МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  *******ын  Эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатны  шүүхийн    шүүгч  Ч.Байгалмаа  даргалж, 

Улсын  яллагч:  Г.Цогтмагнай

Нарийн  бичгийн  дарга:  Ж.Чимэддорж

шүүгдэгч  Н.Б  нарыг  оролцуулан  т*******  шүүхийн  шүүх  хуралдааны  танхимд  хийсэн  шүүх  хуралдаанаар 

Аймгийн  прокурорын  газраас  Эрүүгийн  хуулийн  т*******гай  ангийн  24.2  дугаар  зүйлийн  1-т  зааснаар  яллах  дүгнэлт  үйлдэж  ирүүлсэн  шүүгдэгч  Н.Б д  холбогдох    эрүүгийн  *******  дугаартай  хэргийг  2020  оны    05  дугаар  сарын  29-ний  өдөр  хүлээн  авч  хянан  хэлэлцэв.

Шүүгдэгчийн  биеийн  байцаалт

1.  Монгол  улсын  иргэн,    34  настай,  тэй,  бүрэн  б*******  ******* боловсролтой,  мэргэжилгүй,  малчин,  ам  бүл  5,   хувьдаа  320  бог  мал,  машин,  5  ханатай  гэрийн  хөрөнгөтэй,  овогт  Н.Б

Үйлдсэн  хэргийн  талаар

Шүүгдэгч  Н.Б  нь  2020  оны  04  дүгээр  сарын  04-ний  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  *******  сумын  2  дугаар  баг  “*******  *******  *******“  гэх  газарт  т*******гай  зөвшөөрөлгүйгээр  79  м2  буюу  0.01  га  хэмжээ  бүхий  газарт  ашигт  малтмалын  эрэл  хайгуул,  олборлолт  явуулсны  улмаас  байгаль  экологид  313799  төгрөгийн  хохирол  учруулсан  гэмт  хт  холбогджээ. 

ТОДОРХОЙЛОХ  НЬ:

Талуудын  хүсэлтээр  хт  авагдсан  яллах  болон  хөнгөрүүлэх,  цагаатгах  талын  нотлох  баримтуудыг  тал  бүрээс  нь  бүрэн  бодитойгоор  шинжлэн  судалж,  хэргийг  шүүх  хуралдаанаар  хянан  хэлэлцэв.  Үүнд: 

Шүүгдэгч  Н.Б ын  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн

...  Би  “*******  *******  *******”  гэх  газарт  т*******гай  зөвшөөрөлгүйгээр  ашигт  малтмал  олборлох  үйл  ажиллагаа  явуулсан.  2020  оны  04  дүгээр  сарын  03-ны  өглөө  сумын  төвөөс  ачааны  авто  машинтай  таньдаг  хүн  болох  Л.*******  дуудаад  150.000  төгрөгийн  хөлс  төлж  бага  оврын  унагалдай  трактор,  угаагч  төхөөрөмж,  цахилгаан  үүсгүүр  мотор  з  тоног  төхөөрөмжөө  ачаад  “*******  *******  *******”  гэх  газарт  хүргүүлсэн.  Уг  газар  нь  урьд  нь  уурхай  ажиллаж  байгаад  явсан  эвдэгдсэн  газар  байдаг.  Тухайн  газарт  өдрийн  14  цагийн  үед  очиж  угаагч  төхөөрөмжөө  байрлуулаад  тэнд  байсан  шлам  шорооноос  унагалдай  трактороор  авч  угаагч  төхөөрөмж  рүү  хийж  ойролцоогоор  1  цаг  орчим  угаасан.  Тэгтэл  унагалдай  тракторын  өгөгч  гидрийн  шланк  задраад  эвдэрчихсэн.  Тухайн  газраа  трактор  техник  хслээ  үлдээгээд  буцаад  сумын  төв  дээр  гэртээ  ирээд  маргааш  нь  2020  оны  04  дүгээр  сарын  04-ний  өглөө  09  цагийн  үед  очсон  чинь  аймгаас  цагдаагийн  ажилчид  ирчихсэн  унагалдай  тракторыг  ачаад  аймгийн  төвд  авчирсан.  Тухайн  газарт  би  ганцаараа  очиж  ажилласан.  Ажиллахдаа  улсын  дугааргүй  улаан  өнгийн  “Доосан  55”  маркийн  бага  оврын  унагалдай  трактор  1,  хуурай  аргаар  шороо  угаагч  төхөөрөмж  1  ширхэг,  цагаан  шар  өнгийн  цахилгаан  үүсгүүр  мотор  1  ширхэг  з  техник  хсэл  тоног  төхөөрөмж  ашигласан.  Тухайн  техник  хсэл,  тоног  төхөөрөмж  бүгдээрээ  миний  өөрийн  эзэмшлийнх  байгаа  юм.  Харин  хуурай  аргаар  шороо  угаагч  төхөөрөмж  1  ширхэг,  цагаан  шаргал  өнгийн  цахилгаан  үүсгүүр  мотор  1  ширхэг  з  нь  одоо  надад  байгаа.    нь  миний  техник  хслийг  хүргэж  өгчихөөд  буцаад  явсан.  Надад  тухайн  газарт  үйл  ажиллагаа  явуулах  ямар  нэгэн  зөвшөөрөл  байхгүй...гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  75-76/

