2021        03            23                                     2021/ШЦТ/40

 

           

                        ÌÎÍÃÎË ÓËÑÛÍ ÍÝÐÈÉÍ ªÌͪªÑ

 

 

Äîðíîãîâü àéìàã äàõü Ñóì äóíäûí ýð¿¿ãèéí õýðãèéí àíõàí øàòíû ø¿¿õèéí ø¿¿ã÷ Д.Адъяасүрэн äàðãàëæ,

Íàðèéí áè÷ãèéí äàðãà Э.Энхмаа,

Улсын яллагчаар хяналтын  ïðîêóðîð Г.Анх-Ирээдүй,

Шүүгдэгч Д.Х нарыг îðîëöóóëàí òóñ ø¿¿õèéí ø¿¿õ õóðàëäààíû òàíõèìä нээлттэй õèéñýí ø¿¿õ õóðàëäààíààð Äîðíîãîâü àéìаг дахь Цагдаагийн газраас мөрдөн шалгах ажиллагаа явуулж, аймгийн Прокурорын газрын хяналтын прокурор Г.Анх-Ирээдүйгээс Ýð¿¿ãèéí õóóëèéí тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт çààñíààð ÿëëàõ ä¿ãíýëò ¿éëäýæ èð¿¿ëñýí Д.Хд õîëáîãäîõ ýð¿¿ãèéí 2119000000039 äóãààðòàé õýðãèéã 2021 îíû 03 дугаар ñàðûí 16-íû ºäºð õ¿ëýýí àâ÷, хялбаршуулсан журмаар õÿíàí õýëýëöýâ.

 

Шүүгдэгчийн биеийн байцаалт:

Монгол Улсын иргэн, 1999 оны 10 дугаар сарын 09-ний өдөр Дорноговь аймаг Сайншанд суманд төрсөн, 21 настай, эрэгтэй, бүрэн дунд боловсролтой, мэргэжилгүй, эрхэлсэн тодорхой ажилгүй, ам бүл 5 ээж, эгч, дүү, эгчийн 1 хүүгийн хамт, Дорноговь аймгийн Сайншанд сум 4 дүгээр баг бөөний бараа баазын 5-4 тоотод оршин суудаг, урьд 2019 оны 01 дүгээр сарын 08-ны өдрийн Дорноговь аймаг дахь Сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 10 тоот шийтгэх тогтоолоор Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 17.1 дүгээр зүйлийн 2.1 дэх хэсэгт зааснаар 1 жил 4 сарын хорих ялаар шийтгүүлж байсан Д.Х,

 

Холбогдсон хэргийн талаар /яллах дүгнэлтэд бичигдсэнээр/

Шүүгдэгч Д.Х нь Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 7 дугаар баг найрамдлын 73-6 тоотод 2021 оны 02 дугаар сарын 05-наас 06-ны шилжих шөнө согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ И.Отэй маргалдаж, архины шилээр духанд нь 1 удаа цохиж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэрэгт холбогджээ.

                                         

                                              ÒÎÄÎÐÕÎÉËÎÕ íü:

Ø¿¿õèéí õýëýëö¿¿ëýãò  äàðààõü íîòëîõ áàðèìòûã øèíæëýí ñóäëàâ. ¯¿íä:             

Шүүгдэгч Д.Хгийн шүүхийн хэлэлцүүлэгт өгсөн “...би 2021 оны 02 дугаар сарын 05-наас 06-нд шилжих шөнө И.Отэй маргалдаад, түүнийг шилээр цохиж биед нь хөнгөн хохирол учруулсан. Эмнэлэг рүү явсных нь дараагаар гэртээ байгаа гэж бодоод гэр лүү нь очоод хаалгыг тогштол нээхгүй байсан болохоор гэрийнх нь цонхыг хагалсан” гэсэн мэдүүлэг,

 

