| Шүүх | Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь сум дундын шүүх |
|---|---|
| Шүүгч | Доржийн Баттулга |
| Хэргийн индекс | 144/2020/0120/Э |
| Дугаар | 2020/ШЦТ/136 |
| Огноо | 2020-09-09 |
| Зүйл хэсэг | |
| Улсын яллагч | Б.А |
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь сум дундын шүүхийн Шийтгэх тогтоол
2020 оны 09 сарын 09 өдөр
Дугаар 2020/ШЦТ/136
2020 оны 09 дүгээр сарын 09 өдөр Дугаар 2020/ШЦТ/136 Ханбогд сум
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Д.Баттулга даргалж,
Нарийн бичгийн дарга: Ө.Цэвэгмэд,
Улсын яллагч: Б.Амармөрөн,
Шүүгдэгч: Х.Ганхуяг /өөрөө өөрийгөө өмгөөлсөн/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь Сум дундын прокурорын газрын ерөнхий прокурор Б.Амармөрөнгөөс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуягт холбогдох эрүүгийн 2029001610111 дугаартай хэргийг 2020 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол улсын иргэн, 1974 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр Булган аймгийн Сэлэнгэ суманд төрсөн, 46 настай, эрэгтэй, яс үндэс халх, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, хувиараа нүүрс тээврийн машины засварын ажилтай, ам бүл 5, эхнэр, хүүхдийн хамт Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын Хан-Уул 2 дугаар баг 3 дугаар гудамж 10 тоотод оршин суух, урьд өмнө нь Булган аймгийн сум дундын шүүхийн 1998 оны 08 дугаар сарын 05-ны өдөр №201 дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 240 дүгээр зүйлийн 240.3 дахь хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаагаар тэнсэн харгалзах ял, Орхон аймгийн Сум дундын шүүхийн 2009 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн №114 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 01 жилийн хугацаагаар тэнсэх ял эдэлж байсан, хэрэг хариуцах чадвартай, Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуяг /РД:ГИ74042318/
Үйлдсэн хэргийн талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь 2020 оны 07 дугаар сарын 15-ны өдөр Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын 5 дугаар баг Цагаан хад гэх газарт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Д.Элдэвтэй үл ялих зүйлээс болж маргалдан нуруун тус газар нь хутгаар зүсэж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон өмгөөлөх талын дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлаад,
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь мэдүүлэхдээ: “Найз Элдэвтэй архи ууж байгаад маргалдсан.” гэв.
Хохирогч Д.Элдэвийн өгсөн: “...Х.Ганхуяг бид 2 нүүрс тээврийн машин засаж байх хоорондоо Хараа нэртэй 0.5 граммын архи хамт уугаад мах идээд байж байхдаа маргалдаж муудалцаж байгаад миний уур хүрээд Х.Ганхуягийг би нэг удаа хальт цохиод автал Х.Ганхуяг мах идэж байсан заазуур аваад миний араас хэд хэдэн удаа заазуурдсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-14-р хуудас/,
Гэрч С.Жумдааны өгсөн: “...эмч Ариунаа Хайрхан эмнэлэг дээр хүрээд ир энд нэг хутгалуулсан хүн ирсэн оёдол тавиад өгөөч гээд намайг дуудсан. Тэгээд би эмнэлэг дээр яваад очтол баруун зүүн мөр толгойндоо иртэй зүйлээр зүсүүлсэн шархтай согтуу хүн орон дээр цусаа гоожуулаад сууж байсан. Тэгээд би тэр хүний зүсүүлсэн зүүн мөр, толгой хэсэгт оёдол тавиад боолт хийж анхан шатны тусламж үзүүлсэн. Д.Элдэв нь Ганхуяг гэх хүнтэй хамт ирсэн.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22-р хуудас/,
Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн №406 дугаартай шинжээчийн:
Яллагдагч Х.Ганхуягын хэргээ хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг /хх-ийн 31-33-р хуудас/
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын хувийн байдлын талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 46-р хуудас/,
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын иргэний гэрлэлтийн лавлагаа, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа газрын тодорхойлолт, арилжааны банкууд дахь дансны мэдээлэл /хх-ийн 36-45, -р хуудас/, зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан эдгээр нотлох баримтыг тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.
