлж болзошгүй учирч болох саадыг арилгах шаардлагатай нөхцлийг бүрдүүлэх гэсэн шалтгаанаар худал гүтгэж байна. Дүгнэлтэнд онцгой ач холбогдол бүхий нотлох баримт харилцан зөрүүтэй байхад аль нэгийг нь авч, бусдыг үгүйсгэсэн тухай үндэслэлийг заагаагүй. Дүгнэлт нь шийтгүүлсэн этгээдийн гэм буруугийн асуудлыг шийдвэрлэх, ялыг зөв оногдуулахад нөлөөлсөн ноцтой зөрүүтэй байна. Шүүхийн тогтоол хууль ёсны ба үндэслэлтэй байх зарчимд нийцээгүй. Иймд хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтанд буцааж өгнө үү гэжээ. Шүүгдэгч С.Пунцагдаш давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Хохирогч Д.Отгонцэцэг 2016 оны 9 сарын 20-ны өдөр надад хүчиндүүлсэн гэж гомдол гаргасан байсан. Би түүнийг хүчиндсэн зүйл байхгүй. Мөн хохирогч Д.Отгонцэцэг 1.200.000 төгрөг нэхэж гэрч Мөнхзулыг дарамтлаад худал мэдүүлэг өгүүлсэн байсан. Тэгээд Мөнхзул намайг Д.Отгонцэцэгийг хүчиндсэн гэж мэдүүлсэн байсан. Д.Отгонцэцэгийн биед ямар нэгэн шарх сорви учруулаагүй, түүнийг нотлох баримт байдаггүй. Мөн насанд хүрээгүй хохирогч Б.Лхагважаргалыг хүчиндсэн зүйл байхгүй. Зөвхөн хохирогч Б.Лхагважаргалын мэдүүлэгт үндэслэж намайг энэ гэмт хэргийг үйлдсэн гэж үзээд байгаа юм. Гэмт хэрэг үйлдсэн эсэхийг тогтоохоор мөрдөн байцаалтын шатанд ямар нэгэн шинжилгээ хийгдээгүй гэв. Шүүгдэгч С.Пунцагдашийн өмгөөлөгч Э.Ганбат давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Давж заалдсан гомдлыг нь дэмжиж байна. С.Пунцагдашийг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 126 дугаар зүйлийн 126.2.3 , 126.2.4-т заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутай гэж үзэж 6 жил 6 сарын хорих ял шийтгэсэн. Хэрэгт авагдсан нотлох баримтууд, шинжээчийн дүгнэлт, гэрчийн мэдүүлгээс харахад 2016 оны 9 сарын 26-нд хохирогч Д.Отгонцэцэгийг хүчиндсэн гэсэн үйлдэл нь гэмт хэргийн шинж агуулаагүй байна. Хохирогч Д.Отгонцэцэг намайг С.Пунцагдаш хүчиндэхэд Мөнхзул хамт байсан гэж өргөдөл гомдолдоо бичсэн байсан. Мөрдөн байцаалтын шатанд Мөнхзулыг гэрчээр байцаахад бид 3 байж байгаад намайг гараад орж ирэхэд хохирогч Д.Отгонцэцэг, шүүгдэгч С.Пунцагдаш нар бэлгийн харьцаанд орж байсан гэж мэдүүлсэн. Мөн гэрч С.Мөнхзул хохирогч Д.Отгонцэцэг нь ямар нэгэн эсэргүүцэл үзүүлээгүй гэсэн байдаг. Хохирогч Д.Отгонцэцэг гомдол гаргах болсон гол шалтгаан нь магадгүй С.Пунцагдаштай бэлгийн харьцаанд орж байгааг гурав дахь этгээд мэдсэн учраас нэр төрөө хамгаалах үүднээс түүнд хүчиндүүлсэн гэж хэлсэн байх боломжтой юм. Хохирогч Д.Отгонцэцэгийн биед зөөлөн эдийн гэмтэл үүссэн байдаг боловч хэзээ үүссэн нь тогтоогдоогүй. Д.