            Хохирогч И.Огийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: "... 2021 оны 02 дугаар сарын 05-ны орой 20 цагийн үед гэртээ байрны ах болох Ганаа гэх хүнтэй 0.5-н хэмжээтэй, “Ерөөл” нэртэй ах уусан. Удалгүй архиа дуусгаад Ганаа ах яваад өгсөн. Харин би найз Дын гэр лүү ганцаараа явсан. Гэрт нь шөнө 01 цагийн үед ороход Д ганцаараа байж байсан. Тэгээд Дтай хамт хажуу талын айл руу нь ороход Х нэлээд согтуу ганцаараа байгаа харагдсан. Тэгээд би том өрөөнд ороод суутал Х үгийн зөрүүгүй архины шилээр миний духны зүүн хэсэгт 1 удаа цохисон. Тэгсэн миний духны зүүн талаас буюу цохисон газраас нь их хэмжээний цус гарсан. Тэгчхээд байхад хүртэл ална гэж дайраад байсан. Тэр үед найз Д хорьж байсан. Тэгээгүй байсан бол намайг зодох байсан. Удалгүй би тэндээс гараад шууд эмнэлэг орж үзүүлсэн ба духны зүүн хэсэгтээ 2 оёдол тавиулсан. Намайг эмнэлэг дээр байж байх хооронд Х манай гэрт очиж манай гэрийн вакум тус тусдаа байдаг 2 цонхыг хагалсан байсан. ... Намайг зүв зүгээр байхад гэв гэнэт архины шилээр цохиж миний эрүүл мэндэд хохирол учруулсан. Мөн манай гэрийн 2 ширхэг вакум цонхыг хагалсан. Тийм учраас би эмчилгээнийхээ зардал болон 2 ширхэг вакум цонхныхоо хохирлыг барагдуулж авмаар байна. ...” гэх мэдүүлэг/хх-ийн 6-7-р тал/

 

           Гэрч Г.Дын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн: “...Би 2021 оны 02 дугаар сарын 05-наас 06-ны шилжих шөнө гэртээ ганцаараа байж байтал манай найз О над руу фэйсбүүк чатаар видео колл хийгээд намайг хаана байгаа талаар асуусан. Хариуд нь би “Гэртээ байна” гэж хэлтэл О “Би яваад очъё” гэж хэлсэн. Би ч зөвшөөрсөн. Удалгүй 2021 оны 02 дугаар сарын 06-ны шөнө 01 цагийн үед О манайд хүрээд ирсэн. Тэгээд бид 2 хажуу хаалганыхаа айл руу орсон. Тэнд ортол Х гэх залуу ганцаараа согтуу байж байхаар нь бид 2 том өрөөнд нь ороод суутал Х нь ганц ч үг хэлэлгүйгээр Огийн дух руу архины шилээр 1 удаа хүчтэй цохисон. Тэгсэн Огийн духнаас цус их гараад байсан. Энэ үед Х агсраад дахиад Ог цохих гээд байхаар нь би хорьж байсан. Тэр хооронд О тэндээс гарч яваад эмнэлэг руу явсан. Араас нь Х Ог хайгаад гараад явсан. Мөн би ч бас Хгийн араас гарсан. Тэгсэн Х Огийн байшингийн 2 цонхыг хагалчихсан байхаар нь болиулаад буцаагаад аваад явах гэтэл дийлдэхгүй байсан. Тэгэхээр нь хаячхаад буцаж ирээд архины шил бас бус зүйлүүдийг цэвэрлэж хаясан. ...” гэх мэдүүлэг /хх-ийн 10-11-р тал/,

 

              Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээч эмчийн 2021 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн 02/078 дугаартай "... И.Огийн биед духны шарх гэмтэл тогтоогдлоо. Учирсан гэмтэл нь хатуу, мохоо зүйлийн үйлчлэлээр үүсгэгдэх боломжтой байна. Учирсан гэмтэл нь Гэмтлийн зэрэг тогтоох журмын 2.4.1-т зааснаар гэмтлийн хөнгөн зэрэгт хамаарна. Цаашид ерөнхий хөдөлмөрийн чадварын тогтонги алдалтанд нөлөөлөхгүй. Учирсан гэмтэл нь 1-2 хоногийн өмнө үүссэн байх боломжтой шинэ гэмтэл байна. ...” гэх дүгнэлт /хх-ийн 36-р тал/,

             

         Эрүүгийн хариуцлага хүлээж байсан ýñýõèéã øàëãàõ õóóäàñ / õõ-ийн 66-р тал/ çýðãèéã øèíæëýí ñóäëàâ.

