2020       01          08                                       2020/ШЦТ/10

                                   МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Төв аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүх хуралдааныг тус шүүхийн шүүгч Ю.Энхмаа даргалж,

Шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Б.Гандирмаа

Улсын яллагчаар М.Гансувд

Шүүгдэгчийн өмгөөлөгч И.Отгонсүрэн

Шүүгдэгч З.А  нарыг оролцуулан нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар Төв аймгийн Прокурорын газраас Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн М овогт З.А-д холбогдох эрүүгийн 1934001990359 дугаартай хэргийг 2019 оны 10 дугаар сарын 17-ны өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 1993 оны 12 дугаар сарын 15-ны өдөр Төв аймгийн Баянчандмань суманд төрсөн, 26 настай, эрэгтэй, бага боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 2, дүүгийн хамтаар Төв аймгийн Баянчандмань сумын 2 дугаар баг, Замт 8 дугаар гудамж, 7 тоотод оршин суух хаягтай, Улаанбаатар хот Чингэлтэй дүүргийн 18 дугаар хороо, Яргайт 33 дугаар гудамжны 32 тоотод түр оршин суух, урьд нь

-Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 рны 01 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 39 дүгээр шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар,

-Нийслэлийн Баянгол дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн 448 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 300 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар тус тус шийтгүүлж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 300 цагийн хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ял дээр Дархан-Уул аймаг дахь Сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдрийн 39 дүгээр шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар оногдуулсан 240 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг нэмж нэгтгэн нийт эдлэх ялыг 540 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаар тогтоож шийдвэрлэсэн, бие эрүүл, хэрэг хариуцах чадвартай гэх М овогт З.А, /РД:__93121510/

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд дурдагдсанаар/

Яллагдагч З.А нь Төв аймгийн Цээл сумын Сүүл буга 4 дүгээр багийн нутаг “Тоонотын гарам” гэх газраас 2019 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдөр Н.Намсрайгийн өмчлөлийн Мустанг 5 маркийн мотоциклийг хууль бусаар, хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар авч, бусдад 800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

ТОДОРХОЙЛОХ нь:

            Шүүхийн хэлэлцүүлэгт:

            Шүүгдэгч З.А  нь мэдүүлэхдээ: “Мөрдөн байцаалтын шатанд үнэн зөв мэдүүлсэн тул нэмж ярих зүйл байхгүй, буруу хэрэг хийсэндээ гэмшиж байна” гэв.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон цагаатгах талуудын хүсэлтээр дараах нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.

 

Үүнд:

Тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн тэмдэглэл /хх-ийн 3-4 тал/, хохирогч Н.Намсрайн мэдүүлэг /хх-ийн 6-9, 14-16 тал/, иргэний нэхэмжлэгч Н.Хүрэлбаатарын мэдүүлэг /хх-ийн 12-13 тал/, гэрч Х.Хишигнямын мэдүүлэг /хх-ийн 17-18 тал/, гэрч Ц.Нэргүйн мэдүүлэг /хх-ийн 21-22 тал/, гэрч Ц.Нямдаваагийн мэдүүлэг /хх-ийн 23-24 тал/, Төв аймгийн Цээл сумын Засаг даргын Тамгын газрын үнэлгээний комиссын үнэлгээ /хх-ийн 29 тал/, шүүгдэгч З.А-ийн мэдүүлэг /хх-ийн 80 тал/, шүүгдэгч З.А-ийн урьд ял шийтгүүлж байсан гэх шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх-ийн 60, Төв аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газрын 2019 оны 10 дугаар сарын 16-ны өдрийн 1/1441 дугаартай албан бичиг /хх-ийн 89 тал/,  шийдвэр гүйцэтгэгчийн тайлбар /хх-ийн 90 тал/ болон шүүгдэгч З.А-ийн хувийн байдлыг тогтоосон бусад баримтууд болно.