Отгонцэцэгийг хүчиндсэн гэх үйлдэл гэмт хэргийн шинжгүй байх тул Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 37.19 дүгээр зүйлийн 1.8-д зааснаар хэргийг хэрэгсэхгүй болгох үндэслэлтэй гэж үзэж байна. Насанд хүрээгүй хохирогч Б.Лхагважаргал нь хэрэг гарах үед 17 нас 5 сартай байсан. Б.Лхагважаргалыг хүчиндсэн гэх үйлдлийн хувьд хохирогч түүнд хүчиндүүлсэн гэж мэдүүлдэг, шүүгдэгч энэ гэмт хэргийг үйлдээгүй гэдэг. Шүүгдэгчийн үйлдлээс болж Б.Лхагважаргалын охин хальс гэмтсэн эсэхийг дахин шинжээч томилж тогтоолгох шаардлагатай байсан. Охин хальсны гэмтсэн байрлалыг харахад 9 цаг, 12 цаг гэж гэмтэлтэй байна гэж дүгнэсэн байдаг. Энэ эргэлзээтэй байдлыг дахин шалгуулах үндэслэлтэй гэж үзэж байна. Хэрэв Б.Лхагважаргалыг хүчиндсэн гэж үзвэл шинэчилэн найруулсан Эрүүгийн хуулийн 12.2.1-д зааснаар зүйлчилж 2-8 жилийн хорих ял оногдуулах зохицуулалттай байгаа. Анхан шатны шүүх С.Пунцагдаш-д 6 жил 6 сарын хорих ялыг чанга дэглэмтэй хорих ангид эдлүүлэхээр зааж, согтуурсан үедээ гэмт хэрэг үйлдсэн нь гэдгийг хүндрүүлж үзсэн байсан. Мөн хуучин Эрүүгийн хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.1.12-т заасан ялтай байдлыг харгалзаж хорих ял шийтгэл оногдуулсан. Эдгээр байдлууд нь шинэ Эрүүгийн хуулиар хүндрүүлэх нөхцөл, ялтай байдалд тооцогдохгүй юм. Мөн хохирогчийн нэхэмжилсэн хохирлыг нь бүрэн төлж барагдуулсан зэрэг нөхцөл байдлыг харгалзан үзэж шинэчлэн найруулсан Эрүүгийн хуульд заасан 2-8 жилийн хорих ялын хязгаарт нийцүүлж ялыг хөнгөрүүлж өгөхийг хүсч байна гэв. Шүүгдэгч С.Пунцагдашийн өмгөөлөгч Т.Анхцэцэг давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Хавтаст хэргийн 68 дугаар хуудсанд гэрч Пүрэвсүрэн, Сүхбаатар нарын мэдүүлгээр шүүгдэгч хэрэг гарах үед байгаагүй, мэдэхгүй гэсэн байдаг. Дахин байцаалт өгөхдөө би унтчихсан байсан гэх зэрэг зөрүүтэй мэдүүлгүүд өгсөн байдаг. Хохирлын мөнгөний тухайд 950.000 төгрөгийг хохирол төлөх гэж өгөөгүй, хохирогч 2.0 сая төгрөг өгвөл гомдлоо буцааж татна гэсэн байдаг. Түүнээс болж шүүгдэгчийн ар гэрийнхэн хохирогчид 950.000 төгрөг өгсөн байдаг. Өргөдлөө өгөх гэтэл Б.Төрболд прокурор амралттай гээд аваагүй, өргөдөл нь орхигдсон гэв. Хохирогч Б.Лхагважаргалын өмгөөлөгч В.