Хохирогч  Д.М ын  мөрдөн  байцаалтын  шатанд  өгсөн 

...  *******  сумын  2  дугаар  багийн  нутаг  “*******  *******  *******”  гэх  газарт  хүмүүс  ашигт  малтмал  олборлож  байгаа  гэдгийг  мэдэж  байгаа.    “*******  *******  *******”  гэх  газрыг  өөрөөр  нэрлэдэггүй.  Тухайн  газрын  ойролцоо  “Улаан  ”,  “”  гэх  газрууд  байдаг.  Уг  газарт    2002  оноос  иргэд  гар  аргаар  ашигт  малтмал  олборлосон,    2000-2012  онд  уурхай  ажиллаж  байсан  эвдэгдсэн  газар  байгаа  юм.  Тухайн  газар  дээр  ашигт  малтмал  олборлох  талаар  ямар  нэгэн  гэрээ,  зөвшөөрөл  хийгдээгүй.  Шинжээчийн  дүгнэлтээр  тухайн  үйл  ажиллагааны  улмаас  байгаль  экологид  136.937  төгрөгийн  хохирол  учирсан,  нөхөн  сэргээхэд  176.862  төгрөгийн  зардал  гаргахаар  тогтоосон  байна.  Тиймээс  буруутай  этгээдээс  дээрх  хохирол,  зардлыг  нэхэмжлэх  болно...  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  23/     

Гэрч  Б.*******  мөрдөн  байцаалтын  шатанд  өгсөн 

...  Н.Б  нь  Баянхонгор  аймгийн  *******  сумын  2  дугаар  багийн  нутагт  трактортой  зөвшөөрөлгүй  ашигт  малтмал  олборлох  үйл  ажиллагаа  явуулж  байгаад  трактороо  хураалгасан  гэж  байсан..  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  31-32/ 

Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа”  ХХК-ийн  2020  оны  05  дугаар  сарын  11-ний  өдрийн  №267  дугаартай  шинжээчийн  “..боловсруулалтын  үйл  ажиллагаа  явуулахдаа  ашиглаж  байсан  техник  хслийн  зах  зээлийн  үнэлгээ  нь  3.500.000  төгрөгийн  үнэтэй  болохыг  тогтоосон...”  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн  67/

Байгаль  орчны  зөвлөх  Нуман-Алтай  ХХК-ийн  2020  оны  04  дугаар  сарын  23-ны  өдрийн  1/15  дугаар  шинжээчийн

1.  Тогтоолоор  өгөгдсөн  солбицол  нь  бүхий  газар  улсын  аль  нэг  т*******гай  хамгаалалттай  газар,  хайгуулын  болон  ашиглалтын  т*******гай  зөвшөөрөлтэй  газартай  давхцалгүй  байна.

