Зохигчдын эвлэрлийг баталж

хэргийг хэрэгсэхгүй болгох тухай

 

            Сэлэнгэ аймгийн Мандал сум дахь сум дундын шүүхийн Ерөнхий шүүгч Б.Алтанцэцэг би даргалаж хийсэн иргэний шүүх хуралдаанаар

            Нэхэмжлэгч: Хүнс хөдөө аж ахуйн яамны тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангаас гаргасан

           Хариуцагч: Өгөөмөр Мандал ХХК-д холбогдох зээлийн төлбөр 37900086  төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлтэй иргэний хэргийг хянан хэлэлцэв.

            Шүүх хуралдаанд: нарийн бичгийн дарга С.Баянжаргал оролцов.

 

Тодорхойлох нь:

 

Нэхэмжлэгч Хүнс хөдөө аж ахуйн яамны Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сан нь шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: “Өгөөмөр мандал” ХХК нь 2008 оноос хойш ТЭДС-аас дэмжлэг аван одоог хүртэл хамтран ажиллаж байна. Тэрээр 2016 оны 03-р сарын 15-ны өдрийн тооцооны үлдэгдлээр хугацаа хэтэрсэн өр 25,266,924 төгрөг байна. Үүнд:

1. 2008 оны 11-р сарын 18-ны өдрийн Техник-2008/130 тоот гэрээгээр Jonder иж бүрдэл 120 морины хүчтэй 1 ширхэг тракторыг 2,837,000 төгрөгний урьдчилгаа төлбөр төлөн үлдэгдэл 25.533.000 төгрөгийг гэрээний 4.4-д заасан хугацаагаар төлөх байсан ба сүүлийн хугацаа 2012.11.01-нд төлж дуусахаар,
2. 2009 оны 07-р сарын 02-ны өдрийн Дизель түлш/72 тоот 2009 оны уринш боловсруулалтад дизель түлш зээлээр олгох гэрээгээр 3900 литр түлшийг нэг литрийг нь 1080 төгрөгөөр тооцон нийт 4,212,000 төгрөгний зээлийг 2009 оны 11-р сарын 25-ны өдөр төлж барагдуулахаар,
3. 2009 оны 08-р сарын 10-ны өдрийн Дизель түлш-У/569 тоот 2009 оны уринш боловсруулалтад дизель түлш зээлээр олгох гэрээгээр 4060 литр түлшийг нэг литрийг нь 1330 төгрөгөөр тооцон нийт 5399800 төгрөгний зээлийг 2009 оны 11 дүгээр сарын 10-ны өдөр төлж барагдуулахаар
4. 2009 оны 10-р сарын 09-ний өдрийн Дизель түлш-УХ/264 тоот 2009 оны ургац хураалтад дизель түлш зээлээр олгох гэрээгээр 2000 литр түлшийг нэг литрийг нь 1360 төгрөгөөр тооцон нийт 2,720,000 төгрөгний зээлийг 2009 оны 11-р сарын 25-ны өдөр төлж барагдуулахаар,
5. 2011 оны 04-р сарын 30-ны өдрийн ДТ/2011/Т-112 тоот 2011 оны хаврын тариалалтад дизель түлш зээлээр олгох гэрээгээр 2700 литр түлшийг нэг литрийг нь 1465 төгрөгөөр тооцон нийт 3,955,500 төгрөгнөөс 1,186,650 төгрөгийн урьдчилгаа төлөн үлдэгдэл 2,768,850 төгрөгийг 2011 оны 11-р сарын 25-нЫ өдөр төлж барагдуулахаар,
6. 2011 оны 06-р сарын 29-ны өдрийн ДТ/2011/Т-328 тоот 2011 оны уринш боловсруулалтад дизель түлш зээлээр олгох гэрээгээр 4800 литр түлшийг нэг литрийг нь 1830 төгрөгөөр тооцон нийт 8,784,000 төгрөгнөөс 2,635,200 төгрөгийн урьдчилгаа төлөн үлдэгдэл 6,148,800 төгрөгийг 2011 оны 11-р сарын 25-ны өдөр төлж барагдуулахаар,
7. 2012 оны 07-р сарын 04-ний өдрийн ГБ-89 тоот 2012 оны хаврын тариалалтад зориулж олгох ургамал хамгаалаллын бодисын гэрээгээр нэг кг нь 250,000 төгрөгний үнэтэй Алмазис 1 кг-ийг, нэг литр нь 22,000 төгрөгний үнэтэй Пумасупер 100 литрийг нийт 2,200,000 төгрөгнөөс 980,000 төгрөгний урьдчилгаа төлбөр төлөн үлдэгдэл 1,470,000 төгрөгийг 2012 оны 11-р сарын 25-ны өдөр төлж барагдуулахаар, 2014 оны 05-р сарын 16-ны өдрийн СЭ-Үр-2014/52 тоот гэрээгээр 2014 оны тариалалтад шаардагдах үрийн буудайг зээлээр олгох гэрээгээр 10 тонн элит үрийн буудайг нэг тонныг нь 880,000 төгрөгөөр тооцон нийт 8,800,000 төгрөгний зээлийг урьдчилгаа 1,760,000 төгрөгний урьдчилгаа төлбөр төлөн үлдэгдэл 7,040,000 төгрөгийг 2014 оны 11-р сарын 25-ны өдөр төлж барагдуулахаар тус тус гэрээ байгуулсан. Хариуцагч: “Өгөөмөр мандал” ХХК нь дээрх гэрээнүүдийн үүргийн гүйцэтгэлээс урьдчилгаа төлбөрөөс гадна дараах төлөлтүүдийг хийсэн болно. 2011 оны 12-р сарын 10-нд тус санд 72.962 тонн буюу 25,536,584 төгрөгний буудай тушаасан байна. 2011 оны 12-р сарын 26-нд 4,410,000 төгрөгний урамшууллаар өр төлсөн байна. 2014 оны 01-р сарын 27-нд 6,363,000 төгрөгний урамшууллаар өр төлсөн байна. 2014 оны 07-р сарын 03-ны өдер 250,000 төгрөгний төлбөрийг тус тус төлжээ. Нэхэмжлэлийн шаардлага: Нийт хугацаа хэтэрсэн өр болох 25,266,924 төгрөгийг гаргуулах, Дээрх гэрээний үүргийн гүйцэтгэл нь одоог хүртэл биелэгдэхгүй байгаа тул, гэрээнүүдэд заасан алданги тооцох заалт болон Иргэний хуулийн 232.4 заалтыг баримтлан анз тооцоход 25,266,924 : 2=12,633,462 төгрөгийг гаргуулах.  Нэхэмжлэлийн нийт үнийн дүн: Хугацаа хэтэрсэн өр 25,266,624 төгрөг + анз 12,633,462 төгрөг нийт 37,900,086 /Гучин долоон сая есөн зуун мянга наян зургаан/ төгрөгийг нэхэмжилж байна. Жич: Тус сан Хүнс, Хөдөө аж ахуйн яамны харьяа төсөвт байгууллага тул Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.3.3-д зааснаар Улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгддөг болно гэжээ.