Содномцэрэн давж заалдах шатны шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Анхан шатны шүүхийн шийдвэр хууль ёсны бөгөөд үндэслэл бүхий гарсан. Мөрдөн байцаалтын шатанд хэргийн нөхцөл байдлыг мэдэх, мөн тухайн үед байлцсан хүмүүсээс мэдүүлэг авсан байдаг. Хохирогч хэргийн талаар мэдүүлэхдээ сэтгэл санааны байдлаас хамаарч хувирамтгай байх боломжтой. Хохирогчийг хүчиндсэн үйлдэл нь гэрч нарын мэдүүлэг болон бусад нотлох баримтаар нотлогдсон. Хохирлын тухайд анхан шатны хурал дээр гэм буруугаа зөвшөөрч хохирлоо нөхөн төлсөн байна гэж дүгнэлт хийж болзошгүй гэж үзээд шүүгдэгчийн өмгөөлөгч ийм зүйл яриад байна гэж үзэж байна. Бидний зүгээс шүүгдэгч хохирлоо төлж гэмт хэрэг үйлдсэнээ нотолсон гэж яриагүй, анхан шатны шүүх ч мөн гэм бурууг тогтоохдоо ингэж дүгнээгүй юм гэв. Прокурор Б.Төрболд давж заалдах шатны шүүх шүүх хуралдаанд гаргасан дүгнэлтэндээ: Давж заалдсан гомдолд насанд хүрээгүй хохирогч Б.Лхагважаргалыг хүчиндээгүй, хохирогч Д.Отгонцэцэгтэй харилцан тохиролцож бэлгийн харьцаанд орсон, түүнчлэн Д.Отгонцэцэг нь гэрч Мөнхзулаар зориуд худал мэдүүлэг өгүүлсэн, нотлох баримтыг хуурамчаар бүрдүүлсэн гэж үзээд хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтанд буцаахыг хүссэн байсан. Мөрдөн байцаалтын шатанд хуульд заасан журмын дагуу хохирогч Д.Отгонцэцэгийг хохирогчоор тогтоож, мөн гэрчид хууль сануулж мэдүүлэг авсан. Гэрч С.Мөнхзулыг мэдүүлэг өгөхөд хохирогч Д.Отгонцэцэг ямар нэгэн байдлаар заналхийлж сүрдүүлсэн зүйл гараагүй. Тухайн гэмт хэрэг үйлдэгдэх үед байсан гэрч нь С.Мөнхзул юм. Иймээс С.Мөнхзулыг гэрчээр асуух шаардлагатай байсан. Түүнээс биш хохирогч Д.Отгонцэцэгийн шахалт дарамтаар гэрчийг байцаасан зүйл байхгүй. Мөрдөн байцаалтын шатанд гэрч С.Мөнхзул нь болсон явдлын талаар өгсөн мэдүүлэг нь тогтвортой байдаг. Хэрэг гарах үед гэрч С.Мөнхзул, шүүгдэгч С.Пунцагдаш нар согтуу байсан нь тогтоогдсон. Тухайн үед согтуу байсан учраас болсон явдлыг бүрэн санахгүй байж болох ч энэ нь гэрчийн мэдүүлгийг худал гэж үзэх үндэслэл болохгүй юм. С.Мөнхзулын хувьд гэмт хэрэгт хамтран оролцсон эсэхийг шалгахад Эрүүгийн хуульд 2 буюу түүнээс дээш этгээд гэмт хэрэг үйлдэх үедээ үйлдлээрээ хамтран оролцсоныг гэмт хэрэгт хамтран оролцох гэж заасан байдаг. С.Мөнхзул хүчиндэх гэмт хэрэг үйлдэгдэж байх үед С.Пунцагдашд тусалсан үйлдэл тогтоогдоогүй. Харин түүний үйлдлийг зогсоохоор шүүгдэгчийн араас нь татсан байдаг. Энэ нь хэрэгт авагдсан баримтуудаар нотлогдсон. Мөн Д.Отгонцэцэг нь гэмт хэрэг гарах үед шүүгдэгчийн үйлдлийг эсэргүүцэж түүний улмаас биед нь зөөлөн эдийн гэмтэл учирсан байдаг. Хэрэв шүүгдэгчтэй харилцан тохиролцож, бэлгийн харьцаанд орсон бол айлын шалан дээр бэлгийн харьцаанд орох шаардлагагүй байсан. Мөрдөн байцаалтын явцад хохирогч Б.Лхагважаргал хүчиндүүлсэн талаараа ээж, найз нартаа хэлсэн байдаг. Хохирогч Б.Лхагважаргалын ээж, найз нарт нь хууль сануулж мэдүүлэг авсан. Мөн хохирогч Б.