2.  Тухайн  талбайд  техникийн  талбай  79м2  буюу  0.01  га  хэмжээтэй  бөгөөд  байгаль  орчны  хохирлын  үнэлгээ  136937  төгрөг  болж  байна.

3.  Тухайн  талбайд  техникийн  болон  биологийн  нөхөн  сэргээлт  хийх  ажлын  зардал  нь  176.862  төгрөг  болж  байна

4.  Тухайн  солбилцол  бүхий  газар  нь  урьд  өмнө  нь  уул  уурхайн  ажиллагаанд  өртөж  эвдэгдсэн  газар  байна  ...  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  37/, 

 -  Эрүүгийн  х  үүсгэж,  яллагдагчаар  татах  тухай  тогтоол  /  хх-ийн  01-02  /,  гэмт  хэргийн  талаархи  гомдол  мэдээллийг  хүлээн  авсан  тэмдэглэл  /хх-ийн  05  /    хэргийн  газар  үзлэг  хийсэн  тэмдэглэл,  гэрэл  зургийн  үзүүлэлт  /хх-ийн  07-09/,  эд  мөрийн  баримт  битүүмжилсэн  тэмдэглэл,  гэрэл  зургийн  үзүүлэлт    /хх-ийн  17-18/,    Баянхонгор  аймгийн  *******  сумын  2  дугаар  багийн  нутаг  “*******  *******  *******”  гэх  газарт  иргэн  Н.Б ын  эвдсэн  0.01  га  талбайн  байгаль  орчинд  учруулсан  хохирлын  үнэлгээ,  нөхөн  тооцолтын  сэргээлтийн  зардлын  тооцоо  /  хх-ийн  38-63/,  Баянхонгор  аймгийн  *******  сумын  2  дугаар  багийн  засаг  даргын  05  дугаар  сарын  07-ны  өдрийн  47  дугаартай  тодорхойлолт/  хх-ийн  77/,  шүүгдэгч  Н.Б ын  иргэний  үнэмлэхний  лавлагаа  /хх-ийн  80/,  шүүгдэгч  Н.Б ын  депозит  дансны  хуулгууд  /  хх-ийн  82-86/,  шүүгдэгч  Н.Б ын  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээж  байсан  эсэхийг  шалгах  хуудас  /хх-ийн  87/,  з  хт  авагдсан  нотлох  баримтуудыг  шинжлэн  судлав.                                                                                

Шүүхийн  хэлэлцүүлэгт  шинжлэн  судлагдсан  дээрх  нотлох  баримтууд  нь  энэ  хт  хамааралтай,  хуульд  заасан  үндэслэл  журмын  дагуу  хт  цугларч  бэхжүүлсэн,  шүүгдэгч,  хохирогч,  гэрч  нараас  мэдүүлэг  авахдаа  Эрүүгийн  х  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  журам,  шаардлага  зөрчөөгүй,  мөрдөн  шалгах  ажиллагааны  явцад  х  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  оролцогчийн  хуулиар  хамгаалагдсан  эрхийг  хассан  буюу  хязгаарласан  зөрчил  тогтоогдоогүй  тул  шүүх  тэдгээр  баримтыг  х  хянан  шийдвэрлэхэд  ач  холбогдолтой,  хамаарал  бүхий  талаас  нь  үнэлж  прокурорын  шүүхэд  шилжүүлсэн  хэргийн  хүрээнд  шүүгдэгч  нарын  гэм  буруугийн  талаар  дүгнэлт  хийж  холбогдох  хэргийг  хянан  шийдвэрлэх  боломжтой.