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан дээрх нотлох баримтууд нь энэ хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, хууль ёсны, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотолбол зохих байдлуудыг хангалттай шалгаж тодруулсан, мөрдөн шалгах ажиллагааны явцад оролцогчийн хуулиар хамгаалагдсан эрхийг хасаж, хязгаарласан хуульд заасан шаардлагыг зөрчсөн гэх ноцтой зөрчил тогтоогдоогүй байна гэж үзлээ.

            Шүүгдэгч З.А  нь Төв аймгийн Цээл сумын Сүүл буга 4 дүгээр багийн нутаг “Тоонотын гарам” гэх газраас 2019 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдөр Н.Намсрайгийн өмчлөлийн Мустанг 5 маркийн мотоциклийг хууль бусаар, хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар авч, бусдад 800,000 төгрөгийн хохирол учруулсан болох нь:

• Гэмт хэргийн талаарх гомдол, мэдээлэл хүлээн авсан тухай тэмдэглэл /хх-ийн 02 тал/
• Эрүүгийн хэрэг үүсгэж яллагдагчаар татах тухай Прокурорын тогтоол /хх-ийн 77-79 тал/,
• Тээврийн хэрэгсэлд үзлэг хийсэн: “...Төв аймаг Угтаалцайдам сумын Асгат 2-р багийн төвд 2019 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдөр Н.Намсрай алдсан Мустанг-5 маркийн мотоцикль үзлэг хийлээ. Улаан өнгийн банктай дээр Мустанг-5 гэсэн бичигтэй. Хоёр бариул /гар/ нь саарал өнгийн үслэг эдлэл хийсэн үрүүлэнд шар өнгийн хадаг уясан, зүүн урд талын дрио хагарсан зүүн талын ачаа байхгүй баруун талд мөнгөлөг өнгийн никедв ачаатай гол төмөр хэсэг дээр LXPCKL05024921* гэсэн бичигтэй байлаа...” гэх тэмдэглэл, үзлэгийн явцыг бэхжүүлэн авсан гэрэл зургийн үзүүлэлтүүд /хх-ийн 3-4 тал/,
• Цээл сумын Засаг даргын тамгын газрын Үнэлгээний комиссын /алдагдсан гэх Мустанг-5 маркийн мотоцикль нь 800,000 төгрөгийн үнэлгээтэй/ гэх үнэлгээ /хх-ийн 29 тал/
• Баянгол дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн №448 дугаартай шийтгэх тогтоолын хуулбар /хх-ийн 60-63 тал/
• Дархан-Уул аймаг дахь сум дундын эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2018 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдрийн №39 дугаартай шийтгэх тогтоол /хх-ийн 87-88 тал/
• Сүхбаатар аймгийн Прокурорын газрын 2017 оны 04 дүгээр сарын 28-ны өдрийн №5/67 дугаартай эрүүгийн хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай тогтол /хх-ийн 70-72 тал/
• Хохирогч Н.Намсрайгийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Би 2019 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдөр Төв аймаг ороод орой сумандаа ирсэн. Тэгэхэд З.Амараа нь намайг ирж авах ёстой байсан боловч ирж аваагүй. Тэгээд 3 хоног хүлээгээд цагдаад мэдэгдсэн. З.А-тэй Нарантуул зах дээр тааралдсан бөгөөд манайд гэрээ хийж мал маллах гэж байсан, ирээд 7 хоносон байх урьд өмнө би таньдаггүй байсан. Өөрийнхөө бүтэн нэрийг хэлээгүй, З А гэх шиг болсон хамаатан садан гэрийн хаягийг нь мэдэхгүй... туслах малчин З.Амартүвшинг Цээл сумын төвөөс намайг тосож аваач гэж ярихад З.Амартүвшин за гэж хэлээд манай хөдөө гэрээс Мустанг-5 маркийн 4173 ТӨЗ улсын дугаартай мотоциклийг унаад гарсан гэсэн. Тэгээд би сумын төв дээр ирээд З.А-ийн 89865919 гэх дугаар луу залгахад холбогдох боломжгүй байсан. Ингээд З.А  намайг сумын төвд ирж авахгүй болохоор нь би унаа олж хөдөө гэртээ хариад З.А  ирэхийг хүлээгээд 2-3 хоносон З.А  ор сураггүй алга болсон...З.А-ийн унаж явсан мотоцикль Улаан өнгийн Мустанг 5 маркийн зүүн талын ачаа байхгүй хоёр гарандаа чонын арьс ханцуйвчтай, улсын дугаартай, дугаар нь гээгдсэн байсан. Тухайн мотоцикль нь миний эзэмшлийн мотоцикль...З.А  манай гэрээс мотоцикль унаад товчлуур нь эвдэрсэн байсан Нокиа гар утас авч явсан өөр зүйл аваагүй...Мотоциклио олоод авчихвал болно...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 8-9 тал/,
