Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатны  шүүхийн  шүүгч  Ч.Байгалмаа  даргалж 

Улсын  яллагч:  Г.Цогтмагнай

Нарийн  бичгийн  дарга:  В.Ундрах-Оргил

Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө  ,  тэдгээрийн  өмгөөлөгч  Л.Батбаяр  нарыг  оролцуулан  тус  шүүхийн  шүүх  хуралдааны  танхимд  хийсэн  шүүх  хуралдаанаар 

Аймгийн  прокурорын  газраас    Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  17.12  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.2,  2.4-т  зааснаар  яллах  дүгнэлт  үйлдэж  ирүүлсэн  шүүгдэгч  Б.Ө  ,  Э.П    нарт  холбогдох    эрүүгийн  20140000000185  дугаартай  хэргийг  2020  оны  06  дугаар  сарын  22-ны  өдөр  хүлээн  авч  хянан  хэлэлцэв.                

 

Шүүгдэгчийн  биеийн  байцаалт

 

            1.Монгол  улсын  иргэн,  1998  оны  05  дугаар  сарын  26-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  суманд  төрсөн,  22  настай,  эрэгтэй,  бүрэн  дунд  боловсролтой,  мэргэжилгүй,  малчин,  ам  бүл  6,

              Сум  дундын  3  дугаар  шүүхийн  2015  оны  03  дугаар  09-ний  өдрийн  37  дугаар  шийтгэх  тогтоолоор  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  145  дугаар  зүйлийн  145.2-т  зааснаар  эд  хөрөнгө  хураахгүй  2  жил  5  сарын  хугацаагаар  хорих  ял  оногдуулж  мөн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  62  дугаар  зүйлийн  62.2  дахь  хэсэгт  зааснаар  хорих  ял  оногдуулсан  шийтгэх  тогтоол  биелүүлэхийг  1  жилийн  хугацаагаар  хойшлуулж,

            Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  Эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатгны  шүүхийн  2017  оны  06  дугаар  сарын  30-ны  өдрийн  95  дугаар  шийтгэх  тогтоолоор  2002  оны  эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  145  дугаар  зүйлийн  145.2-т  зааснаар  эд  хөрөнгө  хураахгүйгээр  4  сарын  хугацаагаар  баривчлах  ялаар, 

            Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  Эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатны  шүүхийн  2017  оны  02  дугаар  сарын  03-ны  өдрийн  27  дугаар  шийтгэх  тогтоолоор  2002  оны  эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  145  дугаар  зүйлийн  145.2-т  зааснаар  эд  хөрөнгө  хураахгүйгээр  5  сар  18  хоногийн  хугацаагаар  баривчлах  ялаар  тус  тус  шийтгүүлж  байсан,  Э.П  ,

           

            2.Монгол  улсын  иргэн,  1995  оны  03  дугаар  сарын  25-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр    суманд  төрсөн,  25  настай,  эрэгтэй,  бүрэн  дунд  боловсролтой,  мэргэжилгүй,  малчин,  ам  бүл  5

              Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  шүүхийн  2013  оны  06  дугаар  сарын  11-ний  өдрийн  68  дугаар  шийтгэх  тогтоолоор  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  145  дугаар  зүйлийн  145.2-т  зааснаар  эд  хөрөнгө  хураахгүй    3  сар  2  хоногийн  хугацаагаар  баривчлах  ялаар, 

            Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  Эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатгны  шүүхийн  2017  оны  02  дугаар  сарын  03-ны  өдрийн  27  дугаар  шийтгэх  тогтоолоор  2002  оны  эрүүгийн  хуулийн  тусгай  145  дугаар  зүйлийн  145.2-т  зааснаар  эд  хөрөнгө  хураахгүйгээр  2  жил  1  сарын  хугаццаагаар  хорих  ялаар, 

            Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  Эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатны  шүүхийн  2017  оны  06  дугаар  сарын  30-ны  өдрийн  95  дугаар  шийтгэх  тогтоолоор  2002  оны  эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  145  дугаар  зүйлийн  145.2-т  зааснаар  эд  хөрөнгө  хураахгүйгээр  2  жил  1  сарын  хугацаагаар  хорих  ялаар  тус  тус  шийтгүүлж  байсан,  овогт  Б.Ө  ,   

 

Үйлдсэн  хэргийн  талаар

Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нар  нь  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумын  Хөх  толгой  2  дугаар  багийн  нутаг  “Цанхир  хонд”  гэх  газраас  иргэн  Ж.Б  ийн  олон  тооны  мал  болох  9  тооны  ямааг  Тоёота  чейзер  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  авто  машин  механизм  ашиглан  бүлэглэн  хулгайлж  бусдад  920.000  төгрөгийн  хохирол  учруулсан, 

Мөн  шүүгдэгч  Б.Ө    нь  2020  оны  03  дугаар  сарын  06-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумын  2  дугаар  багийн  нутаг  “Угдайн  эх”  гэх  газраас  иргэн  А.С ийн  эзэмшлийн  ишигтэй  2  тооны  буюу  нийт  4  тооны  ямааг  тоёота  пробокс  маркийн  13-80  БНР  улсын  дугаартай  авто  машин  механизм  ашиглан  хулгайлж  бусдад  200.000  төгрөгийн  хохирол  учруулсан  гэмт  хэрэгт  тус  тус  холбогджээ.  /яллах  дүгнэлтэнд  бичигдсэнээр/

/ТОДОРХОЙЛОХ  НЬ/

 

Талуудын  хүсэлтээр  хэрэгт  авагдсан  яллах  болон  хөнгөрүүлэх,  цагаатгах  талын  нотлох  баримтуудыг  тал  бүрээс  нь  бүрэн  бодитойгоор  шинжлэн  судалж,  хэргийг  шүүх  хуралдаанаар  хянан  хэлэлцэв.  Үүнд: 

 