Нэхэмжлэгч Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны харьяа Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сан шүүхэд ирүүлсэн хүсэлтэндээ: Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны харьяа Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сан нь Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын “Өгөөмөр мандал” ХХК-д холбогдуулан 37900086 төгрөгний нэхэмжлэлийн шаардлага гаргаж иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагаа явуулж байгаа билээ. Хариуцагч “Өгөөмөр мандал” ХХК-аас манай байгууллагын санхүү бүртгэлийн албатай тооцоо нийлэн үндсэн нэхэмжлэл 25,266,925 /хорин таван сая хоёр зуун жаран зургаан мянга есөн зуун хорин тав/-н төгрөгийн өр төлбөртэйг бүрэн хүлээн зөвшөөрсөн №2017/01 дугаар баталгаа гаргаж, тус төлбөрийг бүрэн төлөх тухай 2017 оны 01 дүгээр сарын 05-ны өдөр №01/17 албан бичиг ирүүлсэнийг үндэслэн нэхэмжпэлийн шаардлага багасган 25,266,925 /хорин таван сая хоёр зуун жаран зургаан мянга есөн зуун хорин тав/-н төгрөгийн өр төлбөрийг 2017 оны 10 дугаар сарын 31-ний дотор бүрэн төлөх тухай 2016 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдөр эвлэрлийн гэрээ байгуулсан тул зохигчийн эвлэрлийг батлан шийдвэрлэж өгнө үү.

Хариуцагч Өгөөмөр Мандал ХХК шүүхэд ирүүлсэн хүсэлтэндээ: ... Тус шүүхэд хянагдаж буй Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангийн нэхэмжпэлтэй Өгөөмөр мандал ХХК-д холбогдох иргэний хэрэг хянан шийдвэрлэгдэж байгаа билээ. Нэхэмжлэгч Тариалан эрхлэлтийг дэмжих сантай харилцан тохиролцож тооцоогоо нийлэн үлдэгдэл төлбөр болох 25266925 /хорин таван сая хоёр зуун жаран зургаан зургаан мянга есөн зуун хорин тав/ төлбөртэй үлдсэн бөгөөд уг төлбөрийг 2017 оны намрын ургац хураалтаар төлөхөөр тохиролцсон эвлэрлийн. гэрээг 2017 оны 01 дүгээр сарын 18-ны өдөр байгуулсан тул зохигчийг эвлэрлийг шүүгчийн захирамжаар баталгаажуулж өгнө үү гэжээ.

