МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

******* дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүх хуралдааныг шүүгч П.Туяа даргалж, тус шүүхийн танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар

Нэхэмжлэгч: ******* дүүргийн ******* дүгээр хороо, ******* дүгээр байрны ******* тоотод оршин суух, ******* овогт ******* ******* нэхэмжлэлтэй

Хариуцагч: ******* дүүргийн ******* дүгээр хороо, ******* дугаар байрны *******8 тоотод байрлах, ХХК-д холбогдох ажил гүйцэтгэх гэрээнээс татгалзаж урьдчилгаа төлбөр *******0.500.000 төгрөг, учирсан хохирол 4.4*******.7******* төгрөг нийт *******4.9*******.7******* төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг 20*******6 оны ************** дүгээр сарын 2*******-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч Ө., хариуцагч ХХК-ийн захирал Д.-, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Шинэхүү нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь

Нэхэмжлэгч Ө. шүүхэд гаргасан нэхэмжлэл болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа: Миний бие 20*******5 оны 05 дугаар сарын 09-ний өдөр ******* дүүргийн ******* дүгээр хороо хотхонд баригдаж буй айлын орон сууцны давхрын тоотод байрлах 2 өрөө орон сууцыг ******* м.кв нь 999.999 төгрөгөөр тооцож захиалахаар болж ХХК-ийн захирал -той гэрээ байгуулан *******0.500.000 төгрөгийн урьдчилгаа төлбөр төлсөн. Орон сууц 20*******5 оны 4 дүгээр улиралд ашиглалтад орох байсан боловч одоо хүртэл ашиглалтад ороогүй тул миний бие ааваараа 20*******5 оны 05 дугаар сард *******0.000.000 төгрөгийн малчны зээлийг 6 сарын хугацаатай авахуулж сар бүр 200.000 төгрөгийн хүүг 20*******5 оны *******0 дугаар сар хүртэл төлж *******.000.000 төгрөгийн алдагдалд орсон. Уг зээлийг төлөхийн тулд 20*******5 оны *******0 дугаар сарын 09-ний өдөр Улаанбаатар Сити банкнаас 6.000.000 төгрөгийг цалингийн зээлийн зориулалтаар зээлж үндсэн зээл, хүү *******.0*******.7******* төгрөгийн хамт төлсөн. Мөн 20*******6 оны 0******* дүгээр сарын 0*******-ний өдрөөс ******* дүгээр байрны ******* тоот байрыг сарын 200.000 төгрөгөөр түрээслэн амьдарч байна. Иймд байрны урьдчилгаа *******0.500.000 төгрөг, 20*******5 оны 5 дугаар сард авсан зээлийн хүү *******.000.000 төгрөг, 20*******5 оны *******0 дугаар сарын 09-ний өдөр авсан цалингийн зээлийн хүү *******.0*******.7******* төгрөг, байрны түрээсийн төлбөр ******* жилийн төлбөрөөр тооцон 2.400.000 төгрөг нийт *******4.9*******.7******* төгрөгийг ХХК-иас гаргуулж өгнө үү гэв.

Хариуцагч ХХК-ийн захирал Д.- шүүх хуралдаанд өгсөн тайлбартаа: Иргэн Ө.тай 20*******5 оны 5 дугаар сард тохиролцон 2 өрөө байрны захиалгын гэрээ хийсэн. Уг нь нэг жилд багтаад барьчих байх гэсэн тооцоотой байсан боловч эдийн засгийн хүндрэлээс болоод барилгын ажил бүрэн зогссон. Ө.тай энэ асуудлаар удаа дараа ярилцаж тохиролцож байсан. Орон сууцны метр квадратын үнийг хүртэл *******00.000 төгрөгөөр буулгаж байсан. Энэ хавраас барилгын ажил эхлээд явна, захиалсан байрандаа орно гэвэл метр квадратын үнийг 880.000 төгрөг хүртэл буулгахаар ярилцсан байгаа. Манай авлагатай компаниас 6 байр шүүхийн шийдвэрээр авахаар болсон байгаа. Энэ байранд тухайн үеийн ханшаар үнийг нь бодоод орж болно. Нэхэмжлэлийн шаардлагыг бүхэлд нь хүлээн зөвшөөрөх боломжгүй, гэрээнд тусгасан *******0.500.000 төгрөгийг хүлээн зөвшөөрч байна. Гэрээнд банкны зээлийн хүү, байрны түрээс гэх мэт зүйлийг тусгаагүй учраас хүлээн зөвшөөрөхгүй байна гэв.