Шүүгдэгч  Э.П  ийн  шүүхийн  хэлэлцүүлэгт  өгсөн

2019  оны  намар  Б.Ө    нь  манай  хадам  ааь  Баяраагаас  ишигтэй  ямаа  авахуулсан.  Тухайн  ямаа  нь  2020  оны  хавар  ишиглээд  3  ямаа  болж  байгаа,  ямаагаа  авах  талаар  Б.Ө  т  хэлэхэд  удахгүй  өгөх  талаар  хэлсэн.  Удалгүй  надад  5  эм    ямаа,  1  эр  ямаа  өгсөн,  хулгайны  мал  болох  талаар  хэлээгүй.  Би  тухайн  малыг  Соронзонболдын  маланд  аваачиж  тавьсан.  Түүнээс  хойш  Баянмөнх  гэх  хүнтэй  сум  дээр  таарахад  хэдэн  тооны  ямаа  алдсан  талаараа  хэлэхээр  нь  би  хүнээс  өрөндөө  хэдэн  тооны  ямаа  авсан  тухайн  ямааг  очиж  үзээрэй  гэж  хэлсэн  юм.  Баянмөнх  манайд  ирээд  ямаануудыг  үзээд  өөрийнх  нь  ямаа  мөн  болохыг  хэлэхээр  нь  Б.Ө  аас  ямаануудыг  авсан  гэж  хэлсэн.  Б.Ө  тай  уулзахад  9  тооны  ямаа  хулгайлсан  гэдгийг  нь  мэдээд  би  урьд  гэмт  хэрэгт  холбогдож  байсан  учир  айгаад  өөрөөсөө  1  төлөг,  1  ямаа,  Б.Ө  аас  200,000  гаргаад  аваачиж  өгсөн.  Хохирогч  бол  тухайн  ямаануудыг  эргүүлээд  авчих  юм  бол  цагдаад  мэдэгдэхгүй  талаар  ярьж  байсан  юм  гэв.

 

Шүүгдэгч  Э.П  ийн  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн 

            ...  Б.Ө    нь  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  15  цагийн  үед  залгаад  хүрээд  ир  гэж  хэлсэн,    би  орой  19  цагийн  үед  гэрт  нь  очсон  газар  дээр  нь  очоод  хулгайн  мал  байна  гэж  мэдсэн.  Тэгээд  ачаад  Б.Соронзонболд  ахын  малтай  нийлүүлж  тавьсан,  мал  дотор  4-5  хоносон.  Тэгээд  Ж.Б    ирээд  малаа  аваад  явсан  байсан.  Б.Ө    надаар  манай  хадмаас  ямаа  өгнө  гэж  хэлээд  ишигтэй  ямааны  мөнгө  авсан.  Би  Б.Ө  т  хадам  өрөө  нэхээд  байна  гэж  хэлэхэд  би  хулгай  хийж  танай  хадмын  талын  өрийг  дарна  гэж  байсан…  гэх  мэдүүлэг  хх-ийн    50/, 

Шүүгдэгч  Б.Ө  ын  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн 

…  Би  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумын  2  дугаар  баг  “Цанхир  хонд”  гэх  газраас  нийт  9  тооны  ямаа  аваад  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумаас  Э.П  ид  хүрээд  ир  гэж  утсаар  залгасан  Э.П      орой  20  цагийн  үед  өөрийн  унадаг  цагаан  өнгийн  чейзэр  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  машинтай  ирсэн.  Бид  2    Э.П  ийн  машинд  ачаад  унаад  явсан  би  эргээд  гэртээ  ирсэн.  Маргааш  өглөө  нь  Э.П    руу  залгаад  авч  явсан  мал  яасан  гэж  асуухад  сумын  төвийн  дээр  Соронзонболд  гэх  айлын  малд  байгаа  гэж  хэлж  байсан.  Би  Э.П  ийн  утас  руу  нь  залгаад  хэдэн  ямаа  хулгай  хийсэн  ирээд  аваадах  гэж  хэлсэн,  орой  20  цагийн  үед  ирээд  аваад  явсан.  Э.П    худал  хэлж  байна  өмнө  нь  бид  2  цуг  хулгай  хийж  байсан.  Хоёр  ч  удаа  хийсэн  хоёулан  дээр  нь  ял  аваагүй  үлдсэн.  Ж.Б    гэж  хүний  ямаа  байсан,

  ...Би  2020  оны  03  дугаар  сарын  06-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сум  2  дугаар  баг  “Угдайн  эх”  гэх  газар  манай  хадам  Цэнд-Аюуш  гэж  айлынх  байдаг.  Эхнэр  бид  2  аргал  түүж  яваад  хоёр  ямаа  ишиглэсэн  байхыг  харсан.  Тэгээд  гэртээ  очиж  эргээд  гэрээсээ  гарч  ирээд  хоёр  борлонгоо  хараад  хоёр  эм  ямаан  дээр  13-80  БНР  улсын  дугаартай  машинтай  очоод  ишигтэй  ямаа  байхаар  нь  аваад  гэрийн  доод  талын  жалга  руу  хийсэн.  Тэгээд  эргээд  гэртээ  ороод  байж  байхад  саахалт  айлын  хүн  ирээд  ишигтэй  хоёр  ямаа  харсан  уу  гэж  асуусан.  Хараагүй  гэж  хэлсэн.  Эхнэр  байсан  болохоор  авсан  гэж  хэлж  чадаагүй,  тэр  ямаа  сурсан  хүн  дээр  очоод  уучлаарай  ахаа  гэж  хэлээд  ямааг  нь  авчирч  өгсөн.  Тэгээд  гэрт  нь  хоёр  ишигтэй  ямааг  нь  өгсөн,машинд  ачиж  аваачсан....  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн    38-39,  47,  67/, 

 