• Иргэний нэхэмжлэгч Н.Хүрэлбаатарын мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Би Төв аймгийн Угтаалцайдам сумын төвд байрлах дулааны зуухны галч ажил хийдэг. 2019 оны 03 дугаар сарын 04-ний шөнө 00 цаг өнгөрч байхад мотоцикльтой танихгүй хүрэн дээлтэй доогуураа ээтэн хоншоортой гуталтай нэг залуу манай ажил дээр орж ирээд надад хэлэхдээ сайн байна уу ахаа би Орхон, Сэлэнгээр өөрийн адуугаа алдаад хайгаад явж байна. Би Угтаалцайдам суманд хүн танихгүй болохоор танай ажил дээр тантай хамт хонож болох уу гэж асуухаар нь би зөвшөөрч тэр залууг ажил дээрээ хонуулсан /тухайн үед тэр залуу надад нэрээ хэлж байсан би одоо нэрийг нь санахгүй байна./ Ингээд тэр залуу манай ажил дээр хоноод маргааш өглөө нь 06 цаг өнгөрч байхад сэрээд надад хэлэхдээ ахаа би бинзенгүй болчихлоо та миний мотоциклийг худалдаж аваад Улаанбаатар хот руу явах шууданд суулгаад өгөөч гэж хэлсэн. Тэгээд би тэр залууд 50.000 төгрөг олж өгөөд тэр залуугийн унаж явсан Мустанг-5 маркийн мотоциклийг аваад 07 цагт манай ажлаас гараад явсан. Би шуудан зааж өгөөд явуулсан...Улаан өнгийн Мустанг-5 гэсэн бичигтэй, яндан нь цоорсон, жолооны хэсэгт хоёр гарын дулаалга буюу чонын арьстай мотоцикль байсан...Би тэр залуугаас асуусан энэ мотоцикпь чинь хулгайн мотоцикпь биш биз дээ 50.000 төгрөгний мотоцикль гэж хаана ч ийм зүйл байдаггүй ш дээ гэж хэлэхэд тэр залуу энэ мотоцикль миний мотоцикль мөн танд ямар нэгэн асуудал гаргахгүй санаа зоволтгүй гэхээр нь би 50.000 төгрөгөөр худалдаж авсан...Миний хувьд тэр залууд өгсөн 50.000 төгрөгөө авах хэрэгтэй байна...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-13 тал/,
• Гэрч Х.Хишигнямын мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...З.А  нь 5 настай над дээр ирсэн. Тэрнээс хойш 2008 онд Баянчандмань суманд 8 дугаар ангий төгсөөд алга болсон. Төв аймаг Борнуур сум руу хүний морь унаж адуу тэжээхээр яваад тэрнээс хойш хааяа над руу танихгүй дугаараас залдгаж мөнгө асуудаг...З.А нь багын хулгай хийдэг манайд байхдаа гэрийн эд зүйл болон мах шөл хэлэлгүйгээр хулгай хийгээд дэлгүүрт зардаг байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 17-18 тал/,
• Гэрч Ц.Нэргүйн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Уг мотоцикпь нь миний нэр дээр байдаг боловч миний төрсөн хүү Н.Намсрайн мотоцикль юм...Н.Намсрай нь миний төрсөн хүү ба уг мотоцикльтой хөдөө малдаа явдаг. Мотоцикпь авч байхад Н.Намсрай цахим үнэмлэхгүй байсан болохоор миний нэр дээр эзэмшигчээр бүртгэлтэй...З.Амартүвшинг бид туслах малчнаар түр ажиллуулж байх хугацаанд З.Амратүвшин сумын төв ороод Н.Намсрайг тосож авна гэж хэлээд уг мотоциклийг унаад тэр чигтээ алга болсон...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22 тал/,
• Гэрч Ц.Нямдаваагийн мөрдөн байцаалтын шатанд мэдүүлсэн: “...Манай дүү болох Н.Намсрай Улаанбаатар хот Нарантуул зах дээр явж байгаад З.А-тай уулзахад туслах малчнаар ажиллах санаатай байна гэхээр нь манай хөдөө гэрт дагуулаад ирсэн. Бид З.Амартүвшинтэй туслах малчнаар ажиллах гэрээ байгуулаагүй ба сарын цалинг тохирч амжаагүй байсан. З.А  манайд туслах малчнаар 14 хоног ажиллаж байгаад Намсрай мотоциклийг унаад алга болсон байсан...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 23-24 тал/,
• Шүүгдэгч З.А-ийн мөрдөн байцаалтын шатанд яллагдагчаар мэдүүлсэн: “...Би яллагдагчаар татсан тогтоолыг уншиж танилцлаа, өөрийн болчимгүй алдаанаас болж ийм хэрэгт холбогдсондоо харамсаж байна, цаашид дахиж ийм алдаа гаргахгүй, тогтоолыг зөвшөөрч байна...урьд өгсөн мэдүүлэгтээ нэг ч зүйл үлдээгээгүй мэдүүлсэн...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 80 тал/ зэрэг болон болон Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл журмын дагуу бэхжүүлж авсан бусад бичгийн нотлох баримтуудаар нотлогдож тогтоогдож байна.