Бусдын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн нөхцөл байдалд хийсэн хууль зүйн дүгнэлтийн талаар:
Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотловол зохих асуудлыг хангалттай шалгаж тогтоосон Сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокуророос Х.Ганхуягт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.
Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар: Хохирогч Д.Элдэв нь прокурорт гаргасан хүсэлтдээ: “...Миний бие нь 2013 оноос найз Х.Ганхуягтай гэр бүл шиг найзалж эднийд амьдардаг бид хоёр ажлын байдлаас болон үл ойлголцон найзыгаа цохисноос болж Ганхуяг мах хэрчиж байсан заазуураар цохисон. Д.Элдэв миний бие нь гомдол саналгүй тул найз Ганхуягыг хөнгөн шийдвэрээр түргэвчилсэн шийдвэр гаргаж өгнө үү.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 57-р хуудас/ байх тул шүүгдэгч Х.Ганхуягыг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.
Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар “прокурор хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзвэл хэргийн зүйлчлэл, түүнд оногдуулах ялын төрөл, хэмжээ, эсхүл ялаас чөлөөлөх, эсхүл ял оногдуулахгүй тэнсэж албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх тухай саналыг яллагдагч, түүний өмгөөлөгчид танилцуулж, яллагдагч зөвшөөрвөл гарын үсэг зуруулж, яллах дүгнэлт үйлдэн хэргийг шүүхэд даруй шилжүүлнэ” хэргийг шилжүүлсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй гэж үзэв.
Улсын яллагчаас Х.Ганхуягт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэм буруутайд тооцож, 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгох саналыг гаргасан байна.
Шүүх шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь тохиолдолын чанартай нөхцөл байдлын улмаас анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, мөрдөн байцаалтын шатнаас эхлэн гэм буруугийн талаар маргаагүй, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал, прокурорын саналыг харгалзан шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгохоор шийдвэрлэв.
Монгол улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйл, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4, 36.8, 36.10 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1. Шүүгдэгч Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуягыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ганхуягыг 600 /зургаан зуу/-н нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 /зургаан зуун мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулсугай.
3. Шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, түүнээс гаргуулбал зохих эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.
4. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Өмнөговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг мэдэгдсүгэй.
5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Д.БАТТУЛГА
2020 оны 09 дүгээр сарын 09 өдөр Дугаар 2020/ШЦТ/136 Ханбогд сум
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Д.Баттулга даргалж,
Нарийн бичгийн дарга: Ө.Цэвэгмэд,
Улсын яллагч: Б.Амармөрөн,
Шүүгдэгч: Х.Ганхуяг /өөрөө өөрийгөө өмгөөлсөн/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь Сум дундын прокурорын газрын ерөнхий прокурор Б.Амармөрөнгөөс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуягт холбогдох эрүүгийн 2029001610111 дугаартай хэргийг 2020 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол улсын иргэн, 1974 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр Булган аймгийн Сэлэнгэ суманд төрсөн, 46 настай, эрэгтэй, яс үндэс халх, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, хувиараа нүүрс тээврийн машины засварын ажилтай, ам бүл 5, эхнэр, хүүхдийн хамт Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын Хан-Уул 2 дугаар баг 3 дугаар гудамж 10 тоотод оршин суух, урьд өмнө нь Булган аймгийн сум дундын шүүхийн 1998 оны 08 дугаар сарын 05-ны өдөр №201 дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 240 дүгээр зүйлийн 240.3 дахь хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаагаар тэнсэн харгалзах ял, Орхон аймгийн Сум дундын шүүхийн 2009 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн №114 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 01 жилийн хугацаагаар тэнсэх ял эдэлж байсан, хэрэг хариуцах чадвартай, Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуяг /РД:ГИ74042318/
Үйлдсэн хэргийн талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь 2020 оны 07 дугаар сарын 15-ны өдөр Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын 5 дугаар баг Цагаан хад гэх газарт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Д.Элдэвтэй үл ялих зүйлээс болж маргалдан нуруун тус газар нь хутгаар зүсэж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон өмгөөлөх талын дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлаад,
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь мэдүүлэхдээ: “Найз Элдэвтэй архи ууж байгаад маргалдсан.” гэв.
