МОНГОЛ УЛСЫН НЭРИЙН ӨМНӨӨС

 

           Багануур дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн шүүгч Г.Ариунаа даргалж, шүүх хуралдааны танхимд нээлттэй хийсэн хуралдаанаар

 Нэхэмжлэгч Багануур дүүргийн 1 дүгээр хороо, 8 дугаар байрны 17 тоотод байрлах, “MFI ББСБ” ХХК-ийн нэхэмжлэлтэй

 Хариуцагч Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, 33 дугаар байрны 53 тоотод оршин суух, Боржигин овогт Мангалын Гэрэлмаад холбогдох зээлийн гэрээний үүргийн биелэлт 86.000.000 төгрөг гаргуулах тухай нэхэмжлэлийг 2017 оны 01 дүгээр сарын 09-ний өдөр хүлээн авч хянан хэлэлцэв.

Шүүх хуралдаанд: Нэхэмжлэгч байгууллагын итгэмжлэгдсэн төлөөлөгч Ц.Чимгээ, нэхэмжлэгчийн итгэмжлэгдсэн төлөөлөгчийн өмгөөлөгч Ч.Болдбаатар, хариуцагч М.Гэрэлмаа, хариуцагчийн өмгөөлөгч Ж.Цэцэгээ, шүүх хуралдааны нарийн бичгийн дарга Э.Шинэхүү нар оролцов.

ТОДОРХОЙЛОХ нь

            Нэхэмжлэгч “MFI ББСБ” ХХК шүүхэд гаргасан нэхэмжлэлдээ: Манай байгууллага 2014 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдөр М.Гэрэлмаатай “Барьцаат зээлийн гэрээ” байгуулан, 50.000.000 төгрөгийг 1 сарын 4.5 хувийн хүүтэй, 1 жилийн хугацаатай зээлдүүлсэн.

           Зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг хангах зорилгоор М.Гэрэлмаа, Ч.Энхтайван, Ч.Санжид нарын дундын өмчлөлийн Улсын бүртгэлийн Ү-2208002325 дугаартай, орон сууцны зориулалт бүхий үл хөдлөх эд хөрөнгийг барьцаалсан.

           Зээлдэгч зээлийн гэрээгээр тохирсон хугацаанд үндсэн зээлээ төлөөгүй бөгөөд 2014 оны 12 дугаар сараас 2015 оны 9 дүгээр сар хүртэл зээлийн хүүнд нийт 22.500.000 төгрөгийг төлжээ. Үүнээс хойш үндсэн зээл болон зээлийн хүүгээ төлөхийг удаа дараа шаардсан боловч зээлээ төлөхгүй өнөөдрийг хүрч,            М.Гэрэлмаатай уулзахаар гэрт нь очиход хаалгаа тайлж өгөхгүй, утсаа авахгүй зээлээ төлж барагдуулахгүй байгаа учраас байгууллага их хэмжээгээр хохирч байна.  

           Иймд М.Гэрэлмаагаас үндсэн зээл 50.000.000 төгрөг, 2017 оны 1 дүгээр сарын 06-ны өдөр хүртэлх 16 сарын хүү 36.000.000 төгрөг, нийт 86.000.000 төгрөгийг гаргуулан, барьцааны эд зүйл болох Улаанбаатар хот, Багануур дүүрэг, 3 дугаар хороо, 33-53 тоот хаягтай, Улсын бүртгэлийн Ү-2208002325 дугаартай, 3 өрөө, 39 метр квадрат талбайтай, орон сууцны зориулалт бүхий үл хөдлөх эд хөрөнгөөр үүрэг гүйцэтгэлийг хангуулж өгнө үү, гэжээ. 

            Хариуцагч М.Гэрэлмаа шүүх болон шүүх хуралдаанд гаргасан тайлбартаа:  

            Миний бие “MFI ББСБ” ХХК-иас 2014 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдөр Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, 33-53 дугаартай, 3 өрөө орон сууцаа барьцаалан, 50.000.000 төгрөгийг сарын 4.5 хувийн хүүтэй, 1 жилийн хугацаатай авсан нь үнэн. 