 

Шүүгдэгчийн холбогдсон гэмт хэргийн гэм буруугийн талаар:

Шүүгдэгч Д.Х нь 2021 оны 02 дугаар сарын 05-наас 06-ны шилжих шөнө  Дорноговь аймгийн Сайншанд сумын 7 дугаар баг Найрамдлын 73-6 тоот байранд согтууруулах ундааны зүйл хэрэглэсэн үедээ И.Отэй маргалдаж, архины шилээр духанд нь 1 удаа цохиж эрүүл мэндэд нь хөнгөн хохирол санаатай учруулсан ãýìò õýðýã ¿éëäñýí áîëîõ íü  хохирогч И.О, гэрч Г.Д нарын мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг, Дорноговь аймгийн Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээч эмчийн 2021 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн 02/078 дугаартай шинжээчийн дүгнэлт зэрэг нотлох баримт болон шүүхийн хэлэлцүүлгээр хэлэлцсэн бусад нотлох баримтуудаар нотлогдож áàéíà.

 

Хохирогч И.Огийн эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учирсан болох нь хохирогчийн мөрдөн шалгах ажиллагаанд өгсөн мэдүүлэг болон Шүүхийн шинжилгээний албаны шинжээч эмчийн 2021 оны 02 дугаар сарын 08-ны өдрийн 02/078 дугаартай шинжээчийн дүгнэлтээр тогтоогдож байна.

 

Шүүхийн хэлэлцүүлэгт хэлэлцсэн шүүгдэгч Д.Хд холбогдох эрүүгийн хэрэг нь Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 16.2 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан нотолбол зохих байдлуудыг шалгаж тогтоосон, улсын яллагчийн гэм буруугийн талаарх дүгнэлт нь хэргийн үйл баримттай тохирсон, шүүгдэгч нь холбогдсон гэмт хэргийн гэм буруугийн талаар маргаагүй байна гэж үзлээ.

           

Шүүгдэгчид эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэх талаар:

Шүүгдэгч Д.Хд прокуророос Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1-д заасан гэмт хэрэгт холбогдуулан яллах дүгнэлт үйлдэж, 248 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулах ялын саналтай хэргийг хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр ирүүлжээ.

 

Шүүгдэгч Д.Хд холбогдох хэргийг прокуророос хялбаршуулсан журмаар шийдвэрлүүлэхээр ирүүлсэн бөгөөд Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4 дүгээр зүйлийн 4-т зааснаар шүүгдэгч нь гэмт хэрэг үйлдсэн нь нотлох баримтаар нотлогдсон, прокурорын сонсгосон ялыг болон гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа сайн дураараа хүлээн зөвшөөрсөн, бусдад төлөх төлбөргүй, гэмт хэрэг үйлдсэн гэм буруугаа хүлээн зөвшөөрсний улмаас үүсэх хууль зүйн үр дагаврыг ойлгосон байх тул түүнийг хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол учруулсан гэм буруутайд тооцож, прокурорын саналыг харгалзан хариуцлага хүлээлгэх үндэслэлтэй байна.

 

Иймд Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Хд  248 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял оногдуулахаар шийдвэрлэж, Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын найман цагийг нэг хоногоор тооцож хорих ялаар солихыг тайлбарлав.

 

Шүүгдэгч Д.Х нь Дорноговь аймаг дахь сум дундын Эрүүгийн хэргийн анхан шатны шүүхийн 10 дугаартай шүүгчийн захирамжаар  2021 оны 03 сарын 12-ны өдрөөс цагдан хоригдсон ба түүний нийт цагдан хоригдсон 11 хоногийг Эрүүгийн хуулийн 6.10 дугаар зүйлийн 2-т зааснаар оногдуулсан 248 цагийн нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаас хасаж тооцох нь зүйтэй.