            Хохирогч  Ж.Б  ийн  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн

                ...  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумын  Хөх  толгой  2  дугаар  баг  “Цанхир  хонд”  гэх  газар  бэлчээрт  байсан  малаас  9  тооны  ямаа  хулгайд  алдсан.  Цэнд  гэж  айлын  хүргэн  Б.Ө    нь  А.Сүхтогоо  гэж  айлын  малаас  ямаа  хулгай  хийж  авсан  гэсэн  талаар  Б.Ө  ын  аав  Цэнд  гэж  хүнтэй  уулзаад  хонио  шүүгээд  9  тооны  ямаа  алга  болсон.  Тэгээд  эрж  явж  байгаад  Б.Соронзонболд  гэх  залуутай  уулзаад  манай  улаан  даавуутай  ямаа  хулгайд  алдсан  талаар    манай  мал  дотор  хаанаас  ирсэн  мэдэгдэхгүй  улаан  даавуутай  ямаа  байсан  энэ  хэдэн  ямааг  Э.П  ,  Б.Ө    нар  авсан  гэж  хэлсэн.  Би  Б.Соронзонболдын  малд  очоод  мал  үзэхэд  мөн  байсан.  Б.Ө  тай  уулзаад  манай  алдсан  ямаа  энэ  Б.Соронзонболд  гэх  айлд  байна  хэн  авсан  талаар  асуухад  Б.Ө  ,  Э.П    нар  хулгай  хийж  авсан  гэж  хэлсэн.  Би  Б.Ө  ,  Э.П    нараас  тоо  зүс  бүрэн  авсан  одоо  ямар  нэгэн  гомдол  санал  байхгүй  байна...  Б.Ө  т  6  тооны  ямаа  Э.П  ид  өгсөн  бол  3  тооны  ямааг  нь  яасан  юм  гэтэл  би  мэдэхгүй  гэж  эхэндээ  зогсож  байгаад  сүүлдээ  төлж  өгнө    гэсэн.  Тэгээд  2  хоногийн  дараа  6  тооны  ямааг  Э.П    жижиг  цагаан  машинаар  авч  ирж  өгөөд  дээрээс  1  тооны  төлөг,  1  эм  ямаа,  200.000  төгрөг  бэлнээр  өгчихөөд  явсан  одоо  хохирол  бүрэн  дарагдсан...  би  анхнаасаа  9  тооны  ямаа  алдсан  тэгээд  цагдаадаа  мэдэгдсэн  юм.”  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  30-31,  34  /, 

 

Хохирогч  А.С ийн  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн   

...  2020  оны  03  дугаар  сарын  06-ны  өдөр  2  тооны  ишигтэй  ямаа  нийтдээ  4  тооны  ямаа  алга  болсон  түүнийг  Б.Ө    авсан.  Эхэндээ  бол  алга  болсон  өдөр  нь  би  Өлзийбаяртай  хайж  яваад  таараад  асуухад  мэдэхгүй  үзээгүй  хараагүй  гээд  байсан.  Тэр  өдөр  5  ямаа  Угдайн  эхний  хар  овооны  өвөр  гэх  хадтай  толгой  дээр  мал  бэлчиж  явж  байгаад  5  ямаа  ишиглэсэн.  би  3  ишгийг  аваад  2  ишгийг  нь  үлдээгээд    гэртээ  аваачиж  3  ишгээ  тавьчихаад  буцаад  хургатай  хонио  эргүүлчихээд  2  ишгээ  авах  гээд  очиход  нөгөө  үлдсэн  2  тооны  ямаа  ишигтэйгээ  алга  болсон  байсан.  Тэгээд  хайгаад  мөр  хартал  ишиглэсэн  хадан  дотроос  явган  хүн  чирээд  явсан  мөр  байсан.  Түүнийг  нь  хөөгөөд  явтал  бэлд  нь  буугаад  машинд  ачаад  явсан  байсан.  Тэгэхээр  нь  машины  мөрийг  хөөгөөд  явтал  манай  саахалтын  айлын  гэрийнх  нь  гадаа  очоод  мөр  алга  болсон,...2  ишигтэй  ямааг  Б.Ө    хулгай  хийгээд  үйлдэл  дээр  баригдсан.  Үнэлгээний  мөнгө,  малаа  хайсан  бензин  тосны  мөнгө  200.000  төгрөг  зарцуулагдсан…  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  38-39/, 

               

                Гэрч  Б.Соронзонболдын  мөрдөн  байцаалтад  өгсөн 

                …Э.П    нь  манай  малыг  малладаг.  Мөн  өөрийнх  нь  хэдэн  тооны  мал  байдаг.  2020  оны  03  дугаар  сарын  07-ны  өдөр  намайг  сум  дээр  байхад  Ж.Б    над  утсаар  залгаад  танай  малыг  малладаг  Э.П    надад  танай  мал  дотор  ямаа  байгаа  гэсэн  би  малаа  алдсан  очиж  үзэх  гэсэн  юм  хаана  байна  гэсэн.  Тэгэхээр  би  сум  дээр  байна  гэсэн  над  дээр  ирээд  цуг  манай  малд  очиж  малаа  харсан.  Тэгтэл  Э.П  ийн  хэд  хоногийн  өмнө  авч  ирсэн  6  тооны  улаан  даавуутай  ямааг  хараад  манай  ямаа  байна  гэж  хэлээд  яваад  өгсөн.    Э.П    нь  ганцаараа  өөрийнхөө  унадаг  жижиг  цагаан  машинаар  авч  ирж  тавьсан  юун  мал  гэж  асуухад  хүнээс  авсан  мал  яаж  авсан  гэдэг  талаараа  бол  хэлээгүй…  гэх  мэдүүлэг  /хх-ийн  59-60/, 

                