Хохирогч Д.Элдэвийн өгсөн: “...Х.Ганхуяг бид 2 нүүрс тээврийн машин засаж байх хоорондоо Хараа нэртэй 0.5 граммын архи хамт уугаад мах идээд байж байхдаа маргалдаж муудалцаж байгаад миний уур хүрээд Х.Ганхуягийг би нэг удаа хальт цохиод автал Х.Ганхуяг мах идэж байсан заазуур аваад миний араас хэд хэдэн удаа заазуурдсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-14-р хуудас/,
Гэрч С.Жумдааны өгсөн: “...эмч Ариунаа Хайрхан эмнэлэг дээр хүрээд ир энд нэг хутгалуулсан хүн ирсэн оёдол тавиад өгөөч гээд намайг дуудсан. Тэгээд би эмнэлэг дээр яваад очтол баруун зүүн мөр толгойндоо иртэй зүйлээр зүсүүлсэн шархтай согтуу хүн орон дээр цусаа гоожуулаад сууж байсан. Тэгээд би тэр хүний зүсүүлсэн зүүн мөр, толгой хэсэгт оёдол тавиад боолт хийж анхан шатны тусламж үзүүлсэн. Д.Элдэв нь Ганхуяг гэх хүнтэй хамт ирсэн.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22-р хуудас/,
Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн №406 дугаартай шинжээчийн:
Яллагдагч Х.Ганхуягын хэргээ хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг /хх-ийн 31-33-р хуудас/
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын хувийн байдлын талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 46-р хуудас/,
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын иргэний гэрлэлтийн лавлагаа, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа газрын тодорхойлолт, арилжааны банкууд дахь дансны мэдээлэл /хх-ийн 36-45, -р хуудас/, зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан эдгээр нотлох баримтыг тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.
Бусдын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн нөхцөл байдалд хийсэн хууль зүйн дүгнэлтийн талаар:
Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотловол зохих асуудлыг хангалттай шалгаж тогтоосон Сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокуророос Х.Ганхуягт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.
Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар: Хохирогч Д.Элдэв нь прокурорт гаргасан хүсэлтдээ: “...Миний бие нь 2013 оноос найз Х.Ганхуягтай гэр бүл шиг найзалж эднийд амьдардаг бид хоёр ажлын байдлаас болон үл ойлголцон найзыгаа цохисноос болж Ганхуяг мах хэрчиж байсан заазуураар цохисон. Д.Элдэв миний бие нь гомдол саналгүй тул найз Ганхуягыг хөнгөн шийдвэрээр түргэвчилсэн шийдвэр гаргаж өгнө үү.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 57-р хуудас/ байх тул шүүгдэгч Х.Ганхуягыг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.
Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар “прокурор хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзвэл хэргийн зүйлчлэл, түүнд оногдуулах ялын төрөл, хэмжээ, эсхүл ялаас чөлөөлөх, эсхүл ял оногдуулахгүй тэнсэж албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх тухай саналыг яллагдагч, түүний өмгөөлөгчид танилцуулж, яллагдагч зөвшөөрвөл гарын үсэг зуруулж, яллах дүгнэлт үйлдэн хэргийг шүүхэд даруй шилжүүлнэ” хэргийг шилжүүлсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй гэж үзэв.
Улсын яллагчаас Х.Ганхуягт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэм буруутайд тооцож, 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгох саналыг гаргасан байна.