 

Хохирогч И.О мөрдөн шалгах ажиллагааны шатанд өгсөн мэдүүлэгтээ нэхэмжлэх зүйлгүй гэсэн тул шүүгдэгчийг бусдад төлөх төлбөргүй гэж үзлээ.

 

Хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй болохыг дурдах нь зүйтэй.

 

Монгол Улсын Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 17.4, 36.2 дугаар зүйлийн 1, 4 дэх хэсэг, 36.6, 36.7, 36.8 дугаар зүйлүүдийг  удирдлага болгон ТОГТООХ нь:    

 

1.Шүүгдэгч Д.Хг Эрүүгийн хуулийн тусгай ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт заасан хүний эрүүл мэндэд хөнгөн хохирол санаатай учруулсан гэмт хэргийг үйлдсэн гэм буруутайд тооцсугай.

 

2.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 11.6 дугаар зүйлийн 1 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Хд 248 цаг нийтэд тустай ажил хийлгэх ял шийтгэсүгэй.

 

3.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 6.10 дугаар зүйлийн 2 дахь хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Хгийн цагдан хоригдсон 11 хоногийг нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагаар тооцож 88 цагийг оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ялаас хасаж тооцсугай.

 

4.Эрүүгийн хуулийн ерөнхий ангийн 5.4 дүгээр зүйлийн 4 дэх хэсэгт зааснаар шүүгдэгч Д.Х нь нийтэд тустай ажил хийлгэх ялыг биелүүлээгүй бол нийтэд тустай ажил хийлгэх ялын 8 цагийн ажлыг 1 хоногоор тооцож хорих ялаар солих учрыг мэдэгдсүгэй.

 

5.Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх тухай хуулийн 163 дугаар зүйлд зааснаар шүүгдэгч Д.Хд оногдуулсан нийтэд тустай ажил хийлгэх ял эдлүүлэх ажиллагааг зохион байгуулахыг Дорноговь аймаг дахь Шүүхийн шийдвэр гүйцэтгэх газарт даалгасугай.

 

6.Шүүгдэгч Д.Х нь бусдад төлөх төлбөргүй, хэрэгт эд мөрийн баримтаар хураагдсан болон битүүмжлэгдсэн эд хөрөнгөгүй, 11 хоног цагдан хоригдсон болохыг дурдсугай.

7.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх хуулийн 36.10 дугаар зүйлийн 4 äýõ õýñýãт зааснаар шүүхийн шийтгэх тогтоол уншин сонсгосноор хүчинтэй болох бөгөөд шийтгэх тогтоол хүчин төгөлдөр болтол шүүгдэгч Д.Хд урьд авсан цагдан хорих таслан сэргийлэх арга хэмжээг өөрчлөн õóâèéí áàòàëãàà ãàðãàõ òàñëàí ñýðãèéëýõ àðãà õýìæýýг авсугай.

 

8.Эрүүгийн хэрэг хянан шийдвэрлэх тухай хуулийн 36.8 дүгээр зүйлийн 4 äýõ õýñýãò зааснаар шийтгэх тогтоолыг эс зөвшөөрвөл улсын яллагч, шүүгдэгч, хохирогч, тэдгээрийн хууль ёсны төлөөлөгч, өмгөөлөгч øèéòãýõ òîãòîîë ãàðäàí àâñàí áóþó õ¿ðã¿¿ëñíýýñ õîéø 14 õîíîãèéí äîòîð Äîðíîãîâü àéìãèéí Ýð¿¿, Èðãýíèé õýðãèéí äàâæ çààëäàõ øàòíû ø¿¿õýä äàâæ çààëäàõ ãîìäîë ãàðãàõ, ýñýðã¿¿öýë áè÷èõ ýðõòýé болохыг дурдсугай.

 

 

 

 

 

            ДАРГАЛАГЧ ШҮҮГЧ                                    Д.АДЪЯАСҮРЭН