Хавтаст  хт  авагдсан  баримтуудад  тулгуурлан  хэргийн  газар  болсон  гэх  үйл  баримтад  дүгнэлт  хийхэд  гэмт  х  гарсан  байдал,  гэмт  х  гарах  болсон  шалтгаан,  хэн  үйлдсэн,  гэмт  хэргийн  сэдэлт,  гэм  буруугийн  хэлбэр  зэргийг  хангалттай  тогтоож  ирүүлсэн  гэж  үзэж  хэргийг  шийдвэрлэлээ.

Шүүгдэгч  Н..*******  нь  2020  оны  04  дүгээр  сарын  04-ний  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  *******  сумын  2  дугаар  баг  “*******  *******  *******“  гэх    газарт  т*******гай  зөвшөөрөлгүйгээр  79  м2  буюу  0.01  га  хэмжээ  бүхий  газарт  ашигт  малтмалын  эрэл  хайгуул,  олборлолт  явуулсан  гэмт  х  үйлдсэн  болох  нь

Шүүгдэгч  Н.Б  ..  “*******  *******  *******”  гэх  газарт  т*******гай  зөвшөөрөлгүйгээр  ашигт  малтмал  олборлох  үйл  ажиллагаа  явуулсан,надад  тухайн  газарт  үйл  ажиллагаа  явуулах  ямар  нэгэн  зөвшөөрөл  байхгүй...  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  75-76/

Хохирогч  байгууллагын  төлөөлөгч  Д.М ын  ...*******  сумын  2  дугаар  багийн  нутаг  “*******  *******  *******”  гэх  газарт  хүмүүс  ашигт  малтмал  олборлож  байгаа  гэдгийг  мэдэж  байгаа.  Шинжээчийн  дүгнэлтээр  үйл  ажиллагааны  улмаас  байгаль  экологид  136.937  төгрөгийн  хохирол  учирсан,  нөхөн  сэргээхэд  176.862  төгрөгийн  зардал  гаргахаар  тогтоосон,  буруутай  этгээдээс  дээрх  хохирол,  зардлыг  нэхэмжлэх  болно..  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  23/,

Гэрч  Б.*******  ...  Н.Б  нь  *******  сумын  2  дугаар  багийн  нутагт  трактортой  зөвшөөрөлгүй  ашигт  малтмал  олборлох  үйл  ажиллагаа  явуулж  байгаад  трактороо  хураалгасан  гэж  байсан..  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  31-32/

Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа”  ХХК-ийн  2020  оны  05  дугаар  сарын  11-ний  өдрийн  №267  дугаартай  шинжээчийн  “..боловсруулалтын  үйл  ажиллагаа  явуулахдаа  ашиглаж  байсан  техник  хслийн  зах  зээлийн  үнэлгээ  нь  3.500.000  төгрөгийн  үнэтэй  болохыг  тогтоосон...”  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн  67/,

Байгаль  орчны  зөвлөх  Нуман-Алтай  ХХК-ийн  2020  оны  04  дугаар  сарын  23-ны  өдрийн  1/15  дугаар  шинжээчийн...тухайн  талбайд  техникийн  талбай  79м2  буюу  0.01  га  хэмжээтэй  бөгөөд  байгаль  орчны  хохирлын  үнэлгээ  136937  төгрөг,  ...  тухай  талбайд  техникийн  болон  биологийн  нөхөн  сэргээлт  хийх  ажлын  зардал  нь  176.862  төгрөг  болж  байна...  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  37/  з  хт  авагдсан  бичгийн  нотлох  баримтаар  хангалттай  нотлогдон  тогтоогдож  байна

Хавтаст  хт  цугларсан  нотлох  баримтуудаас  нотлох  чадвараа  алдах  болон  шүүхээс  тогтоосон  үйл  баримтыг  үгүйсгэх  нотлох  баримт  байхгүй,  мөн  шүүгдэгч  шүүхээс  тогтоосон  үйл  баримтаас  зөрүүтэй  байдлаар  мэдүүлээгүй,  хэргийн  үйл  баримт  зүйчлэлийн  талаар  маргаагүй  болохыг  дурьдах  нь  зүйтэй.