                 Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа”  ХХК-ийн  2020  оны  04  дүгээр  сарын  07-ны  өдрийн  196  дугаар  шинжээчийн  …хулгайд  алдагдсан  9  тооны  ямааны  үнэлгээ  нийт  920.000  төгрөг  болохыг  тогтоосон...  гэх  дүгнэлт  /  хх-ийн  72-73/, 

 

               Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа”  ХХК-ийн    2020  оны  05  дугаар  сарын  25-ны  өдрийн  292  дугаар  шинжээчийн  ...  Toyota  chaser  машины  үнэ  1.500.000  төгрөг  болохыг  тогтоосон...  гэх  дүгнэлт  /  хх  ийн  75-76/, 

 

            Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа"  ХХК-ийн  2020  оны  05  дугаар  сарын  25-ны  өдрийн  289  дугаар  шинжээчийн  ...Ишигтэй  2  тооны  ямаа,  7  тооны  борлон,  7  тооны  хонь  нийт  970.000  төгрөгийн  үнэлгээтэй  болохыг  тогтоосон  ...  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн  81-82/ 

 

Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа”  ХХК-ийн  2020  оны  05  дугаар  сарын  25-ны  өдрийн  293  дугаар  шинжээчийн  ..  Toyota  probox  машины  үнэ  6.500.000  болохыг  тогтоосон...  гэх  дүгнэлт  /  хх-ийн  87-88/, 

            -  Хэрэг  бүртгэлийн  хэрэг  нээх  тухай  прокурорын  тогтоол  /  хх-ийн  01/,  Эрүүгийн  хэрэг  үүсгэж,  яллагдагчаар  татах  тогтоол  /  хх-ийн  96,  119/,  гэмт  хэргийн  талаарх  гомдол,  мэдээлэл  хүлээн  авсан  тэмдэглэл  /хх-ийн  09,  11/,  эд  хөрөнгө  битүүмжлэх  прокурорын  тогтоол  /  хх-ийн  17,  23/,  шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарын  эд  хөрөнгөтэй  эсэх  лавлагаа  /хх-ийн  128/,шүүгдэгч  Э.П  ийн  иргэний  үнэмлэхний  лавалгаа  /хх-ийн  129/,  шүүгдэгч  Б.Ө  ын  иргэний  үнэмлэхний  лавалгаа  /хх-ийн  130/,  депозит  дансны  хуулгууд  /хх-ийн  132-136/,  шүүгдэгч  Э.П  ийн  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээж  байсан  эсэхийг  шалгах  хуудас  /хх-ийн  137/,  шүүгдэгч  Б.Ө  ын  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээж  байсан  эсэхийг  шалгах  хуудас  /хх-ийн  138/,  Сум  дундын  3  дугаар  шүүхийн  2015  оны  03  дугаар  09-ний  өдрийн  37  дугаар  шийтгэх  тогтоолын  хуулбар  /  хх-ийн  141-146/,  Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  Эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатны  шүүхийн  2017  оны  02  дугаар  сарын  03-ны  өдрийн  27  дугаар  шийтгэх  тогтоолын  хуулбар  /  хх-ийн  147-162/,  Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  Эрүүгийн  хэргийн  анхан  шатны  шүүхийн  2017  оны  06  дугаар  сарын  30-ны  өдрийн  95  дугаар  шийтгэх  тогтоолын  хуулбар  /  хх-ийн  163-179/,  Баянхонгор  аймаг  дахь  Сум  дундын  шүүхийн  2013  оны  06  дугаар  сарын  11-ний  өдрийн  68  дугаар  шийтгэх  тогтоолын  хуулбар  /хх-ийн  182-182/  зэрэг  нотлох  баримтуудыг  шинжлэн  судлав.

Шүүхийн  хэлэлцүүлэгт  шинжлэн  судлагдсан  дээрх  нотлох  баримтууд  нь  энэ  хэрэгт  хамааралтай,  хуульд  заасан  үндэслэл  журмын  дагуу  хэрэгт  цугларч  бэхжүүлсэн,  шүүгдэгч,  хохирогч,  гэрч  нараас  мэдүүлэг  авахдаа  Эрүүгийн  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  журам,  шаардлага  зөрчөөгүй,  мөрдөн  шалгах  ажиллагааны  явцад  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  оролцогчийн  хуулиар  хамгаалагдсан  эрхийг  хассан  буюу  хязгаарласан  зөрчил  тогтоогдоогүй  тул  шүүх  тэдгээр  баримтыг  хэрэг  хянан  шийдвэрлэхэд  ач  холбогдолтой,  хамаарал  бүхий  талаас  нь  үнэлж  прокурорын  шүүхэд  шилжүүлсэн  хэргийн  хүрээнд  шүүгдэгчийн  гэм  буруугийн  талаар  дүгнэлт  хийж  холбогдох  хэргийг  хянан  шийдвэрлэх  боломжтой  гэж  үзлээ.

Хавтаст  хэрэгт  авагдсан  баримтуудад  тулгуурлан  хэргийн  газар  болсон  гэх  үйл  баримтад  дүгнэлт  хийхэд  гэмт  хэрэг  гарсан  байдал,  гэмт  хэрэг  гарах  болсон  шалтгаан,  хэн  үйлдсэн,  гэмт  хэргийн  сэдэлт,  гэм  буруугийн  хэлбэр  зэргийг  хангалттай  тогтоож  ирүүлсэн  гэж  үзэж  хэргийг  шийдвэрлэлээ.