Шүүх шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь тохиолдолын чанартай нөхцөл байдлын улмаас анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, мөрдөн байцаалтын шатнаас эхлэн гэм буруугийн талаар маргаагүй, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал, прокурорын саналыг харгалзан шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгохоор шийдвэрлэв.
Монгол улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйл, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4, 36.8, 36.10 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1. Шүүгдэгч Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуягыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ганхуягыг 600 /зургаан зуу/-н нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 /зургаан зуун мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулсугай.
3. Шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, түүнээс гаргуулбал зохих эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.
4. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Өмнөговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг мэдэгдсүгэй.
5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Д.БАТТУЛГА
2020 оны 09 дүгээр сарын 09 өдөр Дугаар 2020/ШЦТ/136 Ханбогд сум
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Д.Баттулга даргалж,
Нарийн бичгийн дарга: Ө.Цэвэгмэд,
Улсын яллагч: Б.Амармөрөн,
Шүүгдэгч: Х.Ганхуяг /өөрөө өөрийгөө өмгөөлсөн/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь Сум дундын прокурорын газрын ерөнхий прокурор Б.Амармөрөнгөөс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуягт холбогдох эрүүгийн 2029001610111 дугаартай хэргийг 2020 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол улсын иргэн, 1974 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр Булган аймгийн Сэлэнгэ суманд төрсөн, 46 настай, эрэгтэй, яс үндэс халх, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, хувиараа нүүрс тээврийн машины засварын ажилтай, ам бүл 5, эхнэр, хүүхдийн хамт Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын Хан-Уул 2 дугаар баг 3 дугаар гудамж 10 тоотод оршин суух, урьд өмнө нь Булган аймгийн сум дундын шүүхийн 1998 оны 08 дугаар сарын 05-ны өдөр №201 дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 240 дүгээр зүйлийн 240.3 дахь хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаагаар тэнсэн харгалзах ял, Орхон аймгийн Сум дундын шүүхийн 2009 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн №114 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 01 жилийн хугацаагаар тэнсэх ял эдэлж байсан, хэрэг хариуцах чадвартай, Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуяг /РД:ГИ74042318/
Үйлдсэн хэргийн талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь 2020 оны 07 дугаар сарын 15-ны өдөр Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын 5 дугаар баг Цагаан хад гэх газарт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Д.Элдэвтэй үл ялих зүйлээс болж маргалдан нуруун тус газар нь хутгаар зүсэж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон өмгөөлөх талын дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлаад,
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь мэдүүлэхдээ: “Найз Элдэвтэй архи ууж байгаад маргалдсан.” гэв.
Хохирогч Д.Элдэвийн өгсөн: “...Х.Ганхуяг бид 2 нүүрс тээврийн машин засаж байх хоорондоо Хараа нэртэй 0.5 граммын архи хамт уугаад мах идээд байж байхдаа маргалдаж муудалцаж байгаад миний уур хүрээд Х.Ганхуягийг би нэг удаа хальт цохиод автал Х.Ганхуяг мах идэж байсан заазуур аваад миний араас хэд хэдэн удаа заазуурдсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-14-р хуудас/,
Гэрч С.Жумдааны өгсөн: “...эмч Ариунаа Хайрхан эмнэлэг дээр хүрээд ир энд нэг хутгалуулсан хүн ирсэн оёдол тавиад өгөөч гээд намайг дуудсан. Тэгээд би эмнэлэг дээр яваад очтол баруун зүүн мөр толгойндоо иртэй зүйлээр зүсүүлсэн шархтай согтуу хүн орон дээр цусаа гоожуулаад сууж байсан. Тэгээд би тэр хүний зүсүүлсэн зүүн мөр, толгой хэсэгт оёдол тавиад боолт хийж анхан шатны тусламж үзүүлсэн. Д.Элдэв нь Ганхуяг гэх хүнтэй хамт ирсэн.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22-р хуудас/,
Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн №406 дугаартай шинжээчийн:
Яллагдагч Х.Ганхуягын хэргээ хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг /хх-ийн 31-33-р хуудас/
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын хувийн байдлын талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 46-р хуудас/,
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын иргэний гэрлэлтийн лавлагаа, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа газрын тодорхойлолт, арилжааны банкууд дахь дансны мэдээлэл /хх-ийн 36-45, -р хуудас/, зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан эдгээр нотлох баримтыг тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.