Аймгийн  Прокурорын  газраас  шүүгдэгч    Н.Б од  Эрүүгийн  хуулийн  т*******гай  ангийн  24.2  дугаар  зүйлийн  1-т  зааснаар  яллах  дүгнэлт  үйлдэж  ирүүлсэн  хэргийн  зүйлчлэл  тохирсон  байх  тул  шүүхээс  шүүгдэгч  Н.Б  нь  т*******гай  зөвшөөрөлгүйгээр  хууль  б*******аар  ашигт  малтмалын  эрэл  хайгуул,  олборлолт    явуулсан  гэмт  х  үйлдсэн  гэм  буруутайд    тооцож,  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.2  дугаар  зүйлийг  1-д  заасныг  баримтлан,  мөн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.4  дүгээр  зүйлийн  1-д  заасан  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээлгэх  зарчимд  тулгуурлан,  хуулинд  заасан  хариуцлага  оногдуулах  үндэслэлтэй  гэж  шүүх  дүгнэв.

Энэхүү  гэмт  х  нь  “Хүрээлэн  байгаа  байгаль  орчны  эсрэг”  гэмт  хэргийн  бүлэгт  хамаарч  байгаа  ба  энэ  гэмт  хэргийн  объект  нь  ашигт  малтмалын  хайгуул,  эрэл  хайlуул  хийх,  олборлох  журам  бөгөөд  халдлагын  зүйл  нь  ашигт  малтмал  юм. 

Ашигт  малтмалын  тухай  хуулийн  4  дүгээр  зүйлийн  4.1.1…ашигт  малтмал...  гэж  геологийн  хувьсал,  өөрчлөлтийн  дүнд  газрын  гадаргуу,  түүний  хэвлийд  үүсч  бий  болсон,  аливаа  хцээнд  ашиглаж  болох  байгалийн  байдлаараа  байгаа  эрдсийн  хуримтлалыг”,  4.1.7.”ашигт  малтмал  ашиглах”  гэж  газрын  гадаргуу,  түүний  хэвлий,  хүдрийн  овоолго,  хаягдал,  байгалийн  *******наас  ашигт  малтмал  ялган  авах,  олборлох,  түүний  ашигт  агуулгыг  нэмэгдүүлэх,  баяжуулах,  бүтээгдэхүүн  үйлдвэрлэх,  борлуулах  болон  түүнтэй  холбогдсон  б*******ад  үйл  ажиллагааг,…гэж,    4.1.15...хайгуулын  т*******гай  зөвшөөрөл....”  гэж  энэ  хуулийн  дагуу  ашигт  малтмал  эрэх,  хайх  эрх  олгосон  баримт  бичгийг...  гэж  т*******  т*******  хуульчилсан  байна.

Энэ  ашигт  малтмал  гэдэг  ойлголтод  шүүгдэгч  Н.Б  нь  хуулийн  дагуу  ашигт  малтмал  эрэх,  хайх  эрх  олгосон  т*******гай  зөвшөөрөлгүйгээр  хууль  б*******аар  ашиг  малтмалын  боловсруулалт  явуулсан    хамаарч  байгаа  юм. 

Ашигт  малтмалын  тухай  хуулинд  зааснаар  ашигт  малтмал  боловсруулалт  явуулсан  гэдэг  ойлголтонд    ашигт  малтмал  ялган  авах,  олборлох,  түүний  ашигт  агуулгыг  нэмэгдүүлэх,  баяжуулах,  бүтээгдэхүүн  үйлдвэрлэх,  борлуулах  гэдэг  ойлголт  давхар  багтаж  байгаа  төдийгүй,  шүүгдэгчийг  чулууг  угааж,  бүтээгдэхүүн  үйлдвэрлэх  ашигт  малтмал  боловсруулалт  байдлыг  ашиглах  олборлох,  баяжуулах  үйл  ажиллагаа  явуулсан  гэж  шүүх  үзэж  байна. 