            2014 оны 12 дугаар сараас 2015 оны 9 дүгээр сар хүртэлх хугацаанд зээлийн хүүнд, нийт 22.500.000 төгрөгийг төлсөн. Зээлийн гэрээний хугацаа дуусах хүртэл 2 сарын хүүг төлөөгүй нь үнэн. Харин 2016 оны 1 дүгээр сарын 07-ны өдөр Цоодолын Чимгээгийн “Хаан” банкны дансанд шилжүүлсэн 5.000.000 төгрөгийг үндсэн зээлээс хасахад, үндсэн зээл 45.000.000 төгрөг болсон.

            Мөн би бэлнээр гар дээр 49.500.000 төгрөгийг авсан ба тус хоршоо нь 500.000 төгрөгийг шимтгэл гээд суутгасан. Энэ талаарх баримтыг шүүхэд өгсөн.

            Иймээс үндсэн зээл 49.500.000 төгрөгнөөс хүүг тооцуулж, зөрүү мөнгөө хасуулаад, 2 сарын хүү нэмж төлөөд, зээлээ барагдуулмаар байна. Энэ мөнгийг үнэндээ би авч хэрэглээгүй, дүү М.Гэрэлтуяадаа авч өгсөн, зээлийн хүүг миний дүү өөрийн нэрээр төлж байсан гэв.

ҮНДЭСЛЭХ нь

Нэхэмжлэгч “MFI ББСБ” ХХК,  хариуцагч М.Гэрэлмаагаас зээлийн гэрээний үүргийн биелэлт 86.000.000 төгрөгийг гаргуулж, мөнгөн хэлбэрээр барагдуулаагүй тохиолдолд барьцаа хөрөнгөөр хангуулах нэхэмжлэлийн шаардлагуудыг шүүхэд гаргажээ.

Хариуцагч нэхэмжлэлийн шаардлагыг хүлээн зөвшөөрөхгүй, үндсэн зээл 49.500.000 төгрөгнөөс, төлсөн 5.000.000 төгрөгийг хасуулж, үлдэгдэл мөнгөө төлнө гэж маргаж байна.      

 Шүүх нэхэмжлэлийн шаардлагын зарим хэсгийг хангаж, үлдсэнийг нь хэрэгсэхгүй болгож шийдвэрлэх үндэслэлтэй байна гэж үзлээ.