 

Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нар  нь  2020  оны  03  дугаар  сарын  05-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумын  Хөх  толгой  2  дугаар  багийн  нутаг  “Цанхир  хонд”  гэх  газраас  иргэн  Ж.Б  ийн  олон  тооны  мал  болох  9  ямааг  Тоёота  чейзер  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  авто  машин  механизм  ашиглан  бүлэглэн  хулгайлж  бусдад  920.000  төгрөгийн  хохирол  учруулсан, 

Шүүгдэгч  Б.Ө    нь  2020  оны  03  дугаар  сарын  06-ны  өдөр  Баянхонгор  аймгийн  Бөмбөгөр  сумын  2  дугаар  багийн  нутаг  “Угдайн  эх”  гэх  газраас  иргэн  А.С ийн  эзэмшлийн  ишигтэй  2  тооны  буюу  нийт  4  тооны  ямааг  тоёота  пробокс  маркийн  13-80  БНР  улсын  дугаартай  авто  машин  механизм  ашиглан  бүлэглэн  хулгайлж  бусдад  200.000  төгрөгийн  хохирол  учруулсан  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  болох  нь 

Шүүгдэгч  Э.П  ийн  ...Б.Ө  ын  өгсөн  мэдүүлэг  үнэн  зөв,  Б.Ө    утсаар  залгаад  хүрээд  ир  гэсэн,  орой  19  цагийн  үед  гэрт  нь  очсон  газар  дээр  нь  очоод  хулгайн  мал  байна  гэж  мэдсэн,  малаа  ачаад  Б.Соронзонболд  ахын  малтай  нийлүүлж  тавьсан,  би  Б.Ө  т  хадам  өрөө  нэхээд  байна  гэж  хэлэхэд  би  хулгай  хийж  танай  хадмын  талын  өрийг  дарна  гэж  байсан…  гэх  мэдүүлэг  хх-ийн    50/

Шүүгдэгч  Б.Ө  ын  ...  9  тооны  ямаа  аваад  Э.П  ийг  утсаар  залгаж  дуудсан,  орой  өөрийн  унадаг  цагаан  өнгийн  чейзэр  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  машинтай  ирсэн,  бид  2  Э.П  ийн  машинд  малаа  ачаад  унаад  явсан,...би  Э.П    руу  залгаад  авч  явсан  мал  яасан  гэж  асуухад    Соронзонболд  гэх  айлын  малд  байгаа  гэж  хэлж  байсан,  ...бид  2  цуг  хулгай  хийсэн,  Ж.Б    гэж  хүний  ямаа,...хоёр  ямаа  ишиглэсэн  байхыг  харсан,...13-80  БНР  улсын  дугаартай  машинтай  очоод  ишигтэй  ямаа  байхаар  нь  аваад  гэрийн  доод  талын  жалга  руу  хийсэн,...хоёр  ишигтэй  ямааг  нь  өгсөн,машинд  ачиж  аваачсан...  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн    38-39,  47,  67/, 

            Хохирогч  Ж.Б  ийн...хонио  шүүгээд  9  тооны  ямаа  алга  болсон,  эрж  явж  байгаад  Б.Соронзонболд  гэх  залуутай  уулзаад  хэлэхэд  манай  мал  дотор  хаанаас  ирсэн  мэдэгдэхгүй  улаан  даавуутай  ямаа  байсан.  Энэ  хэдэн  ямааг  Э.П  ,  Б.Ө    нар  авсан  гэж  хэлсэн,  малд  очоод  мал  үзэхэд  мөн  байсан,...Б.Ө  тай  уулзаад  манай  алдсан  ямаа  энэ  Б.Соронзонболд  гэх  айлд  байна  хэн  авсан  талаар  асуухад  Б.Ө  ,  Э.П    нар  хулгай  хийж  авсан  гэж  хэлсэн.  Би  Б.Ө  ,  Э.П    нараас  тоо  зүс  бүрэн  авсан  одоо  ямар  нэгэн  гомдол  санал  байхгүй  байна...  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  30-31,  34  /, 

Хохирогч  А.С ийн...2  ишигтэй  ямааг    Өлзийбаяр  хулгай  хийгээд  үйлдэл  дээр  баригдсан,үнэлгээний  мөнгө,  малаа  хайсан  бензин  тосны  мөнгө  200.000  төгрөг  зарцуулагдсан…  гэх  мэдүүлэг  /  хх-ийн  38-39/, 

Гэрч  Б.Соронзонболдын...Э.П    надад  танай  мал  дотор  ямаа  байгаа  гэсэн,  Батмөнх  цуг  манай  малд  очиж  малаа  харсан,  Э.П  ийн  хэд  хоногийн  өмнө  авч  ирсэн  6  тооны  улаан  даавуутай  ямааг  хараад  манай  ямаа  байна  гэж  хэлээд  яваад  өгсөн,..  Э.П    ганцаараа  өөрийнхөө  унадаг  жижиг  цагаан  машинаар  авч  ирж  тавьсан  юун  мал  гэж  асуухад  хүнээс  авсан  мал  яаж  авсан  гэдэг  талаараа  бол  хэлээгүй…  гэх  мэдүүлэг  хх-ийн  59/, 

                    Баянхонгор  аймгийн”  Энх  нахиа”  ХХК-ийн  2020  оны  04  дүгээр  сарын  07-ны  өдрийн  196  дугаар  шинжээчийн  …9  тооны  ямааны  үнэлгээ  нийт    920.000  төгрөг  болохыг  тогтоосон...  гэх  дүгнэлт  /  хх-ийн  72/, 

                    Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа”  ХХК-ийн    шинжээч  2020  оны  05  дугаар  сарын  25-ны  өдрийн  292  дугаар  шинжээчийн  ...  Toyota  chaser  машины  үнэ  1.500.000  төгрөг  болохыг  тогтоосон...  гэх  дүгнэлт  /  хх  ийн  75/, 

            Баянхонгор  аймгийн  “Энх  нахиа"  ХХК-ийн  2020  оны  05  дугаар  сарын  25-ны  өдрийн  289  дугаар  шинжээчийн  ...Ишигтэй  2  тооны  ямаа,  7  тооны  борлон,  7  тооны  хонь  нийт  970.000  төгрөгийн  үнэлгээтэй  болохыг  тогтоосон  ...  гэх  дүгнэлт  /хх-ийн  81/

Баянхонгор  аймгийн  Энх  нахиа”  ХХК-ийн    2020  оны  05  дугаар  сарын  25-ны  өдрийн  293  дугаар  шинжээчийн...  Toyota  probox  машины  үнэ  6.500.000  болохыг  тогтоосон...  гэх  дүгнэлт  /  хх-ийн  87/  зэрэг  хэрэгт  авагдсан  бичгийн  нотлох  баримтуудаар  нотлогдон  тогтоогдож  байна. 