Эрүүгийн  хуулийн  т*******гай  ангид  заасан  гэмт  хэргийн  улмаас  хүний  амь  нас,  эрүүл  мэнд,  эд  хөрөнгө,  б*******ад  эрх,  эрх  чөлөө,  нийтийн  болон  үндэсний  ашиг  сонирхол,  аюулгүй  байдалд  шууд  учирсан  үр  дагаврыг  гэмт  хэргийн  хохиролд,  мөн  хуулийн  т*******гай  ангид  заасан  гэмт  х  үйлдэж  хохирол  учруулсны  улмаас  үүссэн  үр  дагаврыг  гэмт  хэргийн  хор  уршигт  тооцохоор  заажээ.

Шүүгдэгч  Н.Б ын  гэмт  үйлдлийн  улмаас  байгаль  орчны  хохирлын  үнэлгээ  136937  төгрөг,  техникийн  болон  биологийн  нөхөн  сэргээлт  хийх  ажлын  зардал  176.862  төгрөг  нийт  313862  төгрөгийг  төлж  барагдуулсан  байх  тул  шүүгдэгчийг  б*******дад  төлөх  төлбөргүй  гэж  үзлээ.

Шүүгдэгч  Н.Б ыг  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээж  байсан  эсэхийг  шалгах  хуудсанд  Цагдаагийн  Ерөнхий  газрын  МСТ-ийн  ял  шийтгэлийн  мэдээллийн  санд  бүртгэгдээгүй  байх  тул  түүнийг  анх  удаа  хүнд  гэмт  х  үйлдсэн  гэж  дүгнэв. 

Шүүгдэгч  Н.Б  нь  анх  удаа  хөнгөн  гэмт  х  үйлдсэн,  гэмт  хэргийн  улмаас  учирсан  хохирлоо  нөхөн  төлсөн  зэргийг  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  6.5  дугаар  зүйлийн  1.1,  1.2-д  зааснаар  хөнгөрүүлэх  нөхцөл  байдалд  тооцож,  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  6.6  дугаар  зүйлд  заасан  эрүүгийн  хариуцлагыг  хүндрүүлэх  нөхцөл  байдалд  тогтоогдохгүй  байна. 

Шүүгдэгч  Н.Б  нь  хэргийн  нөхцөл  байдал  гэм  буруугийн  талаар  маргаагүй,  өөрийн  гэм  бурууг  хүлээн  зөвшөөрсөн  болохыг  т*******  т*******  тэмдэглэх  нь  зүйтэй.

Шүүгдэгч  Н.Б од  ял  оногдуулахдаа  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.2  дугаар  зүйлийн  1-т  заасан  “…  гэмт  х  түүнд  хүлээлгэх  хариуцлагыг  энэ  хуулиар  тодорхойлно…”  мөн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.3  дугаар  зүйлийн  1-т  заасан  “…  Эрүүгийн  хариуцлага  нь  тухайн  хүний  үйлдсэн  гэмт  хэргийн  нийгмийн  аюулын  шинж  чанар,  хэр  хэмжээ  гэм  буруугийн  хэлбэрт  тохирсон  байна…”  гэсэн  хууль  ёсны  болон  шударга  ёсны  зарчмуудыг  баримталж,  шүүхээс    Н.Б ын  үйлдсэн  гэмт  хэргийн  нөхцөл  байдлыг  харгалзан  хэргийн  хэмжээний  дотор  ял  шийтгэлийг  оногдуулах  бөгөөд  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  5.3  дуугаар  зүйлийн  4-т  “..  шүүх  ялтаны  хөрөнгө,  цалин  хөлс,  б*******ад  орлого  олох  боломжийг  харгалзан  торгох  ялыг  .......  хугацаанд  хэсэгчлэн  төлөхөөр  тогтоож  болно...”  гэж  заасан  ба  шүүгдэгч  Н.Б  нь  320  бог  малын  хөрөнгөтэй,  машин,  5  ханатай  гэрийн  хөрөнгөтэй,  түүний  хувийн  байдал,  х  үйлдсэн  нөхцөл  байдал,  учирсан  хохирол,  хор  уршгийн  шинж  чанар,  эүүгийн  хариуцлагын  хөнгөрүүлэх,  хүндрүүлэх  нөхцөл  байдал,  шүүхээс  оногдуулсан  торгуулийн  ял  биелэгдэх  боломжтой  зэргийг  тал  бүрээс  нь  харгалзан  үзэж  торгох  ял  оногдуулж,  шүүхийн  хэлэлцүүлэгт  гаргасан  санал  хүсэлт  зэргийг  харгалзан  шүүхээс  оногдуулсан  торгох  ялыг  хэсэгчлэн  төлүүлэхээр  шийдвэрлэх  нь  зохимжтой  гэж  үзлээ.