Лхагважаргал эмч Цэрэндуламд үзүүлсэн баримтаар насанд хүрээгүй хохирогч Б.Лхагважаргалыг шүүгдэгч С.Пунцагдаш хүчиндсэн болох нь хангалттай тогтоогдож байгаа. Анхан шатны шүүх хавтаст хэрэгт авагдсан баримтуудад үндэслэлтэй дүгнэлт хийж хэргийг шийдвэрлэсэн учраас Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.1-ийг үндэслэн давж заалдсан гомдлыг хэрэгсэхгүй болгож, анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоолыг хэвээр үлдээнэ үү. Хохирлын мөнгийг өгч гомдол саналгүй талаар бичиг өгөхөд прокурор хүлээж аваагүй гэж шүүгдэгчийн өмгөөлөгч тайлбарлаж байгаа боловч дараагийн шатанд санал хүсэлтээ гаргах боломж бүрэн байсан гэв.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

Шүүгдэгч С.Пунцагдаш нь 2016 оны 7 дугаар сарын 9-ний өдөр Завхан аймгийн Алдархаан сумын төвд иргэн М.Батсүхийн гэрт насанд хүрээгүй 17 жил 1 сар 06 хоногтой Б.Лхагважаргалыг хүчиндсэн, мөн 2016 оны 9 дүгээр сарын 20-ны өдөр тус сумын төвд хохирогч Д.Отгонцэцэгийг гэрт нь хүчиндсэн болох нь хэрэгт авагдсан хохирогч, гэрч Б.Наранцэцэг, С.Мөнхзул нарын мэдүүлгүүд, Шүүхийн шинжилгээний албаны 2016 оны 07 сарын 25-ны өдрийн (201620247) тоот, 09 сарын 26-ны өдрийн (201620296) тоот шинжээчийн дүгнэлт зэрэг нотлогдон тогтоогдсон байна. Иймд анхан шатны шүүхийн 2017 оны 4 сарын 6-ны өдрийн 17 тоот шийтгэх тогтоол, хууль зүйн үндэслэлтэй гарсан байна. Шүүгдэгч С.Пунцагдаш давж заалдсан гомдолдоо: Анхан шатны шүүхийн шийтгэх тогтоол хууль ёсны бөгөөд үндэслэлтэй байх гэсэн хуулийн шаардлагыг хангаагүй. Би хохирогч Д.Отгонцэцэгтэй тохиролцож бэлгийн харьцаанд орсон. Мөн гэрч С.Мөнхзулыг хохирогч Д.Отгонцэцэг дарамталж байгаад миний эсрэг мэдүүлэг өгүүлсэн. Иймд хэргийг нэмэлт мөрдөн байцаалтад буцааж өгнө үү гэжээ. Шүүгдэгч С.Пунцагдаш хохирогч Д.Отгонцэцэгийг хүчиндсэн болох нь хэрэгт авагдсан гэрч С.Мөнхзулын 2016 оны 09 сарын 21-ний өдрийн “... Тэгээд би гарч бие засчихаад ороод иртэл С.Пунцагдаш Д.Отгонцэцэг эгчийн дээр гарчихсан өөрийнхөө өмдийг тал тайлаад бөгс нь гарчихсан Д.Отгонцэцэг эгчийн өмдийг доош нь шувтлаад өвдөгнөөс нь доош болгосон бэлгийн харьцаанд ороод байж байсан” гэсэн мэдүүлэг, мөн хохирогч Д.Отгонцэцэгтэй нүүрэлдүүлэн байцаасан 2016 оны 11 дүгээр сарын 04-ний өдрийн тэмдэглэлд “...Отгонцэцэг эгч энэ С.Пунцагдашийг аваач гэхээр нь би С.Пунцагдашийг араас нь татсан чинь дийлэхгүй байхаар нь орхичихсон” гэсэн мэдүүлэг, 2016 оны 09 сарын 26-ны өдрийн 201623296 тоот шинжээчийн дүгнэлтээр Д.