Шүүх хуралдаанаар зохигчдын тайлбар, хэрэгт авагдсан нотлох баримтуудаас талуудын хүсэлтээр шинжлэн судлав.

Үндэслэх нь:

 

            Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны харьяа тариалан эрхлэлтийг дэмжих сан нь Өгөөмөр Мандал ХХК-аас зээлээр олгосон трактор болон үрийн улаан буудайны үнэ болон гэрээний дагуу тооцсон алданги, хүү торгууль бүгд  37900086 төгрөг нэхэмжилсэн ба шүүхээр хянагдах хугацаанд  зохигч нар нь эвлэрэн хэлэлцэж  нэхэмжлэгч тал  алданги болох 12633462 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагаас татгалзаж, үндсэн шаардлага 25266925 төгрөгийг гаргуулахаар, хариуцагч Өгөөмөр Мандал ХХК нь зээлийн үлдэгдэл төлбөр  25266925 төгрөгийг 2017 оны 10 дугаар сарын 30-ны дотор бүрэн төлж барагдуулахаар харилцан тохиролцож, эвлэрлийн гэрээ байгуулсан нь бусдын эрх, эрх чөлөө хуулиар хамгаалагдсан ашиг сонирхолыг хөндөөгүй, хуульд харшлаагүй байх тул зохигчдийн эвлэрлийг баталж, хэргийг хэрэгсэхгүй болгох нь үндэслэлтэй байна. Хүнс хөдөө аж ахуйн яамны тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангийн гаргасан нэхэмжлэл Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.3.3-д зааснаар Улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдөх ба  Хуульд зааснаар хариуцагч Өгөөмөр Мандал ХХК-иас улсын тэмдэгтийн хураамжинд төлвөл зохих 286084 төгрөгний 50 хувь буюу 143042 төгрөгийг гаргаж төрийн сангийн  орлогод оруулах нь зүйтэй байна.

 

Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.5, 123 дугаар зүйлийн 123.1 дэх хэсгийг удирдлага болгон Захирамжлах нь:

                                                         

1. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 106 дугаар зүйлийн 106.5-д заасныг баримтлан Нэхэмжлэгч Хүнс хөдөө аж ахуй, хөнгөн үйлдвэрийн яамны харьяа Тариалан эрхлэлийг дэмжих сан нь хариуцагч Өгөөмөр Мандал ХХК-иас 37,900,086 төгрөг нэхэмжилсэн  ба нэхэмжлэгч тал  алданги болох 12633462 төгрөгийн нэхэмжлэлийн шаардлагаасаа татгалзаж, хариуцагч Өгөөмөр Мандал ХХК нь зээлийн үндсэн  төлбөрт  252666524 төгрөгийг 2017 оны 10 дугаар сарын 30-ны дотор бүрэн төлж барагдуулахаар  эвлэрлийн гэрээ байгуулсаныг  баталж,  хэргийг хэрэгсэхгүй болгосугай.

2. Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 41 дүгээр зүйлийн 41.3.3-д зааснаар  нэхэмжлэгч Хүнс хөдөө аж ахуйн яамны тариалан эрхлэлтийг дэмжих сангийн гаргасан нэхэмжлэл нь Улсын тэмдэгтийн хураамжаас чөлөөлөгдсөнийг дурьдсугай.

3. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 56 дугаар зүйлийн 56.4, 106 дугаар зүйлийн 106.6 дахь хэсэгт зааснаар хариуцагч Өгөөмөр Мандал ХХК-иас улсын тэмдэгтийн хураамжинд 142042 төгрөгийг гаргуулж төрийн сангийн орлогод оруулсугай.

3. Энэхүү захирамжийг хариуцагч сайн дураар биелүүлээгүй бол шүүхийн шийдвэрийн нэгэн адил албадан гүйцэтгүүлсүгэй

4. Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 74 дүгээр зүйлийн 74.4-т зааснаар энэхүз захирамжинд зохигч давж заалдах, хяналтын журмаар гомдол гаргах, тухай асуудлаар анхан шатны шүүхэд дахин нэхэмжлэл гаргах эрхгүй болохыг дурьдсугай.

  

 

 

 

 

ЕРӨНХИЙ ШҮҮГЧ                      Б.АЛТАНЦЭЦЭГ