 

ҮНДЭСЛЭХ нь:

Нэхэмжлэгч Ө. нь хариуцагч ХХК-тай байгуулсан ажил гүйцэтгэх гэрээг цуцалж, урьдчилгаа төлбөр *******0.500.000 төгрөг, гэрээний үүргээ биелүүлээгүйгээс учирсан хохирол 4.4*******.7******* төгрөг нийт *******4.9*******.7******* төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийн шаардлагыг шүүхэд гаргажээ.

Хариуцагч нь нэхэмжлэлийн шаардлагаас *******0.500.000 төгрөгийг төлөхийг хүлээн зөвшөөрч, үлдэх 4.4*******.7******* төгрөгийг гэрээнд тусгаагүй гэдэг үндэслэлээр төлөхгүй гэж маргаж байна.

Шүүх нэхэмжлэлийн шаарлагын зарим хэсгийг хангаж шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзлээ. Учир нь:

Хариуцагч ХХК нь /ажил гүйцэтгэгч/ нэхэмжлэгч Ө.тай /захиалагч/ 20*******5 оны 05 дугаар сарын 09-ний өдөр ******* дүүрэг ******* дүгээр хороо хотхонд баригдаж буй 5 давхар айлын орон сууцны барилгын давхрын тоот 2 өрөө орон сууцыг өөрсдийн материалаар хийж гүйцэтгэх, ажлын хөлсөнд 50.*******99.949 төгрөг төлөхөөр тохиролцож ажил гүйцэтгэх гэрээ байгуулжээ.

 

Иргэний хуулийн 4 дугаар зүйлийн 4.*******-д зааснаар ажил гүйцэтгэх гэрээгээр ажил гүйцэтгэгч нь захиалагчийн буюу өөрийн материалаар гэрээнд заасан ажил гүйцэтгэх, захиалагч нь уг ажлын үр дүнг хүлээн авч, хэлэлцэн тохирсон хөлс төлөх үүргийг тус тус хүлээхээр заажээ.

 

Талуудын хооронд байгуулсан гэрээ нь Иргэний хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.******* дэх хэсэгт заасан талуудын хүсэл зоригийг илэрхийлсэн хүчин төгөлдөр гэрээ байна.

 

Гэрээний дугаар зүйлийн .******* дэх хэсэгт ажил гүйцэтгэгч нь тоот захиалсан орон сууцыг 20*******5 оны 4 дүгээр улиралд ашиглалтанд оруулахаар тохиролцсон байна. /хх-7/

 

Хариуцагчийн зүгээс улс орныг хамарсан эдийн засгийн хямрал, барилгын салбарын хөрөнгө оруулалт зогссоны улмаас гэрээнд заасан хугацаанд захиалсан байрыг хүлээлгэж өгч чадаагүй бөгөөд урьдчилгаа төлбөрт авсан *******0.500.000 төгрөгийг буцаан шилжүүлэхэд татгалзах зүйлгүй гэжээ.

 

Хариуцагч нь орон сууц захиалгаар барих гэрээний дугаар зүйлийн .******* дэх хэсэгт зааснаар ******* дүүргийн ******* дүгээр хороонд байрлах хотхоны айлын байрны давхарын тоот байрыг гэрээнд заасан хугацаа болох 20*******5 оны 4 дүгээр улиралд ашиглалтанд оруулан нэхэмжлэгчид хүлээлгэж өгөөгүй нь гэрээний үүргээ ноцтой зөрчсөн гэж үзэх үндэслэлтэй байна.

 

Иргэний хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.******* дэх хэсэгт гэрээний аль нэг тал үүргээ зөрчсөн бол энэ хуулийн 5, 6 дугаар зүйлүүдэд заасан үндэслэл журмын дагуу нөгөө тал гэрээг цуцалж учирсан хохирлоо нөхөн төлүүлэхээр шаардах эрхтэй гэж заасны дагуу нэхэмжлэгч Ө. нь ажил гүйцэтгэх гэрээг цуцалж учирсан хохирлоо шаардах эрхтэй байна.

 

Иргэний хуулийн 5 дугаар зүйлийн 5.******* дэх хэсэгт талуудын аль нэг нь гэрээгээр хүлээсэн үүргээ зөрчсөн бөгөөд үүрэг гүйцэтгэх нэмэлт хугацаа тогтоосон боловч үр дүн гараагүй бол нөгөө тал тал гэрээнээс татгалзах эрхтэй, 7 дугаар зүйлийн 7.******* дэх хэсэгт гэрээний нэг тал үүргээ зөрчсөн бол нөгөө тал гэрээнээс татгалзсантай холбогдон учирсан хохирлоо арилгуулахаар шаардах эрхтэй гэжээ .