Отгонцэцэгийн биед: Зүүн бугалга, зүүн шууны дунд хэсэг, баруун бугалганы дотор баруун далны дээр, зүүн гуяны дотор тал, зүүн гуяны гадна талд цус хуралт, зүүн тохойн ар, баруун тохойн ард нурууны ар бүсэлхийн хэсэгт зулгаралт гэмтэл учирсан байна. Дээрх гэмтэл нь хатуу мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүснэ гэсэн дүгнэлт зэргээс үзэхэд хохирогч Д.Отгонцэцэгийг шүүгдэгч С.Пунцагдаш нь хүч хэрэглэж хүчиндсэн болох нь тогтоогдсон байна. Хэргийг бүхэлд нь хянахад Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тогтоосон, мөрдөн байцаалт болон шүүхээс хэргийг хянан шийдвэрлэхдээ оролцогчдын эрхийг хасаж, хязгаарласан Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдохгүй байна. Иймд 2002 оны Эрүүгийн хуульд заасан хэргийн бүрэлдэхүүнийг тодорхойлж байсан “хүчиндэх” гэдэг ойлголт 2015 оны шинэчлэн найруулсан Эрүүгийн хуульд “хүчиндэх” гэдэг утгаараа байх тул С.Пунцагдашийн үйлдлийг Эрүүгийн хуулийн 12.2 дугаар зүйлийн 2.1 , 2.6 , 2.7 дахь хэсэгт заасан гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож түүнд оногдуулах хорих ялын хэмжээг шинэ хуульд нийцүүлэн хасаж тэгшитгэл хийхээр шийтгэх тогтоолд өөрчлөлт оруулахаар давж заалдах шатны шүүхээс шийдвэрлэв. Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 39.9 дүгээр зүйлийн 1.4 дэх хэсэгт заасныг удирдлага болгон давж заалдах шатны шүүх хуралдаанаас

ТОГТООХ нь:

1. Завхан аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 04 дүгээр сарын 06-ны өдрийн 17 тоот шийтгэх тогтоолын 3 дугаар заалтыг хүчингүй болгож, Эрүүгийн хуулийн 1.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг баримтлан Эрүүгийн хуулийн 12.2 дугаар зүйлийн 2.1 , 2.6 , 2.7-д зааснаар шүүгдэгч С.Пунцагдашийг 3 /гурав/ жил 9 /ес/ сарын хугацаатай хорих ялаар шийтгэсүгэй.

2. Эрүүгийн хуулийн 5.6 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч С.Пунцагдашт оногдуулсан 3 /гурав/ жил 9 /ес/ сарын хорих ялыг хаалттай хорих ангид эдлүүлсүгэй гэж нэмж өөрчлөлт оруулж шүүгдэгчийн давж заалдсан гомдлыг хэрэгсэхгүй болгосугай.

3. Давж заалдах шатны шүүх ял оногдуулсан, эсхүл цагаатгагдсан этгээдийн гэм буруутай эсэх асуудлыг шийдвэрлэхдээ Эрүүгийн хуулийг буруу хэрэглэсэн, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийг ноцтой зөрчсөн нь шүүхийн шийдвэрт нөлөөлсөн, эсхүл нөлөөлж болохуйц нөхцөл байдал тогтоогдсон бол энэ хуулийн 40.1 дүгээр зүйлд заасны дагуу хяналтын журмаар гомдол, прокурор, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл гаргах эрхтэй.

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ Ж.БАТТОГТОХ

ШҮҮГЧИД Ш.БАТТОГТОХ

Б.НАМХАЙДОРЖ