 

Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  3.7  дугаар  зүйлийн  1-т  “Гэмт  хэргийг  хоёр,  түүнээс  олон  хүн  санаатай  нэгдэж  үйлдсэн  бол  бүлэглэн  гүйцэтгэх  гэнэ”  гэж  заасны  дагуу  шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарыг    уг  гэмт  хэргийг  бүлэглэн  гүйцэтгэсэн  гэж  үзлээ.

Шүүгдэгч  Э.П    нь  Б.Ө  тай  бүлэглэн  тээврийн  хэрэгсэл  ашиглан  иргэн  Ж.Б  ийн  өмчлөлийн  9  тооны  ямааг  хулгайлж,  920000  төгрөгийг  хохирол  учруулсан  үйлдэл,  эс  үйлдэхүй  нь  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  3.7  дугаар  зүйлийн  1-т  зааснаар  шүүгдэгч  Б.Ө  тай  үйлдлээрээ  нэгдэж  хамтран  үйлдэж  байгаа  нь  бүлэглэн  гүйцэтгэсэн  гэж  үзлээ.

Түүнчлэн  шүүгдэгч  нарын  дээрх  үйлдэл,  эс  үйлдэхүй  нь  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  2.3  дугаар  зүйлийн  2-т  зааснаар  ашиг  олох  санаа  зорилгоор,  бусдын  өмчлөлийн  эд  хөрөнгийг  өмчлөгч  болон  эзэмшигчид  мэдэгдэхгүйгээр  ,  нууц,  далд  аргаар,  эзэмшилдээ  авч,  өөрийн  болгон  захиран  зарцуулах  бодит  бололцоо  бий  болгох  нь  хууль  бус  шинжтэйг  мэдсээр  байж  энэ  нөхцөл  байдлыг  өөрсдөө  хүсч  үйлдсэн,  хохирогчид  учирсан  хохирол,  хор  уршгийг  зориуд  хүргэсэн  гэм  буруугийн  санаатай  үйлдэл  бөгөөд  дээрх  хууль  бус  шинжтэй  үйлдлүүд  нь  учирсан  хохирол,  хор  уршигтай  шалтгаант  холбоотой  гэж  үзэж  шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарын  үйлдлийг  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  17.12  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.2,  2.4-т    заасан  “мал  хулгайлах”  гэмт  хэргийн  шинжийг  бүрэн  хангасан  байна.

Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нь  хулгайлах  гэмт  хэргийг  хууль  бус  гэдгийг  ухамсарлаж  байсан  ч  түүнийг  өөрөө  зориуд  хүсч  үйлдсэнээс  хохирол,  хор  уршигт  зориуд  хүргэсэн  нь  санаатай  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  гэж  үзнэ.

Аймгийн  Прокурорын  газраас  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  17.12  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.2,  2.4-т    зааснаар  шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарт    яллах  дүгнэлт  үйлдэж  ирүүлсэн  хэргийн  зүйлчлэл  тохирсон  байх  тул  шүүхээс  шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө      нарыг  бүлэглэн,  машин  механизм  ашиглан  ,  бусдын  олон  тооны  мал  хулгайлах  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  гэм  буруутайд  тус  тус  тооцож,  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.2  дугаар  зүйлийг  1-д  заасныг  баримтлан,  мөн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  1.4  дүгээр  зүйлийн  1-д  заасан  эрүүгийн  хариуцлага  хүлээлгэх  зарчимд  тулгуурлан,  хуулинд  заасан  хариуцлага  оногдуулах  үндэслэлтэй  гэж  шүүх  дүгнэв.

Уг  гэмт  хэргийн  хохирогч  Ж.Б  ийн  9  тооны  ямааг  буюу  920000  төгрөгөөр,  хохирогч  А.С ийн  ямааг  буюу  200000  төгрөгөөр    үнэлсэн  үнэлгээ  баримт  хэрэгт  авагдсан  ба  уг  үнэлгээний  талаар  хохирогч,  шүүгдэгч  хэн  аль  нь  маргаагүй,  шүүгдэгч    Э.П  ,  Б.Ө    нар  нар  нь    бусдын  эд  зүйлийг  хулгайлж  авсан  өөрийн  үйлдэл  болон  авсан  эд  зүйлийн  тоо,  хэмжээ  болон    хэргийн  үйл  баримт  зэрэгт  маргаагүй  болно.

 

Хохирогч  Ж.Б    нь  9  тооны  ямааг  ,  хохирогч  А.Сүхтогоо  нь  4  тооны  ямаагаа  буцаан  авсан,  шүүгдэгч  Б.  Өлзийбаяр  нь  хохирогч  А.Сзхтогоод  бэлнээр  нийт  200000  төгрөгийг  өгсөн  буюу  хохирогч  Ж.Б  ,  Ж.Пүрэвдаш  нарын  хохирол  бүрэн  төлөгдсөн,  нэхэмжлэх  зүйлгүй  талаар  шүүхийн  хэлэлцүүлэгт  мэдүүлсэн  байх  тул  шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарыг  бусдад  төлөх  төлбөргүй,  гэмт  хэрэг  үйлдэж  учруулсан  хохирол,  хор  уршгийг  нөхөн  төлж  арилгасан  гэж  үзнэ.