Бусдын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн нөхцөл байдалд хийсэн хууль зүйн дүгнэлтийн талаар:
Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотловол зохих асуудлыг хангалттай шалгаж тогтоосон Сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокуророос Х.Ганхуягт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.
Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар: Хохирогч Д.Элдэв нь прокурорт гаргасан хүсэлтдээ: “...Миний бие нь 2013 оноос найз Х.Ганхуягтай гэр бүл шиг найзалж эднийд амьдардаг бид хоёр ажлын байдлаас болон үл ойлголцон найзыгаа цохисноос болж Ганхуяг мах хэрчиж байсан заазуураар цохисон. Д.Элдэв миний бие нь гомдол саналгүй тул найз Ганхуягыг хөнгөн шийдвэрээр түргэвчилсэн шийдвэр гаргаж өгнө үү.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 57-р хуудас/ байх тул шүүгдэгч Х.Ганхуягыг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.
Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар “прокурор хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзвэл хэргийн зүйлчлэл, түүнд оногдуулах ялын төрөл, хэмжээ, эсхүл ялаас чөлөөлөх, эсхүл ял оногдуулахгүй тэнсэж албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх тухай саналыг яллагдагч, түүний өмгөөлөгчид танилцуулж, яллагдагч зөвшөөрвөл гарын үсэг зуруулж, яллах дүгнэлт үйлдэн хэргийг шүүхэд даруй шилжүүлнэ” хэргийг шилжүүлсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй гэж үзэв.
Улсын яллагчаас Х.Ганхуягт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэм буруутайд тооцож, 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгох саналыг гаргасан байна.
Шүүх шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь тохиолдолын чанартай нөхцөл байдлын улмаас анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, мөрдөн байцаалтын шатнаас эхлэн гэм буруугийн талаар маргаагүй, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал, прокурорын саналыг харгалзан шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгохоор шийдвэрлэв.
Монгол улсын Шүүхийн тухай хуулийн 31 дүгээр зүйлийн 31.3.1, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйл, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 2, 3, 4, 36.8, 36.10 дугаар зүйлд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:
1. Шүүгдэгч Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуягыг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.
2. Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Х.Ганхуягыг 600 /зургаан зуу/-н нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 /зургаан зуун мянга/-н төгрөгөөр торгох ял оногдуулсугай.
3. Шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь энэ хэрэгт цагдан хоригдсон хоноггүй, энэ хэрэгт шийдвэрлэвэл зохих битүүмжлэгдсэн зүйлгүй, түүнээс гаргуулбал зохих эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зардалгүй, бусдад төлөх төлбөргүй болохыг тус тус дурдсугай.
4. Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 38.1 дүгээр зүйлийн 1, 38.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шийтгэх тогтоолыг шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч эс зөвшөөрвөл гардан авснаас хойш 14 хоногийн дотор Өмнөговь аймгийн Эрүү, Иргэний хэргийн давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах, улсын яллагч, түүний дээд шатны прокурор эсэргүүцэл бичих эрхтэйг мэдэгдсүгэй.
5. Шийтгэх тогтоол нь уншиж сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд хуулийн хүчин төгөлдөр болох хүртэл шүүгдэгчид авсан хувийн баталгаа гаргах таслан сэргийлэх арга хэмжээг хэвээр үргэлжлүүлсүгэй.