1. Хариуцагч М.Гэрэлмаа, “MFI ББСБ” ХХК-иас 2014 оны 11 дүгээр сарын 13-ны өдөр 01 дугаартай зээлийн гэрээ байгуулан, 50.000.000 төгрөгийг сарын 4.5 хувийн хүүтэй, 1 жилийн хугацаатай зээлсэн бөгөөд зээлийн барьцаанд Багануур дүүрэг 3 дугаар хороо, 33-53 дугаартай, 3 өрөө, 39 метр квадрат талбайтай орон сууцыг барьцаалсан болох нь зохигчдын хооронд байгуулсан “Зээл болон барьцаат зээлийн гэрээ”-гээр тогтоогдож байна.
2. Талуудын хооронд байгуулсан зээл болон барьцааны гэрээ Иргэний хуулийн 156 дугаар зүйлийн 156.1 дэх хэсэгт “Барьцааны гэрээг бичгээр байгуулна”, мөн хуулийн 40 дүгээр зүйлийн 40.1 дэх хэсэгт “Хүсэл зоригийн илэрхийлэл нь нөгөө тал түүнийг хүлээн авснаар хүчин төгөлдөр болно” гэж зааснаар хүсэл зоригоо илэрхийлж байгуулсан, хуульд заасан үндэслэл шаардлагыг хангасан, хүчин төгөлдөр гэрээнүүд байна гэж дүгнэлээ.
3. Нэхэмжлэгч Иргэний хуулийн 451 дүгээр зүйлийн 451.1, 452 дугаар зүйлийн 452.1, 453 дугаар зүйлийн 453.1 дэх хэсгүүдэд зааснаар үндсэн зээл, зээлийн хүүг хариуцагчаас шаардах эрхтэй байна.
4. Хэдийгээр нэхэмжлэгч, хариуцагчийг 50.000.000 төгрөгийг, 1 жилийн хугацаатай зээлж авсан гэх боловч хавтас хэрэгт авагдсан “Монголиан Файнэншл Инвестмент ББСБ” ХХК-ийн 2014 оны 11 дүгээр сарын 14-ний өдрийн “Кассын орлогын ордер”-ын баримтаар М.Гэрэлмаагаас 500.000 төгрөгийг “Үйлчилгээний хураамж” гэж авсан, хариуцагч энэ талаар маргаагүй учраас үндсэн зээлээс 500.000 төгрөгийг хасаж тооцох нь зүйтэй гэж үзлээ.
5. Хариуцагч “Цоодолын Чимгээ нэртэй “Хаан” банкны 5750652875 тоот дансанд 5.000.000 төгрөгийг шилжүүлсэн, энэ мөнгийг үндсэн зээлнээс хасах ёстой” гэж маргаж байгаа боловч нэхэмжлэгчийн шүүх хуралдаанд нотлох баримтаар гаргаж өгсөн М.Гэрэлтуяатай байгуулсан “Зээл болон барьцаат зээлийн гэрээ”, тайлбар зэргээс дүгнэхэд дээрх мөнгийг хариуцагчийн төрсөн дүү М.Гэрэлтуяагийн Ц.Чимгээгээс авсан 100.000.000 төгрөгнөөс хасах нь “Нэхэмжлэгчийн Дархан-Уул аймгийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхэд М.Гэрэлтуяатай холбогдуулан гаргасан нэхэмжлэлд “2015 оны 9 дүгээр сарын 12-ны өдрийг хүртэл зээлдэгч М.Гэрэлтуяа нийт 40.628.400 төгрөгийн зээлийн хүү төлсөн бөгөөд 2016 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдөр төлсөн 5.000.000 төгрөгийг  үндсэн зээлээс хассан”, мөн шүүхийн хэлэлцүүлгийн явцад нэхэмжлэгч “ 2016 оны 11 дүгээр сард өөрийн биеэр Дархан орж, М.Гэрэлтуяатай уулзахад 5.000.000 төгрөгийг үндсэн зээлнээс хаслаа гэж хоёр тал баримт үйлдснийг Дарханы шүүхэд нотлох баримтаар өгсөн”, хариуцагчийн өмгөөлөгч Цэцэгээ “ 5.000.000 төгрөгийг Дарханы зээлээс хассан нь нотлогдож байгаа тул маргахгүй, харин ямар ч шалтгаан баримт нотолгоо, гэрээ хэлэлцэлгүйгээр хураамж хэлбэрээр авсан 500.000 төгрөгийг үндсэн зээлээс хасаж, 49.500.000 төгрөгт ногдох 2 сарын хүүг тооцож төлнө. Хоёр талын гэрээ нэг жилийн хугацаатай, үндсэн зээлээ төлөөгүй тохиолдолд төлсөн мөнгийг хүүнд суутгаж, авна гэж гэрээндээ талууд тусгаагүй” гэх тайлбаруудаар хариуцагчийн үндсэн зээлнээс 2016 оны 01 дүгээр сарын 07-ны өдөр нэхэмжлэгчид төлсөн 5.000.000 төгрөгийг шүүх хасаж тооцох боломжгүй байна.
6.  Иргэний хуулийн 453 дугаар зүйлийн  453.1 дэх хэсэгт “Зээлдэгч авсан зээлээ хугацаанд нь төлөөгүй бол хэтэрсэн хугацааны хүү, гэрээнд заасан бол нэмэгдүүлсэн хүү төлөх үүрэгтэй.”, Банк эрх бүхий этгээдийн мөнгөн хадгаламж, төлбөр тооцоо, зээлийн үйл ажиллагааны тухай хуулийн 24 дүгээр зүйлийн 24.3 дахь хэсэгт “Зээлийг заасан хугацаанд төлөөгүй бол зээлийн гэрээний үүргээ бүрэн биелүүлж дуусах хүртэл хугацаанд зээлийн үндсэн хүү, гэрээнд заасан бол түүний хорин хувиас хэтрэхгүй хэмжээний нэмэгдүүлсэн хүү төлнө” гэж заасны дагуу хариуцагчаас хураамж хэлбэрээр авсан 500.000 төгрөгийг үндсэн зээлээс хасаад, үндсэн зээл 49.500.000 төгрөг, 2015 оны 9 дүгээр сарын 10-наас 2017 оны 01 дүгээр сарын 06-ны өдрийг хүртэл 15 сар 27 хоногийн зээлийн хүү:                   