Шүүгдэгч З.А  нь бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар хууль бусаар хулгайлах гэмт хэргийн нөхцөл байдалд хийсэн хууль зүйн дүгнэлтийн талаар:  

Шүүгдэгч З.А  нь Төв аймгийн Цээл сумын Сүүл буга 4 дүгээр багийн нутаг “Тоонотын гарам” гэх газраас 2019 оны 03 дугаар сарын 04-ний өдөр Н.Намсрайгийн өмчлөлийн Мустанг 5 маркийн мотоциклийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар хууль бусаар авсан үйлдэл нь Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийн объектив талын шинжүүдийг бүрэн хангасан.

Уг гэмт хэрэг нь гэм буруугийн санаатай хэлбэрээр үйлдэгдсэн.

Эрүүгийн хуулийн 2.3 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар санаатай гэдэгт өөрийн үйлдлийн хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарлаж түүнийг хүсч үйлдсэн, хохирол, хор уршигт зориуд хүргэснийг ойлгоно.

Шүүгдэгч З.А  нь өөрийн үйлдлийг хууль бус шинжтэй болохыг ухамсарласан түүний улмаас үүдэн гарах үр дагаврыг урьдчилан мэдсэн байх хангалттай нөхцөлд байжээ гэж үзэх үндэслэлтэй.

Иймд энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотловол зохих асуудлыг хангалттай шалгаж тогтоосон, шүүгдэгч З.А-ийн үйлдэл нь  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт гэмт хэргийн шинжийг бүрэн хангасан, прокуророос ирүүлсэн хэргийн зүйчлэл тохирсон байх тул Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцож, эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх нь зүйтэй байна.

Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар:

Шүүхээс хохирогч Н.Намсрайд шүүх хуралдааны товыг мэдэгдэхэд “гомдол саналгүй нэхэмжлэх зүйлгүй тул шүүх хуралдаанд оролцохгүй” гэсэн байх тул шүүгдэгч З.А  нь хохирогч Н.Намсрайд төлөх төлбөргүй бөгөөд харин шүүгдэгч З.А-ээс 50.000 төгрөг гаргуулан иргэний нэхэмжлэгч Н.Хүрэлбаатарт олгохоор шийдвэрлэлээ.

 

Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

-Шүүхийн хэлэлцүүлэгт оролцсон улсын яллагчаас “шүүгдэгч З.А  Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 6.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч З.А өмнөх шийтгэх тогтоолоор буюу Нийслэлийн Баянгол дүүргийн эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019 оны 05 сарын 30-ны өдөр 448 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 540 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг нэмж нэгтгэн нийт биечлэн эдлэх ялыг 2 жил 2 сар 8 хоногын хугацагаар тооцож, оногдуулсан хорих ялыг Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дүгээр зүйлийн 3,4-т зааснаар  нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэх” ялын дүгнэлтийг,

- Шүүхийн хэлэлцүүлэгт оролцсон шүүгдэгчийн өмгөөлөгч И.Отгонсүрэн нь “З.А-д Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1-т зааснаар гэмт хэрэг үйлдэж гэм буруутай тооцож ял оногдуулж байна. З.А  нь гэм буруу дээрээ маргахгүй байгаа. Урьд нь Баянгол дүүргийн шүүхээр шийдүүлсэн 540 цагийн нийтэд тустай ажлыг нэмж нэгтгэж 2 жил 2 сар 8 хоногийн ял оногдуулж байна. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1. дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарч байгаа учраас оногдуулсан ялыг  багасгаж өгнө үү” гэх саналыг тус тус гаргасан байна.

 

Шүүгдэгч З.А-ийн холбогдсон Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан гэмт хэрэг нь “бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсан бол хоёр зуун дөчин цагаас долоон зуун хорин цаг хүртэл хугацаагаар нийтэд тустай ажил хийлгэх, эсхүл зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар зорчих эрхийг хязгаарлах, эсхүл зургаан сараас таван жил хүртэл хугацаагаар хорих ял шийтгэнэ” гэж заасан нь Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 2.6 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт “Энэ хуулийн тусгай ангид хорих ялын дээд хэмжээг таван жил, түүнээс доош хугацаагаар оногдуулахаар тогтоосон, эсхүл хорих ял оногдуулахаар заагаагүй гэмт хэргийг хөнгөн гэмт хэрэг гэнэ” гэж зааснаар хөнгөн гэмт хэргийн ангилалд хамаарч байна.

Шүүх шүүгдэгч З.А  эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхдээ мөрдөн байцаалтын шатанд болон шүүхийн шатанд гэм буруугийн талаар маргаагүй, хулгайлсан эд зүйлийг биет байдлаар нь буцаан олгосон, бусдад учруулсан хохирлоо нөхөн төлөхөө илэрхийлж байгаа хэдий ч шүүгдэгч З.А  нь өмнө нь хоёр удаа хулгайн болон хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулах гэм хэрэг үйлдэж, шүүхээс хоёр удаа нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулж байсан, мөн мөрдөн байцаалт, прокурорын шатанд болон шүүхийн шатнаас оргон зайлж удаа дараа эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаанд саад учруулсан хувийн байдал, Эрүүгийн хуулийн 1.3 дугаар зүйлийн 1-д “Эрүүгийн хариуцлага нь тухайн хүн, хуулийн этгээдийн үйлдсэн гэмт хэрэг, гэмт хэргийн нийгмийн аюулын шинж чанар, хэр хэмжээ, гэм буруугийн хэлбэрт тохирсон байна” гэсэн зарчимд нийцүүлэн Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 2 жилийн хугацаагаар хорих ял оногдуулж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч З.А өмнөх шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан буюу Нийслэлийн Баянгол дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн 448 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 540 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийг нэг хоногоор тооцож, нэмж нэгтгэн биечлэн эдлэх ялыг 2 жил 2 сар 8 хоногийн хугацаагаар хорих ялаар тооцож, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч З.А-ийн цагдан хоригдсон 1 хоногийг түүний эдлэх ялд нь оруулан тооцох нь зүйтэй байна.