 

Шүүгдэгч  Г  Э.П  ,  Б.Ө    нар  нь  хэрэгт  авагдсан  болон  шүүхийн  хэлэлцүүлгээр  хэлэлцэгдсэн  нотлох  баримтаар  гэмт  хэрэг  хамтран  үйлдэх  талаар  хэрэг  үйлдэхээс  өмнө  урьдчилан  тохиролцоогүй,  хэрэг  үйлдэх  явцдаа  гэмт  хэргийг  бүлэглэн  гүйцэтгэсэн,  мөн  амар  хялбар  аргаар  мөнгө  олох  зорилгоор  буюу  шунахайн  сэдэлтээр  дээр  хулгайн  гэмт  хэрэгт  оролцсон  нь  хангалттай  нотлогдсон  болно. 

  Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарыг  анх  удаа  гэмт  хэрэг  үйлдсэн,  гэмт  хэргийн  улмаас  учирсан  хохирлыг  төлж  барагдуулсан  зэргийг  харгалзан  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  6.5  дугаар  зүйлийн  1.1,  1.2-т  заасан  хөнгөрүүлэх  нөхцөл  байдалд  тооцож,  гэмт  хэргийг  бүлэглэж  үйлдсэнийг  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  6.6  дугаар  зүйлийн  1.2-д    заасан  хүндрүүлэх  нөхцөл  байдал  тооцов. 

 

Шүүгдэгч    Э.П  ,  Б.Ө    нар  нь  ял  шийтгэгдсэн  эсэхийг  шалгах  хуудсанд  шүүгдэгч  Э.П    нь  ял  шийтгэгдсэн  эсэхийг  шалгах  хуудсанд  Цагдаагийн  Ерөнхий  газрын  МСТ-ийн  ял  шийтгэлийн  мэдээллийн  санд  3  удаагийн  ял  шийтгэлтэй  талаар  бүртгэгдсэн,  шүүгдэгч  Б.Ө    нь  Цагдаагийн  Ерөнхий  газрын  МСТ-ийн  ял  шийтгэлийн  мэдээллийн  санд  2  удаагийн  ял  шийтгэлтэй  талаар  бүртгэгдсэн  бөгөөд  2017  оны  07  дугаар  сарын  01-ний  өдрөөс  хүчин  төгөлдөр  үйлчилж  эхэлсэн  2015  оны  шинэчлэн  найруулсан  Эрүүгийн  хуульд  “ялтай  байдал”  байхгүй  болсон  тул  анх  удаа  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  гэж  үзэв.

 

Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарт  ял  оногдуулахдаа  учирсан  хохирол  хор  уршгийн  шинж  чанар,    хувийн  байдал  болон  гэмт  хэргийг  үйлдэхэд  гүйцэтгэсэн  үүрэг,  оролцсон  оролцоо    зэргийг  тал  бүрээс  нь  харгалзан  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  3.7  дугаар  зүйлийн  1,  6.7  дугаар  зүйлийн  1.3-т  заасныг  журамлан,    Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  17.12  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.2,  2.4-т  зааснаар  шүүгдэгч    Б.Ө    нь  гэм  буруугаа  хүлээн  зөвшөөрсөн,  хохирлоо  нөхөн  төлсөн    зэргийг  харгалзан  тухайн  зүйл  ангид  заасан  оногдуулах  хорих  ялыг  хөнгөрүүлэн  оногдуулж 

Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  3.7  дугаар  зүйлийн  1  дэх  хэсэгт  заасныг  журамлан  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  17.12  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.2,  2.4-т  зааснаар  шүүгдэгч  Э.П    нь  гэм  буруугаа  хүлээн  зөвшөөрөхгүй,  гэм  буруу  хэргийн  зүйлчлэл  маргаж  байгаа  тул  тухайн  зүйл  ангид  заасан  хорих  ялыг  оногдуулж,  шүүгдэгч  нарт  оногдуулсан  хорих  ялыг  нээлттэй  хорих  байгууллагад  тус  тус  эдлүүлж  шийдвэрлэх  нь  зүйтэй  гэж  шүүх  үзлээ.

 

Шүүгдэгч  Б.Ө  ,  Э.П    нарын  гэмт  хэрэг  үйлдэхдээ  ашигласан  тээврийг  хэрэгсэл  нь  бусдын  өмчлөлийнх  байх  тул  шүүгдэгч  нараас  Тоёота  чейзер  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  машины  үнэ  1.500.000  төгрөг  ,  Тоёота  пробокс  маркийн  13-20  БНР  улсын  дугаартай  авто  машины  үнэ  6.500.000  төгрөг,  нийт  8000000  төгрөг  болох  шүүгдэгч  Б.Ө  аас  7250000  төгрөг,  шүүгдэгч  Э.П  аас  750000  төгрөгийг  тус  тус  гаргуулж,  улсын  орлого  болгож  шийдвэрлэлээ.

 

  Хэрэгт  битүүмжилсэн  иргэн  Ж.Эрдэнэхорлоогийн  эзэмшлийн  ...Тоёото  чейзер  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  авто  машин..,ыг  иргэн  Ц.Бямбасүрэнгийн  эзэмшлийн  ...Тоёото  пробокс  маркийн  13-80  БНР  улсын  дугаартай  авто  машин...ыг  битүүмжилсэн  эд  хөрөнгө  битүүмжилсэн  прокурорын  тогтоолуудыг  хүчингүй  болгож,  дээрх  эд  зүйлсийг  хэрэгцээний  дагуу  эзэмшигч  Ж.Эрдэнэхорлоо,  Ц.Бямбасүрэн  нарт  буцаан  олгов.   

 

Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нар  цагдан  хоригдсон  хоноггүй,  хэрэгт  эд  мөрийн  баримтаар  хураагдсан  зүйлгүй,  түүний  бичиг  баримт  шүүхэд  шилжиж  ирээгүй,  гаргавал  зохих  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллгааны  зардалгүй  болохыг  тус  тус  дурдав.