ДАРГАЛАГЧ, ШҮҮГЧ Д.БАТТУЛГА
МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь сум дундын шүүхийн шүүгч Д.Баттулга даргалж,
Нарийн бичгийн дарга: Ө.Цэвэгмэд,
Улсын яллагч: Б.Амармөрөн,
Шүүгдэгч: Х.Ганхуяг /өөрөө өөрийгөө өмгөөлсөн/ нарыг оролцуулан тус шүүхийн шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн шүүх хуралдаанаар,
Өмнөговь аймгийн Ханбогд сум дахь Сум дундын прокурорын газрын ерөнхий прокурор Б.Амармөрөнгөөс Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуягт холбогдох эрүүгийн 2029001610111 дугаартай хэргийг 2020 оны 09 дүгээр сарын 09-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.
Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:
Монгол улсын иргэн, 1974 оны 04 дүгээр сарын 23-ны өдөр Булган аймгийн Сэлэнгэ суманд төрсөн, 46 настай, эрэгтэй, яс үндэс халх, бүрэн дунд боловсролтой, жолооч мэргэжилтэй, хувиараа нүүрс тээврийн машины засварын ажилтай, ам бүл 5, эхнэр, хүүхдийн хамт Өмнөговь аймгийн Даланзадгад сумын Хан-Уул 2 дугаар баг 3 дугаар гудамж 10 тоотод оршин суух, урьд өмнө нь Булган аймгийн сум дундын шүүхийн 1998 оны 08 дугаар сарын 05-ны өдөр №201 дугаартай таслан шийдвэрлэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн 240 дүгээр зүйлийн 240.3 дахь хэсэгт зааснаар 1 жилийн хугацаагаар тэнсэн харгалзах ял, Орхон аймгийн Сум дундын шүүхийн 2009 оны 06 дугаар сарын 22-ны өдрийн №114 дугаартай шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 145 дугаар зүйлийн 145.2 дахь хэсэгт зааснаар 01 жилийн хугацаагаар тэнсэх ял эдэлж байсан, хэрэг хариуцах чадвартай, Чонуу овгийн Хишигсүрэнгийн Ганхуяг /РД:ГИ74042318/
Үйлдсэн хэргийн талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь 2020 оны 07 дугаар сарын 15-ны өдөр Өмнөговь аймгийн Ханбогд сумын 5 дугаар баг Цагаан хад гэх газарт архи согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ Д.Элдэвтэй үл ялих зүйлээс болж маргалдан нуруун тус газар нь хутгаар зүсэж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт яллах болон өмгөөлөх талын дараах нотлох баримтуудыг тал бүрээс нь шинжлэн судлаад,
ТОДОРХОЙЛОХ нь:
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь мэдүүлэхдээ: “Найз Элдэвтэй архи ууж байгаад маргалдсан.” гэв.
Хохирогч Д.Элдэвийн өгсөн: “...Х.Ганхуяг бид 2 нүүрс тээврийн машин засаж байх хоорондоо Хараа нэртэй 0.5 граммын архи хамт уугаад мах идээд байж байхдаа маргалдаж муудалцаж байгаад миний уур хүрээд Х.Ганхуягийг би нэг удаа хальт цохиод автал Х.Ганхуяг мах идэж байсан заазуур аваад миний араас хэд хэдэн удаа заазуурдсан.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 12-14-р хуудас/,
Гэрч С.Жумдааны өгсөн: “...эмч Ариунаа Хайрхан эмнэлэг дээр хүрээд ир энд нэг хутгалуулсан хүн ирсэн оёдол тавиад өгөөч гээд намайг дуудсан. Тэгээд би эмнэлэг дээр яваад очтол баруун зүүн мөр толгойндоо иртэй зүйлээр зүсүүлсэн шархтай согтуу хүн орон дээр цусаа гоожуулаад сууж байсан. Тэгээд би тэр хүний зүсүүлсэн зүүн мөр, толгой хэсэгт оёдол тавиад боолт хийж анхан шатны тусламж үзүүлсэн. Д.Элдэв нь Ганхуяг гэх хүнтэй хамт ирсэн.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 21-22-р хуудас/,
Хүний биед хийсэн шүүх эмнэлгийн №406 дугаартай шинжээчийн:
Яллагдагч Х.Ганхуягын хэргээ хүлээн зөвшөөрсөн мэдүүлэг /хх-ийн 31-33-р хуудас/
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын хувийн байдлын талаар:
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын ял шийтгэгдсэн эсэхийг шалгах хуудас /хх-ийн 46-р хуудас/,
Шүүгдэгч Х.Ганхуягын иргэний гэрлэлтийн лавлагаа, иргэний үнэмлэхийн лавлагаа, оршин суугаа газрын тодорхойлолт, арилжааны банкууд дахь дансны мэдээлэл /хх-ийн 36-45, -р хуудас/, зэрэг бичгийн нотлох баримтуудыг шинжлэн судлав.