 

Бусад асуудлаар:

Энэ хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй болохыг тус тус дурдах нь зүйтэй байна.  

 

            Монгол Улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.1, 31.3 дугаар зүйлийн 31.3.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.2, 36.6, 36.7, 36.8, 36.10, 37.1 дүгээр зүйлийн 2, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасныг тус тус удирдлага болгон

ТОГТООХ нь:

1. Шүүгдэгч М овогт З.А-г бусдын эд хөрөнгийг хүч хэрэглэхгүйгээр, нууцаар, хууль бусаар авсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

1. Шүүгдэгч М овогт З.А-г Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар  2 /хоёр/ жилийн  хугацаагаар хорих ялаар шийтгэсүгэй.

 

1. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.9 дүгээр зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч З.А-д өмнөх шийтгэх тогтоолоор оногдуулсан буюу Нийслэлийн Баянгол дүүргийн Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 2019 оны 05 дугаар сарын 30-ны өдрийн 448 дугаартай шийтгэх тогтоолоор 540  цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийг нэг хоногоор /5408=68/ тооцож, нэмж нэгтгэн биечлэн эдлэх ялыг 2 жил 2 сар 8 хоногийн хугацаагаар хорих ялаар тооцсугай.

 

1. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.6 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар З.А-д оногдуулсан 2 жил 2 сар 8 хоногийн хорих ялыг нээлттэй хорих байгууллагад эдлүүлэхээр тогтоосугай.

 

1. Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч З.А-ийн цагдан хоригдсон 1 хоногийг түүний эдлэх ялд нь оруулан тооцож, ял эдлэх хугацааг 2020 оны 01 дүгээр сарын 08-ны өдрөөс эхлэн тооцсугай.

 

1. Шийтгэх тогтоол уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч З.Амартүвшинд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.

 

1. Иргэний хуулийн ерөнхий ангийн 497 дугаар зүйлийн 497.1 , 505 дугаар зүйлийн 505.1 дэх хэсэгт тус тус зааснаар шүүгдэгч З.А  нь хохирогч Н.Намсрайд төлөх төлбөргүй болохыг дурдаж, шүүгдэгч З.А-ээс 50.000 төгрөг гаргуулан иргэний нэхэмжлэгч Н.Хүрэлбаатарт олгосугай.

 

1. Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдан ирсэн зүйлгүй, битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, иргэний бичиг баримт шүүхэд ирээгүй болохыг тус тус дурдсугай.
2. Шүүхийн шийдвэр нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шүүхийн шийдвэрийг уншиж сонсгосноос хойш 15 хоногийн дотор шийтгэх тогтоолыг бүрэн эхээр, бичгээр үйлдэж улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, иргэний нэхэмжлэгч, иргэний хариуцагч, тэдгээрийг төлөөлөгч, өмгөөлөгчид гардуулахыг, дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардаж аваагүй бол энэ хуулийн 11.9 дүгээр зүйлд заасны дагуу хүргүүлэхийг шүүгчийн туслах М.Оюунсүрэнд даалгасугай. 

 

1.  Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1, 38.2 дугаар
   зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд ялтан, хохирогч, тэдгээрийн
   өмгөөлөгч нар шийтгэх тогтоолыг гардуулснаас хойш 14 хоногийн дотор Төв аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд давж заалдах гомдол гаргах, улсын яллагч, дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэй болохыг дурьдсугай.

 

1.  Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоол танилцуулан сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд мөн хуулийн 37.1 дүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолд гомдол эсэргүүцэл гаргасан тохиолдолд тогтоолын биелэлтийг түдгэлзүүлж, шүүгдэгч З.А-д авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг авсугай.

 

 

 

 

 

•