 

Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарт  хэрэглэсэн  хувийн  баталгаа  гаргах  таслан  сэргийлэх  арга  хэмжээг  өөрчилж,  цагдан  хорьж,  тэдгээрийн    эдлэх  ялыг  2020  оны  07  дугаар  сарын  02-ны  өдрөөс  эхлэн  тоолох  нь  зүйтэй  байна.

 

Эрүүгийн  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  тухай  хуулийн  36.2  дугаар  зүйлийн  1,2,3,4  ,  36.6,  36.7  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.4,  36.7  дугаар  зүйлийн    3.1,    36.8,  36.10-д  заасныг  удирдлага  болгон

                                                                                                                                                                                                                            ТОГТООХ  нь:

1.  Шүүгдэгч  Э.П ,   овогт  Б.Ө   нарыг  бүлэглэн,  машин  механизм  ашиглан,  бусдын  олон  тооны  малыг  хулгайлах  гэмт  хэрэг  үйлдсэн  гэм  буруутайд  тус  тус  тооцсугай.

2.  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  3.7  дугаар  зүйлийн  1,  6.7  дугаар  зүйлийн  1.3-т  заасныг  журамлан  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  17.12  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.2,  2.4-т  зааснаар    шүүгдэгч  Б.Ө  ыг  1  жилийн  хугацаагаар  хорих  ялаар,

  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  3.7  дугаар  зүйлийн  1-т  заасныг  журамлан  Эрүүгийн  хуулийн  тусгай  ангийн  17.12  дугаар  зүйлийн  2.1,  2.2,  2.4-т  зааснаар  шүүгдэгч  Э.П  ийг  2  жилийн  хугацаагаар  хорих  ялаар  тус  тус  шийтгэсүгэй. 

3.  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  5.6  дугаар  зүйлийн  3,  4-т  зааснаар  шүүгдэгч  Э.П  ид  оногдуулсан  2  жилийн  хугацаагаар  хорих  ялыг,  шүүгдэгч  Б.Ө  т  оногдуулсан  1  жилийн  хугацаагаар  хорих  ялыг  нээлттэй  хорих  байгууллагад  тус  тус  эдлүүлсүгэй. 

4.  Эрүүгийн  хуулийн  ерөнхий  ангийн  7.5  дугаар  зүйлийн  1,  4-т  зааснаар  шүүгдэгч  Б.Ө  ,  Э.П    нарын  гэмт  хэрэг  үйлдэхдээ  ашигласан  Тоёота  чейзер  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  машины  үнэ  1.500.000  төгрөг,  Тоёота  пробокс  маркийн  13-20  БНР  улсын  дугаартай  авто  машины  үнэ  6.500.000  төгрөгийг  нийт  8.000.000  төгрөгийг    болох  шүүгдэгч  Б.Ө  аас  7250000  төгрөг,  шүүгдэгч  Э.П  аас  750000  төгрөгийг  тус  тус  гаргуулж,    улсын  орлого  болгосугай.

5.  Хэрэгт  битүүмжилсэн  Ж.Эрдэнэхорлоогийн  эзэмшлийн...  Тоёото  чейзер  маркийн  68-37  БНХ  улсын  дугаартай  авто  машин...ыг,  Ц.Бямбасүрэнгийн  эзэмшлийн  ....Тоёото  пробокс  маркийн  13-80  БНР  улсын  дугаартай  авто  машин....ыг  битүүмжилсэн  эд  хөрөнгө  битүүмжилсэн  прокурорын  тогтоолуудыг  хүчингүй  болгож,  дээрх  эд  зүйлсийг  хэрэгцээний  дагуу    эзэмшигч  Ж.Эрдэнэхорлоо,  Ц.Бямбасүрэн  нарт  буцаан  олгосугай. 

6.  Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нар  нь  цагдан  хоригдсон  хоноггүй,  бусдад  төлөх  төлбөргүй,    хэрэгт  эд  мөрийн  баримтаар  хураагдсан  зүйлгүй,  тэдгээрийн  бичиг  баримт  шүүхэд  шилжиж  ирээгүй,  гаргавал  зохих  хэрэг  хянан  шийдвэрлэх  ажиллагааны  зардалгүй  болохыг  тус  тус  дурдсугай.

7.  Шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарт  хэрэглэсэн  хувийн  баталгаа  гаргах  таслан  сэргийлэх  арга  хэмжээг  өөрчилж,  цагдан  хорьж,  тэдгээрийн    эдлэх  ялыг  2020  оны  07  дугаар  сарын  02-ны  өдрөөс  эхлэн  тоолсугай.

8.  Шийтгэх  тогтоол  уншиж    сонсгосноор  хүчинтэй  болохыг  дурдаж,  шийтгэх  тогтоолыг  улсын  яллагч,  шүүгдэгч,  хохирогч,  тэдгээрийн  хууль  ёсны  төлөөлөгч,  өмгөөлөгч  өөрөө  гардан  авснаас  буюу  хүргүүлсэнээс  хойш  14  хоногийн  дотор  Баянхонгор  аймгийн  Эрүү,  Иргэний  хэргийн  давж  заалдах  шатны  шүүхэд  давж  заалдах  гомдол  гаргах,  дээд  шатны  прокурор  эсэргүүцэл  бичих  эрхтэй  болохыг  дурдсугай.

9.  Давж  заалдах  шатны  шүүхэд  гомдол  гаргах  буюу  эсэргүүцэл  бичигдсэн  тохиолдолд  тогтоолын  биелэлтийг  түдгэлзүүлж,  тогтоол  биелүүлэх  хүртэл  шүүгдэгч  Э.П  ,  Б.Ө    нарт  хэрэглэсэн  цагдан  хорих  таслан  сэргийлэх  арга  хэмжээг  тус  тус  хэвээр  үргэлжлүүлсүгэй.