Шүүгдэгч  Н.Б ын  гэмт  х  үйлдэхдээ  ашигласан  улсын  дугааргүй  улаан  өнгийн  Dooson  55  маркийн  бага  оврын  унагалдай  трактор  1  ширхэг,  хуурай  аргаар  шороо  угаагч  төхөөрөмж  1  ширхэг,  цагаан  шаргал  өнгийн  цахилгаан  үүсгүүр  мотор  1  ширхэг  хураан  авч,  улсын  орлого  болгож  шийдвэрлэх  нь  зүйтэй  байна. 

Шүүгдэгч  Н.Б  нь  цагдан  хоригдсон  хоноггүй,  хт  эд  мөрийн  баримтарар  хураагдсан  зүйлгүй,  түүний  бичиг  баримт  шүүхэд  шилжиж  ирээгүй,  гаргавал  зохих  х  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  зардалгүй  болохыг  дурдав.

Шүүдэгч  Н.Б    нь  Эрүүгийн  х  хянан  шийдвэрлэх  тухай  хуулийн  7.6  дугаар  зүйлийн  3-д  заасан  ...өөрийгөө  өмгөөлөх  эрхтэй  ..  энэ  эрхийн  дагуу  өөрийгөө  өмгөөлөх  хүсэлтийг,    мөн  хуулийн  5.3  дугаар  зүйлийн  3-д  зааснаар  шүүхэд  бичгээр  гаргасан    ба  өмгөөлөгч  оролцуулахгүйгээр  хэргийг  шүүх  хуралдаанаар  хэлэлцсэн  болно.

Эрүүгийн  х  хянан  шийдвэрлэх  тухай  хуулийн  36.2  дугаар  зүйлийн  1,2,3,4  ,  36.6,  36.7  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.4,  36.7  дугаар  зүйлийн    3.1,    36.8,  36.10-д  заасныг  удирдлага  болгон ТОГТООХ  нь:

1.  Шүүгдэгч овогт  Н.Б ыг  т*******гай  зөвшөөрөлгүйгээр    ашигт  малтмалын  эрэл  хайгуул,  олборлолт  явуулсан  гэмт  х  үйлдсэн  гэм  буруутайд    тооцсугай.

2.  Эрүүгийн  хуулийн  т*******гай  ангийн  24.2  дугаар  зүйлийн  1-т  зааснаар  шүүгдэгч  Н.Б ыг  таван  мянга  дөрвөн  зуун  нэгжтэй  тэнцэх  хэмжээний  буюу  5.400.000  төгрөгөөр  торгох  ялаар  шийтгэсүгэй. 