Шүүхийн хэлэлцүүлэгт шинжлэн судалсан эдгээр нотлох баримтыг тухайн хэрэгт хамааралтай, ач холбогдолтой, Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуульд заасан үндэслэл, журмын дагуу цуглуулж, бэхжүүлж авагдсан, хэрэг хянан шийдвэрлэхэд хангалттай гэж шүүх үнэлэв.
Бусдын эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулах гэмт хэргийн нөхцөл байдалд хийсэн хууль зүйн дүгнэлтийн талаар:
Энэ хэрэгт Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлд заасан нотловол зохих асуудлыг хангалттай шалгаж тогтоосон Сум дундын прокурорын газрын хяналтын прокуророос Х.Ганхуягт холбогдуулан Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар яллах дүгнэлт үйлдэж ирүүлсэн хэргийн зүйлчлэл тохирсон байна.
Гэмт хэргийн улмаас учирсан хохирол, хор уршгийн талаар: Хохирогч Д.Элдэв нь прокурорт гаргасан хүсэлтдээ: “...Миний бие нь 2013 оноос найз Х.Ганхуягтай гэр бүл шиг найзалж эднийд амьдардаг бид хоёр ажлын байдлаас болон үл ойлголцон найзыгаа цохисноос болж Ганхуяг мах хэрчиж байсан заазуураар цохисон. Д.Элдэв миний бие нь гомдол саналгүй тул найз Ганхуягыг хөнгөн шийдвэрээр түргэвчилсэн шийдвэр гаргаж өгнө үү.” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 57-р хуудас/ байх тул шүүгдэгч Х.Ганхуягыг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзэв.
Эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:
Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.3 дугаар зүйлийн 3 дахь хэсэгт зааснаар “прокурор хэргийг хялбаршуулсан журмаар хянан шийдвэрлэх үндэслэлтэй гэж үзвэл хэргийн зүйлчлэл, түүнд оногдуулах ялын төрөл, хэмжээ, эсхүл ялаас чөлөөлөх, эсхүл ял оногдуулахгүй тэнсэж албадлагын арга хэмжээ хэрэглэх тухай саналыг яллагдагч, түүний өмгөөлөгчид танилцуулж, яллагдагч зөвшөөрвөл гарын үсэг зуруулж, яллах дүгнэлт үйлдэн хэргийг шүүхэд даруй шилжүүлнэ” хэргийг шилжүүлсэн нь хууль зүйн үндэслэлтэй гэж үзэв.
Улсын яллагчаас Х.Ганхуягт Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэм буруутайд тооцож, 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгох саналыг гаргасан байна.
Шүүх шүүгдэгч Х.Ганхуяг нь тохиолдолын чанартай нөхцөл байдлын улмаас анх удаа хөнгөн гэмт хэрэг үйлдсэн, мөрдөн байцаалтын шатнаас эхлэн гэм буруугийн талаар маргаагүй, гэмт хэрэг үйлдсэн нөхцөл байдал, учирсан хохирол, хор уршгийн шинж чанар, хувийн байдал, прокурорын саналыг харгалзан шүүгдэгчид Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар 600 нэгжтэй тэнцэх хэмжээний буюу 600 000 төгрөгөөр торгохоор шийдвэрлэв.