 

Нэхэмжлэгчийн нэхэмжилж буй 20*******5 оны 5 дугаар сард авсан зээлийн хүү *******.000.000 төгрөг, 20*******5 оны *******0 дугаар сарын 09-ний өдөр авсан цалингийн зээлийн хүү *******.0*******.7******* төгрөг нь хариуцагчийн ажил гүйцэтгэх гэрээний үүргээ биелүүлээгүйгээс учирсан хохиролд тооцогдохгүй юм.

 

Иргэний хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7. дахь хэсэгт зааснаар үүрэг гүйцэтгүүлэгчээс гарсан зардал, эд хөрөнгийн алдагдал буюу гэмтэл, үүрэг гүйцэтгүүлэгч үүргээ гүйцэтгэсэн бол үүрэг гүйцэтгүүлэгчид зайлшгүй орох байсан орлогыг хохиролд тооцно.

 

Дээрх зээлийн хүү нь нэхэмжлэгчийн өөр этгээдтэй байгуулсан гэрээний үүрэг бөгөөд хариуцагч хуульд заасан хугацаанд тухайн байрыг ашиглалтанд оруулж хүлээлгэж өгсөн ч нэхэмжлэгч нь дээрх зээлийн гэрээний үүргээс чөлөөлөгдөхгүй юм.

 

Харин байр ашиглалтанд хугацаандаа ороогүйгээс бусдын байрыг түрээслэсэн зардал нь хариуцагчийн гэрээний үүргээ биелүүлээгүйгээс учирсан хохиролд тооцогдох бөгөөд нэг жилийн хугацаанд төлсөн түрээсийн төлбөр 2.400.000 төгрөгийг нэхэмжилсэн байна.

 

2.400.000 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагаа нотолж түрээсийн 2 гэрээг хэрэгт хавсаргажээ.

 

Нэхэмжлэгчээс ирүүлсэн 20*******6.0*******.0*******-ний өдөр байгуулсан гэх түрээсийн гэрээний он сар, гэрээний үнийн дүн засвартай, гэрээнд зурагдсан гарын үсэг канондсан байдлаар бичигдсэн, эргэлзээтэй нотлох баримт байна.

 

Иргэний хуулийн 40 дүгээр зүйлд зааснаар нотлох баримтыг тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, үнэн зөв, эргэлзээгүй талаас үнэлэх бөгөөд дээрх нотлох баримтын шаардлага хангахгүй, эргэлзээтэй баримтыг үндэслэн хариуцагчаас төлбөр гаргуулах боломжгүй юм. Иймд сарын түрээсийн төлбөр 200.000 төгрөгөөр тооцож төлсөн түрээсийн гэрээ хуулинд заасан шаардлагыг хангаж байх тул орон сууцны урьдчилгаа төлбөр *******0.500.000 төгрөг, байрны түрээсийн төлбөр 0.000 төгрөг нийт **************.*******00.000 төгрөгийг хариуцагчаас гаргуулан нэхэмжлэгчид олгон, .8*******.7******* төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагыг хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэв.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************5 дугаар зүйлийн **************5.2.2, **************6, **************8 дугаар зүйлүүдэд заасныг удирдлага
болгон ТОГТООХ нь:

*******. Иргэний хуулийн 55 дугаар зүйлийн 55.*******, 7 дугаар зүйлийн 7.*******, 7. дахь хэсэгт тус тус зааснаар ХХК-иас орон сууцны урьдчилгаа төлбөр *******0.500.000 төгрөг, учирсан хохирол 0.000 төгрөг нийт **************.*******00.000 төгрөгийг гаргуулж нэхэмжлэгч ******* овогт ******* д олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас .8*******.7******* төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.*******, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.*******.******* дэх хэсгүүдэд тус тус зааснаар нэхэмжлэгчээс улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн .950 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагч ХХК-иас *******92.550 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч Ө.д олгосугай.

. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн **************9 дүгээр зүйлийн **************9.2, **************9.4, **************9.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч 7 хоног өнгөрснөөс хойш *******4 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй бөгөөд дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

 

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн *******20 дугаар зүйлийн *******20.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш *******4 хоногийн дотор Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ П.ТУЯА