              49.500.000 төгрөг /үндсэн зээл/ х 4.5%= 2.227.500 төгрөг /нэг сарын хүү/

              2.227.500 төгрөг /нэг сарын хүү/ : 30 /хоног/= 74250 төгрөг / нэг өдрийн хүү/

              74250 /нэг өдрийн хүү/х 27 /хоног/=2.004.750 төгрөг /зээлийн хүү/

              2.227.500 /нэг сарын хүү/х15 /сар/=33.412.500 төгрөг /зээлийн хүү/

              49.500.000 /үндсэн зээл/+33.412.500+2.004.750 төгрөг /зээлийн хүү/= 84.917.250 төгрөг

        Үүнээс хариуцагч 50.000.000 төгрөгт ногдох 10 /сар/ х 2.250.000 төгрөг /сарын хүү/ = нийт 22.500.000 төгрөгийг төлсөн бөгөөд эдгээр төлсөн хүүний зөрүү 2.250.000-2.227.500= 22500 төгрөг, үүнээс 22500х10/сар/=225.000 төгрөгийг хасаж тооцоод, нэхэмжлэгчийн нэхэмжилсэн 86.000.000 төгрөгнөөс-84.917.250 төгрөг /хариуцагчийн нийт төлөх зээлийн хүү/-225.000 төгрөг /илүү төлсөн хүүний зөрүү/= 857.750 төгрөгийг нэхэмжлэлийн шаардлагаас хэрэгсэхгүй болгож, 84.692.250 төгрөгийг нэхэмжлэгчид олгох нь хууль зүйн үндэслэлтэй байна.

          Иргэний хуулийн 153 дугаар зүйлийн 153.1 дэх хэсэгт “үүрэг гүйцэтгэгч барьцаагаар хангагдсан үүргийг хууль буюу гэрээнд заасны дагуу гүйцэтгээгүй буюу зохих ёсоор гүйцэтгээгүй буюу барьцаалуулагч буюу үүрэг гүйцэтгэгч нь бусад үүрэг гүйцэтгүүлэгчдээс тэргүүн ээлжинд барьцааны зүйлийн үнээс шаардлагаа хангуулах эрхтэй”, 158 дугаар зүйлийн 158.1 дэх хэсэгт “ шаардах эрх үүссэн буюу үүргийн гүйцэтгэлийг хангах хугацаа өнгөрсөн тохиолдолд барьцааны зүйлийг худалдах, бусад хэлбэрээр борлуулах замаар барьцаалагчийн шаардлагыг хангана”, 169 дүгээр зүйлийн 169.1 дэх хэсэгт “ үүрэг гүйцэтгэгчийн  шаардлагыг хангах хугацаа болсон, эсхүл үүрэг гүйцэтгэгч үүргийг гүйцэтгэх эрхтэй болсон үеэс буюу хуульд заасан бусад тохиолдолд үл хөдлөх эд хөрөнгийн өмчлөгч үүрэг гүйцэтгүүлэгчийн шаардлагыг хангах үүрэгтэй” гэж тус тус заасны дагуу нэхэмжлэгч “MFI ББСБ” ХХК, барьцаа хөрөнгөөр нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангуулах эрхтэй.