3.Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  5.3  дугаар  зүйлийн  4-т  зааснаар  шүүгдэгч  Н.Б од  оногдуулсан  таван  мянга  дөрвөн  зуун  нэгжтэй  тэнцэх  хэмжээний  буюу  5.400.000  төгрөгөөр  торгох  ялыг    хэсэгчлэн  буюу  3  жилийн    хугацаанад  төлөхөөр  тогтоосугай.

4.  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  5.3  дугаар  зүйлийн  5-д  зааснаар  шүүгдэгч    Н.Б  нь  торгох  ялыг  шүүхээс  тогтоосон  хугацаанд  биелүүлээгүй  бол  шүүх  биелэгдээгүй  торгох  ялын  арван  таван  нэгжтэй  тэнцэх  хэмжээний  төгрөгийг  нэг  хоногоор  тооцож  хорих  ялаар  солихыг  мэдэгдсүгэй.

5.  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  7.5  дугаар  зүйлийн  1,  4-т  зааснаар  шүүгдэгч  Н.Б ын  гэмт  х  үйлдэхдээ  ашигласан  улсын  дугааргүй  улаан  өнгийн  Dooson  55  маркийн  бага  оврын  унагалдай  трактор  1  ширхэг,  хуурай  аргаар  шороо  угаагч  төхөөрөмж  1  ширхэг,  цагаан  шаргал  өнгийн  цахилгаан  үүсгүүр  мотор  1  ширхэгийг  хураан  авч,  улсын  орлого  болгосугай.

6.  Шүүгдэгч  Н.Б од  авсан  хувийн  баталгаа  гаргах  таслан  сэргийлэх  арга  хэмжээг  хэвээр  үлдээж,  шийтгэх  тогтоол  хүчин  төгөлдөр  болгомц  хүчингүй  болгосугай.

7.Шүүгдэгч  Н.Б  нь  цагдан  хоригдсон  хоноггүй,  б*******дад  төлөх  төлбөргүй,  хт  эд  мөрийн  баримтаар  хураагдсан  зүйлгүй,  түүний  бичиг  баримт  шүүхэд  шилжиж  ирээгүй,  гаргавал  зохих  х  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  зардалгүй  болохыг  т*******  т*******  дурдсугай.

8.  Шүүгдэгч  Н.Б ын  эзэмшлийн  ...улсын  дугааргүй  улаан  өнгийн  Dooson  55  маркийн  бага  оврын  унагалдай  трактор,  хуурай  аргаар  шороо  угаагч  төхөөрөмж,  цагаан  шаргал  өнгийн  цахилгаан  үүсгүүр  мотор...ыг  битүүмжлэгдсэн  эд  хөрөнгө  битүүмжлэх  прокурорын  тогтоолыг  хүчингүй  болгосугай. 

  9.Шийтгэх  тогтоол  уншиж    сонсгосноор  хүчинтэй  болохыг  дурдаж,  шийтгэх  тогтоолыг  улсын  яллагч,  шүүгдэгч,  хохирогч,  тэдгээрийн  хууль  ёсны  төлөөлөгч,  өмгөөлөгч  өөрөө  гардан  авснаас  буюу  хүргүүлсэнээс  хойш  14  хоногийн  дотор    Баянхонгор  аймгийн  Эрүү,  Иргэний  хэргийн  давж  заалдах  шатны  шүүхэд  давж  заалдах  гомдол  гаргах,  дээд  шатны  прокурор  эсэргүүцэл  бичих  эрхтэй  болохыг  дурдсугай.

10  .  Давж  заалдах  шатны  шүүхэд  гомдол  гаргах  буюу  эсэргүүцэл  бичигдсэн  тохиолдолд  тогтоолын  биелэлтийг  түдгэлзүүлж,  тогтоол  биелүүлэх  хүртэл  шүүгдэгч  Н.Б од  авсан  хувийн  баталгаа  гаргах  таслан  сэргийлэх  арга  хэмжээг    хэвээр  үргэлжлүүлсүгэй.

 

 

ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ                                 Ч.БАЙГАЛМАА