         Хавтас хэрэгт цугларсан бичгийн баримтууд нь хуульд заасан нотлох баримт гаргах, цуглуулах шаардлагыг хангасан, үнэн зөв, энэ хэрэгт хамааралтай, хэргийг шийдвэрлэхэд ач холбогдолтой, эргэлзээгүй баримтууд гэж дүгнэв.

         Нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 587.950 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээн, хариуцагчаас 84.692.250 төгрөгт ногдох улсын тэмдэгтийн хураамж 581.411 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгчид олгохоор шийдвэрлэв.

     Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 115 дугаар зүйлийн 115.2.2, 116, 118 дугаар зүйлүүдэд заасныг тус тус удирдлага болгон ТОГТООХ нь:

          1.Иргэний хуулийн 451 дүгээр зүйлийн 451.1, 452 дугаар зүйлийн 452.1 , 453 дугаар зүйлийн 453.1 дэх хэсгүүдэд зааснаар хариуцагч Боржигон овогт Мангалын Гэрэлмаагаас зээлийн гэрээний үүргийн биелэлт 84.692.250 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгч “MFI ББСБ” ХХК-д олгож, нэхэмжлэлийн шаардлагаас 857.750 төгрөгийг хэрэгсэхгүй болгосугай. 

2. Иргэний хуулийн 175 дугаар зүйлийн 175.1 дэх хэсэгт зааснаар хариуцагч нар зээлийн төлбөрийг мөнгөн хэлбэрээр барагдуулаагүй тохиолдолд зээлийн гэрээний үүргийн гүйцэтгэлийг Багануур дүүргийн 3 дугаар хороо, 33 дугаар байрны 53 тоот 39 метр квадрат талбайтай, 3 өрөө орон сууцыг дуудлага худалдаагаар худалдан, худалдаж борлуулсан үнээс нэхэмжлэлийн шаардлагыг хангуулахыг Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх Ерөнхий газрын харьяа Багануур дүүрэг дэх Шийдвэр гүйцэтгэх албанд даалгасугай.

         3. Багануур дүүргийн Иргэний хэргийн анхан шатны шүүхийн 2017 оны 02 дугаар сарын 22-ны өдрийн 304 дугаартай шүүгчийн захирамжийг хүчингүй болгосугай.

         4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 57 дугаар зүйлийн 57.1, Улсын тэмдэгтийн хураамжийн тухай хуулийн 7 дугаар зүйлийн 7.1.1 дэх хэсэгт зааснаар нэхэмжлэгчийн улсын тэмдэгтийн хураамжид төлсөн 587.950 төгрөгийг улсын орлогод хэвээр үлдээж, хариуцагчаас улсын тэмдэгтийн хураамж 581.411 төгрөгийг гаргуулж, нэхэмжлэгчид олгосугай.

         4.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 119 дүгээр зүйлийн 119.2, 119.4, 119.7 дахь хэсэгт зааснаар шийдвэр нь танилцуулан сонсгомогц хүчинтэй болох бөгөөд зохигч 7 хоног өнгөрснөөс хойш 14 хоногийн дотор шүүхэд хүрэлцэн ирж шийдвэрийг өөрөө гардан авах үүрэгтэй бөгөөд дээрх хугацаанд шүүхийн шийдвэрийг гардан аваагүй нь гомдол гаргах хугацааг хуульд заасан журмын дагуу тоолоход саад болохгүйг дурдсугай.

          5.Иргэний хэрэг шүүхэд хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 120 дугаар зүйлийн 120.2 дахь хэсэгт зааснаар зохигч нь анхан шатны шүүхийн шийдвэрийг эс зөвшөөрвөл шийдвэрийг гардан авсан өдрөөс хойш 14 хоногийн дотор Нийслэлийн Иргэний хэргийн Давж заалдах шатны шүүхэд гомдол гаргах эрхтэй болохыг дурдсугай.

 

 

ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                              Г.АРИУНАА